ÇĠMENTO NOTLARI. HĠDROLĠK BAĞLAYICI: Su altında sertleşebilen ve suya karşı dayanıklı olan (suda erimeyen) bağlayıcıdır.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇĠMENTO NOTLARI. HĠDROLĠK BAĞLAYICI: Su altında sertleşebilen ve suya karşı dayanıklı olan (suda erimeyen) bağlayıcıdır."

Transkript

1 ÇĠMENTO NOTLARI Çimento ve su arasında kimyasal reaksiyon sonucunda çimento jelleri oluşur. Bu jeller çimento hamurunun bağlayıcılığını sağlar. Hidratasyon devam ettikçe çimento hamurundaki kapiler boşluk oranı azalır. Çimento hamurunun (ve betonun) kazanacağı dayanımın hızı ve miktarı, hidratasyonun ne ölçüde gerçekleşmiş olmasına bağlıdır. Hava sıcaklığının yüksek olması, rüzgar hızının yüksek olması, havadaki rölatif nem miktarının düşük olması beton içindeki suyun önemli bir miktarının buharlaşma yoluyla kaybolmasına yol açar. Betonun içerisindeki sıcaklığın düşük olması durumunda da hidratasyonun oluşumu çok yavaşlamaktadır. HĠDROLĠK BAĞLAYICI: Su altında sertleşebilen ve suya karşı dayanıklı olan (suda erimeyen) bağlayıcıdır. KLĠNKER: Kireç, alümin, demiroksit ve silika bileşimli hammaddelerin uygun oranda karıştırılıp C sıcaklıkta pişirilmeleri sonucunda elde edilen ürüne denir. Hammaddeler= kalker+kil (Not: Gerektiğinde, bu karışımın içerisinde bir miktar kum ve demir cevheri gibi malzemelerde katılmaktadır.) Klinker: 1-25 mm çapındaki tanelerdir. Yüzeyleri gözenekli, taneleri sert ve yuvarlak, yeşilimsi koyu gri renktedir. Klinker üretebilmek amacıyla hammaddelerin pişirildiği fırına döner fırın adı verilir. Döner fırın, çelikten yapılmış ve içi boş bir silindire benzeyen uzun bir fırındır. Fırının iç yüzü ateşe dayanıklı tuğlalarla astarlanmıştır. Döner fırın, boyu yatay eksende yer alacak tarzda fakat yaklaşık % 3-% 4 eğime sahip bir konumda yerleştirilmiştir. Döner fırınların çapı 2 m- 6 m arasında değişir. Boy/çap oranı civarındadır. Fırına beslenecek hammadde karışımı, yaş durumda ise boy/çap oranı 30 civarındadır.

2 Fırına beslenecek hammadde karışımı kuru durumda ise önce ön ısıtıcılardan geçirilir. Daha sonra boy/çap oranı 15 olan döner fırına beslenilir. Fırındaki sıcaklık, fırının alt ucundan püskürtülen yakıtla sağlanmaktadır. Yakıt olarak fuel oil ve doğal gaz kullanılabilmekle beraber, ekonomik nedenlerle, genellikle toz kömürden yararlanılmaktadır. Fırının alt ucu fırının en sıcak kısmıdır. Buradaki sıcaklık yaklaşık 1500 C dir. Fırının en soğuk kısmı ise üst ucudur. Fırına girecek hammadde karışımı, fırının üst ucundan beslenmektedir. Üst uçtan beslenen hammadde karışımı, fırının dönme işlemi ve eğimi nedenleriyle, aşağıya doğru yavaş yavaş hareket ederek gittikçe daha yüksek sıcaklıklarla karşılaşmaktadır. Pişen malzeme fırının alt ucundan klinker olarak çıkarak soğutucuya dökülmektedir. Döner fırına girecek hammaddelerin karışımı ince boyutlara getirilmiş kalkerli ve killi maddelerdir. Klinker üretimi için kullanılan hammaddeler döner fırında piģirilmeden önce, neden öğütülmüģ duruma getirilmektedir? 1.) Hammaddelerin uygun oranlarda karıştırılmasının daha kolay ve hassas şekilde yapılabilmesi için, 2.) Hammaddelerin fırındaki pişirilmesi işleminin daha kolay olması ve üniform bir pişirilmenin sağlanabilmesi için Portland çimentosunun üretimi için hammadde olarak kullanılan kalker tamamen saf durumda olmamakta bazen küçük bir miktarda magnezyum karbonat da içermektedir. Döner fırının içerisindeki sıcaklığın etkisiyle magnezyum karbonat magnezyum oksit ve karbondioksit haline dönüşmektedir: MgCO 3 MgO+CO 2 Portland çimentosunun üretiminde hammadde olarak kullanılan kalker (CaCO 3 ) yaklaşık 900 C sıcaklıkta kalsiyum oksit (CaO) ve karbondioksit olarak ayrışmaktadır. Daha sonra fırındaki sıcaklığın etkisiyle kalsiyum oksit ve diğer oksitler reaksiyona girerek C 3 S, C 2 S, C 3 A ve C 4 AF gibi anabileşenlerin oluşmasında görev almaktadır.

3 Hammaddelerin içerisindeki CaO in tamamı anabileşenlerin oluşumunda yer almadığı takdirde üretilen klinkerin içerisinde serbest olarak çok küçük bir miktarda CaO yer alabilmektedir. Ayrıca çok küçük miktardaki CaO klinkerin öğütülmesi safhasında kullanılan alçıtaşından da kaynaklanabilmektedir. Farin sözcüğü çimento üretiminde ne anlama gelmektedir? Farin kelimesi Fransızca da un anlamına gelen farine sözcüğünden alınmıştır. Türkiye de çimento üretiminde hammaddelerin döner fırına girmeden önceki öğütülmüş, ince durumunu tanımlamaktadır. Yaş sistemle hazırlanan karışımın pişirildiği fırınların üst ucu yaklaşık C sıcaklığında, alt ucu ise 1500 C sıcaklığındadır. Yaş sistemle hazırlanan hammaddeler döner fırının üst ucundan beslendiğinde, önce hammaddelerdeki serbest su buharlaşmaktadır. Hammaddelerin fırının aşağı ucuna doğru hareketleriyle fırının C sıcaklıktaki bölgesine geldiklerinde, killi maddelerdeki oksitler halinde ayrışmaktadır. Böylece silika (SiO 2 ), alümin (Al 2 O 3 ) ve bir miktar demir oksit (Fe 2 O 3 ) gibi oksitler oluşmaktadır. Hammaddelerin fırının aşağı ucuna doğru hareketinin devam etmesi ile, C sıcaklıkta, kalkerde bulunabilecek bir miktar magnezyum karbonat (MgCO 3 ), MgO ve CO 2 haline dönüşmektedir. Hammaddelerin fırının ortasına doğru gelmesiyle yaklaşık 900 C sıcaklıkta, kalker (CaCO 3 ), CaO ve CO 2 olarak ayrışmaktadır. Böylece, bu sıcaklığa gelindiğinde, hammaddeler, CaO, SiO 2, Al 2 O 3, Fe 2 O 3 gibi oksitlere ayrışmış olmaktadır. Hammaddelerin fırının biraz daha aşağı ucuna doğru hareketiyle, C sıcaklıklarda, oksitler arasında kimyasal reaksiyonlar yer almaya başlamaktadır C sıcaklıkta fırındaki karışım kısmen eriyik hale dönüşmeye başlamaktadır ve 1280 C sıcaklıktan daha yüksek sıcaklıklarda klinkerin ana bileşenleri oluşmaya başlamakta, hammadde karışımı taneli duruma gelmektedir. Fırındaki maddeler biraz daha aşağıya doğru hareket ettiklerinde, klinkeri oluşturan anabileşenler meydana gelir.

4 1 ton klinker üretimi için yaklaşık 1600 kg hammadde kullanılmaktadır. Bu miktarın yaklaşık % 80 ini kalkerli malzemeler oluşturmaktadır. Geriye kalan malzemenin çok büyük bir miktarını killi malzemeler oluşturmaktadır. Kalkerli malzemeler, döner fırının içerisindeki sıcaklık nedeniyle, ağırlıklarının % 44 ünü oluşturan karbondioksiti kaybederler. CaCO 3 CaO + CO 2 Hammaddelerin ağırlığındaki diğer kayıplar, hammaddelerdeki özellikle killi malzemedeki suyun kaybolmasından ileri gelmektedir. Alçıtaşı, klinkerin öğütülmesi safhasında katılır ve klinker ile birlikte öğütülür. Klinkere katılan alçıtaşı miktarı % 3- % 6 arasındadır. PORTLAND ÇĠMENTOSUNDAKĠ OKSĠTLER VE YAKLAġIK MĠKTARLARI Oksit Genel İsmi Miktarı, % CaO Kireç SiO 2 Silika Al 2 O 3 Alümin 3-8 Fe 2 O 3 Demir MgO Magnezyum oksit Na 2 O+K 2 O Soda ve Potas SO 3 Kükürt anhidriti 1-3 Soda ve potas, alkaliler olarak anılmaktadır. SiO 2 ve Al 2 O 3, kilin pişirilmesiyle elde edilir. Hammaddelerin içerisinde (özellikle kilin içerisinde) bir miktar demir de yabancı madde olarak yer almaktadır. O nedenle Fe 2 O 3, genellikle kilden elde edilmektedir. CaO, hemen hemen tamamı hammadde olarak pişirilen kalkerden elde edilmektedir. CaCO 3 CaO + CO 2 PORTLAND ÇĠMENTOSUNDAKĠ ANA OKSĠTLER CaO, SiO 2, Al 2 O 3 ve Fe 2 O 3

5 PORTLAND ÇĠMENTOSUNDAKĠ MĠNÖR OKSĠTLER Hammadde olarak kullanılan kalker her zaman % 100 saf olmamakta, çok az bir miktar magnezyum karbonat da içermektedir. Çimentoda yer alan MgO, döner fırındaki sıcaklığın etkisiyle magnezyum karbonattan elde edilmektedir: MgCO 3 MgO + CO 2 Hammadde olarak kullanılan kilde, genellikle bir miktar Na 2 O ve K 2 O gibi alkaliler de yabancı madde olarak yer almaktadırlar. O nedenle, Na 2 O ve K 2 O, kilden elde edilmektedir. SO 3 dışındaki bütün oksitler, klinkerde de yer alan oksitlerdir. Çimentodaki SO 3 miktarı, öğütülme işlemi esnasında kullanılan alçıtaşından elde edilmektedir: CaSO 4 = CaO.SO 3 Klinkeri oluşturan ana bileşenler şunlardır: Dikalsiyum silikat 2CaO.SiO 2 Trikalsiyum silikat 3CaO.SiO 2 Trikalsiyum alüminat 3CaO.Al 2 O 3 Trikalsiyum alüminoferrit 4CaO.Al 2 O 3.Fe 2 O 3 Klinkeri oluşturan anabileşenlerle Portland çimentosunu oluşturan anabileşenler aynıdır. OKSĠTLERĠN, SUYUN VE KARBONDĠOKSĠTĠN KĠMYASAL FORMÜLLERĠ VE ÇĠMENTO KĠMYASINA GÖRE SEMBOLLERĠ İsmi Kimyasal formülü Sembolü Kireç CaO C Silika SiO 2 S Alümin Al 2 O 3 A Demir Fe 2 O 3 F Magnezyum oksit MgO M Soda Na 2 O N Potas K 2 O K Kükürt anhidriti SO 3 Su H 2 O H Karbondioksit CO 2

