VOCEA AUTENTICÃ. Prin retragerea domnului Asan Murat din funcţia de. Un nou Preºedinte pentru Uniunea Democratã Turcã din România

Transkript

1 NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE ATATÜRK Anul VIII, 2001 Nr. 11 (77) NOIEMBRIE / KASIM VOCEA AUTENTICÃ ROMANYA TÜRK DEMOKRAT BİRLİĞİNİN YAYIN ORGANIDIR PERIODIC BILINGV AL UNIUNII DEMOCRATE TURCE DIN ROMÂNIA EDITAT CU SPRIJINUL CONSILIULUI MINORITÃÞILOR NAÞIONALE Un nou Preºedinte pentru Uniunea Democratã Turcã din România Prin retragerea domnului Asan Murat din funcţia de preşedinte al Uniunii Democrate Turce din România, aceasta a comvocat în data de 3 noiembrie 2001 Conferinţa Naţională a U.D.T.R. în vederea alegerii noului preşedinte. Conferinţa extraordinară s-a desfăşurat în sala Prefecturii Jud. Constanţa. In urma dezbaterilor, în funcţia de preşedinte a fost numit domnul Conferenţiar Universitar Dr. Ibram Nuredin, director al Departamentului de Arte al Universităţii Ovidius din Constanţa. In numărul acesta vom creiona personalitatea noului preşedinte pe ţară a Uniunii Democrate Turce din România, pentru o mai bună cunoaştere a domniei sale de către etnicii turci, membrii U.D.T.R. Născut la 18 mai 1943 în municipiul Constanţa, a urmat clasele I-IV la Şcoala generală din Eforie Sud, clasele gimnaziale la Şcoala Generală nr. 1 din Constanţa, şcoală cu predare în limba turcă, apoi Liceul nr. 3 din Constanţa. In anul 1961, în urma unui examen exigent, domnul Ibram Nuredin devine student la Facultatea de filozofie, secţia filozofie generală din cadrul Universităţii Bucureşti. După absolvirea facultăţii, datorită calităţilor profesionale ocupă, pe rând, fucţiile de asistent universitar(1969), lector universitar ( 1973) şi conferenţiar universitar (1990). Lucrarea Conceptul de filozofie în opera lui Constantin Rădulescu Motru, este teza de doctoratcare îi conferă titlul de doctor în filozofie. Cei 36 de ani neîntrerupţi, la catedră, au făcut din omul Ibram Nuredin O personalitate cu un loc bine definit în societatea românească. Şi cum filozofului îi place să cocheteze şi cu politicul, iată-l pe domnul Ibram Nuredin şi membru al C.P.U.N. pe municipiul Constanţa (1990). Odată cu înfiinţarea Universităţii Ovidius se împlică substanţial în activităţile profesionale, didactice ştiinţifice, social-culturale, în cadrul Consiliului profesoral şi din Senatul Universitar. Intre anii este numit prodecan al Facultăţii de litere şi istorie, iar în perioada februarie-aprilie 1996 ocupă pentru scurt timp funcţia de decan interimar al acestei facultăţi. Din 1998 devine Director al Departamentului de Arte din cadrul Universităţii Ovidius. Ca membru al comunităţii turce şi tătare mi-am adus modesta contribuţie la revitalizarea învăţămîntului în limba maternă, am sprijinit înfiinţarea la Colegiul liceal Constantin Brătescu a clasei de limba română - limba turcă, iar la Universitatea Ovidius, la Facultatea de litere, a specializării de română - turcă şi a Colegiului de Institutori Kemal Ataturk cu specializările limba turcă - limba română şi limba turcă - limba engleză. Sunt colaborator la gazetele bilingve Hakses şi Karadeniz ale comunităţilor turce şi tătare. Am participat la simpozioanele naţionale şi internaţionale pe probleme de istorie, limbă, cultură şi civilizaţie turcă şi islamică, dar şi pe probleme de relaţii interetnice - ca participant cu comunicări şi ca moderator - simpozioane organizate de Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România şi Uniunea Democrată Turcă din Romînia. Am elaborat şi redactat, în colaborare, Statutul Uniunii Democrate a Tătarilor Turco- Musulmani din România şi Proiectul Statutului Cultului Musulman din România (2000). Sunt membru fondator şi membru al Consiliului de conducere al Centrului Internaţional de Studii Româno-Turce Ataturk ELLERİNİ de pe lângă Universitatea Ovidius din Constanţa, a ţinut să precizeze domnul preşedinte al U.D.T.R., domnul Ibram Nuredin. Atât activitatea profesională, didactică, ştiinţifică şi socială au ÖPERİM! contribuit la palmaresul distincţiilor şi diplomelor primite de domnul (sayfa Ibram Nuredin, dându-i, astfel posibilitatea să candideze la funcţia 2) de preşedinte al U.D.T.R. Vom trece în revistă distincţiile şi diplomele primite în ultimii 14 ani de activitate. - Diploma de onoare pentru comunicarea prezentată la faza finală a ediţiei a III-a a acţiunii metodico-ştiinţifice Creativitate şi eficienţă în învăţământ, Piatra Neamţ, iunie 1987, diploma decernată de Ministerul Educaţiei şi Învăţământului şi de Comitetul Sindicatelor din învăţământ, ştiinţă, cultură, poligrafie, presă şi edituri; - Diploma acordată de Uniunea Democrată Turcă din România pentru merite deosebite, 12 aprilie 1997; - Diploma de participare acordată de Uniunea Democrată a Tătarilor Turco-Musulmani din România la Sţmpozionul Internaţional_ Tătarii; ieri, azi şi mâine. Locul lor în lumea turcă (Constanţa, 7-10 octombrie 1998); - Diploma de participare la al III-lea Simpozion Internaţional de Literatură de Expresie turcă (Cipru- Balcani- Europa, Kţbatek), 29 octombrie- 3 noiembrie 1999; Distincţia Omul anului 1999 acordată de cotidianul Cuget Liber pentru producţia editorială dedicată etniei turco tătare, Constanţa, decembrie Legea venitului minim garantat va reduce cu 15% rata sãrãciei Aplicarea Legii privind venitul minim garantat va determina, în decurs de câţiva ani, o scădere cu circa 15% a ratei sărăciei din România, a declarat,la Palatul Victoria, ministrul muncii şi solidarităţii sociale, Marian Sârbu, informează Mediafax. El a arătat că rata sărăciei a crescut de la 19, din totalul populaţiei, cât se înregistra în anul 1996, la 43% în anul 2000, determinând în această perioadă o scădere a puterii de cumpărare de circa 25%. Numărul persoanelor considerate sărace a crescut de la trei milioane, în 1996, la aproape opt milioane, în anul Marian Sîrbu a afirmat că aplicarea, începând cu data de 1 ianuarie2002, a Legii privind venitul minim garantat va ameliora situaţia materială a acestor persoane situaţia materială a acestor persoane şi va reprezenta un mijloc eficient de combatere a sărăciei. Au mai fost încercări de combatere a sărăciei, dar nu s-au înregistrat rezultatele scontate datorită lipseii de colaborare dintre instituţiile centrale şi locale, precum şi a surselor financiare insuficiente, a spus Sîrbu. Marian Sărbu şi ministrul administraţiei publice, Octav Cozmîncă, au prezentat directorilor Direcţiilor Judeţene de Muncă şi Solidaritate Socială şi secretarilor Consiliilor Judeţene principalele prevederi ale Legii 416/2001 privind venitul minim garantat. În baza actului normativ, familiile şi persoanele singure, cetăţeni români care au împlinit vârsta de 18 ani au dreptul la un venit minim garantat, ca formă de asistenţă socială, prin acordarea unui ajutor social lunar. Nivelul lunar al venitului este de lei pentru familiile formate din două petrsoane, de lei pentru familiile de trei persoane, de lei pentru familiilede patru persoane şi de lei pentru familiile formate din cinci persoane. Pentru fiecare altă persoană care depăşeşte această categorie se vor acorda câte lei. În situaţia persoanelor singure, nivelul lunar al venitului minim garantat este de lei. Marian Sîrbu a precizat că de ajutorul social vor beneficia circa familiii şi persoane singure, efortul financiar, de miliarde lei, urmând să fie suportat de la bugetul de stat, în proporţie de 80%, şi de la bugetele locale. De reglementările actului normativ vor beneficia şi familiile sau persoanele singure, cetăţeni ai altor state sau apatrizi, care au reşedinţa sau domiciliul în România. Familiile şi persoanele singure cu venituri nete lunare până la nivelul continuare în pag. 7

