ULUSAL MESLEK STANDARDI. VARGEL-PLANYA TEZGAH ĠġÇĠSĠ SEVĠYE 3 REFERANS KODU / 13UMS RESMĠ GAZETE TARĠH-SAYI/ (Mükerrer)

Transkript

1 ULUSAL MESLEK STANDARDI VARGEL-PLANYA TEZGAH ĠġÇĠSĠ SEVĠYE 3 REFERANS KODU / 13UMS RESMĠ GAZETE TARĠH-SAYI/ (Mükerrer) Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 1

2 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / /00 Meslek: VARGEL - PLANYA TEZGAH ĠġÇĠSĠ Seviye: 3 I Referans Kodu: 13UMS Standardı Hazırlayan KuruluĢ(lar): Hak-ĠĢ Konfederasyonu Koordinasyonunda Çelik-ĠĢ Sendikası Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi: MYK Metal Sektör Komitesi MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih/ Sayı: Tarih ve 2013/68 Sayılı Karar Resmi Gazete Tarih/Sayı: (Mükerrer) Revizyon No: 00 I Mesleğin yeterlilik seviyesi, sekizli (8) seviye matrisinde Seviye 3 (üç) olarak belirlenmiştir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 2

3 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / /00 TERĠMLER, SĠMGELER VE KISALTMALAR BAġLIK: Vargel planya tezgahlarında yapılacak işlem tipine göre talaş alma işlemlerinde kullanılmak üzere kesici takımların bağlandığı mekanizmayı, ÇEVRE KORUMA: Çalışmalarda, çevreye zarar vermeyen malzemeleri veya süreçleri kullanmayı veya zararlı atıkların uygun Şekilde bertaraf edilmesini, EKSENLEME: Kesici takımın parça eksenine ayarlanmasını, ELLEÇLEME: Yüklerin araçlara yüklenmesini, indirilmesini, boşaltılmasını, HĠDROLĠK: Basınç altındaki sıvılar ile gücün üretimi, kontrolü, kullanımı ve iletimi ile ilgili teknolojiyi, ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması nı, ĠSG: İş Sağlığı ve Güvenliğini, KALĠBRASYON: Doğruluğundan emin olunan (izlenebilirliği sağlanmış) referans ölçüm cihazı ile doğruluğundan emin olunamayan bir ölçüm cihazını mukayese ederek ölçüm sonuçlarını raporlama işlemini, KANAL KALEMĠ: Kanal açma işlemlerine kullanılan uygun biçimlendirilmiş kesici takımı, KATER: Kesici takımların tezgaha bağlanmasında kullanılan gereci, KESME HIZI: Kesici takımının dakikada iş parçası üzerinden talaş kaldırarak metre cinsinden aldığı yolu, KESME SIVISI: Talaşlı imalat işlemlerinde iş parçası ve kesici takımlar arasında sürtünmeden dolayı oluşan yüksek sıcaklığın makul değerlerde tutulması için kullanılan sıvıyı, KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIM: Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan tüm alet, araç, gereç ve cihazları, KURS: Talaşlı üretim yapan takım tezgâhlarında talaş kaldırmanın yapıldığı açıklığın ölçü değerini, MARKALAMA: Teknik çizimlerde belirlenmiş olan kesme, delme, birleştirme yerlerinin iş parçası üzerine işaretlenmesi işlemini, MASTAR: İşlenen parçanın ölçülerinin uygun olup olmadığını karşılaştırma yoluyla belirlemeye yarayan ölçü gerecini, MĠHENGĠR: Milimetrik olarak markalama yapmakta kullanılan ölçü aletini, PASO: Talaşlı üretimde her bir işlem geçişinde iş parçasından alınan talaşın kalınlığını veya miktarını, Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 3

4 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / /00 PLANYA TEZGAHI: Uzun parçaları işlemek için kesici takımının sabit, iş parçasının doğrusal hareket yaparak talaş kaldırma işleminin yapıldığı tezgahı, RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ: İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gereken çalışmaları, RĠSK: Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile sonuçlarının bileşimini, TABLA: Konsolun üzerine yerleştirilmiş, sağa sola hareket eden, iş parçasının üzerine bağlandığı tablayı, TEHLĠKE: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, VARGEL TEZGAHI: İş parçasının sabit, kesicinin doğrusal hareket yaparak talaş kaldırma işleminin yapıldığı tezgahı, VOLAN: Dairesel hareketi doğrusal harekete dönüştüren mekanizmayı, YARI ÜRÜN: Belirli imalat aşamalarından geçmiş ancak üzerinde yapılması gereken işlemler henüz tamamlanmamış ürünü, YÜZEY ĠġLEME KALEMĠ: İş parçalarının yüzeylerinden düzlemsel işleme yapabilen kesici takımını ifade eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 4

