Klinik tecrubede,post-partum tiroidite dogusdan aylar sonra ortaya cixdigi ucun gec diaqnoz oyulur.semptomlari ise cox vaxt non-spesifikdir.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Klinik tecrubede,post-partum tiroidite dogusdan aylar sonra ortaya cixdigi ucun gec diaqnoz oyulur.semptomlari ise cox vaxt non-spesifikdir."

Süleyman Koçak
8 yıl önce
İzleme sayısı:

UMUMI MELUMAT Postpartum tiroidit daha cox kecici olaraq klinik seyr gostermekde olub qadinlarin texminen 5-10faizinde ilk dogusdan sonar gorulmekdedir (Amino ve meslekdaslari, 2000; Dayan and

2 UMUMI MELUMAT Postpartum tiroidit daha cox kecici olaraq klinik seyr gostermekde olub qadinlarin texminen 5-10faizinde ilk dogusdan sonar gorulmekdedir (Amino ve meslekdaslari, 2000; Dayan and Daniels, 1996).Bu xestelik birbasa hamilelikde seviyeleri artan tiroid antitelleriyle elaqelidir.xususile de erken heftelerde yuksek anti-tiroid antitelleri olan qadinlarda bu xesteliyin yaranma ehtimali daha yuksekdir(pearce ve meslekdaslari, 2003).Diabetes Mellitus Tip1 olan qadinlarda ise bu faiz 25e qeder yukselmekdedir(alvarez-marfany ve yoldaslari, 1994).Bezi subklinik Basedow-Graves olan qadinlarda ise post-partum donemde tiroid destruksiyasina bagli olaraq kecici hipertoksemiya gorule bilir(iitaka ve s., 2004). KLINIK TEZAHUR Klinik tecrubede,post-partum tiroidite dogusdan aylar sonra ortaya cixdigi ucun gec diaqnoz oyulur.semptomlari ise cox vaxt non-spesifikdir. Post-partum tiroiditin arasdirmalarla mueyyen edilmis 2fazi vardir.1ci faz dogusdan sonraki 1ci ve 4cu aylar arasindaki muddeti ehate etmekdedir.bu faz butun dogus etmis qadinlarin texminen 4%`de gorulur.bu xestelerde kecici olaraq tiroidin destruksiyasi ve buna bagli olaraq tiroidden qana cox miqdarda tiroid hormone salinmasina bagli hipertirotoksikoz tablosu

xususile de erken heftelerde yuksek anti-tiroid antitelleri olan qadinlarda bu xesteliyin yaranma ehtimali daha yuksekdir(pearce ve meslekdaslari, 2003).

3 gorulur(lucas ve meslekdaslari, 2000).Baslangic anidir ve xestelerde cox vaxt kicik,agrisiz guatr mueyine edile bilmekdedir.sadece yorgunluq ve carpinti tirotoksik qadinlarda en six gorulen klinik tezahurlerdir,baxmayaraq ki cox semptom gorule biler.bu tirotoksik faz adeten bir veya iki aydan uzun surmur ve thionamidler bu fazda ineffektivdir.eger semptomlar cox siddetli seyrederse alfa-blokerler terapevtik mualiciye elave edile biler.lucas ve meslekdaslari 2005ci ilde apardiglari arasdirmayla gosterdilerki, post-partum tiroiditin saf hipertiroid sekline sahib qadinlarda post-partum donemde tamamen klinik semptomlar gerilemisdir.amino ve meslekdaslari 2000ci ildeki arasdirmayla post-partum 4ve 8ci aylarda texminen 2-5% qadinlarda tiroidite bagli olaraq hipotiroidizm yarandigini gosterdiler.ilk tiroidit atagindan sonra hipotirodizmin 1ay icinde inkisaf etdiyi gorulmusdur.bu 2ci fazda tiromegaliya tirotoksik fazdan ferqli olaraq daha cox izlenen semptomlar arasindadir.tiroksin replasman mualicesi tipik olaraq 6-12ayliq mualice protokoluyla verilmekdedir ve gunluk doza mkg/gun arasinda deyise biler.umumi olaraq post-partum tiroidit tablosuna sahib qadinlarin 30%`nde her il 3.6% artan nisbetinde permanent hipotiroidizm yaranma ehtimali vardir (Lucas, 2005; Muller, 2001; Premawardhana,2000, ve meslekdaslari).digerleri ise sub-klinik olaraq qala biler,ancaq anti-peroksidaz antiteli pozitiv olculen qadinlarin da 6-7il erzinde hipotirodizm tablosuna girdiyi gorulmusdur. Post-partum tiroidit ve post-partum depressiya arasinda elaqe oldugu ireli surulmekdedir ancaq indiyedek tam etrafli izahini tapmamisdir.lucas ve emekdaslari 2001ci ildeki arasdirmalariyla en az 6ayliq donemde post-partum tiroiditi olan qadinalarin 1.7% nisbetinde post-partum depressiya insidansi oldugunu gosterdi. Kuijpens ve

bu tirotoksik faz adeten bir veya iki aydan uzun surmur ve thionamidler bu fazda ineffektivdir.eger semptomlar cox siddetli seyrederse alfa-blokerler terapevtik mualiciye elave edile biler.

