İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ KISALTMALAR GIRIŞ 1. MIRAS HUKUKUNUN KONUSU VE NITELIĞI, MIRAS HUKUKUNDAKI EĞILIMLER

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER KISALTMALAR V XI XXXV GIRIŞ 1. MIRAS HUKUKUNUN KONUSU VE NITELIĞI, MIRAS HUKUKUNDAKI EĞILIMLER ı - MIRAS HUKUKU KAVRAMı 1 II - MIRAS HUKUKUNUN NITELIĞI VE FONKSIYONU Mirasbırakanın menfaati Sağ kalanların menfaatleri Mirasbırakanın alacaklılarının menfaatleri Devletin ilgi ve menfaati 3 III - MİRAS HUKUKUNDAKİ ÇEŞİTLİ EĞİLİMLER Aileyi koruyan görüş Ferdiyetçi görüş Kollektivist veya sosyalist görüş 5 IV- TÜRK MİRAS HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 5 V - ESKİ HUKUKUMUZ 5 VI - MEDENÎ KANUNUN DÜZENLEME ŞEKLİ Genel olarak MK.'un miras hukuku kitabının çatısı Medenî Kanun dışında diğer mevzuat hükümleri 7 2. MİRAS HUKUKUNUN ESAS KAVRAMLARI I - MİRASBIRAKAN (MURİS) 8 II- ÖLÜM 8 III - TEREKE (MİRAS) 9 IV - MİRASIN GEÇİŞİ (KÜLLİ HALEFİYET PRENSİBİ) 9 V - MİRASÇI 11 VI - MUSALEH (LEHİNE BELİRLİ MAL VASİYET OLUNAN KİŞİ) 11 VII - ÖLÜME BAĞLI TASARRUF 12

2 XII BİRİNCİ KISIM YASAL MİRASÇILIK 3. YASAL MİRASÇILIĞIN DAYANDIĞI ESAS FİKİRLER I - GENEL BİLGİLER 13 II - YASAL MİRASÇILAR Genel olarak Kan hısımlarının sınırlanması ve zümre usulü 14 a - Sınıf usulü 14 b - Zümre usulü 14 c-zümre usulünün fayda ve sakıncaları HISIMLARIN YASAL MİRASÇILIĞI VE ZÜMRE USULÜ I - GENEL ESASLAR 18 II - BİRİNCİ ZÜMRE MİRASÇILARI 19 III - İKİNCİ ZÜMRE MİRASÇILARI 22 IV - ÜÇÜNCÜ ZÜMRE MİRASÇILARI 24 V- DİĞER ZÜMRE HISIMLARI 28 5 EVLİLİK DIŞI ÇOCUĞUN YASAL MİRAS HAKKI I - GENEL BİLGİLER 29 II - SOYBAĞI DÜZELTİLMİŞ ÇOCUĞUN YASAL MİRAS HAKKI EVLATLIĞIN YASAL MİRAS HAKKI 7. DEVLETİN YASAL MİRASÇILIĞI 8. SAĞ KALAN EŞİN YASAL MİRAS HAKKI I - GENEL BİLGİLER 38 II - SAĞ KALAN EŞİN BİRİNCİ ZÜMRE HISIMLARI İLE BİRLİKTE MİRASÇI OLMASI 41 III - SAĞ KALAN EŞİN İKİNCİ ZÜMRE HISIMLARI İLE BİRLİKTE MİRASÇI OLMASI 42 IV - SAĞ KALAN EŞİN ÜÇÜNCÜ ZÜMRE HİSiLARI İLE BİRLİKTE MİRASÇI OLMASI 44 V - BOŞANMANIN VE EVLİLİĞİN İPTALİNİN EŞİN YASAL MİRASÇILIĞINA ETKİSİ 47

3 Aill İKİNCİ KISIM ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR 9. GENEL OLARAK ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR I - ÖLÜME BAĞLI TASARRUF KAVRAMI 49 II - ŞEKLÎ (GENİŞ) ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR Vasiyetname Miras sözleşmesi 52 III - MADDÎ (DAR) ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR Ölüme bağlı bağışlar Tereke ile ilgilisi olmayan ölüme bağlı tasarruflar 54 IV - MEDENİ KANUNUN ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR HAKKINDAKİ HÜKÜMLERİNİN ÇATISI VASİYET SERBESTLİĞİ I - KAVRAM 56 II - VASİYET SERBESTLİĞİ PRENSİBİNİN SINIRLARI 56 III - VASİYET SERBESTLİĞİ HAKKININ KULLANILMASI Kullanım şekli Bizzat ve şahsen kullanma zorunluluğu ÖLÜME BAĞLI TASARRUF YAPMAK EHLİYETİ I - ŞARTLAR Ayırt etme gücü 59 a - Ayırt etme gücünden yoksun olanın durumu 59 b - Kısıtlıların vasiyetname yapmak ehliyeti 60 c - Kısıtlıların miras sözleşmesi yapmak ehliyeti 61 d - Evli kadının ve kendilerine yasal danışman atanan kimselerin durumu Yaş şartı 63 II - EHLİYETSİZLİĞİN SONUCU ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN ŞEKİLLERİ 13. EL YAZILI VASİYETNAME I - NİTELİĞİ, FAYDA VE SAKINCALARI 67 II - EL YAZILI VASİYETNAMENİN ŞARTLARI Bütün vasiyetnamenin, baştan sonuna kadar, vasiyetçinin el yazısı ile yazılması 68

