Bu enerjiden yeteri kadar yararlanıldığı takdirde ülkenin enerji ihtiyacının ne kadarlık bir oranda düşeceğini öngörüyorsunuz?

Transkript

1 - Öncelikle Seiso Enerji A.Ş. nin kurumsal geçmişi hakkında bilgi verebilir misiniz? Şirketiniz ne zaman ve kim tarafından kuruldu? Faaliyet alanlarından söz eder misiniz? SEİSO Enerji A.Ş. 5 yıl önce kurulan genç bir mühendislik ve proje taahhüt şirketidir. Temel faaliyet alanı güneşten elektrik üreten fotovoltaik sistemlerin tasarımı, uygulaması ve bakımonarım-işletme hizmetlerinin sunulmasıdır. Bu kapsamda EPC olarak tariflenen mühendislik faaliyetlerini yürütmektedir. Ülkemizde yeni gelişen bir piyasa olan güneşten elektrik üretimi sektörü mevzuat çalışmalarının ışığında son derece popüler hale gelmiştir. Halen EPDK tarafından yayınlanması beklenen Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği nin faaliyete geçmesi ile birlikte, sektörümüzün ülkemizde daha popüler hale gelmesini beklemekteyiz. SEİSO temel olarak güneşten elektrik üretim teknolojilerinin en yaygın uygulaması fotovoltaik panellerin kullanıldığı şebekeye bağlı (on-grid) ve şebekeden bağımsız (off-grid) bir diğer ifadeyle akülü güneş enerjisi sistemleri konusunda faaliyetlerini sürdürmektedir. Özellikle kendi elektriğini üretmek isteyenler ve güneşe dayalı elektrik üretim yatırımı yapmayı hedefleyen kişi ve kuruluşlara hizmet sunmaktadır. Ayrıca SEİSO halen Panasonic marka güneş panellerinin Türkiye deki tek yetkili distribütörüdür. - Kaç kişiye istihdam sağlıyorsunuz; şirketinizin büyüklüğü nedir? SEİSO bir grup şirketi olup, temel faaliyet alanları genel olarak enerji ve madencilikte yoğunlaşmış grup firmaları ile birlikte yönetilmektedir. Bu kapsamda grubumuzda SEİSO nun dışında başlıca şirketler olarak; SOLİMPEKS Enerji, KARAR DESTEK Mühendislik, SOLİMPEKS Pazarlama, SOLİMPEKS Solar GmbH (Almanya), SOLİMPEKS Solar S.L. (İspanya), SOLİMPEKS Africa Ltd., SOLİMPEKS Solar Pty. Ltd. (Avustralya), MARVEL Mermer ve MERAM Andezit faaliyet göstermektedir. Halen şirketlerimizde 400 ün üzerinde çalışanımızla birlikte faaliyet gösterdiğimiz sektörlerde en iyi ürün ve hizmetleri sağlamaya çalışıyoruz. - Ortağınız Panasonic ile Burdur da kuracağınız güneş santrali ile ilgili bilgi verir misiniz? Bu projeye başlamaya nasıl karar verdiniz? Gelinen aşama nedir? Burdur daki bu yatırım, mermer sektörünün Türkiye deki duayen gruplarından PORTSAN Mermer e ait, Mercan Mermer fabrikasında hayata geçti. Bu fabrikanın ihtiyacı olan enerji fabrika çatısına kurulan güneş panelleri ile sağlanıyor. Yaklaşık m2 lik alana kurulan adet yüksek verimli güneş paneli ile fabrikanın enerji ihtiyacı yarıya düşürülmüş oldu. Projenin temel maksadı, Mercan Mermer in yüksek enerji maliyetini düşürmektir. Bu bağlamda halen fabrikanın şebekeden satın aldığı enerjinin azaltılarak, güneş panelleri ile karşılanması hedeflendi. 500 kwp kurulu güçteki santral, en düşük alanda en yüksek kurulu gücün elde edildiği, dünyadaki nadir tesislerden biri oldu. Halen tesis tamamlanmış olup, TEDAŞ tarafından kabulünün yapılması beklenmektedir. - Bu projeye yapılan yatırımın tutarı nedir? Aslında genel enerji yatırımlarına bakıldığında bu örnek tesisinin yatırım tutarı son derece düşüktür. Ancak önümüzdeki günlerde sıkça göreceğimiz gibi, bu yatırımlar gün geçtikçe daha fazla yapılacak ve ülkemizdeki birçok enerji tüketicisi kendi enerjisini üretir hale gelecektir. 500 kwp kurulu güce sahip bu özel tesis için EURO tutarında bir yatırım yapıldı. - Güneş enerjisi santralinde kullanılan teknolojiden söz edebilir misiniz? Bir güneş santralinde kullanılan iki temel bileşen vardır. Birincisi; santralin kalbi olan GÜNEŞ PANELLERİ, ikincisi santralin beyni olan İNVERTER üniteleridir. Tesiste güneş paneli olarak %19 verimliliğe sahip, özel HIT teknolojisi tabanlı Panasonic marka fotovoltaik paneller kullanıldı. Bu paneller geleneksel fotovoltaik panellerden farklı olarak, monokristal ve ince film teknolojilerinin özel bir formda birleştirilmeleri ile üretilmektedir. Diğer yandan tesiste kullandığımız inverter üniteleri, her biri 27 kwe gücünde 18 adet PowerOne marka 10 yıl garantili, %98 in üzerinde verimlilik değerine sahip inverter ünitelerinden seçildi.

