Piyasalarda Yaz. 13 Temmuz Şebnem Mermertaş Sermaye Piyasaları Makro Ekonomik Araştırmalar

Transkript

1 Piyasalarda Yaz 13 Temmuz 2015 Şebnem Mermertaş Sermaye Piyasaları Makro Ekonomik Araştırmalar

2 Yurtdışı

3 Dünya Görünüm IMF global büyüme beklentisini sene başındaki %3,5 seviyesinden temmuzda %3,3 e indirdi ve 2015 in 2014 ten daha iyi bir yıl olacağı beklentisinden vazgeçti. Bu aşağı revizyonda en önemli etki ABD büyüme beklentisinin %3,1 den %2,5 e revize edilmesinden geldi te gelişmiş ülkelerde büyümenin hızlanması, gelişmekte olan ülkelerde ise yavaşlaması beklentisi korundu. Enflasyon enerji, emtia ve gıda fiyatlarındaki düşüşle düşük seyretmeye devam edecek. Krizden yeni çıkan ülkelerde yüksek borç, düşük büyüme ve faiz indirime yeri kalmamasından dolayı enflasyon beklentileri düşük kalmaya devam ediyor Global Euro Bölgesi Gelişmiş Kaynak: IMF Ülkeler Global Euro Bölgesi Gelişmiş Kaynak: IMF Ülkeler Büyüme Beklentileri (%) Gelişmekte Olan Ülkeler Enflasyon Beklentileri (%) Gelişmekte Olan Ülkeler Latin Amerika Latin Amerika Çin Çin

4 1Ç08 3Ç08 1Ç09 3Ç09 1Ç10 3Ç10 1Ç11 3Ç11 1Ç12 3Ç12 1Ç13 3Ç13 1Ç14 3Ç14 1Ç15 3Ç15T 1Ç16T 3Ç16T Oca-10 Nis-10 Tem-10 Eki-10 Oca-11 Nis-11 Tem-11 Eki-11 Oca-12 Nis-12 Tem-12 Eki-12 Oca-13 Nis-13 Tem-13 Eki-13 Oca-14 Nis-14 Tem-14 Eki-14 Oca-15 Nis-15 ABD Bin İstihdam Tarım Dışı İstihdam QE1 QE2 Twist & QE3 İşsizlik % 10% 8% 6% 4% 2% 0% 3.5% ABD'de Yıllık Enflasyon 3.0% PCE 2.5% Hedef 2.0% 1.5% çekirdek PCE 1.0% 0.5% 0.0% Büyüme (%) İlk çeyrekte zor hava koşullarına bağlanan zayıf büyüme verisinin ardından toparlanma bekleniyor döneminde büyümede ilk çeyrekler ortalaması diğer çeyrekler ortalamasından 1,5 puan daha düşük gerçekleşti Kaynak: US Department of Commerce, BMO Capital Markets Tarım dışı istihdam artışı ve işsizlik kriz öncesi seviyelere geldi. Düşük petrol fiyatı, enflasyonun kısa vadede %2 hedefe ulaşması önünde engel. Enerji ve gıda hariç olan çekirdek kişisel harcamalar artışı %1,2 de.

