ÖRNEK GÜNLÜK PLAN. Okulu: Gazi Mustafa Kemal İ.O. Sınıf Seviyesi : 4 Ünite: Işık ve Ses Öğrenme Alanı: Fiziksel Olaylar Konu Başlığı: Ses

Transkript

1 ÖRNEK GÜNLÜK PLAN Hazırlayan; Soyadı: MECEK Adı: Saniye Okulu: Gazi Mustafa Kemal İ.O. Sınıf Seviyesi : 4 Ünite: Işık ve Ses Öğrenme Alanı: Fiziksel Olaylar Konu Başlığı: Ses Alt Başlıklar: a) Her Sesin Bir Kaynağı Vardır b) Titreşim Sonucu: Ses c) Ses de Çevreyi Kirletebilir Bundan Önceki Konu ile Bağlantı: Zamanlama: Her alt başlık için 4 ders saati olmak üzere, Toplam zaman: 12*40 dk Ön KOŞUL : (Bilmesi gereken ön kavramlar) Ses, titreşim, doğal, yapay, Genel Hedefler: Bu dersin sonunda öğrenciler; 1. Çevrelerindeki doğal-yapay olmak üzere çeşitli ses kaynakları olduğunu, 2. Sesin titreşimle her yönde yayıldığını öğrenmeli, 3. Ses kaynaklarının uygun kullanılmadığı durumlarda çevre kirliliğine yol açabileceğini gözlem ve deney sonucunda keşfetmelidir. Özel Hedefler: Bu dersin sonunda öğrenciler; Anlama, kavrama, uygulama, Gibi Bloom un sınıflandırma basamaklarında ayrı ayrı yapabilirlikleri belirtilecektir ANLAMA: 1. Çeşitli ses kaynaklarına örnekler verir. 2. Ses kaynaklarını doğal ve yapay oluşları bakımından sınıflandırır. 3. Çevresini gözlemleyerek ses kirliliğinin yoğun olduğu mekanları tespit eder. 4. Ses kirliliğini azaltmaya yardımcı olan belirli kişisel eylemleri ve ürünleri tanımlar. 5. Ses şiddeti ile uzaklık arasındaki ilişkiyi açıklar. KAVRAMA: 1. İşitme duyusunu kullanarak ses kaynağının yeri hakkında fikir öne sürer. 2. Bir kaynaktan çıkan sesin her yönde yayıldığını fark eder. 3. Ses üreten cisimlerin titreştiğini fark eder. 4. Her sesin insan kulağı tarafından işitilmeyeceğini fark eder. 5. Sesi duyabilmemizi sağlayan özelliğin sesin şiddeti olduğunu fark eder. 6. Aynı sesin değişik uzaklıklardan dinlendiğinde şiddetlerinin değiştiğini fark eder. 7. Ses şiddetini değiştirmeyi ve işitme yetimizi geliştirmeye yarayan araçlara örnekler verir. 8. İşitme kaybını engellemek için yüksek sesten korunmak gerektiğini ifade eder. 9. Düzensiz ve şiddeti yüksek seslerin, ses kirliliğine neden olacağını fark eder. 10. Ses kirliliğinin insan ve çevre sağlığına olan olumsuz etkilerini açıklar.

2 11. Yaşadığı çevredeki ses kirliliğini azaltmak için alınabilecek önlemleri araştırır. 12. Titreşen her cismin ses üretebildiğini ifade eder İşitme duyusunu kullanarak hareket eden bir ses kaynağının yaklaştığını veya uzaklaştığını kestirir. UYGULAMA: 1. Çeşitli cisimler kullanarak farklı sesler üretir. 2. Gözlemlerinden elde ettiği verileri derleyip işleyerek mekânlardaki ses kirliliği yoğunluğunu gösteren bir model oluşturur ve sunar. ANALİZ: 1. Gözlemlerine dayanarak her sesin kaynağı olduğu sonucunu çıkarır. 2. Ses üreten cisimlerin titreştiğini fark eder. 3. Sesin bir enerji türü olduğunu sezer. SENTEZ: 1. Teknolojik tasarımın aşamalarını uygulayarak daha iyi işitmeyi sağlayacak araç geliştirir. 2. DEĞERLENDİRME: Öğretimde Kullanılan Araç Gereç: (Teknoloji Desteği varsa- burada belirtilecek) Öğretim Yöntemi: Buluş yoluyla öğretim, Beyin Fırtınası, İşbirliğine dayalı (Kubaşık) öğretim, anlatım Konu ile ilgili Günlük Hayattan Örnekler: 1) ses çıkaran canlılar ve cansız varlıklar 2) ses yalıtımlı yapılar 3) trafik 4) Ultrason cihazı vb. Bu ders öncesi ÖDEVLER: 1. Körebe oyunu oynamaları istenir Dakika Etkinliği yapılması istenir.(2 Dakika Etkinliği: Evin bahçesine ya da balkona çıkarak tam 2 dakika boyunca gözlerinizi kapatarak çevrenizden gelen sesleri dinleyin ve bunları not edin. ) Bu ders Sonrası ÖDEVLER: 1. Evinizde bulabileceğiniz malzemelerden bir müzik aleti yapınız. 2. Evinizdeki ses kirliliğini önlemek için alınabilecek tedbirleri belirleyiniz ve uygulayınız, sonuçlarını rapor ederek sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız. Öğrencinin Hazırlığı:(Ana hatlarıyla öğrencinin bu derse gelemeden hangi kaynaklara bakması gerektiği ve nasıl bir hazırlık yapması gerektiği yazılacak.) Öğretmenin Hazırlığı: Okulistik, vitamin, morpa kampüs, webquest gibi eğitim sitelerine bakmalı öğrencilere kaynak olarak sunabileceği web sitelerini belirlemeli, müzik öğretmeni ile işbirliğine giderek çalgı aletleri ve sesleri ile ilgili bilgilerini tazelemeli (varsa) sınıfa çalgı aleti getirmeli. Öğrencinin ilgisini çekecek etkinlikler planlamalı, animasyon, video vb. görsellere ulaşmalı.

