Çevre kirliliği nedeniyle toplumun karşılaştığı refah kayıplarının ölçülebilmesi için çevresel malların değerlemesi gerekmektedir.

Transkript

1 1. GİRİŞ Tarım ve sanayi sektörü insanların barınma, beslenme ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması için oldukça önemlidir. Tarım ve sanayi sektörü bilim ve teknolojide yaşanan gelişmelerden etkilenmekte ve verimlilik ve etkinliği gün geçtikçe artmaktadır. Ancak doğal kaynakların kullanımı artan nüfusun ihtiyacı için kullanılırken gelecek kuşaklar dikkate alınmadan ele alınırsa bugünkü kuşakların geleceği de tehlikeye atılabilir. Bu nedenle gelişmiş ülkeler tarım ve sanayi sektörlerinde yaşanan gelişmelerin sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde olabilmesi için çeşitli politikalar geliştirmiş ve bu politikalar çerçevesinde çeşitli düzenlemelere gitmiştir. Bunlara örnek olarak tarım sektöründe ekolojik tarım gibi yöntemler aşırı girdi kullanımı yerine doğal gübre ve ilaç kullanımını teşvik ederek aşırı girdi kullanımını önlemeye çalışmaktadır. Ayrıca sanayi sektöründe ise Çevre Yönetim Sistemi, Toplam Kalite Yönetimi, Ekolojik Etiketleme bunlara örnek olarak verilebilir. Bu uygulamalar sanayi ürünlerinin üretiminde çevrenin korunmasını teşvik eden uygulamalardır. Üretimin temel bir hedeflerinden birisi; insan ihtiyaçlarının kar elde etme güdüsüyle karşılanmasıdır. Ancak bu ihtiyaçlar karşılanırken üreticiler sürekli karlarını maksimum yapmayı hedeflediklerinden doğal kaynaklardan kontrolsüz bir şekilde yararlanmayı tercih etmektedirler. Doğal kaynaklar olarak ifade edilen üretim faktörleri emek, sermaye ve girişimcilik ve topraktır. Ancak sanayide ürün çeşidine göre değişiklikler göstermektedir. Ancak her üretim dalında doğal kaynaklar girdi olarak kullanılmaktadır. Ancak son yıllara kadar doğal kaynakların sınırsız olduğu düşünülmekteyken, günümüzde doğal kaynakların sınırlı olduğu ve geniş bir kitle tarafından talep edildiği için parasal bir değerinin olması gerektiği, gelişmiş ülkeler yanında gelişmekte olan ülkelerde de kabul görmeye başlamıştır. Ekonomik faaliyetler ürettiği ürünlerle toplumun ihtiyaç duyduğu ürünleri üreterek bir fayda sağlarken çeşitli dışsallıklara da neden olmaktadır. Bu dışsallıklar negatif veya pozitif olarak ikiye ayrılmaktadır. Negatif dışsallık herhangi bir ekonomik faaliyet için toplumun katlanmak zorunda kaldığı olumsuz etkilere denmekte ve sosyal maliyet olarak da ifade edilmektedir.

