SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ
|
|
- Kudret Peker
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Chp ve bd
2 SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞ TIRMALAR MERKEZİ
3 SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ Anket ve Ölçek Tasarımı: Dr. Salih Akyürek Danışmanlık ve İstatistiki Destek: Prof. Dr. Cengiz Yılmaz Raporlama: Dr. Salih Akyürek, M. Ali Yılmaz Kapak Tasarımı: Kaan Tuğcuoğlu BİLGESAM YAYINLARI Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Wise Men Center For Strategic Studies Mecidiyeköy Yolu Caddesi No:10 Celil Ağa İş Merkezi Kat:9 Daire:36 Mecidiyeköy / İstanbul / Türkiye Tel: Faks: Atatürk Bulvarı Havuzlu Sok. No:4/6 A. Ayrancı / Çankaya / Ankara / Türkiye Tel : Faks: bilgesam@bilgesam.org Copyright BİLGESAM TEMMUZ 2012 Bu yayının tüm hakları saklıdır. Yayın Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nin izni olmadan elektronik veya mekanik yollarla çoğaltılamaz.
4 Bu araştırmanın alan çalışması 600 bin üyesi ile Türkiye nin en büyük şikayet platformu olan Sikayetvar.com un katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.
5
6 İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ 1 1. ÇALIŞMA METODOLOJİSİ VE ÖRNEKLEM 6 2. HÜKÜMETİN SURİYE POLİTİKASINA BAKIŞ 8 3. TÜRK UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ ŞİDDET OLAYLARI VE SURİYE YE MÜDAHALE SURİYE NİN PARÇALANMASI VE MUHTEMEL SONUÇLARI ORTADOĞU DA BARIŞ VE İRAN IN NÜKLEER TEKNOLOJİSİ TÜRKİYE NİN ETKİ SAHASI VE MUHTEMEL ÇATIŞMA ALANLARI 36 EK- UYGULANAN ANKET FORMU 41
7
8 SUNUŞ Türkiye-Suriye ilişkileri Cumhuriyet döneminde ve özellikle son 30 yılda iniş çıkışları ve gerginlikleri çok olan bir seyir izlemektedir. Suriye nin uzun yıllar PKK terör örgütüne ev sahipliği yapmış olması, sonrasında yaşanan geçici bahar dönemi ve son bir yıldır ülkede yaşanan karışıklıklar ve çatışma ortamı Suriye yi Türk dış politikasında önemli bir yere oturtmuştur. Yaşanan şiddet olayları ve katliamlar nedeniyle gösterilen tepki ve bugün diplomatik ilişkilerin nerdeyse kesilmiş olması, Türkiye yi Suriye sorununda doğrudan taraf haline getirmiştir. Türkiye, Suriye halkı ile bağları ve yaşanan yoğun göç nedeniyle, şiddet olaylarından ve sorunun genel seyrinden en çok etkilenen ülkelerden birisi durumundadır. Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM), ifade edilmiş misyonu çerçevesinde Türkiye de ve dünyada gerçekleştirdiği pek çok alan çalışması ile toplumsal algıları ortaya koymakta, karar alıcılara ışık tutmaya ve destek olmaya çalışmaktadır. Bu çalışma da, yaşanan şiddet olayları ile gündemde olan Suriye sorunu ve genelde bölgeye dönük Türk dış politikası konusundaki toplumsal algıları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu noktada, Türkiye de alan çalışmalarına duyulan ihtiyacı ve son yıllarda bu konuda artan çabaları bir umut kaynağı olarak vurgulamak gerekmektedir. Çalışmanın akademisyenlere ve Türk dış politikasını yöneten bürokratlara faydalı olmasını temenni eder, araştırmanın alan çalışmasını gerçekleştiren Şikayetvar Firmasına, raporu hazırlayan Prof. Dr. Cengiz Yılmaz, Dr. Salih Akyürek ve katkı sağlayan BİLGESAM personeline teşekkür ederim. Doç. Dr. Atilla SANDIKLI BİLGESAM Başkanı
9
10 YÖNETİCİ ÖZETİ Hükümetin Suriye Politikasına Bakış Çalışma bulgularına göre, Türkiye nin Suriye politikasını doğru bulanların oranı %45 düzeyindedir. Kürtlerin Hükümetin Suriye politikasına bakışı (%48,8) Türklere göre (%44,9) daha olumludur. Bu durum, terör nedeniyle büyük sıkıntılar çeken Kürtlerin Hükümetin politikasını daha barışçıl bulması ve bölgede savaş ve karışıklık istememesi ile açıklanabilir. Sünnilerin Hükümetin Suriye politikasına bakışı (%49,4) Alevilere göre (%14,5) çok daha olumludur. Suriye politikalarına en olumlu bakış %70 ile AKP seçmeninde iken en olumsuz bakış %7,7 ile BDP seçmeni arasındadır. CHP seçmeninin (%14,4) ve MHP seçmeninin bakışı (%22,1) ise yine oldukça olumsuzdur. Halkın sadece 40,9 u Türkiye nin Suriye deki muhalif gruplara destek olması gerektiği görüşündedir. Bu görüş; Kürtler arasında (%53,7) Türklere göre (%40,5) ve Sünniler arasında (%44,3) Alevilere göre (%17,7) çok daha fazla destek bulmaktadır. Aynı görüş; %60,2 ile AKP seçmeni arasında en yüksek desteği bulurken CHP-BDP ve MHP seçmeni arasında %17-31 aralığında çok daha düşük bir destek bulmaktadır. Türk Uçağının Düşürülmesi Türk uçağının düşürülmesi olayına tepki olarak Türkiye nin tavrı sorgulandığında; %53 lük bir kesim Türkiye nin sergilediği mevcut tavrı doğru bulurken, toplamda %47 lik bir kesim farklı şekillerdeki askeri müdahaleyi savunmuştur. Bu noktada bir askeri müdahale seçeneğini destekleyenlerin oranının hiç de küçümsenmeyecek düzeyde olduğunun vurgulanması gerekmektedir. Genel olarak bakıldığında tüm farklı gruplarda, Suriye ye karşı bir askeri müdahale seçeneği içinde; Türkiye nin Suriye ye savaş ilan etmesi %1-8 aralığında bir destek bulurken, Türkiye nin Suriye nin hava savunma sistemlerini vurması ve Türkiye nin NATO desteğini de alarak askeri müdahalede bulunması görüşlerinden her biri genel olarak %15-26 aralığında destek görmüştür. Uçak düşürülmesi olayında Türkiye nin mevcut tavrını destekleme oranı Türkler ve Kürtler arasında aynı düzeyde olmakla birlikte, Türklerin bir askeri müdahaleye Kürtlere göre daha sıcak baktığı söylenebilir. Suriye ye sınır ve yakın illerde ikamet edenler, Türkiye nin mevcut tavrını diğer illerde ikamet edenlere göre daha doğru bulmaktadır. Bunun yanında, Sünniler Türkiye nin mevcut tavrını Alevilere göre daha olumlu bulmaktadır. 1
11 Uçak düşürülmesi olayında Türkiye nin mevcut tavrı %58 ile AKP seçmeni arasında en yüksek desteği bulurken CHP-BDP ve MHP seçmeni arasında bu destek %33-38 aralığındadır. CHP ve MHP seçmeni arasında; askeri müdahale seçeneğinin -fikri olmayanlar dikkate alınmadığında- %60 lar düzeyinde ve çok daha fazla destek bulduğu ve bu iki partinin bu noktada benzeştiği görülmektedir. Türk uçağının düşürülmesi olayının Türkiye nin uluslararası imajına etkisi sorgulandığında; her üç kişiden ikisi (%65,1) bu olayın Türkiye nin imajını olumsuz etkilediğine inanmaktadır. Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye nin uluslararası imajını olumsuz etkilemiştir görüşü en yüksek oranda desteği %70-73 düzeyi ile CHP ve MHP seçmeninden almıştır. Suriye politikalarında AKP ye en yüksek desteği veren seçmeni de %60 oranında bu olayın Türkiye nin imajını olumsuz etkilediğini düşünmektedir. Şiddet Olayları ve Suriye ye Müdahale Suriye deki şiddet olaylarına karşı Türkiye nin tavrı sorgulandığında; %43,4 ile en büyük kitlenin sorunun görüşmeler yoluyla çözülmesi, örneklemin %32,7 si bu konunun Suriye nin iç sorunu olduğu ve Türkiye yi ilgilendirmediği ve 21,8 lik bir kesim ise uluslararası askeri müdahale görüşünü desteklemiştir. Genelde %32,7 lik bir destek bulan Suriye deki şiddet olaylarının ülkenin iç sorunu olduğu ve Türkiye yi ilgilendirmediği görüşü en büyük desteği %51,6 ile Alevilerden, %49,6 ile CHP seçmeninden ve %45 ile MHP seçmeninden almaktadır. En az destek ise %17,1 ile Kürtlerden gelmektedir. Türkiye nin sorunun görüşmeler yoluyla çözümünü desteklemesi görüşü ise en büyük desteği %61,5 ile BDP seçmeninden ve %56,1 ile Kürtlerden bulmaktadır. Türkiye nin Suriye ye uluslararası bir askeri müdahaleyi desteklemesi görüşü ise en büyük desteği %31 ile AKP seçmeninden alırken bu konudaki en düşük destek %7,7 ile BDP seçmeni arasındadır. Suriye ye karşı bir askeri müdahalede Türkiye nin rolü sorgulandığında; insanların %36,8 lik bir kesimi Türkiye nin hiçbir askeri operasyona katılmaması ve bu operasyonları desteklememesi görüşünü savunurken, %38 lik bir kesim Türkiye nin BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenecek operasyonlara sadece destek vermesi görüşünü desteklemektedir. Bu durum, insanların yaklaşık %75 lik bir kesiminin Türkiye nin Suriye ye karşı bir askeri müdahalenin içinde fiili olarak yer almasını istemediğini göstermektedir. Türkiye nin Suriye ye tek başına bir askeri müdahalede bulunması görüşü ise ancak %3,3 gibi çok düşük bir düzeyde destek bulmaktadır. 2
12 Türkiye nin hiçbir askeri operasyona katılmaması ve bu operasyonları desteklememesi görüşü en büyük desteği %76,9 ile BDP seçmeninden, %61,3 ile Alevilerden ve %50,7 ile CHP seçmeninden görmektedir. Türkiye nin Suriye ye karşı bir askeri müdahalenin içinde fiili olarak yer alması görüşü ise en büyük desteği %28,8 ile AKP seçmeninden bulurken en düşük desteği %7,7 ile BDP seçmeninden bulmaktadır. Suriye deki mevcut çatışma ortamının en çok hangi ülkenin işine yaradığı sorgulandığında: %38,3 ile ABD, %38,1 ile İsrail ve %14,1 ile Rusya bu çatışma ortamından en çok yararlanan ilk üç ülke olarak öne çıkmaktadır. Bu üç ülkeyi işaret edenlerin toplam oranı yaklaşık %90 dır. Mevcut çatışma ortamının en çok hangi ülkenin işine yaradığı sorusunda, CHP, BDP ve MHP seçmeni %50-60 aralığında öncelikle ABD yi işaret ederken, AKP seçmeni %45,9 ile öncelikle İsrail i işaret etmektedir. Suriye ye yönelik bir askeri müdahalenin en çok hangi ülkenin çıkarına hizmet edeceği, sorulduğunda; insanların %72 si cevap olarak batılı emperyal güçleri işaret etmektedir. Bir uluslararası askeri müdahalenin Suriye halkının menfaatlerine hizmet edeceğine inananlar %27,5 te kalırken, müdahalenin Ortadoğu barışına hizmet edeceğini düşünenler %18,6 ve Türkiye nin menfaatlerine hizmet edeceğini düşünenler %17,6 da kalmaktadır. Müdahalenin batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet edeceği görüşü en yüksek desteği %80-88 aralığında Alevilerden ve sırasıyla CHP, BDP ve MHP seçmeninden almaktadır. Aynı görüş AKP seçmeninden ise %63,2 destek bulmaktadır. Suriye nin Parçalanması ve Muhtemel Sonuçları Esad yönetiminin/rejiminin düşmesinin muhtemel sonuçları bu bölümde üç soru ile ölçülmüştür. Esad ın düşmesi durumunda Suriye nin parçalanacağına inananların oranı %44,6 dır. Esad ın düşmesi durumunda Suriye nin parçalanacağına inananlar BDP seçmeni içinde %69,2 gibi yüksek bir orana çıkarken aynı oran CHP ve MHP seçmeni içinde %56, AKP seçmeni içinde %34,4 tür. Suriye nin parçalanması durumunda kuzeyde bir Kürt devletinin kurulacağına inananların oranı %58,1 dir. Bu oran; Kürtler arasında Türklere göre (%61 ve %57,4), Aleviler arasında Sünnilere göre (%75,8-%55,3) ve Suriye ye sınır illerde yaşayanlarda diğer illere göre daha yüksektir (%65,4-%57,7). Suriye nin kuzeyinde bir Kürt devletinin kurulacağına inananlar BDP seçmeni içinde %92,3 ile en yüksek düzeyde iken, bu oran CHP seçmeni içinde %73,6, MHP seçmeni içinde ise %65,7 dir. En düşük oran ise %46,8 ile AKP seçmenindedir. Bu çalışmanın alan uygulamasının Suriye güçlerinin ülkenin kuzeyinden henüz çekilmeden ve Kürt gruplar 3
