Teras Ev 2 Duvar Resimleri Ünite 6 nın Korunması ( Konservasson) Oda 31a, 31b-c ve 36b Proje Tanımı

Transkript

1 Teras Ev 2 Duvar Resimleri Ünite 6 nın Korunması ( Konservasson) Oda 31a, 31b-c ve 36b Proje Tanımı

2 Genel Yamaç Ev 2 Duvar Resimleri Teras Ev 2, Efes antik kentinin merkezinde bulunan, üç yapay teras üzerine kurulmuş yedi lüks daireden (sütunlu evlerden) oluşmaktadır. Toplumun üst sınıfının mensuplarına ait olan bu evler, sakinlerinin yaşam tarzını yansıtacak şekilde oldukça zengin döşenmiştir. Mermer duvar dekorasyonu ve mozaik zeminlerin yanında konut kompleksindeki neredeyse tüm odalar (yaklaşık 75 oda) duvar resimleri ile dekore edilmiştir. Duvar dekorasyonları, resimlerin ıslak kireç sıva üzerine çizildiği, fresk tekniği ile yapılmıştır. Bazı yüzeylerde, birbiri üzerine boyanmış, yediye varan farklı tabakaya rastlanmıştır. MS 1. Yy ile MS 3. Yy arasında yapılmış bu freskler, Roma İmparatorluğu dönemi Efes inin günlük yaşamı hakkında harikulade bilgiler sunmaktadır. Ev sakinlerinin resim zevkleri ve tercihleri, bugün bile bakanlar üzerinde muhteşem bir izlenim bırakmaktadır. Ayrıca bu resimler, Roma İmparatorluğu Anadolu sundaki en geniş duvar resimleri kompleksini oluşturmaktadır yılları arasında Teras Ev 2 de geniş çaplı bir kazı gerçekleştirildi yılından bu yana da yapı, değerli ve eşiz duvar resimleri ile mozaikleri koruyan çatı (yaklaşık 4000m 2 ) ile muhafaza edilmektedir. Bu sayede ziyaretçiler sanat eserlerini bir müzede değil de gerçek yerlerinde görebilmektedir. Günümüzde, yapı ziyarete açıktır. Teras Ev 2 ziyaretleri, antik kentte gerçekleştirilen her gezinin en önemli kısımlarından/parçalarından birini oluşturmaktadır.

3 Küçük Asya da bulunan en büyük Roma İmpartorluğu Duvar Resimleri Kompleksi

4 Koruma neden gereklidir? Antik zamanlarda gerçekleşmiş yangınlar ve depremler ile kazıların sebep olduğu hasarlar, yıllardır uygulanan geçici koruma yöntemleri, geçmiş yıllarda yapılmış hatalı restorasyonlar ve bakım eksiklikleri nedeniyle Teras Ev 2 deki duvar resimleri kısmen kötü durumda, bazı duvar resimleri ise ciddi risk altındadır. Bu resimlerin uzun süreli korunmasını sağlamak adına, doğru koruma ve restorasyona ihtiyaç duyulmaktadır. Uluslar arası korumacılardan oluşan takımımız tarafından iyileştirilmeyi bekleyen yaklaşık 75 oda bulunmaktadır. Odanın büyüklüğüne, dekorasyonun kalitesine ve zenginliğine bağlı olarak bir oda ortalama 1200 saat çalışmaya ihtiyaç duymaktadır.

5 İş Akışı Restorasyon konsepti, yalnızca yapının sağlamlığı açısından çok gerekli olduğunda, müdahale ve değişikliklerin uygulanması için dizayn edilmiştir. Resimlerin ve alt sıva katmanının sabitlenmesi Yetersiz müdahalelerin ortadan kaldırılması Yüzeylerin toz, çamur ve zararlı maddelerden temizlenmesi Orijinal maddenin ortaya çıkarılması (mümkün olduğu durumlarda) Orijinal yüzeye uygun kireç harcı ile boşlukların doldurulması Rötuş (geri alınabilir müdahale) Bilimsel analiz ve dokümantasyon

