Yerel Yönetim Teorileri ve Merkez-Yerel Yönetim ilişkilerindeki Merkezileşme: Thateher Dönemi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yerel Yönetim Teorileri ve Merkez-Yerel Yönetim ilişkilerindeki Merkezileşme: Thateher Dönemi"

Transkript

1 Yerel Yönetim Teorileri ve Merkez-Yerel Yönetim ilişkilerindeki Merkezileşme: Thateher Dönemi Muhammet Kösecik * Birleşik Krallık'ta, Margaret Thatcher'in Muhafazakar Parti'nin lideri olarak başbakanlık yaptığı yıııarı arasında, merkez-yerel yönetim ilişkilerini konu alan bir kaynak taramasının sonucu olarak şunlar bulunmuştur: merkezi hükümet, yerel yönetimlerin! gelir kaynakları, yerel yönetimler tarafından sağlanan hizmetler ve yerel yönetimlerin yapısı üzerinde giderek artan biçimde kontrolünü artırmış, yerel yönetim politikalarının hazırlık aşamalarıııda yerel yönetimlere yeteri kadar danışılmamış ve onların uyarı ve önerileri dikkate a lınmamış, uygulanan politikalar merkez-yerel yönetim i lişki lerini gergiııleştirmiş ve merkezileştirmiş,2 ve yerel yönetimlerin özerkliği ve yerel demokrasi zedelenmiştir. Merkez-yerel yönetim ilişkilerinde bu sonucu doğuran politikalar arasıııda yerel yönetimler maliyesinin geleneksel yapısını radikal biçimde değiştiren mali politikalar önemli bir yere sahiptir. Thatcher hükümeti, göreve geldiği yıldan 1 Dr. Afyon Kocatepe Üniversitesi, iibf Öğretim Görevlisi,! [~irleşik Krallık'taki ülkelerin yerel yönetim yapısı temelolarak ikı kadeın~idir, Üst kademe birimleri, ingiltere'de metropolitan alanları dışındaki 39 County CouncjJ'dan. Galler'de yine metropolitan alanları dışındaki 8 County Councirdan. iskoçya'da ise 9 Regional Council'dan oluşur ve hüyiik ölçekli planlama ve tinansman gerektiren hizmetleri (stratejik planlama. eğitim. polis. İtthiye. sosyal hizmetler) yerine getirir. Kuzey İrlanda' da üst kademe yerel yönetim hirimi yoktur. merkez yönetim. planlama, yol. su ve kanalizasyon hizmetlerini yapar. Alt kademe. ingiltere'de metropolitan alanları dışında kalan 296 District Council'dan ve Londra sınırları içindeki 32 Borough Councif'dan, Galler'de yine metropolitan alanları dışında kalan 37 District Council'dan. lskoçya'da 53 District Councirdan oluşur. Londra'daki Borough Councirıar dışındaki alt kademe yerel yönetim birimleri yerel özellikteki hizmetleri (çevre sağlığı ve korunması, konut. planlama. çöp toplama, eadde ve sokakların yıkanması ve aydınlatılınası. eğlence ve boş vakit geçirme hizmetleri) yerine getirir. Londra' daki 32 Borough ('ouneil ise 1986'dil (ireater London ('Olıncirın, diğer altı metropolitan yerel yönetimlerin feshedilmesinden sonra polis. itfaiye ve ulaşım dışındaki hütün yerel kamlı hizmetlerini gerçekleştirir, Londra'da ve feshedilen diğer metropolitan alanlarda polis. itfai)'e ve ulaşım hizmetleri söz konusu alanlardaki Distriet CouneiJ'den dolaylı olarak atanan üyelerden oluşan kurullar tarafından sağlanmaktadır, Kuzey irlanda 'da ise, çevre sağlığıyla heraber bir kaç yerel hizmeti gerçekleştiren 26 District Council alt kademey; oluşturur, Eğitım, kütüphaneler ve sosval hizmetler K. Ir/and.fnm merkezi yönetimince yapılır. i 995~98 yılları arasında yapılan yapısal değişikieric hu alt ve üst kademe birimlerin sayılarında küçük değişikler yapılmış, ancak yerel yönetimlerin genel yapısı ve işlevleri değişmemiştir. 2 Merkez-yerel yönetim i1işkilerilıdeki merkezileşme, merkezi hükümetin. çeşitli bakanlıkları ve kurumları a racılığıyla, seçimle geien yerel yönetimlerin gelir. kaynakları, sağladıkları hizmetler ve sahip oldukları yapılm ile ilgili tercihleri üzerine uyguladığı kontrol anlamında kullanılmaktadır.. Çağdaş Yerel }'öl1elimler, Ciiı 9 Sa)'ı i Ocak 20()(J..1'. 25-.fi

2 26 Çağdaş Yerel Yönetimler. 9 (i) Ocak 2()O() tibaren yerel yönetimlere yapılan mali yardımları azaltmayı hedeflemiş, bunun için her bir yerel yönetim birimi için harcama hedefleri saptamış, bu hedeflere ulaşılmadığı takdirde yerel yönetimlere yapılan yardımları kısmıştır. Böylece, yerel yönetimlerin yıllardır sahip oldukları kend i harcamalarını bel irleme ve gerektiği kadar mali yardım alabilme geleneği de sona ermiş, 1980'de merkezden yapılan mali yardımlar yerel yönetimlerin toplam geliri içinde yüzde 60 iken bu oran 1990'da yüzde 47'ye düşmüştür yılında çıkarılan bir başka yasayla merkezi hükümet yerel yönetimlerin oranlarını belirleme ve toplama yetkisine sahip oldukları yerel vergilere bir üst sınır (rate-capping) koymuştur. Son olarak, ı 988 yılında çıkarılan bir yasayla, ı 6. yüzyıldan beri uygulanmakta olan yerel yönetimlerin kendi sınırları içindeki konutlardan aldığı yerel vergiler (domestic rates) kaldırılmış, onun yerine resmi adı halk katkısı (community charge) olan ancak halk ve muhalefet partileri tarafından baş vergisi (poll tax) olarak adlandırılan vergi getirilmiştir. Buna göre. ı 8 yaşın üstündeki herkes yerel yönetimler tarafından standart olarak belirlenecek olan ve düşük gelire sahip olanlar için indirimler de içeren baş vergisini ödemekle yükümlü olmuştur. Yerel yönetim ler tarafından işyerlerinin olduğu binalardan al ınan vergi lerin (business rates) oranlarının belirlenmesi ve toplanması yerel yönetimlerin sorumiuluğundan alınmış, merkezi hiikümet tarafından ulusal bühinlük içinde belirlenen, toplanan ve nüfus esasına göre yerel yönetimlere dağıtılan bir şekle sokulmuştur (uniforın business rates). Bu değişikliklerle yerel yönetimlerin mali kaynaklarının yaklaşık yüzde 75' i merkezi hükümetin kontrolü altına girmiş, böylece yerel yönetimler kendi gelirlerinin sadece yüzde 25'ini (baş vergisi) toplar ve kontrol edebilir hale gelmiştir (bu oran 1980'de yüzde 40). Londra'da 1963'de kurulan yerel yönetim birimi (Greater London Council) ve ı 974'de diğer metropolitan alanlarda (Birmingham, Leeds, Manchester, Newcastle, Liverpool ve Sheffield) kurulan metropolitan yönetimler, 1985 yılında çıkarılan bir yasayla ı 986'dan itibaren feshedilmiş, bu birimlerce gerçekleştirilen hizmetlerin çoğu ilgili alanlardaki diğer birimlere (district councils) aktarılmış, geniş ölçekli hizmetlerin (polis, itfaiye, ulaşım) sunumu ilgili alanlardaki birimlerin kendi içlerinden dolaylı olarak atadıkları kurullara devredilmiştir. Yerel yönetimlerin yerel hizmetleri sunmadaki rolünü azaltıcı politikalar uygulanmıştır. Örneğin, yerel yönetimlerin elindeki konutların uygun koşullarda kiracılara satımı yas~yla zorunlu hale getirilmiş ve bunun sonucu olarak bir mi Iyonun üzerinde koııut kiracı lara satl11l1lş, kiracılara yerel yönetimlerin kontrolünden çıkıp kendi kooperatiflerini kurabilme hakkı veya yerel yönetimlerin kontrolünden çıkıp başka yöneticilerin kontrolüne geçebilme hakkı verilmiştir. Yerel yönetimlerin kontrolündeki okullardaki öğrenci velilerinin çoğuııluğunun oyuna bağlı olarak okulların yerel yönetim kontrolünden çıkıp kendi kendilerini

3 rerel )'öl1efiıij Teori/eri re,ilerke:::.-rerel Yönetim ilişkileri 27 yönetebilmelerine imkan tanınmıştır. İhdas edilen 'Teşebbüs Alanları' ve atanan 'Kent Alanlarını Geliştirme Şirketleri'yle yerel yönetimlerin planlama ve arsa geliştirme rolü azalmıştır. Belirli alanlarda (binaların yapımı ve bakımı, anayolların yapımı ve bakımı. binaların temizlenmesi. boş alanların bakımı. araçların bakıını. yemeklerin hazırlanması ve dağıtımı. çöplerin toplanması. cadde ve sokakların temizlenmesi. spor ve eğlence yönetimi) hizmetlerin sunuııııı ihale yoluyla rekabete açılmış, özel sektörün bu hizmetleri sunabilmesi mümkün hale getirilmiştir. Uygulanan bu politikalar. yerel yönetimlerden genelolarak büyük tepki almış, yerel yönetim politikacıları ve hükümeti yöneten Muhafazakar Parti'nin liderleri arasıııdaki ilişkiler önemli oranda gerginleşmiştir. Sonuç olarak, merkezyönetim ilişkileri önemli ölçüde merkezileşmiştir: 1 Merkez-yerel yönetim ilişkilerinde yaşanan bu gelişmeler akademisyenlerin ilgisini çekmiş, üretilen değişik teorilerle merkez-yerel yönetim ilişkilerinde yaşanan merkezileşme eğilimi açıklanmaya çalışılmıştır. Bu makalede, merkez-yerel yönetim ilişkileriyle ilgili akademik ve politik tartışmalarda temel alınan altı teorinin. merkez-yerel yönetim ilişkilerine bakışı ve yaşanan merkezileşmeyi açıklayan iddiaları. geçerli ve zayıfyönleri incelenecektir. Bu teoriler şunlardır: ikili Siyaset Tezi (Dual Polity Thesis), Yönetimler Arası Teori (İntergovernmental Theory), İkili Devlet Tezi (Dual Polity Thesis), Sosyal Ilişkiler Tezi (Social Relations Thesis), Düzenleme Teorisi (Regulation Theory) ve Yeni Sağ. İkili Siyaset Tezi Bulpitt tarafıııdan ort;ıya atılan bu tez,4 Muhafazakar Parti'nin hükümet olmasını takip eden yıllarda merkez-yerel yönetim ilişkilerinde meydana gelen gerginliği ve merkezileşme eğilimini, ikinci dünya savaşından i 980'Jere varan dört dönem lik bir tarihsel analiz içinde açıklar. ı 926'dan ı 960'ların ilk yarısına kadar olan ilk dönemde merkezi hükümetin ve yerel yönetimlerin işlevleri açık bir biçimde ayrılmış. merkezi hükümet 'yüksek siyaset' işlevleriyle uğraşırken -düşük siyasef işlevlerini yerel yönetimlere bırakmıştır. Yüksek siyaset merkezi hükümetin sonımluluğuna girdiği varsayılan savunma, dış ilişkiler, sterlinin değerinin korunması gibi işlevleri kapsamış. DüşUk siyaset ise sosyal hizmetler ve diğer kamu hizmetlerini (eğitim. konut. planlama, polis. itfaiye vs.) kapsamış ve bunlar yerel yönetimlerin sorumluluğuna bırakılmıştır. Yerel yönetimler bu rejim içerisinde merkezi hükümetin kararlaştırdığı politikaları uygulayan icracı kurumlar olarak görülmüş. yerel yönetimlerin merkezi hilkumete karşı saygılı.1 M. Kösecik. Centnll.L()c~t1 Government Relations. Ph!) Thesis. Univcrsity or Lecds. Lecds lı)99. s. 2X J. Bulpitt. Territory and Power. Manchester Uni\'ersity Press. Manchester 1 l)i LI: J. Bulpitt. The Disciplinc of New Democracy: Mrs Thatcher's Domestİc Statecrarı". Political Studies. Vol X(). s : J. Bulpiıt. "Walking Back to Happiness') Conservati\'e Party Gon:rnnıenls and Elccted Local Atılhorities in the 19SOs'. The New CentraIism. (Eds. C. Croueh and D. Marquamlı. BlackwelL. ()xford Il)89. s. <;7-73.