3 Derste verilmesi muhtemel ipuçları, Dönütler, Ödüllendirmeler ve Güdüleme Örnekleri: Bir önceki ışık konusuna atıfta bulunularak öğrencilerin sesin kaynaklarının da doğal veya yapay olabileceğini keşfetmeleri beklenir. (ipucu) Kampanya düzenlenmesi(güdüleme): Sınıfta ve okulda, ders içinde veya teneffüslerde bağırmayan, gürültü çıkarmayan, arkadaşlarıyla ve öğretmeniyle gereksiz yere yüksek sesle konuşmayan öğrencilerin belirlenerek sınıfın en duyarlı çevre dostu ilan edilmesi ve bu öğrencilere yaka kartı takılması(ödüllendirme) Amaç, Hedef, Kazanımlar doğrultusunda Konunun Verilişi: A) HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR Dinleyin! Ne duyuyorsunuz? Neleri duyuyorsunuz? Ses her yerdedir, peki sesler nasıl nerden gelir ve nasıl duyulur? Sesleri farklı kılan nedir? Bu soruların cevabını bulmak için bir yolculuğa çıkalım mı? Öğrencilere aşağıdaki etkinlik yaptırılır Gözlerinizi kapatın ve ailenizle birlikte Çakırlar da piknikte olduğunuzu hayal edin. Yemyeşil çimlerin üzerine uzanmış, güneşleniyorsunuz. Babanız mangal ateşiyle uğraşırken anneniz piknik sepetini boşaltmakla meşgul yan tarafta bir aile daha var radyolarından en sevdiğiniz şarkının sesi geliyor. Çocuklarının topu dereye düştü gördün mü? Çok sert bir şuttu, böyle olacağı belliydi. Derenin diğer tarafında çok ağaç var, dallarına konmuş kuşlar ne kadar güzel, yapraklar nasılda dans ediyor ah bir de şu cırcır böceği olmasa Artık gözlerinizi açabilirsiniz. Öğrencilere hangi sesleri duydukları sorulur, bu seslerin insanlardan, bazı hayvanlardan, eşyalardan, radyo vb. araçlardan çıkarak kulağımıza geldiği söylenir. Ev ödevinde not edilen seslerden hangilerinin doğada insanların etkisi olmadan oluşan hangisinin insanlar tarafından yapılan aletlerle oluşturulan sesler olduğu tartışılır. Tahtanın bir tarafına ilk gurubun örnekleri diğer tarafa ikinci gurubun örnekleri yazılır ve ses kaynaklarının doğal ve yapay olarak ikiye ayrıldığı belirtilir.

4 Sonrasında: Bir öğrencinin gözleri bağlanır ve sınıfın ortalarında bir yere hareket etmemek üzere konumlandırılır. Gözleri bağlı öğrenciye farklı mesafelerde bulunan birkaç öğrenci seçilir. Bu öğrenciler sırayla el çırparlar ebe olan öğrenci sesin hangi yönden geldiğini belirlemeye çalışır aynı etkinliğin içinde ses kaynağının uzaklığı ile şiddeti arasındaki ilişki de sezdirilir. TİTREŞİM SONUCU: SES

