GLASS İYONOMER SEMENT İN NÖROTOKSİK ETKİSİ (Deneysel Çalışma)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GLASS İYONOMER SEMENT İN NÖROTOKSİK ETKİSİ (Deneysel Çalışma)"

Transkript

1 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ŞİŞLİ ETFAL EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ II.KBB & BAŞ BOYUN CERRAHİSİ KLİNİĞİ KLİNİK ŞEFİ: DOÇ. DR. BURHAN DADAŞ GLASS İYONOMER SEMENT İN NÖROTOKSİK ETKİSİ (Deneysel Çalışma) (UZMANLIK TEZİ) DR.ALPER TOLGA KOŞAR İstanbul Ocak 2008

2 TEŞEKKÜRLER... Kulak Burun Boğaz ve Baş-Boyun Cerrahisi ndeki uzmanlık eğitimimde bana bilgi ve tecrübelerini aktaran, mesleki yaşamımda her zaman asistanı olmaktan gurur duyacağım klinik şefimiz, saygıdeğer hocam, Sn. DOÇ.DR. BURHAN DADAŞ a, mesleki tecrübeleri ile bana yön veren, analitik düşünme konusunda ufkumuzu açan, çok değerli klinik şef yardımcımız DOÇ.DR. HÜSEYİN SEVEN e, bilginin en değerli hazine olduğunu gösteren, sorularımızı sabırla yanıtlayan ve yol gösteren DOÇ.DR. M. UĞUR ÇINAR a, asistanılığımın ilk dönemlerinde beraber çalıştığımız klinik eski şef yardımcılarımızdan OP.DR. ÖZGÜR YİĞİT e, bize azimli ve kararlı olmayı öğreten, hoşgörüsünü hiçbir zaman yitirmeyen, çalışmaktan hiç yılmayan, emekleriyle kısa zamanda layık olduğu konuma gelen başasistanım DOÇ.DR. BERNA USLU COŞKUN a, katlanılması en zor dönemlerimizde sabırla bize katlanan, disiplin ve çalışkanlık timsali, tecrübesi ve bilgisi ile hakettiği yere kolaylıkla ulaşacağını bildiğim, tez çalışmasında danışmanım olarak da bana yön veren, zor anlarımda hep yanımda olan başasistanım OP.DR. SEYHAN ALKAN a, zor asistanlık günlerinde beraber olduğumuz ve sonrasında uzmanım olarak da desteğini eksik etmeyen, azim ve çalışkanlığı ile örnek olan OP.DR. M.ESRA SÖZEN e, son dönemde kliniğimize katılan ve tanımış olmaktan onur duyduğum çalışkan ve güler yüzlü OP.DR.SERDAR BAYLANÇİÇEK e, tez çalışması döneminde hoşgörüsünü kaybetmeyen ve histopatolojik kesitlerin incelenmesinde yardımını esirgemeyen UZM.DR.TÜLAY BAŞAK başta olmak üzere hastanemiz patoloji kliniğine, kesitlerin fotoğraflanmasındaki katkıları için Patolog UZM.DR.AHMET NAYIR a, tez çalışmamızdaki elektrofizyolojik incelemelerin gerçekleştirilmesinde büyük katkısı olan İstanbul Üniv.İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniği nden DOÇ.DR. BARIŞ BASLO ya, asistanlığımın zor ve meşakkatli yıllarını birlikte geçirdiğim ve birlikte çalışmış olmaktan hep mutluluk duyacağım OP.DR. GÖKHAN AKGÜL, OP.DR. ÖZLEM ÜNSAL, OP.DR. B.MERVE ŞENER, OP.DR. HAYATİ ŞAVK, OP.DR. SEHER UĞUR, OP.DR. MEHMET ÇİFCİ ve OP.DR. DENİZ ÇELİK e, en zor anlarda bile desteklerini eksik etmeyen gerçek dostluklarını hep hatırlayacağım çalışma arkadaşlarım DR. ERDAL SAKALLI, DR. BURAK GÜLER, DR. İLKNUR ÖZKAYA, DR. CEM ERDURAK, DR. SAVAŞ SARI, DR. H. DENİZ TANSUKER e, kliniğimizde ve ameliyathanede hep uyum içinde çalıştığımız FİLİZ BALCI ve SEMRA ÖZTÜRK başta olmak üzere tüm hemşire arkadaşlarıma ve çalışkan personellerimize, kliniğimizin vazgeçilmezi sekreterimiz YASEMİN BULAK a yürekten teşekkürlerimi sunarım. Hayatın zorlu tüm anlarında, mutluluklarımda ve sıkıntılarımda hep yanımda olan, desteklerini benden hiç esirgemeyen, insan olmanın ve doktor olmanın erdemlerini aşılayan, başarımın en büyük mimarları, varlıklarıyla bana güç veren canım babama, anneme ve kardeşime büyük minnettarlıkla, sonsuz teşekkürlerimi sunarım. İyi ki varsınız... Dr.Alper Tolga Koşar 2

3 İÇİNDEKİLER I. RESİM LİSTESİ...4 II.TABLO LİSTESİ...5 III.ŞEKİL LİSTESİ...5 IV.KISALTMALAR GİRİŞ TEMEL BİLGİLER...8 TAVŞAN SİYATİK SİNİR ANATOMİSİ SİNİR HASARI ELEKTROMYOGRAFİ VE SİNİR İLETİ İNCELEMELERİ 3. BİYOSERAMİKLER VE GLASS İYONOMER SEMENTLER MATERYAL METOD SONUÇLAR YORUMLAR TARTIŞMA ÖZET KAYNAKLAR

4 I. RESİM LİSTESİ Resim 2.1. Siyatik sinirin bacaktaki seyri Resim 2.2. Lumbosakral pleksustan kaynaklanan siyatik sinir Resim 2.3. Motor sinir ileti incelemesi Resim 2.4. Motor sinir ileti incelemesi Resim 2.5. Konsantrik iğne elektrot Resim 2.6. Motor ünite potansiyelleri Resim 2.7. Normal Motor Ünite Potansiyelleri Resim 2.8. İnterferans Paternleri Resim 2.9. Polifazik motor ünite potansiyelleri Resim 2.10.Demiyelinizan nöropatide elektrofizyolojik bulgular Resim 4.1. Çalışmada kullanılan Glass İonomer Cement (Glass iyonomer Luting Cement) materyali Resim 4.2. Glass iyonomer cement toz ve likit kısımları Resim 4.3. Toz ve likid kısımlarının karıştırılması Resim 4.4. Uygun kıvama gelen karışım Resim 4.5. Çalışmada kullanılan Heine marka x2,5 büyüten cerrahi loop Resim 4.6. Bacak lateral yüzüne yapılan insizyon Resim 4.7. N.İschiadicus Resim 4.8. N.İschiadicus üzerine uygulanan GİBS materyali Resim 4.9. Deneklerde kayıt ve uyarı elektrotlarının yerleştirilmesi Resim Siyatik sinire ait EMG ve sinir ileti incelemesi Resim Siyatik sinire ait EMG ve sinir ileti incelemesi Resim Siyatik sinire ait EMG ve sinir ileti incelemesi Resim Siyatik sinire ait EMG ve sinir ileti incelemesi Resim 5.1.H-E Boyası ile Normal sinir dokusu görünümü Resim 5.2. İmmunhistokimyasal boyama ile Miyelinizasyon varlığının gösterilmesi Resim 5.3. İmmunhistokimyasal boyama ile Miyelinizasyon varlığının gösterilmesi Resim 5.4. H-E Boyası ile perinöral fibrozisin gösterilmesi Resim 5.5. H-E Boyası ile Sinir Dokusu Çevresinde görülen Yabancı Cisim Reaksiyonu 4

5 II. TABLO LİSTESİ Tablo 3.1. Biyoseramiklerin doku ile etkileşimlerine göre sınıflandırılmaları ve biyoseramik örnekleri Tablo 5.1. Kontrol grubunda elde edilen BKAP değerleri Tablo 5.2. Çalışma gruplarında (grup 2- grup3) elde edilen BKAP değerleri Tablo 5.3. Histopatolojik bulgular ve istatistiksel analizleri III. ŞEKİL LİSTESİ Şekil 5.1. Gruplara göre yabancı cisim reaksiyonu dağılımı Şekil 5.2. Gruplara göre granülasyon dağılımı IV. KISALTMALAR GİBS; Glass iyonomer bone sement mv; Milivolt BKAP; Birleşik kas aksiyon potansiyeli HEMA; Hidroksietilmetakrilat PMMA; Polimetilmetakrilat MÜP; Motor ünite potansiyeli msn; Milisaniye mm; Milimetre L; Litre ml; Mililitre EMG; Elektromyografi p; İstatistiksel anlamlılık değeri Mg; Mikrogram 5

