GERİATRİK ONKOLOJİDE KOMORBİDİTE DEĞERLENDiRİLMESİ. Dr Zeki Üstüner Ö Ümit H Eskişehir

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GERİATRİK ONKOLOJİDE KOMORBİDİTE DEĞERLENDiRİLMESİ. Dr Zeki Üstüner Ö Ümit H Eskişehir"

Turgay Vural
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 GERİATRİK ONKOLOJİDE KOMORBİDİTE DEĞERLENDiRİLMESİ Dr Zeki Üstüner Ö Ümit H Eskişehir

2 Geriatrik Hasta Gelişmiş ülkelerde 65 yaş ve üstü kişiler tüm popülasyonun %20'sini oluşturmaktadır Tüm yeni kanser vakalarının yaklaşık % 55 i ve kanserden ölümlerin %70 i 65 yaş üzerindedir. Muss HB. ASCO 2010

Tüm yeni kanser vakalarının yaklaşık % 55 i ve

3 Türkiye İstatistikleri 2007'de sadece % 6 olan 2012 yılında % 7,5 2030'da % 10,5'e, 2050'de ise % 17,5'e yükselecek. 2050'de 96 milyon 498 bine ulaşacak Türkiye nüfusunun 17 milyonu 65 yaşından büyük olması bekleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu

2050'de 96 milyon 498 bine ulaşacak Türkiye nüfusunun 17 milyonu

4 Erkek ve kadınlarda yaşla CA insidanslari Balducci L, Beghe C.Abeloff s C.O;4 th ed 1040,2008

5 Kapsamlı Geriatrik Değerlendirme (CGE) Tedavinin her aşamasında, yaşlı hastaların en uygun şekilde bakımı ve tedavisi için fiziksel, psikolojik ve tümöre ait değerlendirmeleri birleştiren multidisipliner bir yaklaşım ideal olandır.

tedavisi için fiziksel, psikolojik ve tümöre ait

6 Elements of a comprehensive geriatric assessment (CGA) Parameter assessed Function Comorbidity Socioeconomic conditions Cognition Emotional conditions Pharmacy Nutrition Geriatric syndromes Elements of the assessment Performance status Activities of daily living Instrumental activities of daily living Timed Get Up and Go Number of comorbid conditions Severity of comorbid conditions (comorbidity index) Living conditions Presence and adequacy of a caregiver Folstein's Mini-mental Status Other tests Geriatric Depression Scale Number of medications Appropriateness of medications Risk of drug interactions Mini-Nutritional Assessment Dementia Delirium Depression Falls Neglect and abuse Spontaneous bone fractures The Oncologist 2008; 13:390.

$Appropriateness of medications Risk of drug interactions Mini-Nutritional Assessment Dementia Delirium Depression Falls Neglect and abuse Spontaneous bone fractures The Oncologist 2008;$

7 Yandaş Hastalıklar Esansiyel hipertansiyon, iskemik kalp hastalığı, kardiyak iletim bozuklukları, konjestif kalp yetmezliği, kronik pulmoner hastalıklar, diyabetes mellitus, subklinik hipotiroidi, romatoid artrit, osteoartrit

yetmezliği, kronik pulmoner hastalıklar, diyabetes

8 Yandaş Hastalıklar işitme azlığı, görmede azalma, osteoporoz, bellek bozukluğu, adinami, depresyon, efor kapasitesinde azalma, konstipasyon, idrar yapma zorluğu, hemoroid

9 Komorbidite değerlendirme ölçekleri Charlson comorbidity scale Cumulative Illness Rating Scale-Geriatric (CIRS-G) Adult comorbidity index-27 (ACE-27) National Institute on Aging (NIA) and National Cancer Institute (NCI) Comorbidity Index OARS multidimensional functional assessment questionnaire HCT- CI

National Institute on Aging (NIA) and National Cancer Institute (NCI)