5 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / /00 ĠÇĠNDEKĠLER 1. GĠRĠġ MESLEK TANITIMI Meslek Tanımı Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler Meslek ile Ġlgili Diğer Mevzuat ÇalıĢma Ortamı ve KoĢulları Mesleğe ĠliĢkin Diğer Gereklilikler MESLEK PROFĠLĠ Görevler, ĠĢlemler ve BaĢarım Ölçütleri Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman Bilgi ve Beceriler Tutum ve DavranıĢlar ÖLÇME, DEĞERLENDĠRME VE BELGELENDĠRME Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 5

6 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / /00 1. GĠRĠġ Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3) ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik ve Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre MYK nın görevlendirdiği Hak-İş Konfederasyonu koordinasyonunda Çelik-İş Sendikası tarafından hazırlanmıştır. Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3) ulusal meslek standardı, sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak değerlendirilmiş, MYK Metal Sektör Komitesi tarafından incelendikten sonra MYK Yönetim Kurulunca onaylanmıştır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 6

7 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / /00 2. MESLEK TANITIMI 2.1. Meslek Tanımı Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3), iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alarak, çevre koruma mevzuatı ve kalite yönetim sistemi dokümanlarına uygun olarak çalışan, kesici takımlar ile verilen teknik resim, kroki veya numuneye göre iş programını yaparak kullanacağı takım, malzeme ve ölçme aletlerini hazırlayan, iş parçasını markalayan, vargel veya planya tezgahında çeşitli şekil ve özellikteki malzemelerin talaşlı imalatını yaparak istenilen ölçü veya şekle getiren nitelikli kişidir Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri ISCO 08: 7223 (Metal işleme makinesi operatörleri ve takım ayarlayıcıları) 2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler 4857 sayılı İş Kanunu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği Gürültü Yönetmeliği Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Tebliği İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Titreşim Yönetmeliği Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır Meslek ile Ġlgili Diğer Mevzuat Meslek ile ilgili başka mevzuat bulunmamaktadır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 7

8 Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3 ) 13UMS / / ÇalıĢma Ortamı ve KoĢulları Vargel-Planyalama işlemleri, iyi aydınlatılmış ve iyi havalandırılmış, giriş-çıkışı sınırlandırılmış kapalı üretim atölyelerinde yapılır. Atölyede sıcaklık, nem, gürültü ve toz seviyeleri kontrol altında tutulmalı, tehlike oluşturabilecek maddeler uzaklaştırılmalıdır. Çalışma ortamının olumsuz koşulları arasında, koku, gürültü, nem, sıcaklık farkı, toz, gaz, titreşim, kaygan zemin, yağlı ortam ve çeşitli kimyasal maddelere maruz kalma sayılabilir. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır. Risklerin tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda ise işveren tarafından sağlanan uygun kişisel koruyucu donanımı kullanarak çalışır Mesleğe ĠliĢkin Diğer Gereklilikler Vargel - Planya Tezgâh İşçisi 6331 sayılı İSG Kanununun 15. Maddesi gereğince sağlık gözetimine tabi tutulur. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 8

9 3. MESLEK PROFĠLĠ 3.1.Görevler, ĠĢlemler ve BaĢarım Ölçütleri Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama A.1.1 İş sağlığı ve güvenliği konusundaki normların anlaşılması için, işyerinin düzenlediği eğitimlere veya işyeri dışındaki kurumların eğitimlerine katılır. A.1 İş sağlığı ve güvenliği konusundaki yasal ve işyerine ait kuralları uygulamak A.1.2 A.1.3 Yapılan işe uygun kişisel koruyucu donanımları kullanır. İSG koruma ve müdahale araçlarını uygun ve çalışır şekilde bulundurur. A.1.4 Yapılan çalışmaya ait uyarı işaret ve levhalarını talimatlar doğrultusunda yerleştirerek ve çalışma sırasında koruyarak iş alanının ve personelinin güvenliğini sağlar. A İş sağlığı ve güvenliği kurallarını uygulamak A.2 Risk faktörlerini azaltmak A.2.1 A.2.2 A.2.3 Tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi çalışmalarına katkıda bulunur. Risk faktörlerinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalara katılarak bunların azaltılmasına ait bilgi ve beceriyi edinir. Tehlike yaratabilecek durumları saptayarak hızlı bir şekilde önlem alma çalışmalarına katkıda bulunur. A.3 Tehlike durumunda acil durum prosedürlerini uygulamak A.3.1 A.3.2 Anında giderilemeyecek türden tehlike durumlarını amirine ve yetkililere veya gereken durumlarda işletme dışında ilgili kurumlara bildirir. Makineye özel acil durum prosedürlerini uygular. A.4 Acil çıkış prosedürlerini uygulamak A.4.1 A.4.2 Acil durumlarda çıkış veya kaçış prosedürlerini uygular. Acil çıkış veya kaçış ile ilgili deneyimleri ilgililerle ve iş arkadaşlarıyla paylaşmak üzere yapılan periyodik çalışmalara ve tatbikatlara katılır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 9