13 bazı yerleşim yerlerini henüz ele geçirmeden önce Temmuz 2012 tarihlerinde gerçekleştirildiğini belirtmekte de fayda var. Suriye de kurulacak bir Kürt devletinin Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile birleşeceğine inananların oranı %61,8 dir. Bu oran; Kürtler ve Türklerde %61 ile aynı düzeyde iken, Alevilerde Sünnilere göre çok daha yüksektir (%66,1 ve %60,4). Aynı oran; BDP seçmeni içinde %76,9 ile en yüksek düzeyde iken, CHP seçmeni içinde %72,1 ve MHP seçmeni içinde %68,6 ve AKP seçmeni içinde %53,7 dir. Ortadoğu da Barış ve İran ın Nükleer Teknolojisi Ortadoğu da barışı en çok tehdit eden ülke sorgulandığında: %66,3 ile İsrail ve %19,6 ile ABD en çok öne çıkan iki ülke konumundadır. İran ı barış için tehdit olarak görenlerin oranı ise %3,5 te kalmaktadır. Ortadoğu barışı için İsrail i öncelikli tehdit olarak görenlerin oranı, %78,4 ile AKP seçmeni ve %69,7 ile Sünni inanca sahip kişiler arasında en yüksek düzeydedir. Bu konudaki en düşük oran ise %30,8 ile BDP seçmeni arasındadır. Ortadoğu barışı için ABD yi tehdit olarak görenler ise en yüksek oranda %38,5 ile BDP seçmeni, %34,8 ile CHP seçmeni ve %35,5 ile Aleviler arasındadır. İlginç bir bulgu ise, BDP seçmeninin Ortadoğu barışı için %15,4 oranında Türkiye yi tehdit olarak görmesidir. İran ın nükleer teknolojisi sorgulandığında; İran ın sahip olduğu nükleer enerjiyi gelecekte silaha dönüştüreceğine inananlar %78,8 gibi yüksek bir orandadır. Bu konuda farklı demografik gruplarda birbirine çok yakın görüşlerin olduğunu vurgulamak gerekmektedir. Toplumun %59,4 ü nükleer silahlara sahip bir İran ı Türkiye için tehdit olarak görmektedir. Bu konudaki tehdit algısı en yüksek grup ise %68,9 ile CHP seçmenidir. Türkiye nin Etki Sahası ve Muhtemel Çatışma Alanları Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi sorgulandığında: %41,9 ile Türk-Kürt iç savaşı, %14,5 ile Türkiye-Suriye çatışması, %9,6 ile Türkiye-İsrail çatışması ve %9 ile Türkiye- Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi çatışması öne çıkmaktadır. Türk Kürt iç savaşı Alevilerle birlikte, CHP-MHP ve BDP seçmenince %46-56 aralığında daha fazla öne çıkarılırken, bu çatışmaya en az ihtimal veren parti seçmeni %34,1 ile AKP lilerdir. Türkiye-Suriye çatışması ise Suriye ye sınır illerde yaşayanlar ve BDP seçmenince diğer gruplara göre daha fazla öne çıkarılmaktadır (%30,8 ve %26,9). 4
14 Çalışmada Türkiye etki ve ilgi alanındaki hangi ülkelere ve sorunlarına müdahil olmalıdır? sorusu da yöneltilerek, Türkiye nin algılanan muhtemel etki ve ilgi alanları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kişiler tarafından, Kıbrıs (%72,9) ve müteakiben Kuzey Irak (%62,6) Türkiye nin müdahil olması gereken en önemli etki alanı içinde tanımlanmaktadır. Ege Adaları (%48,3) ve Suriye (42,3) bu iki alanı takiben gelmektedir. Bunun yanında Balkanlar, Gürcistan ve Afganistan Türkiye nin müdahil olması gereken ülke ve bölgeler arasında en gerilerde kalmaktadır. 5
15 1. ÇALIŞMA METODOLOJİSİ VE ÖRNEKLEM Suriye sorununun ana başlıkları ve bölgeye dönük Türk dış politikası ve bu konudaki temel tartışma alanları tespit edilerek Ek te nihai şekli bulunan 23 soruluk anket formu hazırlanmıştır. Uzman görüşlerinin alınması ve 30 kişilik bir pilot uygulamayı müteakip anket formuna son şekli verilmiştir. 600 bin Şikayetvar üyesi içinde, sosyal sorumluluk çerçevesinde anket doldurmaya istekli olduğunu beyan eden 33 bin kişi aşağıdaki sebep ve sınırlılıklarla araştırma evreni olarak belirlenmiştir: Kitlenin Sosyal sorumluluğunun ve toplumsal sorunlara duyarlılığının daha yüksek olması Güncel politikaları ve sorunları takip eden daha eğitimli bir kitle olması Çalışmanın zaman ve maliyet konusundaki sınırlılıkları Anket doldurmaya istekli 33 bin Şikayetvar üyesine, hazırlanan anketin uygulama linki e- posta yoluyla gönderilmiş ve üç günlük bir online uygulama sonrasında ankete cevap veren 1547 kişi yeterli görülerek uygulama sonlandırılmıştır kişilik örneklem içinden Türkiye profilinin özelliklerini daha iyi yansıtmak üzere siyasi parti oy verme davranışları temelinde tabakalı rassal elimininasyon yöntemiyle 1033 kişilik bir örneklem seçilerek analizler yapılmış, grafik ve tablolar bu veri üzerinden oluşturulmuştur. Görüş ve algılardaki ana kırılmanın özellikle siyasi eğilimler temelinde olması nedeniyle, Türkiye profilinin oluşturulmasında öncelikle çalışmaya katılanların oy verdiği siyasi parti ve 2011 genel seçimlerindeki oy dağılımı dikkate alınmıştır. Bu uygulamaya rağmen 1033 kişilik örneklemin interneti daha aktif kullanan ve sosyal sorumluluğu daha yüksek bir kitlenin görüşlerini daha fazla ortaya koyduğu ifade edilebilir. Çalışmadaki toplumsal algı ve görüşlerin; eğitim durumu, etnisite, mezhep, oy verilen siyasi parti ve ikamet edilen bölge temelinde analiz edilerek tablolara yansıtılması, farklı toplum kesimlerinin görüşlerinin ortaya konulması ile birlikte, yukarıda açıklanan örneklem temelindeki sınırlılığın da analizlerde önemli oranda aşılmasını sağlamıştır. Anketlerin herhangi bir aracı olmaksızın doğrudan bu konudaki gönüllü kişilerce doldurulmuş olması da, alan çalışması aşamasında ortaya çıkabilen pek çok hatayı ortadan kaldırmış ve çalışma verilerinin geçerliliği ve güvenirliğini artırmıştır. 6
16 Anket formlarından elde edilen veriler SPSS istatistik programı marifetiyle değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Yapılan analizlerinden elde edilen bilgiler en anlaşılır ve kısa şekilde kamuoyu ile nasıl paylaşılır düşüncesi ile değerlendirilerek rapor haline dönüştürülmüştür. Analiz ve raporlamada cevapların frekans dağılımları yanında, öğrenim durumu, etnisite, mezhep, oy verilen siyasi parti ve ikamet edilen bölge temelindeki farklılaşmalar da tablolara yansıtılmıştır. Türkiye nin Suriye sınırında yer alan illerde Kürt nüfusun da yoğun olarak yaşıyor olması ve Suriye nin kuzeyinde önemli sayıda bir Kürt nüfusun yaşıyor olması nedenleriyle analizlerde Kürtlerin farklılaşan görüşleri ayrıca incelenmiştir. Suriye halkının ağırlıklı olarak Sünni ve Esad yönetiminin Nusayri ağırlıklı olması nedeniyle Türkiye deki Alevi ve Sünnilerin olaylara bakışındaki farklılaşma analizlere yansıtılmıştır. Görüş ve algıların Suriye ye komşu illerde ikamet edilen bölge temelinde diğer illerden farklılaşabileceği değerlendirilerek; sınırda veya ikinci kuşak bölgede yer alan Adıyaman, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Batman, Hatay, Mardin, Şırnak, Siirt, Hakkari, Diyarbakır illeri ayrı bir grup yapılarak diğer illerle kıyaslamaya tabi tutulmuştur. Yukarıda verilen beş farklı demografik ayrımdaki görüş ve algılar, çalışma amacına uygun olarak sadece ana gruplar (Türk-Kürt ve Sünni-Alevi gibi) temelinde tablolara yansıtılmış diğer alt grupların görüşleri sadece Türkiye ortalamasının verildiği genel grafiklerde dikkate alınmıştır. Raporun teknik bir rapor olması nedeniyle, tablo değerlerinin istatistiki okuması ve kısa yorumları ile yetinilmiş ve analizlere ait istatistiki anlamlılık değerleri verilmemiştir. Algı ve görüşlerde yaşa göre anlamlı farklılaşmalar gözlenmediği için bu değerler tablolara konmamıştır. Anketin alan uygulaması Suriye Ordusunun ülkenin kuzeyinden henüz çekilmediği Temmuz 2012 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. 7
17 2. HÜKÜMETİN SURİYE POLİTİKASINA BAKIŞ Hükümetin Suriye politikasını... Yanlış Buluyorum; 55,0 Doğru Buluyorum; 45,0 Bulgulara göre, Türkiye nin Suriye politikasını doğru bulanların oranı %45 düzeyindedir. Suriye politikalarına bakış demografik profile göre farklılık göstermektedir. Bu farklılaşma şu şekilde özetlenebilir: Kürtlerin Hükümetin Suriye politikasına bakışı (%48,8) Türklere göre (%44,9) daha olumludur. Suriye ye sınır ve yakın illerde ikamet edenlerin Suriye politikasına bakışı (%46,2) ile diğer illerde ikamet edenlerin bakışı (%44,9) benzerdir. Sünnilerin Hükümetin Suriye politikasına bakışı (%49,4) Alevilere göre (%14,5) çok daha olumludur. Lise mezunları diğer öğrenim düzeylerine göre Suriye politikasını %55,1 ile daha olumlu algılamaktadır. Suriye politikalarına en olumlu bakış %70 ile AKP seçmeninde iken en olumsuz bakış %7,7 ile BDP seçmeni arasındadır. CHP seçmeninin bakışı %14,4 ile ve MHP seçmeninin bakışı %22,1 ile yine oldukça olumsuzdur. 8
18 Hükümetin Suriye Politikasını Doğru / Yanlış Buluyorum (%). Doğru Buluyorum Yanlış Buluyorum Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 44,9 55,1 100 Kürt 48,8 51,2 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 49,4 50,6 100 Alevi 14,5 85,5 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 46,2 53,8 100 Diğer İller 44,9 55,1 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 42,1 57,9 100 Lise Mezunu 55,1 44,9 100 Üniversite ve Lisans Üstü 43,1 56,9 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 70,0 30,0 100 CHP 14,4 85,6 100 MHP 22,1 77,9 100 BDP* 7,7 92,3 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 9