4 XIV 2 - Ölüme bağlı tasarruf yapma amacının izlenmesi Tarih şartı imza şartı El yazılı vasiyetnamenin tevdii RESMÎ VASİYETNAME I - GENEL BİLGİLER 77 II - OKUMA YAZMA İKTİDARI BULUNAN KİMSELERİN YAPABİLECEKLERİ RESMÎ VASİYETNAME 80 III - OKUMA - YAZMA İKTİDARI BULUNMAYAN VEYA VASİYETNAME METNİNİ OKUMAYANLARIN YAPABİLECEKLERİ RESMÎ VASİYETNAME SÖZLÜ VASİYETNAME I- ŞARTLAR Vasiyetçinin gerek el yazılı, gerek resmî vasiyetname yapamayacak durumda bulunması Olağanüstü bir durumun bulunması 88 II - SÖZLÜ VASİYETİN YAPILMASI (ŞEKİL ŞARTLARI) Vasiyetçinin uyması gereken şartlar 90 a - Vasiyetçinin son arzu ve irade beyanı 90 b - Tanıkların buradaki hukuki durumları Tanıkların yapmak zorunda oldukları işlemler 92 a- Son irade beyanının yazılması 92 b - Sözlü vasiyetin hâkime bildirilmesi 93 c - Tanıkların onayı Askerlerin, ülke sınırları dışında seyreden bir ulaşım aracında bulunanların, sağlık kurumlannda tedavi edilenlerin yaptıklan sözlü vasiyetler 95 III - SÖZLÜ VASİYETİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 96 a - Sözlü vasiyetin geçici zaman için hüküm ifade etmesi 96 b- Hükümsüzlük VASİYETNAMEDEN DÖNME VE VASİYETNAMENİN YOK OLMASI I - GENEL BİLGİLER 97 II - AÇIK DÖNME 98 III - ÖRTÜLÜ DÖNME Vasiyetnameden örtülü (dolayısıyla) dönme Vasiyetçinin, belirti mal vasiyetine ilişkin tek taraflı ölüme bağiı tasarrufundan sağlararası (ölüme bağlı olmayan) tasarrufla dönmesi (Ademptio Legati)

5 XV IV - VASİYETÇİNİN VASİYETNAMESİNİ YOK ETMEK SURETİYLE BUNDAN DÖNMESİ 102 V - VASİYETNAMENİN KAZAEN VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN FİİLİ İLE YOK OLMASI VASİYETNAMENİN İÇİNDEKİ TASARRUFLAR VE YORUMU I - VASİYETNAMENİN İÇİNDEKİ TASARRUFLAR 105 II - ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU Yorum kavramı Ölüme bağlı tasarrufların yorumuna ilişkin kurallar 107 a - Tasarrufun beyan edilmiş oluğu gibi anlaşılması 108 b - Vasiyetçinin gerçek iradesinin araştırılması 109 c - Vasiyetname dışındaki sebep ve delillerden faydalanma 110 d - "Favor Testamenti" prensibi 111 e -Yorumun yasal mirasçılık lehine yapılması MİRASÇI ATAMA VE MAL VASİYETİ I - MİRASÇI ATAMA VE MAL VASİYETİ KAVRAMLARI 114 II - VASİYET ALACAĞININ DOĞUMU VE İFASINI TALEF HAKKI 116 III - LEHİNE MAL VASİYET OLUNAN KİŞİNİN BELİRTİLMESİ 117 IV - MAL VASİYETİNİN KONUSU VE ÇEŞİTLERİ Terekedeki belli bir malın vasiyeti Cins olarak belirtilen bir malın vasiyeti Seçimlik vasiyetler Alt vasiyet (ikinci derecede vasiyet) Mirasçıya miras payı dışında yapılan mal vasiyeti İrat vasiyeti İntifa vasiyeti Alacak vasiyeti 124 a - Alacak vasiyeti 124 b - ibra (borçtan kurtarma) vasiyeti Tedarik etme vasiyeti Sigorta vasiyeti 126 V - MAL VASİYETLERİNİN TENKİSİ 126

6 XVI 19. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA KOŞULLAR VE YÜKLEMELER I - GENEL BİLGİLER 127 II - ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA KOŞULLAR Koşulla yapılamayan işlemler Geciktirici koşul, bozucu koşul Yasak olan koşullar 129 a - Kanuna, ahlâk ve âdaba aykırı koşullar 129 b - İmkânsız koşullar 130 c - Anlamsız ve tamamen rahatsız edici (sıkıcı) koşullar Koşulun gerçekleşmesinden önceki aşama Koşulun gerçekleşmesi 131 a - Koşulun gerçekleşmesine imkân kalmadığının varsayılması 132 b - Gerçekleşen koşulun geçmişe etkili olmaması 132 III - YÜKLEMELER Yükleme kavramı Yüklemede taraflar Yüklemenin konusu Yükleme çeşitleri Yüklemenin ifasının talep olunması Yasak olan veya geçerli olmayan yüklemeler 138 a - Kanuna, ahlâk ve âdaba aykırı yüklemeler 138 b - İfası imkansız yüklemeler 138 c - Anlamsız ve sıkıcı (rahatsız edici) yüklemeler ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA İKAMELER I - ALELADE İKAME (YEDEK MİRASÇI ATAMA) Kavram Alelade ikamenin birden fazla kişi lehine yapılması Alelade ikameye ait çeşitli haller 140 II - FEVKALADE İKAME Kavram Saklı pay üzerinde fevkalade ikame yapılamaması Fevkalade ikamenin hukuki niteliği Fevkalade ikamenin sakıncaları ve bu konudaki sınırlamalar inşai (kurucu) ikameler Fevkalade ikamenin hükümleri 146 a - Fevkalade ikamenin açılmasından önceki safha 146