10 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama B.1.1 Gerçekleştirilen işlemler ile ilgili çevresel etkilerin doğru bir şekilde saptanması çalışmalarına katılır. B.1 Çevre koruma standart ve yöntemlerini uygulamak B.1.2 Çevre koruma gereklerine ve uygulamalarına yönelik periyodik eğitimlere katılır. B.1.3 İş süreçlerinin uygulanması sırasında çevre etkilerini gözler ve zararlı sonuçların önlenmesi çalışmalarına katılır. B.2.1 Dönüştürülebilen malzemelerin geri kazanımı için gerekli ayırma ve sınıflandırmayı yapar. B Çevre koruma mevzuatına uygun çalışmak B.2 Çevresel risklerin azaltılmasına katkıda bulunmak B.2.2 B.2.3 Verilen talimatlar doğrultusunda diğer malzemelerden ayrıştırdığı tehlikeli ve zararlı malzemelerin, gerekli önlemleri alarak geçici depolamasını yapar. Yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli bir şekilde depolanmasını sağlar. B.2.4 İşlem sırasında ve hazırlık aşamalarında kişisel koruyucu donanım ve malzemeleri kullanır. B.2.5 Üretim sırasında etrafa sıçrayan veya fırlayan talaşlara karşı kullanılacak uygun donanım, malzeme ve ekipmanı hazır bulundurur. B.3 İşletme kaynaklarının tüketiminde tasarruflu hareket etmek B.3.1 B.3.2 İşletme kaynaklarını tasarruflu ve verimli bir şekilde kullanır. İşletme kaynaklarının daha az ve verimli kullanımı için gerekli tespit ve planlama çalışmalarında görev alır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 10

11 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama C.1 İşe ait kalite gerekliliklerini uygulamak C.1.1 C.1.2 İşlem formlarında yer alan talimatlara ve planlara göre kalite gerekliliklerini uygular. Uygulamada izin verilen tolerans ve sapmalara göre kalite gerekliliklerini uygular. C.1.3 Makine, tezgah, alet, donanım ya da sistemin kalite gerekliliklerine uygun çalışır. C.2.1 Yapılacak işlemin türüne göre kalite sağlama tekniklerini uygular. C.2 Kalite sağlamadaki teknik prosedürleri uygulamak C.2.2 İşlemler sırasında kalite sağlama ile ilgili teknik prosedürleri uygulayarak, özel kalite şartlarının karşılanmasını sağlar. C.2.3 Çalışmayla ilgili kalite ve fire/hata formlarını doldurur. C Kalite yönetim sistemi dokümanlarına uygun çalışmak C.3 Yapılan çalışmaların kalitesini denetim altında tutmak C.3.1 C.3.2 C.3.3 Operasyon bazında çalışmaların kalitesini denetleme çalışmalarına katılır. Tezgah ve makineler üzerinde yapılan ayarların uygunluğunu kontrol eder. İşlemi tamamlanan malzemelerin projeye/teknik özelliklere uygunluğunu denetler. C.4.1 Çalışma sırasında saptanan hata ve arızaları yetkili kişilere bildirir. C.4.2 Hata ve arızaları oluşturan nedenlerin belirlenmesine ve ortadan kaldırılmasına katkıda bulunur. C.4 Süreçlerde saptanan hata ve arızaları engelleme çalışmalarına katılmak C.4.3 C.4.4 C.4.5 Hata ve arıza gidermeyle ilgili prosedür ve yöntemleri uygular. Yetkisinde olmayan veya giderilemeyen hata ve arızaları amirine bildirir. Sürekli iyileştirme çalışmalarını her alanda uygulayarak, bu faaliyetler sırasında uygun problem çözme tekniklerini kullanır. C.4.6 Ürün ve üretim süreci ile ilgili her türlü uygunsuzluğu amirine bildirir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 11