10 Charlson komorbidite indeksi Komorbidite Hastalık puanı :1 Koroner arter hastalığı Konjestif kalp yetmezliği Kronik pulmoner hastalık Peptik ulser hastalığı Periferik damar hastalığı Serebrovaskuler hastalık Diabetes mellitus Karaciğer hastalığı (hafif derecede) Bag doku hastalığı Demans

Peptik ulser hastalığı Periferik damar hastalığı Serebrovaskuler

11 Charlson komorbidite indeksi Komorbidite Hastalık puanı :2 Diabetes mellitus (uç organ hasarının eşlik ettiği) Renal hastalık (orta veya ağır derecede) Hemipleji Nonmetastatik solid Tm Lösemi Lenfoma Multipl myeloma

ettiği) Renal hastalık (orta veya ağır derecede)

12 Charlson komorbidite indeksi Komorbidite Hastalık puanı :3 Karaciğer hastalığı (orta veya ağır derecede) Komorbidite Hastalık puanı :6 Metastatik solid tm AIDS

13 Charlson komorbidite indeksi Komorbidite derecesi ve uzeri Toplam Puan ve uzeri Charlson ME, Pompei P, Ales KL, et al. J Chron Dis 1987; 40:373.

0 1-2 3-4 5 ve uzeri Charlson ME, Pompei

14 Charlson Komorbidite Ölçümü Sınırlamaları 19 hastalık durumu değerlendirilir Tanımlanan yandaş hastalıkların şiddeti değerlendirilmiyor KT ye bağlı toksisiteler dahil edilmemiş Bazı hematolojik tablolar yok (Anemi ve Tromboemboli) Yaşam Kalitesi dahil değil Değerlendirilirken ana hastalık skora dahil edilmiyor Hall WH. An electronic application for rapidly calculating Charlson comorbidity score BMC Cancer 2004, 4:94

tablolar yok (Anemi ve Tromboemboli) Yaşam Kalitesi dahil değil Değerlendirilirken ana hastalık skora

15 Charlson Komorbidite Ölçümü Sınırlamaları Örnek: Lokalize Prostat Ca olan AMI ve KOAH olan aynı hastaya Uroloji Uzmanı CCI Skoru : 2 Kardiyoloji uzmanı CCI Skoru: 3 verecektir. Skor:2 hafif ile orta komorbiditeyi ayırmada yetersiz, Hall WH. An electronic application for rapidly calculating Charlson comorbidity score BMC Cancer 2004, 4:94

verecektir. Skor:2 hafif ile orta komorbiditeyi ayırmada yetersiz, Hall WH.

16 Komorbidite ve Sağkalım Meme Ca li yas arası 936 kadın 3-4 komorbid tibbi sorunu olan hastalarda, komorbiditesi olmayanlara göre meme Ca dışı sebeplerden 20-kat tüm sebeplerden 4 kat fazla mortalite oranı bulundu Satariano WA. Ann Intern Med 1994; 120:104.

göre meme Ca dışı sebeplerden 20-kat tüm sebeplerden 4 kat fazla

17 Komorbidite ve Sağkalım Kanada NCI NSCLC li iki Randomize calışmaya dahil edilen n: yaş hasta grubu, genc olanlara göre anlamlı daha fazla Charlson Comorbidity Index score 1 e sahiptiler ( % 42 karsin %26 ) Bu calışmada Yaş SK etkileyen bağımsız bir faktör DEĞİL Komorbiditenin, (Charlson Comorbidity Index score 1) artmış mortalite ile birlikteliği saptandı (HR: 1.28, % 95 CI ). Asmis TR. J Clin Oncol 2008; 26:54.

Bu calışmada Yaş SK etkileyen bağımsız bir faktör DEĞİL Komorbiditenin, (Charlson Comorbidity Index score

18 Komorbidite ve Sağkalım Opere kolorektal Ca n:496 (ort yas 67) mortalite 1.Charlson Comorbidity Index ( 2), 2.National Institute on Aging and National Cancer Institute Comorbidity Index (>6) 3.Adult Comorbidity Evaluation-27 (şiddetli) 3 analizde de en yüksek komorbiditeli hastalarda en kötü genel ve Kolon kanserspesifik SK bulundu Hines RB. J Clin Oncol 2009; 27:4339.