5 Oca-08 May-08 Eyl-08 Oca-09 May-09 Eyl-09 Oca-10 May-10 Eyl-10 Oca-11 May-11 Eyl-11 Oca-12 May-12 Eyl-12 Oca-13 May-13 Eyl-13 Oca-14 May-14 Eyl-14 Oca-15 May-15 1Ç2008 3Ç2008 1Ç2009 3Ç2009 1Ç2010 3Ç2010 1Ç2011 3Ç2011 1Ç2012 3Ç2012 1Ç2013 3Ç2013 1Ç2014 3Ç2014 1Ç2015 Oca-08 Haz-08 Kas-08 Nis-09 Eyl-09 Şub-10 Tem-10 Ara-10 May-11 Eki-11 Mar-12 Ağu-12 Oca-13 Haz-13 Kas-13 Nis-14 Eyl-14 Şub-15 Euro Bölgesi Büyüme ( Q/Q-1, %) İşsizlik (%) 5 Enflasyon (HICP, M/M-12, %) 4 3 Hedef Avrupa ekonomisinde işlerin düzeldiğini düşünüyoruz. Büyüme %1 de, enflasyon %0,2 de ve işsizlik %11 e geriledi. Kredilerde canlanma var. Bu yılın başında açıklanan aylık 60 milyar euroluk tahvil alım programı Eylül 2016 ya kadar sürecek. Merkez Bankası bilançosu 2 trilyon eurodan 2,5 trilyon euroya yükseldi. Avrupa da yılın ikinci yarısında da toparlanma süreci devam edebilir. Önümüzdeki konu Avrupa Merkez Bankası çıkış politikası olacak. Her ne kadar tahvil alımları Eylül 2016 ya kadar devam edecek olsa da 2015 sonundan itibaren çıkışı konuşmaya başlayabiliriz.

6 Emtia Dünya emtia endeksi yılbaşından beri oldukça dalgalı bir seyir izledi. Petrol başta olmak üzere sanayi metalleri ve tarım fiyatlarındaki düşüşle, endeks nisanda en düşük seviyesine ulaştı. Mayıs ortasında yılın en yüksek seviyesine ulaşan endeks petrolün yükselişini durdurması ve doların stabil hale gelmesiyle yatay seyirde. Tarım fiyatları başka bir sinyal üretiyor olabilir. Yılbaşından beri düşüş yönlü seyir izleyen tarım fiyatları haziran ortasında sert bir yükseliş gösterdi ve 200 günlük hareketli ortalamasının üzerine çıkarak, yükselişin devam edeceğini gösterdi. Tarım fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi, dünyada gıda fiyatları kaynaklı bir enflasyon yükselişinin öncü sinyali olabilir.

7 Ekonomi

8 T /1Ç 2014/2Ç 2014/3Ç 2014/4Ç 2015/1Ç Büyüme Çeyreklere Göre Büyüme (%) 4.7% 4.6% 4.9% 4.3% 4.3% 3.1% 2.7% 3.5% 3.1% 2.6% 2.3% 2.3%2.0% 1.9% 1.5% 1.3% I II III IV I II III IV I II III IV I II T III T IV T Kaynak: TÜİK, TSKB 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% Büyümeye Katkılar Dış Talep Stok Yatırım Devlet Harcamaları Özel Tüketim İlk çeyrek büyümesi harcamalar tarafında iç tüketim, üretim tarafında tarımdan gelen pozitif sürprizle %1,5 civarında olan beklentinin üzerinde %2,3 olarak gerçekleşti. Dış ticaretin geçen yıl büyümeye pozitif olan etkisi, bu yılın ilk çeyreğinde negatife döndü te tarımın normal büyüme patikasına döneceğini varsaymamıza rağmen, AB deki durgunluk, euro/dolar daki düşüş ve Ortadoğu daki jeopolitik karışıklık nedeniyle negatife dönebilecek dış talep katkısıyla büyümenin sınırlanacağını tahmin ediyoruz. 6 yıllık 9.4% ortalama: 8.4% 6.8% 6.2% 6.9% 5.3% 4.7% Kaynak: TÜİK, TSKB Büyüme (%) 0.7% -4.8% 9.2% 8.8% 2.1% 4 yıllık ortalama: %3 4.2% 2.9% 3.1% 8