12 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama D.1.1 Çalışmaların kesintisiz ve uygun şekilde sürdürülmesi için, iş alanının uygunluğunu tespit eder. D.1 Çalışma alanının özelliklerini belirlemek D.1.2 D.1.3 İş alanının olumsuz özelliklerinin iyileştirilmesine katkıda bulunur. Çalışmanın türü ve kullanılan iş yöntemine göre düzeni sağlar. D.1.4 Uygun olmayan parça veya malzeme alanını kontrol altında tutarak düzenini sağlar. D.2.1 Yapılacak çalışma ile ilgili işlem formu ve yöntemlerine uygun olarak seçtiği malzemeleri kullanıma hazırlar. D Çalışma alanını düzenlemek D.2 Gerekli makine, donanım ve malzemeyi çalışmaya hazırlamak D.2.2 D.2.3 Belirlenen işlemde kullanılacak, kontrol ve muayene araçlarını ve cihazlarını hazır hale getirir. Çalışma için gerekli aparat, makine ve donanımı çalışmaya hazır hale getirir. D.2.4 Çalışma süresince kullanılacak malzeme, araç ve gereçlerin İSG kapsamında uygunluğunu denetler. D.3.1 Çalışma alanını düzenleyerek temiz tutar. D.3.2 Temizlik yaparken İSG kurallarını ön planda tutar. D.3 İş bitiminde donanım ve iş alanı temizliğini yapmak D.3.3 D.3.4 Kullanılan makine ve ekipmanı iş bitiminde temizleyerek kaldırır. İş güvenliğine zarar verebilecek maddelerin kullanımı sırasında gereken özeni göstererek belirlenmiş yerlerde uygun bir şekilde depolar. D.3.5 Yapılan çalışma hakkında amirini ve ilgili operatörleri bilgilendirir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 12

13 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama E.1.1 Çalışma donanımlarının durumunu ve güvenlik düzeneklerinin işlerliğini talimatlara uygun şekilde periyodik olarak denetler. E.1 Çalışma donanımlarının çalışabilirlik durumlarını denetlemek E.1.2 E.1.3 Çalışma sırasında uygun olmayan bir durum olduğunda veya olacağı sezildiğinde çalışmayı durdurur. Arızalı donanımların ve araçların değişimi veya onarımı için ilgili kişilere haber verir. E.1.4 Yetkisindeki çalışma alet ve donanımların sorun ve arızalarını giderir. E.2.1 Donanımın düzgün ve sürekli çalışmalarını sağlamak üzere gerekli periyodik bakım aşamalarını planlayarak uygular. E Çalışma alet ve donanımını korumak ve talimatlara uygun bakımlarını sağlamak E.2 Çalışma donanımının bakım aşamalarını uygulamak E.2.2 E.2.3 Koruyucu bakım ve temizlik işlemlerini uygular. Bakım ve temizlik faaliyetlerinde kullanılacak malzemeleri temin ederek uygun şekilde depolar. E.2.4 Ölçü ve muayene aletlerinin kalibrasyonlarının sistematik olarak yapılmasını takip eder. E.3.1 Kullanılan alet ve donanımındaki bozulma ve yıpranmaları zamanında tespit eder. E.3 Çalışma donanımının bozulma ve yıpranmaları ile ilgili bilgileri aktarmak E.3.2 E.3.3 Çalışma işlemlerinin sürekliliğinin sağlanması için alet ve donanımdaki bozulma, yıpranma ile ilgili kayıtları oluşturarak amirine teslim eder. Donanımın genel durumu ile ilgili bilgilendirmeyi, prosedürlere uygun yapar. E.3.4 Çalışma ömürlerini takip edip zamanı geldiğinde değiştirdiği makine ve ekipman parçalarını amirine bildirir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 13

14 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama F.1.1 F.1.2 Yapılacak işler ve imalat programıyla ilgili talimat, teknik resim ve iş emirlerini amirinden alır. İlgili iş parçasının varsa önceki imalat aşamaları hakkındaki raporları ve teknik resimleri inceler. F.1.3 Talimat, resim ve iş emirlerini inceleyerek, çalışma aşamalarında yapacağı işlemleri ve sıralamasını belirler. F.1 İş programını yapmak F.1.4 F.1.5 İş parçasının bağlanma yöntemine karar verir. Yapılacak olan iş ve iş parçası özelliklerine göre boyut, konum, kesme hızı, ilerleme, devir sayısı ve talaş derinliği gibi teknik bilgileri ölçü aletleri ve formüller kullanarak hesaplar. F İşleme öncesi gerekli hazırlıkları yapmak (devamı var) F.1.6 F.1.7 F.1.8 İşlemlerin özelliklerine göre tahmini imalat süresini tespit eder. İşlemlerle ilgili kontrol formlarını ve diğer dokümanları doldurur. İş programını amirine onaylatır. F.2.1 Yapılacak işleme göre kullanılacak alet, araç, gereç ve takımları çalışma alanına getirir. F.2.2 Aletlerin, çalışma öncesi gerekli hazırlıklarını talimatlara göre yapar. F.2 Kullanılacak takım ve malzemeleri hazırlamak F.2.3 F.2.4 İş parçasının şekli, profili ve malzeme cinsine göre kesici takımı belirler. Kesici takımlarının uç ve boylarını referans ölçülere göre kontrol eder. F.2.5 Kesici takımı işin profili ve işleme tipine göre biler veya bilenmesini sağlar. F.2.6 Tespit ettiği sorun ve arızaların giderilmesini sağlar. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 14

