Transfer Fiyatlamasına Yöntemsel Bakış ve Türkiye de Beklenen Düzenlemeler Yargı kararları Uyuşmazlık yönetimi Masraf paylaşımı

Transkript

1 Transfer Fiyatlamasına Yöntemsel Bakış ve Türkiye de Beklenen Düzenlemeler Yargı kararları Uyuşmazlık yönetimi Masraf paylaşımı Av. Zeki Gündüz,YMM 27 Haziran 2006, Swissotel-İstanbul PwC

2 İçerik Uluslararası uyuşmazlık yönetimi (MAP) AB nezdinde çeşitli kararlar APA lar: Uyuşmazlıklara önceden çare Masraf paylaşımı Mevcut düzenlemeye eleştiriler

3 Uluslararası uyuşmazlık yönetimi (MAP) Hukuki çifte vergileme / ekonomik çifte vergileme: - Hukuki çifte vergileme bir gelirin aynı vergi mükellefi üzerinden iki ayrı mali otorite tarafından vergilenmesidir. Genellikle çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları bu sorunu çözerler. - Ekonomik çifte vergileme bir gelirin iki ayrı vergi mükellefi üzerinden iki ayrı mali otorite tarafından vergilenmesidir. Çifte vergilemeyi önleme anlaşması her zaman bu problemi çözemez.

4 Uluslararası uyuşmazlık yönetimi (MAP) OECD Model anlaşma madde 25 e göre çifte vergileme sorununun çözümü karşılıklı anlaşma prosedürü (MAP) ile mümkündür. Transfer fiyatlaması ile ilgili çifte vergilendirme problemi için anlaşmaya taraf iki ülkenin mali idaresinin karşılıklı müzakeresi Karşılıklı anlaşmaya varmak zorunluluğu yoktur Zaman sınırlaması yoktur (genellikle 20 ay gibi bir süre alır)

5 Uluslararası uyuşmazlık yönetimi (MAP) Türkiye nin MAP müessesesini uygulayabileceği 61 tane vergi anlaşması mevcuttur Mükellef çifte vergilemenin gerçekleştiği dönemden sonra 3 yıl içinde bu prosedürü başlatmak zorundadır Yerel mevzuatta bu konu ile ilgili bir açıklama yoktur

6 Uluslararası uyuşmazlık yönetimi (MAP) Birincil ayarlama: Ülke vergi otoritesinin emsal bedel prensibine göre yaptığı transfer fiyatlaması ayarlaması Karşılıklı ayarlama: Diğer taraf ülkenin birincil ayarlamayı kabul ederek kendi ülkesinde matrahı ayarlaması. Karşılıklı ayarlama matrahı bu ülkede azaltacak ve böylece çifte vergileme önlenecektir. İkincil ayarlama: Karşılıklı ayarlamayı yapan ve vergi matrahını azaltan ülkenin mükellefin elde ettiği ekonomik faydayı tekrar düzelterek vergiye tabi tutmasıdır.

7 Uluslararası uyuşmazlık yönetimi (MAP) A ülkesi B Ülkesi Vergilenecek gelir Vergi oranı Vergi Birincil ayarlama 20 Karşılıklı ayarlama Vergilenecek gelir 120 Vergi Artan Vergi 6 Country Y Country B Vergilenecek gelir Vergi oranı Vergi Birincil ayarlama 20 Karşılıklı ayarlama -20 Vergilenecek gelir Vergi Artan/Azalan Matrah 6-5 İkincil ayarlama 20 kar dağıtımı

8 AB tahkim komisyonu Avrupa birliği üye ülkeleri arasında vergisel sorunların çözümünde kullanılması düşünülmüştür Karşılıklı anlaşma yoluyla çözülemeyen sorunların tahkim yoluyla çözümünü zorunlu kılar İki yıl içinde çözülemeyen MAP işleminin bir danışma komisyonu kurularak tahkimi istenir

9 APA lar: Uyuşmazlıklara önceden çare Önceden Belirli bir süre için (Türkiye de 3 yıl başka ülkelerde 5 yıl-10 yıla kadar) Gelecek dönemde uygulanacak fiyat / işlemler için Gelecek ile ilgili varsayımlar yapılarak (ekonomik koşullar, pazar payı, fonksiyonlar) Fiyat Transfer fiyatlaması yöntemleri Ürün, hizmet, gayri maddi hak, krediler ve masraf yansıtmaları için Ana şirket, iştirak ve şubeler arasındaki işlemler için Müteşebbis ve en az riskli şirket arasındaki işlemler için Fonksiyonel analiz Anlaşma Vergi otoriteleri ile mükellef Tek taraflı / Çift taraflı / İkiden fazla taraflı Karşılıklı güven ve işbirliği Bağlayıcı

10 APA lar: Uyuşmazlıklara önceden çare Avantajları: Belirsizlikleri önler Cezaları önler Çifte vergilemeyi önler Mükellefler için uyum maliyetini azaltır Mükellefi görüşme sürecine dahil eder Mali idare ile mükellef için karşılıklı güven yolu ile çözüm

11 APA lar: Uyuşmazlıklara önceden çare Zorlukları: Çok kapsamlı dokümantasyon gerekir Mali idareler zaman zaman APA için ortaya konulan bilgileri geçmiş dönemleri eleştirmek için kullanabilmektedir Başvuru dönemi bazı basit uygulamalar için çok uzun gelebilir Mali idarelerin bir kısmı çok fazla işyükü oluşturduğunu düşünmektedir

12 APA lar: Başvuru işlemleri-uluslararası uygulama 1. Ön başvuru toplantısı 2. APA başvurusu Fonksiyon analizi Sektör analizi Seçilen transfer fiyatlama yöntemi Emsal bedel bulma çalışması ve bulunan dizin/sonuçlar Mükellefin emsal bedel bulma çalışma sonuçları ile karşılaştırılması 3. Vergi otoritesinin doğruluk tespiti çalışması 4. Müzakereler 5. APA nın imzalanması