6 1.GİRİŞ Nörotoksisite (toksik nöropati), santral ve periferik sinir sisteminin doğal ya da insan yapımı yabancı bir madde nedeniyle zarar görmesi sonucu gelişen, ilgili kas grubunda kuvvet kaybı ve duyu bozukluğu ve/veya refleks değişiklikler ile seyreden sinir lezyonlarının genel tanımıdır. Kemik çimento; bazı cerrahi uygulamalarda zahmetsiz, yinelenebilir, ekonomik, hastalık bulaştırma riski taşımayan (insan veya hayvan), tümüyle yapay bileşenler içeren, biyouyumluluğu sınanmış ve kanıtlanmış, 1960 lardan günümüze özellikle diş hekimliği ve ortopedi olmak üzere, nöroşirürji, plastik cerrahi ve kulak burun boğaz dallarında giderek artan sıklıkta kullanılan bir biyomateryaldir (1). Kemik çimento; diş hekimliğinde dolgu maddesi olarak, çene cerrahisinde kemik defektlerin kapatılmasında, implant maddelerinin sabitlenmesinde, nöroşirürjide kraniyal defektlerin tamirinde, vertebra cerrahisinde destek sağlamada ve vertebral vidaların sabitlenmesinde, ortopedi ameliyatlarında artroplasti sırasında protezin sabitlenmesinde, kemik vidalarının tespitinde, biomekanik cihaz fiksasyonlarında, kırık operasyonlarında, kemikteki tümörlü dokunun temizlenmesi sonrası oluşan defektin doldurulmasında kullanılmaktadır. Glass iyonomer sementler (glass iyonomer bone sement, GİBS), ince toz halinde floroalümino-silikat glass (cam) ve aköz poliakrilik asit arasında, asit-baz reaksiyonu sonucu oluşan, stabilite özellikleri güçlü, biyouyumlulukları yüksek denilebilecek bir sement türüdür (2, 3, 4, 5). Her ne kadar biyouyumlu olarak kabul edilseler de literatüre bakıldığında bone cemente bağlı istenmeyen doku reaksiyonları, granülasyon dokusu gelişimi, subakut myoklonik ensefalopati, nörotoksisite gibi biyolojik olarak uyumsuz olduklarını ve biyomekanik olarak yeterli stabilite sağlayamadıklarını gösteren in-vitro çalışmalar da mevcuttur (6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19). 6

7 Diğer bazı çalışmalarda, polimerize GİBS lerin komponentlerinden ve/veya modifikasyonunda kullanılan resin, hidroksietilmetakrilat (HEMA) gibi maddelerden kaynaklanan istenmeyen etkilerine rağmen bunların iyi biyouyumluluğa sahip olduklarını işaret etmektedir (10, 12, 13, 14, 15, 20). Son zamanlarda bu sementlerle ilişkili gözlenen bazı istenmeyen etkilerin özellikle alüminyum iyonu salınımı sonucunda olduğu düşünülmüştür (11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 22). Kulak Burun Boğaz alanında kemik çimentolar, orta kulak ve mastoid cerrahisinde ossikuloplasti amacıyla, akustik nörinom cerrahisi sonrası temporal kemik petroz apeksinde oluşan defektlerin kapatılmasında ve kraniyal defektlerin rekonstrüksiyonunda, açık kavite timpanoplasti operasyonlarında kavite obliterasyonu ve dış kulak yolu rekonstrüksiyonlarında, stapes ameliyatlarında yetersiz inkus olduğu durumlarda ve protez tespitinde, kemikçik zincirdeki defektlerde ossiküler zincir tamirinde kullanılabilmektedir (7, 23, 24, 25, 26, 27, 28). Kulak burun boğaz alanında rutin kullanımı olan (özellikle kanal rekonstrüksiyonları ve kemikçik zincir onarımında) GİBS in periferik sinirler üzerindeki etkisine dair pek fazla çalışma yapılmamıştır. Bu konuda sunulmuş fazla bir komplikasyon olgusu da yoktur. Bu komplikasyonlardan birini Gösta ve ark. (22) yayınlamıştır. Glass iyonomer cementin mastoidektomi sonrası dış kulak yolu rekonstrüksiyonunda kullandıkları bir olguda komplet fasiyal paralizi görmeleri üzerine, cementin özellikle sinire yakın bölgelerde kullanımında dikkatli olmak gerektiğini vurgulamışlardır. Bu çalışmada GİBS in (Espe Ketac-Cem Radyopaque - Glass İyonomer Luting Cement) orta kulak cerrahisinde sinirler üzerine olası toksik etkilerinin objektif olarak belirlenmesi planlandı. Bu amaçla tavşan periferik siniri (siyatik sinir) deneysel olarak GİBS materyalinin kısa ve uzun süreli etkisine maruz bırakıldı, sonuçların klinik, elektromyografik ve histolojik olarak incelenmesi planlandı. 7

8 2. TEMEL BİLGİLER 2.1. TAVŞAN SİYATİK SİNİR ANATOMİSİ Tavşan siyatik siniri (n. ischiadicus) lumbosakral pleksusun oluşturduğu dallardan biridir. Motor ve sensitif lifler içerir. Tavşanlarda lumbosakral pleksus, cilt, pelvis ve bacak kaslarını innerve eden bir pleksustur (Resim 2.2). Lumbosakral pleksus spinal sinirlerden 7 sinin (4. lumbar spinal sinirden 3. sakral spinal sinire kadar) ventral dalları tarafından oluşturulur. Siyatik sinir 6., 7. lumbar ve 1., 2. sakral sinirlerden lifler alan lumbosakral trunkusun devamıdır (Resim 2.2). Siyatik sinir bacakta aşağı ve lateral yüzeye doğru yönlenir ve tibial ve fibular dallara ayrılarak devam eder (29) (Resim 2.1). Siyatik sinir seyri sırasında bacakta m. biceps femoris altında, m. semitendinosus ve m. adductor femoris arasında, m.semimembranosus üzerinde seyreder ve bacakta muskuler, peroneus komminis, kutaneus surae kaudalis ve tibial dallarını verir. Disseksiyon sırasında siyatik sinir bu kaslar arasında bulunur. Resim 2.1. Siyatik sinirin bacaktaki Resim 2.2. Lumbosakral pleksustan seyri.. kaynaklanan siyatik sinir. (Resimler; Bruce D. Wingerd ın. The Peripheral Nervous System isimli kitabı; Tavşan diseksiyonu isimli bölümünden alınmıştır.) 8

9 2.2 SİNİR HASARI Sunderland bir periferik sinir fibrilinin maruz kalabileceği 5 tip hasar derecesi tarif etmiştir. Birinci derece hasar: Nöropraksi veya iletim bloğu olarak da adlandırılan bu durumda sinir anatomik olarak intakttır, ancak intranöral basıncın artmasına bağlı olarak gelişen fizyolojik blok vardır. Özellikle dışardan olan basılar nöropraksi durumuna yol açarlar. Sinir, bası yerinde impuls iletimini gerçekleştiremez buna karşılık lezyonun distaline uygulanacak elektrik uyarana cevap verir. Bası ortadan kalkacak olursa sinirin innerve ettiği kas hareketleri hemen veya en geç 3 hafta içinde normale döner ve rejenerasyon hatası olmaz. Nöropraksinin mekanizması hasar görmüş intranöral kapillerlerden sıvı sızmasına sekonder olarak gelişen endonöriumdaki elektrik direnci artmasıyla açıklanmaktadır (30). İkinci derece hasar: Bu tip hasara aksonotmezis yada Sunderland'ın 2. derece hasarı denir. Bu hasar nöropraksiye yol açmış basının devam etmesi sonucunda gelişir ve bu, nörotmezisten ayrı bir olay olarak kendini gösterir (30). İntranöral basıncın artmasına bağlı olarak venöz drenajda obstrüksiyon, buna bağlı olarak aksoplazma hasarı ile birlikte sinirin distal ve proksimalinde şişlik ve sonuçta basıya uğramış arterioller boyunca sinirin beslenmesinde bozukluk söz konusudur. Sonuçta akson kaybı ortaya çıkar. Ancak endonöral tüpler sağlam kalır. Hasar geriye dönecek olursa iyileşme tam olmakla beraber dejenere olmuş aksonların rejenerasyonu için zamana ihtiyaç olduğundan 1. derece hasara göre daha uzun bir süre gereklidir. Dolayısıyla iyileşme genellikle 3 hafta ile 2 ay içinde olur ve sonuçta rejenerasyon hatası gözlenmez (31). Üçüncü derece hasar: Nörotmezis olarak da bilinir. İntranöral bası artmaya devam etmektedir ve endonöral tüp kaybı ortaya çıkmıştır. Klinik olarak en sık travma sonrasında gelişir. Bu hasarda elektriksel uyaranlara cevaplarda belirgin derecede azalma olur ve spontan iyileşme 2-4 aya kadar kendini göstermez. Rejenere olan aksonlar uygun bir distal endonöral tüp bulmada düzensiz ve birbirinden bağımsızdırlar, bu yüzden iyileşme inkomplet ve sinkinezi ile birlikte olur. Bozuk rejenerasyonun derecesi direk olarak hasarlı endonöral tüp sayısına bağlıdır (31). 9

10 Dördüncü ve beşinci derece hasarlar: Sinirin parsiyel veya tam kesisi sonucunda ortaya çıkarlar. Bu tip hasarlarda spontan iyileşme beklenmez. Hasardan sonra en kısa zamanda yapılacak bir cerrahi müdahale iyileşme üzerine büyük katkıda bulunur. Endonöral tüplerin büyük çoğunluğunun veya tamamının kaybına ilaveten dördüncü derecedeki perinörium kaybı ve beşinci derecedeki epinörium kaybından dolayı en ideal şartlarda dahi iyileşme ilk üç derecedeki gibi olmaz. Bunların yanında bazen birden fazla hasar tipinin birlikte olabildiği durumlar ortaya çıkabilmektedir (31) Periferik Nöropati ve Nörotoksisite Periferal nöropati terimi bir veya daha çok periferal siniri etkileyen süreçlere işaret eder. Periferal nöropatiler etiyolojik olarak; Otoimmün, metabolik, nütrisyonel, iskemik, toksik, paraneoplastik, kalıtsal nöropatiler olarak sınıflandırılır (32). Çalışmamızda kullandığımız GİBS in sinir üzerindeki olası etkisi, bu gruplardan lokal toksik nöropati içinde ele alınabilir Periferik Toksik Nöropati Nörotoksisite, nöropatilerin içinde toksik nöropatiler grubunda kabul edilen, sinirin vücutta bulunan doğal ya da vücuda dışarıdan giren yabancı herhangi bir kimyasal madde ile hasar görmesi ve/veya fonksiyon kaybına uğraması ile sonuçlanan bozuklukların genel adıdır (33, 34). Sinirde sinsice ilerleyen veya subakut başlayan fonksiyon bozukluğu, tıbbi tedaviye veya bazı özel toksinlere maruziyet nedeniyle oluşan yan etkileri akla getirilmelidir. Toksik nöropatiler, genellikle iş yerinde toksik maddelere ve/veya gıdalara maruz kalan işçilerde veya sistemik tedavi alanlarda görülür. Ayrıca bizim çalışmamızda da belirttiğimiz gibi lokal uygulanan ilaç ve toksinler, kimyasal maddeler ve ilaçlar ya da enfeksiyonlar sonucu da görülebilir. Periferik sinirlere her tür travma (ateşli silah yaralanması, kesici aletle yaralanma, elektrik çarpması, yanıklar, ezilmeler, toksik maddeler gibi), en hafifinden en ağrına değişik derecelerde sinir zararlanmasına yol açar. Periferik sinir içindeki tüm sinir lifleri aynı derecede zararlanmaya uğrayabileceği gibi, zararlanmanın şiddetine ya da tipine göre, aynı sinir içindeki farklı lifler farklı türde zararlanmaya da uğrayabilir Toksik etkenlerin sinirler üzerindeki etki mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Ancak çeşitli mekanizmalar bu etkiyi açıklamak için tariflenmiştir. Bunların bazıları toksik etkisini, 10