2 Olumlu veya pozitif dışsallık, kişi veya herhangi bir kuruluşun hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla doğal kaynakları kullanarak yaptığı faaliyetlerin diğer bireylere yaptığı olumlu katkıya denmektedir. Pozitif dışsallığa örnek olarak arıcılık faaliyeti ile uğraşan bir çiftçinin meyve bahçesi olan diğer çiftçilere yapacağı olumlu katkı verilebilir. Olumsuz veya negatif dışsallık kişi veya herhangi bir kuruluşun doğal kaynakları kullanarak hedeflerini gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi aşamasında başkaları bu faaliyet nedeniyle zarar görüyorsa buna negatif dışsallık denmektedir. Olumsuz veya negatif dışsallığa örnek olarak herhangi bir sanayi işletmesinin atıkları nedeniyle yörede bulunan çiftçilerin tarımsal üretimde karşılaştıkları verim ve kalite kayıpları verilebilir. Firma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla sabit ve değişken masraflarını karşılamaktadır. Bu masraflara özel masraflar da denmektedir. Firmalar üretim aşamasında özel maliyetlerini karşılar ve doğal kaynakları kullanarak ürün üretimini gerçekleştirerek kar elde eder. Ancak bu aşamada ortaya çıkabilecek kirlenme(negatif dışsallık), toplumsal refahın düşmesine neden olmaktadır. Toplumsal refahın düşmesi nedeniyle toplumun katlanmak zorunda kaldığı bu sosyal maliyetleri işletmeler karşılamak istemezler. Bu nedenle işletmelerin özel maliyetler yanında sosyal maliyetleri karşılaması için çeşitli yönetmelik ve vergi vb yöntemler geliştirilmiştir. İşletmeler kirleten öder veya temizler ilkesine göre negatif dışsallıklarının bedelini yine kendileri karşılayarak içselleştirmelidir. Ancak burada ortaya çıkan sorun kirleten ne kadar ve nasıl ödemelidir sorusudur. Bunun için gelişmiş ülkelerin uyguladığı (çevre vergisi vb.) yol ve yöntemlerden yararlanılmalıdır. Çevre problemleri ülkelerin gelişmişlik düzeylerine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Aynı şekilde gelişmiş ülkeler çevre koruma konusunda daha fazla harcama yaparken az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan ülkeler ekonomik güçsüzlükler nedeniyle daha az harcama yapmaktadırlar. Hava ve su kirliliği nedeniyle Türkiye de olduğu gibi birçok ülkede ekonomik kayıplarla karşılaşılmaktadır. Bu kayıpların giderilebilmesi için yapılması gereken harcamaların düzeyi çok yükselmiştir. Kirliliği önlemenin maliyeti kirliliği gidermenin maliyetinden daha düşüktür. Bu nedenle kirliliğin kaynağında giderilmesi daha faydalıdır. 2

3 Çevre kirliliği nedeniyle toplumun karşılaştığı refah kayıplarının ölçülebilmesi için çevresel malların değerlemesi gerekmektedir. Bu zor olmakla birlikte ortaya çıkan zararların ve doğal kaynağın değerinin belirlenmesinde çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bunlar parasal ve parasal olmayan değerler olarak ikiye ayrılabilir. Çünkü çevrenin görsel (peyzaj) değerinin psikolojik olması nedeniyle ölçülmesi çok güçtür(kubaş, 1998) Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundan itibaren sanayileşmeye büyük önem vermiştir. Ancak II. Dünya Savaşı nedeniyle Dünyada yaşanan ekonomik durgunluk Türkiye yi de doğrudan etkilemiştir. Ülkede sanayileşme çabaları halen temel politikalardan biri olarak sürmektedir. Gümrük Birliğinin 1995 yılında imzalanması ve 1996 yılından itibaren yürürlüğe girmesi Türk sanayisine çeşitli yansımaları olmuştur. Sanayi mallarının önemli bir bölümünde korumacılığın kalkmış olması nedeniyle işletmeler hem AB ülkeleriyle rekabet etmekte hem de yeni yatırımlar yapmak zorunda kalmışlardır. Özellikle rekabetin yoğun yaşanmaya başladığı bu dönemden sonra teknolojiye yatırım yapılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Tekirdağ ili Çorlu ilçesi 1950 li yıllarda daha çok tarıma dayalı; un, yağ ve deri sanayi konusunda faaliyet gösterirken 1980 li yıllardan sonra başta tekstil ve hazır giyim sektörü olmak üzere hızlı bir sanayileşme süreci yaşamaktadır. Bu süreç halen devam etmekte ve ilçenin ekonomisi yanında sosyo-kültürel yapısını da doğrudan etkilemiştir. İlçede tarım sektörü önemini korumakla birlikte 25 yılda tarım sektöründen sanayi ve hizmet sektörüne doğru hızlı bir dönüşüm gerçekleştirmiştir. Çorlu ilçesinin sanayileşmesine etki eden çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bunlar; zengin ve kaliteli yeraltı su kaynaklar, İstanbul a yakınlığı, ulaşım kolaylığı, eğitilmiş işgücü, düz arazi yapısı, enerji ve yetersizde olsa altyapı olanakları, AB ülkelerine yakınlığı vb. nedenler ilçeyi çekim merkezi haline getirmiştir. İlçe Çerkezköy ile iç içe geçerek birleşmeye başlamış ve ekonomik yönden birbirlerini doğrudan etkilemeye başlamışlardır. Trakya bölgesinde tarım sektöründen sanayi sektörüne hızlı bir geçiş yaşanmaktadır. Hızla gelişen sanayi beraberinde çeşitli sorunlar da getirmiştir. Bu sorunların başında çevre kirliliği, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı ve hızlı kentleşme vb. gelmektedir. Tekirdağ ili Çorlu ilçesi sanayileşmenin en yoğun olduğu bölgelerden birisi olup sanayinin çekim merkezidir. Bölgede yaşanan çevre sorunlarının 3