19 Türkiye Suriye'deki muhalif gruplara... Destek Olmamalıdır; 59,1 Destek Olmalıdır; 40,9 Örneklemin sadece 40,9 u Türkiye nin Suriye deki muhalif gruplara destek olması gerektiği görüşündedir. Suriye deki muhalif gruplara destek konusundaki görüşler demografik profile göre farklılık göstermektedir: Türkiye nin Suriye deki muhalif gruplara destek olması görüşü Kürtler arasında (%53,7) Türklere göre (%40,5) daha fazla destek bulmaktadır. Suriye ye sınır ve yakın illerde ikamet edenlerin muhalif gruplara desteğe bakışı (40,4) diğer illerde ikamet edenlerle (%40,9) aynı düzeydedir. Sünniler muhalif gruplara desteğe (%44,3) Alevilere göre (%17,7) çok daha olumlu bakmaktadır. Muhalif gruplara destek konusundaki görüşler öğrenim durumuna göre anlamlı farklılaşmamaktadır. Suriye deki muhalif gruplara destek olunması görüşü %60,2 ile AKP seçmeni arasında en yüksek desteği bulurken CHP-BDP ve MHP seçmeni arasında %17-31 aralığında çok daha düşük bir destek bulmaktadır. 10
20 Türkiye Suriye deki Muhalif Gruplara Destek Olmalıdır / Olmamalıdır (%). Destek Olmalıdır Destek Olmamalıdır Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 40,5 59,5 100 Kürt 53,7 46,3 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 44,3 55,7 100 Alevi 17,7 82,3 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 40,4 59,6 100 Diğer İller 40,9 59,1 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 42,1 57,9 100 Lise Mezunu 42,8 57,2 100 Üniversite ve Lisans Üstü 40,4 59,6 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 60,2 39,8 100 CHP 17,4 82,6 100 MHP 22,1 77,9 100 BDP* 30,8 69,2 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 11
21 3. TÜRK UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİ Türk uçağının düşürülmesi olayına tepki olarak Türkiye nin tavrı sorgulandığında; örneklemin %46,4 ü Türkiye nin sergilediği mevcut tavrı doğru bulurken, toplamda %38,7 lik bir kesim farklı şekillerdeki askeri müdahaleyi savunmuştur. Bu konuda fikri olmayan %14,9 luk kesim dikkate alınmadığında çoğunluğun (yaklaşık %53) Türkiye nin mevcut tavrını desteklediği görülmektedir. Bu noktada bir askeri müdahale seçeneğini destekleyenlerin oranının da %45 ile hiç de küçümsenmeyecek düzeyde olduğunun vurgulanması gerekmektedir. Genel olarak bakıldığında tüm farklı gruplarda, Suriye ye karşı bir askeri müdahale seçeneği içinde; Türkiye nin Suriye ye savaş ilan etmesi %1-8 aralığında bir destek bulurken, Türkiye nin Suriye nin hava savunma sistemlerini vurması ve Türkiye nin NATO desteğini de alarak askeri müdahalede bulunması görüşlerinden her biri genel olarak %15-26 aralığında destek görmüştür. Bu konudaki görüşler de örneklemin demografik profiline göre farklılık göstermektedir: Uçak düşürülmesi olayında Türkiye nin mevcut tavrını destekleme oranı Türkler ve Kürtler arasında %46 ile aynı düzeyde olmakla birlikte, Türklerin %39,2 ile bir askeri müdahaleye Kürtlere göre (%29,3) daha sıcak baktığı söylenebilir. Suriye ye sınır ve yakın illerde ikamet edenler, Türkiye nin mevcut tavrını %53,8 ile diğer illerde ikamet edenlere göre (%46) daha doğru bulmaktadır. 12
22 Fikrim Yok Toplam Suriye Sorunu ve Türk Dış Politikasına Toplumsal Bakış Sünniler Türkiye nin mevcut tavrını %49 ile Alevilere göre (%24,2) daha olumlu bulmaktadır. Uçak düşürülmesi olayında Türkiye nin mevcut tavrı %58 ile AKP seçmeni arasında en yüksek desteği bulurken CHP-BDP ve MHP seçmeni arasında bu destek %33-38 aralığındadır. CHP ve MHP seçmeni arasında; askeri müdahale seçeneğinin -fikri olmayanlar dikkate alınmadığında- %60 lar düzeyinde ve çok daha fazla destek bulduğu ve bu iki partinin bu noktada benzeştiği görülmektedir. Türk uçağının düşürülmesi olayında Türkiye nin tavrı ne olmalıydı? (%) Türkiye nin mevcut tavrı doğruydu Türkiye Suriye nin hava savunma sistemlerini havadan vurmalıydı Türkiye Suriye ye savaş ilan etmeliydi NATO desteğini de alarak Suriye ye askeri müdahalede bulunmalıydı Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 46,5 17,7 2,9 18,6 14,2 100 Kürt 46,3 12,2 4,9 12,2 24,4 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 49,0 17,5 3,0 18,0 12,5 100 Alevi 24,2 22,6 1,6 21,0 30,6 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 53,8 17,3 3,8 9,6 15,4 100 Diğer İller 46,0 17,5 2,9 18,8 14,9 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 52,6 10,5 5,3 26,3 5,3 100 Lise Mezunu 47,9 15,6 4,8 17,4 14,4 100 Üniversite ve Lisans Üstü 45,9 17,9 2,5 18,4 15,3 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 58,0 15,5 2,1 17,0 7,4 100 CHP 32,7 20,4 1,9 20,8 24,2 100 MHP 33,6 21,4 7,9 23,6 13,6 100 BDP* 38,5 7,7-15,4 38,5 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 13
23 Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye nin imajını Olumsuz Etkilememiştir; 34,9 Olumsuz Etkilemiştir; 65,1 Türk uçağının düşürülmesi olayının Türkiye nin uluslararası imajına etkisi sorgulandığında; her üç kişiden ikisi (%65,1) bu olayın Türkiye nin imajını olumsuz etkilediğine inanmaktadır. Bu konudaki görüşler örneklemin demografik profiline göre çok fazla bir farklılık göstermemektedir. Türk uçağının düşürülmesi olayının Türkiye nin uluslararası imajını olumsuz etkilemiştir görüşü en yüksek oranda desteği %70-73 düzeyi ile CHP ve MHP seçmeninden almıştır. AKP ye Suriye politikalarında en yüksek desteği veren seçmeni bile %60 oranında bu olayın Türkiye nin imajını olumsuz etkilediğini düşünmektedir. 14
24 Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye nin imajını olumsuz etkilemiştir / olumsuz etkilememiştir (%). Olumsuz etkilemiştir Olumsuz etkilememiştir Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 65,4 34,6 100 Kürt 65,9 34,1 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 64,2 35,8 100 Alevi 71,0 29,0 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 65,4 34,6 100 Diğer İller 65,1 34,9 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 63,2 36,8 100 Lise Mezunu 58,1 41,9 100 Üniversite ve Lisans Üstü 66,6 33,4 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 59,7 40,3 100 CHP 70,7 29,3 100 MHP 72,9 27,1 100 BDP* 61,5 38,5 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 15
25 4. ŞİDDET OLAYLARI VE SURİYE YE MÜDAHALE Suriye deki şiddet olaylarına karşı Türkiye nin tavrı sorgulandığında; %43,4 ile en büyük kitlenin sorunun görüşmeler yoluyla çözülmesi, örneklemin %32,7 si bu konunun Suriye nin iç sorunu olduğu ve Türkiye yi ilgilendirmediği ve 21,8 lik bir kesim ise uluslararası askeri müdahale görüşünü desteklemiştir. Bu konudaki görüşler de örneklemin demografik profiline göre farklılık göstermektedir: Genelde %32,7 lik bir destek bulan Suriye deki şiddet olaylarının ülkenin iç sorunu olduğu ve Türkiye yi ilgilendirmediği görüşü en büyük desteği %51,6 ile Alevilerden, %49,6 ile CHP seçmeninden ve %45 ile MHP seçmeninden almaktadır. En az destek ise %17,1 ile Kürtlerden gelmektedir. Türkiye nin sorunun görüşmeler yoluyla çözümünü desteklemesi görüşü ise en büyük desteği %61,5 ile BDP seçmeninden ve %56,1 ile Kürtlerden bulmaktadır. Türkiye nin Suriye ye uluslararası bir askeri müdahaleyi desteklemesi görüşü ise en büyük desteği %31 ile AKP seçmeninden alırken bu konudaki en düşük destek %7,7 ile BDP seçmeni arasındadır. 16
26 Suriye deki şiddet olaylarına karşı Türkiye nin tavrı ne olmalıdır? (%) Suriye nin iç sorunudur, bizi ilgilendirmez Sorunun görüşmeler yoluyla çözümünü desteklemelidir. Suriye ye uluslararası bir askeri müdahaleyi desteklemelidir. Fikrim Yok Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 33,0 43,2 21,7 2,1 100 Kürt 17,1 56,1 22,0 4,9 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 30,4 44,1 23,3 2,1 100 Alevi 51,6 32,3 14,5 1,6 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 38,5 38,5 19,2 3,8 100 Diğer İller 32,4 43,7 22,0 2,0 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 42,1 42,1 15,8-100 Lise Mezunu 31,1 43,1 22,2 3,6 100 Üniversite ve Lisans Üstü 32,7 43,6 21,9 1,8 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 20,3 46,8 31,0 1,9 100 CHP 49,6 38,5 10,4 1,5 100 MHP 45,0 36,4 16,4 2,1 100 BDP* 30,8 61,5 7,7-100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 17
27 Suriye ye karşı bir askeri müdahalede Türkiye nin rolü sorgulandığında; insanların %36,8 lik bir kesimi Türkiye nin hiçbir askeri operasyona katılmaması ve bu operasyonları desteklememesi görüşünü savunurken, %38 lik bir kesim Türkiye nin BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenecek operasyonlara sadece destek vermesi görüşünü desteklemektedir. Bu durum, insanların yaklaşık %75 lik bir kesiminin Türkiye nin Suriye ye karşı bir askeri müdahalenin içinde fiili olarak yer almaması düşüncesinde olduğunu göstermektedir. Türkiye nin Suriye ye tek başına bir askeri müdahalede bulunması görüşü ise ancak %3,3 gibi çok düşük bir düzeyde destek bulmaktadır. Bu konudaki görüşler örneklemin demografik profiline göre farklılık göstermektedir: Türkiye nin hiçbir askeri operasyona katılmaması ve bu operasyonları desteklememesi görüşü en büyük desteği %76,9 ile BDP seçmeninden, %61,3 ile Alevilerden ve %50,7 ile CHP seçmeninden görmektedir. Türkiye nin Suriye ye karşı bir askeri müdahalenin içinde fiili olarak yer alması görüşü ise en büyük desteği %28,8 ile AKP seçmeninden bulurken en düşük desteği %7,7 ile BDP seçmeninden bulmaktadır. 18
28 Suriye ye karşı hiçbir askeri operasyona katılmamalı ve bu operasyonları desteklememelidir BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenebilecek operasyonlara sadece destek vermelidir BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenebilecek operasyonlara muharip güçleri ile bizzat katılmalıdır Suriye ye karşı tek başına askeri müdahalede bulunmalıdır Fikrim Yok Toplam Suriye Sorunu ve Türk Dış Politikasına Toplumsal Bakış Suriye ye karşı muhtemel bir askeri müdahalede Türkiye nin rolü ne olmalıdır? (%) Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 36,0 38,4 17,7 3,7 4,1 100 Kürt 43,9 36,6 19, Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 34,0 39,6 19,3 3,2 4,0 100 Alevi 61,3 19,4 14,5 3,2 1,6 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 46,2 32,7 19,2-1,9 100 Diğer İller 36,3 38,3 18,0 3,5 3,8 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 47,4 26,3 10,5 10,5 5,3 100 Lise Mezunu 34,3 42,2 16,9 2,4 4,2 100 Üniversite ve Lisans Üstü 37,1 37,5 18,5 3,4 3,6 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 24,4 43,8 25,7 3,1 3,1 100 CHP 50,7 33,7 8,9 3,3 3,3 100 MHP 47,1 30,7 12,9 5,7 3,6 100 BDP* 76,9 15,4 7, *Örneklem sayısı 30 un altındadır 19