4 28 Çağdaş Yerel Yönetımler. 9 (/) Ocak 2000 olması ve hizmetlerin sunumunda merkezi hükümet tarafından belirlenen kurallara uygun davranması beklenmiştir. Yerel yönetimler bu dönemde uygulayıcı olarak etkili hale gelmiş, fakat merkezdeki siyasi gücünü kaybetmiş, yerel halkın desteğini yeteri kadar alamamış, kendi aralarında bölünmüş, ve merkezde siyasi güçten yoksun hale gelmiştir. Sonuç olarak, merkezi hükümetle yerel yönetimler arasındaki ilişkiler birbirlerinden önemli ölçüde kopuk olarak (ikili siyaset) işlemiştir. 1960' ların başından başlayıp ı 970' lerin sonuna kadar olan ikinci dönemde planlama ve yeniden modernleşme politikalarının yaygın bir biçimde kabul görmesine rağmen, yerel yönetimler dahilolmak üzere hiç bir önemli konuda uygulanabilir reformlar üretilememiştir. ı 970' lerin ortalarında ortaya çıkan e konomik ve mali kriz sonucu, dönemin İşçi Partisi hükümeti yerel yönetimlerin toplam harcamalarını yapılan mali yardımları azaltarak kısmaya çalışmıştır. Teoriye göre, bu dönemde yerel yönetimlerin merkezdeki siyasi gücünde herhangi bir gelişme olmamış, bir önceki dönemde var olan ikili siyaset rejimi sona erme aşamasına girmiş, fakat bu rejimin yerine alternatif bir rej im ortaya konulanramıştır. 1979'da Muhafazakar Parti'nin hükümet olmasından 1982'ye kadar olan ü çüncü dönemde, Muhafazakar Parti her hangi bir ekonomik veya siyasi teorinin etkisiyle değil, başarılı bir biçimde takip edilen 'seçim kazanma sanatı' saikiyle hareket etmiş ve bu saik, yerel yönetim politikalarını da belirleyen asıl unsur olmuştur 'yi takip eden son dönemde, Muhafazakar Partinin önde gelen pol itikacıları, Thatcher' in partiyi radikal pol itikalara (yerel vergi lere getiri len üst sınır, metropolitan yerel yönetimlerin kaldırılması) yöneltmesine izin vermişlerdir genel seçimlerinden sonra ise Muhafazakar Parti iyi düşünülmüş reform paketini yerel yönetimlere uygulamaya çalışmış, 'ilk defa yerel yönetimlere biçtiği rolü açık ve planlı bir şekilde ortaya koymuştur. Bulpitt'e göre bu yeniliklerle yerel yönetimler, yeniden 193<)' lardaki haline döndürühneye çalışılmıştır. Bulpitt'in tezindeki 'yüksek ve düşük siyaset' arasındaki ayrımın ampirik olarak belirlenmesi zordur. Merkezi hükümetin sağlık ve eğitim gibi düşük politika alanlarıyla yıllardır doğrudan ilgilendiği bilinmektedir.' Tezin Muhafazakar Parti tarafından uygulanan yerel yönetim politikalarının bir çoğunda meydana gelen başarısızlıkların nedenlerine dair bir açıklama getirmemesi de önemli bir eksikliktir. lı 5 R, Rhodes. Beyond Westminster and Whitehall: The Suh-Central GOl'ernments of Britain. Unwin Hyman, London 1988, s, :n. h G. StokeL "Intergovemmental Relations". Public Administratioıı. Vol. 71. i t)l):'i, s. 10:1-104.

5 Yerel }"imcl;m 7'ı!oriler; re Merke:::- Yerel Yönetim Ilişkileri 21) Muhafazakar Parti'nin liderlerinin herhangi bir ideolojik yaklaşımdan etkilenerek değil, seçim kazanma sanatı denilen yaklaşımla politikaları hazırladığı, politikaları üretip uygularken seçimlerdeki şanslarını gözettikleri iddiasının doğruluğu iki önemli politikanın, yerel vergilendirmeye getirilen üst sınırın ve baş vergisinin hazırlanmasında ampirik olarak ispatlanmıştır.~ Yerel yönetimlerin liderleri tarafından büyük tepkiyle karşılroıan yerel yönetimlerin elindeki ye..re i vergilendirme gücüne getirilen sınırlama politikası, Kabine 'de ı 982 yılında ilk kez görüşüldüğü zaman, yerel demokrasi üzerine bir saldırı olduğu ve merkez-yerel yönetimler arasındaki ilişkiler açısından şıkıntılara yol açabileceği gerekçeleriyle Kabine tarafından kabul edilmemişti. Ancak, 1983 seçim bildirge~ sinin hazırlanması aşamasında, seçmenleri etkileyecek radikal ve popüler politikaların eksikliğini gören Thatcher, bu tarz hir radikal politika olmadan seçimlere gidemeyeceğini açıklayarak Kabineden yerel vergilerin sınırlandırılması politikasını geçirmiştir. Baş vergisi politikasında ise İskoçya'da ı ~de gerçekleştiren yerel vergilere temel alınan konutların değerinin yeniden hesaplanması, konutlardan al~nan yerel vergilerin önemli ölçüde artmasına ve seçmenlerin şiddeti i tepkisine neden olmuştur. Bu soııuçlar, İngi Itere ve Galler' de bir kaç yıl içinde tekrarlanması gereken konutların değer tespitinin gelecek seçimlerde yol açacağı siyasi hezimeti işaret etmiş, hükümeti yerel vergi sistemini baş vergisiyle değiştirmeye ikna etmiştir. Ancak, bu iki politika dışında, seçim kazan ma amacı diğer yerel yönetim politikalarının hazırlanmasında doğrudan etkili olmamıştır. Örnek olarak, döneminde uygulanan yerel yönetim hizmetlerinin zorunlu rekabetçi sunumu, eğitim ve konut alanlarında yerel yönetimlere alternatif metotlar getirme Thatcher'in ilk iki dönemde (ı ve ) gerçekleştiremediği kamu hizmetlerinin reform edilmesi amacınııı bir yansımasıdır. H Muhafazakar Parti politikacılarının kendilerini. Thatcher' ın yerel vergilerin 'S1nırlandırılmasl ve metropolitan yerel yönetiml~rinin kaldırılması gibi radikal politikalara sürüklemesine izin verdikleri iddiasının doğruluğu da ispatlanmıştır. Thatcher bu iki politikayı Kabineye adeta empozl etmiş, gerektiği şekilde tartışılmasına olanak sağlamamıştır. Sonuç olarak, Michael Heseltine dışındaki kabine iiyelerinin rızasıyla bu politikalar kabul edilmiştir. Heseltine ise bu politikalara karşı çıktığından dolayı ı 983 seçimlerinin ardından yapılan Kabine toplantısında Thatcher'dan unutull11ayacak bir 'siyasi azar~ yemiştir.') Ancak, döneminde uygulanan yerel yönetim politikalarının, merkezyerel yönetim ilişkilerinin 1930'lardaki karakteristik yapısll1a döndüriilmesine yönelik bir teşebbiis olduğu iddiası gerçek durumu yansıtmamaktadır. Muhaüı 7 M. Kösecik. a.g.k.. s )() II A.k..s.174-IIJI,21)(). 9 A.k.. s }. 290

6 30 Çağdaş Yerel rönetimler, 9 (i) Ocak ]()(}() zakar Paıii'nin döneminde uygulamış olduğu yerel politikalar. ı 930' lardaki modelin aksine, yerel yönetimler için yepyen i bir an layış getirm iştir. Bu yeni anlayış, yerel yönetimleri 'olanak sağlayıcı yerel yönetim' yapma anlayışıdır. Bu yeni yaklaşımla yerel yönetimler. yerel hizmetleri doğrudan sağlayan organlar yerine, diğer kuruluşların (özel ~ktör) hizmetleri sunabilmesine olanak sağlayan, sunulan bu hizmetler için standartları belirleyen, hizmetlerin sunulmasın i denetleyen organlar hal ine dönüştürülmeye ça Iışılm ıştır. Yerel yönetimlerin bu anlayış içinde sadece kendisi tarafından sunulabilecek hizmetlere odaklanması beklenmektedir. Bu anlayış açıkça Bulpir in teorisindeki ı 930'ların yerel yönetim modelinden farklı yepyeni bir modeldir. ııı Yönetimler Arası Teori Rhodes tarafından ileri sürülen ve güç bağımlılığı modeli (power dependence model) olarak da bilinen bu teoriye" göre, merkezi hükümetle yerel yönetimler arasındaki ilişkiler merkezi hükümetin ve yerel yönetimlerin avantaj elde etmeye çalıştıkları bir oyundur. Merkezi hilkiimet ve yerel yönetimler, hazırlanan ve uygulanan politikalar üzerindeki etki lerini en yüksek noktaya çıkarmak için. sahip oldukları kaynakları en iyi bir biçimde kullanmaya çalışırlar. Merkezi hükümetin kaynakları yasalar üzerindeki kontrol. merkezden yerel yönetim lere genel vergi gelirleri üzerinden verilen yardımın kon1:rolü, yerel hizmetler için standartları belirleme ve yerel hizmetleri denetleme yetkisi ve genel seçimlerden gelen ülkeyi yönetme yetkisidir. Yerel yönetimlerin sahip olduğu kaynaklar yerel yönetim hizmetlerini sağlayan yerel yönetim çalışanlarını İstihdam etmesi, yerel yönetim hakkında sahip olduğu bilgi ve tecrübe, yerel hizmetlerin uygulanmasında sahip olduğu kontrol, yerel hizmetlerin nasıl uygulanması gerektiği konusunda sahip olduğu bilgi ve tecrübe, gelirlerinin önemli bir kısmını elde ettiği yerel vergi koyma yetkisi ve yerel seçimlerden gelen seçilme yetkisi. Rhodes, ı 980' lerde merkezi hükümetle yerel yönetim ler arasındaki i i işki lerde yaşanan krizin anlaşılması için merkezi hükümetin içindeki ve üzerindeki sıııırlamaların hesaba katılmasını önermektedir. Ona göre. merkezi hükümetin içindeki sınırlamalar genel anlamdaki yönetimin parçalanmış olmasıdır. Oıiada sadece merkezi hükümet yoktur, bir çok merkez veya kamlı kurumlarının kendi İ çinde ve birbirleriyle olan politika ağları (hizmet ilişkileri) vardır ve merkezi hükümetitı bu merkezler arasındaki eşgüdümii sağlama gücü zayıftır. Merkezi hükümetin dışında olan sınırlamalar, merkezi lüikümetin kamlı hizmetlerini yerine getiren bir nitelikte olmaması ve bundan dolayı kamu sektöründeki kurum lara kamıı hizmetlerinin sağlanması için bağımlı olmasıd ır. Bunun için merkezi hükümet, bütün kurumlarla işbirliği yaparak, onların aracılığıyla Iıizmetleın M. Küsecik, a.g.k.. 2()() s. 2L)()-L) ı. ıı R. Rhodes. a.g.k.: R. Rhodes, Control and Power İn Central LocHI (;ovcrııment Rchıtioııs. Gower. London 1<)81: R, Rhodes. The National World of Local Governmcııt. Alien Unwin. London IlJX6,