7 XVII b- Fevkalade ikamenin açılması ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLA VAKIF KURULMASI 22. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ I - KAVRAM 157 II - VASİYETİ YERİNE GETİRME MEMURLUĞUNUN NİTELİĞİ 158 III - SORUNA TARİHİ VE KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ 158 IV- VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ TAYİNİ 159 V- VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNİN YETKİLERİ Genel bilgiler Tereke mallarını idare yetkisi Tasarruf işlemleri yapmak yetkisi Davada taraf olma ehliyeti 163 VI - VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNİN DENETLENMESİ 164 VII - VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNİN SORUMLULUĞU 166 VII - VASİYETİ YERİNE GETİRME MEMURLUĞUNUN SONA ERMESİ MİRAS SÖZLEŞMELERİ VEYA TASARRUFÎ MİRAS SÖZLEŞMELERİ I - KAVRAM 169 II - MİRAS SÖZLEŞMELERİNİN TARİHÇESİ VE HUKUK POLİTİKASI BAKIMINDAN YERİ 170 III - MİRAS SÖZLEŞMELERİNİN KAPSAM BAKIMINDAN ÇEŞİTLERİ Miras sözleşmelerinin kapsamı Bir taraflı ve iki taraflı miras sözleşmeleri Taraflar veya üçüncü kişi lehine ölüme bağlı tasarrufu kapsayan miras sözleşmeleri Miras sözleşmesinin ikiden fazla kişi arasında yapılması 175 IV- MİRAS SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 176 V - MİRAS SÖZLEŞMESİ YAPMAK EHLİYETİ 176 VI - MİRAS SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 177 VII - MİRAS SÖZLEŞMESİNİN FESHİ Anlaşma ile fesih Tek taraflı fesih hakkı 178 a - Vasiyetçinin fesih hakkını saklı tutması 178 b - Mirasçılıktan çıkarma sebebinin bulunması 179 c - Edimin ifa edilmemiş olması 180

8 XVIII d - Bir irade sakatlığı sebebinin bulunması 180 e - Şekil eksikliği f - Ehliyetsizlik 181 VIII - MİRAS SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMELERİ I - HUKUKİ NİTELİĞİ VE ŞARTLARI Genel bilgiler ivazlı ve ivazsız feragat sözleşmeleri Feragat sözleşmesinin tarafları Feragat sözleşmesinin benzeri diğer hukuki işlemlerden ayırt edilmesi 185 II - MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ Feragatin esas sonucu Feragatin feragat edenin altsoyuna etkileri Feragatin feragat edenin altsoyuna etkili olması veya bunun altsoyunun bulunmaması 187 a - Feragatin açık olarak gösterilen bir kişi veya kişiler lehine yapılması 187 b - Feragat sözleşmesinin belli bir kişi lehine yapılmaması ivazlı feragat sebebiyle mirasbırakanın alacaklılarının talep hakkı Mirasçıların tenkis talebi ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ, ÖZELLİKLE İRADE SAKATLIKLARI SEBEBİ İLE İPTAL I - ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 192 II - ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTAL SEBEPLERİ İptal sebepleri İstenmeyerek yapılan irade sakathklan 195 a - Hata (yanılma) 195 b - Hile (yanıltma) 198 c - Tehdit ve cebir Bilerek yapılan irade sakatlıkları 200 a - Zihnî kayıt 201 b - Latife beyanı Muvazaa Gabin 202 III - İPTAL DAVASI iptal davasını kim açabilir? 203

9 XIX 2 - Yetkili ve görevli mahkeme İptal davası kime karşı açılabilir? Süreler 205 a - Bir yıllık süre 205 b - On yıllık süre 206 c - Yirmi yıllık süre 207 d - iptalin defi yoluyla ileri sürülmesi Hata, hile, tehdit ve cebir sebeplerine ilişkin iki özel kural İptal davasının hükmü Ortak vasiyetnamenin geçersizliği 213 V - ÖLÜME BAĞLI TASARRUFUN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLARI TASARRUF ORANI VE SAKLI PAY I - TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ VE SAKLI PAY 216 II - SAKLI PAYLI MİRASÇILAR VE SAKLI PAYLARI Saklı paylı mirasçılar Saklı paylar ve tasarruf oranı (serbest kısım) 219 a - Birinci zümrede 219 b - İkinci zümrede 220 c - Sağ kalan eşin birinci zümre hısımları ile birlikte mirasçı olması 221 d - Sağ kalan eşin ikinci zümre hısımları ile birlikte mirasçı olması 222 e - Sağ kalan eşin üçüncü zümrede kök başlan ve çocukları ile birlikte mirasçı olması 223 f - Sağ kalan eşin tek başına kanuni mirasçı olması Mal rejimlerinin saklı pay haklarına etkisi TASARRUF ORANININ HESAPLANMASI I - TEREKENİN TESPİTİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 225 II -TEREKE BÜTÜNÜNDEN İNDİRİLMESİ GEREKEN DEĞERLER Mirasbırakanın borçlan Cenaze giderleri Terekenin mühürlenmesi ve yazımı giderleri Mirasbırakan ile birlikte yaşayanların üç aylık geçim giderleri 227 III - TEREKEYE EKLENMESİ GEREKEN DEĞERLER Mirasbırakanın sağlararası, tenkise veya mirasta iadeye tâbi bağışlamaları 227