29 Suriye deki mevcut çatışma ortamının en çok hangi ülkenin işine yaradığı sorgulandığında: %38,3 ile ABD, %38,1 ile İsrail ve %14,1 ile Rusya bu çatıma ortamından en çok yararlanan ilk üç ülke olarak öne çıkmaktadır. Bu üç ülkeyi işaret edenlerin toplam oranı yaklaşık %90 dır. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: mevcut çatışma ortamının en çok hangi ülkenin işine yaradığı sorusunda, CHP, BDP ve MHP seçmeni %50-60 aralığında öncelikle ABD yi işaret ederken, AKP seçmeni %45,9 ile öncelikle İsrail i işaret etmektedir. 20
30 Suriye deki çatışma ortamı en çok hangi ülkenin işine yaramaktadır? (%) Etnik Kökene Göre Farklılaşma Esad Yönetimi Türkiye ABD Rusya İran İsrail Çin Toplam Türk 3,7 1,5 38,6 14,1 3,8 37,8 0,4 100 Kürt 4,9 4,9 41,5 14,6 7,3 26,8-100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 3,6 1,5 35,8 14,7 4,5 39,6 0,3 100 Alevi 1,6 3,2 48,4 11,3-33,9 1,6 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 3,8 1,9 28,8 7,7 9,6 48,1-100 Diğer İller 3,6 1,6 38,8 14,5 3,6 37,5 0,4 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı - 10,5 52,6 10,5 21,1 5,3 100 Lise Mezunu 6,0 3,0 36,7 16,9 2,4 34,3 0,6 100 Üniversite ve Lisans Üstü 3,2 1,1 38,2 13,7 4,3 39,2 0,2 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 4,4 2,1 22,6 18,8 5,6 45,9 0,6 100 CHP 4,1,4 60,4 9,6 2,2 23,0 0,4 100 MHP 0,7 0,7 50,7 10,7 2,9 34,3-100 BDP* 7,7 15,4 53, ,1-100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 21
31 Suriye ye yönelik uluslararası bir askeri müdahale 72,0 Batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet eder. 27,5 Suriye halkının menfaatlerine hizmet eder. 18,6 17,6 Ortadoğu da barış ve huzura hizmet eder. Türkiye nin menfaatlerine hizmet eder. Suriye ye yönelik bir askeri müdahalenin en çok hangi ülkenin çıkarına hizmet edeceği, aynı soru içinde dört şıklı olarak ve birden fazla cevap işaretlenebilecek şekilde sorgulanmıştır. Bulgulara göre; insanların %72 si bu soruya cevap olarak batılı emperyal güçleri işaret etmektedir. Bir uluslararası askeri müdahalenin Suriye halkının menfaatlerine hizmet edeceğine inananlar %27,5 te kalırken aynı soruda Ortadoğu barışı ve Türkiye nin menfaatleri son iki sırada gelmektedir. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: müdahalenin batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet edeceği görüşü en yüksek desteği %80-88 aralığında Alevilerden ve sırasıyla CHP, BDP ve MHP seçmeninden almaktadır. Aynı görüş AKP seçmeninden ise %63,2 oranında destek bulmaktadır. 22
32 Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk Kürt Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni Alevi İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller Diğer İller Suriye ye yönelik uluslararası bir askeri müdahale Suriye halkının menfaatlerine hizmet eder Türkiye nin menfaatlerine hizmet eder Ortadoğu da barış ve huzura hizmet eder Batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet eder 27,8 17,4 18,4 72,3 26,8 24,4 19,5 78,0 29,8 18,6 20,2 70,5 11,3 17,7 8,1 88,7 25,0 17,3 19,2 80,8 27,6 17,6 18,6 71,6 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 47,4 15,8 15,8 42,1 Lise Mezunu 36,5 16,2 22,2 55,7 Üniversite ve Lisans Üstü 25,6 18,2 18,2 77,0 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 38,4 25,8 26,0 63,2 CHP 13,7 7,8 9,6 85,2 MHP 20,0 8,6 10,7 80,0 BDP* 23,1 23,1 15,4 84,6 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 23
33 5. SURİYE NİN PARÇALANMASI VE MUHTEMEL SONUÇLARI Suriye de Esad düşerse Suriye parçalanır mı? Hayır Parçalanmaz; 55,4 Evet Parçalanır; 44,6 Esad yönetiminin/rejiminin düşmesinin muhtemel sonuçları bu bölümde üç soru ile ölçülmüştür. Esad ın düşmesi durumunda Suriye nin parçalanacağına inananların oranı %44,6 dır. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: Esad ın düşmesi durumunda Suriye nin parçalanacağına inananlar BDP seçmeni içinde %69,2 gibi yüksek bir orana çıkarken aynı oran CHP ve MHP seçmeni içinde %56 dır. Aynı oran AKP seçmeni içinde %34,4 ile tüm alt gruplar içinde en alt düzeydedir. 24
34 Suriye de Esad düşerse Suriye parçalanır mı? (%) Evet Parçalanır Hayır Parçalanmaz Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 44,2 55,8 100 Kürt 48,8 51,2 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 42,1 57,9 100 Alevi 62,9 37,1 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 55,8 44,2 100 Diğer İller 44,0 56,0 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 31,6 68,4 100 Lise Mezunu 43,4 56,6 100 Üniversite ve Lisans Üstü 45,2 54,8 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 34,4 65,6 100 CHP 56,5 43,5 100 MHP 56,4 43,6 100 BDP* 69,2 30,8 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 25
35 Suriye parçalanırsa kuzeyinde bir Kürt devleti kurulur mu? Hayır Kurulmaz; 41,9 Evet Kurulur; 58,1 Suriye nin parçalanması durumunda kuzeyinde bir Kürt devletinin kurulacağına inananların oranı %58,1 dir. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde; Suriye nin parçalanması durumunda kuzeyinde bir Kürt devletinin kurulacağına inananların oranı: Kürtler arasında Türklere göre daha yüksektir (%61 ve %57,4). Alevilerde Sünnilere göre çok daha yüksektir (%75,8-%55,3). Suriye ye sınır illerde yaşayanlarda diğer illere göre daha yüksektir (%65,4-%57,7). BDP seçmeni içinde %92,3 ile en yüksek düzeyde iken, bu oran CHP seçmeni içinde %73,6, MHP seçmeni içinde ise %65,7 dir. En düşük oran ise %46,8 ile AKP seçmenindedir. 26
36 Suriye parçalanırsa kuzeyinde bir Kürt devleti kurulur mu? (%) Evet Kurulur Hayır Kurulmaz Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 57,4 42,6 100 Kürt 61,0 39,0 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 55,3 44,7 100 Alevi 75,8 24,2 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 65,4 34,6 100 Diğer İller 57,7 42,3 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 63,2 36,8 100 Lise Mezunu 49,1 50,9 100 Üniversite ve Lisans Üstü 59,9 40,1 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 46,8 53,2 100 CHP 73,6 26,4 100 MHP 65,7 34,3 100 BDP* 92,3 7,7 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 27
37 Suriye de kurulacak bir Kürt devleti Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile birleşir mi? Hayır Birleşmez; 38,2 Evet Birleşir; 61,8 Suriye de kurulacak bir Kürt devletinin Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile birleşeceğine inananların oranı %61,8 dir. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde; Suriye de kurulacak bir Kürt devletinin Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile birleşeceğine inananların oranı: Kürtler ve Türklerde %61 ile aynı düzeydedir. Alevilerde Sünnilere göre çok daha yüksektir (%66,1 ve %60,4). Suriye ye sınır illerde yaşayanlar ile diğer illerde yaşayanlarda aynı düzeydedir (%61,9 ve %59,6). BDP seçmeni içinde %76,9 ile en yüksek düzeyde iken, bu oran CHP seçmeni içinde %72,1 ve MHP seçmeni içinde ise %68,6 dır. En düşük oran ise %53,7 ile AKP seçmenindedir. 28
38 Suriye de kurulacak bir Kürt devleti Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile birleşir mi? (%) Evet Birleşir Hayır Birleşmez Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 61,1 38,9 100 Kürt 61,0 39,0 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 60,4 39,6 100 Alevi 66,1 33,9 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 59,6 40,4 100 Diğer İller 61,9 38,1 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 63,2 36,8 100 Lise Mezunu 62,3 37,7 100 Üniversite ve Lisans Üstü 61,7 38,3 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 53,7 46,3 100 CHP 72,1 27,9 100 MHP 68,6 31,4 100 BDP* 76,9 23,1 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 29
39 6. ORTADOĞU DA BARIŞ VE İRAN IN NÜKLEER TEKNOLOJİSİ Bu bölümde Ortadoğu barışı ve İran ın nükleer teknolojisi üç farklı soru ile ölçülmüştür. Ortadoğu da barışı en çok tehdit eden ülke sorgulandığında: %66,3 ile İsrail ve %19,6 ile ABD en çok öne çıkan iki ülke konumundadır. İran ı barış için tehdit olarak görenlerin oranı ise %3,5 te kalmaktadır. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: Ortadoğu barışı için İsrail i öncelikli tehdit olarak görenlerin oranı %78,4 ile AKP seçmeni ve %69,7 ile Sünni inanca sahip kişiler arasında en yüksek düzeydedir. Bu konudaki en düşük oran ise %30,8 ile BDP seçmeni arasındadır. Ortadoğu barışı için ABD yi tehdit olarak görenler en yüksek oranda %38,5 ile BDP seçmeni, %34,8 ile CHP seçmeni ve %35,5 ile Aleviler arasındadır. İlginç bir bulgu ise, BDP seçmeninin Ortadoğu barışı için %15,4 oranında Türkiye yi tehdit olarak görmesidir. 30
40 İran İsrail Türkiye ABD Irak Merkezi Yönetimi K. Irak Bölgesel Yönetimi Esad Yönetimi Hamas Toplam Suriye Sorunu ve Türk Dış Politikasına Toplumsal Bakış Sizce Ortadoğu da barışı en çok tehdit eden ülke/yönetim hangisidir? (%) Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 3,6 66,5 1,2 19,2 1,0 3,6 3,5 1,4 100 Kürt 2,4 63,4 4,9 19, ,9 4,9 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 2,9 69,7 1,1 16,9 0,9 3,4 3,6 1,5 100 Alevi 8,1 45,2 3,2 35,5-4,8 1,6 1,6 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 5,8 61,5 3,8 15,4 1,9-5,8 5,8 100 Diğer İller 3,4 66,5 1,2 19,8 0,8 3,5 3,3 1,3 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 5,3 52,6 10,5 10,5 5,3-10,5 5,3 100 Lise Mezunu 5,4 64,5,6 17,5 1,8 2,4 5,4 2,4 100 Üniversite ve Lisans Üstü 3,1 66,9 1,3 20,3 0,6 3,6 2,9 1,3 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 3,3 78,4 1,0 8,8 1,0 2,7 4,6,4 100 CHP 4,4 47,4 1,9 34,8 1,5 3,7 2,6 3,7 100 MHP 2,1 61,4,7 27,1-5,7 1,4 1,4 100 BDP* - 30,8 15,4 38, ,7 7,7 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 31