7 ferel }önetim Te(mleri ı'e ılkrkc=-)erel }'ijnetilııllişkiler! J i rin yerine getirilmesini sağlayabilir. Rhodes'e göre, ikinci dünya savaşından 1980' lere kadar, kamu kunımların ın kendi içinde ve birbirleriyle olan hizmet İ lişkileri merkezi hükümet tarafından uygulanan politikaların oluşmasında etkiliydi. Ancak, Muhafazakar Parti. 1980' lerin başından itibaren giderek aı1an bir biçimde bürokratik yönetim tarzıyla (üstten,alta) politikaları hazırlama ve uygulama yoluna kaymış ve SOI1lIÇ olarak yerel yönetimlerle olan ilişkileri bozulmuştur. Rhodes' in modeli, merkezi yönetimin stratej ik düşünme kapasitesini ve yeterliliğini olduğundan fazla küçümsemektedir. Muhafazakar Paı1i'nin lider politikacıları iktidarda geçen i Ik yıllarda yaptıkları hatalardan ders almışlar ve politikalarını gerçekleştirmek için yeni ve daha etkili yollar aramışlar ve kısmen bunu gerçekleştirınişlerd ir}1 Rhodes' in kurumların bir bütün olarak kendi Çıkarları için çaba sarf edecekleri iddiası ise gerçeğe uyguıı değildir. Kurumlar, örneğin yerel yönetimler içindeki bireyler kişisel çıkarları için merkezi hükümetle, kendi kurumlarının menfaati aleyhine bile olsa. birlikte hareket edebilirler. Ll Rhodes' in Thatcher' in liderliğindeki hükümetin, pol itikaların hazırlanmasında ve uygulanmasında anahtar olan kamlı kurumlarının kendi içlerindeki ve birbirleriyle olan hizmet ilişkilerini reddedip üstten alta politika yapma tarzı takip ettiği ve dolayisıyla yerel yönetim politikalarınııı başarısız olduğu, merkez-yerel yönetim ilişkilerinde bozulmaya yol açtığı iddiası geçerlidir. Hükümet, yerel yönetim politikalarını, hazırlarken ve uygularken yerel yönetimlerin düşünce ve tavsiyelerine yeteri kadar başvurmamış, yerel yönetim derneklerinin ve yerel yönetim liderlerinin uygulanan politikalara karşı çıkmasını öneııısememiştir. rvlerkezden yapılan mali yardımlardaki azalma, yerel yönetimlerin vergi koyma yetkilerinin sınırlandırılması ve metropolitan yeı:el yönetimlerin kaldırılması politikaları bu tarz politika hazırlama ve uygulama sitilinin önemli örnekleridir. Bu politikaların uygulanmaslllda Rhodes'in iddia ettiği gibi önemli başarısızlıklar ortaya çıkmıştır. Yerel yönetimlerin harcamaları döneminde ö nemli oranda at1maya devam etmiş, eğitim ve koııut politikalarında beklenilen sonuçlar gerçekleşmemiş, baş vergisi ise tam anlamıyla bir.politik başarısızlıkla sonuçlanm IŞtır C. Pickvtlnce. 1 )')1, "The Diffictılty of Control and the East' of Stnıctural Reform: British Local Governmcnt in the 1980s". State Strııctnring and Local Power. (Eds. C. Pickvunce and E. Prctcceilk). Pinter, London s G. Stokcr, a.g.k. s. i OH. 14 M. Kösecik. a.g.k, s. 291.

8 32 Çalf,daş Yerel Yönetimler, 9 (i) Ocak 2000 İkili Devlet Tezi Saunders ve Cawson tarafından geliştirilen Marksist telseteden etkilenmiş bu teze ls göre, devletin ekonomik işlevleri iki ana gruba ayrılır: sosyal yatırım ve sosyal tüketim işlevleri. Sosyal yatırım işlevi. özel sektör sermayesinin sürekli-. liğini sağlayan devlet hizmetlerini kapsar. Otoyollar ve fabrika alanlarının tahsisi gibi fıziksel altyapıya yapılan yatırımlar, araştırma ve geliştirme programları. ucuz kredi tahsisi ve mali yardımlar sosyal yatırım işlevinin örnekleridir. Teze göre, özel sektör sermayesi, devletin yapmış olduğu sosyal yatırım Iıarcamalarından doğrudan faydalanır. Sosyal tüketim işlevi ise genelolarak yerel yönetimler tarafından sağlanan, bireyler veya özel gruplar tarafından Hiketilen hizmetleri içerir. Emeklilere ödenen maaşlar, sosyal güvenlik yardımları. sağlık ve eğitim hizmeti, sosyal konut temini sosyal tüketim işlevinin örnekleridir. Devletin sosyal tüketim harcamaları toplumuıı sermaye grupları d ışındaki kesimlerinin çıkarınadır ve zaman zaman sermayenin çıkarlarıyla çatışır. Teze göre, devletin bu iki işlevi arasmda her zaman. bazen açık bazen gizli. bir çatışma süregelmiştir. Merkezi hükümetle yerel yönetimler arasındaki ilişki lerde 1980' lerde meydana gelen bozulmanın asıl sebebi. sosyal yatır1nı ve sosyal tüketim işlevlerinden doğan politikalardaki öncelik çatışmasıdır.devletin bu i'ki işlevarasındaki öncel iği her zaman sosyal yatırım harcamalarından yana olmuştur. Çünkü devlet sermayeyi, diğer bir deyişle özel sektörün karının devam etmesin i sağlamaya çalışmıştır. Bunu sağlayacak olan da sosyal yatırım işlevi olduğu için bu alandaki harcamalar öncelik kazanmıştır. Dolayısıyla 1970'Ierde başlayıp ı 980'lerde devam eden ekonomik politikalar özel sektörün Çı karları doğrultusunda planlanmış, sosyal tüketim işlevin i yerine getiren yerel yönetimlerin harcamaları kısıtlanırken özel sektör konınınuştur. Teze yöneltilen en önemli eleştiri. devletin ekonomik işlevlerinde yapılan ayrımın geçerli olmadığıdır. Devlet harcamalarının tanı olarak bir gruba sokulamayacağı belirgindir. Örneğin, eğitim, sermayenin artışını sağladığı için sosyal yatırım harcamas ına. insanların sosyal ihtiyaçlarını giderdiği için de sosyal tüketim harcamalarına girer.11> Emeklilere yapılan maaş ödemeleri merkezi hükümetin kurumları tarafından yapılır, bir sosyal tüketim pol itikası olmasına rağmen yerel yönetimler tarafından yapılmaz. Bununla beraber, yerel yönetimlerin 15 P~ Snühdcrs. Social Theory and the Urhan Questioıı. Hutchinsoıı, London I41X i: P. Saıınders, "Why Stud) Cenıral-Local Relations')", Local Government Studies. Vol. X, 141~2. s. ):;-)6; P. Saunders, "Rethinkinı! Local Politics". Local Socialism'!, (Eds. M. Boddy and C. Fudgel. Macıııillan, London 141X4; P Saıımkr;, "Retlccıions on the Duul Politics Thesis: Its Oril!iııs and lls Critics", ljrhan J'()litical Thcorv.md Management of Fiscal Stress (Eds. M. Goldsmith and s. Yillaelsen). Gower. Aldershot IL)){Ô: A. üıws~ın and P. Saunders, "Corporatism, Competiıive Politics and Class Sınıggle", Capital.md I'olitics, (Ed R. King), Routledge. London (, P. Dunknvy. 'The Limiıs lo Local Governınenı", Local Sochılism'!, (Eds. M. Hoddy and C. Fudgeı, Macmillan, London 19X4, s : Rhodes, a.~.k., 198X, s..17.

9 Yerel Yönetim Te(mleri ve Merke:::- Yerel 'r'önetım I1işkilen :n de özel sektörün yararına olan ekonomik faaliyetler de bulunduğu görülmektedir. 17 Cawson ve Saunders' ın merkez-yerel yönetim ii işki lerinde 1980' ii yıllarda yaşanan gerginliğin ve merkezileşme eğiliminin asıl sebebinin devletin sosyal yatırım ve sosyal tüketim harcamaları arasındaki öncelik gerginliği olduğu, hükümetin asıl önceliğinin özel sektör sermayesinin lehine veya özel sektörün karına olan sosyal yatırım politikalarının olduğu, genelolarak yerel yönetimler tarafından gerçekleştiri len ve toplumun değişik kesimlerinin ihtiyacını karşılamaya yönelik olan sosyal tüketim politikalarının bu öncelikler sıralamasında ikinci geldiği iddiası kısmen doğrudur. Mufazakar Parti. özellikle 1975'de Thatcher'in parti başkanlığına seçilmesinden sonra ekonomide kamu sektörünün yerini küçüitmeye ve özel sektörün payını artırmaya yönelik politikaları izlemiş ve bu strateji yerel yönetim politikalarını da kapsamıştır. Hükümet, 1979'da iş başına geldikten sonra, yerel yönetimler tarafından işyerlerinin sahip oldukları binalara konan yerel vergilerdeki hızlı artışı önleme gayreti -özellikle İşçi Partisi'ne mensup sol-kanat yerel yönetimlerde- Muhafaza,kar Parti'nin yerel yönetim politikalarında etkili olmuş, hükümet işyerleri vergilerini de içeren yerel vergilerin üst sınırına kısıtlama getirmiş ve daha sonra baş vergisi reformuyla beraber işyerleri üzerinden alınan vergilerin merkezi hükümet tarafından konulup toplanmasını öngören ve nüfus esasına göre dağıtılmasını öngören 'birleştirilmiş iş yeri vergisini' uygulamaya koymuştur. Yerel yönetim hizmetleri alanında da zoflmlu rekabetçi sunum politikası ile özel sektörün yerel hizmetlerin gerçekleştirilmesinde sözleşme karşılığı payalabilmesi gerçekleştirilmiştir. ilgili politikanın kabulünde özel sektörün baskısı önemli roloynamış, hükümetin kararı sonuç olarak özel sektörün karını artırıcı yönde olmuştulin Sosyal İlişkiler Tezi Duncan ve Goodwin'in ortaya attığı teze'" göre. yerel yönetimlerin hi,zmetleri SUIlma biçimi bir toplumun nasıl ve niye çalıştığını yorumlamaya katkıda bulunur (yorum lama rolü). Örneğin, toplumda sınıflar varlığı, serbest piyasan ın etkisi, kadınların erkeklere göre hangi statiide olduğu, yerel yönetimin işleyişinden anlaşılabilir. Yonımlama rolünün yanı sıra yerel yönetimlerin ikili temsil rolü vardır, hem yerelhalkın ve kurumların çıkarlarını temsil eder (yerel temsil rolü) hem de merkezi hükümet tarafından saptanan pol itikaları yerine getirmekle yükümliidür (ulusal temsil rolü). Yerel yönetimler, etkili olan yerel çıkarlar için çalışırken ve bu grupların beklentileri doğrultusunda faaliyetler yapmak ister 17 G, Stokcr, The Politics of Local Governmeni. Macınilinn. London 199 I. s, 24X, ix M, Kösecik, a.g.k.. s, " 1'1 S, Duncan,md M, Goodwin. "The Local Staıe and Resınıcturing Social Rclations": Theory and Pmcıice", International Journal of Urhan and Regional Rescareh. VoL 6. r-;() 2. ı lj82. s, : S, Duncan and M. Goodwin, The Local State and Uneven Development Poliıy. Cambridge 19XX.