13 Türkiye de APA lar Üç yıl için geçerli olacak Ön fiyat anlaşması yapmak suretiyle yöntem ve varılacak sonuç konusunda onay alınmış olacak Transfer fiyatlaması düzenlemesinin belki de en önemli yeniliği

14 Masraf paylaşımı - Doğrudan giderler - hizmet özel olarak grup içi şirketlerden birine yapılıyor ise - Dolaylı giderler hizmetin tüm grup içi şirketlere verilmesi halinde hizmetin verilmesinde katlanılan giderlerin grup içi şirketlerin hizmetten faydalanma oranlarına göre dağıtılması gerekir (dağıtılan maliyetin üzerine bir kar marjı konulması gerekebilir) -Ortakların hissedarlık faaliyet giderleri bazı belli başlı giderlerin merkezde karşılanması gereklidir (mesela ana şirketin raporlama masrafları, ana şirketin genel kurul toplantısı, ana şirketin hisse senedi basım masrafları gibi)

15 Masraf paylaşımı Hizmetler Soru 1 : Hizmet gerçekten verildi mi? EVET HAYIR Soru 2 : Hizmeti alan taraf(lar) bu hizmetten ekonomik ve ticari fayda sağladı mı? Yani: - hissedarlık faaliyeti gideri değil - çifte bir yansıtma değil -faydanın sağlanabildiği belgelenebiliyor EVET Grup içi hizmet => masraf yansıtması kabul edilir (emsal bedel çerçevesinde) HAYIR Grup içi hizmet değil => masraf yansıtması kabul edilemez Maliyet artı / Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi

16 Masraf paylaşımı Gereken belgeleme: - Masraf paylaşım anlaşması - Yararlanma testi -Masraf dağıtım anahtarları ve tablosu - Ana merkezin fonksiyon analizi - Kullanılan kar marjı için belgeleme (karşılaştırma çalışması) - Tüm hizmetlerin ayrı ayrı belirtildiği fatura

17 Masraf paylaşımı Direk masraflar: Personelin zaman çizelgeleri kullanılabilir Dolaylı masraflar: Dağıtım anahtarları Genel kabul görmüş dağıtım anahtarı satışlar Ancak bazı hizmet çeşitleri için masraflar ya da personel sayısı da dağıtım anahtarı olabilir Tüm hizmetleri ayrı değerlendirmek ve işin doğasını belirlemek gerekli Masraf paylaşımına baz olacak maliyeti bulurken ana merkeze doğrudan yansıtılacak /düşülmesi gereken masraflar olabileceğini unutmayın

18 Masraf paylaşımı Kullanılacak transfer fiyatlaması yöntemi: - Önce karşılaştırılabilir kontrol dışı fiyat metoduna bakılır. Ancak grupiçi hizmetler sözkonusu olduğunda birebir emsal bedel bulmak mümkün olmayabilir - Maliyet artı (dolaylı hizmetler): Hizmetlerin verilmesinde yüklenilen maliyetin üzerine bağımsız hizmet şirketi bir kar marjı ilave eder - Hizmet direk bir grup şirketi ile ilişkilendirilebiliyor ise doğrudan masraf yansıtması kabul edilebilir - Masraf paylaşımı anlaşmaları ile bazı ülkeler kar marjı olmaksızın bir yansıtmayı kabul etmektedir (ABD)

19 Masraf paylaşımı Örnekler: Merkezden satış destek dağıtım anahtarı satışlar Enformasyon teknolojileri hizmetleri - dağıtım anahtarı satışlar, işleme tabi tutulan doküman sayısı Pazarlama -dağıtım anahtarı satışlar İnsan kaynakları -dağıtım anahtarı personel sayısı Finans muhasebe - dağıtım anahtarı net aktif toplamı

20 Dar Mükelleflerde Masraf Dağılımı Genel yönetim giderlerinden Türkiye ye pay verilebilir, Kazancın elde edilmesi ile ilgili olmalıdır Emsale uygun, dağıtım anahtarları kullanılmalı Tam mükellef kurumlar için önceden de sorun yoktu şimdi de olmayacak

21 Mevcut Uygulama ve Güncel Eleştiriler Mevcut Düzenleme İle İlgili Değerlendirme Mali İdarenin Sessizliği ( 33 nolu KVK GT ) İnceleme Elemanlarının Yaklaşımları - Emsal aramadan eleştiri Yargı Kararları - Hazine zararı - Emsal araştırması tp-zeki Slide 21

22 Güncel İncelemeler Serbest Bölgelerdeki firmalarla ilgili incelemeler - Kanun yok sayılıyor, - Maliyetler yok sayılıyor, - Mali İdare yok sayılıyor, - Emsal icat ediliyor, -Yargı Kararları,

23 Yeni Düzenlemelerin Hali hazırda sürdürülen incelemelere etkisi Devam eden davalara etkisi Uzlaşma aşamasındaki tarhiyatlara etkisi Geçmiş yargı kararları açısından değerlendirme (Geçmiş kararlar emsal kabiliyetini yeni durum için yitirdi mi?)

24 Düşünülen Düzenleme ve Önceki Dönemler Transfer fiyatı düşerse? Transfer fiyatı artarsa? Önceki dönemlerle ilgili incelemelerin yaratabileceği sorunlar? Gümrük, KDV vb. alanlara etkisi Sorun yaratabilecek alanlar

25 Teşekkürler All rights reserved. refers to the network of member firms of International Limited, each of which is a separate and independent legal entity. *connectedthinking is a trademark of LLP (US). PwC