9 J-08 J-08 N-08 A-09 S-09 F-10 J-10 D-10 M-11 O-11 M-12 A-12 J-13 J-13 N-13 N-14 S-14 F-15 Mar-08 Ağu-08 Oca-09 Haz-09 Kas-09 Nis-10 Eyl-10 Şub-11 Tem-11 Ara-11 May-12 Eki-12 Mar-13 Ağu-13 Oca-14 Haz-14 Kas-14 Nis-15 Dış Ticaret & Cari Açık Kaynak: TÜİK Dış Ticaret Açığı (milyar $, yıllık) Enerji Hariç Dış Açık Türkiye nin 2015 dış ticaret görünümünde dört ana unsur öne çıkıyor : 1- Düşük petrol fiyatı, 2- Komşu ülkelerde zayıf büyüme ve jeopolitik sorunlar, 3- Altın ticareti, 4- Euro/dolar paritesi İlk beş aylık dönemde ihracat %8, ithalat %11, dış ticaret açığı %15 geriledi. Ham petrol maliyetinin gerilemesi, ithalata pozitif etki yaparken, euro/dolar daki gerileme ve Rusya ile Ortadoğu ya ihracatın azalması enerji dışı açığın yatay seyir izlemesine neden oldu. İlk beş aylık dönemde altın ihracatı %71 artışla 5,5 milyar dolar oldu. Altın ihracatının olmadığı bir senaryoda, hizmet gelirlerinde mayısta görülen düşüşün devam etmesi cari açıkta düşüşü sınırlayabilir. Finansman tarafı kırılganlık unsuru olarak görülebilir Cari Açık (mlr $, yıllık) mn $ Mayıs '15 Ocak-Mayıs '15 Cari işlemler -3,994-18,547 Finansman 1,955 14,782 Sermaye Hesabı 0-2 Finans Hesabı 154 5,886 Doğrudan Yatırımlar 638 3,290 Hisse senetleri Tahvil&Bono -1,405-1,150 Bankalar -1,283 2,029 Diğer sektörler 3,430 4,690 Net Hata & Noksan 1,801 8,898 Rezerv değişimi -2,039-3,765

10 Enflasyon Oca '13 Enflasyon (%) Nis Tem Eki Oca '14 Nis Tem Eki Oca '15 Nis Tem Eki TÜFE Çekirdek (H) MB Tahmini (yılsonu) 7.5 Kaynak: TÜİK, TCMB, TSKB İlk yarıda enflasyon %8,17 den %7,20 ye geriledi. Bu düşüş 2014 te kuraklık nedeniyle gıda fiyatları kaynaklı olarak enflasyonun yüksekliğinden kaynaklandı. Enflasyondaki düşüş beklentinin altında kaldı. Bunun nedeni bu yıl gıda fiyatlarının yılın ilk yarısında yüksek seyrini koruması ve TL nin sepet bazında %10 değer kaybı oldu. Yılın geri kalanında gıda fiyatlarının ve TL nin seyrinin enflasyon üzerinde etkili olmaya devam edeceğini tahmin ediyoruz. Hazirandan itibaren gıda fiyatlarında normalleşme izliyoruz. Giyimde indirimlerin de yardımıyla yıllık enflasyon düşüşünün ekime kadar sürebileceğini tahmin ediyoruz. Geçen yılın son çeyreğinde gıda fiyatlarında sürpriz düşüş ve düşen petrol fiyatının etkisiyle gördüğümüz çok düşük enflasyonun bu yılın son çeyreğinde olumsuz bir baz etkisi yapabileceğini hesaplıyoruz.

11 Tahminler-Özet 2014 Gerçekleşme 2015 Tahmin Değer TSKB OVP Büyüme Büyüme 2.90% 3.1% 4.0% Enflasyon TÜFE (yıllık) 8.17% 7.5% 6.3% Dış Ticaret İhracat (yıllık, mlr $) İthalat (yıllık, mlr $) Dış Ticaret Açığı (yıllık, mlr $) Cari Açık Cari açık (yıllık, mlr $) Cari açık/gsyih -5.8% 4.9% 5.4% Dolar/TL Dönem sonu Dönem ortalama

12 Piyasalar

13 Global Piyasalar Yılın ilk yarısında dünya borsalarında pozitif görünüm hakimdi. Yunanistan ın eurodan çıkış ihtimalini artıran gelişmeler yaşanmasına rağmen, Avrupa Merkez Bankası nın 22 Ocak ta aylık 60 milyar euroluk ucu açık bir tahvil alımı programı açıklaması, negatif faiz uygulamaları ve gelişmiş ülkelerde ekonomik toparlanma beklentileri borsaları yükseltti. Piyasaların Fed ten faiz artış beklentileri zayıf ABD verileri ve gelen güvercin açıklamalarla zayıfladı.