41 İran ın nükleer teknolojisi sorgulandığında; İran ın sahip olduğu nükleer enerjiyi gelecekte silaha dönüştüreceğine inananlar %78,8 gibi yüksek bir orandır. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde; bu konuda farklı demografik gruplar arasında önemli bir farklılaşma ve kırılmanın olmadığı görülmektedir. 32
42 Sizce İran sahip olduğu nükleer teknolojiyi gelecekte silaha dönüştürecek mi? (%) Evet Dönüştürecek Hayır Dönüştürmeyecek Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 79,3 20,7 100 Kürt 73,2 26,8 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 78,5 21,5 100 Alevi 82,3 17,7 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 80,8 19,2 100 Diğer İller 78,7 21,3 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 78,9 21,1 100 Lise Mezunu 84,4 15,6 100 Üniversite ve Lisans Üstü 77,7 22,3 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 77,2 22,8 100 CHP 81,9 18,1 100 MHP 82,1 17,9 100 BDP* 76,9 23,1 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 33
43 Nükleer silahlara sahip bir İran Türkiye için tehdit midir? Hayır Tehdit Değildir; 40,6 Evet Tehdittir; 59,4 Nükleer silahlara sahip bir İran sorgulandığında; örneklemin %59,4 ü nükleer silahlara sahip bir İran ı Türkiye için tehdit olarak görmektedir. Bu konudaki tehdit algısı en yüksek grup ise %68,9 ile CHP seçmenidir. 34
44 Nükleer silahlara sahip bir İran Türkiye için tehdit midir? () Evet Tehdittir Hayır Tehdit Değildir Toplam Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 61,2 38,8 Kürt 56,1 43,9 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 60,0 40,0 Alevi 58,1 41,9 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 69,2 30,8 Diğer İller 58,9 41,1 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğretim Mezunu ve Altı 42,1 57,9 Lise Mezunu 56,3 43,7 Üniversite ve Lisans Üstü 60,4 39,6 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 57,3 42,7 CHP 68,9 31,1 MHP 56,4 43,6 BDP* 38,5 61, *Örneklem sayısı 30 un altındadır 35
45 7. TÜRKİYE NİN ETKİ SAHASI VE MUHTEMEL ÇATIŞMA ALANLARI Bu bölümde Türkiye nin etki ve ilgi alanları ile muhtemel çatışma alanları iki farklı soru ile ölçülmüştür. Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi sorgulandığında: %41,9 ile Türk-Kürt iç savaşı, %14,5 ile Türkiye-Suriye çatışması, %9,6 ile Türkiye-İsrail çatışması ve %9 ile Türkiye- Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi çatışması öne çıkmaktadır. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması incelendiğinde: Türk Kürt iç savaşı Alevilerle birlikte, CHP-MHP ve BDP seçmenince %46-56 aralığında daha fazla öne çıkarılırken, bu çatışmaya en az ihtimal veren parti seçmeni %34,1 ile AKP lilerdir. Türkiye-Suriye çatışması ise Suriye ye sınır illerde yaşayanlar ve BDP seçmenince diğer gruplara göre daha fazla öne çıkarılmaktadır (%30,8 ve %26,9). 36
46 Türk Kürt İç Savaşı Türkiye K. Irak Böl. Yönetimi Çatışması Türkiye Suriye Çatışması Türkiye Yunanistan / GKRK Çatışması Türkiye İsrail Çatışması Türkiye İran Çatışması ı Türkiye Ermenistan Çatışması Türkiye Rusya Çatışması Türkiye ABD Çatışması Hiçbirisi Toplam Suriye Sorunu ve Türk Dış Politikasına Toplumsal Bakış Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi hangisidir: Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 41,8 9,5 14,6,7 9,3 5,9,7 1,1 1,6 14,9 100 Kürt 43,9 2,4 14,6 17,1 7,3 14,6 100 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 40,7 9,2 14,2,7 10,0 6,0,6 1,2 1,6 15,8 100 Alevi 56,5 8,1 12,9 6,5 3,2 1,6 1,6 9,7 100 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 36,5 5,8 26,9 13,5 5,8 1,9 9,6 100 Diğer İller 42,1 9,2 13,8,6 9,4 5,9,6 1,0 1,7 15,6 100 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğr.Mez. ve Altı 31,6 10,5 15,8 10,5 10,5 21,1 100 Lise Mezunu 49,1 7,8 13,2 1,2 7,2 4,2,6,6 2,4 13,8 100 Üni. ve Lisans Üstü 40,6 9,2 14,7,5 10,1 6,1,6 1,2 1,4 15,5 100 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 34,1 9,2 14,4,6 14,6 6,5,6 1,7 1,0 17,4 100 CHP 54,4 8,5 16,7 4,1 4,8,4 1,1 10,0 100 MHP 46,4 7,9 10,7 1,4 5,7 6,4,7 1,4 4,3 15,0 100 BDP* 46,2 30,8 7,7 7,7 7,7 100 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 37
47 Bu soru ile Türkiye nin algılanan muhtemel etki ve ilgi alanları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kişiler tarafından, Kıbrıs ve müteakiben Kuzey Irak Türkiye nin müdahil olması gereken en önemli etki alanı içinde tanımlanmaktadır. Ege Adaları ve Suriye bu iki alanı takiben gelmektedir. Bunun yanında Balkanlar, Gürcistan ve Afganistan Türkiye nin müdahil olması gereken ülke ve bölgeler arasında en gerilerde kalmaktadır. Bu konudaki görüşlerin demografik profile göre farklılaşması müteakip tabloda verilmiştir. 38
48 Kuzey Irak Suriye Dağlık Karabağ Afganistan Gürcistan-Osetya- Abhazya Kıbrıs Ege Adaları Balkanlar Filistin-Gazze Suriye Sorunu ve Türk Dış Politikasına Toplumsal Bakış Türkiye etki ve ilgi alanındaki hangi ülkelere ve sorunlarına müdahil olmalıdır? (%) Etnik Kökene Göre Farklılaşma Türk 64,0 41,9 35,9 20,3 22,6 73,2 49,2 27,0 39,5 Kürt 51,2 61,0 31,7 22,0 22,0 78,0 39,0 22,0 63,4 Mezhebe Göre Farklılaşma Sünni 64,8 45,3 37,3 22,6 24,4 73,8 49,5 28,5 44,8 Alevi 54,8 25,8 27,4 9,7 17,7 67,7 45,2 19,4 11,3 İkamet Edilen İle Göre Farklılaşma Suriye ye Sınır İller 61,5 36,5 42,3 17,3 23,1 78,8 38,5 32,7 44,2 Diğer İller 62,7 42,6 35,6 20,8 23,1 72,6 48,8 26,6 40,8 Eğitim Durumuna Göre Farklılaşma İlk Öğr. Mez. ve Altı 47,4 52,6 36,8 10,5 21,1 52,6 21,1 21,1 21,1 Lise Mezunu 57,5 41,3 29,3 21,6 19,8 64,7 42,5 20,4 46,1 Üni. ve Lisans Üstü 64,9 42,9 37,7 21,0 24,2 76,0 50,8 28,7 41,0 Oy Verilen Siyasi Partiye Göre Farklılaşma AKP 69,1 60,1 41,8 30,3 29,0 75,8 50,0 33,6 57,1 CHP 53,0 22,6 23,3 5,9 11,9 71,9 43,7 15,9 13,3 MHP 62,1 22,1 41,4 14,3 22,9 73,6 55,0 25,7 32,9 BDP* 53,8 53,8 23,1 15,4 23,1 53,8 38,5 15,4 53,8 *Örneklem sayısı 30 un altındadır 39
49 40
50 EK- UYGULANAN ANKET FORMU 41
51 42
52 23 sorudan oluşan ve en fazla 5 dakikanızı alacak bu anket formu, Türkiye nin Suriye ve Ortadoğu politikasına ışık tutmak amacıyla Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) tarafından hazırlanmıştır. Genel eğilim ve algıları ortaya koymayı amaçlayan anketten elde edilen veriler kişisel olarak değerlendirilmeyecek ve bu anlamda hiç kimse ile paylaşılmayacaktır. Araştırma sonuçları iki hafta içinde adresinde yayımlanacaktır. Emek ve katkılarınız için teşekkür ederiz. 1. Hükümetin Suriye Politikasını: a. Doğru Buluyorum b. Yanlış Buluyorum 2. Türkiye Suriye deki muhalif gruplara: c. Destek Olmalıdır d. Destek Olmamalıdır 3. Türk uçağının düşürülmesi olayında Türkiye nin tavrı ne olmalıydı: a. Türkiye nin mevcut tavrı doğruydu b. Türkiye Suriye nin hava savunma sistemlerini havadan vurmalıydı c. Türkiye Suriye ye savaş ilan etmeliydi d. NATO desteğini de alarak Suriye ye askeri müdahalede bulunmalıydı e. Fikrim Yok 4. Türk uçağının düşürülmesi olayı Türkiye nin imajını: a. Olumsuz Etkilemiştir b. Olumsuz Etkilememiştir 5. Suriye deki şiddet olaylarına karşı Türkiye nin tavrı ne olmalıdır. a. Suriye nin iç sorunudur, bizi ilgilendirmez. b. Sorunun görüşmeler yoluyla çözümünü desteklemelidir. c. Suriye ye uluslararası bir askeri müdahaleyi desteklemelidir. d. Fikrim Yok 6. Suriye ye karşı muhtemel bir askeri müdahalede Türkiye nin rolü ne olmalıdır? a. Suriye ye karşı hiçbir askeri operasyona katılmamalı ve bu operasyonları desteklememelidir. b. BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenebilecek operasyonlara sadece destek vermelidir. c. BM veya NATO şemsiyesi altında düzenlenebilecek operasyonlara muharip güçleri ile bizzat katılmalıdır. d. Suriye ye karşı tek başına askeri müdahalede bulunmalıdır. e. Fikrim Yok 43
53 7. Suriye deki çatışma ortamı en çok hangi ülkenin işine yaramaktadır: a. Esad Yönetiminin b. Türkiye nin c. ABD nin d. Rusya nın e. İran ın f. İsrail in g. Çin in 8. Suriye ye yönelik uluslararası bir askeri müdahale (Birden fazla cevap işaretlenebilir): a. Suriye halkının menfaatlerine hizmet eder. b. Türkiye nin menfaatlerine hizmet eder. c. Ortadoğu da barış ve huzura hizmet eder. d. Batılı emperyal devletlerin menfaatlerine hizmet eder. e. Fikrim Yok 9. Sizce Ortadoğu da barışı en çok tehdit eden ülke/yönetim hangisidir: a. İran b. İsrail c. Türkiye d. ABD e. Irak Merkezi Yönetimi f. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi g. Esad Yönetimi h. Hamas 10. Suriye de Esad düşerse Suriye parçalanır mı? a. Evet Parçalanır b. Hayır Parçalanmaz 11. Suriye parçalanırsa kuzeyinde bir Kürt devleti kurulur mu? a. Evet Kurulur b. Hayır Kurulmaz 12. Suriye de kurulacak bir Kürt devleti Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile birleşir mi? a. Evet Birleşir a. Hayır Birleşmez 44
54 13. Sizce İran sahip olduğu nükleer teknolojiyi gelecekte silaha dönüştürecek mi? a. Evet Dönüştürecek b. Hayır Dönüştürmeyecek 14. Nükleer silahlara sahip bir İran Türkiye için tehdit midir? a. Evet Tehdittir b. Hayır Tehdit Değildir 15. Türkiye için en muhtemel çatışma/savaş tehlikesi hangisidir: a. Türk - Kürt İç Savaşı b. Türkiye Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Çatışması c. Türkiye Suriye Çatışması d. Türkiye Yunanistan / Kıbrıs Rum Kesimi Çatışması e. Türkiye İsrail Çatışması f. Türkiye İran Çatışması g. Türkiye Ermenistan Çatışması h. Türkiye Rusya Çatışması i. Türkiye ABD Çatışması j. Hiçbirisi 16. Türkiye etki ve ilgi alanındaki hangi ülkelere ve sorunlarına müdahil olmalıdır a. (Birden fazla cevap işaretlenebilir): b. Kuzey Irak c. Suriye d. Dağlık Karabağ e. Afganistan f. Gürcistan-Osetya-Abhazya g. Kıbrıs h. Ege Adaları i. Balkanlar j. Filistin Gazze 17. Öğrenim Durumunuz: a. İlkokul Mezunu (5 yıllık) b. İlköğretim Mezunu (8 yıllık) c. Lise Mezunu d. Üniversite Mezunu (Ön lisans-lisans) e. Yüksek Lisans Doktora 45
55 18. Cinsiyetiniz: a. Kadın b. Erkek 19. Yaşınız: a b c d. 50 yaş ve üzeri Genel Seçimlerinde oy verdiğiniz siyasi parti a. AKP b. CHP c. MHP d. BDP e. Diğer 21. Etnik Kökeniniz a. Türk b. Kürt c. Zaza d. Arap e. Diğer 22. Mezhebiniz a. Hanefi b. Şafii c. Alevi d. Diğer 23. İkamet ettiğiniz İl: (Listeden seçmeli olabilir) 46