15 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama F.3.1 İşleme uygun olan ölçüm aletlerini belirler. F.3 Ölçme aletlerini kontrol etmek F.3.2 F.3.3 Ölçme aletlerinin doğru ölçüp ölçmediğini kontrol eder. Doğru ölçüm yapmayan aletleri ilgili birime bildirerek bunların kalibrasyonlarını yaptırır. F.4.1 Markalama işleminin düzgün olması için parçanın yüzeyini temizler. F İşleme öncesi gerekli hazırlıkları yapmak F.4 Markalama yapmak F.4.2 F.4.3 Teknik çizimleri inceler ve çeşitli ölçü aletleri ile gerekli hesaplamaları yapar. Markalama yapılacak iş parçasının yüzey özellikleri gerektiriyorsa, yüzeye bakır sülfat (göztaşı eriyiği) sürer. F.4.4 Yapılacak olan işin işlem basamaklarını göz önüne alarak iş parçası üzerinde talaş kaldırılacak yüzeylerini mihengir, cetvel gibi markalama aletleri ile işaretler. F.4.5 Markalama yapılacak iş parçasının yüzey özellikleri gerektiriyorsa, çizecek, nokta ve çekiç kullanarak talaş alınacak yüzeyleri belirginleştirir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 15

16 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama G.1 İş parçasını bağlama ekipmanları ile tezgaha bağlamak G.1.1 G.1.2 G.1.3 İş programında belirtilen bağlama yöntemine uygun olarak iş parçasını ve bağlama ekipmanlarını elle/kaldırma taşıma araçları yardımıyla tezgah tablasına emniyetli şekilde bağlar.. İş parçasını düz, eğik veya açılı işleme göre bağlama ekipmanları ile İSG kuralları çerçevesinde teknolojik kurallara göre tezgah tablasına sabitler. Referans yüzeye göre komparatör ile iş parçasının paralelliğini kontrol eder. G.1.4 İş parçası mengene ile bağlanmışsa elle mengene kolunu sıkıştırarak sabitler. G Tezgah hazırlıklarını yapmak G.2 Kesici takımı tezgaha bağlamak G.2.1 G.2.2 G.2.3 G.3.1 G.3.2 Kesici takımın bağlanacağı kater yuvasını kontrol ederek gerekiyorsa temizlik ve çapak alma işlemlerini yapar. Kullanacağı kesici takımın uç ve ebat kontrollerini yapar. Kesme yönüne dikkat ederek kullanılacak kesici takımı katere teknolojik kurallara göre bağlar. Tezgaha enerji vererek yağların basınç ve seviye göstergeleri ile soğutma sıvısını kontrol eder. Tezgahın kurs boyunu ve yerini talaş alma mesafesine göre ayarlayarak sabitleştirme kolunu sabitler. G.3.3 Tezgahı boşta çalıştırarak kurs boyu ve yeri kontrollerini gerçekleştirir. G.3 Tezgah ayarlarını yapmak G.3.4 İş parçasının malzeme cinsini ve yapılacak işin özelliklerini göz önüne alarak hesaplanan devir sayısına göre tezgahı ayarlar. G.3.5 Başlık ve iş tablasının hassasiyetini kontrol ederek boşluklarını alır. G.3.6 İş programında tespit edilen yanal ilerleme miktar ayarını yapar. G.3.7 Tezgahı çalıştırarak son kontrollerini gerçekleştirir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 16

17 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama H.1.1 İş parçasının düz, eğik veya açılı işlemeye göre talaş payı miktarı dışarıda olacak şekilde bağlanıp bağlanmadığını kontrol eder. H.1.2 Kesici takımın işleme yönüne göre doğru bağlanıp bağlanmadığını kontrol eder. H.1.3 Başlığı indirerek kesici takımın iş parçasına temasını sağlar, mikrometrik bileziği sıfırlar. H.1.4 Kesici takımı iş parçasından teknolojik kurallara göre emniyetli mesafeye çeker. H Vargel Planya işlemini gerçekleştirmek (devamı var) H.1 Yüzey işlemek H.1.5 H.1.6 Soğutma sıvısı kullanılacaksa açarak tezgahı çalıştırır. İlk talaş derinliğini vererek yanal ilerleme otomatik sistemine alarak iş parçası üzerinden deneme talaşı kaldırır. H.1.7 Kesme yüzeyine göre ölçü ve devir sayısı kontrollerini gerçekleştirir. H.1.8 Talaş alma işlemi tamamlanana kadar iş programına göre düz, açılı veya eğik işleme ile istenilen ölçü ve toleransa kadar paso almaya devam eder. H.1.9 Ölçme ve kontrollerini yaparak iş parçasının doğruluğunu kontrol eder. H.1.10 İşlem gereken diğer kısımlar varsa aynı adımları uygulayarak işlemi sonlandırır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 17