14 Gelişen ülkeler Dolar Kur değişimi Faiz (10y) Faiz değişimi Borsa performansı Rusya -5.4% Çek 1.26 Rusya Çin 49% İsrail -4.0% Tayvan 1.50 G. Kore Macaristan 35% Tayvan -2.8% İsrail 2.34 Tayvan Arjantin 26% Çin -0.1% G. Kore 2.36 Çin Rusya 23% Hindistan 0.3% Tayland 2.85 İsrail 0.04 İsrail 14% G. Kore 1.2% Polonya 3.33 Hindistan 0.09 G. Kore 10% Tayland 2.5% Çin 3.59 Meksika 0.21 Çek 8% Güney Afrika 4.3% Macaristan 3.94 Macaristan 0.24 Güney Afrika 6% Polonya 5.0% Meksika 6.02 Tayland 0.25 Polonya 5% Meksika 6.0% Hindistan 8.12 Brezilya 0.26 Meksika 4% Endonezya 6.3% Güney Afrika 8.15 Güney Afrika 0.33 Tayvan 3% Macaristan 6.3% Endonezya 8.35 Endonezya 0.51 Hindistan 2% Çek 6.3% Türkiye 9.20 Çek 0.53 Tayland 0% Arjantin 6.5% Arjantin 9.75 Polonya 0.84 Endonezya -1% Türkiye 13.7% Rusya Arjantin 1.13 Türkiye -4% Brezilya 15.3% Brezilya Türkiye 1.33 Brezilya -6% Yılın ilk yarısı gelişmekte olan ülkeler için kolay olmadı. Fed ten faiz artış beklentileri ve Yunanistan konusu gelişmekte olan ülkelere fon akışını azalttı, kırılganlığı artırdı. IIF verilerine göre yılın ilk yarısında gelişmekte olan ülkelere portföy akımları geçen yılın aynı dönemine göre %31 azaldı ve 90 milyar dolara geriledi. Tahvil piyasalarına girişler %47, hisse senetlerine girişler %7 azaldı. Dolar endeksi yılın ilk yarısında %5,8 yükseldi. Yılın ilk yarısında para birimlerinde değer kayıpları, faizlerde yükseliş izlendi. Borsalardaki değişimler nispeten daha az oldu.

15 12/31/14 3/31/15 6/29/15 1/2/15 3/31/15 6/30/15 31/12/14 31/03/15 29/06/15 İç Piyasalar Haziran 2015 sonu YBB Değişim 95,000 BIST-100 BIST , % 85,000 Tahvil TCMB faizi ,000 Dolar % Euro % Sepet % YBB: Yılbaşından Beri Yılın ilk yarısında iç piyasaların yurtdışı bağlantısının iç siyasi gelişmeler ve seçimlere yönelik beklentilerle azaldığını söyleyebiliriz. Gelişmekte olan ülkelere hem büyümenin zayıflayacağı beklentisi hem de her birine has ekonomik ve politik sorunlarla portföy akımlarının zayıflaması, yurtiçindeki risk artışının piyasalara olumsuz yansımasını artırdı Tahvil Dolar/TL