10 XX 2 - Mirasbırakanın, ölüm tehlikesine karşı üçüncü kişi lehine yaptığı sigortalar 229 IV - MİRASI RET, MİRASTAN FERAGAT, ISKAT VE YOKSUNLUK HALLERİNDE TASARRUF ORANININ HESAPLANMASI Mirasın reddi halinde Mirastan feragat halinde Mirastan ıskat (mirasçılıktan çıkarma) halinde Mirastan yoksunluk halinde MİRASTAN ISKAT (MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA) I - GENEL BİLGİLER 232 II - ALELADE ISKAT Alelade ıskat sebepleri 233 a - Mirasçının, mirasbırakanın veya onun yakınlarına karşı ağır bir suç işlemesi 233 b - Mirasçının, mirasbırakana veya ailesi üyelerine karşı hukuken yükümlü olduğu aile hukuku görevlerini önemli ölçüde yerine getirmemesi Mirastan ıskatın şartları Iskatın şekli Mirasbırakanın affetmesi Iskatın hükümleri Iskata itiraz (iptal) 241 III - BORÇ ÖDEMEDEN ACİZ SEBEBİ İLE MİRASTAN ISKAT Kavram Aciz sebebi ile ıskatın şartlan Aciz sebebiyle ıskatın hükümleri Aciz sebebiyle ıskatın hükümsüz hale gelmesi MİRASBIRAKANIN SAKLI PAYI İHLÂL EDEN TASARRUFLARININ TENKİSİ I - TENKİS KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 246 II- ŞARTLAR 247 III - TENKİS DAVASI Davacılar Görevli ve yetkili mahkeme Davalılar Süreler 251 a - Bir yıllık süre 251

11 XXI b - On yıllık süre 251 c - İptal ve tenkis taleplerinin birleşmesi 252 d - Tenkisin defi yolu ile ileri sürülmesi 253 IV - MİRAS BİRAKANIN TENKİSE TÂBİ TASARRUFLARI Ölüme bağlı tasarruflar Sağlararası bağışlamalardan tenkise tâbi bulunanlar 254 a - MK. m. 565 bent b - MK. m. 565 bent c - MK. m. 565 bent d - MK. m. 565 bent e - Mirasbırakanın üçüncü kişi lehine yaptığı sigortalar 266 V - TENKİSİN HÜKMÜ Genel hüküm Tenkisine hükmolunan malların saklı paylı mirasçı tarafından talep olunması Mirasbırakanın sağlararası bir bağışlamasının tenkisi halinde, tenkis olunan meblağın veya malın saklı paylı mirasçıya geri verilmesi yükümlülüğü (MK. m. 566) Lehine vasiyet yapılan kişinin tenkisle yükümlü bulunması halinde sahip olduğu seçim hakkı (MK. m. 564) İntifa veya irat vasiyetinin ifasında saklı paylı mirasçının seçim hakkı (MK. m. 568) 271 VI - TENKİSE UYGULANACAK USUL Tenkiste sıra 272 a - Mirasbırakanın aynı zamanda ifa olunan tasarrufları 272 b - Mirasbırakanın çeşitli tarihlerde yapmış olduğu sağlararası bağışları 273 c - Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı demek ve vakıflara yapılan kazandırmalar Mirasbırakanın tasarruflarının orantılı olarak tenkisi halinde izlenecek usul. 274 a - Bağışlamaların, saklı payı olmayan kişiler lehine yapılması 275 b - Bağışlamaların, saklı paylı mirasçılar lehine yapılması 278 c - Bağışlamaların, hem saklı paylı mirasçılar, hem de saklı payı olmayan kişiler lehine yapılması 280 ÜÇÜNCÜ KISIM MİRASIN GEÇMESİ 30. GENEL OLARAK MİRASIN GEÇMESİ I - MEDENÎ KANUNUN SİSTEMATİĞİ 283 II - MİRASIN GEÇTİĞİ YER 284

12 XXII 31. MİRASIN AÇILMASI 32. MİRASÇILIK EHLİYETİ I - SAĞ OLMAK ŞARTI II - HAK EHLİYETİ ŞARTI 288 III - MİRASTAN YOKSUNLUK SEBEBİNİN BULUNMAMASI ŞARTI Mirastan yoksunluk kavramı Mirastan yoksunluk sebepleri Mirastan yoksunluğun hükümleri 293 a - Yoksunluğun kendiliğinden hüküm ifade etmesi 293 b - Yoksunluk hükmünün geriye yürümesi 294 c - Yoksunluğun nisbî olması 294 d - Yoksunluğun kişisel olması 294 e - Yoksunluğun mirasbırakanın tasarruf oranına etkisi 295 f - Mirasbırakanın affetmesi GAİPLİK HALİNDE MİRASIN GEÇMESİ I - GAİBİN MİRASININ GEÇMESİ 297 II - MİRASÇILARDAN BİRİNİN GAİP OLMASI 299 III - HAKKINDA GAİPLİK KARARI VERİLEN KİMSENİN HEM MİRASBIRAKAN, HEM DE MİRASÇI OLMASI MİRASIN GEÇMESİNİN GENEL OLARAK SONUÇLARI 35. KORUMA ÖNLEMLERİ I - KAVRAM VE AMAÇ 304 II - KORUMA ÖNLEMLERİNİN ÇEŞİTLERİ Terekenin mühürlenmesi ve deftere geçirilmesi Mirasın resmen yönetilmesi 307 a- Kavram 307 b - Mirası resmen idare ile görevli kişinin tayini 307 c - Mirasın resmen idaresi halleri 308 d- Mirası resmen idare edenin görev ve yetkileri 309 e - Resmî idarenin sona ermesi 310 f - Mirasın Devlete geçmesi Vasiyetnamenin tevdii Vasiyetnamenin açılması 312