National Institute on Aging and National Cancer Institute Comorbidity Index (>6) 3.

19 Meme CA ve Komorbidite N: 1800 postmenoposal meme ca 55-64, ve 75 3 grup 30 ay izlem % 15 (263)ex olmus. % 7 komorbidite YOK % , % , % Toplam komorbidite sayisi yasla artar (P<0.001) Yancik R et al. JAMA 2001; 285:

% 7 komorbidite YOK % 49 1-3, % 34 4-6, % 9 7-13.

20 Meme CA ve Komorbidite Önceden kanser varlığı (% 15) yaşla artar % yas % yas, %20 75 yas Eski CA Tipleri: meme (%42), endometriyum(%14), kolon ve rektum (%14), melanom (%5), serviks (%4), ve over (%3) AL, NHL, akc, mesane Yancik R et al. JAMA 2001; 285:

endometriyum(%14), kolon ve rektum (%14), melanom (%5), serviks (%4),

21 Yancik R et al. JAMA 2001; 285:

22 Yancik R et al. JAMA 2001; 285:

23 Meme Ca ve Komorbidite SEER medicare database E I E III meme Ca lı hastalar > 65 yaş KT almayan meme ca DM(+) ve (-) olanların mortaliteleri benzer. DM(+) olan KT alanlarda KT toksisitesi nedenli hastaneye yatış oranları yüksek ve tüm sebeplerden mortaliteleri daha yüksek Srokowski TP et al. JCO 2009 May 1;27(13):2170-6

24 NSCLC de Komorbidite Janssen-Heijnen MLG et al. Thorax 2004;59:

25 Komorbidite sayısı SK etkilememis yas gr da KOAH + 2. malignite varlığında SK kısa (3 yıl SK % 38 karşın % 11) Janssen-Heijnen MLG et al. Thorax 2004;59:

26 Kolon CA ve Komorbidite E II ve E III yüksek riskli kolon Ca R adjuvan KT Çalışması n: 3759 (DM n:287) Med izlem : 9.4 yıl DM (+) olanların Ca mortalitesi (%42) ve nüksleri (%21) anlamlı daha yüksektir. Tedaviye bağlı diare daha sık (toksisite benzer) 5 yıl GSK % 57 - %66 Med SK yıl DFS % 48 - % 59 RFS % 56 - % 64 Meyerhardt JA et al. JCO 2003 Feb 1;21(3):433-40

27 Prostat CA ve Komorbidite n: 5077 lokalize, lokal ileri prostat Ca med yaş:69.5 Med takip:5.1 yıl KAH bağlı KKY, AMI komorbiditesi olanlarda neoadjuvan hormonal tedavi tüm sebeplerden mortalite yüksekliği (% 26.5 karşılık % 11.2) ile birliktedir. Komorbiditesi olmayan yada sadece KAH olanlarda mortalite artışı yok Nanda A et al. JAMA 2009, 302(8):866-73

28 SICOG- Italya NSCLC E III B n:49 EIV n:71 Yasli Hasta Med SK 1yil SK Vinorelbine 4.5 ay % 13 Vinorelbine- Gemcitabine 7 ay % 30 Charlson Comorbidity Score Med SK ay ay > ay Sonuc: Daha fazla Komorbidite tedavi toleransini ve SK i kotu etkilemektedir Frasci G. J Clin Oncol 18: ,2000

29 Komorbidite ve KT Toleransı Bu çalışma 70 yaş ileri NSCLC komorbid tibbi durumlarin varlığı SK uzerine etkisine ilaveten keza hastanin kanser tedavisini tolere etmesine de etki etmektedir. Charlson Comorbidity Index 2 olan hastalar, komorbidite skoru <2 olanlara gore KT yi daha erken bırakmaktadırlar. (%82-%30) Frasci G. J Clin Oncol 18: ,2000