10 34 Çağdaş Yerel Yönetimler. 9 (I) Ocak 2000 ken. merkezi hükümetin belirlemiş olduğu politikaları yerine getirme rolunun sınırlaması altındadır. Teze göre, ı 980'lerde merkezi hükümetle yerel yönetimler arasındaki ilişkilerde yaşanan gerginliğin asıl sebebi budur. İşçi Pal1i'sinilı kontrolü altındaki bazı sol-kanat yerel yönetim leri n merkezi hükümetten farklı ekonomik ve sosyal stratejiler peşine düşmeleri merkez hükümetle yerel yönetimler arasındaki ilişkileri siyasallaştırdı ve dolayısıyla ilişkilerde gerginliğe neden oldu. Teorideki yerel yönetimlerin sahip olduğu yerel çıkarları temsi i rolünün yetersizliği ve basitliği eleştiriimiştir. 1980' lerde İşçi Partisi tarafından kontrol edi len i bazı sol-eğilimli yerel yönetimlerin takip ettiği yerel ekonomiyi geliştirmeye yönelik politikalar, önde gelen yerel politikacılarla Muhafazakar Parti'nin yöneticileri arasında ciddi gerilime sebep olmuştur, ancak bu çatışmada yerel Çlkarların veya yerel halkın aldığı konum ortaya konulmamıştır. l " Teorinin iddia ettiği gibi işçi Partisi'nin kontrolü altındaki sayıları yaklaşık on beş olan sol-kanat yerel yönetimler merkezi hükümetten farklı. çoğu zaman merkezi hükumetin olası tepkisini bile bile maıjina! ekonomik ve sosyal politikalar (yerel servislerin yeniden yaplland1rma, kadınlara, yoksullara. zencilere. eşcinsellere, mali yardımlarda bulunma ve onlara siyasi destek sağlama vs.) takip etmiştir. Bu politikalar merkezi hükümeti önemli ölçüde rahatsız etmiş ve merkezi hükümetin bu yerel yönetimlere karşı daha sert strateji geliştirmesi sonucu ilişkiler politize olmuştur. Bu anlamda, söz konusu yerel yönetimlerin yerel halkın ve kurumların taleplerini yerine getirmek için takip ettiği pol itikalar. Duncan ve Goodwin'in iddia ettiği gibi merkez-yerel yönetim ilişkilerindeki gerginliğin önemli sebeplerinden biridir. ll Ancak, bu gerginlikteki asıl taktör, Britanya'daki yerel yönetimlerin, hükümet tarafından belirlenen politikaları uygulama rolu, diğer deyişle ulusal temsil rolünün yanında gerçek anlamda bir yerel temsil rolünün olmamasıdır. Britanya'daki yerel yönetimlerin. yerel halkın çıkarına gördüğü faaliyetleri yapmak veya kendiliğinden yerel politikalar belirlemek gibi bir yetkisi yoktur. Bir çok Avrupa ülkesinde (Almanya, Danimarka, Norveç, İsveç vs.) yerel yönetimlerin, yasalar tarafından açıkça başka bir orgaııa veri Imeyen ve yasalar tarafından yapılması açıkça yasaklanıııış olmayan faal i yetleri yerine getirmesine olanak sağlayan genel yetki gücü, gelzeral competence power, vardır. Bu tarz bir güce sahip olmayan Britanya'daki yerel yönetimler kendilerine yasalar tarafından, diğer bir deyişle merkezi hükümet tarafından çizi len dairenin dışına çıktıkları zaman, merkezi hükümet tarafından engellenmektedir. Dolayısıyla ilişkilerdeki gerginliğin temel sebebi yerel yönetimlerin gerçek anlamda bir yerel temsil rolünün olmamasıdlll! zn G. Stoker, a.g.k., ı 991, s ıı M. Kösecik, a.g.k.. s ız A.k.. s

11 )"crel }ijneıilıı Teorilcri I'C '\/erke::-}crcl l'öi1ci;1ii Ilişkllen J) Düzenleme Teorisi ı 970' lerin sonlarında Fransa'da AgI ietta 'nın çalışmasıyla 2.! ol1aya çıkan düzenleme teorisi Lipietz ve Jessop' Lin 1980' lerin sonları ndaki çalışnıalarıyla 24 geliştirilmiştir. Teori, batı sanayi ülkelerinin ekonomik açıdan nasıl yapılandığını, ekonomik krizlerle nasıl baş ettiğini ve nasıl değişim yaşadığını açıklamaya çalışır. Teoriye göre, 1930' lardan 1970' lerin başlarına kadar kapital İst devletlerde receli olarak dengeli bir ekonomik yapı kurulmuştur. Bu döneme. otomobil. e lektrikli eşyalar ve dayanıklı tüketim malları gibi ürünlerin toplu üretim tekniklerine göre imal edilmesini kendi sektöründe örneklendiren Ford Otomobil Şirketi'nden esinlenilerek 'Fordist' dönem denilmiştir. Teknolojinin yoğun bir biçimde kullanılması, hiyerarşik yapıya sahip büyük şirketlerin önde gelmesi. müşteri kredi lerin in ve reklam metotların III destekled iği tüketi nı alışkan Iı kları. sendikaların toplu sözleşmelerdeki pazarlık gücünün aı1ması bu dönemin temel özellikleridir. Devletin, talebi kontrol etmek, yeterli talebin gerçekleşmesini ve toplu üretim teknikleri için gerekli' olan alt yapıyı sağlamak amacıyla ekonomiye müdahalesi temel bir gereklilik olarak görülmüştür. Ancak ı 970' lerin ortalarından itibaren kar oranlarının düşmeye başlaması. örgütlü işçilerin toplu sözleşmelerde aşırı derecede güçlenmesi, iç pazarlarda oluşan küçülmeler ve toplu üretim tekniklerinin sermaye yatırımlarını sınırlayan ölçüde esneklikten yoksuı~ olması Fordist dönemin sonuıııı hazırlayan sorunlar olarak baş göstermiştir. 1970'lerin ortasıııdan itibaren başlayan yeni döneme 'Fordist dönemden geçiş' adı verilmiştir. Yeni teknolojiyi kullanan velihtiyaca göre az miktarlarda üretim yapabilen küçük ölçekli sanayilerin ortaya çıkması ve giderek yaygııılaşması, büyük ölçekli üretim sektörlerinde esnek üretim tekniklerinin yay'gınlaşması. yüksek teknoloj i kullanan ve geniş bir üretici zinciriyle biri ikte çal ışan sanayi lerin gelişmesi. ekonominin içinde hizmetler sektörünün önemli konuma gelmesi, perakende satış esası üzerine kurulan, pazar hakkıııdaki bilgilere çok çabuk ulaşabilen ve üretim aşamasını esnek üretim yöntemlerine göre kontrolü altında tutan, alıcıların değişen taleplerine çok çabuk cevap verebi len şirketlerin artışı bu yeni dönemin temel özellikleridir. Bir çok akademisyen. düzenleme teorisinden yola çıkarak yerel yönetimlerin duruıııu ve merkez-yerel yönetim ilişkilerindeki gelişmeleri açıklamaya çalı~mıştır. Paiııter'e göre yerel yönetimler Fordist dönemde, özelikle arasında, Fordist rej imin işlemesinde öneml i ro i oynadılar. Yerel yönetim ler o clö 2.1 M. Agliett<t. A Thcory of Capitalist Rcgulatioıı, New Lcfı Books. London 197<) ı.t A. Lipietl Minıges and Miraeles: The Crisis of Glohal Fordism, Verso, London i ı)87: B. Jcssop. Conservative Rcgimes and the Tnınsition to J>ost-Fordism: The Cases of Bı'it.ıin and \Vest Germmıy, University or Essex. Colchester IlJ88: B. Jcssop. "Regulation Tlıeories in Retrospect and Prospect". Ecoııomy and Society. Vol. il), No. 2, s. i 5;1-21 (ı.

12 36 Çağdaş )lel'el Yönelimler, 9 (i) Ocak 200() nemde özel sektör için karlı olmayan ve özel sektörün yapamadığı kamu hizmetlerini yerine getirdi ler. Bunu yaparken hem ekonom i k i i işki lerden etki lenen sosyal yapıdaki dengeyi sürdürdüler hem de ekonomik yapının ihtiyaç duyduğu, yani toplu üretim teknikleri için gerekli olan planlama, arazi kullanımıııın düzenlenmesi ve çevresel sağlık düzenlemesi gibi işlevleri yerine getirdiler.!;; Ancak, 1970'lerin ortalarından itibaren Fordist rejimde meydana gelen sıkıntılar ve yeni üretim tekniklerine sahip olan yeni bir döııemin başlaması, yerel yönetimler için de yenilikleri zorunlu kılmıştır. Esnek üretim tekniklerinin, esnek yönetim metotlarınııı yükselen değerler olduğu bu dönemde, yerel yönetimlerin geleneksel rolü de Muhafazakar Parti hükümetinin gözünde değişmiştir. Yerel yönetimlerin sağladığı hizmetlerin zorunlu rekabetçi sunumu ve olanak sağlayıcı yerel yönetim anlayışı politikaları, bu1ll1ll sonucu olarak yerel yönetimlerin hizmet sunumundaki rolünün daraltılması Muhafazakar Parti tarafiıldan yerel yönetimlere post-fordist dönemde biçtiği rolün bir yansıması olarak görülmüştlir. Muhafazakar Parti bu politikalarla yerel yönetimlerin sunduğu hizmetleri ve yerel yönetimlerin örgütsel yapısını esnek üretim metotlarınııı ve esnek yönetim yapısının yaygın olduğu post-fordist döneme uygun hale getirmeye çalıştığı öne sürülmüştur.ıl> Teoriye yöneltilen temel eleştiri, Fordist/post-Fordist ayrımının yanıltıcı ve yetersiz oluşudur. Post-Fordist döneme ilişkin örneklerin seçildiği ve teoriye uymayan örneklerin dışlandığı iddia edilmiştir. 17 Teorin in Thatcher hükümeti tarafıııdan uygulanan yerel yönetim pol itikalarının yerel yönetimlerin yapısmı ve rolünü, post-fordist sistemde geçerli olan esnek ekonomik yapılanmaya, yeni yönetim anlayışına ve alıcıların beğenisine o daklanan esnek hizmet verme modellerine uygun bir biçime sokmaya çalıştığı iddiası genelolarak geçerlidir. 1970' lerin ortalarıııda baş gösteren ekonomik kriz, kamu harcamaların üçte birini gerçekleştiren yerel yönetimlerin savaş sonrası dönemdeki hizmetleri sunmadaki geleneksel rolünün değişmesi anlamına gelmiştir. 1979'da iş başına gelen ve yerel yönetimler için pek de olumlu düşüncelere sahip olmayan Thatcher hükümeti, yerel yönetimler için yeni bir model aramış ve bunu da olanak sağlayıcı yerel yönetim, enahlilzfo; council, modeli çerçevesinde gerçekleştirmeye çalışmıştır. Yerel yönetimleri daha rekabetçi. daha verimli, daha etkin ve yerel halkın isteklerine karşı daha karşılık verici hale getirmek bu yeni modelin temel amaçları olmuştur. Dolayısıyla, Thatcher 25 J, Painter. "Regulation Theory and Loeal Governınent", Local Government Studies, Vol. 17, No Ô. s, 2X ıı> G. Stoker, a.g.k , 141.: 1. Painter: a.g.k.. 1. Clark~. "Towanls a Post-Fonlist Welfare State')'. Local Government Studies. VoL 20, No s ,: G. Stoker. <ı.g.k. 1<)<)5. s. II X. 21 A. Sayer, "Post-Fo,disın in Question". International Jourm.1 of Urh::m :md Regional Research. Vol. 13, NO.4. ı <)90, ; G. Stoker. a.g.k :-., 118.