16 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran En çok izlenenler Siyasi gelişmeler Seçimlerin ardından oluşan tabloda koalisyon hükümeti kurulmasına yönelik belirsizlik, yılın ikinci yarısı için öngörülebilirliği büyük ölçüde azaltmış durumda. Temmuz ortasında başlaması beklenen hükümet kurma süreci sırasında yapılacak açıklamalar dalgalanma yaratacaktır. Cumhurbaşkanının görev verme zamanına göre anlaşma sağlanması durumunda koalisyon hükümetinin 45 günlük süre gereği ağustos sonuna kadar kurulması gerekiyor. Bu sürede hükümet kurulamazsa, geçici bir hükümet kurularak seçim kararı alınması gerekiyor. 45 günlük süre dolmadan meclis mevcut hükümetle seçime gitme kararı alabiliyor. Seçimlerin ardından koalisyon hükümetine pozitif yaklaşan iç piyasalar, bir aylık sürede ilerleme olmamasını tedirginlikle karşılamaya başladı. Olası erken seçim kararının olumsuz bir fiyatlamaya neden olacağını tahmin ediyoruz. Yabancılar ne yapacak? Siyasi gelişmelerin kırılganlık yarattığı bir ortamda gelişmekte olan ülkelere portföy akışlarının azalmakta olması yabancı işlemlerini piyasaların gündemine alıyor. Yabancıların tahvil satışlarının devam etmesi ve hissede alım yapmamaları piyasalarda olası iyimserliklerin sınırlı kalmasına neden olabilir. Yabancılar yılın ilk yarısında satış tarafında yer aldılar. Değer değişiminden arındırılmış olarak, tahvilde 4 milyar dolar satış yapan yabancılar, hissede önemli bir işlem yapmadılar sonunda 140 milyar dolar olan yabancıların portföy yatırımları haziran sonunda 123 milyar dolara geriledi. Seviyesine geriledi in ilk altı aylık döneminde dolar/tl %15 yükseldi, BIST-100 %4 geriledi, tahvil faizi 1,7 puan yükseldi. Bu değişimden dolayı da ilk yarıda zarar yazıldı. 3,000 2,500 2,000 1,500 1, ,000-1,500-2,000-2,500 Kaynak: TCMB Yabancı İşlemleri ve Dolar Hisse (mn $) Bono (mn $) Dolar/TL (aylık ort)

17 O '08 M '08 M '08 T '08 E '08 A '08 M '09 M '09 T' 09 E' 09 A' 09 Ş' 10 N' 10 T' 10 E' 10 K' 10 Ş' 11 N' 11 H' 11 E' 11 K' 11 O' 12 M' 12 H' 12 A' 12 E' 12 O' 13 M' 13 M' 13 A' 13 E' 13 A' 13 Ş' 14 M'14 T'14 E'14 A'14 Ş'15 N'15 T'15 Fed Yılın ikinci yarısında hiç şüphesiz Fed ten faiz artış beklentileri gündemde kalmaya devam edecek. ABD ilk çeyrekte %0,2 daraldı, haziran sonunda ortalama aylık istihdam artışı yılbaşındaki den e, yıllık çekirdek kişisel harcamalar artışı %1,3 ten %1,2 ye geriledi. Verilerdeki bu zayıflık faiz artış beklentilerini öteledi ve bu durum piyasa fiyatlamalarına girdi. Hala yılın ikinci yarısında öngörülen faiz artışının piyasalarda bir dalgalanma daha yaratabileceğini düşünüyoruz. Fed üyelerinin tahminlerinden bu yıl artış yapılsa bile bu artışın 1 ya da 2 adımla sınırlı kalacağını anlıyoruz. Dolar (DXY) yükselişe başladığı Haziran 2014 ten beri %20, yılbaşından beri %6 yükseldi. Yılbaşından beri yükseliş Martta %12 ye ulaşmıştı. Fed in faiz artışı konusunda sabırlı olunacağı ifadesini değiştirdiği toplantı açıklamasının ardından dolarda kar realizasyonu izlendi. Son dönemdeki zayıf veriler ve Fed in güvercin mesajları DXY yi bandında dengeledi. Faiz artışının bu yıl içinde gerçekleşeceği senaryomuz altında DXY nin yeniden 100 e doğru yükseliş yaşayabileceğini tahmin etsek de olası faiz artışının fiyatlandığını ve yükselişlerin sınırlı kalacağını tahmin ediyoruz sonu için faiz beklentileri Haziran 2015 Mart 2015 Üye sayısı Faiz Üye sayısı Faiz 2 %0 - % %0 - % % % % % %0.5 - % %0.5 - % % %1.0 3 % %1.0 1 %1 - % % % %1.5 - % %1.75-% Beklenen faiz patikası (Fed funds futures) Kaynak:IIF Dolar endeksi (DXY) QE1 QE2 QE3&Twist