11 Na-K-ATPaz (sodyum-potasyum adenozin trifosfataz) enzimini inhibe ederek, hücrede polarizasyon bozukluğu yaparak gösterir (35). Bir kısmı Na-K-ATPaz ve SH içeren enzimlere ilgi göstererek hücre membran sağlamlığını bozar, sonuçta oluşan aksonal dejenerasyonun birincil patolojik değişiklik olduğu gösterilmiştir (36). Yine bazıları pridoksin metabolizmasını bozarak etki eder (37, 38). Mitokondrial enerji üretimini bozarak sinir hasarına yol açan maddeler de mevcuttur (39, 40). Radyasyon hasarında olduğu gibi damar endotelinde çoğalma ve fibrinoid nekrozis gelişimi de sinir beslenmesini bozarak nörotoksisiteye yol açan bir mekanizmadır. Çalışmamızda kullandığımız GİBS in olası nörotoksik etkisi, bundan salınan alüminyum, kalsiyum iyonlarına, yoğun florid salınımına, hazırlanması sırasında oluşan düşük ph a, ekzotermik reaksiyonla oluşan ısı etkisine bağlı olabilir (3, 4, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47). Bu durumlarda sinirde görülebilecek değişiklikler demiyelinizasyon, aksonal dejenerasyon ve inflamatuar cevaptır. Periferal sinirlerin ana yapısal bileşeni sinir lifidir (Schwann hücresi ve myelin kılıfı ile bir akson). Her sinir, konnektif doku kılıfları ile fasiküllere ayrılmış bir seri liften oluşur. Fasikül içerisinde miyelinli ve miyelinsiz lifler birlikte seyreder. Aksonlarda miyelinli kısımlar Ranvier düğümleri (internode) ile sınırlıdır. Periferal sinir lifleri yaralanmaya kısıtlı sayıda reaksiyon gösterir. Bunlar aksonal dejenerasyon ve schwann hücrelerinde miyelin kaybı sonucu segmental demiyelinizasyondur (48). Primer olarak schwann hücresini etkileyen hastalıklar myelin kaybına yol açarlar ve segmental demiyelinizasyon olarak adlandırılırlar. Segmental demiyelinizasyon schwann hücresi disfonksiyonunda ya da miyelin kılıfı hasara uğradığında görülür. Aksonu etkileyen birincil patoloji yoktur. Çıplak miyelinsiz akson remiyelinizasyon için bir uyarı kaynağıdır. Yeni oluşan miyelinli segmentleri normalden kısadır. Endonöryumdaki hücreler prolifere olarak aksonu sarar yeni gelişen bu doku demiyelinize alanları konsantrik sararak soğan zarı görünümü meydana getirir. Nöronun ve aksonun primer tutulumu aksonal dejenerasyona yol açar. Aksonal hasar tüm hücreyi etkileyebilen daha yaygın bir sürecin sonucu (nöronopati) olabileceği gibi aksonla ilişkili bir anormallikte de olabilir (aksonopati) (49). Zedelenen kısmın distalinde Wallerian 11

12 dejenerasyon gelişir. Kas liflerinde denervasyon atrofisi gelişir. Bazı durumlarda akson dejenerasyonunu, akson rejenerasyonu ve kasın yeniden inervasyonu izler ELEKTROMİYOGRAFİ ve SİNİR İLETİ İNCELEMELERİ EMG, uygulandığı sinirlerin ve kasların elektriksel yöntemlerle incelendiği bir laboratuar tanı yöntemidir. İstemli aktivasyonla nöromuskuler kavşakta başlatılan ya da kas membranı boyunca kendiliğinden oluşabilen postsinaptik membran potansiyellerini yansıtmaktadır, sinir ileti incelemelerini de içerir. Sinir ileti incelemelerinde ana prensip sinir yolunun bir noktasından yüzeyel veya iğne elektrotlar ile doğrusal elektrik akımı verilerek elektriksel uyarının sonlandığı noktadaki kastan veya sinirin diğer bir noktasından uyarının iletim özelliklerinin kayıt elektrotları ile kaydedilerek değerlendirilmesidir. Bunun için, parmaklara ve sinirlerin üzerindeki cilt bölgelerine düşük şiddette elektrik akımı uygulanır ve sinirin veya cildin başka bir yerinden bu akım, kayıt elektrodu ile kayıt cihazında toplanarak ilgili parametreler ölçülüp yorumlanır. Böylece sinirin sağlıklı fonksiyon yapıp yapmadığı anlaşılır Motor Sinir İleti İncelemeleri Amaç, incelenecek motor veya mikst(duysal-motor) sinirin en hızlı ileten motor liflerinin ileti hızını ölçmek ve hedef kasa giden motor liflerin ne kadarının fonksiyon gördüğünü yaklaşık olarak belirlemektir. Bu amaçla, kas üzerine kayıt elektrodu yerleştirilip kası innerve eden motor sinir yeterli şiddette elektrikle uyarıldığında(resim2.3) kastan bir aksiyon potansiyeli kaydedilir(resim 2.4). Bu potansiyele birleşik kas aksiyon potansiyeli (BKAP) adı verilir. Resim 2.3. Motor sinir ileti incelemesi(bilek ve dirsekteki noktalar uyarım yerlerini göstermektedir) (Resim, İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniğinden Dr. Mustafa Ertaş ın Elektromyografi isimli seminerinden alınmıştır.) 12

13 Resim 2.4. Motor sinir ileti incelemesi. BKAP (Birleşik kas aksiyon potansiyeli) paterni ve distal latans,amplitüd, süre parametreleri) (Resimler; İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniğinden Dr. Mustafa Ertaş ın Elektromyografi isimli seminerinden alınmıştır.) BKAP'ın çeşitli elektrofizyolojik özellikleri ölçülür. Elektrik uyarım verildiği andan potansiyelin başlangıcına kadar geçen süre distal latans (milisaniye olarak) adını alır. Distal latans, söz konusu sinir içindeki en hızlı ileten sinir liflerinin iletisini gösterir ve bu latans içinde sinirin iletim süresi, nöromüsküler ileti zamanı, ve kas membranında elektrik ileti zamanı yer alır. BKAP' ın diğer parametreleri süre ve amplitüddür. Motor sinir ileti hızı ölçümü için, kayıt koşullarını değiştirmeksizin aynı sinirin daha proksimal bir noktasından sinir tekrar elektrikle uyartılıp yine kastan bir BKAP elde edilir. Proksimal uyarımla kayıtlanan BKAP latansından distal latans çıkartıldığında proksimal ve distal uyarım noktaları arasındaki mesafede ilgili motor sinirin iletim süresi hesaplanmış olur. Bu mesafenin milimetre cinsinden değeri distal ile proksimal latans farkına bölündüğünde ilgili sinirin en hızlı ileten motor liflerinin ileti hızı metre/saniye cinsinden bulunmuş olur. Örneğin medyan siniri bilekte (distal) uyarımla 3 milisaniyelik distal latans elde edilmiş olsun. Aynı sinirin dirsekte (proksimal) uyarımıyla 7 milisaniyelik proksimal latans bulunsun. Proksimal ile distal latansların farkı 7msn - 3msn = 4msn' dir. Dirsek ile bilekte uyarım noktaları arasındaki 13