6 ÇĠMENTONUN ANABĠLEġENLERĠNĠN, HĠDRATASYON ÜRÜNLERĠNĠN, ALÇITAġININ VE KALKERĠN ÇĠMENTO KĠMYASINA GÖRE SEMBOLLERLE GÖSTERĠLĠġLERĠ İsmi Kimyasal formülü Sembolü Dikalsiyum silikat 2CaO.SiO 2 C 2 S Trikalsiyum silikat 3CaO.SiO 2 C 3 S Trikalsiyum alüminat 3CaO.Al 2 O 3 C 3 A Tetrakalsiyum alüminoferrit 4CaO.Al 2 O 3.Fe 2 O 3 C 4 AF Tobermorit 3CaO.2SiO 2.3H 2 O C 3 S 2 H 3 Kalsiyum hidroksit Ca(OH) 2 CH Etrenjit 6CaO.Al 2 O 3.3SO 3.32H 2 O C 6 A 3 H 32 Kalsiyum alüminomonosülfohidrat 4CaO.Al 2 O 3.SO 3.12H 2 O C 4 A H 12 Alçıtaşı CaSO 4.2H 2 O C H 2 Kalker CaCO 3 C KALSĠYUM SĠLĠKATLI ANABĠLEġENLERĠN HĠDRATASYONU Kalsiyum silikatlı anabileşenler ile su arasındaki reaksiyonlar şu şekilde yer almaktadır: 2C 3 S+6H 2C 2 S+4H CH C 3 S 2 H 3 alınmıştır). C 3 S 2 H 3 +3CH C 3 S 2 H 3 +CH Kristal yapıya sahip kalsiyum hidroksit Tobermorit (Bu ürün doğadaki bir mineralin isminden Jel: Kolloidal büyüklükteki katı parçacıklar Kalsiyum-silika-hidrat jel taneciklerinin büyüklüğü moleküler mertebededir. Bu ürünün oluşması ile parçacıklar arasında çekim kuvveti meydana gelmekte ve çimento hamuru bağlayıcılık kazanmaktadır.

7 TRĠKALSĠYUM ALÜMĠNAT ANABĠLEġENĠNĠN HĠDRATASYONU Trikalsiyum alüminat ve suyun birleşmesi çok çabuk gelişen bir reaksiyona yol açmakta ve çok hızlı tarzda ısı çıkarmaktadır. Bu iki maddenin birleşmesiyle muhtemelen kübik kristalli C 3 AH 6 meydana gelmektedir. Çimento hamurunun katılaşması çok kısa sürede yer almaktadır. Bu şekildeki katılaşmaya ani priz denilmektedir. Ani priz sonucunda ortaya çıkan kalsiyum-alüminosülfat ürünlerinin çimento hamurunun bağlayıcılığına (dayanımına) önemli bir katkısı olmamaktadır. Üstelik, bu ürünlerin hemen oluşmasıyla, çimento hamuruna bağlayıcılık sağlayan C-S-H jeli rahatça oluşmamaktadır. Çimento hamurunun ani katılaşmasını önlemek amacıyla, klinkerin öğütülme safhasında bir miktar alçıtaşı da katılmakta, dolayısı ile, üretilen çimentonun içerisinde alçıtaşı da yer almış olmaktadır. C 3 A+alçıtaşı+su arasındaki reaksiyonlar, C 3 A+su arasındaki reaksiyonlardan daha yavaş olmakta, daha yavaş tempoda ısı çıkarmaktadır. Yani, alçıtaşının kullanılmış olması, ani prizi önlemektedir, çimento hamurunun priz alma süresini uzatmaktadır. C 3 A+alçıtaşı+su arasındaki reaksiyonlar sonucunda ortaya iki tür hidratasyon ürünü çıkmaktadır: (1) C 6 A 3 H 32 (2) C 4 A H 12 Etrenjit (C 6 A 3 H 32 ) İğne gibi ince ve uzun şekilli, hekzagonal kesitli kristal yapıdır. Bu ürünün oluşması çimento hamurunda çok büyük genleşme yaratmaktadır. Kalsiyum-alümino-monosülfohidrat isimli ürün (C 4 A H 12 ) plaka şeklindedir, kitap sayfaları gibidir. Bu ürün, yarı kararlıdır. Yani, ortamdaki sülfat miktarı arttıkça, C 4 A H 12 ürünü C 6 A 3 H 32 ürününe dönüşmektedir.

8 TETRAKALSĠYUM ALÜMĠNOFERRĠT ĠN HĠDRATASYONU C 4 AF+alçıtaşı+su arasındaki reaksiyonlar C 3 A+alçıtaşı+su arasındaki reaksiyonlara benzerdir. Ancak, bu reaksiyonlar C 3 A+alçıtaşı+su arasındaki reaksiyonlar kadar ısı çıkarmamakta ve elde edilen hidratasyon ürünleri çok büyük miktarda genleşme yaratan türde olmamaktadır. Çimento ve su arasındaki kimyasal reaksiyonlar dışarıya ısı çıkartan (ekzotermik) reaksiyonlardır. ÇĠMENTONUN HĠDRATASYON ISISI Çimentonun hidratasyona başladığı andan hidratasyonun sonuna kadar açığa çıkardığı ısı miktarıdır. Hidratasyon ısısı, kalori/gram (kal/g) veya joule/gram (j/g) birimleriyle ifade edilmektedir. 1 kal/g = 4.19 j/g dır. Portland çimentosundaki ortalama ve en yüksek hidratasyon ısıları sırasıyla 100 kal/g ve 120 kal/g kadardır. Portland çimentosunu oluşturan anabileşenlerin herbirinin farklı hidratasyon ısısı çıkarma kapasitesi vardır. Bu anabileşenlerin saf olmaları durumunda; Portland çimentosundaki anabileģenlerin hidratasyon ısıları Anabileşenler Hidratasyon ısısı (kal/g) C 3 S 120 C 2 S 62 C 3 A 207 C 4 AF 100 Her anabileşenin hidratasyonu sonucunda meydana gelecek reaksiyonların hızı, açığa çıkacak ısı miktarı, elde edilen hidratasyon ürünlerinin çimentodaki bağlayıcılığa (dayanıma) etkisi farklı olmaktadır;

9 Portland çimentosundaki anabileģenlerin çimento özelliklerine göreceli olarak etkileri Çimento özellikleri Anabileşenlerin çimento özelliklerine etkileri C 3 S C 2 S C 3 A C 4 AF Reaksiyon hızı orta yavaş hızlı orta Hidratasyon ısısı orta az çok orta Bağlayıcılık değeri İlk zamanlarda yüksek düşük düşük düşük Sonunda yüksek yüksek düşük düşük Çimento hamurundaki hidratasyonun hızı önemlidir. Hidratasyon hızının artması, çimento hamurunda kazanılan dayanım hızının daha yüksek olmasına ve daha kısa zamanda açığa çıkan ısının daha çok olmasına yol açmaktadır. Yani, çimento hamuru daha kısa sürede dayanım kazanmakta, kısa süre içerisinde açığa çıkardığı ısı daha çok olmaktadır. Çimento hamurundaki hidratasyonun hızını etkileyen faktörler 1.) Çimentoyu oluşturan her anabileşenin miktarı: C 3 A ve C 3 S miktarları çok olduğu takdirde daha hızlı hidratasyon olur. 2.) Çimentonun öğütülmüş olduğu incelik: Aynı ağırlıktaki iki çimentodan daha ince taneli olarak öğütülende daha çok çimento tanesi bulunmaktadır. Yani, çimentonun inceliği arttıkça, tanelerin yüzey alanlarının toplamı artmaktadır. Hidratasyon olayı, çimento tanelerinin yüzeyinden başlamaktadır. O nedenle, daha ince taneli çimento daha hızlı hidratasyon yapmaktadır. 3.) Ortamdaki sıcaklık: Çimento hamurunun sıcaklığı arttıkça, kimyasal reaksiyonlar daha hızlı olarak yer almaktadır. Öte yandan, +10 C sıcaklıktan daha az sıcaklıklara inildikçe, hidratasyon yavaşlamaktadır. Sıfır derece sıcaklığın altında (-10 C gibi), hidratasyon tamamen durmaktadır. 4.) Çimento hamurunun yaşı: Hidratasyon olayı çimento tanelerinin yüzeyinden başlamakta ve ortamda uygun miktarda su ve yeterli sıcaklık bulunduğu takdirde çimento tanelerinin tamamı hidratasyon yapıncaya kadar devam etmektedir.

10 Hidratasyon, ilk zamanlarda daha hızlı biçimde yer almakta, zaman ilerledikçe azalan hızla devam etmektedir. İlk 1-3 gün sonunda toplam ısının % 50 si İlk 7 gün sonunda toplam ısının % 75 i İlk 6 ay sonunda toplam ısının % 90 ı Çimento hamurundaki hidratasyon ısısının açığa çıkma hızı ve miktarı, toplam ısı miktarından daha önemlidir. Çimentonun hidratasyonu esnasında açığa çıkan ısının hızı ve miktarı, çimentonun kullanılmış olduğu betonda oluşan sıcaklığı ve bu sıcaklığın ne kadar süre içerisinde oluşmuş olduğunu etkilemektedir. Özellikle, barajlarda olduğu gibi, kütle (masif) yapılarda kullanılan betonlarda açığa çıkan ısının kolayca kaybolabilme olasılığı azdır. Hidratasyon ısısının etkisi ile betonun sıcaklığı artmakta ve genleşme meydana gelmektedir. Zamanla, hava ile temasta olan kütle betonun dış kısmı soğumakta ve büzülmektedir. Ancak, sıcaklığını kaybetmeyen iç kısım aynı şekilde hareket edememekte ve dış kısmın büzülmesini önlemeye çalışmaktadır. Böylece, sıcaklık farklarının yol açtığı değişik miktardaki büzülmeler nedeniyle, betonda çatlaklar oluşmakta ve su geçirimli bir malzeme ortaya çıkmaktadır. Öte yandan, soğuk havalarda dökülen betonlar için kullanılan çimentoların hidratasyon ısısı hızlarının yüksek olması yararlı sonuçlar yaratmaktadır. Soğuk havanın hidratasyonu yavaşlatma etkisi bir ölçüde önlenmiş olmaktadır.