2 Atatürk 1.74 boyunda, genellikle kilo ağırlığındaydı. Düzgün, çevik, atletik vucut yapısıyla olduğundan daha uzun boylu görünürdü. Yıllarca yakınında bulunmuş Hasan Rıza Soyak, onun fizik portresini şöyle anlatmaktadır: Saçları altın sarısı, yüz, güneşin hafif yanmış koyu pembe. Alın, dikkatı çekecek kadar enli ve kırışık... Kaşlar, gür ve şahlanmış gibi alnına doğru kalkık... Gözler, iri, gök mavisi renginde ve çelik pırıltılarla dolu... Elmacık kemikleri biraz çıkık... Burun, kusursuz fakat kanatları dolgun olduğundan büyük görünür... dudakları ince, üst dudak altındakinden daha belirgin... Çene, kararlı ve kuvvet anlatan yapıda geniş... Omuzlar da öyle; geniş ve yuvarlak... Göğüs kabarık... Pazılar dolgun kaslı fakat ellerle parmaklar ince ve uzun... Karınsız, bacaklar düzgün, ayaklar da eller gibi ince... Atletik vucutlu, zarif endamlı, keskin ve derin bakışlı, ciddi tavırlı, hareketleri canlı ve çevik, her haliyle alımlı bir erkek güzeli... (Atatürk ten Hatıralar, cilt I.s 3) Atatürk sert ve otoriterler görünüşüne karşın yüreğinde büyük bir insan sevgisi ve saygısı taşırdı. Kendisini yakından tanıyanların hemen hepsi, merhametli, çok kibar, kimseyi kolay kolay kırmayan bir yaratılışta olduğunda birleşmişlerdi. En önemsiz bir kişiye bile yönetilmiş kaba, kırıcı, insan kişiliğiyle bağdaştırılması olanaksız davranışlar karşısında çok üzülür, üzülmekle de kalmaz, sert tepkiler gösterirdi. Hele kaba kuvvete, zorbalığa hiç tahammülü yoktu. İu olay onun nasıl bir karekter yapısında olduğunu çok güzel belirtmektedir: Cumhuriyetin ilk yıllarında bir gün Atatürk, Çankaya daki eski köşkün üst katındaki kitaplıkta oturmaktaydı. Birden bire bahçeden gürültülerle dolu hiddetli bir ses yükseldi. Merakla ba*ını salondaki pencereye çevirdi. O anda yüzü kıpkırmızı kesildi. Bana dönüp bağırdı: - Bak... Bak... Bu adam ne yapıyor? Yahu, hiç insan dövülür mü? Bu ne ahmaklık... Çabuk koş, mani ol ve oradaki adamları köşke getir... O sırada ben de ayağı kalkmış,pencereye yanaşmıştım. Milli Savunma Bakanlığınca köşkün dış idaresine bakmakla görevlendirilmiş alaydan yetişme emekli ve yaşlı bir subayın birkaç kişiyi azarlayıp tokatlamakta olduğunu gördüm. Yerde birkaç eski torba ile darmadağın bir durumda giyecek eşyaları vardı. Bu işçiler, bir süre bahçede çalıştırılan ve o gün yurtlarına dönmek üzere bulunan Yunanlı tutsaklardı. Koşarak bahçeye çıktım, yanlarına gittim, bizim yaşlı arkadaşı öfkeden zangır zangır titreten olayı öğrendim. Meğer tutsakları sıkı sıkıya aramış, torbalarından kendi eşyaları arasında Atatürk ün özel sigaralarından birkaç paket çıkmış... Herhalde bunları, tutsaklara köşkün içinde hizmet eden bizimkilerden biri vermişti; başka türlü olmasına olanak yoktu. Yaşlı adam birkaç sözle yatıştırıldıktan sonra, tutsakları yanıma alıp köşke doğru yürüdüm.atatürk antreye inmişti. Tutsaklardan biri uzaktan O nu görür görmez, müthiş bir korku içinde titremeye başladı ve tam kapıya yaklaştığımızda düşüp bayıldı. Ince duygulu büyük adam, bu görüntüden pek üzülmüştü. Buyruğu üzerine, yanımdakiler, tutsağın yüzüne su ve kolanya serperek ayılttılar... Bu sırada ben de kendisine durumu arzetmiştim. Içeriden beş on paket sigara daha getirtti, tutsaklara dağıttı... Bir miktar para da verdirtti; sonra kendilerine yapılan kötü davranıştan üzüntü duyduğunu söyledi ve iyi yolculuklar diledi. Köşkten ayrılırken tutsakların gözleri minnet yaşlarıyla doluydu. Tabii yaşlı geldiği yere gönderildi (Ali Rıza Soyak tan). Atatürk çok duygulu, ince yaratılışlı, merhametliydi. Ama ulus malı, devlet güvenliği söz konusu olunca duygularını bir kıyıya bırakmasını, duygularıyla değil aklıyla karar vermesini bilirdi. Son Osmanlı Padişahı Vahdettin, düşmanlarla işbirliği etmiş, ulusça giriştiğimiz Kurtuluş Savaşını baltalamak için elinden gelen kötülüğü yapmıştı. En son olarak da bir düşman zırhlısına binerek ülkeden kaçmak korkaklığını göstermişti. Işte bu eski padişah için, eski Osmanlı paşalarından birisi, Keçecizade Izzet Fuat Paşa, Mısır dan Atatürk e bir mektup yollamıştı. Paşa, mektubunda aşağı yukarı şunları söylüyordu: - Noiembrie / Kasım 2001 pagina / sayfa ATATÜRK ÜN PORTRESI Bilindiği gibi Eylül ayının 2001 tarihinde 5 ½ yaşında bulunan minik, Sali Demiler Erdoğan, tümor ameliyatı için amerikan dolarlı bir tıbbı aletin satın alınması gerekiyordu. Maddi durumu müsait olmadığı için ailesi Romanya Demokrat Birliğine baş vurmuştu. Böylece, bizde Romanya da bulunan Türk Resmi Diplomatik ve Özel Kuruluşlarına baş vurduk. Sağ olsunlar, en acil şekilde paralar toplandı ve minik yavrumuz hayatını kurtarıverdi. Ameliyat Bükreş Askeri hastanesinde yapıldı. Ameliyat iyi geçti fakat vüçüdü halea yaşama savaşını veriyor. Çocuğumuz halea Bükreş Askeri Hastanesinde. Bir müddet bıraktık ki zaman geçsin ve sizlere güzel haber verelim. Ama yavrumuz Yeni Yıl başını hastanede geçirilmesini anlaşılırken size bütün hayır severlere küçük Demirelin ve aylesinin tarafından teşekürlerimizi etmek istedik ve Bayram vesilesiyle onların yanında olmasını umarım. San-Ramo ya gittim. Orada Vahdettini ziyaret ettim. Konuşmaları sırasında Vahdettin siden övgüyle söz ettiler. Fakat bu altı yüzyıllık hanedan üyesinin durum ve tavrından geçim sıkıntısı içinde olduğunu, yardıma muhtaç bulunduğunu sezdim. Kendisine uygun bir biçimde yardımda yardımda bulunmazı rıca ediyorum. arkadaş uygar kişilliğinde yeri yoktu. Bir savaşın büyük bir zafer kazanmış başkomutanı olarak yanmış yıkılmış köy, kasaba ve kentlerden geçerek gene cayır cayır yanmakta olan Izmir e girdiğinde, konuk kalacağı evin merdivenlerini çıkarken basamaklara bir Yunan bayrağı serildiğini görmüştü. - Bu nedir? diye sordu. - Yunan bayrağı paşam, dediler. Yunan kralı Konstantin Anadolu ya sürdüğü ordularını teftiş için Izmir e geldiğinde bu evde kalmıştı. Ayaklarının altına Türk bayrağı serilmişti. Oda çiğneyip geçmişti. O hatta yapmış, ben bu hatayı tekrar edemen. Bayrak bir ulusun şerefidir. Ne olursa olsun, yerlere serilmez ve çiğnenmez... Kaldırınız... Büyük kişiler belki büyük yeteneklerde doğarlar, ama orada kalmazlar, bilgi ve kültürün engin kanatlarında