4 çözümünde sürdürülebilir yaklaşım modellerinden yararlanılması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Çorlu ilçesi Trakya bölgesinde Çerkezköy le birlikte iki önemli sanayi bölgesinden birisidir. Ayrıca ilçede sanayinin gelişmesi tarım sektörüne emek transferine de neden olmaktadır. Diğer yandan çok sayıda tarıma dayalı sanayi işletmesi bulunmakta ve bu işletmeler bölgede yetişen tarım ürünlerini işlemektedirler. Bölgenin önemli akarsularından biri olan Ergene nehri sanayi işletmelerinin atık suları nedeniyle ölü bir nehir haline gelmiştir. Bölgede yaşanan sanayileşme nedeniyle su ve toprak kaynaklarının kirlenmesi sulu tarım yapan üreticiler yanında bölge halkının içme suyu kaynaklarını da tehdit edecek boyutlara ulaşmıştır. Tarım sektörü ilçe ekonomisi içerisindeki oranı düşük olmakla birlikte nüfusun büyük bir bölümü halen tarımla doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle tarım sektörü önemini hala korumaktadır. İlçede emek transferi tarımdan sanayi ve hizmet sektörüne doğru kaymaya başlamıştır. Ancak bu durum tarımsal üretimi olum yönde etkilememiştir. Çünkü ilçede yapılan tarımda yüksek oranda mekanizasyon kullanılmaktadır. Ancak tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı ilçenin en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Bunun önlenebilmesi için Trakya bölgesinde bulunan kaliteli tarımsal arazilerin korunabilmesi için tarımsal SİT alanları ilan edilmeli ve bu alanlar hiçbir suretle amaç dışı kullanılmamalıdır. Araştırmadan elde edilen bulgular Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde sanayileşmeden kaynaklanan çeşitli sorunlar bulunduğunu ortaya koymaktadır. Bu sorunların başında çevre sorunları ilk sırayı almaktadır. Ayrıca bu ilçede yaşanan çevre sorunları Edirne ili Uzunköprü ve İpsala ilçesine kadar bir alanı doğrudan etkilemekte ve burada yaşayanların refah kaybına uğramalarına neden olduğu görülmektedir. İlçede yüksek nüfus artışı yaşanmakta ve bu artışın bir bölümü içgöçlere bağlı olduğu görülmektedir. Altyapının yetersiz olması ve beraberinde yaşanan içgöçler çevre sorunları yanında gecekondulaşma vb. çeşitli sosyal ve kültürel sorunlarında ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sanayileşmenin beraberinde getirdiği çeşitli sorunların çözümlenebilmesi için Tekirdağ Valiliği ve Çorlu Belediyesinin ortak çalışmalar yapması ve sanayicilerin ve diğer Sivil Toplum Kuruluşlarının da bu çalışmaları destekleyerek elbirliğiyle çözmesi ilçede sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanabilmesi açısından oldukça önemlidir. 4

5 2. MATERYAL VE YÖNTEM Araştırmada kullanılan materyal daha çok literatüre dayalı olup daha önce Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde daha önce yapılan çeşitli çalışmalardan yararlanılmıştır. Ayrıca ilçede bulunan TKB Çorlu İlçe Tarım Müdürlüğü, Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası vb. çeşitli kamu ve tüzel kuruluşlardan alınan bilgilerden de yararlanılmıştır. Bunun yanında konuyla ilgili yapılmış yerli ve yabancı çalışmalarda araştırmanın bütünü içerisinde kullanılmıştır. Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde bulunan Çorlu Organize Deri Sanayi Bölgesinin kayıtlarından yararlanılarak deri sanayinin durumu da ayrıca ortaya konulmuştur. Çünkü deri sanayi çorlu ile özdeşleşmiş bir sanayi kolu olup ulusal düzeyde öneme sahip birkaç önemli deri bölgelerinden birisidir. Ayrıca ilçede bulunan çeşitli sektörlere ait bilgiler çeşitli kaynaklardan temin edilen bilgilerle yorumlanarak verilmiştir. Ayrıca bu sektörlerin neden olduğu çevresel etkiler de incelenmiştir. Elde edilen bilgilerden yararlanılarak çeşitli analiz ve sentezler yapılmıştır. Ayrıca ilçenin tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinin güçlü ve zayıf yönlerinin ortaya konulabilmesi amacıyla SWOT analizi yapılarak öneriler geliştirilmiştir. 5