4 emekdaslari ise 2001ci ilde tiroid peroksidaz antitelinin eu-tiroid postpartum depressive qadinlarda onemli marker olabileceyini gosterdiler. HIPERTIROIDIK FAZIN SIMPTOMLARI Hipertioidik fazda tiroid vezi qana hormone salinimini kontrol etmeye bilir ve buna bagli olaraq qan dolasimina cox miqdarda hormone kecmekdedir.hipertirodizm elametleri de bununla birlikde ortaya cixir.bezi qadinlarda ise elametler gorulmeye biler.klinik simptomlar bunlardir: -guatr(boyumus tiroid vezi) -yorgunluq -esebilik -iritabilite -istilik basma -carpinti hissi -konsantrasyon pozulmasi -titreyen eller -ezele zeifliyi -kilo itirme

miqdarda hormone kecmekdedir.hipertirodizm elametleri de bununla birlikde ortaya cixir.bezi qadinlarda ise elametler gorulmeye biler.

5 HIPOTIROIDIK FAZIN SIMPTOMLARI Eger tiroid vezinde hipertiodik fazda yeteri qeder destruksiya olarsa kecici olaraq vezden hormone salinmasi azalaraq hipo-tiroidizm gorulecekdir.ancaq bezen bu donemde qadinlar hipertiroidik fazdan kecmeden birbasa hipotiroidizme gire bilmekdedir.hipotirodizm elametleri bunlardir: -guatr(boyumus tiroid vezi) -yorgunluq -depressiya -yaddasin zeiflemesi -soyuqluq,usume hissi -qebizlik -ezele kramplari(yiqilmalari) -dogus sonrasi kilo itirememe ve kilo artisi ETIOPATOLOGIYA VE YARANMA SEBEBLERI Arasdirmalarla hamilelikden sonra tiroid vezinde iltihabi prosesin yaranma mexanizmasi tam olaraq aciqlanmamisdir.ancaq bu xestelerde qanda anti-tiroid antitellerin(xususile de tiroidperoksidaz veya TPOab) artigi bir faktdir.buna esaslanaraq post-partum tiroiditin auto-immun xestelik oldugunu soylemek mumkundur.auto-immun period ortaya cixdiqda immune sistem huceyreleri yad antijenleri ve bedenin oz antijenlerinin ayird etme qabiliyyetini itirir.hamilelekde de immune

hipotirodizm elametleri bunlardir: -guatr(boyumus tiroid vezi) -yorgunluq -depressiya -yaddasin zeiflemesi -soyuqluq,usume hissi -qebizlik -ezele kramplari(yiqilmalari) -dogus sonrasi kilo itirememe

6 sistemde kecici ortaya cixan basqilanma ve post-partum donemde yeniden immune sistemin aktivlesmesiyle tiroid vezine qarsi autoimmunitenin yaranmasina sebeb olur. Ilk trimestrde qaninda TPOab pozitiv gorulen qadinlarin 30-50%de post-partum tiroidit yarandigi gorulmekdedir. J.H. Lazarus ve meslekdaslarinin apardigi arasdirmada TPOab poztiv olan 152 qadin ve TPOab negative 239 qadin deyerlendirilmisdir.tpoab negative olan 239 qadinin 100%de tiroidit yaranmamisdir.tpoab pozitiv olan qadinlarin ise 48%de post-partum tiroidit inkisaf etmisdir.bu qadinlardin 19%de hipertioidik donem gorulmus ve tamamen saqalmisdir.49% xestede hipertiodik faz olmadan hipotiroidizm yaranmis.31%de ise hipertioridik faz sonrasi hipotiroidizm yarandigi izlendil.tpoab poztivi qadinlarda hemcinin post-partum depressiya nisbeti artmisdir. Hashimoto,Basedow-Graves ve Tip1 DM olan qadinlarda TPOab poztiv olaraq olculduyu ucun bu xestelerde post-partum tiroidit riski de yuksekdir.xususile Tip1 DM olan qadinlar post-partum tiroidit riski baximindan diqqet cekmekdedir.tpoab yuksekliyi hemcinin abort(dusuk) ile baglantilidir. Bezi arasdirmalar TPOab negative qadinlarda da post-partum tiroidit yarandigini gosdermisdir.ona gore pato-fizyolojik yonden bu xesteliyin mexanizmasi tam aciqlanmamisdir.

Lazarus ve meslekdaslarinin apardigi arasdirmada TPOab poztiv olan 152 qadin ve TPOab negative 239 qadin deyerlendirilmisdir.tpoab negative olan 239 qadinin 100%de tiroidit yaranmamisdir.