6 Koruma Projesi Yerleşim Birimi 6 Yerleşim Birimi 6, Kuzey terasının en alçak kısmında, Teras Ev 2 nin kuzey doğusunda bulunmaktadır. MS 2. yy da, 620 m2 genişliğindeki büyük yerleşim birimi güneye doğru genişletilerek mermer salon (31) ve basilica ya da apsidal salon (8) olarak bilinen salonların yapılmasıyla, 950m2lik cömert ve ihtişamlı bir şehir sarayı ortaya çıkmıştı. Yerleşim Birimi 6 ya, üzerinde sütunlu avluya(31a) çıkan bir merdiven bulunan Curetes Sokağı ndan ulaşılabilirdi. Boyutları (251.5m2), çok katlı olması ve lüks döşemeleriyle oldukça etkileyici bir yapıydı. Teras Ev 2 deki diğer resmi odalar gibi zemin ve avlunun duvarları mermerle kaplanmıştı. Korint stilindeki başlıklarıyla on iki büyük sütun, ahşap sütun baştabanlarını taşımaktaydı. Yerleşim Birimi 6 nın kuzeyinde, giriş kısmının batısında bulunan 25.5 m2lik geniş oda(31b) neredeyse tamamıyla avluya açılıyordu. İçerisinde sütun ve duvar dolapları izleri bulunan küçük bir yapı (aedicula), aile arşivi ve kütüphanenin burada bulunduğunu ve ayrıca aile ritüellerinin de burada yapıldığı izlenimini uyandırıyor. Geniş Avlunun (31a) batı ön kısmı, kısmen ısıtılmış diğer resmi odaların(36c-e) sınırlarını çiziyordu. MS 120 civarında yapılan 2. inşaat aşamasında Oda 42 yeniden dizayn edilmiş; klasik ve yerel halılarla kaplı zeminine rağmen, duvarları batı etkisindeki eşsiz duvar resimleri ile süslenmişti. İnşaat Aşaması 2 sırasında, çok odalı bir banyo kompleksi (M1-3) sütunlu avlunun(31a) eski doğu geçidine eklendi. Giriş batı kısmındaydı ve geniş kemerli cam pencereler ile sütunlu avluya açılıyordu. Yenileme aşamasında, Güney Geçit korkuluklar, çit örgüler ve mermer geçitlerle avludan ayrıldı. İnşaat Aşaması 4 te (MS 230 dan sonra) koridorun batı ucunda, mermerle kaplanmış tuvalet ve yerleşim biriminin üst katına çıkan bir merdiven bulunuyordu.

7 Büyük resmi odalar sütunlu avlunun güney kısmında bulunuyorlardı. Güney yürüyüş yolundan Mermer Salon(31) olarak adlandırılan 178m2 genişliğindeki görkemli odaya ulaşılabiliyordu. Mermer Salon ziyafet ve resepsiyonlar için kullanılıyordu ve 3 kişinin (uzanarak) oturabildiği en az 9 geniş klinai (divan)a yetecek bir alana sahipti. Bu lüks alanda şehrin elitleri muhtemelen sosyal etkinlikler için buluşuyordu. Bu oda çok değerli ve pahalı bir dekorasyona sahipti.( mermer kaplı zemin ve duvarlar, altın kaplama -yaldız- ve oymalı dekorlarla süslenmiş ahşap tavan, çeşmeler) Mermer Salon un batısında bulunan geniş resmi odalar şunlardı; 58m2 genişliğindeki geniş avlu(36): derin kasık tonozla kaplanmış bir impluvium a sahipti ve tavanda bulunan yuvarlak bir açıklık sayesinde aydınlatılıyordu. 80m2 genişliğindeki, apsidal salon(8): güneyde yapıya bitişik olarak bulunuyordu ve Afrodit heykelleriyle çerçevelenmiş bir merdivenle salona giriş sağlanıyordu. Misafirleri ağırlamak ve ziyafetler için kullanılan bu odanın orijinal hali, zengin mermer kaplamalarla ve cam mozaiklerle süslenmişti. Batı duvarındaki kapıdan geçildiğinde, sadece 18m2 kare genişliğinde olan fakat özenle dekore edilmiş küçük bir odaya ulaşılıyordu. Stucco Room (Sıvalı oda) adındaki bu oda (8a) yakın arkadaş davetleri ve kült ritüeller için ayrılmıştı. Bir diğer özenle dekore edilmiş resmi oda (36a) avluya (36) açılıyordu. Tavandaki iki açıklıktan yeterli ışık sağlanıyordu. Odanın kuzey duvarındaki temiz su havzasında, dekoratif ya da yiyecek amaçlı saklanan balıklar bulunuyordu. Avluda (36) bulunan bir merdiven (32a), zengin döşenmiş ek odaların bulunduğu yapının birinci katına çıkıyordu. Yerleşim biriminin birinci katında mutfak ve benzer üretim odaları bulunmamasının ve yalnızca gösteriş (sunuş/sunum) için kullanılmasının yanında, ikinci katta bu tarz odaların bulunduğu görülüyor.