2 - Burdur da kurulacak olan Türkiye nin en büyük güneş enerjisi santrali ile nasıl bir verim alınacak? Maksimum ne kadarlık bir güç elde etmeyi planlıyorsunuz? Mercan Mermer A.Ş. nin elektrik ihtiyacının ne kadarlık kısmı karşılanacak? Tesisten elde edilen ilk veriler, planlanan üretim değerlerinin %30 üzerindedir. Bu değerler seçilen teknolojinin güneş santrallerinde ne denli önemli olacağının bir göstergesidir. Bizim bu dönemler için planladığımız maksimum günlük üretim rakamları kwh civarında iken, gerçekleşen rakamlarda günlük kwh lik üretim değerlerine ulaştık. Yine bölgede geleneksel olarak tasarlanmış 500 kwp lik bir santralden yıllık kwh enerji üretilmesi beklenirken, elde ettiğimiz veriler bu santralden yıllık kwh civarında enerji üretebileceğimizi göstermektedir. Bu değerlere ulaşmamızla, Mercan Mermer in enerji tüketiminin yarısını bu tesis karşılamış olacaktır ki, bildiğiniz üzere mermer işleme tesislerinin temel maliyet bileşeni enerjidir. Zira Mercan Mermer de bulunan dev mermer kesim ve yüzey işleme makineleri çok önemli miktarda elektrik tüketmektedir. - Panasonic şirketinin bu projedeki katkıları neler? Panasonic projede tedarikçi olarak yer aldı. Panasonic in üstün özellikli güneş panelleri Türkiye de ilk kez bu proje kullanıldı. Özellikle ısıdan etkilenme katsayısı son derece düşük olan bu paneller, kalitesini kısa sürede teyit etmiş oldu. Panasonic in projedeki temel katkısı, dünyanın en eski güneş paneli üreticilerinden olan Sanyo nun teknolojisini daha geliştirerek, pazara sunması olmuştur. Böylece biz de bu ürünleri projemizde test etme imkanı bulduk. - Türkiye nin güneş enerjisinden yeteri kadar faydalanabildiğini düşünüyor musunuz? Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında ortaya çıkan tablo nedir? Son 12 yılda dünyada MWp in üzerinde fotovoltaik güneş enerjisi tesisi devreye alındı ve kullanıcılarına doğaya dost, 25 yıl garantili, temiz enerji üretmenin ve tüketmenin keyfini yaşatmaya başladı. Sadece 2012 yılında dünya genelinde MWp lik fotovoltaik kurulu güç tesis edildi. Sadece Almanya da 2012 yılında tam MWp lik fotovoltaik tesis devreye alındı. Bu demektir ki, Almanya da 2012 yılında her ay ortalama 630 MWp tesis kurulmuş. Maalesef Türkiye bu konuda da geri kaldı. Biz halen şebekeye bağlantı ile ilgili düzenlemeleri, yasal mevzuatı, TEDAŞ onay süreçlerinin standardizasyonunu beklerken, son 1 ayda Almanlar 630 MWp lik tesisi daha devreye aldılar. Hakeza henüz fotovoltaik sektörü için çok yeni bir pazar olan ABD deki kurulu güç bu yıl MWp i aştı. Yine maalesef ki biz halen güneş enerjisi sistemlerinin bu taraflarını konuşuyoruz ve EPDK tarafından yürürlüğü durdurulan 1 MWe altı lisanssız yatırımların önünü açan yönetmeliğin, yeniden yayına girmesini bekliyoruz. Diğer yandan 2013 yılı için 1 MWe üzeri güneş santrallerinin lisanslanması için belirlenmiş sadece 600 MWp lik kapasite için EPDK nın Haziran ayı başında aldığı başvurular neredeyse MWp i buldu. Umuyoruz ki, bu talep birçok yatırımın ölü doğmasına yol açacak ihale koşullarının oluşmasını sağlamaz. - Bu alandaki en büyük eksiklikler sizce neler? Atılması gereken adımları anlatır mısınız? Aslında diğer birçok sektör gibi bizim de beklentimiz, kamunun sektörün önünü açacak düzenlemeleri bir an evvel tamamlaması, sadece denetim mekanizması boyutunda kalması, bu