7 DIAQNOZ Post-partum tiroiditin hipertiroidik fazi qandaki hormone seviyelerine baxilaraq gosterile biler.dusuk TSH ve yuksek T4 seviyeleri hipertiroidizm lehine elametlerdir.basedow-graves ve post-partum tiroidit ayirimini radio-aktiv yod alim testi(radioactive iodine uptake test) ile ayirmaq mumkundur. Basedow-Graves`de tiroid vezi normaldan cox aktiv oldugu ucun yod alimi artmis olacaqdir. Postpartum tiroiditde ise tersine tiroid destruksiyasina bagli olaraq alim azalmis olacaqdir.radioaktiv yod sude kece bildiyi ucun bu qadinlar en az 3-5gun emzirmekden qacinmalidir. Hipotiroidizmin laboratuar elametleri ise yuksek TSH ve dusuk T4 seviyeleri ile mueyyen edile biler. MUALICE Bezen post-partum tiroiditin en onemli mualicesi mehz bu xesteliyin diaqnoz qoyularaq xesteye bu klinik tabloyu anlatmaq olur.cox xesteye bunun kecici oldugunu anlatmaq onlari rahatlatmaga sebeb olmaqdadir. Post-partum tiroidite bagli hipertiroidizm tablosu yaranan qadinlara permanent hipertiodizmi olanlardan ferqli olaraq cox vaxt mualice vermeye gerek qalmir.eger tremor veya carpinti sikayetleri xesteni rahatsiz edecek seviyede olarsa beta-blokerler verile biler.betablokerler tiroid funksiyalarini basqilamir,ancaq bu fazing daha sakit kecmesine sebeb olur.

Basedow-Graves`de tiroid vezi normaldan cox aktiv oldugu ucun yod alimi artmis olacaqdir. Postpartum tiroiditde ise tersine tiroid destruksiyasina bagli olaraq alim azalmis olacaqdir.

8 Hipotiroidik fazing mualicesi ise simptomlarin genisliyine ve qandaski hormonlarin anormal seviyesine bagli olaraq deyise biler.cox endokrinoloqlar levothyroxine(sintetik tiroid hormone) ile normal tiroid funksiyalarini geri qaytarmagi tercih edirler.bu xesteler 6ay erzinde gunde bir defe levothyroxine tabletini istifade edirler.eger xeste emziren qadindirsa bu dermani rahatliqla istifade ede biler,cunki sude kecisi minimaldir.hipotiroidizmin kecici veya daimi oldugunu anlamaq ucun ise levothyroxine mualicesini 6 heftelik periyodda kesmek ve yeniden qandaki TSH ve T4 seviyelerine baxmaq lazimdir.eger o qadin permanent hipotiroidizmin yaranacagi 25-30% qadindan biridirse,bu dermani omur boyu almaq mecburiyyetindedir. Bezi arasdirmalar hipotiroidizmin permanent olacagini gosteren faktorlari aciqlamisdir.bunlar asagidakilardir: -hipertiroid faz olmadan birbasa hipotiroidik faz yaranan xesteler -yuksek TPOab seviyeleri -20nin uzerindeki TSH seviyerleri GORUNTULEME USULLARI Bezi hekimler butun hamile qadinlari post-partum tiroidit baximindan izlemek ucun periyodik TPOab ve/veya TSH seviyelerine baxmagi meslehet gorur.digerleri ise yalniz yuksek grupuna giren qadinlari bu baximdan deyerlendirmeyi meslehet gorur.yuksek risk gruplari bunlardir:

bu xesteler 6ay erzinde gunde bir defe levothyroxine tabletini istifade edirler.eger xeste emziren qadindirsa bu dermani rahatliqla istifade ede biler,cunki sude kecisi minimaldir.

9 -bilinen basqa auto-immun xesteliyi,meselen Tip1 DM,lupus,revmatoid artriti olanlar -ailesinde tiroid xesteliyi olanlar -guatr olanlar -onceki hamilelik sonrasi post-partum tiroiditi olanlar Butun bu qadinlarda ilk trimestrde qanda tiroid antitelleri ve tiroid hormone seviyelerine baxmaq meslehet gorulmekdedir.eyni zamanda bu testlerin dogusdan sonraki ilk 3ay icinde tekrarlanmasi lazimdi.

Butun bu qadinlarda ilk trimestrde qanda tiroid antitelleri ve tiroid hormone seviyelerine baxmaq

Benzer belgeler

Prof.Dr.Babür Kaleli Pamukkale Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. 8.MFTP Kongresi 11-14 Ekim 2012 İstanbul

Prof.Dr.Babür Kaleli Pamukkale Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. 8.MFTP Kongresi 11-14 Ekim 2012 İstanbul Tiroid Hastalıkları Gebelerin %2-3 ünde tiroid disfonksiyonu var Gebelik tiroid fonksiyonlarını