18 O-14 Ş-14 M-14 M-14 H-14 A-14 E-14 K-14 A-14 O-15 M-15 N-15 H-15 O'14 O'14 Ş'14 M'14 M'14 N'14 M'14 H'14 H'14 T'14 A'14 A'14 E'14 E'14 K'14 K'14 A'14 A'14 O'15 Ş'15 M'15 M'15 N'15 M'15 H'15 H'15 Faizler Fed i gözlüyor 18 Avrupa'da 10 yıllık faizler İspanya İtalya Portekiz Yunanistan Almanya 10 yıllık 2 yıllık ABD Faizleri (%) yıllık faizler Brezilya Rusya Türkiye Yılın ilk çeyreğini enflasyonda gerileme, ABD den gelen güvercin mesajlar ve zayıf verilerle düşüşle geçiren Avrupa faizleri, ikinci çeyrekte yükselişe geçti. Almanya 10 yıllık faizi %0,07 den %0,85 e yükseldi. ABD 10 yıllığı yılbaşında %1,9 dayken, haziran sonunda %2,35 oldu. Benzeri eğilim gelişmekte olan ülkelerde de izlendi. Brezilya da faiz artışı, Türkiye de ise enflasyonda beklenen düşüşün olmaması ve iç siyasi gelişmelerle tahvil faizleri yükseldi. Petrolün dolar bandında istikrar kazandığı bir ortamda, enflasyonda enerji kaynaklı düşüşler sınırlanabilir. AB de yürütülmekte olan genişleyici para politikası ve ABD de kaçınılmaz faiz artışının yaklaşması, önümüzdeki dönemde faiz artış trendinin sürebileceğine işaret ediyor.

19 Yunanistan Yunanistan konusunda sona yaklaşıldı. Euro Bölgesi maliye bakanları 3 yıllık ve 86 milyar euroluk kurtarma paketi için anlaşma sağladılar. Böylece Yunanistan ın Eurodan çıkış ihtimali kısa vade için ortadan kalktı. Nihai anlaşma için parlamento onay süreci gerektiği için süreç birkaç hafta daha sürebilir. AB nin sadece %1,8 si kadar büyüklüğe sahip, Almanya ya göre faiz farkı 15 puana ulaşmış, Yunanistan la ilgili gelişmelerin piyasa etkisi sınırlı kalabilir. Yunanistan a referanduma rağmen, kabul ettirilen ağır koşullar, yüksek borca sahip İtalya, Portekiz, İrlanda gibi ülkelerde borç konusunda disiplin ve reformlarda hızlanma sağlayabilir. Beş yıllık sürede Yunanistan ın borçlarının %70 i kurtarma programı kapsamında IMF ve Euro Bölgesi devletlerine geçmişti. Yunanistan'ın Borçları (mlr euro) Almanya 56 Tahvil 49 Fransa 42 İtalya 37 Diğer Euro Bölgesi 34 IMF 32 İspanya 25 Avrupa Merkez Bankası 20 Yunan bankaları 11 Yunan Merkez Bankası 11 Yabancı bankalar 2 Diğer 11 Toplam 330