mekanizmayı da işletirken; olabildiğince sade, halkın anlayabileceği ve ulaşabileceği prosedürel bir altyapıyı tesis etmesidir. Şu anda önümüzde temel olarak iki engel var; birincisi EPDK tarafından yayınlanması beklenen lisanssız elektrik üretim yönetmeliğinin bir türlü yayınlanmayışı, tüm Türkiye deki güneş santrali (GES) projelerinin büyüklük ayrımı olmaksızın tek bir prosedürle ve tek bir merkezden TEDAŞ Genel Müdürlüğü nden kontrol ediliyor olması. Yani 1 kwp gücünde tesisle, 1 MWp lik tesis neredeyse aynı esaslara tabi. Şu konunun ilgililer tarafından net olarak ortaya koyulması gerekiyor; siyasi irade Mart ayında yayına soktuğu 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile 1 MWe ye kadar kurulu güce sahip güneş enerjisi tesislerin kurulmasında lisans aranmayacağını resmen yayınladı. Siyasi irade bu kararı vermişken, bürokratik yapı bu kararı halkın kendi lehine uygulamak istemesini

3 zorlaştıracaksa, enerjide bağımsızlık için küçük bile olsa adım atmamız oldukça zor görünüyor. Ancak bürokrasi bizim elimizden tutup, bizi destekleyecek ve 60 milyar USD yi geçen yıllık enerji ithalatıyla savaşmak için bize omuz verecekse, bunun uygulandığını görmeye de hasret kaldığımızı belirtmek gerekir. Özellikle EPDK nın bir an evvel yönetmeliği yayınlaması ve TEDAŞ ın ya da YEGM in proje onay süreçlerinin tasarımı ve proje onaylarının kontrolü için uygulanabilir ve sürdürülebilir bir sistem tasarlaması gerekmektedir. Böylece kurulacak bir sistemle tüm yatırımcılar ne zaman neyi ne kadar sürede yapabileceğini öngörebilmelidir. - Bu enerjiden yeteri kadar yararlanıldığı takdirde ülkenin enerji ihtiyacının ne kadarlık bir oranda düşeceğini öngörüyorsunuz? Bilindiği gibi Enerji Bakanlığı nın planlarında halen MW larda bulunan kurulu gücün, 2023 e gelindiğinde MW lara çıkarılması öngörülmektedir. Bu rakam hedefse, yıllık 5-10 milyar USD arasında enerji üretim yatırımı yapılması gerektiği söyleniyor. Bu hedefin ötesinde, önümüzdeki 4 yıl içinde 2012 de 60,1 milyar USD olarak gerçekleşen enerji kaynaklı ithalatımızın, %15 artarak tam 70 milyar USD ye ulaşması beklenmektedir. Bizim iyi ya da kötü, az ya da çok kesinlikle yenilenebilir kaynaklarla ve kendi enerjimizi üretebilir hale gelmemiz şarttır. Bu fikrin karşısında hiç kimse duramaz. Ancak güneşten elektrik üretiminin en önemli avantajı, her tüketim noktasının kendi çatısında, bahçesinde, terasında, fabrikasında bu enerjiden faydalanabilir olmasıdır. Güneşten üretebileceğimiz enerji sınırsızdır. Yeter ki müsait alanlara sahip olalım. Tek handikap şudur ki, güneşli olmayan günlerde ve geceleyin enerji üretemeyişimiz. Ancak şu anda sektörümüzde depolama sistemleri gittikçe önem kazanıyor ve teknoloji gelişirken, maliyetler aşağı inmeye başlıyor. Önümüzdeki dönemlerde bu handikaptan kurtulmamız son derece olasıdır. Bu doğrultuda ülkemizde belediye sınırları içerisinde 10 milyon adet bina bulunduğunu hesap edip, her binada sadece 15 m2 güneş paneli kullandığımız düşünsek, MWp lik kurulu güç elde ederiz. Bu rakam ülkemizin şu anki kurulu gücünün yaklaşık yarısına denk gelmektedir. - Güneş enerjisi konusunda Türkiye de yapılması gereken yatırım tutarı ortalama olarak nedir? Güneş enerjisi yatırımlarında, yatırımın ölçeği büyüdükçe birim maliyetler azalmaktadır. Ancak ortalama şebekeye bağlı maliyetler 250 kwp ve üzeri