Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla NEDEN ESMA-İ HÜSNA

Transkript

1 1

2 Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla 2 NEDEN ESMA-İ HÜSNA

3 Neden Esma-i Hüsna Esma-i Hüsna Doğru Bir Allah tasavvuru Amaç: Allah a, sahih bir kulluk, İman ve teslimiyet 1. Allah a inananların tasavvurlarının Vahyin inşaa ettiği Allah tasavvurundan giderek uzaklaşmıştır. 2. Doğru bir Allah tasavvuruna sahip olmadan sahih bir kulluk, iman ve teslimiyetin gerçekleşmesi mümkün değildir. 3. Allah doğru bilinmeden, tanınmadan, anlaşılmadan bu ve obür hayatın anlam ve amacı asla anlaşılamayacaktır. 3

4 Neden Esma-i Hüsna Esma-i Hüsna Allah ı Doğru bilmek, tanımak, anlamak Hayatın anlam ve amacının anlaşılması 1. Allah demek anlam demektir. 2. Hayatın anlam ve amacının anlaşılabilmesi için, Allah ı doğru bilmek, tanımak ve anlamak gerekmektedir. 3. Bu ise Esma-i Hüsna yı bilmekle mümkün olacaktır. Allah tan uzaklaşmak, Anlamdan uzaklaşmaktır. 4

5 Allah sız, Anlamsız Hayat Dünya İnsan Yüktür. Hiçtir. Mezar 5

6 Vahyin İnşaa Ettiği Hayat 6

7 Sonsuz Saadet Menzili Vahyin İnşaa Ettiği Hayat 7

8 Merkezde Allah Sonsuz Saadet Menzili Vahyin İnşaa Ettiği Hayat 8

9 Merkezde Allah Sonsuz Saadet Menzili Vahyin İnşaa Ettiği Hayat 9

10 Tevhid: İnsan-Yaratıcı İlişkisi Merkezde Allah Sonsuz Saadet Menzili Adalet: İnsan-Yaratılan ilişkisi Vahyin İnşaa Ettiği Hayat 10

11 Tevhid: İnsan-Yaratıcı İlişkisi Merkezde Allah Gerçek Özgürlüğe uçuş Adalet: İnsan-Yaratılan ilişkisi Vahyin İnşaa Ettiği Hayat 11

12 Vahyin inşaa ettiği hayat. Bu hayatın merkezinde Allah var. Bu hayatın iki kanadı var. Tevhid ve Adalet Tevhid: İnsan-Yaratıcı ilişkisini temsil eder. Adalet: İnsan-Yaratılan ilişkisini temsil eder. Bu iki kanat sağlam olursa insan, sonsuz saadet menziline uçabilir. Yani gerçek özgürlüğe. Ayartıcı benliğe kölelikten, Allah a kulluğa doğru bir özgürlük uçuşu. Kanattan biri veya ikisi kırıksa, toplum ve insan hayatı herkese zindan olur. 12

13 Esma-i Hüsna yı Bilmek Allah ı gereği gibi tanımak Gereği gibi Kulluk için, 1. Allah ı gereği gibi tanımadan ve anlamadan, Allah a gereği gibi kulluk edilemez. 2. Esma-i Hüsna bilinmeden de Allah gereği gibi tanınamaz. 13

14 Allah ın Projeleri İnsan Kainat Allah İnsana şah damarından daha yakındır. Allah, göklerin ve yerin nurudur. 14

15 İnsan Allah insana şah damarından daha yakındır Yeryüzünün halifesidir - Mimarı Tasarım gerektirir Akıl gerektirir İrade gerektirir NİÇİN? 15

16 AMAÇ Yaratılış amacına uygun bir hayatı inşaa etmek. Bunun için insan, Allah ı tanıması gerekmektedir. 16

17 İnsanın farkında olması gereken hususlar Özel yeteneklerle donatıldığının, En güzel kıvamda yaratıldığının, Akıl, irade, vicdan ile donatıldığının. Sınırlı bir varlık, Zaafları olan bir varlık, Aciz bir varlık, Üst bir kudrete muhtaç bir varlık Bunları Unutursa; İnsan, kendini kaybeder, Sorumluluğunu yerine getiremez İnsan, Allah ı ve Kendini İyi Tanıyacak 17