56 BİLGESAM YAYINLARI Kitaplar Çin Yeni Süper Güç Olabilecek mi? Güç, Enerji ve Güvenlik Boyutları (Ed.) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI Değişen Dünyada Türkiye'nin Stratejisi Doç. Dr. Atilla SANDIKLI Türkiye'nin Bugünü ve Yarını E. Bakan-Büyükelçi İlter TÜRKMEN Türkiye Cumhuriyeti'nin Ortadoğu Politikası E. Bakan-Büyükelçi İlter TÜRKMEN Türkiye nin Vizyonu: Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Ed.) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI İleri Teknolojiler Çalıştayı ve Sergisi (İTÇ 2010) Bildiri Kitabı Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK IV. Ulusal Hidrojen Enerjisi Kongresi ve Sergisi Bildiri Kitabı Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK Selected Articles of Hydrogen Phenomena Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK Özgür, Demokratik ve Güvenli Seçim Kasım ESEN, Özdemir AKBAL Terörle Mücadele Stratejisi (Bilge Adamlar Kurulu Raporu ) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI Türkiye de Kürtler ve Toplumsal Algılar Dr. Mehmet Sadi BİLGİÇ Dr. Salih AKYÜREK Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri (Ed.) Doç. Dr. Atilla SANDIKLI 47
57 Raporlar Rapor 1: Küresel Gelişmeler ve Uluslararası Sistemin Özellikleri Prof. Dr. Ali KARAOSMANOĞLU Rapor 2: Değişen Güvenlik Anlayışları ve Türkiye nin Güvenlik Stratejisi Doç. Dr. Atilla SANDIKLI Rapor 3: Avrupa Birliği ve Türkiye E. Büyükelçi Özdem SANBERK Rapor 4: Yakın Dönem Türk-Amerikan İlişkileri Prof. Dr. Ersin ONULDURAN Rapor 5: Türk-Rus İlişkileri Sorunlar-Fırsatlar Prof. Dr. İlter TURAN Rapor 6: Irak'ın Kuzeyindeki Gelişmelerin Türkiye'ye Etkileri E. Büyükelçi Sönmez KÖKSAL Rapor 7: Küreselleşen Dünyada Türkiye ve Demokratikleşme Prof. Dr. Fuat KEYMAN Rapor 8: Türkiye'de Bağımsızlık ve Milliyetçilik Anlayışı Doç. Dr. Ayşegül AYDINGÜN Rapor 9: Laiklik, Türkiye'deki Uygulamaları Avrupa ile Kıyaslamalar Politika Önerileri Prof. Dr. Hakan YILMAZ Rapor 10: Yargının İyileştirilmesi/Düzeltilmesi Prof. Dr. Sami SELÇUK Rapor 11: Yeni Anayasa Türkiye nin Bitmeyen Senfonisi Prof. Dr. Zühtü ARSLAN Rapor 12: Türkiye'nin 2013 Yılı Teknik Vizyonu Prof. Dr. M. Oktay ALNIAK Rapor 13: Türkiye-Ortadoğu İlişkileri E. Büyükelçi Güner ÖZTEK Rapor 14: Balkanlarda Siyasi İstikrar ve Geleceği Prof. Dr. Hasret ÇOMAK, Doç. Dr. İrfan Kaya ÜLGER 48
SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ *
SURİYE SORUNU VE TÜRK DIŞ POLİTİKASINA TOPLUMSAL BAKIŞ * Salih AKYÜREK ** Cengiz YILMAZ *** Türkiye-Suriye ilişkileri Cumhuriyet döneminde ve özellikle son 30 yılda iniş çıkışları ve gerginlikleri çok
DetaylıRUSYA DIŞ VE GÜVENLİK POLİTİKALARININ KÜRESEL AMAÇLARI VE BÖLGESEL YANSIMALARI
RUSYA DIŞ VE GÜVENLİK POLİTİKALARININ KÜRESEL AMAÇLARI VE BÖLGESEL YANSIMALARI RAPOR NO:73 HAZİRAN 2017 BİLGESAM YAYINLARI Kütüphane Katalog Bilgileri: Yayın Adı: Rusya Dış ve Güvenlik Politikalarının
DetaylıBaşkanlık Sistemine Toplumsal Bakış
Dr. Salih AKYÜREK - Mehmet Ali YILMAZ Esra ATALAY Fatma Serap KOYDEMİR BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ RAPOR NO:59 HAZİRAN 13 BAŞKANLIK SİSTEMİNE TOPLUMSAL BAKIŞ Anket Tasarımı: Dr. Salih
DetaylıDiyarbakır da Anayasa Değişiklik Paketi ve Referandum Algısı. 10 Ağustos 2010 Diyarbakır
Diyarbakır da Anayasa Değişiklik Paketi ve Referandum Algısı 10 Ağustos 2010 Diyarbakır 2 DİYARBAKIR DA ANAYASA DEĞİŞİKLİK PAKETİ VE REFERANDUM ALGISI 10 Ağustos 2010 Doç. Dr. Behçet Oral Doç. Dr. İlhan
DetaylıİÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE
İÇİMİZDEKİ KOMŞU SURİYE Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL İSTANBUL 2015 YAYINLARI Yazar: Dr. A. Oğuz ÇELİKKOL Kapak ve Dizgi: Sertaç DURMAZ ISBN: 978-605-9963-09-1 Mecidiyeköy Yolu Caddesi (Trump Towers Yanı)
DetaylıSEÇİME 1 AY KALA TÜRKİYEDE SON SİYASİ DURUM ARAŞTIRMASI. Ekim - 2015
SEÇİME 1 AY KALA TÜRKİYEDE SON SİYASİ DURUM ARAŞTIRMASI Ekim - 2015 İÇİNDEKİLER 1.ARAŞTIRMANIN KİMLİĞİ 2. DEMOĞRAFİK BİLGİLER 3. ARAŞTIRMA SONUÇLARI 2 SUNUŞ TÜSİAR 2002 den beri araştırma sektöründe faaliyet
DetaylıTERÖRLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL ALGILAR
TERÖRLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL ALGILAR Dr. Salih AKYÜREK Mehmet Ali YILMAZ BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ RAPOR NO:51 EYLÜL 2012 TERÖRLE MÜCADELEDE TOPLUMSAL ALGILAR Anket Tasarımı ve Veri
DetaylıTÜRKİYE DE ETNİK, DİNİ VE SİYASİ KUTUPLAŞMA. Dr. Salih Akyürek Fatma Serap Koydemir
TÜRKİYE DE ETNİK, DİNİ VE SİYASİ KUTUPLAŞMA Dr. Salih Akyürek Fatma Serap Koydemir 30 Haziran 2014 ÇALIŞMANIN AMACI Kutuplaşma konusu Türkiye de çok az çalışılmış olmakla birlikte, birçok Avrupa ülkesine
DetaylıARAŞTIRMA GRUBU. Prof. Dr. Özer SENCAR Prof. Dr. İhsan DAĞI Prof. Dr. Doğu ERGİL Dr. Sıtkı YILDIZ Dr. Vahap COŞKUN MAYIS - 2011
ARAŞTIRMA GRUBU Prof. Dr. Özer SENCAR Prof. Dr. İhsan DAĞI Prof. Dr. Doğu ERGİL Dr. Sıtkı YILDIZ Dr. Vahap COŞKUN MAYIS - 2011 Bu rapor Mayıs-2011 araştırmasının II. kısmıdır. Araştırmanın bu kısmında;
DetaylıTÜRKİYE SİYASİ GÜNDEM ARAŞTIRMASI MART 2014
TÜRKİYE SİYASİ GÜNDEM ARAŞTIRMASI MART 2014 ARAŞTIRMA HAKKINDA Amaç & Yöntem Mart 2014 Türkiye Siyasi Gündem Araştırması PollMark Araştırma tarafından gerçekleştirilmiştir. Türkiye Siyasi Gündem Araştırmalarının
DetaylıSURİYE, IŞİD VE ASKERİ OPERASYONLA İLGİLİ SEÇMEN DÜŞÜNCELERİ
SURİYE, IŞİD VE ASKERİ OPERASYONLA İLGİLİ SEÇMEN DÜŞÜNCELERİ ŞUBAT 2015 www.perspektifs.com info@perspektifs.com Perspektif Strateji Araştırma objektif, doğru ve nitelikli bilginin üretildiği bir merkez
DetaylıAraştırmanın Künyesi;
Araştırmanın Künyesi; Araştırma; 05 06 Nisan 2008 günleri Türkiye nin 7 coğrafi bölgesinde, 26 il ve 68 ilçede bunlara bağlı 81 mahalle ve köyde, 18 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden 724 ü kadın
DetaylıMISIR DA TÜRKİYE VE TÜRK ALGISI
M. Sadi BİLGİÇ Dr. Salih AKYÜREK MISIR DA TÜRKİYE VE TÜRK ALGISI RAPOR NO: 28 ANKARA 2011 MISIR DA TÜRKİYE VE TÜRK ALGISI Proje Yöneticisi ve Danışman: M. Sadi BİLGİÇ Raporu Hazırlayan: Dr. Salih AKYÜREK
DetaylıR A P O R. Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Arş. Gör. Furkan BEŞEL. Mayıs 2015
R A P O R 1 Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Arş. Gör. Furkan BEŞEL Mayıs 2015 Sunuş 4.264 kişi ile yüz yüze görüşme şeklinde yapılan anket bulgularına dayanan bu rapor, Mart- Nisan 2015 tarihinde Sakarya ilinin
DetaylıNÜKLEER SİLAHLAR ARAŞTIRMASI - SONUÇ RAPORU RAŞTIRMASI - S
NÜKLEER SİLAHLAR ARAŞTIRMASI RAŞTIRMASI - S V.01A - 18 HAZİRANH 2004 - SONUÇ RAPORU Nükleer Silahlar Araştırması - Sonuç Raporu v.01a - 18 Haziran 2004 Proje Ekibi Güçlü Atılgan Proje Sorumlusu Infakto
DetaylıYürütülen bu çalışmada Ankara ili ile ilgili şu spesifik bilgilerin elde edilmesi amaçlanmıştır.
1.GİRİŞ Varyans İstatistik Araştırma ve Danışmanlık Ltd. Şti. tarafından hazırlanan bu çalışmanın ilgi odağı 29.03.2009 tarihinde yapılacak yerel seçim için Ankara ili seçim sonuçlarının istatistiksel
DetaylıCUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ KAMUOYU ARAŞTIRMASI. Ağustos, 2014
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ KAMUOYU ARAŞTIRMASI Ağustos, 2014 İçindekiler Araştırma Hakkında Örneklemin Demografisi Cumhurbaşkanlığı Seçimlerindeki Seçmen Davranışına Yönelik Analizler Genel Seçimlerde
DetaylıCUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 50 GÜN KALA TÜRKİYE DE SON SİYASİ DURUM
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 50 GÜN KALA TÜRKİYE DE SON SİYASİ DURUM CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 50 GÜN KALA TÜRKİYE'DE SON 1 SİYASİ DURUM Web: Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: Yenişehir Mahallesi Hastane Caddesi
DetaylıTÜRKİYE NİN NABZI KASIM 2014 Cumhurbaşkanlığı Sarayı, İş Kazaları, Barış Süreci ve Sığınmacılar Sorunu
TÜRKİYE NİN NABZI KASIM 2014 Cumhurbaşkanlığı Sarayı, İş Kazaları, Barış Süreci ve Sığınmacılar Sorunu MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA
DetaylıKadir Has Üniversitesi
Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kadir Has Üniversitesi Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kantitatif Araştırma Raporu 4 Aralık 2013 İstanbul Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları
DetaylıGENEL GÜNDEM KONYA ÇÖZÜM SÜRECİNE NASIL BAKIYOR
GENEL GÜNDEM KONYA ÇÖZÜM SÜRECİNE NASIL BAKIYOR Konya Çözüm Sürecine Nasıl Bakıyor-2013 - Mayıs 1 Web: Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: Yenişehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar İş Hanı Kat : 8 No: 35 -
DetaylıSİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi
SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,
DetaylıMHP yi Bekleyen Gelişmeler Anketinin Sonuçları
MHP yi Bekleyen Gelişmeler Anketinin Sonuçları MHP Anketinin Sonuçları Anket sonuçları iki bölümde sunulmaktadır. İlk bölümde ankete katılanların dağılımları ile ilgili sonuçları grafikler yardımı ile
DetaylıSosyal Araştırmalar Enstitüsü 1 Kasım 2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması
Sosyal Araştırmalar Enstitüsü 1 Kasım 2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması 4 Kasım 2015 Not: bu dosyada iletilen veriler görselleştirilirken slide da belirtilen logo, örneklem bilgisi (n=) ve Ipsos
Detaylı16 Nisan Anayasa Değişikliği Referandumu Sandık Sonrası Araştırması
16 Nisan Anayasa Değişikliği Referandumu Sandık Sonrası Araştırması 19 NİSAN 2017 NOT: BU DOSYADA İLETİLEN VERİLER GÖRSELLEŞTİRİLİRKEN SLİDE DA BELİRTİLEN LOGO, ÖRNEKLEM BİLGİSİ (N=) VE IPSOS SOSYAL ARAŞTIRMALAR
DetaylıTÜRKİYE SİYASİ GÜNDEM ARAŞTIRMASI
PollMark Araştırma TÜRKİYE SİYASİ GÜNDEM ARAŞTIRMASI EKİM 2015 Söğütözü Mah. 2178. Sok. No: 2/7 06510 Söğütözü ANKARA Tel: 0 (312) 284 99 00 (Pbx) Fax: 0 (312) 284 66 60 E-mail: info@pollmark.com.tr Ekim
DetaylıEKONOMİ SAĞLIK TERÖR DIŞ POLİTİKA ANAYASA
EKONOMİ SAĞLIK TERÖR DIŞ POLİTİKA ANAYASA . Içindekiler YÖNETİCİ ÖZETİ... 2-5 AMAÇ, KAPSAM, YÖNTEM VE SÜREÇ... 6-7 ÖRNEKLEM... 8-9 DEMOGRAFİK BULGULAR... 10-13 TEMEL BULGULAR... 14-29 OY TERCİHLERİ...
