Kuraklık Risk Yönetimi. Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu İTÜ Afet Yönetim Merkezi İTÜ Meteoroloji Müh. Böl. Öğretim Üyesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kuraklık Risk Yönetimi. Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu İTÜ Afet Yönetim Merkezi İTÜ Meteoroloji Müh. Böl. Öğretim Üyesi"

Süleiman Göker Tuncer
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kuraklık Risk Yönetimi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu İTÜ Afet Yönetim Merkezi İTÜ Meteoroloji Müh. Böl. Öğretim Üyesi

2 Kapsam... Giriş Kuraklık Nedir? Kuraklıkta Zarar Azaltma Kuraklığa Hazırlık Kuraklık Tahmin ve Erken Uyarısı Özet

3 Kuraklık nedir? 1. Atmosferik bir olaydır 2. Su kıtlığıdır 3. Afettir

4 KURAKLIK ARZ TALEP

5 Kuraklığın tanımı ve çeşitleri? Meteorolojik Kuraklık: Belli bir dönemin ortalamasına göre yağış miktarının az olması. Hidrolojik Kuraklık: Nehir, göl ve yeraltı su kaynaklarında azalan su miktarı. Tarımsal Kuraklık: Ürün için gerektiği zaman toprak neminin yetersiz olması. Sosyo-ekonomik Kuraklık: Toplumun üretim ve tüketim faaliyetlerini etkileyen su eksikliği.

6 Mikro Meteoroloji Mezo Meteoroloji Sinoptik Meteoroloji Küresel Meteoroloji

7 Türkiye bir kuraklık ülkesidir: Topografik engelleme ve Yağmur gölgeleri vardır...

8 Yağışın yersel değişimi düzensizdir. Türkiye'de suyun ve ihtiyacın dağılımı farklıdır. Ortalama yıllık toplam yağış miktarı (mm)

9 Jet akımları Türkiye Cepheler

10 A Y Y A Yüksek B.M. Blokaj Alçak B.M.

11 Yaz Kış

13 Engelleyici Yüksek Basınç Merkezleri Y

14 Su Kıtlığının Nedenleri Aridity Kurak/Yarı kurak iklim Kuraklık Kuru periyotların sıklığı Çölleşme Erozyon/Ormansızlaşma/Aşırı otlatma Su Stresi Nüfus artışı/ekonomik gelişme/aşırı talep Çevre tahribatı Doğal nedenler; engellenemezler! Su havzalarının amaç dışı kullanımı/nehirlerin kurutulması Su kaynaklarının kirletilmesi/heba edilmesi Küresel iklim değişimi

15 İklim değişimi nedeniyle su stresinde beklenen değişimler İngiltere Hadley Araştırma Merkezi, 2001

16 Küresel İklim Değişimi ve Su (Ref: Frederic and others, 1997) Water availability

17 Hydrolojik Döngü Hydro-illojik Döngü Tepkisel Eşgüdüm yok Hedef kitle yanlış Etkisiz. Zamansız Güven vermez Afetin felakete dönüşmesine yardımcı olur.

18 Kuraklık en büyük doğal afettir!

19 Türkiye Deprem Yangın Su baskını Yer kayması Kaya düşmesi Çığ ve benzeri afetler... (1959, 7269/1) Dünyadaki doğal afetler ve önem sıraları... (Bryant, 1993)

20 Kriz Yönetimine Hayır! Tek başına Kriz Yönetiminin panik ve vurdum duymazlık gibi iki aşaması vardır: Kriz yönetimi Tek başına uygulanan kriz yönetimi: Tepkiseldir, Eşgüdüm yoktur, Hedef kitle yanlıştır, Etkisizdir, Zamansızdır, Güven vermez ve Afetin felakete dönüşmesine yardımcı olur...

21 Modern Afet Yönetim Sistemi Risk yönetimi 1 2 Zarar Azaltma Hazırlık Koruma Düzeltme Tahmin ve Erken Uyarı Afet Yeniden yapılanma Etki Analizi Kriz yönetimi İyileştirme 4 Müdahale 3

22 Kuraklıkta Zarar Azaltma

23 Su kullanımı, aküferlerin ve nehirlerin sürdürülebilir kaynaklar ölçüsüne indirebilmek için: 1. Daha verimli sulama uygulamalarına ve teknolojilerine geçiş 2. Daha verimli ürünlerin ekilmesi 3. Suyu daha verimli kullanan sanayi biçimleri geliştirmek 4. Suyu daha verimli kullanan konut uygulamaları geliştirmek Brown, L.R., 2005: Dünyayı Nasıl Tükettik. Türkiye İş Bankası Yayınları.

24 Yaşanabilir Şehir İçin Şehir planlamasını bilimsel yapalım Plansız ve çarpık kentleşmeye izin vermeyelim

% Şehir şebeklerindeki su sızıntılarının Önlenmesi şart 80 75 70 FİİLİ KAYIP -

25 % Şehir şebeklerindeki su sızıntılarının Önlenmesi şart FİİLİ KAYIP - KAÇAK ORANLARI % 75 % 72 % % 48 %

27 Çimler su istemesini bilir! A Yeni yağdı B Kuruyorum C D Sulama Zamanı Kuraklık

28 Sulama Suyuna Dikkat! Büyük Sprinkler kullanmayın. (Suyun %65 i buharlaşma ve rüzgar ile boşa harcanıyor.) Mikro Sulama Sistemleri Kullanın

29 Enerji ve Su Tasarrufu İçin Bulaşık makinasına bulaşıkları koymadan önce musluk altında tutarak yıkamayın

30 Kuraklığa Hazırlık Plansızlığı planlayanlar, başarısızlığa planlanmıştır

31 bireysel vatandaşların, ulusal ve yerel yönetimlerin, kurum ve kuruluşların ve diğerlerinin kuraklık nedeniyle ortaya çıkabilecek olan problem ve etkilerinin zararlarını azaltmak için atılması gereken adımları tanımlar.