13 )'ere/ )'Öl1erilıı Teori/eri )'1' ;\/erke::.- l'ere/ l'öneriııı Ilişki/en 37 iideri iğindeki Muhafazakar Parti, bir anlamda, post-ford İst deni len bu yen İ dönemin gereklerine cevap verıniştir. ın Yeni Sağ 1970'Ji yıllar bir çok gelişmiş iilke için, önceki yıllarda yaşanan refah düzeyinin aksine, ekonomik sıkıntıların baş gösterdiği, o döneme kadar üzerinde göreceli bir uzlaşma olan Keynesyen ekonomik yaklaşımının yaygın bir biçimde sorgulandığı yıllar olmuştur. Ekonomik sıkıntılar içinde bocalayan ve yeni arayışlar içine giren bir çok Avrupa ülkesinde ve Aqıerika~ da ı 970~ lerin sonlarından itibaren merkez-sağ partiler, fikirler ve hareketler yükselen değerler olmuştur. Federal Almanya'da i 98Yde, Hollanda'da 1982'de, Danimarka'da 1981'de, isveç'te 1976'da, Britanya'da 1979'da, Amerika'da 1980'de l11erkezsağ partiler seçimleri kazanmış ve şanslarını daha sonraki seçimlerde de devam ettirmişlerdir. Seçilen bu hükümetler, ortaya çıkan ekonomik problemleri çözmek için genelolarak iiberal pol itikaları desteklemişler ve uygulamışlard ır. Bu politikalar Yeni Sağ adı altında akademik ve politik çevrelerde ortaya çıkmıştır. Yeni Sağ, ekonomik, politik ve sosyal fikirler içeren bir terinı olup, Birleşik Krallık'ta Thatcher'in liderlik ettiği Muhafazakar Parti'nin politikalarında (I ) etkili olduğu akademik ve politik çevrelerde kabul edilmiştir. Yeni Sağ hakkında araştırma yapan herkesin karşılaştığı temel sonııı terimin kapsamı hakkında herkes tarafından kabul edilen bir çerçevenin olmayışıdır.!') Bu çalışman ın amacına uygun olarak Yeni Sağ an layışını üç alt başlık altında incelemek yerinde olacaktır: (I) liberalizm, (2) monetarizın ve (3) kamu tercihi (public choice). Liberalizm Benthaııı ve Adam Smith'den kaynağını alan geleneksel iibera i göriişler bireye önem verir, devletin görevlerini sınırlar, serbest piyasa ekonomisine koşulsuz güvenir. Hayek, Nozick ve Friedman ile ortaya çıkan Yeni Sağ liberalizl1li veya neo-liberalizm klasik liberal anlayışa temelolan fikirlerin yeniden oı1aya çıkarılması veya zamanın koşullarına uygun olarak yeniden ifadesidir. Temelolan, serbest piyasa ekonomisinin mümkün olduğu kadar kendi dinamiklerine göre işlemesine izin vermek ve sosyal düzenin kendi kendini düzenleyeceğine inanmaktır. Dolayısıyla, serbest piyasa ekonomisindeki aksaklıkları en aza indirmek ve serbest piyasa ekonomisinde oı1aya çıkan başarısızlıkları dengelemekteıı 2N M. Kösecik. a.g.k.. s ü:'i ı') Bakınız R. Levitas. "Ideolog)' al1d the "\ic\\ RiglıC. The Ide()logy nf the New RighL. (EıL R. Lcvitas). Polity Press. London 1986: R. Eatwell. s. ı -23."Right or Rights J The Risc of the New Right". The Nature nf the Right: European and American Politics and Political Thought sincc 17X'). s (ElIs. R. Eaıwell and N. O'Sul1ivan). Pinter, London 1989: D. S. King. The New Right: Politics, Markets and Citizenship. Macınillan. London J987.

14 JX ('a/!;daş Yerel Yönetimler. IJ (i) Ocak 2000 başka devletin ekonomiye müdahele etmesini gerektirecek bir neden yoktur. l " Liberal inanca göre, devletin ekonomiye müdahalesi özel sektörün verimliliğini azaltır ve enflasyonu artırıcı etki yapar; kaynakların bürokratik yollardan tahsisi etkinliği sağlayamaz; politikacılar kamlı sektörünli. yeniden seçilmelerini garantiye almak ve oylarıııı artırmak için gereğinden fazla büyütürler: hükümet belirl i kesimlerin (örneğin sendikalar, değişi k meslek grupları) Çı karlarını korumak ve artırmak için çalışır: küçük devlet refahın ve özgürlüğün ön şartıd ır: hükümetin, sosyal ve ekonomik faaliyetler ve hukuk düzeniyle ilgili genel kuralları belirlemek, mülkiyet haklarını korumak, ulusal savuııma sistemini kurmak, özgürlüğü kişi leri n keyfi davranışlarından korumak ve kannı otoritesini korumak konularında önemli ancak sınırlı bir rolü olmalıdır. Liberalizm, yerel yönetimler dahil kamu sektöründe önemli ölçüde küçülmeyi gerektirir ve kamu hizmetlerinin, yerel yönetimler tarafından sağlanan hizmetleri de kapsayacak şekilde. özelleştirilmesi konusunda rasyonellik sağlar. 11 Monetarİzm Monetarizm hükümetin ekonomiye müdahalesini doğru bulmaz ve bir iilkenin ekonomisinin sağlığı için kamu sektöründe küçiilmeyi bir zorunluluk olarak rür: 12 Monetarizme göre kamlı sektörü özel sektör tarafından kullanılabilecek tiziksel ve mali kaynakları!.ruhanır. Örneğin, kamu sektöründeki istihdam özel sektörün aleyhinedir (fiziksel kullanım) çünkü özel sektör tarafından kullanılabilecek olanlar kamu sektörü tarafından kullanılır: borçlanma yoluyla kanıu harcamalarının karşılanması faiz oranlarını artırır bu da açıkça özel sektörün yatırım kararlarıi1l, uluslararası pazarlardaki rekabet güciinü olumsuz yönde etki ler (mal i kullanım ):1.1 Kısaca monetarizm. kamu sektörü. dolayısıyla yere i yönetimlerin sahip olduğu mali kaynaklar ve üstlendikleri işlevler için küçülmeyi zorunlu görür. Kamu Tercihi Buchanan ve Tullock' un, Tullock 'un ve N iskanen' i n çalışmalarıyla.l~ bilinen kamu tercihi yaklaşımı Yeni Sağ akımının önemli bir kısmını oluşturur. Kamu tercihi yaklaşımına göre mal ve hizmetlerin üretilmesi için en uygun mekanizma serbest piyasadır: kamu bürokrasisi ve temsili demokrasi ciddi kusur/ar içerir~ kamu sektörü harcamaları gelenekselolarak aşırı büyümeye eği iimi id İr: mevcut.\11 D. S. King, A.k.. s. LO..ll R. Rhodes. a.g.k.. 19XX. s. 22..ll A.k., s A.k., s i~ J. Buchanan and G. Tullock, The Cafeulus of Consenf. Michigan Univcrsity Press. Michigan 1%2: Ci. Tullock. The Vote Motivc. Institute of Econoınic Affairs. London 1976: W. A. Niskanel1. Burcuucrıu:" and Representativc Government. Aldina-Atherton. Chicago 1')71' W A. Niskancn. Ihırcaucrııcy: Scrn;ut Ol' Master'!. Institute of Eeonomic Affairs. London 1')73.

15 'yerel Yönetim Teori/eri ve Merke=-l'erel Yönetim Ilişkileri 39 demokratik düzenlemeler vatand.aşlarııı taleplerini ve tercihlerini yansıtma konusunda zayıftırlar: politikacılar kendi oylarıııı artırınayı hedeflerler ve bunun i çin, halkın devletin yerine getirebilecekleri konusundaki üm itlerin i artıran vaatlerde bulunurlar; bürokratlar, hükümetin hedefleri yerine kendi birimlerinin amaçlarını gerçekleştirmek için, kendi birimlerin in bütçelerin i artırmak için çaba gösteri rler; bürokratları n kendi b i ri m lerin in bütçe leri n i artırınaları, bürokratların sayısıııı artırmaya, yükselmeyi gerçekleştirmeye, kişisel karar verıne yetkisine sahip patronluk anlayışıııı sağlamaya ve iş güvenliğini artırmaya olanak sağlayarak bürokratların refahına hizmet eder. Kamu tercihine göre, temsili demokrasinin ve kamu burokrasisinin mevcut hali yerel yönetimlerin savurgan ve verimsiz olmasına neden olur. Müşteri tercihleri nadiren dikkate alınır, sunulan hizmetlerin kalitesi düşüktür, sunulan hizmetler ihtiyacı veya talebi karşılamada cevap verici deği Id ir ve özel sektörün sunduğu benzeri hizmetlerden daha pahalıdır. Kamu tercihi yaklaşımını savunanlar yerel yönetimlerin bu olumsuz özelliklerini azaltmak için başlıca iki kurumsal reform önerirler: dışa sözleşme verme (yerel yönetimlerin kendilerinin d ışındaki özel sektör firmalarına sözleşme yoluyla hizmetleri sunma işini verme) ve mevcut bürokrasilerin parçalanması. Dışa sözleşme vermenin, özel sektör firmalarıyla rekabeti dolayısıyla sunulan hizmetlerde kalitenin artacağına ve uygun ınaliyete ulaşılacağına, yerel yönetimlerin yerel hizmetlerdeki monopol durumunun ortadan kalkacağına, sendikaların ve yerel yönetim memurlarının kısıtlayıcı tutumlarını engelleyeceğine inanılır. İkinci olarak, yerel yönetimlerdeki bütün birimlerin aşırı büyük olduğu, etkin hizmet sağlamaya yönelik teşviklerin eksik olduğu, dolayısıyla yerel yönetim yapıs1il1ll küçülmesinin gerektiği savunulur. Bunun içinde Britanya'daki mevcut yerel yönetim yapısınııı değiştirilerek küçük ölçekli yerel yönetim yapısının oluşturulması öngörüıür. Kamu tercihi yaklaşımını savunaniara göre gereken reformlar, politikacılar ve bürokratlar arasıııdaki kişisel çıkarlar tarafından engellenir. Muhafazakar Parti tarafından uygulanan ve bazı reformları içeren yerel yönetim politikaları Margaret Thatcher'ııı cesur tutumuna bağlanır. Thatcher, kendi düşüncesine yakın think-tanklar tarafından üretilen politikalarla desteklenerek, kişisel çıkariarın hakim olduğu siyasi yapıyı kırabildiği öne sürüıür.';: Liberal felsefenin temel eksikliği özgürilikler için dar bir anlayış sunması, bununla beraber bir çok ilgili değerleri, en önemlisi eşitliği göz ardı etmesidir. Bundan dolayı, piyasalar ve özel mülkiyet sahipliği özgürlükleri kısıtlayıcı sonuçlar doğurur~ belirli sosyal ve ekonomik düzenlemelerin sonucu olarak ortaya çıkan yoksulluk bir baskı biçimidir; hiç bir değer mükemmel değildir ve diğer değerler ile değiştiri1ınemelidir:\i> " M. Pirie. Micropolitics, Wilwood House. Lonuon 10XX.16 R. Rhodes. a.g.k s. 26.