11 ASTM Tipi Portland Çimentolarındaki AnabileĢenlerin YaklaĢık Oranları Çimento tipi I II III IV V Genel açıklama Normal Portland Çimentosu (Genel amaç için kullanılmakta) Değiştirilmiş Portland Çimentosu (Tip I e göre daha az hidratasyon ısısına ve daha çok sülfat dayanıklılığına sahip) İlk dayanımı yüksek Portland çimentosu Düşük ısılı Portland çimentosu (Barajlarda olduğu gibi kütle betonlar için kullanılmakta; hidratasyon ısısı az) Sülfata dayanıklı Portland çimentosu Anabileşenlerin kompozisyonu, (%) C 3 S C 2 S C 3 A C 4 AF Portland çimentolarındaki anabileşenler arasında çimentonun bağlayıcılığını sağlayan anabileşenler trikalsiyum silikat (C 3 S) ve dikalsiyum silikat (C 2 S) dır. Her iki bileşen de uzun vadede (28 gün ve daha sonrasında) çimentonun bağlayıcılığının yüksek olmasını sağlamaktadır. C 2 S anabileşeninin çimentonun bağlayıcılık özelliğine katkısı ilk günlerde az fakat daha sonraları çok yüksektir. C 3 S anabileşeni ise, hem ilk zamanlarda hem de uzun vadede çimentonun bağlayıcılık özelliğini artırmaktadır. Portland çimentoları incelendiğinde, bütün çimento tiplerindeki kalsiyum silikatlı anabileşenlerin toplamının (yani C 3 S+C 2 S miktarının) yaklaşık olarak % 75 civarında olduğu görülmektedir. Çimentoya bağlayıcılık kazandıran kalsiyum-silika-hidratlar (C-S- H), C 3 S ve C 2 S anabileşenlerinin hidratasyonu sonunda oluşmaktadır. Çimentolardaki kalsiyum silikatların miktarının % 70-% 80 arasında olması gerekmektedir.

12 Düşük ısılı Portland çimentosunda (Tip IV de), hidratasyon ısısının az olması gerektiğinden, bu tip çimentodaki C 3 S oranı, normal Portland çimentosundakine (Tip I dekine) göre daha azdır. O nedenle, Tip IV çimentodaki toplam kalsiyum silikat miktarı Tip I dekine yakın olmakla birlikte, Tip IV çimentonun içinde yer alan ve yüksek hidratasyon ısısı hızına sahip olan C 3 S oranı daha az tutulmaktadır. C 3 A nın reaksiyon hızı ve hidratasyon ısısı çok yüksektir. O nedenle, düşük ısılı çimentonun içerisinde bu anabileşenin miktarı az olmalıdır. ASTM standardlarına göre Tip IV çimentodaki C 3 A miktarı % 7 yi geçmemelidir. SORU Normal Portland çimentosu-tip I ile İlk dayanımı yüksek Portland çimentosu-tip III arasında anabileşenlerin oranları bakımından ne gibi önemli farklılıklar vardır? CEVAP Portland çimentolarının anabileşen kompozisyonları incelendiğinde, her çimentodaki toplam kalsiyum silikat miktarlarının (yani C 3 S+C 2 S) birbirine yakın ve % 75 civarında olduğu görülmektedir. Çimentoların bağlayıcı özelliği, C 3 S ve C 2 S anabileşenlerin hidratasyonu sonucunda oluşan kalsiyum-silika-hidrat (C-S-H) jellerinin miktarına bağlıdır. O bakımdan, kalsiyum silikatlı toplam miktarının belli bir orandan az olmaması gerekir. Ancak, toplam kalsiyum silikat miktarını yaklaşık olarak aynı tutarak fakat C 3 S ve C 2 S bileşenlerinin oranlarını değiştirerek, değişik özellikte çimento tipleri elde edebilmek mümkün olmaktadır. C 3 S anabileşeni, C 2 S e göre daha hızlı hidratasyon yapmakta, daha çok hidratasyon ısısı açığa çıkarmakta ve ilk günlerde daha yüksek bağlayıcılık göstermektedir. C 2 S in bağlayıcılığı ilk günlerde az, fakat 28 gün ve daha sonraki günlerde en az C 3 S inki kadardır. Bu nedenle, Tip III çimentosundaki C 3 S oranı, Tip I çimentosundakine oranla daha fazladır.

13 SORU Sülfata dayanıklı Portland çimentosu-tip V de yer alacak trikalsiyum alüminat miktarının neden az olması gerekmektedir? CEVAP C 3 A ile su arasındaki reaksiyonlar çok hızlı ve çok fazla ısı çıkartan türdendir. Çimento hamurunun çok kısa sürede katılaşmasını önlemek üzere bilindiği gibi çimento üretimi esnasında bir miktar alçıtaşı da kullanılmaktadır. C 3 A+su+alçıtaşı arasındaki reaksiyonlar C 4 A H 12 ve etrenjit olarak adlandırılan C 6 A 3 H 32 ürünlerinin oluşmasına yol açar. Çimento üretiminde kullanılan alçıtaşı miktarı çok fazla ise (yani, sülfat miktarı arttıkça) ortaya çıkan etrenjit miktarı daha fazla olmaktadır. Betonun kullanıldığı ortam sülfatlı bir ortamsa (yani, sülfatlı sulardan veya sülfatlı topraklardan betonun içerisine sızıyor ise), betonun içerisine giren sülfat ile yarı-kararlı durumda olan C 4 A H 12 reaksiyona girmekte ve etrenjit oluşumuna yol açmaktadır. Çok büyük genleşme kapasitesine sahip etrenjitin oluşması ile de sertleşmiş durumdaki betonda kırılmalar olmaktadır. Sülfatlı ortamlarda kullanılacak betonların içerisinde C 4 A H 12 ve C 6 A 3 H 32 miktarlarının çok olmaması gerekir. Bu ürünlerin daha az miktarlarda yer alabilmesi için, çimentonun bünyesinde daha az miktarda C 3 A bileşeninin olması ve çimento üretiminde çok fazla miktarda alçıtaşı kullanılmaması gerekmektedir. Çimento içerisindeki potansiyel anabileşen oranlarının tayininde en çok kullanılan ve en basit olan yöntem hesap yöntemi dir. Hesap yöntemi dışında kullanılmakta olan yöntemler, X-ışını kırılma yöntemi ve optik ve elektron mikroskopla inceleme yöntemi dir. HESAP YÖNTEMĠ Hesap yöntemini uygulayabilmek için önce çimentoda yer alan oksitlerin ağırlıkça yüzdelerinin bilinmesi gerekmektedir. Çimentoda yer alan oksitlerin tayini kimyasal analiz deneyleri sonucunda elde edilebilmektedir.

14 Anabileşenlerin oranlarının tayininde kullanılan Bogue denklemleri aşağıdaki gibidir: % C 3 S= (4,071 x % CaO)-(7,600 x % SiO 2 )-(6,718 x % Al 2 O 3 )- (1,430 x % Fe 2 O 3 )-(2,852 x % SO 3 ) % C 2 S= (2,876 x % SiO 2 )-(0,7544 x % C 3 S) % C 3 A= (2,650 x % Al 2 O 3 )-(1,692 x % Fe 2 O 3 ) % C 4 AF= (3,043 x % Fe 2 O 3 ) Yukarıdaki denklemleri kullanabilmek için Al 2 O 3 / Fe 2 O 3 0,64 koşulunun sağlanması gereklidir. Eğer Al 2 O 3 / Fe 2 O 3 < 0,64 ise, çimento içerisinde bir kalsiyum alüminoferrit katı eriyiği, ss (C 4 AF+C 2 F), oluşacaktır ki, bu durumda aşağıdaki denklemlerin kullanılması gerekmektedir: % ss (C 4 AF+C 2 F) = (2,100 x % Al 2 O 3 )+(1,072 x % Fe 2 O 3 ) % C 3 S= (4,071 x % CaO)-(7,600 x % SiO 2 )-(4,479 x % Al 2 O 3 )- (2,859 x % Fe 2 O 3 )-(2,852 x % SO 3 ) Al 2 O 3 / Fe 2 O 3 oranı 0,64 den az olan çimentolarda C 3 A oluşmamakta ve C 2 S oranının tayininde yukarıda verilen denklem aynen kullanılmaktadır. Bogue denklemlerinde kullanılan CaO miktarı, toplam CaO-serbest CaO miktarıdır. Basit ve popüler bir yöntem olan Bogue denklemleriyle anabileşenlerin oranlarının hesaplanması yöntemi nde aşağıdaki varsayımlar yapılmıştır: (1) Anabileşenlerin oluşumuna yol açan kimyasal reaksiyonlar denge durumuna gelmiştir ve soğuma şartları bu dengeyi değiştirmemektedir. (2) Hammadde olarak kullanılan oksitler anabileşenlerin oluşumunda tam olarak yer almakta ve hammaddelerin içerisindeki tali miktardaki maddeler ihmal edilmektedir. (3) Kalsiyum silikatlı bileşenler saf haldedir ve içlerindeki tali oksitler bulunmamaktadır.

15 Bogue denklemleri, katkılı çimentolardaki anabileşenlerin oranlarının hesaplanabilmesinde kullanılamamaktadır. Çimento hammaddesinin oksit kompozisyonundaki küçük değişiklikler çimentonun anabileşenlerinin oranlarında önemli değişikliklere yol açmaktadır. OKSĠT KOMPOZĠSYONUNDAKĠ DEĞĠġĠKLĠĞĠN ANABĠLEġENLERĠN KOMPOZĠSYONUNA ETKĠSĠ Oksit A-çimentosu B-çimentosu (%) (%) CaO 64,9 63,9 SiO 2 22,2 23,2 Al 2 O 3 5,8 5,8 Fe 2 O 3 3,1 3,1 Diğer 4,0 4,0 Bileşen A-çimentosu B-çimentosu (%) (%) C 3 S 52,0 40,5 C 2 S 24,5 36,0 C 3 A 10,0 10,0 C 4 AF 9,5 9,5 A çimentosunun oksit kompozisyonunun B çimentosununkine göre farkı sadece CaO miktarının % 1 daha fazla ve SiO 2 miktarının da % 1 daha az oluşudur. Buna karşın anabileşen oranlarında büyük farklılıklar vardır ve tamamen ayrı ayrı özellikte iki değişik çimento tipi ortaya çıkmaktadır. PORTLAND ÇĠMENTOSUNUN KĠMYASAL ANALĠZĠ NEYĠ BELĠRLER? 1.) Çimento içerisindeki oksitlerin yüzdeleri 2.) Çimentodaki kızdırma kaybı 3.) Çözünmeyen kalıntı 4.) Serbest kireç

16 PORTLAND ÇĠMENTOSUNUN TĠPĠK KĠMYASAL ANALĠZ SONUÇLARI Anaoksitler ve diğer bulunanlar % (ağırlıkça) Anaoksitler ve diğerleri % (ağırlıkça) CaO 63,6 MgO 2,6 SiO 2 20,7 Serbest CaO 1,4 Al 2 O 3 6,0 Kızdırma kaybı 1,4 Fe 2 O 3 2,4 SO 3 2,1 Na 2 O 0,1 K 2 O 0,9 Çözünmeyen kalıntı 0,2 Çimentoda yer alan en büyük oksit yüzdeleri kireç ve silikaya aittir. Ayrıca kireç, silika, alümin ve demir oksit miktarlarının toplamı, çimento içerisindeki tüm maddelerin yüzde doksanından fazlasını oluşturmaktadır. Bu dört oksit çimentonun anabileşenlerini oluşturan oksitlerdir. Klinkerle birlikte öğütülmek üzere kullanılan alçıtaşının miktarı çok küçük olduğu için CaSO 4 içerisinde yer alan CaO miktarı da çok azdır. Çimentonun kimyasal analizi ile elde edilen toplam CaO miktarının içerisinde, alçıtaşında yer alan CaO miktarı da bulunmaktadır. Özetle, kimyasal analizle CaSO 4 miktarı bulunamamakta sadece SO 3 miktarı elde edilebilmektedir. SORU Çimentonun kimyasal analizi sonucunda SO 3 miktarı tayin edildiği takdirde, çimentonun içerisinde yer almakta olan alçıtaşı miktarı yaklaşık olarak hesaplanabilirmi? CEVAP Ca, S, O için atom ağırlıkları sırasıyla 40, 32 ve 16 dır. CaSO 4 ün atom ağırlığı 136, SO 3 ün atom ağırlığı ise 80 dir. Yani, CaSO 4 /SO 3 = 1,7 dir. SO 3 miktarı bilindiği takdirde, bu miktarın 1,7 ile çarpılması sonucunda çimentodaki CaSO 4 miktarı elde edilebilmektedir.