32 Kuraklık Planlarının Yararları Proaktiv, zarar azaltmayı ve hazırlığı öne çıkartır Kurum ve kuruluşlar içindeki ve birbirleri arasındaki koordinasyonu geliştirir Erken uyarı ve bütünleşik izleme ile erken uyarıyı kuvvetlendirir Tüm paydaşları katar

33 Kuraklık planı ile %25 tasarufu mümkün

34 Kuraklık İzleme, Tahmin ve Erken Uyarısı

35 Normal hava diye bir şey yoktur! Yağış, zamanda içinde büyük değişiklikler gösterir. Konya Yıllık Toplam Yağışları

36 ?

38 Kuraklık Olduğunu Nasıl Anlarız? Yağış Dere ve Nehirlerdeki Akış Yer altı Su Seviyesi Kuraklık İndeksleri Rezervuar seviyeleri

39 90-günlük Yağış Haritası

40 Palmer Endeksi

41 (1 Ekim 30 Eylül) Su Yılını kullanın

42 Akarsu Akımları

43 Yeraltı Su Seviyesi

46 Rezervuar Su Seviyesi Depolanmış Su Miktarı (milyar galon) Normal Kuraklık İzleme Kurak Aylar

47 Kuraklığın İzlenmesi (ABD örneği) CPC Toprak Nemi USGS Akım Palmer Endeksi 30-günlük yağ. USDA Toprak C. NDVI Bitki Endeksi

49 KURAKLIK SEVİYELERİNE ÖRNEK izleme normal uyarı

50 Kuraklık Seviyelerine Örnek İzleme Uyarı Acil Durum Yağış Eksikliği (12 aylık kuraklık süresince) Normal yağıştan %15 (eksik) Normal yağıştan %25 (eksik) Normal yağıştan %35 (eksik) Akımlar 30-günlük ortalama akım bu zamanın %75 i boyunca düşük oldu 30-günlük ortalama akım bu zamanın %90 ı boyunca düşük oldu 30-günlük ortalama akım bu zamanın %95 i boyunca düşük oldu Yeraltı Su Seviyesi 30-günlük ortalama seviye bu zamanın %75 i boyunca düşük oldu 30-günlük ortalama seviye bu zamanın %75 i boyunca düşük oldu 30-günlük ortalama seviye bu zamanın %95 i boyunca düşük oldu Toprak Nemi- Palmer Kuraklık Şiddet Endeksi Değer 2.00 ila 2.99 Değer 3.00 ila 3.99 Değer 4 veya daha az

51 Kuraklık Önlemlerine Örnek İzleme/Watch Uyarı/Warning Acil/Emergency % 5 ila %10 arasında gönüllü su tasarrufu % 10 ila %15 arasında gönüllü su tasarrufu Gereksiz Su Kullanımında Zorunlu Kısıtlama

52 Konya Yıllık Yağışları (mm) Yıllar Yağış (mm.) 5 Yıllık Hareketli Ort. Yıllık Normali : mm.

DMİ Konya Aylık Yağışlar 2007-2008 Su Yılı İzleme

53 DMİ Konya Aylık Yağışlar Su Yılı İzleme Uyarı Acil Mevsim Normali İzleme Uyarı Acil Durum

54 Özet! Kuraklık en tehlikeli afettir Türkiye bir kuraklık ülkesidir Meteorolojik kuraklıklar hep bilinen meteorolojik sistemler tarafından oluşturulmaktadır Ülkemizde kuraklık, geçmişte olduğu gibi gelecekte de büyük problemlere neden olabilecektir Türkiye de kuraklık sahipsizdir! Türkiye de de kuraklık bir elden izlenmemekte, mücadele planları ve hava/su/kuraklık politikaları geliştirilememektedir, ama siz basit izleme ve önleme çalışmaları yapabilirsiniz!

55 ÖZETin Özeti: SU YILInın başı 1 EKİM de yürürlüğe girmek üzere bir SU BÜTÇESİ, tüm yıl boyunca SU KAYNAKLARININ TAKİBİ ve gerektiğinde ÖNLEMLERİN ALINMASI için bir KURAKLIK PLANI hazırlanıp uygulanmalı. Su bulununca teyemmüm bozulur

Benzer belgeler

Küresel Ġklim DeğiĢimi ve Türkiye. Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU İTÜ Meteoroloji Müh. Bölümü ve Afet Yönetimi Merkezi Öğretim Üyesi

Küresel Ġklim DeğiĢimi ve Türkiye Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU İTÜ Meteoroloji Müh. Bölümü ve Afet Yönetimi Merkezi Öğretim Üyesi kadioglu@itu.edu.tr do-18 İnsanlar yeryüzünden silinmedikçe bir daha Buz Çağı