6 3. ÇORLU İLÇESİNİN DOĞAL KAYNAKLARI VE ULAŞIM Çorlu, elverişli doğal yapısı, güçlü ulaşım bağlantıları ve stratejik önemi ile Tekirdağ ın en gelişmiş ilçesidir. Türkiye nin Kuzeybatı (Trakya) bölgesinde olup 41 derece 07 dakika 30 saniye doğu boylamı ile 27 derece 45 dakika 00 saniye kuzey enlemi arasında yer almaktadır. Denizden yüksekliği metre arasındadır. Ergene havzasında ve Trakya nın merkezi bir yerinde bulunmaktadır. Tekirdağ İlinde kapladığı alan bakımından dördüncü sırada yer almaktadır. İlçe rakımı (183) metredir. Yıldız Dağlarının uzantısı halinde sokulan sırtlar Çorlu nun en yüksek kesimini oluşturur. Arazisinin büyük bölümü Ergene Havzası (Ergene nehrinin sularını boşalttığı alan) içinde yer alır. Burası Yıldız (Istranca) dağlarından aşınan ve akarsulardan sürüklenen tortuların depolandığı bir dolgu bölgesidir. İlçe genellikle düzlük bir araziye sahip olup, toprakları verimlidir. İç kesimde yer alması ve karasal iklim egemen olup, Yazları kurak ve sıcak, kışları ise yağışlı ve soğuktur. Trakya da en az yağış alan bölgedir. Yağışların % 20 si İlkbahar, % 10 u yaz, % 30 u Sonbahar ve % 40 ı kış mevsiminde düşmektedir. Ortalama rüzgarın yönü Kuzey-kuzey doğudur ve rüzgarın hızı 3.6 m/sn. ye kadar yükselir. Bu rüzgarlar fazla yağış getirmezler. Nemli hava kütlelerini getiren ve yağışa neden olan rüzgarlar güney ve güneybatı yönlü Lodos ve Kıbledir. Karayel ise soğuk hava dalgasını getirerek kar yağışına sebep olur. Yıllık sıcaklık ortalaması C., en yüksek sıcaklık ortalaması C., en düşük sıcaklık ortalaması C. dir. Çorlu Karadeniz ile Akdeniz arasında yer aldığı için bu iklim bölgelerinin etkileri altında kalır. Kuzeyden inen soğuk hava kütleleri ile güneyden Akdeniz ve Ege den gelen nemli, ılık hava akımları bölge iklim yapısını belirler. Ergene çayı Çorlu nun 12 km. kuzeyinden geçer. Bu çay Trakya nın en büyük akarsuyu olan Meriç Nehrinin bir kolu olmaktadır. Ergene çayı Muratlı İlçesi yakınlarında Çorlu Deresi ile birleşerek Uzunköprü İlçesi civarında Meriç Nehrine dökülür. Çorlu Deresi Istranca dağlarının doğu yamaçlarından beslenir. Birçok mevsimlik dereyi kendine bağlar. Ergene çayından tarım sahalarının sulanmasında yararlanılır. Çorlu deresi ise sanayi kirliliği nedeniyle kullanılamaz hale gelmiştir. Diğer önemli dereler ise Pınarbaşı, Esece ve Ahimehmet deresidir ( 2005) Tekirdağ ili Çorlu ilçesi zengin tarihi ve kültürel dokusu yanında sosyoekonomik potansiyeli ile de bölgenin en öneli ilçesidir. İlçe Ergene havzası içerisinde 6