17 SORU Çimentodaki SO 3 miktarının çok yüksek olması ne ifade etmektedir? CEVAP Portland çimentolarında en fazla ne kadar SO 3 bulunması gerektiği çimento standardlarında belirtilmektedir. SO 3 miktarı çok yüksek olduğu takdirde C 3 A+su+alçıtaşı arasındaki reaksiyonlar sonucunda çok miktarda etrenjit oluşabilir. Böyle bir çimentoyla yapılan çimento hamuru ve betonlarda büyük miktarda genleşme yer alabilmektedir. SORU Çimentonun içerisinde yer alan Na 2 O+K 2 O miktarının yüksek olmasının ne önemi vardır? CEVAP Alkali miktarı yüksek olan çimentolar bünyesinde reaktif silika bulunan agregalarla birlikte beton yapımında kullanıldıklarında alkali-silika reaksiyonu yer almaktadır. Bu reaksiyon sonucunda, betonun içerisinde su emme kapasitesi çok yüksek olan ve çok büyük genleşme kapasitesine sahip olan alkali-silika jelleri oluşmaktadır. Alkali-silika jellerinin oluşması bazen aylar hatta yıllar almaktadır. Yani bu jeller oluştuğunda çimento hamuru veya beton sertleşmiş durumdadır. Sertleşmiş betonun içerisinde çok büyük genleşmelerin meydana gelmesi betonun çatlamasına yol açmaktadır.

18 SORU Portland çimentosunda fazla miktarda MgO ve serbest CaO bulunmasının ne zararı vardır? CEVAP Çimento ve su birleştirildiğinde MgO, magnezyum hidroksit haline dönüşmektedir. CaO ise kalsiyum hidroksit haline dönüşmektedir: MgO+H 2 O Mg(OH) 2 CaO+H 2 O Ca(OH) 2 Yukarıdaki iki reaksiyonda da ısı ortaya çıkmakta ve hacim genleşmesi olmaktadır. Portland çimentosunda bulunan MgO ve serbest CaO, fırındaki sıcaklık etkisiyle fazla pişmiş durumdadırlar. O nedenle bu oksitler suyla birleştiklerinde reaksiyonlar normal durumdaki gibi hemen başlamamakta belirli bir süre almaktadır. Bu süre içerisinde ise çimento hamuru sertleşmiş olmaktadır. Sertleşmiş çimento hamurunda magnezyum hidroksitin ve kalsiyum hidroksitin oluşması nedeniyle meydana gelen genleşme çatlaklara yol açabilmektedir. SORU Çimentonun kimyasal analizi sonucunda bulunan kızdırma kaybı değeri nasıl elde edilmektedir ve böyle bir kayıp nereden kaynaklanmaktadır? CEVAP Kızdırma kaybı nı bulabilmek için ağırlığı önceden bilinen (1±0,05 gram) çimento numunesi çok yüksek sıcaklıkta (975±25 C) kızdırılmakta ve daha sonra hassas olarak tartılmaktadır. Ortaya çıkan ağırlık kaybına kızdırma kaybı denilmektedir. Bu değer % olarak ifade edilmektedir.

19 Yüksek sıcaklıkta pişirilme sonucunda çimento numunesini terk edebilecek ve ağırlık kaybına yol açabilecek maddeler çimento numunesinde bulunabilecek nem ve karbondioksittir. Çimentoda bulunabilecek çok az miktardaki nem, çimento üretimi sırasında kullanılan küçük bir miktardaki alçıtaşının (CaSO 4.2H 2 O) bünyesinden kaynaklanan nemdir. Havadan da bir miktar nem emilmiş olabilmektedir. Öte yandan, çimentonun havadan nem alması sonucunda çimentoda bulunan MgO ve serbest CaO önce magnezyum hidroksit ve kalsiyum hidroksit oluşturmaktadırlar. MgO+H 2 O Mg(OH) 2 CaO+H 2 O Ca(OH) 2 Daha sonra havadaki karbondioksitle birleşen bu hidroksitler magnezyum karbonat ve kalsiyum karbonat haline dönüşmektedir: Mg(OH) 2 +CO 2 Ca(OH) 2 +CO 2 MgCO 3 +H 2 O CaCO 3 +H 2 O Çimento numunesinin yüksek sıcaklıklara kadar pişirilmesi sonunda, magnezyum karbonat ve kalsiyum karbonat ayrışmakta ve içerdikleri karbondioksiti kaybetmektedirler. Kızdırma kaybı deney esnasında çimento numunesine uygulanan çok yüksek sıcaklığın etkisiyle, çimentonun içerisindeki nem ve karbondioksit miktarının kaybolmasından kaynaklanmaktadır. Kızdırma kaybı olarak bulunan değer yüksek ise çimentoda çok fazla miktarda nemin ve karbondioksitin yer aldığı ortaya çıkmaktadır. Kızdırma kaybı, çimentonun iyi korunamayarak uygun olmayan koşullarda saklanmış olduğunu veya çok uzun süreyle saklandığı durumlarda havadan bir miktar nem alarak vaktinden önce hidratasyon (prehidratasyon) yaptığını, havadan bir miktar karbondioksit alarak karbonatlaşma yaptığını işaret etmektedir.

20 Özet olarak kızdırma kaybı çimentonun bağlayıcılık kapasitesinden bir miktar kayıp olup olmadığını yani çimentonun bayatlamış olup olmadığını işaret etmektedir. SORU Çimentonun kimyasal analizi sonucunda elde edilen çözünmeyen kalıntı nereden kaynaklanmaktadır ve çözünmeyen kalıntı miktarı neyi işaret etmektedir? CEVAP Hidroklorik asit içerisine konulan çimento numunesinin asit içerisinde çözünme göstermeyen kısmına çözünmeyen kalıntı denilmektedir. Bu değer numune ağırlığının yüzdesi olarak ifade edilmektedir. Hidroklorik asit içerisine konulan çimento numunesinde bulunabilecek bir miktar SiO 2 dışındaki bütün maddeler bu asit içerisinde çözünmektedir. Çözünmeyen kalıntı miktarı, döner fırının içerisinde kalsiyum silikatlı anabileşenlerin oluşumu sırasında bir miktar SiO 2 nin görev almamış olmasından kaynaklanmaktadır. Çözünmeyen kalıntı miktarı döner fırının içerisindeki reaksiyonların tam olarak yer almadığını işaret etmektedir. SORU Korozyon nedir? Tanımlayınız? CEVAP Betonun içerisinde çelik çubukların kullanıldığı betonarme yapılarda ve betonun içerisinde çelik tellerin gerilmiş olarak yer aldığı öngerilmeli beton yapılarda çelik malzemenin korozyondan (paslanmadan) uzak tutulması önemlidir. Korozyon durumunda çelik malzemenin üzerinde oluşan korozyon ürünleri hacimce büyümeden dolayı çelikle temasta bulunan betonda genleşme yaratarak betonun çatlayıp kırılmasına yol açmaktadır. Ayrıca çelik

21 çubuk ve çelik tellerin etkili kesit alanlarında da küçülmeler olacağından metal malzemenin taşıması gereken yükün daha küçük kesitli çelikler tarafından taşınması durumu ortaya çıkmaktadır. Yani korozyon nedeniyle kesit alanı küçülen çelik çubuk ve tellere giderek daha büyük gerilme binmektedir ki sonuç olarak yapının kırılması kaçınılmaz olmaktadır. Betonun içerisinde fazla miktarda kalsiyum klorür olduğu takdirde betonarme yapılardaki çelik çubukların korozyonu daha hızlı olmaktadır. SORU Çimento hamurunun priz alma sı ile sertleşme si arasında ne fark vardır? CEVAP Priz alma ile sertleşme durumlarını birbirinden kesin olarak ayırdetmek çok güçtür. Ancak priz alma çimento hamurunun katılaşmasını ifade ederken, sertleşme, çimento hamurunun kaydadeğer bir dayanım kazandığı durumu ifade etmektedir. SORU Ani priz ve yalancı priz nedir? Tanımlayınız? CEVAP Ani priz: Çimento ve suyun birleştirilmesiyle oluşan çimento hamurunun çok kısa bir süre içerisinde gösterdiği katılaşma ani priz olarak anılmaktadır. Bu tür prize çabuk priz veya flaş priz de denilmektedir. Ani priz, çimentodaki C 3 A anabileşeni ile su arasında yer alan çok hızlı ve şiddetli hidratasyon sonucunda oluşmaktadır. Bu reaksiyon esnasında ortaya çok büyük miktarda ısı çıkmaktadır. Ani priz yapan çimento hamurundaki katılık, çimento hamuruna ilave su katarak veya hamurun daha uzun süreyle karıştırılma işlemine tabi tutulmasıyla ortadan kaldırılamamaktadır. Ani priz sonucunda çimento hamuru önemli bir dayanım kazanmadan katılaşmış ve kullanılamaz duruma gelmiş olmaktadır.