14 mesafe 240mm olsun. Medyan sinirin (en hızlı ileten liflerinin) motor ileti hızı 240 / 4 = 60 milimetre/milisaniye, veya başka bir deyişle 60 metre/saniye olarak hesaplanır. Ayrıca, distal uyarımla elde edilen BKAP' ın dalga şekli ve amplitüdü (milivolt, mv cinsinden), proksimal uyarımla elde edilen BKAP' ninki ile karşılaştırılır. Normalde her iki BKAP dalga şeklinin çok benzemesi ve amplitüdünün değişmemesi beklenir. Motor sinirin veya aksonunun herhangi bir yerde (ön boynuz hücresi, ön kök, pleksus, periferik sinir) dejenerasyonuna yol açan bir patoloji BKAP amplitüdünde düşmeye yol açarken motor sinir ileti hızı normal veya normale yakın kalır. Normal BKAP amplitüdüne karşılık yavaşlamış motor ileti hızı ise periferik motor sinirin demiyelinizan süreçleri (Kronik inflamatuvar demiyelinizan polinöropati, Tip 1 Herediter sensorimotor nöropati -HSMN- gibi) için tipiktir. Proksimal uyarımla elde edilen BKAP amplitüdü fazla düşme göstermese bile süresi sıklıkla uzundur (dispersiyon). Bununla birlikte, demiyelinizasyon motor sinirin belirli bir bölgesinde ise ve motor sinir iletimine olanak vermeyecek boyuttaysa, demiyelinizan bölgenin distalinden sinirin uyarımıyla normal ileti hızlı ve amplitüdlü BKAP elde edilirken, demiyelinizan bölgenin proksimalinden uyarımla BKAP, patolojinin ağırlığına göre küçük amplitüdlü olabileceği gibi hiç de elde edilemeyebilir. Bu duruma elektrofizyolojik olarak ileti bloğu adı verilir İğne Elektromiyografisi İğne elektromiyografisi, kaslardan iğne elektrod yoluyla kayıtlamaya dayanan bir inceleme yöntemidir. Konsantrik (Resim 2.5) veya monopolar iğne elektrodlar kullanılır. Bu elektrodlar yardımıyla denerve kaslarda istirahatte bile ortaya çıkan anormal potansiyeller ve aktivasyon sırasında ortaya çıkan Motor Ünite Potansiyelleri incelenir (50, 51). Bir alfa motor nöron ve ona bağlı kas liflerinin tamamına MOTOR ÜNİTE adı verilir (Resim 2.6). Bir alfa motor nöronun aktivasyonu sonucu ona bağlı kas liflerinin tümünün oluşturduğu toplam potansiyele ise MOTOR ÜNİTE POTANSİYELİ (MÜP) adı verilir (Resim 2.6, Resim2.7). Nöropatilerde ve miyopatilerde bu durumlara özgü MÜP değişiklikleri olur. İğne elektromiyografisinde bu MÜP değişiklikleri saptanarak patolojik durum tanınmaya çalışılır. Bir kasın maksimum güçte kasısı sırasında ortaya çıkan MÜP dizilerinin görünümüne İNTERFERANS PATERNİ adı verilir (Resim 2.8). Nöropati ve miyopatilerde interferans paterninde bu durumlara özgü değişiklikler olur. 14

15 Resim 2.5. Konsantrik iğne elektrot Resim 2.6: Motor ünite potansiyelleri. Üsttekiler motor üniteleri, alttakiler motor ünite potansiyellerini göstermektedir (Resimler İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniğinden Dr. Mustafa Ertaş ın Elektromyografi isimli seminerinden alınmıştır.) Resim 2.7: Normal Motor Ünite Potansiyelleri Resim 2.8 : İnterferans Paterleri (A) Erken interferans; (B) Normal interferans; (C) Seyrelme (Resimler İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniğinden Dr. Mustafa Ertaş ın Elektromyografi isimli seminerinden alınmıştır.) 15

16 Aksonal Tutulumla Giden Nöropatide EMG Motor ve duysal sinir ileti hızları normal veya normale yakındır. Amplitüdler ise normalin altındadır. İğne elektromiyografisinde spontan denervasyon potansiyelleri ve nörojenik MÜP değişiklikleri (büyük boylu, geniş süreli polifazik MÜP ler) izlenir (Resim2.9). Maksimal kasılma sırasında ateşlenen akson sayısının azlığına bağlı olarak interferans paterninde seyrelme paterni alınır (Resim 2.8). Resim 2.9. Polifazik motor ünite potansiyelleri (Resim; İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniğinden Dr. Mustafa Ertaş ın Elektromyografi isimli seminerinden alınmıştır.) Demiyelinizan Nöropatide EMG Sinir ileti hızları yavaşlamıştır, distal latanslar uzundur. Sinir ileti incelemelerinde amplitüdler normal veya ufaktır (Resim 2.10). İğne EMG incelemesinde normal MÜP ler elde edilir. Maksimal kası sırasında seyrelme paterni gözlenir (Resim 2.8). Resim Demiyelinizan nöropatide elektrofizyolojik bulgular (Resim; İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Kliniğinden Dr. Mustafa Ertaş ın Elektromyografi isimli seminerinden alınmıştır.) 16

17 3. BİYOSERAMİKLER ve GLASS İYONOMER SEMENTLER Biyomateryaller; polimerler, metaller, seramikler ve bunların kompozitlerinden hazırlanabilir. Polimerik biyomateryaller çok değişik şekillerde ve özeliklerde hazırlanabilmeleri, yüzey özeliklerinin modifiye edilebilmesi gibi pek çok avantaja sahiptirler. Biyoseramikler doku ile etkileşimlerine göre biyoinert, biyoaktif ve biyobozunur seramikler olmak üzere üç ana gruba ayrılır. Biyoinert seramiklerin doku ile etkileşimleri mekanik bağ şeklindedir. Mekanik bağ biyoinert seramiğin dokuyu değiştirmeden doku ile bir arada bulunması anlamına gelmektedir. Biyoaktif seramikler kemikle ya da canlı organizmanın yumuşak dokusu ile kimyasal bağ yaparak etkileşirler. Biyobozunur seramikler ise biyolojik olarak bozunarak zamanla doku ile yer değiştirir. Tablo 3.1 de biyoseramiklerin sınıflandırılmaları ve örnekleri görülmektedir (52). Tablo 3.1. Biyoseramiklerin doku ile etkileşimlerine göre sınıflandırılmaları ve biyoseramik örnekleri Biyoseramik tipi Doku ile etkileşimi Biyoseramik Örnekleri Biyoinert Mekanik bağ Al, Zr, Ti oksitler Biyoaktif Kimyasal bağ yapar HA, biyoaktif cam, Glass seramikler Biyobozunur Yer değiştirir TCP (Trikalsiyum fosfat) (Tablo; Dubok V. A. nın Metal Seramikleri Dergisi; Bioseramiklerin dünü bugünü ve yarını adlı makalesinden alınmıştır.) Bu sınıflandırmanın kesin sınırları yoktur. Glass iyonomer sementler de biyomateryaller içinde biyoaktif grupta yer alan klinik olarak yaygın kullanımı olan maddelerdendir GLASS İYONOMER SEMENT İÇERİĞİ VE FORMLARI Glass iyonomer sementler (GİBS) ilk kez 1969 yılında Alan Wilson(53) tarafından (Devlet Kimya Laboratuarı, Londra) geliştirilmiştir. Bulunmasını takiben Wilson (5) ve McLean (55) glass iyonomer sementi dental dolgu materyali olarak kullanmaya başlanmıştır (1974). İlk kullanıma giren sementler iyonlaşabilen floro-alümino-silikat cam (glass) ve kopolimer akrilik asitin sulu solüsyonundan oluşmuştur. Glass iyonomerler, silikat cement ve polikarboksilat sementlerin hibridleridir. Bunun üretimindeki amaç esasında silikat sementlerin (translusensi ve florid salınımı) ve 17

18 polikarboksilat sementlerin ( diş yapısına kimyasal bağlanabilirlik ve dişin pulpa kısmına zarar vermeme) karakteristiklerini birleştiren tek bir sement formu oluşturmaktır. Genel içerik: -Toz Kısım : İyonlaşabilir kalsiyumfloroalüminosilikat cam (glass) partiküllerinden oluşur. Modern sement tozları (ağırlık olarak) %41,9 silikon dioksit, % 28,6 alüminyum oksit ve % 15,7 kalsiyum floridden oluşur. Ayrıca bileşimde % 12 alüminyum fosfat, % 8 alüminyum florid ve % 9 sodyum florid görülebilir. Üretim aşamalarında toz haline getirilen karışımda çeşitli boyutlarda partiküller elde edilmiş, bunlar sementin kullanım alanına göre sınıflanmıştır. Optimal büyüklük genel olarak mikron arasındadır. Toz nihayetinde % 10 ile % 23 arasında, kalsiyum florid, sodyum florid ve alüminyum floridden açığa çıkan florid içeriğine sahiptir. -Likit kısım: Sıvı kısım akrilik asitin kopolimer ve polimerlerinin sulu solüsyonudur. Kopolimer iki molekülden oluşan bir zincir olarak ifade edilebilir. Glass iyonomer sıvı kısmı için kopolimer, poliakrilik asit segmenti ve itakonik asit segmenti gibi bir molekül olabilir. Sement matriksinin yapısına katılan en önemli asit olan poliakrilik asite ek olarak üç başka asit daha bulunur. Bunların her biri GİBS lerin kimyasında ve kullanabilirliğinde önemli rol oynar. Bunlardan itaconic asit, cam (glass) ve sıvı kısım arasındaki reaksiyon gücünü yükseltir. Ayrıca iki poliakrilik asit zinciri arasında hidrojen bağları kurulması sonucu meydana gelebilen, sıvının jel hale geçmesi olayını önler. Polimaleik asit ise genellikle sıvı içinde bulunur. Poliakrilik asitten daha güçlüdür ve bu, sementin daha dayanıklı, neme daha az duyarlı olmasını sağlar. Bu asit daha çok karboksil (-COOH) grubu içerir ve bu gruplar da daha hızlı polikarboksilat bağları kurulmasına neden olur. Bu sayede daha klasik, stabil ve estetik bir sement formu oluşur. 18