daha da yükseklere çıkarlar. Atatürk, öğrencilik günlerinden başlayarak çok okuyan, araştıran, okuduğunu, öğrendiğini de benliğine sindiren bir kişiydi. Nice devlet adamlarının kitabı okul sıralarında bıraktıktan sonra bir daha ellerine basılı kağıt almadıkları tarihin acı gerçeklerinden birisidir. Böylesi kişiler, çoğu zaman yönetimine karıştıkları ulusları, uçurumla noktalanan sonlara götürmüşlerdir ya da parıltılı kısa yükselişten sonra bataklıklara gömmüşlerdir. Atatürk, yanında bulunan kişilerin de tanıklık ettilkleri gibi, çok okurdu. Sanata,bilime engin bir saygısı vardı. Tüm bilim ve sanat adamları, en çok Atatürk döneminde el üstünde tutulmuştu, önemli görevlere atanmışlardır. Çalıştığı her yerde bir kitaplık kurmak alışkanlığındaydı. Bu kitaplar raflarda bir süs gibi durmazdı. Onları alır okur, kimi yerlerini altını çizer, notlar alırdı. Kitaplar, Atatürk te uygulama alanına geçirilmiş bilgiler kaynağı olmanın en güzel örneğini vermişlerdir. Atatürk canlı, hareketli, bulunduğu ve gittiği her yere sevinç ve neşe götüren bir kişiydi. Oysaki ondan kalan hemen bütün fotoğraflarda gür kaşları çatık, yüz ifadesi sert,bakışları derin ve anlamlı olarak görülür. Fotoğrafın, bir kişiyi gerçek benliğiyle saptayamadığının en güzel örneğini Atatürk fotoğraflarında görürüz. Atatürk gerek Ankara da, gerekse ülke içinde yaptığı gezilerde uğradığı kentlerde topluluklara hareket ve neşe götürmüştür. Şarkı söyleyenlere katılır, toplu oyunlar oynardı. Kendisi neşeli olduğu gibi çevresindekilerin de neşeli olmasını isterdi. Şu söz onurdur: Neşeli olmayan insan, ya hastadır ya da başkalarına bildirmek istemediği bir kuruntusu, bir derdi vardır. Atatürk, insanları, doğayı ve ağaçları sevdiği kadar hayvanlara da sıcak bir sevgi gösterirdi. Bir hayvanın boğazlanmasına katlanmadığından kurban kestirmezdi. Kendisini ziyarete gelen İah Rıza ile birlikte gittikleri Çanakkale ELLERİNİ ÖPERİM! yakınlarında bir askeri binanın temel atma töreninde kendilerinden habersiz bir koyun kurban edilmek istenmişti. Hayvan tam boğazlanmak üzereyken işin farkına varan Atatürk: - Durunuz! diye bağırdı. Durdular. O sırada iki devlet başkanı tarafından imzalanan bir belge, metal bir kutu içinde temele yerleştiriliyordu. Bu iş bitince Atatürk kesilen hayvanı görmemek için başını çevirdi. - İimdi yapacağınızı yapın, dedi Iran İah ı hayret etmişti - Fakat Gazi Hazreti... Atatürk onun ne demek istediğini anlamıştı. Sözünü kesti. - Ben kana bakamam,bir tavuğun bile boğazlandığını görmeye katlanamamda geldiği yere gönderildi (Ali Rıza Soyak tan). Atatürk çok duygulu, ince yaratılışlı, merhametliydi. Ama ulus malı, devlet güvenliği söz konusu olunca duygularını bir kıyıya bırakmasını, duygularıyla değil aklıyla karar vermesini bilirdi. Son Osmanlı Padişahı Vahdettin, düşmanlarla işbirliği etmiş, ulusça giriştiğimiz Kurtuluş Savaşını baltalamak için elinden gelen kötülüğü yapmıştı. En son olarak da bir düşman zırhlısına binerek ülkeden kaçmak korkaklığını göstermişti. Işte bu eski padişah için, eski Osmanlı paşalarından birisi, Keçecizade Izzet Fuat Paşa, Mısır dan Atatürk e bir mektup yollamıştı. Paşa, mektubunda aşağı yukarı şunları söylüyordu: San-Ramo ya gittim. Orada Vahdettini ziyaret ettim. Konuşmaları sırasında Vahdettin siden övgüyle söz ettiler. Fakat bu altı yüzyıllık hanedan üyesinin durum ve tavrından geçim sıkıntısı içinde olduğunu, yardıma muhtaç bulunduğunu sezdim. Kendisine uygun bir biçimde yardımda bulunmanızı rica ediyorum. Atatürk, bu mektubu okurken gözleri yaşarmış, başını iki yana sallamıştı. Özel kalem müdürüne: Gördün mü çocuk, dedi, nerde o haşmet? Nerde o azamet? Nerede o saltanat? İimdi hepsinin yerinde yeller esiyor...bu alemde hiçbir şeye güvenilmez. Bundan dolayı insanın hayatta hep ölçülü davranması gerekir. Sonra düşünceye daldı, çok üzüldüğü her halinden belliydi. - Ama nasıl yardım edebilirim ki. Benim özel servetim yok. Devlet hazinesi ise yoksul. Yurdumuzun en mamur yerleri özellikle son ölüm kalım mücadelesinde harap oldu... Söz konusu olan kişinin de hataları yüzünden vatan hak ve korunması için boğuşmak zorunda kaldık. İehit olan vatan çocukları arkalarında yüz binlerce yetim ve kimsesiz bıraktı. Devlet gelirini ancak yurdun imarına ve bu zavallıları yaşatmaya harcayabiliriz. Bu nedenle bu konuyu kapatalım. Yalnız bu mektubu zarfı ile birlikte bir belge olarak saklayınız. (Atatürk ten Hatıralar, cilti s.31-32) Atatürk doğa sevgisiyle dolup,taşan bir insandı. Yeşilliksiz,susuz bir bozkır ortasında kurulmuş Ankara yı yeşertmek için her çabayı harcamıştır. Bugün Gençlik Parkı, Cebeci Parkı, Yenişehir, Kavaklıdere, Çankaya, Bahçelievler gibi semtlerde ne yazık ki sayısı günden güne azalan güzelim ağaçlar onun buyruklarıyla dikilmişti. Ankara nın batısını yeşil bir şeritle taçlandıran Orman Çiftliğini en çok bu amaçla meydana getirmişti. Oraya dikilen her fidanla ilgilenmiş, büyüyüp gelişmelerini çocuklarıymış gibi sevgiyle izlemişti. Hoyratça sökülen bir ağaç onu yürekten yaraladı. Orman çiftiliği kurulurken habersiz kesilen bir söğüt ağacı ile Çankaya köşkü genişletilirken gene kendisine haber verilmeden sökülen görkemli bir ağaç için günlerce üzülmüştü. Balgat köyünün altındaki Söğütözü, Atatürk ün çok sevdiği ve sık sık gittiği bir yerdi. Burada bol sulu bir küçük havuz ve yüz kadar yetişmiş söğüt ağacı vardı. Atatürk buraya, kendi deyişiyle bir koliba (kulübe) yaptırmak istemiş, uygun gördüğü yerde de yirmi otuz ağaç bulunduğundan bunları kaldırmak gerekmişti. Atatürk bir türlü kesilsin buyruğunu vermiyordu. Düşündü, taşındı...sonunda bu ağaçların yerlerine değiştirilsin dedi. Bu işi de başında durarak kendisi yaptırdı. Çukurları kazdırdı. Söğütleri özenle söktürüp yeni yerlerine diktirdi. Günlerce gelerek sulattı. Acaba tutacak mı? diye ona buna sordu durdu. Sonunda hiç fire vermeden hepsinin de tuttuğu görüldü. Atatürk gidip geldikçe onlara bakar, çoçuk gibi sevinirdi. Atatürk bir ideal adamıydı. Onu bağlandığı,inandığı davadan hiç kimse döndüremezdi. Ama o bağlantılarında fanatik değil akılcıydı. En nefret ettiği şey de anlamadan, akıl erdirmeden körü körüne bağlanmaktı. Ayriyeten T.C. Bükreş Büyükelçiliğine ve T.C. Köstence Başkonsolosluğuna teşekürlerimizi yerine getirirken aşağadaki kurumların maddi yardımlarını belirtmek isteriz. Köstence TIAD tarafından dolar ve leı T.C. Büyükelçiliği dolar ve Bükreş Özer İnşaat dolar ve leı Bükreş Romanya-Türkiye Ticaret ve Sanayı Odası dolar ve leı Bükreş TIAD dolar Bilgilere devam edeceğiz. Hepinize Ramazan Ayı mutluluk ve aydınlı yarınlar getirsin. Saygılarla Gülten Abdula