22 Çimento üretiminde gerekenden daha çok alçıtaşı kullanılması durumunda hidratasyon sonucu ortaya çıkan kalsiyum alümino sülfohidratların miktarı daha fazla olmaktadır. Böyle bir durum ise çimento hamurunun ve betonun genleşmesine ve kırılmasına yol açmaktadır. Yalancı priz betonun karılma işleminden hemen sonra (yaklaşık 3-5 dakika) içerisinde yer alan katılaşmadır. Yalancı priz olayında kaydadeğer miktarda ısı çıkmamaktadır. Oysa ani priz olayında çok büyük miktarda ısı açığa çıkmaktadır. Yalancı priz olayında betonun karılma işlemine fazladan su katmaksızın devam edildiği takdirde katılaşma ortadan kalkmaktadır ve betonda dayanım kaybı olmamaktadır. Öte yandan ani priz olayı ile betonda görülen katılaşma betonun karılma işleminin devam etmesiyle ortadan kalkmamaktadır ve betonda dayanım kaybı olmaktadır. Yalancı priz olayının nedenleri: Klinkerin öğütülmesi safhasında ilave edilen alçıtaşının (CaSO 4.2H 2 O) öğütme değirmenindeki yüksek sıcaklık nedeniyle suyunun bir kısmını veya tamamını kaybederek CaSO 4.1/2H 2 O veya CaSO 4 haline geçmesi Çimento ile su birleştiğinde bu alçı kısa sürede sertleşerek çimentonun çok erken katılaşmasına sebep olmaktadır. Çimento içerisinde bu durumda yer alan alçı miktarı çok az olduğundan betonu karma işlemine devam edilirse katılaşma ortadan kalkmakta ve çimento hamuru normal plastik durumuna gelmektedir. Klinker ve alçıtaşı birlikte öğütülürken öğütme değirmeni içerisinde alçıtaşının dehidrasyon yapmaması için öğütücülerin soğutulması ve alçıtaşının dehidrasyonuna yol açacak derecenin altında tutulması gerekmektedir. Uygulamada klinker öğütücüye gönderilmeden önce soğutulmaktadır. Yalancı prizin bir başka muhtemel nedeni de çimento içerisindeki alkalilerin havadan karbondioksit alarak Na 2 CO 3 ve K 2 CO 3 gibi alkali karbonat oluşturması ve daha sonra çimentonun hidratasyonu sırasında açığa çıkan kalsiyum hidroksitle reaksiyona girerek kalsiyum karbonatlara dönüşmesi ve katılaşma yaratmasıdır. Hazırlayan: Dr. Kadir Kılınç

Portland çimentosu, kalker ve kil karışımı. hammaddelerin pişirilmeleri ile ortaya çıkan ve klinker

Portland çimentosu, kalker ve kil karışımı. hammaddelerin pişirilmeleri ile ortaya çıkan ve klinker ÇİMENTOLAR Portland çimentosu, kalker ve kil karışımı hammaddelerin pişirilmeleri ile ortaya çıkan ve klinker olarak adlandırılan malzemenin çok az miktarda alçıtaşı ile birlikte öğütülmesi sonucunda elde

Detaylı

Çimento Fazları ve Hidratasyonu Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimento Fazları ve Hidratasyonu Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimento Fazları ve Hidratasyonu Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi 1 Çimento Fazları ve Hidratasyonu Belirli bir hesaplama ile bir araya getirilmiş kalker ve kil karışımının döner fırında 1400 C Sıcaklıkta

Detaylı

BÖLÜM 2 ÇİMENTOLAR. Çimento. Hidrolik Bağlayıcı. Portland Çimentosu. Çimento kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince

BÖLÜM 2 ÇİMENTOLAR. Çimento. Hidrolik Bağlayıcı. Portland Çimentosu. Çimento kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince Çimento BÖLÜM 2 Çimento kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince ÇİMENTOLAR caementum kelimesinden türemiştir. Çimentolar 2 Portland Çimentosu Hidrolik Bağlayıcı Portland çimentosu, kalker

Detaylı

2/21/2018. Kalsiyum silikat hidratların (C-S-H) iç yapısı: C-S-H jelinin elektron mikroskobu (SEM) görüntüleri

2/21/2018. Kalsiyum silikat hidratların (C-S-H) iç yapısı: C-S-H jelinin elektron mikroskobu (SEM) görüntüleri 2) Çimentonun Hidratasyonu: Çimento karma oksitlerinin hidratasyonusonucu, Kalsiyum silikat hidrate (C-S-H), Serbest kireç (Ca(OH) 2 ), Etrenjit kristalleri ve diğer (monosülfat) hidrate ürünleri meydana

Detaylı

2/21/2018. Ham karışımı çimento klinkerine dönüştüren tipik pişirme işlemi:

2/21/2018. Ham karışımı çimento klinkerine dönüştüren tipik pişirme işlemi: ÇİMENTO GİRİŞ Bugünkü anlamda ilk çimento üretimini gerçekleştiren 1824 yılında Joseph Aspdin adında bir duvarcı ustası olmuştur. 1835'de C. Johnson ise pişirme sıcaklığını yükselterek ve öğütmeye daha

Detaylı

YAPI MALZEMESİ ÇİMENTO

YAPI MALZEMESİ ÇİMENTO ÇİMENTO 1 Çimento ana bileşenleri oranlarının çimento özellikleri üzerine çok büyük etkileri vardır. Çimento içerisindeki olası bileşen oranlarının tayininde başlıca 3 yöntem kullanılmaktadır. 1.) X-ışını

Detaylı

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ÇİMENTO KALİTE KONTROL PARAMETRELERİ VE BETON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ÇİMENTO KALİTE KONTROL PARAMETRELERİ VE BETON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ÇİMENTO KALİTE KONTROL PARAMETRELERİ VE BETON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Çimento Kalite Kontrol Parametreleri Yeni Çimento Standartları - TS EN 197-1 : Genel Çimentolar-

Detaylı

ÇİMENTO ve -Çimento Türleri-

ÇİMENTO ve -Çimento Türleri- ÇİMENTO ve -Çimento Türleri- Hayat BOZKIR Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) 10.05.2012 YÜF Beton ve Beton Bileşenleri Semineri ÇİMENTO Tanımı Üretimi Türleri ÇİMENTO malzemesi önemli bir yapı

Detaylı

3/20/2018. Puzolan malzemelerin sınıflandırılması:

3/20/2018. Puzolan malzemelerin sınıflandırılması: PUZOLAN MALZEMELER: Puzolanmaddelerin kullanımı binlerce yıl öncesine kadar gitmektedir. Eski Romalılar, Pozzuolikasabasının civarında volkanik kül ile söndürülmüş kirecin suyla birlikte karıştırılmasıyla

Detaylı

Hazırlayan: İnş.Yük.Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com

Hazırlayan: İnş.Yük.Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com ATIK SU ARITMA TESIİSIİ UÇUCU KUÜ L KULLANIMI Hazırlayan: İnş.Yük.Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com 12/1/2014 1. GİRİŞ Atık su arıtma tesislerinde özellikle atık su ile temas

Detaylı

YAPI MALZEMESİ ÇİMENTO

YAPI MALZEMESİ ÇİMENTO ÇİMENTO 1 Tarihçe Hidrolik özellikli, diğer bir deyişle su altında da sertleşebilme gösteren ve bozulmayan bağlayıcı madde elde etmek amacıyla başlayan yoğun çalışmalar 1755 yılına rastlar. Bu çalışmaların

Detaylı

2/27/2018. Erken dayanım sınıfı N: Normal R: Hızlı gün norm basınç dayanımı (N/mm 2 )

2/27/2018. Erken dayanım sınıfı N: Normal R: Hızlı gün norm basınç dayanımı (N/mm 2 ) TS EN 197-1 de tanımlanan çimento tiplerine göre çimentonun bileşen malzemeleri: a) Ana bileşen: Portland çimentosu klinkeri b) İkinci ana bileşen (major katkılar): Uçucu kül, yüksek fırın cürufu, kalker,

Detaylı

FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN

FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN FARKLI BAĞLAYICILARIN KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU ESASLI HARÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN SUNUM İÇERİĞİ Kalsiyum Alüminat Çimentosu (KAÇ) PÇ KAÇ KAÇ Uygulama Alanları KAÇ Hidratasyonu

Detaylı

Çimento Fazları ve Etkileri

Çimento Fazları ve Etkileri Çimento Fazları ve Etkileri Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Ocak, 2017 Kalsiyum Alüminat / Portland Çimentosu - Faz Yapıları ve Etkileri 1. Kalsiyum Alüminat Çimentosu Fazları ve Etkileri 2.

Detaylı

Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler

Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Mayıs, 2017 Çimento Üretimi ve Enerji Kullanımı Çimento üretimi, enerji kullanımının yoğun

Detaylı

Çimentolu Sistemlerde Çatlak Oluşumları. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimentolu Sistemlerde Çatlak Oluşumları. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Çatlak Oluşumları Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi 1 Betonda Çatlak Oluşumu Sebepleri: 1. Kimyasal Reaksiyonlar Kaynaklı Çatlaklar 2. Hacim Kararsızlığı Kaynaklı Çatlaklar 2

Detaylı

Betonda Çatlak Oluşumunun Sebepleri. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Betonda Çatlak Oluşumunun Sebepleri. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Çatlak Oluşumunun Sebepleri Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi - Prefabrik imalatlarındaki sorunlardan en büyüklerinden biri olan betonun çatlaması kaynaklı hatalı imalatları prefabrik bülteninin

Detaylı

1-2. çimentolar hidratasyon. Paki Turgut

1-2. çimentolar hidratasyon. Paki Turgut çimentolar hidratasyon 1-2 Paki Turgut Kaynaklar 1) Turhan Y. Erdoğan, Beton 2) İlker Bekir Topçu, Beton Teknolojisi, 2006. 3) Domone P, Illston J, Construction aterials, 4th Edition 4) indess S et al.,

Detaylı

3/2/ ) C 3 S (%25-%60): En önemli özelliği hızlı reaksiyona girmesi, priz alması, dayanım kazandırması ve yüksek ısı açığa çıkarmasıdır.

3/2/ ) C 3 S (%25-%60): En önemli özelliği hızlı reaksiyona girmesi, priz alması, dayanım kazandırması ve yüksek ısı açığa çıkarmasıdır. Çimentonun dayanım kazanabilmesi için reaktif kalsiyum oksit (CaO) ve reaktif silisyum oksit (SiO 2 ) oranları toplamı kütlece en az %50 ve CaO/ SiO 2 2.0 olmalıdır. Çimento içindeki magnezyum oksit (MgO)

Detaylı

BAĞLAYICILAR. Alçı harcı, Kireç harcı, Takviyeli kireç harcı, Çimento harcı, Kuru harç, Şap ve sıva harcıdır.