19 Tartarik asit de sıvı kısımda bulunan önemli bir bileşendir. Bu asit glass partiküllerinden salınan iyonlar ile kompleks oluşturarak polimer zincirlerinin lineer hale gelmeden birbirlerine bağlanmasını önler. Böylece sement daha güçlü ve daha dayanıklı olur. Tartarik asit glass iyonomer sementlerin kontrol edilebilir karakteristiklerinde önemli rolü olan bir bileşendir ve sementin dördüncü önemli bileşeni olarak ifade edilir (toz, poliasitler ve su ile birlikte). Glass iyonomer sement (GİBS) formları: - Su karışımlı glass iyonomer sementler (Water-mixed): Toz halinde bulunur, distile su veya tartarik asit solusyonu ile sulandırılarak kullanılır. - Su karışımlı olmayan glass iyonomer sementler: Poliasit içeren sıvılar halinde sunulur ve 6 hafta içinde poliakrilik asit zincirleri kendiliğinden oluşur. - Kombine sunulan glass iyonomer sementler bu iki tipin kombinasyonu şeklinde sıvı ve toz komponentler halinde sunulur. Fiziksel özellikleri, viskozitesi, raf ömrü iki formun arasındadır. Kullanımlarına göre glass iyonomer cement sınıfları: - Tip 1 Luting Sementler (macun, visköz kıvamlı) ; mikron çaplarında cam partikülleri içeren sementlerdir. Toz ve sıvı kısım oranı yaklaşık 1,5/1 dir. Macun kıvamında bulunur. - Tip 2 Restoratif Sementler; Çapları 50 mikrona kadar olan cam partikülleri içeren sementlerdir. Toz sıvı oranı yaklaşık 3/1 dir. Bunlar ayrıca metal ilave edilmiş glass iyonomerleri içerirler. Çalışmamızda kullandığımız glass iyonomer sement (Espe Ketac Cem Radyopaque Glass iyonomer Luting Cement) de bu formdadır. - Tip 3 Kimyasal hazır bazlı çukur ve çatlak formları. Hazır katı bloklar halinde bulunur. - Tip 4 Görünür ışık ile optik aktiflenen sement formları. Genellikle diş hekimliğinde kullanılır. 19

20 3.2. GLASS İYONOMER SEMENTLERİN FİZİKOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ Kimyasal özellikler: Sıvı ve likit kısımların karıştırılması ile başlayan hazırlama reaksiyonu birbiri içine girmiş üç fazı içerir. -Faz 1: Sıvı ve toz karıştırıldığı zaman, poliakrilik asidin suda iyonizasyonuyla hidrojen iyonları oluşur. Oluşan bu iyonlar glass (cam) partiküllerinin periferilerine saldırarak buralardan kalsiyum, alüminyum ve florid salınımına neden olurlar ve glass partiküllerini içine alan silika bazlı hidrojel bir formasyon oluşur. Bu fazda asit baz nötralizasyon süreci devam ederken yaklaşık 1.6 olan düşük başlangıç ph değeri 5 dakika içinde 4.0 ün üzerine çıkar. - Faz 2: Reaksiyonun ikinci fazında Ca+2 ve Al+3 iyonları hidrojel silikadan aköz sement içine göç ederler ve burada ph artışı ile polituzlar (özellikle polikarboksilat tuzları) olarak çökerler. Polikarboksilatlar iyonik olarak polianyon zincirleri oluşturup sementin daha sert olmasına neden olurlar. Kalsiyum polikarboksilatlar çeşitli nedenlerden dolayı ilk oluşan formdur. Bunun nedenleri; a- Hidrojen iyonları etkisiyle daha yüksek miktarlarda salınırlar çünkü hidrojen atağı daha çok glass partiküllerinin kalsiyumdan zengin bölgelerinde görülür. b- Kalsiyum iyonları trivalent olmaktan çok bivalenttir bu da onların aköz sement içine migrasyonunun daha hızlı olmasına yol açar. c- Kalsiyum katyonları alüminyum katyonları gibi florid iyonları ile stabil kompleksler oluşturmazlar. Bu şu anlama gelir ki kalsiyum iyonları, polianyon bağları oluşturmak için daha hazır halde ve daha yeteneklidirler. Kalsiyum polikarboksilatlar ilk 5 dakikada oluşurken daha güçlü ve daha stabil alüminyum polikarboksilatlar 24 saatte oluşurlar. Sonuç olarak bu sement başlangıçta daha zayıf fiziksel özelliklere sahipken özellikle alüminyum polikarboksilatlar oluşurken ilk 24 saat içinde daha güçlü fiziksel yapıya kavuşur. 20

ELEKTROMYOGRAFİ (EMG) ve SİNİR İLETİ HIZI

ELEKTROMYOGRAFİ (EMG) ve SİNİR İLETİ HIZI ELEKTROMYOGRAFİ (EMG) ve SİNİR İLETİ HIZI EMG Kayıt Elektrotları 1- İğne Elektrot 2- Yüzey Elektrot Kas ve sinirlerin testi EMG Sinir ileti hızı Özel testler(tekrarlayıcı sinir uyarısı ve tek sinir lifi

Detaylı

EMG nin Kullanım Alanları ve Uyarılmış Potansiyeller. Uzm Dr Pınar Gelener

EMG nin Kullanım Alanları ve Uyarılmış Potansiyeller. Uzm Dr Pınar Gelener EMG nin Kullanım Alanları ve Uyarılmış Potansiyeller Uzm Dr Pınar Gelener Genel Bilgiler Sinir ve kas hücreleri elektrik üretebilen, dışarıdan elektrik ile uyarılabilen ve elektriği iletebilen dokulardır

Detaylı

Cam İyonomer Hibrit Restorasyonlar

Cam İyonomer Hibrit Restorasyonlar Cam İyonomer Hibrit Restorasyonlar Prof. Dr. L. Şebnem Türkün Cam iyonomer simanların aşınmalarının fazla olması ve translüsentlik eksiklikleri sebebiyle geliştirildiler. 1. REZIN MODIFIYE CIS 2. POLIASIT

Detaylı

Cam İyonomer Hibrit Restorasyonlar

Cam İyonomer Hibrit Restorasyonlar Cam İyonomer Hibrit Restorasyonlar Prof. Dr. L. Şebnem Türkün Cam iyonomer simanların aşınmalarının fazla olması ve translüsentlik eksiklikleri sebebiyle geliştirildiler 1. REZIN MODIFIYE CIS 2. POLIASIT

Detaylı

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı

Lab Cihazları Dersi Çalışma Soruları

Lab Cihazları Dersi Çalışma Soruları Lab Cihazları Dersi Çalışma Soruları Nasıl Olacak? 8 tane soru verdim bunları direk soracam. Cevapları da var zaten. Son 3 slayttaki okuma parçalarından da sorular gelecek. Dolayısıyla bu parçalardan gelebilecek

Detaylı

HİDROKSİAPATİT NANOPARÇACIKLARININ SENTEZİ

HİDROKSİAPATİT NANOPARÇACIKLARININ SENTEZİ HİDROKSİAPATİT NANOPARÇACIKLARININ SENTEZİ 26.09.2007 2 Giriş İnsan kemiği kendini yenileyebilme özeliğine sahiptir Kemikler kırıldığında iyileşmenin sağlanabilmesi için ilave desteğe gereksinim duyarlar

Detaylı

6.WEEK BİYOMATERYALLER

6.WEEK BİYOMATERYALLER 6.WEEK BİYOMATERYALLER Biyomedikal Uygulamalar İçin Malzemeler Doç. Dr. Ayşe Karakeçili 3. BİYOMATERYAL TÜRLERİ METALİK BİYOMATERYALLER Hard Tissue Replacement Materials Metalik materyaller, biyomateryal

Detaylı

KEMİK VE DİŞ ETİ SORUNLARI İÇİN EN GÜVENİLİR VE EN ETKİLİ ÇÖZÜM

KEMİK VE DİŞ ETİ SORUNLARI İÇİN EN GÜVENİLİR VE EN ETKİLİ ÇÖZÜM DOKU YENİLENMESİNDE OTOLOG ÇÖZÜM TÜRKİYEDE TEK DENTAL PRP KİTİ KEMİK VE DİŞ ETİ SORUNLARI İÇİN EN GÜVENİLİR VE EN ETKİLİ ÇÖZÜM YENİLENMEK KENDİ İÇİMİZDE ONARICI DOKU YENİLENMESİNİ HIZLANDIRAN YENİLİKÇİ

Detaylı

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin

Detaylı

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.

Detaylı

ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ

ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ İdrar oluşturmak... Üriner sistemin ana görevi vücutta oluşan metabolik artıkları idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırmak ve sıvı elektrolit dengesini korumaktır. Üriner

Detaylı

*Periferik sinirlerde kayıt yöntemleri ve ileti hızı ölçümleri. *periferik sinir-kas patolojileri

*Periferik sinirlerde kayıt yöntemleri ve ileti hızı ölçümleri. *periferik sinir-kas patolojileri PERİFERİK SİNİRLER *Periferik sinirlerde kayıt yöntemleri ve ileti hızı ölçümleri. *Kronaksi, reobaz *periferik sinir-kas patolojileri KAFA SİNİRLERİ I. N.olfactarius II. N.opticus III. N.oculomotorius

Detaylı

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla

Detaylı

Gelişen en Olguda Mentamove ile Tedavi

Gelişen en Olguda Mentamove ile Tedavi Spontan Foot Drop (Düşük k Ayak) Gelişen en Olguda Mentamove ile Tedavi Dr. Mustafa Akgün, Dr. Zehra Akgün, Dr. Christoph Garner Mentamove Merkezi Bursa Türkiye Keywords: Lumbar Disc Disease, Foot Drop,

Detaylı

Periferik Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

Periferik Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv. Periferik Sinir Yaralanmaları Rehabilitasyonu Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv. Kafa çiftleri ve spinal sinirler, beyni ve omuriliği terkettikten sonra çeşitli yerlerde yaralanabilir. Tek

Detaylı

Lokal anestetik preparatları

Lokal anestetik preparatları Lokal anestetikler Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 Lokal anestetik preparatları 2 2/30 1 3 3/30

Detaylı

Spor yaralanmaları sportif aktivite sırasında meydana gelen yaralanmaların genel adıdır. Normal yaşamda yaralanmalar sıklıkla dış etkilerle

Spor yaralanmaları sportif aktivite sırasında meydana gelen yaralanmaların genel adıdır. Normal yaşamda yaralanmalar sıklıkla dış etkilerle Doç. Dr. Onur POLAT Spor yaralanmaları sportif aktivite sırasında meydana gelen yaralanmaların genel adıdır. Normal yaşamda yaralanmalar sıklıkla dış etkilerle gelişirken, spor yaralanmalarında hem dış

Detaylı

Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ

Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ PROJENİN ADI: POLİMER KATKILI ASFALT ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI Zeyfiye TEZEL Mehmet KARACADAĞ ( Kimya Bilim Danışmanlığı Çalıştayı Çalışması 29 Ağustos-9 Eylül 2007) Danışman: Doç.Dr. İsmet KAYA 1 PROJENİN

Detaylı

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma Oral İmplantolojide Temel Kavramlar, Teşhis ve Tedavi Planlaması 13.30-15.00 Dental implantların kısa tarihçesi

Detaylı

DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.

DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Hücre içi kompartıman ve hücre dışı kompartımanın büyük bölümü elektriksel açıdan nötrdür. Hücre içinde

Detaylı

UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ Canlı organizmada atomlardan moleküllere, hücrelerden organlara kadar tüm yapıları birarada tutan kuvvetler içinde en önemlisi elektromanyetik kuvvetlerdir. İçerisinden elektrik

Detaylı

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı. Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma

Detaylı

HISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI. Dr. Yasemin Sezgin. yasemin sezgin

HISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI. Dr. Yasemin Sezgin. yasemin sezgin HISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI Dr. Yasemin Sezgin yasemin sezgin HÜRESEL BOYAMANIN TEMEL PRENSİPLERİ Hem fiziksel hem kimyasal faktörler hücresel boyamayı etkilemektedir BOYAMA MEKANIZMASı Temelde boyanın

Detaylı

KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Başlık KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Tanım İki veya daha fazla malzemenin, iyi özelliklerini bir araya toplamak ya da ortaya yeni bir özellik çıkarmak için, mikro veya makro seviyede

Detaylı

2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 2. SINIF RESTORATİF DİŞ TEDAVİSİ TEORİK DERS PROGRAMI

2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 2. SINIF RESTORATİF DİŞ TEDAVİSİ TEORİK DERS PROGRAMI 2. SINIF RESTORATİF DİŞ TEDAVİSİ TEORİK DERS PROGRAMI 1. hafta Konservatif Diş Tedavisine giriş, Diş yüzeyi terminolojisi 2. hafta Kavite sınıflandırması ve kavite terminolojisi (Sınıf I ve II kaviteler)

Detaylı

OTOAKUSTİK EMİSYONLAR. Mehmet AKŞİT, Ph.D DUYSEL Odyolojik Tanı Merkezi

OTOAKUSTİK EMİSYONLAR. Mehmet AKŞİT, Ph.D DUYSEL Odyolojik Tanı Merkezi OTOAKUSTİK EMİSYONLAR Mehmet AKŞİT, Ph.D Otoakustik Emisyonlar Thomas Gold (1948) Tüylü hücrelerin aktif elemanlar olabileceğini ve bunları aktivasyonundan emisyonların elde edilebileceğini öne sürdü.

Detaylı

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI a) Kullanış yeri ve amacına göre gruplandırma: 1) Taşıyıcı malzemeler: İnşaat mühendisliğinde kullanılan taşıyıcı malzemeler, genellikle betonarme, çelik, ahşap ve zemindir. Beton, çelik ve ahşap malzemeler

Detaylı

KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur.

KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur. KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER Canlılığın belirtisi olarak kabul edilen hareket canlıların sabit yer veya cisimlere göre yer ve durumunu değiştirmesidir. İnsanlarda hareket bir sistemin işlevidir. Bu işlevi

Detaylı

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Günümüzde yapı kimyasalları sektöründe doğan farklı ihtiyaçlar için (yüksek sıcaklık, erken mukavemet, hızlı priz, çatlaksız yapı) farklı çözümler

Detaylı

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 2 Lokomotor sistemi oluşturan yapılar içinde en fazla stres altında kalan kıkırdaktır. Eklem kıkırdağı; 1) Kan damarlarından, 2) Lenf kanallarından, 3) Sinirlerden yoksundur.

Detaylı

Kasetin arka yüzeyi filmin yerleştirildiği kapaktır. Bu kapakların farklı farklı kapanma mekanizmaları vardır. Bu taraf ön yüzeyin tersine atom

Kasetin arka yüzeyi filmin yerleştirildiği kapaktır. Bu kapakların farklı farklı kapanma mekanizmaları vardır. Bu taraf ön yüzeyin tersine atom KASET Röntgen filmi kasetleri; radyografi işlemi sırasında filmin ışık almasını önleyen ve ranforsatör-film temasını sağlayan metal kutulardır. Özel kilitli kapakları vardır. Kasetin röntgen tüpüne bakan

Detaylı

artmaktadır. Bu malzemeler olmadan yaşam kalitesi biraz daha düşük ve beklenen yaşam süresi de

artmaktadır. Bu malzemeler olmadan yaşam kalitesi biraz daha düşük ve beklenen yaşam süresi de ÖZET Tıp alanındaki gelişmelerden dolayı biyomalzemelerin kullanımı dünya genelinde sürekli artmaktadır. Bu malzemeler olmadan yaşam kalitesi biraz daha düşük ve beklenen yaşam süresi de büyük olasılıkla

Detaylı

6-Maddelerin daha az çözünür tuz ve esterleri kullanılabilir. 7-Isı, ışık ve metaller gibi katalizörlerin etkisi önlenebilir.

6-Maddelerin daha az çözünür tuz ve esterleri kullanılabilir. 7-Isı, ışık ve metaller gibi katalizörlerin etkisi önlenebilir. Hidrolize engel olmak veya hidroliz hızını yavaşlatmak için alınabilecek önlemler nelerdir? 1-pH ayarlanabilir. 2-Çözücü tipi değiştirilebilir. 3-Kompleks oluşturulabilir. 4-Yüzey aktif maddeler ilave

Detaylı

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ) TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak

Detaylı

CAM İYONOMER YAPIŞTIRMA SİMANI

CAM İYONOMER YAPIŞTIRMA SİMANI CAM İYONOMER YAPIŞTIRMA SİMANI 1. Kendiliğinden polimerize olacak ışık uygulaması gerektirmeyecektir. 2. Florid salınımı yapacaktır. 3. Dentine bağlanma kuvveti en az 3 Mpa olacaktır. 4. Diş sert dokuları

Detaylı

Sabit Protezler BR.HLİ.011

Sabit Protezler BR.HLİ.011 Sabit Protezler Beyin Tümörleri Sabit Protezler Sabit Protez Nedir? Sabit protez, eksik veya aşırı derecede madde kaybı görülen dişlerin, renk ve dokusuna benzer malzeme kullanılarak yerine konması işlemidir.

Detaylı

İMPLANT VAKALARININ SINIFLANDIRILMASI

İMPLANT VAKALARININ SINIFLANDIRILMASI İMPLANT VAKALARININ SINIFLANDIRILMASI Prof. Dr. HALDUN İPLİKÇİOĞLU İmplant vakaları neden sınıflandırılmalıdır? İmplantoloji yüksek düzeyde bilgi ve deneyim gerektiren bir alandır. Bu konuda çalışmalar

Detaylı

MEMBRAN POTANSİYELLERİ HÜCRELERİN ELEKTRİKSEL AKTİVİTESİ

MEMBRAN POTANSİYELLERİ HÜCRELERİN ELEKTRİKSEL AKTİVİTESİ MEMBRAN POTANSİYELLERİ HÜCRELERİN ELEKTRİKSEL AKTİVİTESİ MEMBRAN POTANSİYELİ Vücuttaki tüm hücrelerin membranları, üzerlerinde elektrik yükü depolayacak özelliktedir Hücrelerin normal işlevlerini yerine

Detaylı

FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN

FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN SUNUM İÇERİĞİ Kalsiyum Alüminat Çimentosu (KAÇ) PÇ KAÇ KAÇ Uygulama Alanları KAÇ Hidratasyonu

Detaylı

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem KOMPARTMAN SENDROMU 10.08.2010 Dr.Günay YILDIZ Kompartman Sendromu (KS),damar ve sinir içeren kapalı boşluklarda doku basıncının, perfüzyonu engelleyecek kadar artması sonucu ortaya çıkan hipoksiyle birlikte

Detaylı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Omurga-Omurilik Cerrahisi Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve

Detaylı

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.

Nöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur. NÖR 23 NÖROLOJİ Dr. Ali Kemal ERDEMOĞLU /1 Dr. Ersel DAĞ /2 Dr. Yakup TÜRKEL /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS NOR 7001 MAKALE SAATİ Nöroloji alanında yabancı dergilerde güncel gelişmelere yönelik yayınlanan

Detaylı

Radyo Frekans Ablasyon = Yüksek Frekans Ablasyon: Radyo Frekans enerji ile tümör veya dokuda aseptik nekroz oluşturma.