13 XXIII 5 - Vasiyetnamenin tenfizi MİRASÇILIK (VERASET) BELGESİ I- KAVRAM VE AMAÇ 315 II - MİRASÇILIK BELGESİ ALINMASINDA İZLENECEK USUL Görevli ve yetkili mahkeme Mirasçıların talep hakları Çekişmesiz yargı usulü Mirasçılık belgesinin kapsamı 319 III - MİRASÇILIK BELGESİNİN NİTELİĞİ VE FONKSİYONLARI 319 IV - MİRASÇILIK BELGESİNİN İPTALİ VEYA DÜZELTİLMESİ MİRASIN KAZANILMASI I - MİRASIN KAZANILMASI HAKKINDA KANUNUMUZUN SİSTEMİ Mirasın kendiliğinden kazanılması prensibi Küllî intikal prensibi 324 II - TEREKE MALLARININ MİRASÇI TARAFINDAN KAZANILMASI Miras yolu ile geçen haklar Miras yolu ile geçmeyen hak ve alacaklar 326 III - MİRASÇILARIN TEREKE MALLARI ÜZERİNDEKİ ZİLYETLİĞİ 327 IV - MİRASBIRAKANIN BORÇLARINDAN DOLAYI MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU VASİYET OLUNAN MALIN KAZANILMASI I - MUSALEHİN TALEP HAKKI Niteliği Vasiyet olunan malın kazanılması Zamanaşımı 330 II - MAL VASİYETİNİN İFASI 331 III - VASİYET OLUNAN MALDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER Mirasın açılmasından önceki değişiklikler Mirasın açılmasından sonra meydana gelen değişiklikler 332 a - Masraflar ve hasar 332 b - Semereler 333

14 XXIV IV - MUSALEHİN MURİSİN ALACAKLILARI KARŞISINDA DURUMU 334 V - MUSALEHİN, MİRASÇILARIN ALACAKLILARI KARŞISINDA DURUMU MİRASIN REDDİ I - MİRASIN REDDİ KAVRAMI VE ÇEŞİTLERİ 336 II - MİRASBIRAKANIN ÖDEMEDEN ACZİ NEDENİYLE RED Kavram ve şartları Ödemeden aciz nedeniyle reddin hükümleri 338 III - RED HAKKINDAN YOKSUNLUK Mirasın kabulü, özellikle örtülü olarak kabul 340 a - Mirasçının terekeye karışması terekenin olağan yönetimi dışında veya miras işlerinin devam ettirilmesi niteliğinde bulunmayan bir işlem yapması 340 b - Mirasçının terekeye ait bir malı gizlemesi veya zimmetine geçirmesi Mirası red beyanı kanunda yazılı süre içinde yapılmalıdır 343 a - Yasal mirasçılar hakkında 344 b-atanmış mirasçılar hakkında 344 c - Sürenin uzatılması veya yeni bir süre verilmesi 345 d - Tereke mallarının deftere geçirilmesi halinde red süresi 345 e - Mirasçının mirası reddetmeden ölmesi halinde red hakkı ve süresi 346 IV - MİRASI RED HAKKININ KULLANILMASI Mirasın reddi tek taraflı varması gerekli bir hukuki işlemdir Mirasın reddi kayıtsız ve şartsız olmalıdır Mirasın reddi beyanının tescili Mirasın reddi beyanından dönülememesi 348 V - MİRASIN REDDİNİN HÜKÜMLERİ Reddin reddeden bakımından hükümleri Reddin reddolunan miras hakkı bakımından hükümleri 348 a - Kanuni mirasçılardan birinin mirası reddetmesi 348 b - Atanmış mirasçıların mirası reddetmeleri 349 c - En yakın bütün mirasçıların mirası reddetmeleri 349 d - Sağ kalan eşle birlikte mirasçı olan altsoyun tümü tarafından mirasın reddi 352 e - Mirasın alt derece lehine reddi Alacaklıların korunması 353 a - Mirası reddeden mirasçının alacaklılarının korunması 354 b - Mirasbırakanın alacaklılarının korunması 357 VI - BELİRLİ MAL VASİYETİNİN REDDİ 359

15 XXV 40. DEFTER TUTMA TALEBİ VE MİRASIN TUTULAN DEFTER GEREĞİNCE KABULÜ I - KAVRAM VE AMAÇ 361 il - DEFTER TUTMA İŞLEMİ Defter tutma talebi 362 a - Mirasçıların talebi 362 b - Süre 363 c - Koruma önlemi niteliğindeki defter tutma talebinden farkı Defter tutma işlemi 364 a -Tereke aktif ve pasifinin deftere geçirilmesi 365 b - ilgililerin bilgi verme mükellefiyeti 365 c - Davet ve ilan 365 d - Defter tutma muamelesi esnasında tereke mallarının bir değişikliğe uğratılmaması 366 e - Tereke aleyhine açılacak dava ve icra takipleri hakkında zamanaşımının durması Deftere kayıt süresinin sona ermesi 367 III - DEFTER TUTULMASININ HÜKÜMLERİ Mirasçıların karar almaya çağırılmaları 367 a - Mirasçının dört şıklı seçim hakkı 367 b - Seçim hakkının kullanılma süresi 368 c - Sürenin uzatılması 368 d - Mirasçının süresi içinde seçim hakkını kullanmaması 368 e - Karar vermeye çağırılan mirasçılardan her birinin ayn bir şıkkı seçmesi Tutulan defter gereğince mirası kabul eden mirasçının mirasbırakanın borçlarından dolayı olan sorumluluğu 370 a - Deftere yazılan borçlardan mesuliyet 371 b - Deftere yazılı olmayan borçlardan sorumluluk Mirasbırakanın kefalet borçlarından mirasçının sorumluluğu RESMÎ TASFİYE TALEBİ I - AMACI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 376 II- RESMÎ TASFİYE TALEBİ Mirasçının resmî tasfiye talebi 377 a - Talep hakkı 377 b - Süre Mirasbırakanın alacaklılannın talep hakkı 379 a - Talep hakkı 379