BAĞLAYICILAR. Alçı harcı, Kireç harcı, Takviyeli kireç harcı, Çimento harcı, Kuru harç, Şap ve sıva harcıdır. Yapısal peyzaj unsurlarının oluşturulmasında doğal taş, tuğla, karo, beton plak gibi döşeme, kaplama ve duvar malzemelerinin; Birbiriyle bağlanmasında, Yatay bir zemin üzerine döşenmesinde, Düşey bir zemin

Detaylı

YAPI MALZEMESİ OLARAK BETON

YAPI MALZEMESİ OLARAK BETON TANIM YAPI MALZEMESİ OLARAK BETON Concrete kelimesi Latinceden concretus (grow together) ) kelimesinden gelmektedir. Türkçeye ise Beton kelimesi Fransızcadan gelmektedir. Agrega, çimento, su ve gerektiğinde

Detaylı

Hazırlayan: İnş.Yük.Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com

Hazırlayan: İnş.Yük.Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com Enjeksiyon Şerbetinde Deniz Suyu Kullanımı: Teknik Raporu Hazırlayan: İnş.Yük.Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com 12/1/2014 DENİZ SUYUNUN ZEMİN GÜÇLENDİRMEDE (JET-GROUT) ÇİMENTO

Detaylı

Portland Çimentosu ve Kalsiyum Alüminat Çimentosu Mineral Fazlarının Yapı Kimyasalı Ürünlerinin Performansına Etkileri. Eylül,2017 İstanbul

Portland Çimentosu ve Kalsiyum Alüminat Çimentosu Mineral Fazlarının Yapı Kimyasalı Ürünlerinin Performansına Etkileri. Eylül,2017 İstanbul 1 2 Portland Çimentosu ve Kalsiyum Alüminat Çimentosu Mineral Fazlarının Yapı Kimyasalı Ürünlerinin Performansına Etkileri Eylül,2017 İstanbul 3 Düşünmek bilmekten daha ilginçtir; ama incelemekten daha

Detaylı

ÇİMENTO SU KATKILAR. Fatma Kantarcıoğlu Yaldız* Kimya Mühendisi Çimento Laboratuvar Sorumlusu

ÇİMENTO SU KATKILAR. Fatma Kantarcıoğlu Yaldız* Kimya Mühendisi Çimento Laboratuvar Sorumlusu ÇİMENTO SU KATKILAR Fatma Kantarcıoğlu Yaldız* Kimya Mühendisi Çimento Laboratuvar Sorumlusu İÇERİK Çimento tanım, tarif ve standartlar Çimento tipleri, sınıflandırılması Çimento üretimi Betonda kullanılan

Detaylı

ISIDAÇ 40. yapı kimyasalları. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

ISIDAÇ 40. yapı kimyasalları. Özel ürünleriniz için özel bir çimento! ISIDAÇ 40 yapı kimyasalları Özel ürünleriniz için özel bir çimento! Çimsa ISDAÇ 40 Kalsiyum Alüminat Çimentosu Yapı Kimyasalları Uygulamaları www.cimsa.com.tr ISIDAÇ 40, 10 yılı aşkın süredir Çimsa tarafından,

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

ISIDAÇ 40. karo. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

ISIDAÇ 40. karo. Özel ürünleriniz için özel bir çimento! karo Özel ürünleriniz için özel bir çimento! Çimsa Kalsiyum Alüminat Karo Uygulamaları www.cimsa.com.tr, 10 yılı aşkın süredir Çimsa tarafından, TS EN 14647 standardına uygun olarak üretilen Kalsiyum Alüminat

Detaylı

ISIDAÇ 40. refrakter. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

ISIDAÇ 40. refrakter. Özel ürünleriniz için özel bir çimento! refrakter Özel ürünleriniz için özel bir çimento! Çimsa Kalsiyum Alüminat Refrakter Uygulamaları www.cimsa.com.tr, 10 yılı aşkın süredir Çimsa tarafından, TS EN 14647 standardına uygun olarak üretilen

Detaylı

YAPI MALZEMESİ. Romalılar devrinde ise su kireci bulunmuş ve su içi inşaatlarında kullanılmıştır.

YAPI MALZEMESİ. Romalılar devrinde ise su kireci bulunmuş ve su içi inşaatlarında kullanılmıştır. Bilinen en eski bağlayıcılardan birisi olan kireç, eski Babil, Mısır, Finikeliler, Hitit ve Persler tarafından hava kireci olarak yapıda kullanılmıştır. Romalılar devrinde ise su kireci bulunmuş ve su

Detaylı

KİREÇ. Sakarya Üniversitesi

KİREÇ. Sakarya Üniversitesi KİREÇ Sakarya Üniversitesi KİREÇ Kireç, kireç taşının çeşitli derecelerde (850-1450 C) pişirilmesi sonucu elde edilen, suyla karıştırıldığında, tipine göre havada veya suda katılaşma özelliği gösteren,

Detaylı

Sıcak Havada Beton Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi. Kasım, 2015

Sıcak Havada Beton Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi. Kasım, 2015 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Kasım, 2015 Sıcak havada beton dökümlerinde; Taze beton sıcaklığı, Rüzgar hızı, Bağıl nem, Ortam sıcaklığı gibi etkenler denetlenmeli ve önlemler bu doğrultuda alınmalıdır.

Detaylı

1) Hidrolik Bağlayıcılar (Su bağlayıcıları) ; havada ve su içinde priz yapma özelliği gösteren bağlayıcılardır. Örn: çimento ve su kireci

1) Hidrolik Bağlayıcılar (Su bağlayıcıları) ; havada ve su içinde priz yapma özelliği gösteren bağlayıcılardır. Örn: çimento ve su kireci BAĞLAYICI MALZEMELER (Alçı Kireç Puzolan) Bağlayıcı Malzemeler; agrega adını verdiğimiz taneli (granüler) malzemeleri birbirine bağlayarak beton gibi bir bütün halde kullanışlı yapay taş malzemelerinin

Detaylı

YAPI MALZEMESİ PUZOLANLAR

YAPI MALZEMESİ PUZOLANLAR PUZOLANLAR İçinde fazla miktarda kolloidal elemanlar, özellikle aktif silis içeren maddelerdir. Puzolanların tek başına bağlayıcı özelliği ya çok azdır yada hiç yoktur. Ancak başka bir bağlayıcı ile örneğin

Detaylı

SU ve YAPI KİMYASALLARI

SU ve YAPI KİMYASALLARI SU ve YAPI KİMYASALLARI Betonda su; Betonla ilgili işlemlerde, suyun değişik işlevleri vardır; Karışım suyu; çimento ve agregayla birlikte karılarak beton üretimi sağlamak için kullanılan sudur. Kür suyu;

Detaylı

1-1. çimentolar üretimi ve çeşitleri. Paki Turgut

1-1. çimentolar üretimi ve çeşitleri. Paki Turgut çimentolar üretimi ve çeşitleri 1-1 Paki Turgut Kaynaklar 1) Turhan Y. Erdoğan, Beton 2) İlker Bekir Topçu, Beton Teknolojisi, 2006. 3) Domone P, Illston J, Construction Materials, 4th Edition 4) Mindess

Detaylı

YAPI MALZEMESİ OLARAK ÇİMENTO

YAPI MALZEMESİ OLARAK ÇİMENTO YAPI MALZEMESİ OLARAK ÇİMENTO Çimento; Su ile ıslatıldığında hidratasyon olayı sonucu sertleşen ve bir daha yumuşamayan hidrolik bağlayıcılara çimento denir. Çimento kelimesi yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki

Detaylı

Kalsiyum Alüminat Çimentosu Eklenmesi ile Portland Çimentosunun Priz Hızlanma Mekanizması

Kalsiyum Alüminat Çimentosu Eklenmesi ile Portland Çimentosunun Priz Hızlanma Mekanizması Kalsiyum Alüminat Çimentosu Eklenmesi ile Portland Çimentosunun Priz Hızlanma Mekanizması Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Mayıs, 2017 Üçlü Sistem Nedir? Üçlü Sistem; Portland Çimentosu, Kalsiyum

Detaylı

Bölüm III Beton Yapım Malzemeleri Bağlayıcı Malzemeler

Bölüm III Beton Yapım Malzemeleri Bağlayıcı Malzemeler Bölüm III Beton Yapım Malzemeleri Bağlayıcı Malzemeler Dr. Mert Yücel YARDIMCI Advanced Concrete Technology - Zongjun Li 1 Bağlayıcıların Sınıflandırılması Organik bağlayıcılar (Ateşe dayanıksızdır ve

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü YAPI MALZEMESĐ II DERSĐ BETON TEKNOLOJĐSĐ ÇĐMENTO YRD.DOÇ.DR. KAMĐLE TOSUN FELEKOĞLU "Çimento" kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince

Detaylı

Beton ile ilgili işlerde suyun değişik görevleri vardır. Karışım suyu olarak, çimento ve agrega ile birlikte karılarak beton üretimini sağlamak,

Beton ile ilgili işlerde suyun değişik görevleri vardır. Karışım suyu olarak, çimento ve agrega ile birlikte karılarak beton üretimini sağlamak, SU Beton ile ilgili işlerde suyun değişik görevleri vardır. Karışım suyu olarak, çimento ve agrega ile birlikte karılarak beton üretimini sağlamak, Kür suyu olarak, yerine yerleştirilmiş olan betonun yüzeyini

Detaylı

ÇİMENTONUN HİDRATASYONU. Hazırlayan : İnş. Yük. Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com

ÇİMENTONUN HİDRATASYONU. Hazırlayan : İnş. Yük. Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com ÇİMENTONUN HİDRATASYONU Hazırlayan : İnş. Yük. Müh. Yasin Engin yasin.engin@gmail.com www.betonvecimento.com Isı çıkış hızı Beton bileşenleri karıştırıldıktan birkaç saat sonra plastik özeliği kaybolmuş

Detaylı

Türkiye Hazır Beton Birliği İktisadi İşletmesi Deney / Kalibrasyon Laboratuvarı. Deney Listesi

Türkiye Hazır Beton Birliği İktisadi İşletmesi Deney / Kalibrasyon Laboratuvarı. Deney Listesi REVİZYON GÜNCELLEME DOKÜMAN NO YAYIN L27 01.01.2008 13.01.2014-06 08.05.2014 1/8 GÜNCELLEŞTİRMEYİ GERÇEKLEŞTİREN (İSİM / İMZA / TARİH) : DENEYLERİ A01 İri agregaların parçalanmaya karşı direnci Los Angeles

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 1605 Cadde, Dilek Binası BİLKENT 06800 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 444 50 57 Faks : 0 312 265 09 06

Detaylı

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerin Mikro Yapısı ve Çimento-Agrega Arayüzü

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerin Mikro Yapısı ve Çimento-Agrega Arayüzü Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerin Mikro Yapısı ve Çimento-Agrega Arayüzü Mikro Yapı Nedir? Mikro yapı gözün göremediği 0.2 mm altındaki yapıyı ifade etmektedir. Mikro yapıyı çimentolu

Detaylı

Yapı Malzemeleri Portland Çimentosu

Yapı Malzemeleri Portland Çimentosu Yapı Malzemeleri Portland Çimentosu Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. TS EN 197-1 Çimentonun Tanımı Çimento su ile

Detaylı

Etrenjit Oluşum Koşullarının Üçlü Sistem Performansına Etkisi

Etrenjit Oluşum Koşullarının Üçlü Sistem Performansına Etkisi Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Mayıs, 2017 Kalsiyum Alüminat çimentoları normalde sülfat ve türevi madde içermemektedirler. Alçı ve ya anhidrit ile karıştırılan kalsiyum alüminat çimentoları;

Detaylı

ÇİMENTODA YENİ STANDARDLAR VE MİNERAL KATKILAR

ÇİMENTODA YENİ STANDARDLAR VE MİNERAL KATKILAR ÇİMENTODA YENİ STANDARDLAR VE MİNERAL KATKILAR Asım YEĞİNOBALI (*) 1. GİRİŞ TS EN 197-1 Çimento - Bölüm 1: Genel Çimentolar - Bileşim, Özellikler ve Uygunluk Kriterleri Standardı TSE Teknik Kurulu nun

Detaylı

Yüksek Performanslı betonlar

Yüksek Performanslı betonlar Dokuz Eylül Üniversitesi Đnşaat Mühendisliği Bölümü YAPI MALZEMESĐNDE ÖZEL KONULAR -2-2- Doç. Dr. Halit YAZICI Yüksek Performanslı betonlar http://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici/ Arayüzey-Geçiş Bölgesi