Detaylıfrekans araştırma www.frekans.com.tr
frekans araştırma www.frekans.com.tr FARKLI KİMLİKLERE VE YAHUDİLİĞE BAKIŞ ARAŞTIRMASI 2009 Çalışmanın Amacı Çalışma Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Türk Yahudi Cemaati ve Yahudi Kültürünü Tanıtma
DetaylıTÜRKİYE SOSYAL, EKONOMİK VE POLİTİK ANALİZ SEPA 5
TÜRKİYE SOSYAL, EKONOMİK VE POLİTİK ANALİZ SEPA 5 HAZİRAN 2012 Araştırmacılar Derneği üyesi olan GENAR, araştırmalarına olan güvenini her türlü denetime ve bilimsel sorgulamaya açık olduğunu gösteren Onur
DetaylıGENÇ TÜRK MİLLİYETÇİLERİ NİN SİYASETTEN BEKLENTİLERİ ANKETİNİN RAPORU
GENÇ TÜRK MİLLİYETÇİLERİ NİN SİYASETTEN BEKLENTİLERİ ANKETİNİN RAPORU Burçin ÖNER Selim UYSAL 30 NİSAN 2017 GENÇ TÜRK MİLLİYETÇİLERİ NİN SİYASETTEN BEKLENTİLERİ ANKETİNİN RAPORU GİRİŞ: 19 Nisan 2017 tarihinde,
DetaylıMetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/ Çankaya/ANKARA Tel: (312) Faks: (312)
MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 441 4600 Faks: (312) 441 7490 www.metropoll.com.tr 2 Araştırma Türkiye genelinde 31 ilde
DetaylıTürk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi
Türk Elitlerinin Türk Dış Politikası ve Türk-Yunan İlişkileri Algıları Anketi Araştırma üç farklı konuya odaklanmaktadır. Anketin ilk bölümü (S 1-13), Türkiye nin dünyadaki konumu ve özellikle ülkenin
DetaylıMerakla Beklenen Anket Sonuçları Açıklandı
Merakla Beklenen Anket Sonuçları Açıklandı Marpoll Kamuoyu Araştırma Şirketi genel Başkanı Selim Işık tarafından açıklanan raporda çok dikkat çekici sonuçlar elde edildi. Raporun Kahramanmaraş Onikişubat
DetaylıTEMMUZ 2014 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ A. GÜL ÜN CUMHURBAŞKANLIĞI PERFORMANSI 22 TEMMUZ POLİS OPERASYONU ARAŞTIRMA GRUBU
TEMMUZ 2014 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ A. GÜL ÜN CUMHURBAŞKANLIĞI PERFORMANSI 22 TEMMUZ POLİS OPERASYONU ARAŞTIRMA GRUBU Prof. Dr. Özer SENCAR Prof. Dr. İhsan DAĞI Prof. Dr. Doğu ERGİL Doç. Dr. Sıtkı YILDIZ
DetaylıSEÇMEN TERCİHLERİ ARAŞTIRMASI TEMMUZ 2016
Bu araştırma ORC (Objective Research Center) tarafından 19 Haziran 6 Temmuz 2016 tarihleri arasında 30 Büyükşehirde yapılmıştır. Araştırma farklı sosyo-ekonomik ve sosyo-demografik gruba mensup kişilerden
DetaylıANKARA 1.BÖLGE ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI. Ekim, 2015
ANKARA 1.BÖLGE ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI Ekim, 2015 İçindekiler Özet Araştırma Hakkında Seçmen Davranışları Partilerin Milletvekili Aday Listeleri ve Seçim Vaatleri ile İlgili Analizler
DetaylıTÜRKİYE GÜNDEM ARAŞTIRMASI
TÜRKİYE GÜNDEM ARAŞTIRMASI - İsrail Saldırısı - ARAŞTIRMA GRUBU Prof. Dr. Özer SENCAR Dr. Sıtkı YILDIZ HAZİRAN 2010 MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680
DetaylıİSTANBUL KAMUOYU ARAŞTIRMASI MAYIS 2015
İSTANBUL KAMUOYU ARAŞTIRMASI 19 25 MAYIS 2015 1 İÇİNDEKİLER ARAŞTIRMANIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ...3 GENEL SİYASİ TERCİHLER...5 GÜNDEM. 28 YEREL SORUNLAR..40 DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER...42 2 ARAŞTIRMANIN TEKNİK
DetaylıMAYIS AYI SİYASİ EĞİLİMLER VE SOMA FACİASI ALGISI ÖZET RAPORU [Ref: 2014-1105]
MAYIS AYI SİYASİ EĞİLİMLER VE SOMA FACİASI ALGISI ÖZET RAPORU [Ref: 2014-1105] 22 Mayıs 2014 Vera Araştırma Tel: (0216) 465 8066 www.veraarastirma.com 2014 Vera Tüm hakları saklıdır Bu araştırmanın finansal
DetaylıMUŞ SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI MART 2014
MUŞ SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI MART 2014 ARAŞTIRMA HAKKINDA Amaç & Yöntem Bu araştırma Pollmark Araştırma tarafından 20-23 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı Muş Belediyesi
DetaylıTÜRKİYE NİN NABZI AĞUSTOS 2015 ERKEN SEÇİM ÖNCESİ SİYASAL DURUM DEĞERLENDİRMESİ
TÜRKİYE NİN NABZI AĞUSTOS 2015 ERKEN SEÇİM ÖNCESİ SİYASAL DURUM DEĞERLENDİRMESİ MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 441 4600
Detaylı15 Temmuz Sonrası Süreçte Yapılan Uygulamalara Seçmen Nasıl Bakıyor?
15 Temmuz Sonrası Süreçte Yapılan Uygulamalara Seçmen Nasıl Bakıyor? Araştırma TÜİK bölgeleme sistemi NUTS2 kategorisinde yer alan 26 ilde gerçekleştirilmiştir Araştırma CATI (Bilgisayar destekli telefonla
DetaylıCUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 2 GÜN KALA TÜRKİYE DE SON SİYASİ DURUM CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 2 GÜN KALA TÜRKİYE'DE SON
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 2 GÜN KALA TÜRKİYE DE SON SİYASİ DURUM CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE 2 GÜN KALA TÜRKİYE'DE SON 1 SİYASİ DURUM Web: Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: Yenişehir Mahallesi Hastane Caddesi
DetaylıKÜRTLER VE ZAZALAR NE DÜŞÜNÜYOR? ORTAK DEĞER VE SEMBOLLERE BAKIŞ
BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ Dr. Salih AKYÜREK KÜRTLER VE ZAZALAR NE DÜŞÜNÜYOR? ORTAK DEĞER VE SEMBOLLERE BAKIŞ RAPOR NO: 26 İSTANBUL 2011 KÜRTLER VE ZAZALAR NE DÜŞÜNÜYOR? ORTAK DEĞER VE
DetaylıDİYARBAKIR GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE GENÇLİĞİN SİYASAL, SOSYAL VE GELECEK BEKLENTİLERİNİN TESPİTİNE YÖNELİK SAHA ARAŞTIRMASI.
DİYARBAKIR GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE GENÇLİĞİN SİYASAL, SOSYAL VE GELECEK BEKLENTİLERİNİN TESPİTİNE YÖNELİK SAHA ARAŞTIRMASI İletişim: www.yorsam.org Prof. Dr. Selahattin Yazıcıoğlu Cd. Karakoç Plaza
DetaylıDİYARBAKIR ÇINAR BELEDİYESİ BELEDİYE MEMNUNİYET ARAŞTIRMASI
13 DİYARBAKIR ÇINAR BELEDİYESİ BELEDİYE MEMNUNİYET ARAŞTIRMASI NİCEL SAHA ARAŞTIRMASI Araştırmayı Yürüten&Raporu Hazırlayan Siyasal Sosyal Araştırmalar Merkezi (SAMER) 1.1.13 İÇİNDEKİLER I. Yöntem ve Örneklem...
DetaylıKadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi
Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kantitatif Araştırma Raporu 18 Mayıs 2016 İstanbul Türk
DetaylıAhmet Davutoğlu'nun Görevinden Ayrılması ve Başkanlık Sistemi Tartışmaları Anketinin Sonuçları
Ahmet Davutoğlu'nun Görevinden Ayrılması ve Başkanlık Sistemi Tartışmaları Anketinin Sonuçları Ahmet Davutoğlu'nun Görevinden Ayrılması ve Başkanlık Sistemi Tartışmaları Anketinin Sonuçları Anket sonuçları
DetaylıCUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE EN SON DURUM ARAŞTIRMASI CUMHURBAŞKANLIĞI SÇİMİNDEN EN SON DURUM
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNE EN SON DURUM ARAŞTIRMASI CUMHURBAŞKANLIĞI SÇİMİNDEN EN SON DURUM 1 Web: Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: Yenişehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar İş Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel
DetaylıTÜRKİYE SOSYAL, EKONOMİK VE POLİTİK ANALİZ - 4
TÜRKİYE SOSYAL, EKONOMİK VE POLİTİK ANALİZ - 4 NİSAN 2012 Araştırmacılar Derneği üyesi olan GENAR, araştırmalarına olan güvenini her türlü denetime ve bilimsel sorgulamaya açık olduğunu gösteren Onur Sözleşmesini
DetaylıAĞRI SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI MART 2014
AĞRI SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI MART 2014 ARAŞTIRMA HAKKINDA Amaç & Yöntem Bu araştırma Pollmark Araştırma tarafından 23-25 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı Ağrı Belediyesi
DetaylıMetodoloji Türkiye Ne Diyor?
HAZİRAN 2013 Metodoloji Türkiye Ne Diyor? Araştırması İNC Araştırma ve İletişim Danışmanlığı tarafından 24-29 Haziran 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın alan uygulaması NUTS 2 sınıflamasına
DetaylıEKİM 2014 KAHRAMANMARAŞ SELİM IŞIK
EKİM 2014 KAHRAMANMARAŞ SELİM IŞIK TEMEL KAVRAMLAR Kamu Kamuoyu Bir ülkedeki halkın bütünü, halk, amme. Belirli bir konu ve olay hakkında toplumun büyük bir kesimi veya belli gruplar tarafından benimsenen
Detaylı24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri
24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri 22-23 Mayıs 2018 Mediar Gazi Üni. Teknopark Gölbaşı / ANKARA 0850 532 77 35 bilgi@mediar.com.tr www.mediar.com.tr İçindekiler I. Amaç, Evren, Örneklem
DetaylıBLOG ADRESİ :
BLOG ADRESİ : http://ozel-buro.tumblr.com ÖZEL BÜRO İSTİHBARAT GRUBUNA AİT TUMBLR BLOGUNDA HALEN İŞLENEN VE İLERİDE İŞLENECEK OLAN KONULAR AŞAĞIDA GAYET AÇIK VE BİR ŞEKİLDE YER ALMAKTADIR. MAKALE VE ARAŞTIRMA
DetaylıARAŞTIRMASI. Ekim, 2015
BATMAN ERKEN SEÇİM M SEÇMEN EĞİE ĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI Ekim, 2015 İçindekiler Özet Araştırma rma Hakkında Seçmen Davranış ışları Partilerin Milletvekili Aday Listeleri ve Seçim Vaatleri ile İlgili Analizler
Detaylı2014 Yerel Seçimleri Tekirdağ Kapaklı Siyasi Eğilim Araştırması
2014 Yerel Seçimleri Tekirdağ Kapaklı Siyasi Eğilim Araştırması ARAŞTIRMANIN AMACI Yaklaşan Belediye Başkanlığı seçimlerinde ortaya çıkacak tablonun önceden tahmin edilmesi araştırmanın en temeldeki amacı
DetaylıÇATIŞMAYI DÖNÜŞTÜRME SAFHASINDA REHABİLİTASYON SÜRECİ: KUZEY İRLANDA ÖRNEĞİ
ÇATIŞMAYI DÖNÜŞTÜRME SAFHASINDA REHABİLİTASYON SÜRECİ: KUZEY İRLANDA ÖRNEĞİ Yazar: Yusuf ÇINAR İSTANBUL 2017 YAYINLARI I Yazar: Yrd. Doç. Dr. Yusuf ÇINAR Kapak ve İç Tasarım: Sertaç DURMAZ Mecidiyeköy
Detaylı15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ,SURİYE YE ASKERİ MÜDAHALE VE ÇATIŞMALI DURUMA İLİŞKİN ALGI, TUTUM VE BEKLENTİLER SAHA ARAŞTIRMA RAPORU EYLÜL 2016
15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ,SURİYE YE ASKERİ MÜDAHALE VE ÇATIŞMALI DURUMA İLİŞKİN ALGI, TUTUM VE BEKLENTİLER SAHA ARAŞTIRMA RAPORU EYLÜL 2016 Araştırma Amacı, Kapsamı ve Örneklemi Araştırma, Siyasal ve Sosyal
DetaylıPollMark Araştırma 1 KASIM MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMASI
PollMark Araştırma 1 KASIM MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMASI KASIM 2015 Söğütözü Mah. 2178. Sok. No: 2/7 06510 Söğütözü ANKARA Tel: 0 (312) 284 99 00 (Pbx) Fax: 0 (312) 284 66 60 E-mail:
DetaylıTÜRKİYE DE ETNİK, DİNİ VE SİYASİ KUTUPLAŞMA
TÜRKİYE DE ETNİK, DİNİ VE SİYASİ KUTUPLAŞMA Dr. Salih AKYÜREK Fatma Serap KOYDEMİR BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ RAPOR NO: 61 TEMMUZ 2014 TÜRKİYE DE ETNİK, DİNİ VE SİYASİ KUTUPLAŞMA Proje
DetaylıİZMİR 2.BÖLGE ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI EKİM 2015
İZMİR 2.BÖLGE ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI EKİM 2015 ARAŞTIRMA HAKKINDA Amaç & Yöntem Bu araştırma Pollmark Araştırma tarafından 16 23 Ekim 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Örneklem
DetaylıTÜRKİYE SOSYAL, EKONOMİK VE POLİTİK ANALİZ - 8 ÇÖZÜM SÜRECİ ÖZEL ARAŞTIRMASI
TÜRKİYE SOSYAL, EKONOMİK VE POLİTİK ANALİZ - 8 ÇÖZÜM SÜRECİ ÖZEL ARAŞTIRMASI NİSAN 2013 Araştırmacılar Derneği üyesi olan GENAR, araştırmalarına olan güvenini her türlü denetime ve bilimsel sorgulamaya
Detaylı2014 YEREL SEÇİMLERİ ANKETİ
214 YEREL SEÇİMLERİ ANKETİ Anket Amacı 214 Yerel Seçimleri Anketi nin amacı: Ankete katılan kişilerin 214 yerel seçimlerinde destekledikleri ve desteklemedikleri siyasi partileri ölçmek, kullandıkları
DetaylıKadir Has Üniversitesi
Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kadir Has Üniversitesi Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kantitatif Araştırma Raporu 27 Mayıs 2015 İstanbul Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları
DetaylıCity Security Group OKUL GÜVENLİĞİ ARAŞTIRMASI
City Security Group OKUL GÜVENLİĞİ ARAŞTIRMASI Ağustos 2013 Araştırma Künyesi PROJE ADI ARAŞTIRMA EVRENİ AMAÇ CSG OKUL GÜVENLİĞİ ARAŞTIRMASI İstanbul da Yaşayan 18 Yaş Üzeri Bireyler. Katılımcıların 68
DetaylıNASIL BİR BELEDİYE BAŞKANI?