16 40 Çağdaş Yerel Yönelimler, 9 (i) Ocak 20(}() Liberalizmde piyasaların üstünlüğü varsayılmaktadır, ancak ispatlanmamaktadır. Oysaki piyasaların bir çok kusurtl vardır. Alıcıların piyasalar hakkında tam bilgiye sahip olması varsayımı (hiç bir alıcı sayısız alışveriş seçenekleri a rasında yeterli karar verecek bilgiye sahip değildir), monopollerin varlığı, işsizliğin oluşması bu kusurlara örnek olarak verilebilir. Kaynakların tahsisini sağlayan bütun sistemler bir takım güçlü-zayıf yönler içerir, piyasalar da bundan ayrıcalıklı deği Id ir:" Bürokratların her zaman kendi birimlerinin bütçelerini maksimum düzeye Çıkarma iddiası sorgulanmıştır:,ıı Yerel yönetimler üzerine yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre eğilim, personel sayısını maksimum düzeye çıkarınaktır:'" Bürokratların sadece kendi çıkarlarını koruduğu ve sadece kendilerine hizmet ettikleri varsayımının geçersiz olduğunu ortaya koyan bir takım araştırmalar, bürokratların, sorumlu oldukları politikaların içeriğiyle motive olan ve kamuya hizmet etme isteğiyle hareket eden kişiler olduğu sonucuna varmıştır.~n Kanıu tercihi yaklaşımı bürokratların kendi birimlerini yönetebilme derecesini abartmakta, bürokrasi (merkez-yerel) içinde var olan uzlaşmazlıkların boyutunu ve bunların etkisini göz ardı etmektedir.~' Akademisyenler ve politikacılar arasındaki yaygın olan görüşe göre Yeni Sağ'ın politika önerileri, Margaret Thatcher'in liderliğindeki Muhafazakar Parti' nin uyguladığı genel ve politikalar üzerinde önemli ölçüde etkili 0lnıuştur. 4z Gerçekten de, uygulanan politikalar arasında önemli yer tutan kamuya ait bir çok kurumun (British Airways, British Teleconı, British Gas, Rolls Royce vs.) özelleştirilmesi, kamu sektörü harcamalarının azaltılması, refah harcamalarının sınırlanması Yeni Sağ yaklaşımının yansımaları olarak görü lebi iir. Yeni Sağ'ın düşünceleri ve politika önerileri uygulanan yerel yönetim politikalarını da şüphesiz etki lemiştir. Kamu sektörünün, dolayısıyla yerel yönetimlerin toplam harcamalarının kısıtması tutarlı bir şekilde takip edilmiş ve bunlar monetarizmin ve liberalizmin yansımaları olmuştur. Bu genel pol itika dışında, Yeni Sağ think-tankları tarafından tartışılan politika önerileri, baş vergisi, kamlı tercihinin savunduğu dışa sözleşme verme veya zorunlu rekabetçi sunuııı ve e ğitim alanında yapılan yenilikler gibi bazı politikaların hazırlanmasında etkili 37 C. E. Lindbloın. Politics and Market. Basic Books. New York s. n-x5. Jıı P. Dunleavy. "Bureaucrats. Budgets and the Growth of the State". British Journal of Political Sciencc. Vol , s, ; P. Dunleavy. "Explaining the Privatisation Boom". Puldic Administration. Vol , s ; P. Dunleavy. Democracy, Bureaucracy and Puhlic Clıoicc. Heıııel Hcınstead. Harvestel' l<) i. Blore, "Are Loea\ Bureaucrats Budget or Staff Maxiıııİzers". Loc.ı1 Government Studies. Vol. i J. No s R. Goodin, "Ratİonal BureulIerats and Ratİoııal Politieİans in Washington and Whitchall", Puhlk Administration, Vol. 62, 1982, s G. Stoker, a.g.k ı. s. 243, 42 R. Eatwell, a.g.k., s. 14; D. S. King. a.g.k., s, l34.

17 Yere/ i'önetim Teori/eri Vi! Merke=- rerel Yönetim Ilişki/eri 41 olmuşlardır. Yeni Sağ think-tanklarının bu politikalar üzerindeki doğrudan etki lerin in bel i rlenmesi zordur. Ancak, onların pol itika öneri leri hükümeti şüpheetkilemiş, yeni politikalar için zemin hazırlamış ve söz konusu politikalar İ çin entellektüel geçerlilik kazandırmıştır. Bu özel politikaların dışında Thatcher hükümeti, Yeni Sağ'ın veya Yeni Sağ'lIl dışında tutarlı herhangi bir ideolojinin peşinde olmamıştır. Margaret Thatcher' in kişisel etkisi ve pol itika yapma tarzı ve Thatcher'ın yakın çevresindeki anahtar bakanlar yerel yönetim politikalarının hazırlanmasında ve yerel yönetimlere olan yaklaşımın belirlenmesinde asıl belirleyici olan faktörlerdir. 4J Sonuç İncelenen teorilerin her biri, Birleşik Krallıkta Margaret Thatcher döneminde merkez-yerel yönetim ilişkilerinde meydana gelen gergilıjiği ve merkezileşme limini anlamaya yönelik önemli katkılarda bulunmakla beraber, kendi içinde bazı zayıflıklar veya eksiklikler içermektedir. Bundaki temel neden, teorilerin incelenen konuyu belirli teorik iddiaların veya dinamiklerin içerisinde açıklamaya çalışmaları, bunu yaparken de ampirik bilgiler veya deliller ortaya koymamaları, teorilerini ampirik delillerle desteklememeleridir. Dolayısıyla, meydana gelen siyasi gelişmeleri teorik olarak açıklarken, özenle ve sistematik bir biçimde elde edilmesi gereken ampirik delillerin oıiaya konması ve ampirik çalışma sonuçlarına göre teorik yaklaşım ların üreti Imesi öneml i bir SOIllIÇ olarak ortaya çıkmaktad ır. Şüphesiz, akademisyenler merkez-yerel yönetim ilişkilerini ve bu ilişkilerdeki gelişmeleri teorik yaklaşımlarla açıklamaya devam edecekler. bunun için yeni teoriler üreteceklerdir. Gerçekten de, ulusal ve uluslararası siyasi gelişmeler teorik yaklaşım lardaki temel iddiaların yen iden gözden geçi ri Imesi n i veya yen i teorik yaklaşımların gel iştiri Imesini zorunlu kılmaktadır. Örneğin, merkez-yerel yönetim ilişki lerin i incelerken Avrupa Biri iği başta olmak üzere bazı uluslarüstü kurumların, bu kurumlara üye ülkelerin yerel yönetimlerine ve merkez-yerel yönetimler arasındaki ilişkilerine olan etkilerinin göz önüne alınması gerekecektir. Sadece merkezi hükümetle yerel yönetimlere ve bunlar arasındaki ilişkileri incelemeye çalışan bir yaklaşım yetersiz kalacaktır. Görünen o ki, ulusal ve uluslararası siyasi gelişmeler merkez-yerel yönetim ilişkilerini teorik yaklaşımlarla açıklamaya çalışan akademisyenler için açıklanması bekleyen soru işaretleri üretmeye devam edecektir. 4.1 M. Kösedk. a.g.k.. s

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

Detaylı

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN

PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN PROJE YAPIM VE YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ 09071067 ŞEYMA GÜLDOĞAN İnsan kaynakları bir organizasyondaki tüm çalışanları ifade eder. Diğer bir deyişle organizasyondaki yöneticiler, danışmanlar,

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ

ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ ÇERÇEVE SUNU Gülçiçek ÖZKORKMAZ Başkanlık Baş Danışmanı Mukim Özel Temsilciler Direktörü ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI ve TÜRKİYE ÜZERİNE

Detaylı

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER SORULAR 1- Demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetimi olarak tanımlayan kimdir? A) Lincoln B) Montesquieu C) Makyavel D) Schumpeter E) Dahl 2- Demokrasi kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

Detaylı

Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar

Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar Müşteri Değeri: Bir değişim işleminde müşterinin elde ettiği yararların katlandığı veya ödediği bedele oranı Müşteri Tatmini: Mal veya hizmetin, müşteri

Detaylı

Uluslararası Ekonomi Politik (IR502) Ders Detayları

Uluslararası Ekonomi Politik (IR502) Ders Detayları Uluslararası Ekonomi Politik (IR502) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Uluslararası Ekonomi Politik IR502 Seçmeli 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ

2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ 2005 YILI İLERLEME RAPORU VE KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİNİN KOPENHAG EKONOMİK KRİTERLERİ ÇERÇEVESİNDE ÖN DEĞERLENDİRMESİ TEPAV EPRI Dış Politika Etütleri AB Çalışma Grubu 9 Kasım 2005 Ankara Zeynep Songülen

Detaylı

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY İşletmelerin bir ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemini, "ekonomik" ve "sosyal" olmak üzere iki açıdan incelemek gerekir. İşletmelerin Ekonomik Açıdan Yeri ve

Detaylı

İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2.

İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2. İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... vi GENEL EKONOMİ 1. Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 1.1. Ekonomide Kıtlık ve Tercih... 1 1.2. Ekonominin Tanımı... 3 1.3. Ekonomi Biliminde Yöntem... 4 1.4.

Detaylı

İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri

İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,

Detaylı

Ekonomi II. 13.Bölüm:Makroekonomiye Genel Bir Bakış Doç.Dr.Tufan BAL

Ekonomi II. 13.Bölüm:Makroekonomiye Genel Bir Bakış Doç.Dr.Tufan BAL Ekonomi II 13.Bölüm:Makroekonomiye Genel Bir Bakış Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 13.1.Makroekonomi Nedir?

Detaylı

C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.

C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI NIN GELİR DAĞILIMINDA ADALETSİZLİK VE YOKSULLUK SORUNUNA YAKLAŞIMI (SEKİZİNCİ

Detaylı

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 4.Bölüm Tarım Politikası Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından faydalanılmıştır.

Detaylı

ORMAN ENDÜSTRİ POLİTİKASI DERS 3

ORMAN ENDÜSTRİ POLİTİKASI DERS 3 ORMAN ENDÜSTRİ POLİTİKASI DERS 3 1-ORMAN ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ POLİTİKASI UYGULAMA SİSTEMLERİ 2-ORMAN ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ POLİTİKASININ OLUŞUMUNDA ETKİLİ OLAN KURUM VE KURULUŞLAR ORMAN ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİ POLİTİKASININ

Detaylı

EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER

EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER 4.bölüm EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI KAMU HİZMETLERİ DIŞSALLIKLAR KAMU HARCAMALARININ ARTIŞINA YÖNELİK GÖRÜŞLER EKONOMİK SÜREÇ İÇİNDE DEVLETİN FONKSİYONLARI 1.Kaynak Dağılımında Etkinlik:

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

Dış Ticaret Politikasının Amaçları

Dış Ticaret Politikasının Amaçları Dış Ticaret Politikasının Amaçları Dış Ödeme Dengesizliklerinin Giderilmesi Bir ülkede fazla olan döviz talebinin azaltılması için kullanılabilir. Dış rekabetten korunma Uluslararası rekabete dayanacak

Detaylı

YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI

YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI YÖNETİMDE SİSTEM YAKLAŞIMI Sistem yaklaşımı veya sistem analizi diye adlandırılan bu yaklaşım biyolog olan Ludwig Van Bertalanffy tarafından ortaya atılan ve modern yönetim teorisinin felsefe temelini

Detaylı

DÜZENLEME VE ANTİ-TRÖST YASASI 2

DÜZENLEME VE ANTİ-TRÖST YASASI 2 DÜZENLEME VE ANTİ-TRÖST YASASI 2. PİYASAYA MÜDAHALE 2.. ARTIKLAR VE BÖLÜŞÜMÜ 2 2. DÜZENLEMENİN EKONOMİK KURAMI 3 2.. DENGE 3 3. DÜZENLEME VE DOĞAL TEKELLER 4 3.. KARTELLERİN DÜZENLENMESİ 7 4. ANTİ-TRÖST

Detaylı

İlker Gökhan ŞEN. Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar

İlker Gökhan ŞEN. Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar İlker Gökhan ŞEN Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Temel Kavramlar ve Teorik Çerçeve

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ

Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI TABLOLAR

Detaylı

BÖLÜM KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

BÖLÜM KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI BÖLÜM 10 -- KÜÇÜK İŞLETMELERİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI DIŞ SORUNLAR Küçük işletmelerin gelişmekte olan ülkelerde önüne çıkan engeller aşağıdaki gibi listelenebilir: 1. Finansman sorunu - Kaynak çeşidi