Radyo Frekans Ablasyon = Yüksek Frekans Ablasyon: Radyo Frekans enerji ile tümör veya dokuda aseptik nekroz oluşturma. Radyo Frekans Ablasyon = Yüksek Frekans Ablasyon: Radyo Frekans enerji ile tümör veya dokuda aseptik nekroz oluşturma. RFA Temel Mekanizma Pozitif Negatif iyonlar iyonlar elektrod elektrod yönüne yönüne

Detaylı

Baumit SilikatTop. (SilikatPutz) Kaplama

Baumit SilikatTop. (SilikatPutz) Kaplama Baumit SilikatTop (SilikatPutz) Kaplama Ürün Kullanıma hazır, macun kıvamında, mineral esaslı, silikat ince son kat dekoratif kaplamadır. Dış ve iç cepheler için, Tane veya Çizgi dokuya sahip sıva dokulu

Detaylı

GALVANİK AKIM UZM.FZT.ZÜBEYDE ERCAN

GALVANİK AKIM UZM.FZT.ZÜBEYDE ERCAN GALVANİK AKIM UZM.FZT.ZÜBEYDE ERCAN Luigi Galvani tarafından 1789 da keşfedilmiştir. Tel üzerine asılan kurbağa bacağı, rüzgar nedeniyle balkonun demirlerine dokunduğunda kasıldığını görmüş, bu olayı açıklayamamıştı.

Detaylı

YMN62 SICAKLIĞA DUYARLI YENİ POLİMERLER İLE ÇAPRAZ BAĞLI HİDROJEL MATRİKS SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU

YMN62 SICAKLIĞA DUYARLI YENİ POLİMERLER İLE ÇAPRAZ BAĞLI HİDROJEL MATRİKS SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU YMN62 SICAKLIĞA DUYARLI YENİ POLİMERLER İLE ÇAPRAZ BAĞLI HİDROJEL MATRİKS SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU M. Şölener 1, E. Uğuzdoğan 2, Ş.T. Çamlı 3, S. Patır 4, M. Nurbaş 1, O. S. Kabasakal 1, E. B. Denkbaş

Detaylı

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ İlyas CAN*, İbrahim BÜYÜKÇAYIR* *Durer Refrakter Malzemeleri San. Ve

Detaylı

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ Herhangi bir yapının projelendirmesi ve inşaatı aşamasında amaç aşağıda belirtilen üç koşulu bir arada gerçekleştirmektir: a) Yapı istenilen işlevi yapabilmelidir,

Detaylı

Farmasötik Toksikoloji

Farmasötik Toksikoloji Farmasötik Toksikoloji 2014 2015 2.Not Doç.Dr. Gül ÖZHAN Absorbsiyon Kan hücreleri Dağılım Dokularda depolanma Eliminasyon Kimyasal Serum proteinleri Kan veya plazma Etki bölgesi Metabolizma Eliminasyon

Detaylı

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI 1- Vücuda şekil vermek 2- Kaslara bağlantı yeri oluşturmak ve hareketlerin yapılmasına olanaksağlamak 3- Vücut ağırlığını taşımak 4- Vücudun yumuşak kısımlarını korumak

Detaylı

Anestezi ve Termoregülasyon

Anestezi ve Termoregülasyon Anestezi ve Termoregülasyon Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Termoregülasyon Nedir? Isının düzenlenmesi, korunması, ideal aralığa getirilmesi amacıyla vücudun meydana getirdiği

Detaylı

Biyolojik Biyomekanik İmplant Başarısızlığı İmplant Başarısızlığı Krestal Kemik Kaybı Protez Komplikasyonları Mekanik Süreçler

Biyolojik Biyomekanik İmplant Başarısızlığı İmplant Başarısızlığı Krestal Kemik Kaybı Protez Komplikasyonları Mekanik Süreçler F. Emir Biyolojik İmplant Başarısızlığı Cerrahi başarısızlık İyileşme Krestal Kemik Kaybı Periosteal Refleksiyon(kaldırma) Otoimmün (bakteriyel etki) Biyolojik mikro aralık Protez Komplikasyonları Vida

Detaylı

hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi

hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi İçindekiler Bel fıtığı nedir? 4 Bel fıtığı teşhisi nasıl yapılır? 6 Bel fıtığı tedavisi nasıl yapılır? 7 Barricaid için bir aday

Detaylı

Hücre Biyoloji Laboratuarı Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik)

Hücre Biyoloji Laboratuarı Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik) Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik Konular: ph ve tamponlar, hücre kültür tekniği, mikrometrik ölçüm ph ve Tamponlar 1. ph sı 8.2 olan 500 ml. 20mM Tris/HCl

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol.

KULLANMA TALİMATI. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol. KULLANMA TALİMATI STİDERM jel Cilde uygulanır. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol. Yardımcı Maddeler: Benzalkonyum klorür, mentol kristali, karbomer 980, disodyum EDTA, sodyum

Detaylı

ASİT JEL TEKNİK ŞARTNAMESİ

ASİT JEL TEKNİK ŞARTNAMESİ ASİT JEL TEKNİK ŞARTNAMESİ - Ürün şırınga formunda olmalıdır. - Ürün şırınga içinde kalan miktar görülebilecek yapıda olmalıdır. - Ürün ambalaj miktarında en az 3 ml olmalıdır. - Ürün mavi renkte olmalıdır.

Detaylı

Hisar Intercontinental Hospital

Hisar Intercontinental Hospital Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan

Detaylı

KISA DALGA DİATERMİ UZM. FZT. ZÜBEYDE ERCAN

KISA DALGA DİATERMİ UZM. FZT. ZÜBEYDE ERCAN KISA DALGA DİATERMİ UZM. FZT. ZÜBEYDE ERCAN Tarihçe İlk defa 1907 de Nagelschmidt tarafından kullanılmıştır. Kelime anlamı ısı vasıtası Yüksek frekanslı bir akımdır Yüksek frekanslı akımlar 1 mhz üzerinde

Detaylı

Primer ve sekonder Tendon onarımları

Primer ve sekonder Tendon onarımları GATA Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi AD. Primer ve sekonder Tendon onarımları Doç. Dr. Fatih ZOR SUNU PLANI Preoperatif değerlendirme Onarım ilkeleri Temel prensipler Zonlara göre onarımlar Sekonder

Detaylı

Betonda Çatlak Oluşumunun Sebepleri. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Betonda Çatlak Oluşumunun Sebepleri. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Çatlak Oluşumunun Sebepleri Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi - Prefabrik imalatlarındaki sorunlardan en büyüklerinden biri olan betonun çatlaması kaynaklı hatalı imalatları prefabrik bülteninin

Detaylı

Bizi çekici kýlan, etrafýmýza karþý ilk imajýmýzý belirleyen, elbetteki saðlýklý bir gülümsemedir. Bu sebeple, doðal diþlerin kaybý, kiþinin kendisini toplumdan izole etmesi ya da toplum içinde tedirgin

Detaylı

PRP Terapi nedir? Kanınızdaki güzel ilaç, Genesis PRP

PRP Terapi nedir? Kanınızdaki güzel ilaç, Genesis PRP PRP Terapi nedir? Plateletten zengin plazma (platelet rich plasma-prp), doku iyileşmesini arttırıcı etkisiyle yaklaşık 20 senedir tıpta kullanılmakta olup, son dönemlerde uygulama alanları oldukça genişlemiş

Detaylı

Ağrı. Ağrı hissinin oluşması Ağrı hissinin iletilmesi Ağrı hissinin yorumlanması

Ağrı. Ağrı hissinin oluşması Ağrı hissinin iletilmesi Ağrı hissinin yorumlanması Ağrı Ağrı hissinin oluşması Ağrı hissinin iletilmesi Ağrı hissinin yorumlanması Periferik Sinirde İletim Nöron yapısı Sinir lifi tipleri Sinir membranı nın yapısı Sinirde elektriksel iletim Saltatorik

Detaylı

Anal Fistula Plug NEW BIOMECHANICAL STATE OF THE ART

Anal Fistula Plug NEW BIOMECHANICAL STATE OF THE ART Anal Fistula Plug NEW BIOMECHANICAL STATE OF THE ART Şekil Fistüllü alandaki plug ın ana dayanıklılığı, hasta dokunun iyileşebilmesi için gerekli biyo-mekanik bir ön şarttır. Press-Fit cerrahi tekniği,

Detaylı

Çimentolu Sistemlerde Çatlak Oluşumları. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimentolu Sistemlerde Çatlak Oluşumları. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Çatlak Oluşumları Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi 1 Betonda Çatlak Oluşumu Sebepleri: 1. Kimyasal Reaksiyonlar Kaynaklı Çatlaklar 2. Hacim Kararsızlığı Kaynaklı Çatlaklar 2

Detaylı

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 KOROZYON DERS NOTU Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 v Korozyon nedir? v Korozyon nasıl oluşur? v Korozyon çeşitleri nelerdir? v Korozyona sebep olan etkenler nelerdir? v Korozyon nasıl önlenebilir? Korozyon

Detaylı

ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ

ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ ORTOPEDİK PROTEZ ENFEKSİYONLARINDA SONİKASYON DENEYİMİ Dr. Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Enf. Hast. ve Klin. Mikr. AD 17 Mayıs 2016 Prostetik eklem ameliyatları yaşlı popülasyonun artışına

Detaylı

Baumit ArtlinePutz. Kaplama

Baumit ArtlinePutz. Kaplama Baumit ArtlinePutz Kaplama Ürün Cephelerin dekoratif tasarımında kullanılan, kullanıma hazır, kıvamlı, organik bağlayıcılı, ince kat örtücü bir kaplamadır. Dış ve iç cepheler için tane dokuya sahip bir

Detaylı

EGZERSİZİN DAMAR FONKSİYONLARINA ETKİSİ

EGZERSİZİN DAMAR FONKSİYONLARINA ETKİSİ EGZERSİZİN DAMAR FONKSİYONLARINA ETKİSİ İçerik Dolaşım sisteminin kısa anatomi ve fizyolojisi Egzersizde periferal dolaşımın düzenlenmesi-etkili mekanizmalar Damar endotelinin ve Nitrik Oksitin (NO) periferal

Detaylı

ENDODONTİK TEDAVİDE BAŞARI VE BAŞARISIZLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ

ENDODONTİK TEDAVİDE BAŞARI VE BAŞARISIZLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ Prof. Dr. Feridun ŞAKLAR ENDODONTİK TEDAVİDE BAŞARI VE BAŞARISIZLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ BAŞARI ORANLARI Kök kanal tedavisindeki başarı oranlarının belirlenmesi için bu güne kadar çok sayıda çalışma yapılmıştır.