NASIL BİR? Yabancı dil bilen Evli Denizlili Genç Eğitimli Tanınan Yönetici Başarılı Orta yaşlı Bekar Varlıklı Giriş Belediye Başkanı Profili Araştırması, Denizli il merkezi ve çevre ilçelerde ikamet etmekte
Detaylı2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması
Sosyal Araştırmalar Enstitüsü için gerçekleştirilmiştir. 2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması 8 Haziran 2015 2015 Ipsos. Tüm Hakları Saklıdır. Bu dosya içeriği, Ipsos'un izni olmaksızın medya da
DetaylıDİYARBAKIR BÖLGE HALKININ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ REFERANDUMUYLA İLGİLİ DÜŞÜNCELERİNİ ÖLÇMEYE YÖNELİK SAHA ÇALIŞMASI:
DİYARBAKIR BÖLGE HALKININ CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ REFERANDUMUYLA İLGİLİ DÜŞÜNCELERİNİ ÖLÇMEYE YÖNELİK SAHA ÇALIŞMASI: Diyarbakır, Batman, Mardin, Bitlis İletişim: www.yorsam.org Prof. Dr. Selahattin
DetaylıKamuoyunda Erken Seçim Algısı Araştırması
Kamuoyunda Erken Seçim Algısı Araştırması 21-22 Mart 218 Mediar Analiz Gazi Üni. Teknopark Gölbaşı / ANKARA 85 532 77 35 bilgi@mediaranaliz.com www.mediaranaliz.com İçindekiler I. Amaç, Evren, Örneklem
DetaylıFilistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket)
Kamuoyu Yoklaması Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara Karşı Filistin Halkının Tutumu (Anket) Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi 2017 1 Filistin Sahnesinde Faal Olan Gruplara
Detaylı24 HAZİRAN SEÇİMLERİ SİYASİ EĞİLİM ARAŞTIRMASI, HAZİRAN
ARAŞTIRMA KÜNYESİ Araştırmayı Gerçekleştiren Kuruluş: Greenart Group Araştırma Danışmanı: Erol ERDOĞAN Uygulama Alanı: IBBS Düzey 1 (NUTS-1) kapsamında, 12 Bölge ve temsiliyeti sağlayan 26 il Araştırma
DetaylıORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ. No.12, ARALIK 2016
TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ No.12, ARALIK 2016 TOPLANTI DEĞERLENDİRMESİ NO.12, ARALIK 2016 ORTADOĞU DA BÖLGESEL GELIŞMELER VE TÜRKIYE-İRAN İLIŞKILERI ÇALIŞTAYI 30 Kasım 2016 Çarşamba günü Ortadoğu Stratejik
DetaylıProf. Dr. Özer SENCAR OCAK- 2013
Prof. Dr. Özer SENCAR OCAK- 2013 MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 441 4600 Faks: (312) 441 7490 www.metropoll.com.tr Bu rapor;
DetaylıBİLGESAM HEYETİ NİN PAKİSTAN ZİYARETİ SONUÇ RAPORU BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
BİLGESAM HEYETİ NİN PAKİSTAN ZİYARETİ SONUÇ RAPORU BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ BİLGESAM HEYETİ NİN PAKİSTAN ZİYARETİ SONUÇ RAPORU Grafik Tasarım: Sertaç DURMAZ Bilge Adamlar Stratejik
DetaylıORDU ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI. Ekim, 2015
ORDU ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI Ekim, 2015 İçindekiler Özet Araştırma Hakkında Seçmen Davranışları Partilerin Milletvekili Aday Listeleri ve Seçim Vaatleri ile İlgili Analizler Örneklemin
DetaylıİSTANBUL 1.BÖLGE ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI. Ekim, 2015
İSTANBUL 1.BÖLGE ERKEN SEÇİM SEÇMEN EĞİLİMLERİ ARAŞTIRMASI Ekim, 2015 İçindekiler Özet Araştırma Hakkında Seçmen Davranışları Partilerin Milletvekili Aday Listeleri ve Seçim Vaatleri ile İlgili Analizler
DetaylıKadir Has Üniversitesi
Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması Kantitatif Araştırma Raporu Temmuz 2017 İstanbul Türk
DetaylıĠKĠ DĠL TARTIġMASI SEÇMEN ÜZERĠNDE SANDIĞA GĠDERKEN BÜYÜK BĠR ETKĠ YARATMIYOR...
Türkiye Siyasi Eğilim Araştırması Ocak 2011 MARMARA SOSYAL ARAġTIRMALAR ve DANIġMANLIK şirketinin BĠLAL KALYONCU yönetiminde yaptığı "Türkiye Siyasi Eğilim /OCAK 2011 araştırmasının sonuçları bu pazar
DetaylıSosyal Araştırmalar Enstitüsü. 10 Ağustos 2014. için gerçekleştirilmiştir.
10 Ağustos 2014 için gerçekleştirilmiştir. Araştırma Hakkında Araştırma, 10 Ağustos 2014 günü, Bilgisayar Destekli Telefon Görüşmesi (CATI) yöntemi ile mahalli seçimlerde oy kullanan toplam 1500 seçmen
DetaylıGENEL SEÇİMLERİN YEREL SEÇİMLERE ETKİSİ ARAŞTIRMASI
GENEL SEÇİMLERİN YEREL SEÇİMLERE ETKİSİ ARAŞTIRMASI AĞUSTOS - 2018 Çetin Emeç Bulvarı Hürriyet Caddesi No: 2/12 Çankaya / ANKARA Tel: 0312 473 8423 Faks: 0312 473 8429 www.miargem.org.tr miargem@miargem.org.tr
DetaylıBEŞİKTAŞ BELEDİYESİ HİZMET VE BEKLENTİ ARAŞTIRMASI
BEŞİKTAŞ BELEDİYESİ HİZMET VE BEKLENTİ ARAŞTIRMASI EKİM - 2015 MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 441 4600 Faks: (312) 441
DetaylıAĞUSTOS 2015 TÜRKİYE GÜNDEMİ VESEÇMEN EĞİLİMİ ARAŞTIRMASI SONUÇ RAPORU 25 AĞUSTOS 2015
ARGETUS ARAŞTIRMA, DANIŞMANLIK, EĞİTİM, PROJE VE ORGANİZASYON AĞUSTOS 2015 TÜRKİYE GÜNDEMİ VESEÇMEN EĞİLİMİ ARAŞTIRMASI 25 AĞUSTOS 2015 Mehmet Akif Mah.Recep Ayan Cad. Günaydın Sok. No:6 Kat:3 Çekmeköy
DetaylıBALIKESİR BÜYÜKŞEHİR SİYASİ DURUM ARAŞTIRMASI MART 2014
BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR SİYASİ DURUM ARAŞTIRMASI MART 2014 ARAŞTIRMA HAKKINDA Amaç & Yöntem Bu araştırma Pollmark Araştırma tarafından 12 21 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı Balıkesir
DetaylıMetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 441 4600 Faks: (312) 441 7490
MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi A.Ş. Cinnah Caddesi No: 67/18 06680 Çankaya/ANKARA Tel: (312) 441 4600 Faks: (312) 441 7490 www.metropoll.com.tr Yerel seçimlerden sonra ülke gündeminde
DetaylıTOPLAM 30 TOPLAM 30 TOPLAM 30
1. YARIYIL ULS 101 Uluslararası İlişkiler I 6 Z 3 0 3 ULS 103 Siyasi Tarih I 5 Z 3 0 3 SKY 107 Siyaset Bilimi 4 Z 3 0 3 SKY 103 Hukuka Giriş 5 Z 3 0 3 TDİ 101 Türk Dili I 2 Z 2 0 2 YDİ 101 Yabancı Dil
DetaylıSAYIN TAKİPÇİLERİMİZ,
SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, Araştırma grubumuza destek amacıyla 2000-2015 seneleri arasındaki konuları içeren bir ARŞİV DVD si çıkardık. Bu ARŞİV ve VİDEO DVD lerini aldığınız takdirde daha önce takip edemediğiniz
Detaylı11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ
INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM
DetaylıİLKÖĞRETİM ve LİSELERDE DİNDARLIK ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA (DİYARBAKIR ÖRNEĞİ)
İLKÖĞRETİM ve LİSELERDE DİNDARLIK ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA (DİYARBAKIR ÖRNEĞİ) DEĞERLER EĞİTİMİ MERKEZİ YAYINLARI Eserin Her Türlü Basım Hakkı Anlaşmalı Olarak Değerler Eğitimi Merkezi Yayınlarına
DetaylıSuriyeli Mülteciler Anketinin Sonuçları
Suriyeli Mülteciler Anketinin Sonuçları Suriyeli Mülteciler Anketinin Sonuçları Suriyeli mülteciler anketinin sonuçları iki bölümde verilmektedir. İlk bölümde ankete katılanların dağılımları ile ilgili
Detaylı2015 Konsensus. Tüm hakları saklıdır. Gizli, özel bilgi içerir. Konsensus un yazılı izni olmadan açıklanamaz veya üretilemez.
EKİM 2015 1. Konsensus un Geçmiş Seçim Tahminleri 2. Amaç 3. Künye 4. Siyasi Tercihler 1 Kasım 2015 5. Örneklem (lerin kimlerle yapıldığı) 2015 2 Konsensus un Geçmiş Seçim Tahminleri EKİM 2015 İstanbul
DetaylıSosyal Araştırmalar Enstitüsü 30 MART 2014
30 MART 2014 AraştırmaHakkında Araştırma, 30 Mart 2014 günü, Bilgisayar Destekli Telefon Görüşmesi (CATI) yöntemi ile mahalli seçimlerde oy kullanan toplam 1383 seçmen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma
DetaylıTÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNE TOPLUMSAL BAKIŞ
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNE TOPLUMSAL BAKIŞ Dr. Salih AKYÜREK - Mehmet Ali YILMAZ BİLGE ADAMLAR STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ RAPOR NO:56 NİSAN 2013 TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNE TOPLUMSAL BAKIŞ Proje Yöneticisi:
DetaylıTÜRKİYE GÜNDEM ARAŞTIRMASI
TÜRKİYE GÜNDEM ARAŞTIRMASI -Oscar Ödülleri Farkındalığı ve Ermeni Sorunu- ARAŞTIRMA GRUBU Prof. Dr. Özer SENCAR Dr. Sıtkı YILDIZ Dr. Ünal BİLİR MART - 2010 MetroPOLL Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi
DetaylıÖZEL SEKTÖR DOSYASI: KOBİLERİN İSTİHDAMA KATKISI VE EKONOMİK BEKLENTİLERİ
ÖZEL SEKTÖR DOSYASI: KOBİLERİN İSTİHDAMA KATKISI VE EKONOMİK BEKLENTİLERİ Bu çalışma; (OKFRAM) ve İKSARA Araştırma ve Danışmanlık işbirliği ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma örneklemi, Türkiye deki faal
DetaylıHaziran 25. Medya ve Güven. Gündem. Tüm hakları gizlidir.
Haziran 25 Medya ve Güven 2013 Tüm hakları gizlidir. Gündem 1. Yöntem Bu araştırma Xsights Araştırma ve Danışmanlık, bu konu hakkında online araştırma yöntemiyle, toplamda 741 kişi ile bir araştırma gerçekleştirmiştir.
DetaylıBOR İlçesi Mevcut Siyasi Durum Tespit Araştırması 24 ŞUBAT 2014
BOR İlçesi Mevcut Siyasi Durum Tespit Araştırması 24 ŞUBAT 2014 BOR İlçesi Mevcut Siyasi Durum Tespit Araştırması - 2014 1 1.1. ARAŞTIRMANIN ADI BOR İlçesi Mevcut Siyasi Durum Tespit Araştırması 1. 2.
DetaylıOKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ 2016 ANKET SONUÇLARI
2016 OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ 2016 ANKET SONUÇLARI KIBRIS TÜRK ÖĞRETMENLER SENDİKASI ÖNSÖZ KTÖS Okul Öncesi Öğretmenlerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Anketi Sonuçları 2
DetaylıTürkiye Siyasi Gündem Araştırması
I. AMAÇ Bu çalışmanın amacı, aylık periyotlar halinde düzenlediğimiz, Türkiye nin Siyasi Gündemine paralel konuların ele alınarak halkın görüşlerini tespit etmek ve bu görüşlerin NEDENİ ni saptamak adına
Detaylıİşgücü Piyasasında Gelişmeler: Döneminde Kadınlar ve Erkeklerin İstihdamı ve İşsizliği Ne Yönde Değişti? 1
İşgücü Piyasasında Gelişmeler: 04-06 Döneminde lar ve lerin İstihdamı ve İşsizliği Ne Yönde Değişti? KEİG Platformu Türkiye de kadınların işgücüne ve istihdama katılım oranları benzer gelişmişlik seviyesindeki
Detaylı