Detaylı

Kalsiyum Sülfat Miktarı ve Çeşidinin Kalsiyum Alüminat Çimento Bazlı Kendiliğinden Yayılan Şaplara Etkileri

Kalsiyum Sülfat Miktarı ve Çeşidinin Kalsiyum Alüminat Çimento Bazlı Kendiliğinden Yayılan Şaplara Etkileri Kalsiyum Sülfat Miktarı ve Çeşidinin Kalsiyum Alüminat Çimento Bazlı Kendiliğinden Yayılan Şaplara Etkileri Shupeng Zhang, Xiaoxiao Xu, Shazim Ali Memonc, Zhijun Dong, Dongxu Li, Hongzhi Çimsa Formülhane

Detaylı

Beton Melike Sucu ZEMİN BETONLARINDA KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU KULLANIMI. Nisan, 17

Beton Melike Sucu ZEMİN BETONLARINDA KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU KULLANIMI. Nisan, 17 Beton 2017 Melike Sucu ZEMİN BETONLARINDA KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU KULLANIMI Nisan, 17 İçerik NEDEN KAÇ KAÇ MİKROYAPI VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ KAÇ HİDRATASYONU ATAKLARA KARŞI DAYANIM KİMYASAL ATAKLAR

Detaylı

Mineral Katkılar- Metakaolin. Çimento AraĢtırma ve Uygulama Merkezi

Mineral Katkılar- Metakaolin. Çimento AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Mineral Katkılar- Metakaolin Çimento AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Çimento İkame Malzemeleri Çimento Ġkame Malzemelerinin Temel Kullanım Sebebi Çimento Dayanıklılığını arttırmaktır Beyaz çimento sahip

Detaylı

mineral katkılar Paki Turgut

mineral katkılar Paki Turgut 2 mineral katkılar Paki Turgut Kaynaklar 1) Hewlett PC, Cement Admixture: uses and applications, Cement Admixture Association 2) Domone P, Illston J, Construction Materials, 4th Edition 3) Mindess S et

Detaylı

2. KLİNKER HAMMADDELERİ

2. KLİNKER HAMMADDELERİ İçerik İÇERİK 1.GİRİŞ... 1.1 Çimentonun Tarihi... 1.2 Çimento Fırınlarındaki Gelişmeler... 1.3 Türkiye de Çimento... 1.4 Çimento Üretimi... 1.5 Klinker Üretim Yöntemleri... 1.5.1 Yaş Yöntemle Klinker Üretimi...

Detaylı

ISIDAÇ 40 Esaslı Yüksek Performanslı Beton. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

ISIDAÇ 40 Esaslı Yüksek Performanslı Beton. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ISIDAÇ 40 Esaslı Yüksek Performanslı Beton Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ISIDAC 40 ın Beton İmalatlarında Kullanımı - ISIDAC 40 Esaslı Beton İmalatları 20. YY başlarından bu yana üzerinde sıklıkla

Detaylı

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Üçlü Sistemler - 1 Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Günümüzde yapı kimyasalları sektöründe doğan farklı ihtiyaçlar için (yüksek sıcaklık, erken mukavemet, hızlı priz, çatlaksız yapı) farklı çözümler

Detaylı

Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık - Betonda Dayanıklılık - Alkali Silika Reaksiyonu - Alkali Silika Reaksiyonuna

Detaylı

BETON ÜRETİMİNDE KULLANILAN İLAVE MALZEMELER

BETON ÜRETİMİNDE KULLANILAN İLAVE MALZEMELER YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BETON ÜRETİMİNDE KULLANILAN İLAVE MALZEMELER Doç.Dr. Nabi YÜZER Yapı Malzemeleri Anabilim Dalı İLAVE MALZEMELER 1. MİNERAL KATKILAR

Detaylı

TANE İNCELİĞİNİN TRASLI ÇİMENTO ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

TANE İNCELİĞİNİN TRASLI ÇİMENTO ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ TANE İNCELİĞİNİN TRASLI ÇİMENTO ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Ahmet ÇAVDAR; Şükrü YETGİN KTÜ Gümüşhane Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Tel.: 0456 2337425; Fax: 0456 2337427; ahmcavdar@hotmail.com

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 1605 Cadde, Dilek Binası BİLKENT 06800 ANKARA/TÜRKİYE Tel : 444 50 57 Faks : 0 312 265 09 06 E-Posta

Detaylı

İki Farklı Kendiliğinden Yayılan Şap Kinetiği PÇ Baskın & KAÇ Baskın- Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

İki Farklı Kendiliğinden Yayılan Şap Kinetiği PÇ Baskın & KAÇ Baskın- Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi İki Farklı Kendiliğinden Yayılan Şap Kinetiği PÇ Baskın & KAÇ Baskın- Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Kendiliğinden yayılan şap uygulamaları; İşçilik maliyeti düşük Hızlı sertleşen Yüksek mukavemetli

Detaylı

Alçı Doğada : Alçı taşları Saf alçı taşı : CaSO.2H 4.2 2O Đçerdikleri : MgO, Al, Fe, SiO, 2O3, Fe2O3, SiO2, CaCO, MgCO... 3, MgCO3..

Alçı Doğada : Alçı taşları Saf alçı taşı : CaSO.2H 4.2 2O Đçerdikleri : MgO, Al, Fe, SiO, 2O3, Fe2O3, SiO2, CaCO, MgCO... 3, MgCO3.. ALÇI Doğada : Alçı taşlar ları Alçı Saf alçı taşı : CaSO 4.2H 2 O Đçerdikleri : MgO, Al 2 O 3, Fe 2 O 3, SiO 2, CaCO 3, MgCO 3... Kazı Kırma parçalama alama Öğütme Pişirilme irilme Soğutma Paketleme Üretim

Detaylı

BETONDA PLASTİK RÖTRE. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

BETONDA PLASTİK RÖTRE. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi BETONDA PLASTİK RÖTRE Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Plastik Rötre Nedir? Taze betonun yüzeyinde yerleştirildikten hemen sonra oluşan çatlaklardır. Daha çok yatay yüzeylerde oluşur. Genellikle buharlaşma

Detaylı

3. HAZIR BETON BİLEŞENLERİ VE KONTROLÜ

3. HAZIR BETON BİLEŞENLERİ VE KONTROLÜ 3. HAZIR BETON BİLEŞENLERİ VE KONTROLÜ Hazır betonun özelliklerini anlayabilmek ve kaliteli bir ürün elde edebilmek için öncelikle bu ürünü meydana getiren beton bileşenlerinin ya da hammaddelerinin (portland

Detaylı

4. SU 4.1 GİRİŞ Karışım suyu: Kür Suyu (Bakım Suyu): Yıkama Suyu:

4. SU 4.1 GİRİŞ Karışım suyu: Kür Suyu (Bakım Suyu): Yıkama Suyu: 1 4. SU 4.1 GİRİŞ Betonla ilgili işlemlerde, suyun değişik kullanım amaçları vardır. Bu amaçların her birinde, özellikle beton karışımının hazırlanmasında, kullanılacak suyun uygun kalitede olması, beton

Detaylı

Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON. Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi

Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON. Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Korozyon Tabiatta hemen hemen tamamı bileşik halde bulunan metallerin tabii hallerine dönüş çabasına korozyon denilebilir.

Detaylı

YAPI MALZEMESİ YAPI MALZEMESİNE GİRİŞ

YAPI MALZEMESİ YAPI MALZEMESİNE GİRİŞ YAPI MALZEMESİNE GİRİŞ KAYNAK KİTAPLAR 1.) Yapı Malzemesi-II (Bülent BARADAN) DEU 2.) Yapı Malzemesi ve Beton (M. Selçuk GÜNER, Veli SÜME) 3.) Yapı Malzemesi (Bekir POSTACIOĞLU) 4.) Yapı Malzemesi Problemleri

Detaylı

Çimentolu Sistemlerde Çiçeklenme Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimentolu Sistemlerde Çiçeklenme Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonun dayanıklılığını etkileyen ve fiziksel - kimyasal reaksiyonlara sebep olan olaylar şunlardır: Çiçeklenme Sülfat Saldırısı Alkali Silika Reaksiyonu Deniz Suyu

Detaylı

SOĞUK HAVA KOŞULLARINDA BETON ÜRETİMİ VE UYGULAMASI

SOĞUK HAVA KOŞULLARINDA BETON ÜRETİMİ VE UYGULAMASI SOĞUK HAVA KOŞULLARINDA BETON ÜRETİMİ VE UYGULAMASI 1 SOĞUK HAVA TARİFİ TS 1248 Standardı na göre: Ortalama hava sıcaklığı 3 gün boyunca 10ºC

Detaylı

Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Dayanıklılık - Çimentolu Sistemlerde Dayanıklılık - Alkali Silika Reaksiyonu - Alkali Silika

Detaylı

BETON KATKI MADDELERİ. Sakarya Üniversitesi

BETON KATKI MADDELERİ. Sakarya Üniversitesi BETON KATKI MADDELERİ Sakarya Üniversitesi Beton Katkı Maddeleri Betonun birtakım özelliklerini iyileştirmek amacıyla beton içerisindeki çimento miktarını baz alarak belli oranlarda katılan organik veya

Detaylı

Yapı Malzemeleri Karma Suyu ve Katkılar

Yapı Malzemeleri Karma Suyu ve Katkılar Yapı Malzemeleri Karma Suyu ve Katkılar 6.10 Karma Suyu İçilebilir herhangi bir su kullanılabilir Eğer içilebilir su bulunamazsa, eğer kabul edilebilir bir beton karışımı elde edebiliyorsak bazı yabancı

Detaylı

İNCE AGREGA TANE BOYU DAĞILIMININ ÇİMENTOLU SİSTEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN

İNCE AGREGA TANE BOYU DAĞILIMININ ÇİMENTOLU SİSTEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN İNCE AGREGA TANE BOYU DAĞILIMININ ÇİMENTOLU SİSTEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN SUNUM İÇERİĞİ Çimentolu Sistemler / Beton Betonun Yapısı ve Özellikleri Agrega Özellikleri Beton Özelliklerine

Detaylı

"Çimento" kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince "caementum" kelimesinden türemiştir.