sistemlerde 1,2 EURO/Wp düzeylerindedir. Tabi bu rakamlar kullanılan teknoloji, ürün kalitesi, performans beklentileri, kurulum koşullarına göre değişiklik göstermektedir. - Gerek özel sektör gerekse devletin bu konuda üzerine düşen görevler nelerdir? Özel sektörün, diğer sektörlerde olduğu gibi son derece kaliteli, kullanıcılarını memnun eden bir yaklaşımla bu sistemleri kurması gerekiyor. Yeni ve bilinmeyen bir sektöre zaten insanların bakış açısı sempatiden öteye geçemezken, var olan az sayıdaki önemli projenin de hakkıyla ve zamanında teslim edilerek, kullanıcılarının memnun edilmesi şarttır. Buna mukabil önceki sorularda izah ettiğimiz gibi, devletin bu konuda mevzuat çalışmalarını bir an evvel tamamlaması ve faaliyete sokması gerekmektedir. Diğer yandan özellikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ, belediyeler ve il özel idareleri gibi kamu kurumları enerjiye yönelik ihtiyaçların karşılanmasında hem güneş enerjisi sektörünü manevi olarak desteklemeliler, hem de proje çalışmalarında birkaç metrekareyle bile olsa, güneş panellerinin kullanılmasını istemelidirler. Son derece basit olan bu yaklaşım bile, sektörümüz için önemli bir sıçrama taşı olacaktır. Bu taleplerle sektöre başvuran kamu kurumlarının en kısa zamanda istedikleri bilgileri elde edebileceğini düşünüyoruz. - Sektörün geleceği hakkındaki öngörüleriniz nelerdir? Sektörümüz dünyada 2012 yılında zor bir dönem geçirdi. Özellikle hükümetlerin teşvik politikalarındaki değişimler nedeniyle zora giren ana ekipman üreticileri, tüm piyasayı olumsuz etkiledi. Ancak bunlar belki emekleme safhasındaki ve devlet teşvikleri ile ayakta

4 duran bir sektörün yaşaması gereken tecrübelerdi. Yaşanan konsolidasyonlar ve beklenen yeni birleşmeler, fosil yakıtlarda yaşanan fiyat artışları ve birçok ülkede çevre kaygılarının tavan yapmış olması sektörü tekrar ve daha güçlü halde ayağa kaldıracaktır. Aceleci bir tavırla hareket etmeyip, sağlam adımlarla ve sürdürülebilir bir yapıda büyüme gerçekleştiren şirketler için hala çok önemli fırsatlara sahibiz. Yatırım maliyetlerinin beklenen seviyelere ulaşması ve depolama alternatifinin gündeme gelmesi gibi faktörler sektörün büyümesini hızlandıracaktır. Ayrıca Avrupa Fotovoltaik Endüstri Birliği (EPIA) nin çalışmalarına bakılırsa, önümüzdeki yıllarda geçmişin çok üzerinde büyüme rakamları hedeflenmektedir. Sadece 2015 yılında politika güdümlü senaryolarda dünya genelinde MWp kurulu güç tesis edilmesi beklenmektedir. Bu rakam yaklaşık 62 milyar EURO luk bir pazara işaret etmektedir. Ülkemiz için tahmin yapmak ne kadar zor olsa bile, gerek lisanslı gerekse lisanssız piyasasındaki gelişmeler önümüzdeki yıl MWp üzerinde bir yatırımın rahatlıkla hayata geçebileceğini, bunun da 1 ile 1,5 milyar EURO arasında bir yatırıma denk geleceğini söyleyebiliriz. - SEİSO olarak üzerinde çalıştığınız diğer projeler nelerdir? SEİSO olarak halen GES anlamında Türkiye de 2 MWp e yakın kurulu güce sahip, 5 farklı projenin çalışmalarını sürdürüyoruz. Bu kapsamda İzmir, Konya, Karaman, Nevşehir ve Balıkesir deki müşterilerimize hizmet sunuyoruz. Bunun dışında özel projeler olarak niteleyebileceğimiz, LEED sertifikalı binalardaki BIPV (binaya entegre fotovoltaik sistemler) ve PVT (hibrit fotovoltaik panel) uygulama projelerimiz, TOKİ projelerimiz, yurt dışı fotovoltaik sistem projelerimiz halen