Detaylı

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci)

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci) İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci) İşletmenin uzun dönemde yaşamını devam ettirmesine ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamasına yönelik bilgi toplama, analiz, seçim, karar ve uygulama

Detaylı

MALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS

MALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS MALİYE ANABİLİM DALI ORTAK DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ 1. Yıl - GÜZ DÖNEMİ Doktora Uzmanlık Alanı MLY898 3 3 + 0 6 Bilimsel araştırmarda ve yayınlama süreçlerinde etik ilkeler. Tez yazım kuralları,

Detaylı

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI

T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI T.C. İSTANBUL KALKINMA AJANSI Bölgesel Yenilik Stratejisi Çalışmaları; Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi İstanbul Bölgesel Yenilik Stratejisi Kamu Kurumlarında Yenilik Anketi Önemli Not: Bu anketten elde

Detaylı

1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1

1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1 bölüm 1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1 1. Kavramsal Çerçeve: Yönetim-Yerinden Yönetim...2 1.1. Yönetim Kavramı...2 1.2. Yerinden Yönetim...4 2. Yerel Yönetimlerin Önemi ve Varlık

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

Dış Ticaret Politikası. Temel İki Politika. Dış Ticaret Politikası Araçları Korumacılık / İthal İkameciliği

Dış Ticaret Politikası. Temel İki Politika. Dış Ticaret Politikası Araçları Korumacılık / İthal İkameciliği Dış Ticaret Politikası Temel İki Politika Korumacılık / İthal İkameciliği Genel olarak yurt dışından ithal edilen nihai tüketim mallarının yurt içinde üretilmesini; böylece dışa bağımlılığın azaltılmasını

Detaylı

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Ünite 1 Yrd. Doç. Dr. Polat TUNCER Pazarlama: Müşteri talep, istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek için değişim yönetimini kolaylaştırmaya yönelik birtakım insan aktiviteleridir. Pazarlama: Tüketicileri

Detaylı

tepav Haziran2012 N201234 Yeni TTK ya Uyum Maliyeti Ne Kadar? DEĞERLENDİRMENOTU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

tepav Haziran2012 N201234 Yeni TTK ya Uyum Maliyeti Ne Kadar? DEĞERLENDİRMENOTU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı DEĞERLENDİRMENOTU Haziran2012 N201234 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Yeni TTK ya Uyum Maliyeti Ne Kadar? Son dönemde ekonomi gündeminin

Detaylı

DR. Caner Ekizceleroğlu

DR. Caner Ekizceleroğlu DR. Caner Ekizceleroğlu Ticaret Üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım satım faaliyetlerinin tümü olarak tanımlayabiliriz. Dış Ticaret BİR

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 4 Ekim 2016

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 4 Ekim 2016 ORTA VADELİ PROGRAM (2017-2019) 4 Ekim 2016 İçindekiler 1. Dünya Ekonomisi 2. Orta Vadeli Programın Temel Amaçları ve Büyüme Stratejisi 3. Orta Vadeli Programın (2017-2019) Temel Makroekonomik Büyüklükleri

Detaylı

Çokkültürlü bir Avustralya için Erişim ve Eşitlik. İdari Özet Türkçe

Çokkültürlü bir Avustralya için Erişim ve Eşitlik. İdari Özet Türkçe Çokkültürlü bir Avustralya için Erişim ve Eşitlik İdari Özet Türkçe Avustralya Hükümet hizmetlerinin Avustralya nın kültür ve dil bakımından çeşitlilikler gösteren nüfusuna duyarlılığı üzerine bir araştırma

Detaylı

EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ

EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ EKONOMİK KRİZİN EMEK PİYASALARINA ETKİLERİ 1990 sonrasında peş peşe gelen finansal krizler; bir yandan teorik alanda farklı açılımlara hız kazandırırken bir yandan da, küreselleşme süreci ile birlikte,

Detaylı

ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2 Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3 Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 Zygmunt Bauman: Modernlik ve Postmodernlik ÜNİTE:5 Tüketim Toplumu, Simülasyon

Detaylı

8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI. Dr. Süleyman BOLAT

8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI. Dr. Süleyman BOLAT 8. BÖLÜM STAGFLASYONLA MÜCADELEDE MALİYE POLİTİKASI 1 STAGFLASYON Stagflasyon: Üretimde görülen durgunluk ve fiyatlarda yaşanan artışın bir araya gelmesidir. - Durgunluk içinde enflasyon: Reel ekonomik

Detaylı

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS 345000000000506 Çokuluslu Şirket Stratejileri Dersin amacı, katılımcılarla çokuluslu şirketlerin küresel YÖNETİM 3+0+3 6 rekabetlerle üstünlük sağlayabilecekleri

Detaylı

MBA 507 (11) Örgüt Yapısının Temelleri

MBA 507 (11) Örgüt Yapısının Temelleri MBA 507 (11) Örgüt Yapısının Temelleri Ofis İnsanı Tipleri http://www.youtube.com/watch?v=3ob-kacgfok ÖRGÜT YAPISI Örgüt yapısı bir örgütte görevlerin biçimsel olarak nasıl bölüneceğini, sınıflanacağını,

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ YÖNETİM ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ YÖNETİM ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ YÖNETİM ANLAYIŞINDAKİ GELİŞMELER Yönetim Anlayışındaki Gelişmeler Yönetim uygulamaları toplumsal yaşam kadar eskidir. Eski Yunan da Eflatun, yöneticileri akademisinde eğitirken,

Detaylı

2. Gün: Finlandiya Maliye Bakanlığı ve Birimleri

2. Gün: Finlandiya Maliye Bakanlığı ve Birimleri 2. Gün: Finlandiya Maliye Bakanlığı ve Birimleri Virpi Einola-Pekkinen 11.1.2011 1 2 Maliye Bakanlığının Yönetim Birimleri Limited Şirketler Kurumlar Ticari işletmeler ve fonlar HANSEL LTD SATIN ALMA KURUMU

Detaylı

Courses Offered in the MSc Program

Courses Offered in the MSc Program Courses Offered in the MSc Program Compulsory Courses Course Code Course Title Dersin Adı PUBF 501 Public Expenditure in Theory and Practice Teori ve Uygulamada Kamu Harcamaları PUBF 502 Public Revenue

Detaylı

R KARLILIK VE SÜRDÜRÜLEB

R KARLILIK VE SÜRDÜRÜLEB ÜRETİMDE İNOVASYON BİLAL AKAY Üretim ve Planlama Direktörü 1 İleri teknolojik gelişme ve otomasyon, yeni niteliklere ve yüksek düzeyde eğitim almış insan gücüne eğilimi artıyor. Mevcut iş gücü içinde bu

Detaylı

Courses Offered in the MsC Program

Courses Offered in the MsC Program Courses Offered in the MsC Program Compulsory Courses Course Code Course Title Dersin Adı PUBF 501 Public Expenditure in Theory and Practice Teori ve Uygulamada Kamu Harcamaları PUBF 502 Public Revenue

Detaylı

(3) Ray Sigorta A.Ş. bünyesinde, her seviyede sürdürülen, iç ve dış seçme ve yerleştirme uygulamaları bu yönetmelik kapsamındadır.

(3) Ray Sigorta A.Ş. bünyesinde, her seviyede sürdürülen, iç ve dış seçme ve yerleştirme uygulamaları bu yönetmelik kapsamındadır. Amaç ve Kapsam MADDE 1 - (1) Ray Sigorta A.Ş. temel değerlerini; Biz Aileyiz, Dürüstüz, Etik değerlere saygılıyız, Adiliz, Şeffaf ve Paylaşımcıyız, Birlikte güçlüyüz, Yaratıcı ve Üretkeniz, İnsana değer

Detaylı

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS

DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS İŞLETME İ ANABİLİM DALI, BİLİM DALI DERS HAVUZU DERS KODU DERS ADI İÇERİK BİLİM DALI T+U+KR AKTS 345000000000506 Çokuluslu Şirket Stratejileri Dersin amacı, katılımcılarla çokuluslu şirketlerin küresel

Detaylı

YEREL YÖNETİMLER: HARCAMA SORUMLULUĞU, YATAY-DİKEY EŞİTSİZLİK. Prof. Dr. Hakkı Hakan YILMAZ

YEREL YÖNETİMLER: HARCAMA SORUMLULUĞU, YATAY-DİKEY EŞİTSİZLİK. Prof. Dr. Hakkı Hakan YILMAZ 1 YEREL YÖNETİMLER: HARCAMA SORUMLULUĞU, YATAY-DİKEY EŞİTSİZLİK Prof. Dr. Hakkı Hakan YILMAZ Yerelleşme Mali Yerelleşme Yerelleşme, daha fazla görev ve sorumluluğun yerel yönetimlere devredilmesidir. Mali

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE YÖNETİM SÜRECİNE BAKIŞ 1. YÖNETİM İLE İLGİLİ KAVRAMLAR... 2 1.1. Yönetimin Anlamı ve Tanımı... 3 1.2. Yönetici Tanımı... 5 1.2.1. Yöneticinin Nitelikleri...

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR...

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.1. EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER... 3 1.1.1. Romalıların Ekonomik Düşünceleri... 3 1.1.2. Orta Çağ da Ekonomik Düşünceler...

Detaylı

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) İKY Gelişimi İKY Amaçları İKY Kapsamı İKY Özellikleri SYS BANKASI ÖRNEĞİ 1995 yılında kurulmuş bir

Detaylı

1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları

1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları 1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları Virpi Einola-Pekkinen 10.1.2011 1 Finlandiya Hükümetinin Yapısı Finlandiya da 12 Bakanlık vardır. Her Bakanlık kendi yetkisi çerçevesinde yönetim kapsamına

Detaylı

Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T

Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T 2016 Brexit, yani İngiltere nin Avrupa Birliği nden (AB) ayrılması olarak ifade edilen kavram, İngilizcede Britain (Britanya ve Exit (çıkış) kelimelerinin birleştirilmesiyle

Detaylı

d. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b.

d. Devlet anlayışında meydana gelen değişmeler e. Savaş ve savunma harcamalarındaki artış b. Sivil toplum örgüt a. Tarafsız maliye b. Aşağıdakilerden hangisi kamu harcamalarının gerçek artış nedenlerinden biri değildir? a. Nüfus artışı b. Teknik ilerlemeler c. Bütçede safi hasılat yönteminden gayrisafi hasılat yöntemine geçilmesi d.

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr.İlkay DELLAL Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr.İlkay DELLAL Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr.İlkay DELLAL Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1 1990-2000 Dönemi 5 Nisan 1994 Kararlarının Amaçları 1. 5 Nisan kararlarının öncelikli hedefi mali piyasalarda

Detaylı

GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN (Bütçe - Anapara - Kredi) FINANCING IN ENTREPRENEURSHIP (Budget - Capital - Credit)

GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN (Bütçe - Anapara - Kredi) FINANCING IN ENTREPRENEURSHIP (Budget - Capital - Credit) GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN (Bütçe - Anapara - Kredi) FINANCING IN ENTREPRENEURSHIP (Budget - Capital - Credit) GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN Girişimcinin finansman ihtiyacı: Finansman ihtiyacının karşılanmasında

Detaylı

ÜLKELERİN 2015 YILI BÜYÜME ORANLARI (%)

ÜLKELERİN 2015 YILI BÜYÜME ORANLARI (%) 2016/17 Global İhracat-Büyüme Tahminleri Kaynak : EDC Export Credit Agency - ÜLKE ANALİZLERİ BÜYÜME ORANLARI ÜLKELERİN YILI BÜYÜME ORANLARI (%) Avrupa Bölgesi; 1,5 % Japonya; 0,50 % Kanada ; 1,30 % Amerika;

Detaylı

ULUSLAR ARASI TARIMSAL İLİŞKİLER. Prof.Dr.Emine Olhan

ULUSLAR ARASI TARIMSAL İLİŞKİLER. Prof.Dr.Emine Olhan ULUSLAR ARASI TARIMSAL İLİŞKİLER Prof.Dr.Emine Olhan olhan@agri.ankara.edu.tr Ulusal Tarım Politikasını Etkileyen Nedenler İçsel Faktörler: doğal koşullar, tarımsal yapı ve uygulanan tarım sistemleri Dışsal

Detaylı

Uluslararası Siyasi İktisat (IR211) Ders Detayları

Uluslararası Siyasi İktisat (IR211) Ders Detayları Uluslararası Siyasi İktisat (IR211) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Uluslararası Siyasi İktisat IR211 Güz 3 0 0 3 6 Ön Koşul Ders(ler)i Yok

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1 Ekonomik düzen nedir? Ekonomik düzen, toplumların çeşitli gereksinimlerini karşılamak üzere yaptıkları

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...