Çimento kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince caementum kelimesinden türemiştir. ÇİMENTOLAR ÇİMENTOLAR Su ile karıştırıldığında, hidratasyon reaksiyonları ve işlemleriyle priz alarak sertleşebilen bir hamur meydana getiren ve sertleştikten sonra dayanım ve kararlılığını su içerisinde

Detaylı

FARKLI İNCELİKLERDEKİ TRAS VE UÇUCU KÜLÜN ÇİMENTO DAYANIMLARINA ETKİSİ

FARKLI İNCELİKLERDEKİ TRAS VE UÇUCU KÜLÜN ÇİMENTO DAYANIMLARINA ETKİSİ PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİ SLİK FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİSLİK B İ L İ MLERİ DERGİSİ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2004 : 10 : 3 : 333-337 FARKLI

Detaylı

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri- Çiçeklenme

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri- Çiçeklenme Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri- Çiçeklenme Betonda Dayanıklılık - 2000 li yıllarda Beton algısı değişmeye başlamıştır - Yüksek Mukavemete odaklanmanın

Detaylı

BETONDA KARBONATLAŞMA. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

BETONDA KARBONATLAŞMA. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi BETONDA KARBONATLAŞMA Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Karbonatlaşma Nedir? Çimento hidratasyon ürünleri özellikle (Kalsiyum Hidroksit) zamanla havadaki ve yağmur sularındaki karbondioksit ile birleşir

Detaylı

SİGMA BETON FAALİYETLERİ. Engin DEMİR Şirket Müdür Yardımcısı

SİGMA BETON FAALİYETLERİ. Engin DEMİR Şirket Müdür Yardımcısı SİGMA BETON FAALİYETLERİ Engin DEMİR Şirket Müdür Yardımcısı Kuruluş 2005 yılında Baştaş Çimento San. Tic. A.Ş. ve Konya Çimento San. Tic. A.Ş tarafından limited şirket olarak kuruldu. İlk yerleşim yeri

Detaylı

ÇİMENTOLAR. "Çimento" kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince "caementum" kelimesinden türemiştir.

ÇİMENTOLAR. Çimento kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı anlamındaki Latince caementum kelimesinden türemiştir. ÇİMENTOLAR ÇİMENTOLAR Su ile karıştırıldığında, hidratasyon reaksiyonları ve işlemleriyle priz alarak sertleşebilen bir hamur meydana getiren ve sertleştikten sonra dayanım ve kararlılığını su içerisinde

Detaylı

Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ

Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ Ç.Ü. Müh. Mim. Fak. Maden Müh. Bölümü e-posta: zenkilic@cu.edu.tr PCC (ÇKK) NEDİR? PCC (Precipitated Calcium Carbonate), çöktürülmüş

Detaylı

ÇİMENTONUN HİDRATASYONU. teknik notlar 3

ÇİMENTONUN HİDRATASYONU. teknik notlar 3 ÇİMENTONUN HİDRATASYONU 3 İLETİŞİM GENEL MÜDÜRLÜK Hüseyin Bağdatlıoğlu İş Merkezi, Kaya Sultan Sok. No:97 Kat:5 Kozyatağı 34742 İstanbul Tel:(0216) 571 30 00 Faks:(0216) 571 30 91 www.akcansa.com.tr Büyükçekmece

Detaylı

SÜPER BEYAZ. karo. Yüksek performanslı beyaz çimento!

SÜPER BEYAZ. karo. Yüksek performanslı beyaz çimento! SÜPER BEYAZ karo Yüksek performanslı beyaz çimento! Süper Beyaz Çimento Karo Uygulamaları Beyaz Portland Çimentosu, 100 yılı aşkın süredir dünyada; gerek estetik görüntüler elde etmek için, gerekse yüksek

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Hüseyin YİĞİTER

Yrd.Doç.Dr. Hüseyin YİĞİTER Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İNŞ2024 YAPI MALZEMESİ II ÇİMENTO Yrd.Doç.Dr. Hüseyin YİĞİTER http://kisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter ÇİMENTO "Çimento" kelimesi, yontulmuş taş kırıntısı

Detaylı

Beton; kum, çakıl, su, çimento ve diğer kimyasal katkı maddelerinden oluşan bir bileşimdir. Bu maddeler birbirleriyle uygun oranlarda karıştırıldığı

Beton; kum, çakıl, su, çimento ve diğer kimyasal katkı maddelerinden oluşan bir bileşimdir. Bu maddeler birbirleriyle uygun oranlarda karıştırıldığı Doç. Dr. Ali KOÇAK Beton; kum, çakıl, su, çimento ve diğer kimyasal katkı maddelerinden oluşan bir bileşimdir. Bu maddeler birbirleriyle uygun oranlarda karıştırıldığı zaman kalıplara dökülebilir ve bu

Detaylı

DENĠZ YAPILARI ĠÇĠN BETON TEKNOLOJĠSĠ GÜZ

DENĠZ YAPILARI ĠÇĠN BETON TEKNOLOJĠSĠ GÜZ DENĠZ YAPILARI ĠÇĠN BETON TEKNOLOJĠSĠ 2009-2010 GÜZ HAFTA 3 BAĞLAYICI MADDELER- ÇĠMENTO Betonun içindeki mineral taneli elemanların birbirine bağlanmasını sağlayarak taş oluşumunu sağlayan maddelerdir.

Detaylı

KİMYA LABORATUVARI HİZMETLERİ

KİMYA LABORATUVARI HİZMETLERİ KİMYA LABORATUVARI HİZMETLERİ Komple deneylerde parantez içerisinde belirtilen poz.no'lar M.2' den sonraki rakamları kapsamaktadır. POZ ÇİMENTOLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ (Komple) Portland Çimentosu (Minerolojik

Detaylı

ALKALİ AKTİVE EDİLMİŞ YÜKSEK FIRIN CÜRUFLU HARÇLARDA ASİT ETKİSİ. İlker Bekir TOPÇU & Mehmet CANBAZ *

ALKALİ AKTİVE EDİLMİŞ YÜKSEK FIRIN CÜRUFLU HARÇLARDA ASİT ETKİSİ. İlker Bekir TOPÇU & Mehmet CANBAZ * ALKALİ AKTİVE EDİLMİŞ YÜKSEK FIRIN CÜRUFLU HARÇLARDA ASİT ETKİSİ İlker Bekir TOPÇU & Mehmet CANBAZ * *Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, 264,

Detaylı

EKOBEYAZ. karo. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık!

EKOBEYAZ. karo. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık! EKOBEYAZ karo Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık! Çimsa Ekobeyaz Çimento Karo Uygulamaları Beyaz Portland Çimentosu, 100 yılı aşkın süredir dünyada; gerek estetik görüntüler elde etmek için, gerekse yüksek

Detaylı

EKOBEYAZ. prekast. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık!

EKOBEYAZ. prekast. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık! EKOBEYAZ prekast Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık! Çimsa Ekobeyaz Çimento Prekast Uygulamaları Beyaz Portland Çimentosu, 100 yılı aşkın süredir dünyada; gerek estetik görüntüler elde etmek için, gerekse

Detaylı

Cem III Tipi Çimentoların Betonda Kullanımının Teknik Ve Ekonomik Yönlerinin Değerlendirilmesi

Cem III Tipi Çimentoların Betonda Kullanımının Teknik Ve Ekonomik Yönlerinin Değerlendirilmesi Cem III Tipi ların Betonda Kullanımının Teknik Ve Ekonomik Yönlerinin Değerlendirilmesi Oktay Kutlu, Meriç Demiriz Adana San.ve Tic.A.Ş.İskenderun Tesisleri 0(326)654 25 10(Pbx) bilgi@adanacimento.com.tr

Detaylı

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması

Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması 1.Giriş Monolitik Refrakter Malzemelerin Teknik Bilgi Formları (Data Sheet) malzemelerin laboratuar koşullarında Standardlara uygun

Detaylı

ALÇI ALÇI Tabiatta bazen anhidrit (susuz kalsiyum sülfat) bazen de jips (%21 kadar su taşıyan kalsiyum sülfat) minerali olarak karşımıza çıkan alçıtaşı en fazla ihmal edilen hammadde kaynaklarımızdandır.

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı Aşınmaya dayanıklı parçalar Kesici takımlar Dekorasyon ve sanat Yalıtkan malzemeler Elektronik http://www.flickr.com

Detaylı

Prefabrik Beton İmalatında Buhar Kürü. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Prefabrik Beton İmalatında Buhar Kürü. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Prefabrik Beton İmalatında Buhar Kürü Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Basınç Dayanımı (MPa) Basınç Dayanımı (psi) Kürlemenin Beton Dayanımına Etkisi - Betonun prizini alması ve dayanım kazanması

Detaylı

CACSAND. yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası. Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega!

CACSAND. yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası. Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega! CACSAND yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega! Çimsa CACSAND Kalsiyum Alüminat Agregası Yüksek Performans Gerektiren Uygulamalara

Detaylı

Çimentolu Sistemlerde Geçirgenlik - Sebepleri ve Azaltma Yöntemleri - Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Çimentolu Sistemlerde Geçirgenlik - Sebepleri ve Azaltma Yöntemleri - Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi - Sebepleri ve Azaltma Yöntemleri - Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Geçirgenlik sıvı ve gazların çimentolu sistem içerisindeki hareketinin olasılığını ifade eden bir kavramdır. Geçirimsizlik özellikle

Detaylı

DENEY FİYAT LİSTESİ. MDN.KMY.0001 Kimyasal analiz boyutuna numune hazırlama ( 100 mikron)

DENEY FİYAT LİSTESİ. MDN.KMY.0001 Kimyasal analiz boyutuna numune hazırlama ( 100 mikron) BİRİM: LAB.: DENEY FİYAT LİSTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMY Kimya DENEY KODU DENEY ADI BİRİM FİYAT MDN.KMY.0001 Kimyasal analiz boyutuna numune hazırlama ( 100 mikron) 0,00 MDN.KMY.0002 Kimyasal analiz

Detaylı

SÜPER BEYAZ. prekast. Yüksek performanslı beyaz çimento!

SÜPER BEYAZ. prekast. Yüksek performanslı beyaz çimento! SÜPER BEYAZ prekast Yüksek performanslı beyaz çimento! Süper Beyaz Çimento Prekast Uygulamaları Beyaz Portland Çimentosu, 100 yılı aşkın süredir dünyada; gerek estetik görüntüler elde etmek için, gerekse

Detaylı

http://site4.ht.web.tr/urunler.php?kat=2

http://site4.ht.web.tr/urunler.php?kat=2 6. BAĞLAYICILAR Taş, tuğla, çakıl, kum vb. doğal veya yapay yapı malzemesini birbirine sağlam bir şekilde bağlayarak uzun süre kütle halinde dayanıklılığını sağlayan (alçı, kireç, çimento, bitüm, katran

Detaylı

Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, Köse ve Kızıl (eds) İzmir / Türkiye / Nisan 1995 Andezitin Traslı Çimento Üretiminde Kullanılması

Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, Köse ve Kızıl (eds) İzmir / Türkiye / Nisan 1995 Andezitin Traslı Çimento Üretiminde Kullanılması Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, Köse ve Kızıl (eds) İzmir / Türkiye / 2-22 Nisan 99 Andezitin Traslı Çimento Üretiminde Kullanılması N. Terzibaşıoğm Batıçim, ÎZMİR ÖZET: Bu çalışmada andezitin tras

Detaylı

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ISIDAÇ 40 IN PREFABRİK İMALATLARDA KULLANIMI

Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ISIDAÇ 40 IN PREFABRİK İMALATLARDA KULLANIMI Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi ISIDAÇ 40 IN PREFABRİK İMALATLARDA KULLANIMI 1 ISIDAÇ 40 ISIDAC 40 Türkiye nin ilk ve tek kalsiyum aluminat çimentosudur 2002 yılından beri sadece Çimsa Mersin fabrikasında

Detaylı