Detaylı

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 6 a

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 6 a Fizyoloji PSİ 123 Hafta 6 Sinir Sisteminin Hücreleri Astrosit Oligodendrosit (MSS) Sinir Sistemi Hücreleri Glia Nöron Schwan (PSS) Mikroglia Ependimal Glia Tutkal Bölünebilir Nöronlara fiziksel ve metabolik

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI

TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri (Fizik, Kimya, Biyoloji ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı LİSE-2 (ÇALIŞTAY 2012) SUYUN DANSI Ali EKRİKAYA Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi KAYSERİ Ömer

Detaylı

Yerel Anestezikler. Prof. Dr. Ender YARSAN. A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Yerel Anestezikler. Prof. Dr. Ender YARSAN. A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yerel Anestezikler Prof. Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yerel olarak sinir dokusuyla temasta iletiyi dönüşümlü olarak engellerler İleti

Detaylı

YÜZEY ÖZELLİKLERİ. Rahatınız Bizim Hedefimizdir

YÜZEY ÖZELLİKLERİ. Rahatınız Bizim Hedefimizdir 01 YÜZEY ÖZELLİKLERİ İmplant uygulaması bir cerrahi müdahale olduğu için akabinde iflamasyon tepki eşlik eder. Bu tepkinin kısa ya da uzun sürmesi kullanılan materyal, implantın konulduğu yer ve üzerine

Detaylı

PROGRESİF AKIMLAR UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ

PROGRESİF AKIMLAR UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ PROGRESİF AKIMLAR UZM.FZT.NAZMİ ŞEKERCİ Elektrik Akımları Eski sınıflamada elektrik akımları: Yönüne göre: Doğru akım (Galvanik akım) Alternatif akımlar Klinik ve elektrofizyolojik etkileri göz önüne alındığında:

Detaylı

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) Op.Dr. Tuncer GÜNEY Göz Hastalıkları Uzmanı GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) HASTALIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ? Glokom=Göz Tansiyonu Hastalığı : Yüksek göz içi basıncı ile giden,görme hücrelerinin ölümüne

Detaylı

2. HAFTA MİKROSKOPLAR

2. HAFTA MİKROSKOPLAR 2. HAFTA MİKROSKOPLAR MİKROSKOPLAR Hücreler çok küçük olduğundan (3-200 µm) mikroskop kullanılması zorunludur. Soğan zarı, parmak arası zarlar gibi çok ince yapılar, kesit almadan ve mikroskopsuz incelenebilir.

Detaylı

HEREDİTER SFEROSİTOZ. Mayıs 14

HEREDİTER SFEROSİTOZ. Mayıs 14 HEREDİTER SFEROSİTOZ İNT.DR.DİDAR ŞENOCAK Giriş Herediter sferositoz (HS), hücre zarı proteinlerinin kalıtsal hasarı nedeniyle, eritrositlerin morfolojik olarak bikonkav ve santral solukluğu olan disk

Detaylı

YÜKSEK VOLTAJLI ATIMLI AKIM UZM.FZT.NAZM İ ŞEKERCİ

YÜKSEK VOLTAJLI ATIMLI AKIM UZM.FZT.NAZM İ ŞEKERCİ YÜKSEK VOLTAJLI ATIMLI AKIM UZM.FZT.NAZM İ ŞEKERCİ Yüksek voltajlı atımlı akım YVAA İkiz tepe uyarı (atım) paketlerinden oluşan monofazik akımdır. Uygulanan voltaj 100 volttan fazladır (150-500 V). Düşük

Detaylı

Baumit SilikatColor. (SilikatFarbe) Boya

Baumit SilikatColor. (SilikatFarbe) Boya Baumit SilikatColor (SilikatFarbe) Boya Ürün Dış ve iç cephelere el veya makine ile uygulanabilen, sodyum silikat bazlı, kullanıma hazır mineral esaslı bir boyadır. Bileşimi Mineral esaslı dolgu maddeleri

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ Gelişen teknoloji ile beraber birçok endüstri alanında kullanılabilecek

Detaylı

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ MEKANİK DUYULAR İnsanlarda dokunma, basınç, sıcaklık ve ağrı gibi bir çok duyu bulunmaktadır. Bu duyulara mekanik duyular denir. Mekanik duyuların alınmasını sağlayan farklı

Detaylı

Şekilde görüldüğü gibi Gerilim/akım yoğunluğu karakteristik eğrisi dört nedenden dolayi meydana gelir.

Şekilde görüldüğü gibi Gerilim/akım yoğunluğu karakteristik eğrisi dört nedenden dolayi meydana gelir. Bir fuel cell in teorik açık devre gerilimi: Formülüne göre 100 oc altinda yaklaşık 1.2 V dur. Fakat gerçekte bu değere hiçbir zaman ulaşılamaz. Şekil 3.1 de normal hava basıncında ve yaklaşık 70 oc da

Detaylı

www.velle.com.tr Metal Pigment Kaplamalar Tel.: +90 (216) 701 24 01 Faks.: +90 (216) 701 24 02

www.velle.com.tr Metal Pigment Kaplamalar Tel.: +90 (216) 701 24 01 Faks.: +90 (216) 701 24 02 www.velle.com.tr Metal Pigment Kaplamalar hava Tel.: +90 (216) 701 24 01 Faks.: +90 (216) 701 24 02 Metal Pigment Kaplamalar Metal Pigment Kaplamalar metal yüzeylerde korozyon olarak r. Bunun ötesinde

Detaylı

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinir Lifleri ve Periferik Sinirler yrd.doç.dr.emin ulaş erdem

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinir Lifleri ve Periferik Sinirler yrd.doç.dr.emin ulaş erdem FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Sinir Lifleri ve Periferik Sinirler yrd.doç.dr.emin ulaş erdem GİRİŞ Sinir lifi, bir sinir hücresinin aksonuna ya da dendritine verilen isimdir. MSS içindeki sinir liflerinin

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Atomsal Yapı ve Atomlararası Bağ1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin

Detaylı

SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI

SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI SİNÜS - AĞRI, BASINÇ, AKINTI Yardım edin sinüslerim beni öldürüyor! Bunu daha önce hiç söylediniz mi?. Eğer cevabınız hayır ise siz çok şanslısınız demektir. Çünkü her yıl milyonlarca lira sinüs problemleri

Detaylı

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri Doç. Dr. Onur POLAT Toraks Travmalarında Temel kuralın tanı ve tedavinin aynı anda başlaması olduğu gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Havayolu erken entübasyon ile sağlanmalı, eğer entübasyonda zorluk

Detaylı

DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR

DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR Duyu Algılama, Tepki Verme ve Beyin Algılama beyinsel analiz tepki Sıcaklık, ışık, ses, koku duyu reseptörleri: elektriksel uyarılara dönüşür Uyarı beyin korteksindeki talamus

Detaylı

İLERİ SOL JEL PROSESLERİ

İLERİ SOL JEL PROSESLERİ İLERİ SOL JEL PROSESLERİ Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Kaplama ve İnce Filmler Sol-jel kaplamalar birçok fonksiyona sahiptir. Bunlardan en belli başlı olanı, görünür ışık dalga boyunda transparan oksitlerin

Detaylı

Doç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD

Doç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD BİYOUYUMLULUK (BIO-COMPATIBILITY) 10993-1 Bir materyalin biyo-uyumluluğunun test edilmesi için gerekli testlerin tümünü içerir. (Toksisite, Hemoliz, sitotoksisite, sistemik toksisite,...vs.) Hammaddelerin

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca

Detaylı

Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER. Elektriksel Kutuplaşma. Dielektrik malzemeler. Kutuplaşma Türleri 15.4.2015. Elektronik kutuplaşma

Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER. Elektriksel Kutuplaşma. Dielektrik malzemeler. Kutuplaşma Türleri 15.4.2015. Elektronik kutuplaşma Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER Dielektrik malzemeler; serbest elektron yoktur, yalıtkan malzemelerdir, uygulanan elektriksel alandan etkilenebilirler. 1 2 Dielektrik malzemeler Elektriksel alan

Detaylı

Doç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD

Doç. Dr. Fatih ÇALIŞKAN Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fak. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği EABD HAYVAN TESTLERİ Genellikle memeli hayvanlar üstünde yapılan biyouyumluluk testleridir fare, kedi, köpek, koyun, maymun bu testler değişkenleri kontrol etmek zordur etik açıdan tartışmalı, uzun süreli ve

Detaylı

ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR. Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı

ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR. Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı ANTİSEPTİK VE DEZENFEKTANLAR Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üni. Veteriner Fak. Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı DEZENFEKTAN (JERMİSİD) Mikroorganizmaları öldürerek etkiyen ve genellikle cansız

Detaylı

6. hafta. Katı İlaç Şekilleri

6. hafta. Katı İlaç Şekilleri 6. hafta Katı İlaç Şekilleri TABLETLER Etkin maddenin yanı sıra basıma yardımcı olmak üzere seçilen belirli yardımcı maddeleri de içeren bir formülasyonun, kompakt hale getirilmesi ve sıkıştırılması ile

Detaylı

EKOBEYAZ. yapı kimyasalları. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık!

EKOBEYAZ. yapı kimyasalları. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık! EKOBEYAZ yapı kimyasalları Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık! Çimsa Ekobeyaz Çimento Yapı Kimyasalları Uygulamaları Beyaz Portland Çimentosu, 100 yılı aşkın süredir dünyada; gerek estetik görüntüler elde

Detaylı