30 Anemi Prevelansı ve insidensi yaşla artar Ölüm ve sitotoksik KT ye bağlı myelosupresyon için bağımsız risk faktörü Yorgunluk sebebi Konjestiv kalb yetmezliği ve demans ile ilişkili Kanser hastalarında anemi ; azalmış SK ve fonksiyonel bağımlılık riskinde artış ile birliktedir

31 Yaşlı Ca lı hasta ve Komorbidite Kanser seyrini değiştirebilir Kanser tedavisi ile komorbidite etkileşebilir, fonksiyonel kapasite etkilenir veya komorbidite daha kötü olabilir Komorbidite tip ve şiddetine göre Ca tedavisi çok riskli olabilir Komorbidite kanserden bağımsız yaşam beklentisini etkileyebilir. Bu tedaviye başlamadan değerlendirilmelidir. NCCN Senior Adult Oncolgy 2014

40 eprognosis Değerlendirmesi One Year Mortality Points Risk of 1 year mortality (95% CI) 0-1 points 4% (2-4) 2-3 points 19% (15-23) % (29-39) > 6 64% (58-70)

41 SONUC Yaşam suresinin uzaması ve geriatrik nüfusun giderek artması, bu hastalarin tedavisinde kanser ve komorbidite ilişkisinin gelecekte daha büyük önem taşıyacağını göstermektedir. Komorbidite, yaşlı kanserli hastalarda mortalitenin bağımsız belirleyicilerindendir. Komorbidite, kanser tedavisine tolerans azalmasına yolaçabilir.

42 SONUÇ Komorbiditesi olan yaşlı kanserli hastalarda yaşam kalitesi daha kötüdür ve bu etki fonksiyonel durumdan bağımsızdır Geriatrik bireye özgü tedavi planı yapılırken komorbiditenin sağkalım ve tedavi toleransına olan etkileri göz önünde bulundurulmalıdır.

43 Teşekkürler Dr Zeki Üstüner

45 Geriatrik yaş grubunda Yaşlanmaya bağlı organlarda fizyolojik değişiklikler ve komorbid hastalıklar kanser tedavisini tolere etmesini sınırlayabilir. Genç yaş grubuna göre standart kanser tedavilerini alması daha az olasıdır

46 Komorbidite SK kısaltır 1.Tanıda gecikmeye yolaçar, hastalar daha ileri evrede tanı konur. 2.Kanser spesifik mortalite artar. Buna sebep Hastalarda suboptimal antineoplastik tedavi Tedavi toksisitesinde artış

47 Anemi Önemli soru anemi tanımı icin Hb düzeyi kaç alınmalı Women s Health and Aging Study N: 556 edilmis evde oturan 65 yaş kadın 8 yıl takip Hb < 13.4 g/ dl altı Ölüm için bağımsız risk faktörü olarak saptanmış NCCN de Hb için 12 gr sınırı geçmektedir. Zakai NA Arch Intern Med 165 :2214, 2005

48 NSCLC de komorbidite ve fonksiyonel durumun sağkalıma etkilerinin karşılaştırılması Yasli grupta komorbiditenin,fonksiyonel kapasiteden ayrı bağımsız olarak değerlendirilmesine gereksinim vardır n:203 CGA yapılmış Charlson comorbidity scale ve Cumulative Illness Rating Scale-Geriatric (CIRS-G) karşılaştırılmış, aralarında iyi bir korelasyon varlığı saptanmıştır. Extermann M. Comorbidity and Functional Status Are Independent in Older Cancer Patients. J Clin Oncol :

49 Komorbidite ve Fonksiyonel kapasite Extermann M. and Muss HB. ASCO 2009

Benzer belgeler

Geriatrik Kanser Hastalarına Yaklaşım. Doç. Dr. Sevgisun Kapucu HÜ Hemşirelik Fakültesi

Geriatrik Kanser Hastalarına Yaklaşım Doç. Dr. Sevgisun Kapucu HÜ Hemşirelik Fakültesi Yaşlanma Doku ve organların yapısında ve işlevlerinde negatif anlamda değişimlere yol açan ilerleyici fakat fizyolojik