18 Esma-i Hüsna nın İKİ İşlevi Var. İnsana Allah ı Tanıtmak: Sonsuz Mutlak Eşsiz ve benzersiz bir yaratıcı İnsana kendini Tanıtmak: Sonlu Sınırlı Eşi ve benzeri olan, yaratılan. Esma-i Hüsna Ey İnsan. Sen tanrı değilsin, olamazsın. 18

19 İnsanın yolculuğu Ezeli Mazi Ebedi Allah tan Allah a doğru Allah la birlikte Biz Allah a aidiz ve yine O na döneceğiz. Biz kulumuza şah damarından daha yakınız. 19

20 SORU 1 Allah hakkında bilgimiz nedir? Allah ı ne kadar tanıyoruz? Allah ı ne kadar anlıyoruz? 20

21 SORU 2 Kişi, bilmediği, tanımadığı, anlamadığı bir Allah a ne kadar ibadet edebilir? Kişi, bilmediği, tanımadığı, anlamadığı bir Allah a nasıl dua edebilir? Kişi, bilmediği, tanımadığı, anlamadığı bir Allah a nasıl ve ne derece kulluk edebilir? 21

22 ESMA-İ HÜSNA Allah ı anlamak, tanımak, bilmek için, Allah tarafından insanın idrakine sunulmuş bir imkandır. 22

23 Allah İnsan Sonsuz Mutlak Eşsiz ve benzersiz bir yaratıcı Sonlu Sınırlı Eşi ve benzeri olan, yaratılan. Böyle bir insan, böyle bir Allah ı direkt olarak tanıyamaz, anlayamaz. Anlamanın, tanımanın yolu Esma-i Hüsna dır. 23

24 Esma (Kök Analizi) Vesm-Nişan, Alamet Allah ın, esma ve sıfatlarla insan bilincine nüzulunu ifade eder. İsimler, isimlendirildikleri varlıkların nişanlarıdır. Varlıklarını ve niteliklerini gösterir. İsm-Yücelik, yükseklik, seçkinlik İlahi zatın, aşkın ve mutlak (sınırsız) tabiatını gösterir. O nun idrak dünyamızın erişemeyeceği mutlak zatına yapılmış bir atıf işlevi görür. Allah, zatı hakkındaki bilgiyi, bilinç dünyamıza sıfatlar yoluyla inzal eder. Sima-Yüzleri birbirinden ayıran alamet Allah ın, hiçbir bilincin erişemeyeceği aşkın ve mutlak zatını ifade eder. 24

25 Dil ile söylendiğinde, akla gelen, asli ve hakiki varlık ya da onun zihne yansıyan 25 suretidir. Varlık Katagorileri Eşyanın 3 tür varlığı Harici varlığı: Dillerdeki Varlığı: Bizzat kendisidir (ismi değil). Eşyanın dildeki sözel varlığıdır. Asli ve hakiki varlığı. Zihinlerdeki varlığı: İdrak edilebilenlerin idrakine yansıyan varlığı. Eşyanın ilmi varlığıdır. Onun hakkındaki ilmimizdir. İlim: bilinenin, bilenin zihninde ortaya çıkan benzeridir. Bir şeyin zihni varlığı, hakiki varlığın yerini tutmaz. DEĞİŞMEZ DEĞİŞMEZ DEĞİŞİR (Su-Ma-Ab)

26 SORU 3 Allah diyenin aklına Ne gelir? Allah diyenin aklına ne gelmesi gerekir? Bu soruların cevabını: Esma-i Hüsna belirler. 26

27 ALLAH Esmalar Vasıflar Nitelikler Esmalar Vasıflar Nitelikler Esmalar Vasıflar Nitelikler Bilinenden yola çıkarak O nu tanırız. Mükemmel, eşsiz, benzersiz, mutlak, aşkın bir varlığı, sınırlı, eşli, benzerli bir varlık anlayamaz. İnsan, ancak duyular yoluyla idrak ettiği konularda bilgi sahibi olabilirler. Dolayısıyla, duyular ötesi ve aşkın olan Allah, zatını duyular aleminin kavramlarıyla tanıtmaktadır. İŞTE BUNLAR ESMA-İ HÜSNA LARDIR. 27