20 O '08 M '08 M '08 T '08 E '08 A '08 Ş '09 M '09 T' 09 E' 09 A' 09 Ş' 10 N' 10 H' 10 E' 10 K' 10 O' 11 N' 11 H' 11 A' 11 K' 11 O' 12 M' 12 M' 12 A' 12 E' 12 A' 12 M' 13 M' 13 T' 13 E' 13 A' 13 Ş' 13 N' 14 T'14 E'14 K'14 Ş'15 N'15 H'15 Yunanistan 1.6 Euro/Dolar ,18 1 Yunanistan ın euroda kalmasının piyasalarda önemli bir etki oluşmayacağını tahmin ediyoruz. Sorunun orta vadede tekrar gündeme gelmemesi için sağlanacak anlaşma koşullarına Yunanistan ın uyması gerekiyor. Aksi takdirde borcun yüksekliği piyasalar için Yunanistan ın risk olarak kalmasına neden olabilir. Yunanistan konusunun iç piyasalara etkisinin sınırlı olacağını düşünüyoruz. Euro/dolar 1,20 ye doğru hareketlenirse, pozitif etki gelebilir. Yılın ilk altı aylık döneminde euro/dolar daki düşüş ihracatımızı 6,7 milyar dolar daha düşük göstermişti. Euro/dolar Mart 2014 ten beri Yunanistan konusundaki olumsuz gelişmelerin etkisiyle 1,40 tan düşüşe geçti. Yunanistan a bütçe kesintilerini uygulamamayı taahhüt eden Syriza Partisinin ocak sonundaki seçimlerden zaferle çıkmasının ve Avrupa Merkez Bankası nın aylık 60 milyar euroluk tahvil alımı açıklamasının ardından hızlanan düşüşle 1,08 e kadar gerileyen euro/dolar 1,11 lerde tutunuyor. Yunanistan dan sonra euro/dolar için gündem zayıflayacak. Merkez Bankası nın tahvil alımları Eylül 2016 ya kadar sürecek olsa da bu yılın sonundan itibaren çıkış stratejisi beklentileri euro/dolar da yukarı yönlü bir hareket başlatabilir.

21 Dolar/TL Yoğun gündem maddeleri arasında volatilitenin en fazla arttığı araç dolar/tl de yılın kalanında dalgalanmanın devam etmesini bekliyoruz. Dolar/TL de artan volatilite yabancı portföy akımlarındaki azalmanın nedeni ve sonucu olarak görülebilir. Gelişmekte olan ülkelerdeki portföy yatırımlarında azalma ve içerdeki siyasi gelişmeler yabancı çıkışına neden olarak, TL ye değer kaybettirirken, TL nin değer kaybetme olasılığı yabancı yatırımcılar için ilave bir risk unsuru olarak görülebilir. Yılın kalanında dolar/tl yi iç siyasi gelişmelerin, yabancı portföy girişlerinin ve dolar endeksinin seyrinin belirleyeceğini düşünüyoruz. Yılbaşından beri gelişmekte olan ülkelerden yaşanan çıkışın, orta vadede yeniden giriş fırsatı yaratacağını düşünüyoruz. İç siyasi gelişmeler böyle bir olası süreçte belirleyici olacaktır. Dolar endeksinde yükselişlerin sınırlı kalacağı varsayımımıza dayanarak dolar/tl nin 2,65-2,75 bandında dengelenme yaşayabileceğini düşünüyoruz. Teknik olarak kritik seviyeyi 2,65 olarak görüyoruz. Bunun altına geldiği takdirde 2,55-2,65 bandı geçerli olabilir. Erken seçim kararı ve Fed faiz artışı birleşiminden oluşan olumsuz senaryoda 2,90 a kadar yükselme potansiyeli olduğunu düşünüyoruz.