18 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama H.2.1 İş parçasının kanal veya kademe işlemeye doğru bağlanıp bağlanmadığını kontrol eder. H.2.2 Kanal veya kademe işlem sırasına uygun kullanacağı kesici takımları çalışma sahasına getirir. H.2.3 İşlem sırasına uygun kesici takımın tezgaha bağlanıp bağlanmadığını kontrol eder. H.2.4 Delik içerisine kanal açılacaksa, kesici takımı bağlamaya uygun tutucu veya aparatı kullanarak doğru teknik ve yöntemle başlığa monte eder. H.2.5 T kanal veya kırlangıçkuyruğu kanal işlenecek ise başlığı sabitler. H Vargel Planya işlemini gerçekleştirmek H.2 Kanal işlemek H.2.6 H.2.7 İş yüzeyinin ve tablanın kesici takım doğrultusuna paralelliğini komparatör veya ölçü aletleri ile kontrol eder. Kesici takımı geniş bir yüzeyden sıfırlama yapılacağı için iş parçasına hassasiyetle temas ettirir. H.2.8 Kesici takımı resme göre kanala uygun ölçüyle konumlandırır. H.2.9 Düşük talaş derinliği ile iş yüzeyinden deneme talaşı kaldırarak ölçü ve kontrollerini gerçekleştirir. H.2.10 İstenen kanal veya kademe profili oluşana kadar işlem sırasına göre kesici takımlarla sıra ile paso almaya devam eder. H.2.11 Çeşitli ölçü aletleri ile kanal yada kademe profili kontrollerini gerçekleştirerek iş programına uygunluğunu denetler. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 18

19 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama I.1.1 Talimatlara göre işlenen parçanın talaş, çapak ve soğutma sıvısı kalıntılarını temizler. I.1.2 İş parçasının talimatlarda belirtilen ölçülere uygunluğunu ölçü aletleri kullanarak son kez kontrol eder. I.1 İş parçasının kontrol ve temizliğini yapmak I.1.3 I.1.4 Talimatlardaki ölçülere uygunsuz olduğunu tespit ettiği parçaları tekrar işlem görmek üzere ayırır ve uygunsuzluğun ortaya çıkış sebebini araştırır. Uygunsuzluğun giderilmesi için düzenleyici önleyici faaliyetlerde bulunur. I.1.5 İşlem görmüş parça üzerinde herhangi bir çatlak ve bombe gibi uygunsuz durum olup olmadığını gözle kontrol eder. I Son işlemleri yapmak I.1.6 Talimatlarda belirtilmiş ise iş parçasının gerekli kısımlarına uygun koruyucu yağları sürer ve koruma ambalajı ile sarar. I.2.1 İş programına göre üzerinde başka işlemler gerçekleştirilecek parçayı ilgili üretim bandına aktarır veya belirlenmiş stok sahasında uygun şekilde istifler. I.2.2 İş programına göre işlemi biten iş parçalarının belirlenmiş yerlerine sipariş numaralarını yazarak etiketler. I.2 Sevk ve raporlama yapmak I.2.3 I.2.4 I.2.5 I.2.6 Parça ve/veya ambalaj üzerine gerekli ebat, profil gibi verileri yazar. Tüm kontrol ve işaretleme işleri biten parçaları stok sahasına gönderir ve kayıtlarını tutar. Gerçekleştirilen bütün işlemlere ilişkin üretim miktarı, gecikme süreleri ve fireler ile ilgili raporları oluşturarak amirine iletir. İyileştirme ve geliştirme önerilerinde bulunur. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 19

20 Görevler ĠĢlemler BaĢarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama G.1.1 Mesleki ve kişisel gelişim için gerekli araştırma faaliyetlerini gerçekleştirir. G Mesleki gelişime faaliyetlerine katılmak G.1 Bireysel mesleki gelişimi konusunda çalışmalar yapmak G.1.2 Mesleği ile ilgili yeni teknolojileri, yöntemleri ve gelişmeleri takip eder. G.1.3 Bilgi ve deneyimlerini birlikte çalıştığı kişilere aktarır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 20