3 pagina / sayfa Noiembrie / Kasım Pentru a veni în sprijinul profesorilor de limba turcă vom începe prezentarea reglementărilor în domeniu ce consfinţesc desfăşurarea învăţământului în limbile minorităţilor naţionale. ORDIN nr din /1999 privind studiul limbii materne de catre elevii aparţinând minorităţilor naţionale care frecventează şcoli cu predare în limba româna În baza Hotarârii de Guvern 690/1997 privind organizarea şi funcţionarea Ministerului Educaţiei Naţionale, modificată şi completată cu Hotarârea de Guvern nr. 57/1998; În conformitate cu prevederile Legii Învaţământului nr.84/1999, cu prevederile din Ordonanţa de Urgenţă pentru modificarea şi completarea Legii învaţământului nr. 84/1995; Tinând seama de propunerile Ministerului Educaţiei Naţionale privind implementarea reformei în învaţământul preuniversitar, Ministrul Educaţiei Naţionale dispune Art.1. Se aproba Instrucţiunile privind studiul limbii materne de către elevii aparţinând minorităţilor naţionale care frecventează şcoli cu predare în limba româna prezentate în Anexa prezentului ordin. Art.2. Direcţia Generală Învaţământ pentru Minorităţi Naţionale şi inspectoratele şcolare judeţene sunt autorizate să întreprindă măsuri şi acţiuni în vederea punerii în aplicare a prevederilor prezentului ordin. Ministru Andrei Marga Secretar de Stat József Kötö Secretar General Horia Gavrila Consilier Dakmara Georgescu Director General László Murvai Director General Liliana Preoteasa Director Christiane Cosmatu Director Stefan Aranyosi ANEXA INSTRUCŢIUNI privind studiul limbii materne de către elevii aparţinând minorităţilor naţionale care frecventează şcoli cu predarea în limba româna În baza Legii Învaţământului nr. 84/1995 şi a Ordinului Ministrului nr. 4646/1998, elevilor aparţinând minorităţilor naţionale care învaţă în şcoli cu limba de predare română li se asigura posibilitatea studiului limbii materne. În conformitate cu art. 180, Titlul VII din Legea Învaţământului, se stipulează: Asupra dreptului copilului minor de a urma şcoala în limba româna sau în limba unei minorităţi naţionale hotărăşte părintele sau tutorele legal instituit. I. Studiul limbii materne 1. Studiul limbii materne începe cu clasa I a scolii primare. 2. În situaţia în care un elev sau mai mulţi (grupa/clasa) nu au studiat anterior limba maternă şi doresc să se alăture unei grupe/clase în funcţiune, alta decât clasa I, ei trebuie să facă dovada cunoaşterii limbii materne la nivelul respectiv, prin susţinerea unui test de limbă. Testul se susţine cu profesorul de limbă maternă din şcoală şi nu îi are în vedere pe începători (clasa I). II. Efectivele de elevi şi formaţiunile de studiu 1. Formaţiunile de studiu cuprind clase sau grupe în conformitate cu prevederile art. 158/1 din Legea nr. 84/1995 si în conformitate cu Ordinul ministrului educaţiei naţionale nr. 4150/1998, Anexa 1-2/d. 2. În conformitate cu Legea Învaţământului nr. 84/1995, Titlul V, Cap. I, art. 158, alin. 2, inspectoratele scolare judeţene vor înainta Ministerului Educaţiei Naţionale spre aprobare toate solicitările de constituire a formaţiunilor de studiu sub efectiv. În localităţile cu efective reduse de elevi (sub 10/ciclu), se poate organiza învaţământ simultan, cu respectarea condiţiilor menţionate. III. Numărul de ore la disciplina limba maternă 1. În clasele I-XII, numărul de ore afectat studiului limbii materne este de 3-4 ore pe săptămână. 2. Având în vedere faptul ca orele respective fac parte din trunchiul comun al Planului cadru de învaţământ pentru clasele I-VIII, directorii de şcoli vor include aceste ore în orarul şcolii. IV. Încadrarea personalului didactic 1. La clasele I-IV, orele de limba maternă vor fi predate, de regulă, de învăţători care cunosc limba maternă a elevilor. Învăţătorul clasei are prioritate în predarea acestor ore, dacă este vorbitor de limbă şi aparţine comunităţii respective. Întrucât în şcolile cu predare în limbă româna orele de limbă maternă nu fac parte din norma obligatorie a învăţătorilor, ele vor fi retribuite prin plata cu ora. 2. În situaţia în care învăţătorul clasei nu cunoaşte sau nu doreşte să predea limba maternă, orele vor fi repartizate unui alt cadru didactic titular al şcolii sau suplinitor, vorbitor de limbă. Orele intră în norma acestuia, în cazul în care nu are norma completa în şcoală, sau sunt retribuite prin plata cu ora, dacă depăşesc obligaţia maximă. 3. În clasele V-VIII, în şcolile profesionale şi în licee, orele de limba maternă vor fi predate de profesori de specialitate sau de personal necalificat în specialitate, dar care poate face dovada - cu acte sau prin testare ca stapâneşte bine limba maternă pe care urmează să o predea. V. Conţinutul învăţământului Studierea limbii materne de către elevii aparţinând diferitelor minorităţi naţionale, care frecventează şcoli cu predare în limba româna, se face pe baza programelor de învaţământ aprobate de minister, a manualelor şcolare elaborate în baza acestora, ori a manualelor autorizate în conformitate cu Ordinul Ministrului nr. 3811/1998. În studiul limbii materne se va urmari transpunerea în fapt a obiectivelor generale şi operaţionale vizate prin reforma învaţământului din România. Profesorii au dreptul de a selecta din manualele şcolare textele pe care le consideră adecvate nivelului de cunoştinţe al elevilor, recomandând pentru lectura suplimentară pe cele care nu pot fi studiate în numărul de ore prevăzut. VI. Frecvenţa si evaluarea elevilor 1. Evaluarea cunoştinţelor elevilor se face în conformitate cu metodologia evaluării. In clasele V-XII, elevii vor susţine câte o lucrare scrisă pe semestru (teza) la limba maternă. 2. Sustinerea examenului de capacitate la lim-ba materna pentru aceasta categorie de elevi ra-mâne la latitudinea conducerii şcolilor, prin consul-tarea obligatorie a părinţilor şi a elevilor în cauză. VII. Studiul limbii materne rromani Avându-se în vedere specificitatea învăţământului pentru rromi, se vor respecta urmatoarele prevederi suplimentare: 1. Studiul limbii materne rromani se face conform prevederilor de la cap. I.1,2, iar în cazul elevilor ale căror familii îşi schimbă frec-vent domiciliul, acesta poate începe în orice an de studiu sau în orice moment al anului şcolar, fără condiţionarea existenţei domiciliului stabil în respec-tiva localitate. De asemenea, orele de limba rromani pot fi introduse la nivelul oricarei clase, inclusiv în cazul elevilor rromi care nu cunosc limba şi doresc să o studieze, şi în orice moment al anului şcolar. Cererile pentru introducerea orelor de limba rromani pot fi depuse de părinţii elevilor individual sau în colectiv. Direcţiunile şcolilor si cadrele didactice nu au dreptul să influenşeze opţiunea elevilor si a pă-rinţilor în legătură cu studiul limbii materne rromani. 