inşası devam eden işlerimiz arasındadır. Ayrıca halen ihale hazırlıkları devam eden, kamunun önemli fotovoltaik yatırım projelerine istekli olarak mutlaka katılacağız. Bu kapsamda ülkemizde çıkılan ihalelerin en büyük tedarikçisi olmayı hedeflemekteyiz yılından bu yana birçok kamu kurumunun ilgili projelerini tamamlamış ve sektördeki en önemli tedarikçilerden olan SEİSO nun, bu yapısını korumayı hedefliyoruz. Ayrıca halen yürüttüğümüz TÜBİTAK destekli mobil fotovoltaik sistemler projemizde, önümüzdeki günlerde ikinci aşamaya geçeceğiz yılsonu ciro beklentiniz nedir? Halen elde ettiğimiz cirolar sektörün dünyadaki durumuna göre son derece düşük görünse bile, firmamızın Türkiye de sektördeki en yüksek ciroya sahip firmalardan olduğunu düşünüyoruz. SEİSO olarak bu yılsonu itibariyle 15 milyon TL ciro hedefliyoruz. Tabi bu rakam önümüzdeki gelişmelere paralel olarak, çok daha yüksek seviyelere çıkabilir. Zira çok hızlı değişen ve gelişen bir pazardayız. İmzalanacak yeni sözleşmelerle, beklentimizin ikiye katlanmasının da mümkün olduğunun farkındayız. - Orta ve uzun vadedeki planlarınızı anlatır mısınız? Orta vadeli planımız sektörde Türkiye ve yakın coğrafyamızda en önemli oyuncu olmaktır. Bu kapsamda müşteri memnuniyetinin artırılması için yeni yatırım projelerimiz bulunmaktadır. Ayrıca halen proje yönetimini de içeren yazılım altyapımızı, daha geliştirerek müşteri memnuniyeti değerlendirmesi, teknik servis talep ve takip işlemleri gibi farklı fonksiyonları da buraya yüklemek istiyoruz. Diğer taraftan sektördeki en önemli sorunlardan olan yetişmiş personel ihtiyacımızı karşılayabilmek için, öğrencilik yıllarından itibaren stajyer olarak istihdam ettiğimiz ve önümüzdeki dönemlerde yönetici kadromuza dâhil etmeyi planladığımız arkadaşlar var. Bu programı daha geliştirmeyi ve büyüme dönemlerimizde bu eksikliği yaşamamayı arzuluyoruz. Uzun vadede yerli ya da yabancı işbirliklerini gündemimize alacağız. Halen ön görüşmeleri devam eden muhtemel ortaklıklarımız söz konusu. Bu görüşmelerde EPC faaliyetleri ve yatırım olarak iki boyutumuz var. İki boyutta da istediğimizi gelişmeyi elde edebileceğimiz doğru partner arayışlarımız süreceği gibi, devam eden görüşmelerimiz için de yol almayı planlıyoruz. Aynı doğrultuda şirketimizi 2015 ten sonra Türkiye nin en büyük ilk

5 1000 şirketinden biri olarak konumlandırmayı ve en hızlı büyüyen teknoloji şirketi olmayı hedefliyoruz. - Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir? Ülkemizin güneş enerjisindeki potansiyeli ortadadır. Enerji ithalat rakamları da bu denli yüksek seviyelere ulaşmışken, sektörümüze destek verilmemesi söz konusu değildir. Bu noktada, kamudan kendi enerjisini üretmek isteyenlere sahip çıkılması, bunun önündeki bürokratik engellerin ivedilikle kaldırılmasını talep ediyoruz. Bunun gereğinin de halen yapılmaya çalışıldığının farkındayız. Umuyoruz ki, bu çalışmalar bir an evvel hızlanır ve sona gelinir. Diğer taraftan bu ülkede yaşayan herkesin sorumluluğu olan enerjide dışa bağımlılığı azaltacak çalışmalara olabildiğince destek verilmesini talep ediyoruz. Güneş yatırımlarını değerlendirirken, 2-3 yılda geri dönüş beklemek gibi anlamsız hesaplara girişilmemesi, 25 yıl garanti altındaki bir yatırımı doğru parametreler ve sorumluluk duygusu ile hareket edilmesi gerektiğinin önemine dikkat çekmek istiyoruz.