21 3.2.Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 1. Anahtar takımları 2. Bağlama elemanları 3. Elleçleme aletleri 4. Fire/hata formları 5. Gönye çeşitleri 6. Katalog ve çizelgeler 7. Kesici takımlar 8. Kesme yağları 1. Kişisel koruyucu donanım (iş elbisesi, kulaklık, maske, eldiven, gözlük vb.) 9. Kompratör 10. Kumpaslar 11. Malafa ve mastarlar 12. Markalama aletleri 13. Mengene 14. Metre 15. Mihengir 16. Mikrometre 17. Planya tezgahı ve donanımları 18. Su terazisi 19. Takoz çeşitleri 20. Tel fırça 21. Temel el aletleri 22. Temizlik malzemeleri 23. Uyarı levhaları 24. Vargel tezgahı ve donanımları 25. Yağdanlık 26. Yangın söndürücü 3.3.Bilgi ve Beceriler 1. Acil durum bilgisi 2. Alarm ve tehlike işaretleri bilgisi 3. Basit ilk yardım bilgisi 4. Çalışma ve kontrol prosedürleri bilgisi 5. Çevre koruma uygulamaları bilgisi 6. Donanım ve araçların kullanımı bilgi ve becerisi 7. El aletlerini kullanma bilgi ve becerisi 8. El becerisi 9. Elleçleme, taşıma ve sabitleme donanımları kullanım becerisi 10. Geri dönüşümlü atık bilgisi 11. İş parçası bağlama bilgisi 12. İş sağlığı ve güvenliği bilgisi 13. Kanal işleme bilgi ve becerisi 14. Kayıt tutma ve raporlama becerisi 15. Kurs boyu ayarlama bilgi ve becerisi 16. Kusur belirleme ve giderme yöntemleri bilgisi Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 21

22 17. Mesleki terim bilgisi 18. Muayene ve test teknikleri bilgisi 19. Öğrenme becerisi 20. Ölçme ve kontrol bilgisi 21. Periyodik bakım prosedürleri bilgisi 22. Sözlü ve yazılı iletişim yeteneği 23. Soğutma sıvısı ve kesme yağı bilgisi 24. Talaşlı imalat takım seçimi bilgisi 25. Tehlikeli atık bilgisi 26. Temel çalışma mevzuatı bilgisi 27. Temel işyeri düzenleme bilgisi 28. Temel kalite güvence sistemleri bilgisi 29. Temel malzeme bilgisi 30. Temel mekanik bilgisi 31. Temel meslek matematiği bilgisi 32. Temel teknik resim okuma bilgisi 33. Temel teknik spesifikasyonlar bilgisi 34. Üretim parametrelerini hesaplama ve tablolardan okuma bilgisi 35. Yangına müdahale tekniklerini ve yangın söndürücülerini kullanma bilgisi 36. Zamanı iyi kullanma becerisi 3.4.Tutum ve DavranıĢlar 1. Acil ve stresli durumlarda soğukkanlı olmak 2. Bilgi, tecrübe ve yetkisi dahilinde karar vermek 3. Çalışma zamanını iş emrine uygun şekilde etkili ve verimli kullanmak 4. Çevre, kalite ve İSG mevzuatında yer alan düzenlemeleri benimsemek 5. Dikkatli ve titiz olmak 6. Doğal kaynak kullanımı ve geri kazanım konusunda duyarlı olmak 7. Görevi ile ilgili yenilikleri takip etmek 8. İşyeri hiyerarşi ilişkisine saygı göstermek 9. İşyerine ait araç, gereç ve ekipmanın kullanımına özen göstermek 10. Mesleki gelişim için araştırmaya açık olmak 11. Olumsuz çevresel etkileri belirlemek 12. Sistem ve sahalarda risk ve tehlike analizi çalışmalarına katkıda bulunmak 13. Sorumluluklarını bilmek ve yerine getirmek 14. Süreç kalitesine özen göstermek 15. Talimat ve kılavuzlara harfiyen uymak 16. Taşıma ve kaldırma donanımını doğru şekilde kullanmak 17. Tehlike durumlarında ilgilileri bilgilendirmek 18. Temizlik, düzen ve işyeri tertibine özen göstermek 19. Vardiya değişimlerinde etkili, açık ve doğru şekilde bilgi paylaşmak 20. Yetkisi dahilinde olmayan kusurlar hakkında ilgilileri bilgilendirmek Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 22

23 4. ÖLÇME, DEĞERLENDĠRME VE BELGELENDĠRME Vargel - Planya Tezgah İşçisi (Seviye 3) meslek standardını esas alan ulusal yeterliliklere göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme, gerekli şartların sağlandığı ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yazılı ve/veya sözlü teorik ve uygulamalı olarak gerçekleştirilecektir. Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye ilişkin işlemler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 23