16 XXVI b - Süre Mirasın yetkili merci tarafından re'sen resmî tasfiyesi 381 III - RESMÎ TASFİYEDE USUL Resmî tasfiye kararı Resmî tasfiyenin yapılması 382 a - Tasfiyeyi yapacak kişinin tayini 382 b - Resmî tasfiyenin yapılması 382 c - Mirasçıların ve mirasbırakanın alacaklılarının şikayet hakları 386 d - Tasfiyeyi yapanın sorumluluğu 386 IV- RESMÎ TASFİYENİN HÜKÜMLERİ Tereke borçlarından sorumluluk Tasfiye sonunda artan malların mirasçılara ait olması MİRAS SEBEBİ İLE İSTİHKAK DAVASI I- KAVRAM Miras sebebi ile istihkak davasının mirasçının mirasbırakandan miras yolu ile elde ettiği özel bir sebebe dayanan dava hakkından ayırt edilmesi Miras sebebiyle istihkak davası, istihkak davasından ayırt edilmek gerekir Miras sebebi ile istihkak davasının özellikleri 393 II - MİRAS SEBEBİ İLE İSTİHKAK DAVASI Davacı Davalı 395 a - Tereke malına zilyed olan mirasçı aleyhine miras sebebi ile istihkak davası açılması 395 b - Tereke malına zilyet olan üçüncü kişiler aleyhine miras sebebi ile istihkak davası açılması 396 III- ZAMANAŞIMI Dava olunanın iyiniyet sahibi olması 397 a-bir yıllık süre 397 b - On yıllık süre Kötüniyet sahibi olanlara karşı yirmi yıllık süre Davanın açılmasının diğer bir davanın sona ermesine bağlı bulunması 399 IV - KORUMA ÖNLEMLERİ 399 V - HÜKÜMLERİ 4Oo 1 - Tereke mallannın zilyetliğinin davacıya geçirilmesi Ayni ikame prensibi Miras sebebi ile istihkak talep ve davasına karşı kazandırıcı zamanaşımı defi ileri sürülememesi 401

17 XXVII DÖRDÜNCÜ KISIM MİRASIN TAKSİMİ (PAYLAŞILMASI) 43. MİRASIN TAKSİMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 44. MİRAS ORTAKLIĞI I - TAKSİMDEN ÖNCE MİRASÇILAR ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ İştirak halinde mülkiyet hakkı kavramı Mirasçıların iştirak halinde hak sahipliği 407 II - MİRASÇILARIN İŞTİRAK HALİNDE HAK SAHİPLİĞİNİN (MİRAS ORTAKLIĞININ) KONUSU VE ÖZELLİKLERİ Konusu Özellikleri 409 a - Tüzel kişiliğinin bulunmaması 409 b - Kanundan doğması 409 c - Geçici nitelikte olması 409 d - Ortaklar arasında kişisel bağlılık ve birlik bulunması 410 e - Mirasçılardan her birinin hakkının terekenin bütünü üzerinde olması 410 f- Birlikte hareket zorunluluğu 411 g - Miras hissesinin devri 411 h - Mirasbırakanın borçlarından sorumluluk 411 III - MİRASÇILARIN TEREKE MALVARLIĞI ÜZERİNDEKİ HAK VE YETKİLERİ Mülkiyet ve zilyetlik Kullanma ve faydalanma hakkı İdare hakkı Hukuki işlem yapma yetkisi 416 a - Hukuki işlemler ve borç sözleşmeleri 416 b - Tasarruf işlemleri 417 c - Miras ortaklığı ile münferit bir mirasçı arasındaki işlemler Dava hakkı 418 a - Talep ve dava hakkı 418 b - Tereke alacaklarının takibi 419 c - Husumet ehliyeti 420 d - Dava ehliyeti bakımından iştirak halinde hak sahipliği prensibinin istisnaları 421 IV- İŞTİRAK HALİNDE HAK SAHİPLİĞİNİN FAYDA VE SAKINCALARI Faydalan Sakıncaları 424

18 XXVIII 3 - Sonuç ve bu konudaki görüşümüz MİRAS ORTAKLIĞI İÇİN TEMSİLCİ TAYİNİ I - TEMSİLCİ TAYİNİ 427 II - TEMSİLCİNİN YETKİLERİ 428 III - TEMSİLCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUĞU 429 IV - TEMSİL YETKİSİNİN SONA ERMESİ MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU I - MİRASBIRAKANIN BORÇLARINDAN DOLAYI MİRASÇILARIN MÜTESELSİL VE ŞAHSİ SORUMLULUKLARI Genel Bilgiler Mirasbırakanın alacaklılarının mirasçıya karşı talep hakları Mirasbırakanın borçlan sebebiyle müteselsil ve şahsen sorumlu bulunan mirasçının durumu Müteselsil sorumluluğun devam süresi Müteselsil sorumluluk karşısında mirasçıların korunması 435 II - MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU KONUSUNDAKİ ÖZEL HALLER Mirasın geçmesinden doğan borçlar Mal vasiyetinin ifası borcu Mirasbırakanın mirasçılardan birine olan borcu sebebiyle diğer mirasçıların sorumluluğu Mirasbırakanın vergi borçları Mirasbırakanın mirasçılarına geçmeyen borçlan Devletin mirasçı sıfatı ile sorumluluğu MİRASÇILAR ARASINDAKİ İŞTİRAK HALİNDE HAK SAHİPLİĞİ İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ I - MİRASIN TAKSİMİ Taksim talep ve davası Miras taksiminin çeşitleri 443 a - Aynen taksim - sözleşme ile taksim 443 b -Tam taksim - kısmi taksim c - iştirak halinde mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesi 445 d - Miras ortaklığının başka bir ortaklık haline çevrilmesi 447 e - Miras hissesinin temliki işlemi ile mirasın taksimi arasındaki ilişki 447