8 İmparatorluk Saray Mimarisinin Bir Örneği Boyutları ve mimari dizaynı göz önünde bulundurulduğunda, Yerleşim Birimi 6 nın kişiye özel bir şehir evi olmaktan çıkıp, imparatorluk saray mimarisini izlediği görülüyor. Özel odaların çeşitleri ve sıklıkları, bu yapının Efes in önde gelenlerinden birine ait olduğunu ve onun sosyal ve politik faaliyetleri için kullanıldığı fikrini uyandırıyor. Arkeologlar yalnızca evin kendisi üzerinde çalışabildikleri için değil, aynı zamanda ev sahibinin aile ağacının izini sürebildikleri için de şanslılar. Bu sayede evin kesin olarak kime ait olduğunu saptayabildiler: Bu yapı, Gaius Flavius Furius Aptus ve ailesinin; müşterilerini karşılamak, ticari ve politik toplantılar düzenlemek ve aynı zamanda misafirlerini konuk etmek için kullandıkları şehir evleri. İmparatorluk saray mimarisinin harikulade ölçüde benimsenmesi ve bunun kişiye özel bir eve uygulanması Yerleşim Birimi 6 üzerinde açıkça örneklendirilebilir. Bu, Apti şehir sarayının sadece mimarisiyle değil aynı zamanda iç dizaynıyla da ilgilidir. Aile, Equestrian ve sonrasında da bir senatör ailesi olarak Roma İtalya sındaki saraylardan haberdardı. Bu nedenle, Efes şehir sarayının Roma daki imparatorluk saraylarıyla ve bunların yanı sıra Hadrian ın Tivoli deki villasıyla da paralellikler taşıması şaşırtıcı değil.

9 Koruma Projesi: Yerleşim Birimi 6 Merdiven (36b) Avlunun(36) güney yürüyüş yolunun batı kısmında bir tuvalet(37l) bulunuyordu. Mermerle kaplı bu tuvalet, aynı anda 5 kişi tarafından kullanılabiliyordu. Daha sonra, tuvaletin girişine üst kata çıkan bir merdiven (36b) eklenmişti. Merdivenin alt basamaklarının tamamen korunmuş olmasına rağmen, üst basamaklarının yalnızca izleri duvar resimlerinin sıvasında fark edilebilir. Merdiven mermer taklidiyle ve üst kısımlardaki mimari resimlerle dekore edilmişti. 3 aediculae ( küçük mihrap), 2 dış aediculayı aydınlatan Candelabras (şamdan tutanlar) ile beraber beyaz arkaplanda görülebilirdi. Yeşil yapraklı çelenkler şamdan tutanlara eklenmiş ve ortada, üst aedicula ya yerleştirilmiş bir kap etrafına sarılmış. Personel Malzeme Seyahat TOPLAM Çalışma saati: Takım: 3 konservator Dönem: Mayıs/Haz. 14 Eylül/Ekim 14