22 /6 ay Faiz Yabancılar tahvilde yılbaşından beri 4 milyar dolarlık satış yaptılar ve payları %25 ten %23 e geriledi. Son 10 yılda en yüksek yıllık satış 4,8 milyar dolar ile 2008 de görülmüştü. Yılın ilk yarısı itibarıyla yapılan satış bu rakama yaklaşmış oldu. Dolar/TL de artan volatilite, dünyada tahvil faizlerinde yükseliş eğilimi ve gelişmekte olan ülkelere olumsuz bakış, tahvilde yabancı satışının nedenleri. Tahvil faizi 2015 in ilk 6 aylık döneminde %10,45 e kadar yükseldi. Son durumda %10 lar civarındaki seyir korunuyor. 20,000 15,000 10,000 5, ,000-10,000 Tahvilde Yabancı İşlemleri (m $) Tahvilde yüksek yabancı satışı, yüksek giriş getirecek bir durum olarak görülebilir. Bunun için kurlarda volatilitenin düşmesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz. Yılbaşından beri dolar/tl deki yükselişin %15 olması getirisi %10 civarında olan ve dünyada en yüksek getiri vadeden ilk beş arasında yer alan Türk tahvilinin cazibesini azaltıyor. Enflasyonda gıda fiyatlarında normalleşmeyle önümüzdeki aylarda düşüş beklesek de kur artışının düşüşü sınırlayacağını tahmin ediyoruz. Yılsonunda %7,5 olan tahminimiz faizde düşüş yerinin sınırlı olduğunu gösterse de içerde siyasi belirsizliğin kalkması ve TL nin istikrarlı hale gelmesi durumunda faizde enflasyonun altına gerilemenin mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Enflasyonda beklentinin %6,8 olan TCMB tahmini ve %6,3 olan OVP hedefinden uzakta olması ve sermaye çıkışıyla kısa vadede faiz indirimi olasılığının azaldığını düşünüyoruz. 22

23 BIST Beklentiler Sene başında düşen petrol fiyatının pozitif senaryo oluşturabileceğini düşündüğümüz BIST te buna risk olarak değerlendirdiğimiz karşılaştırmalı durum ve TL nin değer kaybı yılın ilk yarısında olumsuz etki yaptı. Önceki yıl gerileyen bu borsalar 2015 te pozitif performans sergilerken, BIST-100 %4 geriledi. IIF verilerine göre yılın ilk beş aylık döneminde hissede Brezilya ya 10 milyar dolar, Hindistan a 7 milyar dolar, Çin e 7 milyar dolarlık giriş oldu. BIST te ise giriş tutarı 30mn dolar ile sınırlı kaldı. Yılın geri kalanında tüm alternatif piyasalarda olduğu gibi hisselerin gözü siyasi gelişmelerde olacak. Muhtemel açıklamalar dalgalanmayı devam ettirirken, hükümet kurulması durumunda, negatif ayrışmanın sona erebileceğini düşünüyoruz. Baz senaryomuz olan bu senaryoda Fed in faiz artışının yaratabileceği olumsuzluğun sınırlı kalabileceğini tahmin ediyoruz. Hükümet kurulamaması ve erken seçim kararı alınması ise ciddi bir risk olarak görülebilir. Bu olumsuz senaryoda Fed in olası faiz artışı durumunda kırılganlığın artabileceğini tahmin ediyoruz. Yaklaşık Ağustos sonuna kadar sürmesi beklenen belirsizliğin kısa vadede endekste yönsüz seyri devam ettirebileceğini düşünüyoruz.

24 BIST krizi sonrasında başlayan yükseliş trendinin düzeltmesini 2013 te yaptıktan sonra 2014 te yeni bir uzun vadeli yükseliş trendi başlamış olabileceğini düşünüyoruz. Bu trend içinde 2 olabilecek bir düzeltme görülmesi olasılığını yüksek görüyoruz. Düzeltmenin seviyesi olumlu ve olumsuz senaryoya göre belirlenebileceğini tahmin ediyoruz. Erken seçim ve Fed faiz artışından oluşan olumsuz senaryoda lere doğru bir geri çekilme söz konusu olabilir. Hükümet kurulursa, Fed in faiz artışından etkilenme daha sınırlı kalıp, olayı düzeltmeyi lerle sınırlayabilir. Endeksin teknik olarak 2015 te bandında hareket edeceğini, kapanışının civarında gerçekleşebileceğini düşünüyoruz. 24

25