5

6 Kaynaktan uzaklaştıkça sesin daha az duyulmasının sebebi, ses iletimi sırasında enerjinin bir kısmının, ortamdaki taneciklerin birbiriyle çarpışması sonucu ısıya dönüşmesidir. Tefe vurulduğunda tefin derisinde hafif bir çökme meydana gelir ve önündeki hava molekülleri itilir. Birbirini iten hava molekülleri sayesinde ses enerjisi diğer tefe ulaşır. Tefe bağlı pinpon topunun hareket etmesi, sesin bir tür enerji olduğunu gösterir. Vücudumuz Bilmecesini Çözelim ünitesinde kalbinizin sesini dinlemek için bir stetoskop modeli yapmıştınız. Bu aleti yanınızdaki arkadaşlarınızın kalp ve diğer iç organlarının seslerini dinlemek için kullanmıştınız Çünkü bu sesler insanın işitebileceği sınırlar içinde bir ses değildir. Ancak stetoskop yardımıyla işitilebilir. İnsan kulağı tarafından algılanamayan titreşimlerin bazılarından tıpta, haberleşmede faydalanırız. Anne karnındaki bebeklerin görüntülenmesinde, yer kabuğunun incelenmesinde, deniz altında petrolün olduğu yerlerin belirlenmesinde sesle çalışan cihazlardan kullanılır. Ayrıca böbrek taşlarını kırmak için özel cihazlarla üretilen sesler kullanılır. C) SES DE ÇEVREYİ KİRLETEBİLİR İnsanlar üzerinde olumsuz etkiler yapan ve insanları rahatsız eden seslere gürültü denir. Gürültünün şiddeti yükseldikçe kulak zarı zarar görüp işitme kaybı oluşturabilir. Şiddeti yüksek seslerin insan sağlığına zararlı olduğunu biliyorsun. Ses kirliliğinin, işitme kaybına yol açmanın yanı sıra insan sağlığına başka olumsuz etkileri de vardır. Bunlar neler olabilir? 1. Gürültü çıkaran iş yerleri, fabrika ve sanayi siteleri şehir dışına çıkarılmalıdır 2. Sürücüler trafikte gereksiz yere klakson çalmamaları konusunda bilinçlendirilmelidir.

7 3. Araçlardaki motor sesini azaltıcı sistemlerin iyi çalışıp çalışmadığı sık sık kontrol edilmelidir 4. Pencerelere çift cam taktırmak. 5. Evin duvarlarında yalıtım malzemesi kullanmak. 6. Gürültünün çok olduğu bölgelere ağaç dikimi arttırılırsa ses kirliliği azalır.(nedenini düşün) Senin önerilerin neler?

8 Değerlendirme: (Belirtke Tablosu burada yapılabilir) Değerlendirmede kullanılacak, Doğru Yanlış; Boşluk Doldurma, Çoktan Seçmeli, Açık Uçlu sorulara en azından örneklerine-burada yer verilecektir. 1. Ses üreten cisimler titreşir. Doğru/Yanlış 2. Titreşen her cismin sesini duyarız. Doğru/Yanlış 3. Ses bir enerji türüdür. Doğru/Yanlış 4. Aşağıdakilerden hangisi ses kaynağı değildir? A) CD Çalar B) Rüzgâr

9 C) Hareket eden araba D) Duvarda asılı duran tablo 5. Sesle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A. Balinalar bizim duyamayacağımız sesler çıkartır. B. Ses, havada yayılırken havayı titreştirir. C. İşitme kaybını engellemek için yüksek sesten korunmak gerekir. D. Sesin bazı aletlerle yükseltilip uzağa iletilmesine yankı denir. 6. Aşağıdaki boşluklara uygun kelimeleri yazınız. (ruh, iş makineleri, gürültü, işitme, şiddeti ) a) Ses kirliliği.. duyumuza zarar verir. b) Ses kirliliği düzensiz ve yüksek seslerden dolayı oluşur. c) çıkaran iş yerleri, fabrika ve sanayi siteleri şehir dışına çıkartılmalıdır. d) Ses kirliliği.halimizi etkiler. e)..ses kirliliğine neden olur. 7. Davulun sesi uzaktan kulağa hoş gelir sözünden ne anladığınızı aşağıya yazınız. 8. Çaydanlıkta kaynayan suyun çıkardığı ses, keman sesi, davul sesi, boş şişeye üflendiğinde çıkan seslerde neyin titreştiğini bulunuz. BELİRTKE TABLOSU KONULAR Her Sesin Bir Kaynağı Vardır Titreşim Sonucu: Ses Ses de Çevreyi Kirletebilir BİLİŞSEL SÜREÇ BOYUTU BİLGİ KAVRAMA UYGULAMA ANALİZ SENTEZ DEĞERLENDİRME TOPLAM (%) % % %26 KAVRAM HARİTASI:

10 İnsan kulağının işitemediği sesler farklı amaçlarla kullanılır: için şu soruya cevap verin çalışma yazdırmanız olduğunu,. Sesler nasıl oluşur ve kulağımıza kadar nasıl gelir? Niye sesler birbirinden farklı? Katı, sıvı ve gazlarda sesin iletimi nasıl olur. İletişim araçlarına iki örnek veriniz. Örnek olarak verdiğiniz iletişim araçlarından birini seçerek nasıl çalıştığını açıklayınız. Bu cevap : bir ağaç orman düştü ve kimse bunu duymak vardı, bunu bir ses yapmak istiyorsunuz? Düşünce açıklayınız.