28 Mutlak ALLAH Aşkından Mutlak ALLAH Aşkına Anlama İstikameti Anlama İstikameti Mukayyet İçkine Mukayyet İçkinden İNSAN İNSAN YANLIŞ DOĞRU 28

29 KUR AN DA ESMA-İ HÜSNA El-Esma il Hüsna Taha 8 İsra 110 A raf 180 Haşr 24 Bağlamı; Tevhid Bağlamı; Dua Bağlamı; Dua (çağrı-zikir) Bağlamı; İlahi isimler Konusu; Vahyin inişi Konusu; Konusu; Konusu; Düşünceni ister yüksek sesle dile getir (ister getirme). Unutma ki O, gizli (düşünceleri) bildiği gibi, ondan daha gizli (duyguları da) bilir. Allah, kendisinden başka ilah bulunmayandır. En güzel nitelikler, tüm mükemmellikler O na mahsustur. Deki, ister Allah diye yalvarıp yakarın, ister rahman diye. O na hangi biriyle yalvarırsanız yalvarın ama unutmayın ki en güzel nitelikler, tüm mükemmellikler sadece O na layıktır. En güzel isimler, tüm mükemmellikler O na aittir. Artık O nu onlarla çağırın ve O nun esmasında (yüceltilmesinde) haktan sapanlardan uzak durun O Allah tır. Mutlak yaratıcıdır. Var ettiğinin ilk örneklerini yaratandır. Yarattığı ilk örneklere suret giydirendir. En güzel nitelikler ve tüm 29 mükemmellikler O na mahsustur.

30 KUR AN DA ESMA-İ HÜSNA El-Esma il Hüsna Taha 8 İsra 110 A raf 180 Haşr 24 Allah tasavvuru inşası Allah tasavvuru inşası Allah tasavvuru inşası Allah tasavvuru inşası İnsanın gizli kalmış sırlarını ve zaaflarını bilen bir Allah. Gönüllere hükmeden bir Allah. Kendisinden hiçbir şeyin gizli kalmadığı bir Allah. İnsanın tüm ihtiyaçlarını bilen ve onları giderecek kudrete sahip bir Allah tasavvuru. Hayata müdahil bir Allah. Çocuk edinmeyen bir Allah. Tek otorite, ilah olan Allah. Güçlü, yardımcıya ihtiyaç duymayan bir Allah. Sınırsız büyük bir Allah. Tüm övgülerin O na mahsus olduğu bir Allah. Hiçbir mükemmellik atfını O ndan başkasına yapmayın. Allah ı esmalarıyla çağırın. O nu yüceltirken; hristiyanlar gibi babalıkoğulluk vasfı vermeyin. Mutlak yaratıcı bir Allah. Yarattıklarını en güzel bir biçimde yaratandır. Her şey onun adına hareket etmektedir, (sen de öyle yap ey insan) 30

31 Esma nın Değeri İmam Şafi Derki: Allah Esma-i Hüsna Kur an Sünnet Ümmetin ürettiği Bilgi 31

32 ALLAH Varlığın En Şereflisi Esma-i Hüsna En Şereflinin sıfatları İnsan Allah ı ve sıfatları bilmek en değerli bir eylemdir. İnsanı değerli kılar. 32

33 ALLAH ALLAH ALLAH İman Salih Amel Esma-i Hüsna Kul Kul Kul İman; kulun Allah a yaklaşması için bir vesiledir. Salih Amel; kulun Allah a yaklaşması için bir vesiledir. Esma; kulun Allah a yaklaşması için bir vesiledir. Esma; Allah tan insana 33 uzanan şefkat elidir.

34 ALLAH Duaya İcabet Yakınlaşma İman Salih Amel İman ve Salih Amel Kulun elindedir. DUA HALİ. 34

35 ALLAH Sağlam İp İman Esma-i Hüsna Salih Amel Esma; Allah tan kula uzatılan sağlam bir iptir. İman ve Salih amel, ruhun Allah a miracı için bu ipe yapışan iki elidir. DUA HALİ. 35

36 Esma; Allah ın Zatına Perdedir. ALLAH Esma Perdesi İnsan Sınırlı olan yaratılmışları, sonsuz olan yaratandan ayırır. Akıl O nu perdesiz kavrayamaz. İlahi zata ait bilgi, insana esma perdesi üzerinden ulaşır. Bu perde, ilahi isim ve sıfatları gösteren bir 36 aynadır.