2. Încadrarea personalului didactic Raportul Comisiei de Învãþãmânt a U.D.T.R. (februarie - noiembie 2001) Comisia de Învăţământ a Uniunii Democrate Turce din România este compusă începând din luna februarie a acestui an din:prof. Ervin Ibraim-preşedinte, şef de lucrări univ.dr.ing. Erol Cârjali-viceepreşedinte, prof. Subihan Iomer-secretar, prof. Vildan Bormambet-membru pentru zona Medgidia şi prof. Eda Ali-membru pentru zona Tulcea. Comisia de Învăţământ s-a implicat activ în buna desfăşurare a procesului de învăţământ în limba turcă. Astfel Comisia de Învăţământ a sprijinit financiar şi logistic buna desfăşurare a Olimpiadei de Limba Turcă-faza judeţeană precum şi a Olimpiadei de Religie Islamică. De asemenea s-a acordat un sprijin consistent Olimpiadei de Limba Turcă-faza BIR ANI (Hatıra) Bir öğrencinin anı (hatıra)defterinden: Istanbula uçakla (tayyare ile) geldim. Arkadaşlarımın kiraladığı bir odaya yerleştim. Hemen anneme, babama mektup yazdım. Ertesi günü yeni elbiselerimi giydim Üniversiteye gittim. Türkçe derslerinin günlerini, saatlerini öğrendim. Boş saatlerimi değerlendirmek istiyordum.bir yıldan beri Istanbulda bulunan bir henmşerimle şehri gezmeye çıktık. Istanbulda gezilecek, görülecek yerler pek çoktur: Camiler, türbeler, müzeler, sebiller, parklar, kapalıçarşılar, deniz, plajlar, Adalar, Boğazıcı... Yürüyerek Beyoğuluna çıktık. Pek kalabalıktı. Yorulmuştum. Otobüse bindik. Odama döndüm. Yorgunluğum çabuk geçti. Karar verdim: Her gün Istanbulun bir semtini gezecek,gördüklerimi defterime yazacağım. Defterim önümde... Yazmak için konular arıyorum. Düşünüyorum, düşünüyorum. Güneş çekiliyor, akşam oluyor, etraf kararıyor. Gözlerimin önünde memleketimin manzaraları birer birer canlandı. Annemi, babamı, kardeşlerimi, arkadaşlarımı; herkesi, her yeri özlüyorum. naţională, olimpiadă ţinută în acest an la Eforie Sud în cadrul deosebit al Taberei Luminiţa. Comisia de Învăţământ a U.D.T.R. a sponsorizat în primăvara acestui an Concursul de Creaţie şi Recitare Poetică. Uniunea Democrată Turcă din Româniaa a sprijinit activ dezvoltarea Colegiului de Institutori de Limba Turcă Kemal Atatürk din cadrul Universităţii Ovidius Constanţa. Anul acesta Comisia de Învăţământ a U.D.T.R. a obţinut un număr de 5 burse pentru tinerii care doresc să studueze la facultate sau master în Republica Turcia. Prin strădania membrilor Comisiei de Învăţământ un număr deaproximativ 20 de tineri de naţionalitate turcă profesează în KONUŞTURMALAR: - Siz de günlük anılarınızı bir deftere yazıyor musunuz? - Günlük anıları yazmanın faydası var mı? - Istanbula ne ile geldiniz? - Hangi semtte yerleştiniz? - Eviniz,odanız güzel mi,rahat mı? - Kaç gün sonra üniversiteye geldiniz? - Ilk kayıt işleminiz (muameleniz) nerede yapıldı? - Yurdunuzu (vatanınızı) özlüyor musunuz? - Özlediğiniz kümsesler de var mı? - Istanbulda nereleri gezdiniz? - Gördüklerinizden birisini anlatınız DILBILGISI: Türkçede-gerektikçe-bir isim, başka bir ismin anlamını tamlar. Buna isim tamlaması denir. Isim takımı da derler. Isim takımları ek alışlarına göre üç türlüdür: I. Kelimelerin ikisi de ek alır: Öğrencinin çantası, çocuğun paltosu... II. Tamlıyan ek almaz: Öğrenci çantası, çocuk paltosu... III. Kelimelerin ikisi de ek almaz: Deri çantası, yün palto... Birinci türlü isim takımları (kekimelerinin ikisi de ek alan takımlar) şahıslara göre şöyle çekimlenir: TEKIL ÇOĞUL 1 Şahıs: Benim defterim bizim defterlerimiz(deft erimiz), 2 Şahıs: Seni defterin sizin defteriniz (defterleriniz), 3 Şahis: onun defteri Onların defterleri (defteri), İahıs zemirleri çok kere düşer: (Benim) evim uzaktır. (Sizin) kitaplarınız nerededir? Ana yurdun (Memleketin, vatanın) neresidir? Aliyi gördum; babası gelmiş. Amcaları da gelecek. ALIİTIRMALAR: 1 Öğrencinin defteri sözüyle Öğrenci defteri sözü arasında fark var mıdır? Hangisi beli bir öğrencinin demektir? Hangisi öğrencilere mahsus demektir? Çocuğun elbisesi, odanın kpısı dağın tepesi... Çocuk elbisesi, oda kapısı, dag tepesi... Takımlarından hangilerinde bellilit anlamı var? În condiţiile existenţei unui număr limitat de cadre didactice calificate de limba rromani, orele de limba maternă rromani vor fi asigurate - în lipsa acestora - de rromi absolvenţi de liceu (cu diploma de bacalaureat). În situaţii deosebite, aceste ore pot fi ţinute ţi de absolvenţi de liceu, fără diplomă de bacalaureat, sau de absolvenţi a cel puţin 10 clase, remunerarea acestora avându-se în vedere reglementările financiare în vigoare putând fi facută de organizaţii neguvernamentale ce au înscrise între obiectivele lor şcolarizarea rromilor. 3. Evaluarea La examenul de capacitate, elevii rromi - în funcţie de dorinţa lor - vor alege sau nu ca proba de concurs suplimentară limba maternă rromani. La clasele V-XII, susţinerea tezei semestriale la limba rromani este facultativă. VIII. Dispoziţii finale 1. Inspectoratele şcolare judeţene şi conducerile de şcoli vor aduce la cunoştinţa părinţilor şi a elevilor de diverse etnii prezentele Instrucţiuni, pentru ca aceştia să poată beneficia - în cunoştinţă de cauză - de drepturile pe care le au. 2. În conformitate cu prevederile legale, directorii de şcoli au obligaţia să comunice din timp inspectoratelor şcolare judeţene de care aparţin necesarul de manuale pentru limba materna, având permanent în vedere regimul special de tipărire (o data la patru ani pentru fiecare titlu), în cazul tirajelor reduse. 3. Inspectoratele şcolare judeţene au obligaţia de a asigura cartea şcolară pentru minorităţi, transmiţând corect şi la timp necesarul de manuale. 4. Direcţia Generală Învaţământ pentru Minorităţi Naţionale din cadrul Ministerului Educaţiei Naţio-nale, prin inspectorii săi de specialitate, acordă spri-jin în derularea corectă şi eficientă a procesului de învăţare a limbilor materne ale minorităţilor naţionale prin colaborare cu toţi factorii responsabili şi intere-saţi din reţeaua învaţământului şi din afara acesteia. 5. Prezentele Instrucţiuni abrogă Instrucţiunile aprobate prin Ordinul Ministrului numîrul 4787/1996, precum şi orice alte dispoziţii şi prevederi contrare prezentelor Instrucţiuni. Sâmbătă, 24 noiembrie a.c., orele va avea loc la Bilblioteca Judeţeană Constanţa sărbătorirea zilei cadrului didactic, eveniment de prestigiu din viaţa intelectualităţii turce. Acţiunea va conta dintr-un simpozion şi un program artistic. învăţământ. Membrii Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R. s-au implicat şi în cadrul activităţii Comisiei de Învăţământ a Consiliului Minorităţilor Naţonale unde s-a obţinut obligativitatea studierii limbii materne de către etnicii turci. O altă realizare importantă a Comisiei de Învăţământ a constituit-o organizarea în luna august a acestui an a Taberei de Limba Maternă de la Sibiel. Au participat la această tabără un număr de aproximativ 90 de elevi şi profesori însoţitori. Elevii au fost selectaţii din rândul celor mai valoroşi elevi ai filialelor U.D.T.R. Aceştia au participat cu multă emoţie la cursurile de limbă, literatură şi cultură turcă, cursuri ţinute de profesori consacraţi de limbă turcă din Dobrogea. Iată de ce Comisia de Învăţământ a U.D.T.R. caută să sprijine cu toate resursele de care dispune procesul de învăţământ în limba maternă turcă din România. Prof. Ervin Ibraim Preşedintele Comisiei de Învăţământ a U.D.T.R. 2) Kuş kanadı, oda kirası, sinema pardesi, mahalle bekçisi takımla arını belirtili yapınız. 3) Kalem, defter, palto, para, göz kelimelerini birer isimle tamlayınız. 4) Aşağıdaki isimleri birinci tekil şahıs zamiriyle tamlayınız. Kardeş, para, akıl, amcalar, gömlek... Örnek: Benim kardeşim... 6) Aşağıdaki isimleri ikinci tekil şahıs zamiriyle tamlayınız. Ev, oda, duygu, kulak, teyzeler, ablalar... Örnek: Senin evin... 7) Şu isimleri de ikinci öoğul şahıs zamiriyle tamlayınız. yazı, yanak, hatıralar, gözler, yeyen... 8) Şu tamlamalarda yanlış harfler var;doğrularını altlarına yazınız: Üniversite profesöri,dekan katipi,yabanci Diller Okuli, arkadaşım gözi, yolun ortası, hastanın ataşi... 9) İu tamlamalardaki yanlışları düzeltiniz: Sizin arkadaşı, senin anne, bizim bayrağım, benim elbisemiz... Negibe A. Pagina realizata de prof. Ervin Ibraim