10 Koruma Projesi: Yerleşim Birimi 6 Sütunlu Avlu (31a) Yerleşim Birimi 6 ya, üzerinde 12 sütunun çevrelediği sütunlu avluya(31a) çıkan bir merdiven bulunan Curetes Sokağından ulaşılabilirdi. Boyutları (251.5m2), çok katlılığı ve lüks döşemeleriyle oldukça etkileyici bir yapıydı. Teras Ev 2 deki diğer resmi odalar gibi yerler zemin ve avlunun duvarları mermerle kaplanmıştı. Büyük sütunlar, ahşap sütun baştabanlarını (üst eşik ya da sütun başlıklarına dayanan kirişler) taşıyan Korint tarzı başlıklara sahipti. İnşaat aşaması 4 (yaklaşık MÖ 230) sırasında sütunlu avlunun görünüşü tamamıyla değiştirildi ve üstündeki iki kata da sütunlu salon eklendi. Böylece, MÖ 3. Yy in ikinci çeyreğinde, avlu toplamda üç kata ulaştı. Hem avlu hem de yürüyüş yolları mozaik zeminle dekore edildi. Güneyde bulunan orta yükseklikteki korkulukta, üst çıkıntının ortasında Yunanca bir yazı görülebilir. Bu yazı tanrı Dionysus için yazılmış, evin sahibi Gaius Flavius Furius Aptus tan da bahseden bir duadır. Personel Malzeme Seyahat TOPLAM Çalışma saati: Takım: 4 konservator Dönem: Mayıs/Haz. 14 Eylül/Ekim 14

11 Koruma Projesi: Yerleşim Birimi 6 Tapınak Odası (31b-c) Yapının kuzeyinde, giriş alanıyla alanın batı kısmında birleşen ve neredeyse tamamıyla avluya açılan 25.5 m2 genişliğinde büyük bir oda (31b-c) bulunuyordu. Oda, duvar resimleri ve zemin mozaikleri ile dekore edilmişti: kuzey duvarının merkezine yerleştirilen küçük aedicula(mihrap), sütun ve gömme ayaklarla taşınıyordu. Sağda ve solda kalan tüm duvar, parşömenleri saklamak amacıyla ahşap dolap ile kaplanmıştı ve odanın batı kısmında oturmak için uzun bir sıra bulunuyordu. Eşiğe avluya açılan geniş çok aynalı/tablalı bir kapı yerleştirilmişti. Aile arşivini de içermesi muhtemel bitişikteki kütüphane ile birlikte bu oda büyük ihtimalle kült ritüeller için kullanılıyordu. Personel Malzeme Seyahat TOPLAM Çalışma saati: Takım: 3 konservator Dönem: Mayıs/Haz. 14 Eylül/Ekim 14

12 Genel Bakış: Ünite 6 Sponsor Olunabilecek Odalar 2014 Merdiven (36 b) Sütunlu Avlu (31a) Tapınak Odası ( 31 b-c)

13 SPONSORLARIN SUNUMU Teras Ev 2 nin İçindeki Sponsor Tabelaları Sponsor, ilgiliyi odaya doğrudan konumlandırılmış kendi sponsor tabelasını alır. Yapının korunması ve zarar görmemesi amacıyla ziyaretçiler özel olarak ayrılmış bir yol üzerinde yürüyerek alanı dolaşırlar ve odalara girmelerine izin verilmez. Sponsor tabelalarını yerleştirirken, yazıları okuyan ziyaretçilerin ilgili odayla görsel temas sağlayabilmelerine özellikle dikkat ediyoruz. Her yıl ziyaretçi tur süresince sponsor tabelalarına bakıyor.

14 SPONSORLARIN SUNUMU Teras Ev 2 nin İçindeki Sponsor Tabelaları Sponsor tabelasında, sponsor logosunun yanı sıra şirketin adını da belirten üç dilde (Almanca, İngilizce, Türkçe) yazılmış kısa bir metin bulunur. Boyutlar : 50 x 70 cm

15 SPONSORLARIN SUNUMU Teras Ev 2 nin Girişindeki Sponsor Panoları Sponsorların logoları Teras Ev 2 nin önündeki sponsor panolarında yer almaktadır 3mm akrilik cam 3mm akrilik cam

16 SPONSORLARIN SUNUMU Ana Girişlerdeki Sponsor Panoları Sponsorların logoları ayrıca Efes Antik Kenti nin arkeolojik alanının ana girişindeki sponsor panolarında yer almaktadır. 3mm akrilik cam

17 İletişim Bilgileri: Efes Vakfı Gülsevim Avcı Tolunay Te l: E-posta : info@ephesus-foundation.org Web : facebook.com/ephesus Foundation