37 Esma; Allah adıyla/adına okumanın anahtarıdır. Okumak = Akletme Faaliyeti 37

38 Gören İşiten Okumak Dokunan = Okuyor Demektir. Tadan Düşünen Öğrenen Anlıyor Okuyan İşiten Anlamlandırıyor = Demektir. Biliyor Bildiriyor 38

39 Kim Adına, Hangi Referansla Okumak Kim adına okunuyorsa, ona referansla anlıyor ve anlamlandırıyorsunuz demektir. Allah adına okumak, varlık kitabını Allah a referansla anlama ve anlamlandırmak demektir. 39

40 İlk Emir Oku Allah Adına / Adıyla Oku Allah adına okuyan, okuduğu zat adına anlar ve anlamlandırır. Yeryüzü Halifeliği; bir kitap olan hayatı O nun adına ve O nun adıyla inşa etmektir. O nun adına yapılan eylemler Salih Amel adını ancak alabilir. 40

41 NEDEN ESMA-İ HÜSNA 1. Allah ı, kendi kelamından bilmek, tanımak ve anlamak için. 2. Sahih ve Tevhidi bir Allah tasavvuru inşa etmek için. 3. Allah tan bağımsız bir hayat alanı olmadığını talim için. 4. Allah ın esmasıyla ahlaklanmak için. 5. Halık ile Mahluk arasındaki hüviyet farkını anlamak için. 6. Allah a yaklaşmaya bir vesile olsun için. 7. Allah ı, layık olan vasıflarla anıp, O na layık olmayan vasıflarla anmamak için. 8. Allah ı, öğrettiği gibi zikredip iç huzuru duymak için. 9. Dua ve İbadetin kabule yakın olması için. 41

42 Esma nın Eyleme Dönüşmesi Allah ın Esma sıyla Ahlaklanmaktır. Esma, insana yol gösteren bir rehberdir. Ahlak ın kaynağı Allah tır. Esma, insanda ahlaka dönüşmelidir. İnsanda ahlaka dönüşmeyecekse, esmayı bilmek kuru bir malumat olur. 42

43 Allah ın Esma sıyla Ahlaklanmak Allah gibi olmaya çalışmak demek değildir. ALLAH El-Basir Es-Semi El-Alim TANIMAK İNSAN Allah ın esmasıyla ahlaklanmak, insanın Allah ı bilmesi, tanıması ve anlamasıdır. İnsan, Allah ı bilirse kendini bilir. Kendi küçüklüğünü bilirse, o zaman Allah ın büyüklüğünü bilir. 43

44 Allah ın Esma sıyla Ahlaklanmak; Allah ı sevmek demektir Sevmek (El-Vedud) Cehalete dayalı Tutku Kalbi Eylem Bilgiye dayalı Muhabbet Sevmek, kalbi bir eylemdir. Bilgiye ya da cehalete dayalı olabilir. Bilgiye dayalı ise muhabbet, cehalete dayalı ise tutku olur. Bilme, tanıma, anlama, artan bir sevgiye dönüşür. Buna bağlı olarak kalbi yakınlık da artar. Sonuç: Teslimiyet. Bilme Tanıma Anlama Artan Sevgi Kalbi yakınlık Teslimiyet 44

45 Allah-İnsan İlişkileri ALLAH Farzlar Kulluk İlişkisi Farzlar İNSAN Farzlara dayalı bir Allah-İnsan ilişkisi, emir-komuta ile sınırlı bir 45 kulluk ilişkisidir.

46 Allah-İnsan İlişkileri ALLAH Farzlar + Nafileler Dostluk İlişkisi Farzlar + Nafileler İNSAN Farz + Nafileye dayalı bir Allah-İnsan ilişkisi, dostluk düzeyinde bir 46 ilişkidir.

47 El-Vedüd İlahi Sevgi İlahi İlgi-alaka VAHİY le İNŞA Tasavvur Akıl İdrak - Şahsiyet O kişinin; Gönül Kulağı duyar Gönül Gözü görür Gönül Dili konuşur Allah onun; İşiten kulağı Yürüyen Ayağı Gören Gözü Tutan Eli Konuşan Dili olur. Allah ın İşit dediği Yerden işitir Allah ın Gör dediği Yerden bakar Allah ın Tut dediği Yerden tutar 47