Detaylı

Yerelleşme, en genel anlamda, kamu hizmetleri sorumluluk ve yetkilerinin merkezi hükümetten yarı-bağımsız hükümet veya organizasyonlara veya özel

Yerelleşme, en genel anlamda, kamu hizmetleri sorumluluk ve yetkilerinin merkezi hükümetten yarı-bağımsız hükümet veya organizasyonlara veya özel YERELLEŞME NEDİR? Yerelleşme, en genel anlamda, kamu hizmetleri sorumluluk ve yetkilerinin merkezi hükümetten yarı-bağımsız hükümet veya organizasyonlara veya özel sektöre ya da alt yönetsel birimlere

Detaylı

A N A L İ Z. 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi. Furkan BEŞEL

A N A L İ Z. 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi. Furkan BEŞEL A N A L İ Z 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi Furkan BEŞEL Ekim 2015 7 HAZİRAN DAN 1 KASIM A 7 Haziran 2015 te yapılan 25. Dönem milletvekili genel seçiminde 53.741.838 kayıtlı

Detaylı

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni

Detaylı

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-16. 3 Mart 2015. Toplantı Tarihi: 24 Şubat 2015

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-16. 3 Mart 2015. Toplantı Tarihi: 24 Şubat 2015 Sayı: 2015-16 BASIN DUYURUSU 3 Mart 2015 PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ Toplantı Tarihi: 24 Şubat 2015 Enflasyon Gelişmeleri 1. Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,10 oranında artmış ve yıllık

Detaylı

İktisadi Planlamayı Gerektiren Unsurlar İKTİSADİ PLANLAMA GEREĞİ 2

İktisadi Planlamayı Gerektiren Unsurlar İKTİSADİ PLANLAMA GEREĞİ 2 İktisadi Planlamayı Gerektiren Unsurlar İKTİSADİ PLANLAMA GEREĞİ 2 PLANLAMAYI GEREKTİREN UNSURLAR Sosyalist model-kurumsal tercihler Piyasa başarısızlığı Gelişmekte olan ülkelerin kalkınma sorunları 2

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

GT Türkiye İşletme Risk Yönetimi Hizmetleri. Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk Yönetimi, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA sezer.bozkus@gtturkey.

GT Türkiye İşletme Risk Yönetimi Hizmetleri. Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk Yönetimi, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA sezer.bozkus@gtturkey. GT Türkiye İşletme Risk Hizmetleri Sezer Bozkuş Kahyaoğlu İşletme Risk, Ortak CIA, CFE, CFSA, CRMA, CPA sezer.bozkus@gtturkey.com İşletme Risk Hakkında Risk, iş yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır ve kaçınılmazdır.

Detaylı

Küreselleşme devam ediyo mu?

Küreselleşme devam ediyo mu? Küreselleşme devam ediyo mu? Küreselleşme-ulus devlet ilişkisine ilişkin görüşler 1.Küreselleşme modern ulus devleti zayıflatmış, yerine DÜZENLEYİCİ DEVLETi ikame etmiştir görüşü 2.Küreselleşmenin ulus

Detaylı

Marmara Üniversitesi Lojistik & Tedarik Zinciri Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Logistics & Supply Chain Management Certificate Program

Marmara Üniversitesi Lojistik & Tedarik Zinciri Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Logistics & Supply Chain Management Certificate Program Marmara Üniversitesi Lojistik & Tedarik Zinciri Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Logistics & Supply Chain Management Certificate Program Amaç Değişen ve gelişen müşteri isteklerinin en verimli

Detaylı

Küresel İktisadi Görünüm

Küresel İktisadi Görünüm MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ KÜRESEL İKTİSADİ GÖRÜNÜM TÜRKİYE EKONOMİSİ YAKIN DÖNEM BÜYÜME İŞSİZLİK VE BÜYÜME ENFLASYON YÜKSELİYOR Küresel İktisadi Görünüm 28 krizi sonrası

Detaylı

1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ

1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ 11 1.1. Kamu Sektörü Ekonomisi 12 1.1.1. Kamu Maliyesinin Tanımı 13 1.1.2. Kapsam ve Konusu 14 1.1.3. Kamu Maliyesinin

Detaylı

Ekonomide Uzun Dönem. Bilgin Bari İktisat Politikası 1

Ekonomide Uzun Dönem. Bilgin Bari İktisat Politikası 1 Ekonomide Uzun Dönem Bilgin Bari İktisat Politikası 1 Neden bazı ülkeler zengin bazı ülkeler fakir? Bilgin Bari İktisat Politikası 2 Bilgin Bari İktisat Politikası 3 Bilgin Bari İktisat Politikası 4 Bilgin

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ...

BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ... İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE EKONOMİSİNE PANORAMİK BAKIŞ... 1-20 1.1. Temel Makro Ekonomik Göstergelere Göre Türkiye nin Mevcut Durumu ve Dünyadaki Yeri... 1 1.2. Ekonominin Artıları Eksileri; Temel

Detaylı

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 12. Hafta Ders Notları - 03/05/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Denizli Verimliliği Artırma Projesi

MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Denizli Verimliliği Artırma Projesi MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Denizli Verimliliği Artırma Projesi Verimlilik ve Toplam Kalite Yönetimi 10 Nisan 2010 Hatice EKSEN Uzman MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ Ülke ekonomisinin

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I İŞLETME BİRİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak

Detaylı

MENKUL KIYMETLEŞTİRME

MENKUL KIYMETLEŞTİRME MENKUL KIYMETLEŞTİRME Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi DÜNYADA KONUT FİNANSMANI DÜNYADA KONUT FİNANSMANI

Detaylı

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120

Makro İktisat II Örnek Sorular. 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Makro İktisat II Örnek Sorular 1. Tüketim fonksiyonu ise otonom vergi çarpanı nedir? (718 78) 2. GSYİH=120 Tüketim harcamaları = 85 İhracat = 6 İthalat = 4 Hükümet harcamaları = 14 Dolaylı vergiler = 12

Detaylı

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık

Detaylı

151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME

151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME 151 NOLU SÖZLEŞME KAMU HİZMETİNDE ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI VE İSTİHDAM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİNE İLİŞKİN SÖZLEŞME ILO Kabul Tarihi: 7 Haziran 1978 Kanun Tarih ve Sayısı: 25 Kasım 1992

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI. Şubat 2018 DÜŞÜNCE KURULUŞLARI Şubat 2018 Düşünce kuruluşları nedir? Nasıl çalışır? Özellikleri nelerdir? Dünyadaki düşünce kuruluşları Türkiye deki düşünce kuruluşları DÜŞÜNCE KURULUŞLARI NEDİR? DÜŞÜNCE KURULUŞLARI

Detaylı

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MEDYA ÇALIŞMALARI DOKTORA PROGRAMI 1. PROGRAMIN ADI Medya Çalışmaları Doktora Programı 2. LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİNİN GEREKÇESİ İlgili

Detaylı

Bölüm 3. Dış Çevre Analizi

Bölüm 3. Dış Çevre Analizi Bölüm 3 Dış Çevre Analizi 1 2 Çevre Analizi Ç E V R E A N A L İ Z İ D I Ş Ç E V R E İ Ç Ç E V R E Genel / Uzak Dış Çevre Analizi Sektör / Yakın Dış Çevre Analizi İşletme İçi Çevre Analizi Politik Uluslararası

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

DIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ

DIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ DIŞ TİCARETTE KÜRESEL EĞİLİMLER VE TÜRKİYE EKONOMİSİ (Taslak Rapor Özeti) Faruk Aydın Hülya Saygılı Mesut Saygılı Gökhan Yılmaz Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 4.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER Kalite Planlaması Kalite Felsefesi KALİTE PLANLAMASI Planlama, bireylerin sınırsız isteklerini en üst düzeyde karşılamak amacıyla kaynakların en uygun

Detaylı

BASIN DUYURUSU ENFLASYONDAKİ GELİŞMELER VE 2001 YILI NA BAKIŞ

BASIN DUYURUSU ENFLASYONDAKİ GELİŞMELER VE 2001 YILI NA BAKIŞ 5 Şubat 2001 BASIN DUYURUSU Sayı: 5 ENFLASYONDAKİ GELİŞMELER VE 2001 YILI NA BAKIŞ Gazi ERÇEL Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Şubat 2001 Ankara Çeyrek yüzyıldır uygulanan politika yanlışlıklarının

Detaylı

Marmara Üniversitesi Lojistik & Tedarik Zinciri Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Logistics & Supply Chain Management Certificate Program

Marmara Üniversitesi Lojistik & Tedarik Zinciri Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Logistics & Supply Chain Management Certificate Program Marmara Üniversitesi Lojistik & Tedarik Zinciri Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Logistics & Supply Chain Management Certificate Program Amaç Değişen ve gelişen müşteri isteklerinin en verimli

Detaylı

İçindekiler kısa tablosu

İçindekiler kısa tablosu İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM

Detaylı

GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MİSYON ÇALIŞMASI Tablo 1. Misyon Çalışması Sonuçları Konsolide Misyon Sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal refahı arttırmak için, mali disiplin içerisinde, kaynakların

Detaylı

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz

Detaylı

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Cahit YILMAZ Kültür Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İstanbul c.yilmaz@iku.edu.tr Key words:kredi,büyüme. Özet Banka kredileri ile ekonomik büyüme arasında

Detaylı

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ Türkiye de perakende sektörü, 300 milyar dolara ulaşan büyüklüğü, 365 bin mağaza sayısı ve 2009-2013 yılları arasında yıllık bileşik %7 büyüme ile öne çıkan sektörler

Detaylı

SERBEST BÖLGELERE SAĞLANAN AVANTAJLAR

SERBEST BÖLGELERE SAĞLANAN AVANTAJLAR SERBEST BÖLGELERE SAĞLANAN AVANTAJLAR Serbest Bölgenin Tanımı Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen

Detaylı

ÜNİTE:1. Maliye Politikası: Kavramlar, Etkinliği ve Sınırları ÜNİTE:2. Maliye Politikasının Makroekonomik Temelleri ÜNİTE:3

ÜNİTE:1. Maliye Politikası: Kavramlar, Etkinliği ve Sınırları ÜNİTE:2. Maliye Politikasının Makroekonomik Temelleri ÜNİTE:3 ÜNİTE:1 Maliye Politikası: Kavramlar, Etkinliği ve Sınırları ÜNİTE:2 Maliye Politikasının Makroekonomik Temelleri ÜNİTE:3 Maliye ve Para Politikalarının Nispi Etkinliği ÜNİTE:4 İradi Politikalar ve Otomatik

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF

SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ T.C. Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi vturker@marmara.edu.tr 2.DERS İnsan Kaynakları Yönetiminin günümüz organizasyonları için önemi 21. YÜZYILDA REKABETİN DİNAMİKLERİ KÜRESELLEŞME

Detaylı