19 XXIX II - MİRASIN TAKSİMİNİN GECİKTİRİLMESİNİ GEREKTİREN HALLER Sözleşme gereği mirasın taksiminin geciktirilmesi 448 a - Sözleşmenin hukuki niteliği ve şekli 448 b - Uzatılan miras ortaklığının devam süresi Mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufu ile, taksimin yapılmasını geciktirebilir mi? Kanun hükmü gereğince taksimin geciktirilmesi 452 a - Mirasçılar arasında cenin bulunması 452 b - Mirasın taksiminin terekenin değerini önemli şekilde azaltması 453 c - Kanunen kurulan miras malları ortaklığı sebebiyle taksimin geri bırakılması 454 III - MİRASBIRAKAN İLE BİRLİKTE OTURAN VE ONUN TARAFINDAN BAKILANLARIN TEREKE MALLARINDAN BAKIM VE GEÇİMİ MİRASIN TAKSİMİ KURALLARI I - GENEL BİLGİLER 455 II - MİRASÇILARIN MİRASIN TAKSİMİ KONUSUNDA SERBESTLİKLERİ Prensip Taksim usulünün mirasbırakan tarafından düzenlenmiş olması Mirasın yetkili merci tarafından taksimi 458 III - MİRASÇILARIN HUKUKEN EŞİTLİĞİ Hukuki eşitlik kuralı Mirasçılann birbirlerine bilgi verme yükümlülükleri Aynî ikame prensibi Mirasbırakanın borcunu ödeyen mirasçının hakkının teminat altına alınması MİRASIN TAKSİMİ USULÜ I - GENEL BİLGİLER 464 II - MİRAS HİSSELERİNİN TEŞKİLİ Mirasçı adedince hisse teşkili Hisselerin büyüklüğü Tereke mallarının hisselere sokulması Müşterek hisse teşkil edilmemesi Hisse teşkilinin mirasçılar veya yetkili merci tarafından yapılması Kat mülkiyeti şeklinde hisse teşkili 466 III - 1 HİSSELERİN - Mirasçılann anlaşması MİRASÇILARA TAHSİSİ 467

20 XXX 2 - Tahsisin mirasbırakan tarafından yapılmış olması Tahsis konusunda mirasçıların anlaşamamaları halinde kur"a çekilmesi Özel haller MİRASIN TAKSİMİ USULÜ (devam): BAZI TEREKE MALLARININ TAKSİMLERİNİN MÜMKÜN OLMAMASI HALİNDE BUNLARIN TAHSİSİ VEYA SATILMASI I - GENEL BİLGİLER 470 II - MİRASIN TAKSİMİ USULÜNE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER Mirasbırakanın mirasçılarından birinden olan alacağının bunun miras hissesinden indirilmesi Değerinde önemli bir azalma meydana gelmeden taksimi mümkün olmayan tereke mallan 471 a - Genel bilgiler 471 b-tahsis 472 c-satış 473 d - Taşınmazların durumu Bir bütün ve birlik oluşturan tereke malları Aile belgeleri ve özel anı eşyası Aile konutu ve ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesi TARIMSAL İŞLETMELERİN ÖZGÜLENMESİ I - GENEL BİLGİLER 480 II - TAŞINMAZLARA DEĞER TAKDİRİ 481 III - TARIMSAL İŞLETMENİN TAHSİSİ Konunun sınırlanması Şartlar Birden çok mirasçının talebi halinde, tahsis yapılacak mirasçının belirlenmesi Tarımsal işletmenin ve buna bağlı (yan) sınai işletmenin tahsisi Tarımsal işletmenin tahsis olunduğu mirasçının dışındaki diğer mirasçıların hisselerinin ödenmesi (kazanç paylı aile malları ortaklığı kurulması) MİRASTA DENKLEŞTİRME I - MİRASTA DENKLEŞTİRME KAVRAMI, TENKİS TALEBİNDEN FARKLARI Kavram

21 XXXI 2 - Mirasta denkleştirme ile tenkis arasındaki farklar 496 II - MİRASTA İADE İLE YÜKÜMLÜ KİŞİLER Genel bilgiler Mirasbırakanın altsoyu arasında mirasta iade yükümlülüğü 499 a - Mirasta iade yükümlülüğü 499 b - Olağan hediyeler ile evlenme giderleri mirasta iadeye tâbi değildir 500 c - Altsoyun mirasbırakan tarafından mirasta denkleştirmeden muaf tutulması Altsoy dışındaki diğer kanuni mirasçıların ve sağ kalan eşin mirasta iade mükellefiyetleri Kanuni mirasçının atanmış mirasçı olarak tayin edilmiş olması halinde mirasta denkleştirme hükümlerinin uygulanma olanağı Mirasçılık sıfatını kaybeden kişinin mirasta iade mükellefiyeti 504 III - MİRASTA İADENİN KONUSU Karşılıksız (ivasız) kazandırıcı işlem Karşılıksız kazandırıcı işlemin, mirasbırakan tarafından sağlığında, kendi malvarlığından yapılması Karşılıksız kazandırıcı işlem konusunun mirasçıya miras hakkına mahsuben verilmesi Karşılıksız kazandırıcı işlemlerin çeşitleri 508 IV - MİRASTA İADEYE HAK SAHİPLİĞİ VE TALEP HAKKI Mirasta iadeye hak sahipliği Mirasta iadeyi talep hakkı 509 V - KAZANDIRMA MİKTARININ MİRASÇININ MİRAS HİSSESİNİ AŞMASI HALİNDE, AŞAN KISMIN MİRASTA İADESİ Mirasta iade mükellefiyeti Miras hissesini aşan kazandırma kısmına ilişkin mirasta iade mükellefiyetinden kurtulma 511 VI - MİRASTA DENKLEŞTİRME USULÜ Genel olarak Aynen denkleştirme usulü Mahsuben denkleştirme 513 VII - MİRASBIRAKANIN ÇOCUĞU İÇİN YAPMIŞ OLDUĞU ÖĞRETİM VE EĞİTİM GİDERLERİNİN MİRASTA İADESİ Öğretim ve eğitim giderlerinin mirasta iade mükellefiyeti dışında olması Mirasbırakanın ölümü anında öğretimlerini henüz yapmamış veya bitirmemiş olan çocuklarla sakat çocukların tazminat hakkı 516