4 - Noiembrie / Kasım 2001 pagina / sayfa CONSTANTIN BRÂNCUªI Constantin Brancusi, este un sculptor roman celebru, unul din primii mari creatori din arta modernă. BRANCUŞI, Constantin (Hobiţa-Pestişani, Gorj, Paris, 1957). Urmează Scoala de meserii din Craiova ( ), apoi Şcoala natională de arte frumoase din Bucureşti ( ), unde pentru scurtă vreme l-a avut profesor pe Ion Georgescu, apoi pe Vladimir C. Hegel. In timpul studiilor realizează bustul Gheorge Chitu, un Cap de expresie, ca şi o serie de copii - Ecorseul (impreună cu Dr. Gerota), Vitellius, Capul lui Laocoon. Mai realizează busturile Georgescu- Gorjan (1902) şi General Dr. Carol Davila (1903), aşezat mai tarziu (1912) in curtea Spitalului militar din Bucuresti. In 1904 porneste spre Paris, trecând prin Budapesta, Viena, Munchen (aici stă un timp), prin Elveţia. Obţinând o bursă in Franţa în 1905, se înscrie la Şcoala de arte frumoase, în clasa lui Antonin Mercie. In 1907 este acceptat practician în atelierul lui Rodin, pe care îl va părăsi, orgolios şi plin de încredere, comparându-l pe maestrul său cu un arbore la umbra căruia iarba nu creşte. Brancuşi creează acum Portretul lui Nicolae Dărăscu, Bust de băiat, Cap de băiat, Dupliciu (1906) apoi Rugăciunea si Portretul lui Petre Stănescu, ce constituie un ansamblu funerar comandat pentru Buzău (1907). Artistul începe să fie tot mai sigur de drumul pe care merge. Modelajul fin, sensibil la efectele luminoase se îndepărtează acum de incidentele de tip impresionist (Rodin) pentru a începe, în condiţiile afirmării unor tendinţe raţionaliste, între care cubismul, o lungă luptă pentru surprinderea esenţei, a ceea ce este durabil, sustras clipei. Cuminţenia pământului, o prima versiune a Sărutului (1907), Somnul (1908), Muza adormită ( ), Pasărea măiastră (1910), Prometeu (1911), Domnişoara Pogany (serie ), Primul pas (1913) sunt lucrări ce marchează aplecarea spre valorile artelor arhaice, ale etniilor negre sau oceanice. In această perioadă se imprieteneşte cu Modigliani. Un alt prieten al său, pictorul Henri Rousseanu, îi spune lui Brancuşi profeticele cuvinte:...tu ai transformat anticul in modern. Sculptorul - din ce in ce mai cunoscut - se bucura de succes şi în S.U.A., la New York, unde, în 1913, participă la Expoziţia internaţională de artă modernă (vezi Armory Show) şi deschide prima sa expoziţie personală la Photo Secession Gallery prin grija lui Alfred Stieglitz si Edward Steichen. Expune la manifestările grupărilor Tinerimea artistică, Arta Română,, Contemporanul etc. In atelierul său vor veni să lucreze mai mulţi tineri artişti: Irina Codreanu, Miliţa Petraşcu, Constantin Antonovici, Isamu Noguchi, George Teodorescu s.a. Sculptorul caută principiile fundamentale ale formei, degajând-o tot mai puternic de aspectele efemere. Reducerea la structură a formelor organice are loc odată cu aplecarea spre formele primare, spre orizontul genezei vieţii (Principesa X, 1916; Primul strigat, 1917; Nou născutul, 1920; Domnişoara Pogany, Leda, 1920; Inceputul lumii, 1924). Seria de Păsări în văzduh aduce ideea ridicării în spaţiu, posibilitatea transcenderii cadrului concret de existentă. Brancuşi reuşeşte să anuleze efectele gravitaţionale, dematerializând, printr-o şlefuire îndelungată, volumele. Alteori - cazul Coloanelor fără sfîrşit dintre , ideea de înălţare este asigurată de creşterea pe verticală a unor moduli geometrici. Este o perioadă când sculptorul face schiţe şi pentru comandă - nerealizată - a maharajahului Yeswart Rao Holkar Bahadur, pentru un Templu al meditaţiei (1933). Brancuşi vine în România dând curs chemării Ligii naţionale a femeilor din Targu Jiu, care dorea să închine un monument eroilor patriei căzuţi în timpul primului razboi mondial. Realizează tripticul Masa tăcerii, Poarta sărutului şi Coloana fără sfârşit ( ) - capodopera marelui artist. Aici, ca Balkan Türk Kadınları toplantısına katılan değerli hanımlar, Sadece Balkanlarda değil, Kafkasya da, Kırım da, OrtaAsya Türk cumhuriyetlerinde ve DoğuTurkistan da sadece Türk dili değil, Turk kültürü de silinmeye çalışılıyor. Bir Tatar atasozüne göre Felaket yalnız gelmez - yani olumsuzluk yalnız ve tek değildir: peşisıra diğer olumsuzluklar da biribirini takip eder. Türk Dunyasının da silinmesi veya yayılmaması için Batı ve Doğu devletleri dört elden karşı atağa geçmiş durumdalar. Burada ise beni en çok yaralayan Türk Cumhuriyetinin Ankara yöneticilerinin aymazliği.kimseyi suçlamak istemiyorum ancak ilk yapılması gereken derhal Dişişleri Bakanliığının çok yonlu ve daha aktif olabilmesi için yenide organizayonudur.bu sadece politik acıdan değil; sosyal, kültürel, dini ve cografik yönden olabilmeli. En azından yüksek oğretimde yeni kaynakların sağlanarak Türkiyedeki universitelerde Türk kokenli oğrencilerin sayıları artırılmalı ve onlara ülkelerindeki olanaklardan daha olumlu koşullar sağlanmalı. Coktu, dağıldı ve battı batıyor denilen Rusya nın dışişleri bakanliığının organizasyonunun 1950 lerden beri değişmediğini ve hatta personel sayısının yaklaşık 3 kat arttığını belirtmek isterim. Bu ayrıntıyı Globalleşme yökken düşenebilmiş olmaları Rus diplomasısının, bugun de en olumsuz koşullarda başarılı olabilmesine olanak saglıyor. Devleti hantallığıyla ve konuları henuz kavraması ile başbaşa bırakarak bizler, birey veya kurumlar olarak şi în alte opere, Brancuşi regăseşte dimensiunile artei populare, ale intregului patrimoniu cultural românesc, pe care le-a introdus in atmosfera agitată a artei moderne. Un clar principiu solar, fundamentând o nevoie de ordine si raţiune, conduce demersul artistului popular spre aproprierea esenţelor realităţii. Atitudinea constructivă, pozitivă, ce se degajă din această abordare a fenomenelor vieţii face din Brancuşi unul din creatorii ce au marcat decisiv evoluţia sculpturii moderne. El propune - un unic ecou în conştiinţa artistică a primei jumatăţi de secol, ecou prelungit prestigios şi în arta zilelor noastre - o decantare şi o nouă integrare a spiritualităţii şi nensibilităţii. Asceza formelor, fascinaţia geometriei impunând o rigoare