24 Not: Bu kısım Resmi Gazete de yayımlanmayacaktır. Sadece MYK web sitesinde yer alacaktır. Ek: Meslek Standardı Hazırlama Sürecinde Görev Alanlar 1. Meslek Standardı Hazırlayan KuruluĢun Meslek Standardı Ekibi Ali Cengiz GÜL Genel Başkan Yardımcısı, HAK-İŞ Genel Başkan, ÇELİK-İŞ Recep AKYEL Genel Eğitim Sekreteri, ÇELİK-İŞ Ulvi ÜNGÖREN Karabük Şube Başkanı, ÇELİK-İŞ Şahin SERİM - Mesleki Eğitim Uzmanı, HAK-İŞ Rıdvan GÜNAY Uzman, HAK-İŞ 2. Teknik ÇalıĢma Grubu Üyeleri 2.1. Meslek Standartları Hazırlama Grubu Üyeleri Mehmet PANCAR Teknik Öğretmen - Teknik Öğretmen, Payas TEML / HATAY Mehmet POLAT Teknik Öğretmen, Payas Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi / HATAY Yasin KOCABIYIK Teknik Öğretmen, Payas Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi / HATAY 2.2. Meslek Standardının Hazırlanmasına Katkıda Bulunanlar İsmail BARIN İSDEMİR Eğitim Müdürü - İskenderun / HATAY Rıdvan TIRAK Mak.Müh.,Yolbulan Metal A.Ş / HATAY Hüseyin TEKE - Mak.Müh.,Yolbulan Metal A.Ş / HATAY Halil KARTAL MMK Atakaş Metalürji A.Ş. / HATAY Ayhan ÇAYLAK Mak. Müh.-İlhan Boru Profil ve Haddecilik Ltd. Şti. / HATAY Erdal AKBAL Mak. Müh- Yücel Boru Profil Sanayi A.Ş. / HATAY Serdar TÜRKER Teknik Öğretmen- Türker Torna / HATAY Sedat MACİT Macit Makine Mühendislik / HATAY Turgut TANLAK İnsan Kaynakları Şefi- Ekinciler Demir Çelik A.Ş./ HATAY Erkan UÇAR Mak. Müh.- Yazıcı Demir Çelik A.Ş / HATAY 3. GörüĢ Ġstenen KiĢi, Kurum ve KuruluĢlar Adana Sanayi Odası Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 24

25 Ankara Sanayi Odası Ankara Ticaret Odası Birleşik Metal İşçileri Sendikası Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Ege Bölgesi Sanayi Odası Ereğli Demir Çelik Fabrikaları T.A.S. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Metal Bölümü Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İskenderun Demir Çelik A.Ş İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri İstanbul Sanayi Odası İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Fakültesi İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya-Metalürji Fakültesi İstanbul Ticaret Odası İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Karabük Üniversitesi T. E. F. Metal Eğitimi Bölümü Karadeniz Teknik Üniversitesi Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Metal Öğretmenliği Bölümü ODTÜ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Metal Eğitimi Bölümü T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 25

26 T.C. MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü T.C. MEB Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü T.C. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı T.C. MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TMMOB Metalürji Mühendisleri Odası Türk Metal Sendikası Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Türkiye Elektrikli Vinç İmalatçıları Derneği Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Türkiye İhracatçılar Meclisi Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Türkiye İş Kurumu İş ve Meslek Danışmanlığı İdaresi Başkanlığı Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yıldız Teknik Üniversitesi Kimya-Metalurji Fakültesi Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 4. MYK Sektör Komitesi Üyeleri ve Uzmanlar Prof. Dr. Süleyman TEKELĠ, Şeref ÜNVER, Yunus KISA, Dr. Mete CANKAYA, Muhsin ġaġmaz, Başkan (Yükseköğretim Kurulu) Başkan Vekili (Milli Eğitim Bakanlığı) Üye (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Üye (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı) Üye (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı) Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 26

27 Çağatay KESTĠR, Serpil ÇĠMEN, Ahmet YARDIMCI, Ahmet Turan ALNIAÇIK, Miray VURMAY, Şahin SERĠM, Dr. Aykut ENGĠN, Hacı Ali EROĞLU, Firuzan SĠLAHġÖR, Fatma GÖKMEN, Üye (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı) Üye (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) Üye (Türkiye Esnaf ve Sanâtkarları Konfederasyonu) Üye (Türkiye İhracatçılar Meclisi) Üye (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Üye (Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Üye (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu) Üye (Mesleki Yeterlilik Kurumu) Başkan Yrd.V. (Mesleki Yeterlilik Kurumu) Sektör Komitesi Temsilcisi (Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü) 5. MYK Yönetim Kurulu Bayram AKBAġ, Doç. Dr. Ömer AÇIKGÖZ, Prof. Dr. Mahmut ÖZER, Bendevi PALANDÖKEN, Temsilcisi) Dr. Osman YILDIZ, Mustafa DEMĠR, Başkan (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Temsilcisi) Başkan Vekili (Milli Eğitim Bakanlığı Temsilcisi) Üye (Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Temsilcisi) Üye (Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları Üye (İşçi Sendikaları Konfederasyonları Temsilcisi) Üye (İşveren Sendikaları Konfederasyonu Temsilcisi) Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 27