22 XXXII 53. MİRASIN AÇILMASINDAN SONRA, FAKAT TAKSİMİNDEN ÖNCE, MİRAS HİSSESİ ÜZERİNE YAPILAN SÖZLEŞMELER (MİRAS HİSSESİNİN TEMLİKİ) I - GENEL BİLGİLER II- ŞARTLAR Temlik edenin mirasçı olması ve ayrıca mirasbırakanın birden fazla mirasçısının bulunması Şekil şartı 521 III - HÜKÜMLER Genel olarak Mirasçının miras hissesini aynı mirasbırakanın mirasçısı olmayan üçüncü bir kişiye temlik etmesi 523 a - Lehine temlik yapılan üçüncü kişinin talep hakkı 523 b - Talep hakkının niteliği 524 c - Talep hakkının kapsamı 524 d - Miras hissesinin temlik olunduğu üçüncü kişinin korunması 525 e - Miras hissesini temlik eden mirasçının mükellefiyeti Mirasçının miras hissesini aynı mirasbırakanın diğer bir mirasçısına temlik etmesi 527 IV - MİRAS HİSSESİNİN REHİN EDİLMESİ 530 V - MİRASÇININ MİRAS HİSSESİNİN HACZİ MİRASIN AÇILMASINDAN ÖNCE MİRAS HİSSESİNİN TEMLİKİ I - GENEL BİLGİLER 533 il - TEMLİK SÖZLEŞMESİ VE ŞARTLARI Temlik eden kişi Lehine temlik yapılan kişi Sözleşmenin konusu Temlik sözleşmesine mirasbırakanın katılması veya izni Şekli şartı 537 a - Temlik sözleşmesinin şekli 537 b - Mirasbırakanın temlik sözleşmesine katılma veya izninin tâbi olacağı şekil 537 III - TEMLİK SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ Beklenen miras hakkının temlikinin hükümleri Mirasbırakanın temlik sözleşmesine katılması ve izninin hükümleri Mirasbırakanın temlik sözleşmesine katılmaması veya izninin bulunmamasının sonuçlan 539

23 XXXIII IV - AÇILMAMIŞ BİR MİRAS ÜZERİNDEKİ MİRAS HAKKININ REHİN EDİLMESİ TAKSİMİN BİTİRİLMESİ I - GENEL BİLGİLER 540 II - AYNEN TAKSİM Kavram ve şartlar Aynen taksim halinde taşınmaz mülkiyetinin geçmesi 543 a - Tapuya kayıtlı taşınmazlar 543 b - Tapuya kayıtlı bulunmayan taşınmazlar 545 III - SÖZLEŞME İLE TAKSİM Genel bilgiler Yazılı şekli şartı Taksim sözleşmesinin mirasın taksiminin bitirilmesini kapsaması Taksim sözleşmesinin bütün miras hisselerini içine alması Taksim sözleşmesinin taşınmazlara ilişkin hükmü Miras ortaklığının müşterek mülkiyete çevrilmesi Miras ortaklığının diğer bir ortaklığa çevrilmesi Ürünlerin ve hasarın geçişi 550 IV - TAKSİM ANLAŞMASININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ MİRASÇILAR ARASINDA GARANTİ BORCU I - TAKSİMDEN SONRA MİRASÇILAR ARASINDAKİ İÇ İLİŞKİ VE MİRASÇILA- RIN MİRASBIRAKANIN ALACAKLILARINA KARŞI SORUMLULUKLARI 552 II - MİRASÇILARIN BİRBİRLERİNE KARŞI GARANTİ BORCU Genel bilgiler Eşyaya ilişkin garanti borcu Alacaklara ilişkin kefalet borcu Zamanaşımı MİRASÇILARIN MİRASIN TAKSİMİNDEN SONRAKİ DURUMLARI (MİRASBIRAKANIN BORÇLARINDAN SORUMLULUK) I - TAKSİMDEN SONRA MİRASÇILAR ARASINDAKİ İÇ İLİŞKİ VE MİRASÇILA- RIN MİRASBIRAKANIN ALACAKLILARINA KARŞI SORUMLULUKLARI (DIŞ İLİŞKİ) 557

24 XXXIV II - MİRASBIRAKANIN BORÇLARINI MİRASÇILARIN ARALARINDA TAKSİM ETMELERİ VE YÜKLENMELERİ 558 III - MİRASÇININ MÜTESELSİL SORUMLULUĞUNUN SONA ERMESİ Alacaklının rızası ile Beş yıllık sürenin geçmesi ile 561 IV - MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI Mirasbırakanın alacaklılartna karşı sorumluluk Mirasçılar arasında rücu hakkının kullanılması 564 BİBLİYOGRAFYA 567 KAVRAM İNDEKSİ 577 MADDE İNDEKSİ 587