carteziană în conceperea spaţiului întâlnesc această permanentă tensiune antropocentristă, exprimată cu o căldură, cu o emoţionantă înţelegere. Revelaţia străvechii culturi îi oferă nu atât o sumă de morfologii - reale fireşte, dar reduse la un pitoresc invocat de unii exegeţi ai săi - ci mai ales o structură morală şi filosofică. Preluând elemente de limbaj din zăcământul culturii populare, Brancuşi încarcă opera sa de forţe miraculoase. Iluminat de cultul pământului patriei şi al stramoşilor săi, sculptorul, Genius loci al Romaniei, cum îl numea Giulio Carlo Argon, este fascinat de zorii naşterii omului, descoperind, în fluxul imemorial al vremii, momentele cruciale ale vieţii - naşterea, iubirea, munca, creaţia, moartea. Spaţiul închis, circular, al marilor sanctuare dacice din Munţii Orăştiei, mâsurând curgerea vremii si menţinând treaz spiritul, este reluat de Brancuşi cu dorinţa de a sacraliza un loc, un punct evocator, unde timpurile - trecut, prezent şi viitor - se unifică. Crescând impetuos pe verticală, Coloana ascunde în simplitatea sa efortul constructiv, pentru a păstra, pur şi persistent, sensul înălţării umane, aspiraţia spre lumină, spre raţiune. Din lucrările lui prezentăm: Ansamblul monumental de la Târgu Jiu, ridicat in cinstea eroilor morţi în primul razboi mondial. Exprima sentimentul cosmic al lui Brâncuşi manifestat prin reuniunea celor patru elemente fundamentale ale lumii: apa - pornirea de la râul Jiu; pamant - aleea din gradina publică, Masa tăcerii încorporează pământul şi Calea Eroilor; foc - flacăra care asigură triumful asupra morţii în Poarta Sărutului ; aer - avântul Coloanei fără sfârşit care escaladează văzduhul în drumul către cer. Mircea Eliade ne dezvăluie sensul adânc al celui din urmă popas din procesiunea eroilor. Coloana fârâ sfârşit asigură comunicarea cu cerul şi astfel va inlesni înalţarea la cer a sufletelor eroilor gorjeni care s-au jertfit pentru apărarea patriei. Aleea din grădina publică pornind de la râul Jiu MASA TĂCERII Anii creaţiei: Material: piatra de Banpotoc Dimensiune: înalţimea de 0,76m, diametru de 2,15m plus 12 scaune în formă de clepsidră POARTA SĂRUTULUI Anii creaţiei: Material: piatra de Banpotoc Dimensiune: 5,27 6,58 1,84m COLOANA FĂRĂ SFÂRSIT Anii creaţiei: 1937 Material: fontă metalizată Dimensiune: 29,33 0,90 0,90m Miss Pogany inaugurează un ciclu care nu se va încheia decât după 20 de ani. Sculptura prezintă o nouă concepţie a portretului, care nu mai e o oglindă a unei personalităţi, ci o formă organică, de o vitalitate aproape vegetală, o formă în devenire ce-şi află împlinirea în ritmul şi rigoarea expresiei geometrice. MISS POGANY Anii creaţiei: 1913 Material: bronz poleit Dimensiune: cm Expusă în New York la Muzeul de Artă Modernă, donaţia lui Lillie P. Bliss Yard. Doc. Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli nin gönderdiği mesajı elimizden geleni yapmalıyız. Umutlarımızı yitirmeden, bıkmadan usanmadan, kızmadan... Daha çok iş, daha cok bilimsel ve kültürel çalışma ortamı,daha çok özveri... Herbirimizin onlarca canlı ve sıcak ilişkisi olması o kadar da Türklüğümüzü tanıtabilmemize,özelliğimiz i korumamıza, ve o kadar da kendi tarihimizi daha iyi yazabilmemize neden olacaktır. Turklüğümüzü Türk kanı taşıyanlara ve diğer toplumlara unutturmamak için ne kadar çalıştiığımızı da dış dünyaya göstermek zorundayız. Romanya Demokrat Türk Biriğinin Kültür saygın yoneticileri ve çalışanlarına ve değerli uyelerine en güzel günler dilerim. Hoşçakalın... Saygılar... Yard. Doc. Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli

5 pagina / sayfa Noiembrie / Kasım KAHVE VE RAMAZAN Kahve, 16.asırın ortalarında gelmiş İstanbul a. Gelişiyle beraber, başından pek çok macera geçmiş. Bazen yasaklanmış, gizli gizli içilmiş, bazen lehinde fetvalar verilmiş açıkça içilmiş. Kimi zaman mey merkezli edebi gelenek taraftarlarının direnişliyle karşılanmış, kötülenmiş; kimi zaman taraftar bulmuş, övülmüş. Aleyhinde, beyitler, şiirler de var, lehinde de 17. Asırda Nağzi çıkmış, Münazara-I Kahve vü Bade adlı bir mesnevi yazmış ve bu iki muarızı İstanbul sokaklarında dolaştırarak karşılaştırmış; kah bade galip gelmiş kah kahve Fakat bir gün, kahve, türk kültürünün ayrılmaz bir parçası haline gelmiş; atasözlerine, manilere, türkülere konu olmuş, hala da oluyor Kahve bir ibadet ayı olmakla beraber, eğlence tarafı ağır basan ramazanda iftar sofrasının vazgeçilmez bir içeceği olmuş. Merhum Prof. Dr. Amil Çelebioğlu nun 1974 yılında yayınladığı ve yazarı veya düzenleyicisinin Emir Mustafa adlı bitirin olduğunu belirttiği Ramazanname adlı 1475 dörtlük ihtiva eden eser, 1826 yılı İstanbul unda yaşanan Ramazan ayının pekçok özelliğini gün ışığına çıkarmakta. Ramazanname de Direklerarası na sıkışıp kalmış bir İstanbul ramazanını anlatır. Bu arada kahvenin ramazan ayındaki yeri de zikredilir. Emir Mustafa, yazdığı veya düzenlediği eserinin mihverine ramazanda davul çalan bekçiyi yerleştirir ve metin baştan sona onun etrafında gelişir. Bilindiği gibi bu bekçiler sahur vakti davul çalarken mani söylemeleriyle meşhürdurlar. İşte bu bekçilerin söyledikleri manilerden bir kısmı kahve ile ilgilidir. Anlaşılan o ki, eskiden, iftarda veya iftarda veya iftar sofrasında, kahve içme geleneği yaygın imiş. Ramazan gelmeden bir takım tedsrikler yapılırken, hali vakti yerinde olmayan bekçi bile, kahve almayı ihmal etmezmiş: Uğradı bekçiniz derde Gayetle harcı çok serde Ramazanda içmek için Kahve aldı sekiz perde (s.59) Eskiden insanlar zengin bir iftar sofrasında, hünkarlara yakışan bir ziyafetten sonra kahve içerlermiş: İftarı ettik hünkarı Eylemem bekçi inkan Kahveler geldi meydane Nuş eyledik çeşmesan (s.61) Bu hünkarı iftarda ağır et yemekleri ve dolmalar bulunurmuş ve içilen kahveye misk ilave edilerek mümessekmisk kokulu kahveler içilirmiş: Kaba manca yahni dolma Çokça yıyıp haşır olma Mümessek kahve nuş eyle İbadetten geri kalma (s.52) Kahvenin, hele mümessek kahve nin piştiğini gören keyif ehlinin yüzü gülermiş. Hatta bazıları, bir yudumda içermiş kahveyi: Pişse mümessek kahveler Ehl-I keyfin yüzü güler Ba zı ehl keyfli olur Bir bütün kuzeyi siler (s.51) Mümessek kahve keyifi daha bitmedi. Bekçi şimdi Üsküdar taraflarındadır.: yolu Karacaahmeyi cıvarında Harmanlık mahallesine düşmüştür; orada mümessek kahve içecektir: doğancılar I geçelim karacaahmed I seçelim harmanlık ta karar edip mümessek kahve içelim. Yeşil çay ilaç gibi VAN- Yeşil Çay, değişik kanser risklerini azaltıyor, kanda kolesterol seviyesini düşürüyor, yaşlanmayı geciktiriyor ve değişik bakterilerin gelişmesini engelliyor. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Hayri Çoşkun, yeşil çayın yemek borusu kanserini erkeklerde yüzde 57, kadınlarda yüzde 60 oranında önlediğini belirterek, oksidasyon olmaması için toplandıktan sonra ezilme gibi işlemlerden korunduğunu, böylece doğal bileşenlerinin ve aromasının muhafaza edildiğini söyledi Kahve yalnız evde içilmez. Ramazan gecelerinin vazgeçilmez eğlence yerlerinden biri olduğu anlaşılan hamamlarda da içilir. Bekçi Hamamı Faslı nda şöyle denmektedir: Selsebili duvarında Kapı kapı kenarında Hamamın içinde kahvesi Bahçesi var kenarında Bekçiye kese sürdüler, Çıkmaları pak gördüler. Taşraya çıktık sultanım Birer kahve getirdiler. Kahveleri içip cana Eyledik biz arz-i sena Bahşiş ile mesrur edin Hararete olur şifa. Görüldüğü gibi, yorgun geçen bir Ramazan gününün ardından, hamamda iyice bir rahatlayan bekçi sahur için çıkmıştır; söylediği manilerde de hamamda içtiği ve harareti kestiğine inandığı kahveyi zikretmeden duramaz; bu arada bahşiş istemeyi de unutmaz. Kahve varsa, ellbette kahvehane de bulunacaktır ve buralar da, keyif ehlinin uğrak yeri olacaktır. Emir Mustafa nın anlattığı kahvehanelerden birisi de Kandilli dedir: b u r a d a s ü s l ü p e k ç o k k a h v e h a n e bulunmaktadır: oturup denizi seyretmenin tadı da bir başkadır: Ne müzeyyen kahvehane Birbiriyle düşmüş yan yana Otur bak bahr-i ummana Ne zıba oldu Kandili Bu kahvehanelere, varlıktan yokluğa düşmüş mirasyediler de gelir, hem de sabahın erken saatlerinde. Onlar, baba parasını har vurup harman savurdukları için kahvaltında (buradaki kahvaltı şimdi bildiğimiz sabah kahvaltısı değildir. Sadece simit yerler: Her seher kahveye gelir Yarenlere ülfet kılar Kahvaltısın sorarsan Bir akçalık simit alır. Elif.bayı bilmeyen, 24 harflık Rabbi yessir duasında onsekiz yanlışı olan bekçi bir mektep açacak ve çocukların zoruyla Kagıthane ye gidip eğlenecektir. Ve orada kahve ibriğini kaynatıp her halde iftardan sonra kahve içecektir. Bu mah aylar yücesidir. Zevk u safa gecesidir. Güş edin ağa efendim Bekçi mektep hocasıdır. Açacak bir ali mektep Cem olacak uşaklar hep Kendi elif.ba yı bilmez Ne okudur bilsem acep Bekçinin çok işi vardır Kazma gibi dişi vardır. Rabbi yessir de bekçinin On sekiz yanlışı vardır. Uşaklar seyir istedi Bizi seyre götür dedi Bekçi aldı uşakları Azm.i Kağıthane etti Kahve ibriği kaynadı Cümle halk bizi dinledi Kalktı bekçi de soyundu Uşaklarla top oynadı Gelelim yukarda bahsettiğimiz kahvaltı meselesine: Günümüzde kahvaltı, sabah yemeğinin adıdır. Kim bilir, eskiden atalarımız, sabahleyin iyice bir Zofradan kalktıktan sonra mutlaka kahve mi içerlerdi? Aslında şüphelenip soru sormays lüzüm yok. Sabah keyfinden kahveyi eksik etmemek amacıyla ve boş mideye de kahve dokunacağı için, kahvenin altına birşeyler yemek gerekirmiş ki o yemeğe kahve altı ndan kahvaltı denmiş. Fakat, Ramazanname de anlatılan kahvaltı, sabah kahvaltısı değil, iftar yemeğidir. Bütün bir gün aç susuz bu siyahı güzelin hasretiyle yanıp tutuşan insanlar, iftarlarını edip hemen kahvelerine kavuşmak isterlerdi. O yüzden iftarın bir diğer adı da kahvaltı idi. Bekçi iftarda, yani kahvaltıda sekiz somun ile bir sığır veya buzağı yermiş: Bekçinizin yükü ağır Arkasını etmiş yağır Sekiz bütün somun ile Kahvaltısı bir sığır Bekçi bilmez hodu şodu İftara gelirim dedi Bir inek buzağısıyla İftara kahvaltı yedi. M.Ziya Binler Asya Büyük Hun Imparatorluğundan sonra, her cihetten temsi ettiği Türk kültürü itibari ile ikinci süper Türk Ümparatorluğu vasfında olan Gök Türk Hakanlığı Türk sözünü ilk defa resmı devlet olarak kabul etmekle bütün millete ad verme şerefini kazanmış. Doğu Sibirya daki Yakut Türkleri ve batıda Ogur (Bulgar) Türkleri dışındaki bütün Türk asıllı toplulukları birleştirmiştir. Bunların kurdukları devletler şunlardır: 1. Birinci Gök. Türk Hakanlığı, 2. Doğu Gçktürk Hakanlığı, 3. Batı Gök Türk Hakanlığı, 4. İkinci Gök Türk Hakanlığı yılları arasında en parlak devirlerini yaşadılar. Ötüken bunların başkenti idi. Gök- Türk hanedanı Mete nin hanedanının bir devamıdır. Göktürklere Çincede Tu- küe dendiği gibi, Tukyu da denir. Göktürklerin kültürünü en güzel dile getirebn yazıtlardı. Göktürkler de evlenmeler, kız ve erkek ailelerinin toplum içindeki yeri ve değeri ile eşit olmalarını gerektiriyordu. Bu da bize evlilikte küfü ve dikkat edildiğini gösterir. Küfüvü olmayan bir kız ile erkek evlenirse ondan Tabii bu dörtlüklerde, ince bir alay da var. Bir bekçi nerde, iftarda, sığır veya buzağı yemek nerde? Olanı değil, gönlündekini dile getiriyor zavalı. Bekçi kendi halini görmezmiş gibi, bir de İstanbul sokaklarında dolaşan Pejmürdelerin hallerine tercüman olur ve onların kahvaltı sofrası özlemini şöyle söyler: yüzbin yumurta kaygana Kahvealtısı gelse bana Kırk sekiz bin okka reçel Yesem ekmek bana bana Ramazan tedarikleri aylar öncesinden yapılınca, kilerler dolacak ve fareler buralarda cirit atacaklardır. Elbette, iftardan onlar da nasiplerini alacaklar ve kahvaltıları, kazanda kaynayan süt olacaktır: Tavlada durur atları Yanınca gezer itleri Kahvealtsın sorarsan Kazanla kaynar sütleri Alkolsüz içecek kültürü, yani şerbet geleneği bir hayli zengin olan atalarımız anlaşılan, yenibahar, portakal kabuğu ve kişniş karışımı şekerlerle beraber, Ramazanda kahveşekeri de yemeyi severlermiş: Şekerlerde yanibahar Portakal kabuğu da var Kahveşekeri naziktir Kişiniş şekeri bi.şumar Ramazan ayındxa kahve içmeyi bu kadar seven atalarımız, bugün olduğu gibi, çay içmezler miymiş? İçerlermiş elbet. Ama o zamanlarda, çay henüz yaygın değilmiş ve şerbet türünden bir içecek olarak görülürmüş. Emir Mustafa, kahvenin yanında çay şerbeti de içildiğini bir dörtlükte belirtiyor: Şekere olmaz bahane Safalar bahş eder cana Çay şerbeti de naziktir Şifalar hasta insana Bekçisiyle, iftarıyla, yemekleriyle, eğlencelesiyle ve ille de kahvesiyle, geçen asrın başlarında, İstanbul da Ramazan böyle yaşanırmış. Namık Açıkgöz / Türkiye Göktürkler devrinde evlenme törenleri doğan çocuklar ayrı bir muameleye tabi tutulurdu. Soylu bir ailenin oğlu, yine soylu bir ailenin kızı ile evlenebilirdi. Bu, aileler ve evlenen çiftler arasında uyuşma ve anlaşmayı, dolayısı ile evliliğin sürekliliği bakımından öngörülen ve günümüzde de değerini ilkelerdendir. Evlilik öncesi tanışıp anlaşma göbi özellikler, ailelerin benimsedikleri şartlardandı. Günümüzde başlık diye adlandırılan, erkek tarafının kız tarafına vermekle yükümlü olduğu para, altın ve eşya gibi değerli armağanlar, ailenin maddı yetenek ve imkanları ile orantılı olarak verilirdi. Burada bir hususu da açıklamada yarar var. B. Ögel hocamızın belirttiğine göre, kalınsız kız verme usulüne bunlarda rastlıyoruz. Evlenmelerde kalın şart idi. Düğün herkesin servetine göre yapılırdı. Göktürk düğünlerinin ne kadar şaşaalı olduğunu yazıntılardan öğreniyoruz: T,rgiş Kağanına kızımı...fevkalade büyük bir törenle alıverdin... Türgiş Kağanı ın kızını fevkalade büyük törenle oğluma alıverdin... Fevkalade büyük törenle alıverdim... yaptırdım Evlenen kızlar kelin adını alırdı. Ama genellikle kız-gelin tabiri müşterek kullanılırdı. Resim Tanrı Kayra Han ın yeryüzündeki bir eşi olan Göktürk Kağanına Tanrıça Umay Ana görünüyor ve bu Türk Kağanıyla evleniyor. Göktürkler, evlenme töreninde kopuz çalıp türkü söylerken