7 yer almakta ve Ergene nin kolu olan Ergene çayı ilçeden geçmektedir. Yüzölçümü 950 km 2 dir. Tekirdağ ili Çorlu ilçesi derin ve düz toprak yapısıyla verimli arazilere sahiptir. İlçede yaygın olarak tarımı yapılan bitkiler buğday ve ayçiçeğidir. Bu iki ürün münavebe şeklinde üretmekte olup ilçede bulunan yağ ve un sanayinin temel girdilerini oluşturmaktadır. Aynı zamanda un ve yağ sanayinin çıktıları gıda sanayi ve yem sanayi tarafından kullanılmaktadır. Çorlu ilçesi Akdeniz ve Karadeniz iklim özelliklerini bir arada göstermekle birlikte daha çok karasal iklim özelliklerine sahiptir. Kışları soğuk ve yağışlı, yazları ise kurak ve sıcak olmaktadır. Yıllık yağış miktarı yıllara göre değişmekle birlikte yaklaşık 600 mm civarında gerçekleşmektedir. Çorlu ilçesi sahip olduğu zengin yeraltı su kaynakları ile tekstil, gıda vb. çeşitli sektörlerin gelişmesine katkı sağlamıştır. Yerüstü su kaynaklarına da sahip olmakla birlikte sanayileşmenin getirdiği çevresel etkiler bu kaynakların kirlenmesine neden olmuştur. Çorlu ilçesi sahip olduğu yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının korunması konusunda daha fazla çaba göstermek zorundadır. İlçemiz yeraltı suyu kaynakları bakımından da zengindir. Bir çanak gibi üstü kum ve çakıl olan arazi, bir süzgeç gibi yağan kar ve yağmur sularını yeraltına geçirmektedir. Bu durum kirlilik açısından da tehlike arz etmektedir. Çöp ve sanayi atıklarının sızıntıları da bu yer altı sularına karışmaktadır. Bu kirlenmenin acil olarak önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması kaçınılmaz olarak önümüzde durmaktadır. Yöredeki yeraltı suyu potansiyelinin 274 hm3/yılı Ergene Havzasından kaynaklanmaktadır. Tekirdağ İlinin kullandığı su miktarı toplam suyun % 42 sini oluşturmaktadır. Bu miktarın % 61 inin (5l.72Hm3/Yıl) Çorlu İlçesine ait olduğu dikkat çekicidir. Ayrıca Çorlu İlçesinin içme, kullanma ve sanayi amaçlı çektiği su miktarının, sulama suyundan daha fazla olduğu görülmektedir. Çorlu Belediyesine kayıtlı (57.185) su abonesi bulunmaktadır. İlçenin içme ve kullanma suyu ihtiyacı Havuzlar, Kızılağaç, Şeyhsinan, Muhittin, Nüsratiye, Yeni Sanayi, Toplu Konut, Kazımiye Emlak Konut, Sağlık Mahallesi, Yeşiltepe, Panayır Yeri semtlerimizde açılmış olan toplam (26) adet derin sondaj kuyusundan temin edilmektedir. Bu bölgelerdeki yeraltı gömme dolapları ile toplam 330 Lt/sn su verilmek suretiyle karşılanmaktadır ( 7

8 Çorlu Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı 676 sanayi işletmesi bulunmakta ve Trakya bölgesinde üye sayısı bakımından I. Sırada yer almaktadır. Çorluda bulunan sanayi işletmelerinin önemli bir bölü, tekstil, deri, un, yağ, kağıt, kimya ve otomotiv yan sanayinden oluşmaktadır. İlçenin Ulaş, Velimeşe, Türkgücü ve ilçe merkezi sanayi açısından yoğun olan bölgelerdir. İlçede sanayileşmenin etkisiyle hizmet sektöründe de büyük gelişmeler yaşanmıştır. İlçede oteller, modern alışveriş merkezleri, restoranlar, bankacılık vb. diğer faaliyetler bölgenin diğer il ve ilçelerine göre daha dinamik ve hızlı bir gelişme göstermektedir. İlçede hizmet sektörünün gelişmesi Tekirdağ ve Kırklareli ilinin ilçelerinden Çorlu ya doğru bir çekim merkezi yaratmıştır. İlçe bu nedenle kendi ekonomik bölgesini yaratma aşamasındadır. Gelecekte sanayi ve hizmet sektöründe yaşanacak olumlu gelişmeler ilçe nüfusunun hızla artmasına neden olacaktır. İlçede Trakya Üniversitesine bağlı bir MYO ve Mühendislik Fakültesi bulunmaktadır. İlçenin eğitim yanında sosyo-kültürel yapısına da önemli katkılar sağlayan bu kurumlar hızla gelişmektedir. Trakya Üniversitesinin özveriyle desteklediği bu eğitim kurumlarının gelecekte öğretim üyesi ve öğrenci sayısı arttıkça ilçe üzerinde yaratacağı dinamizm de artacaktır. Özellikle Çorlu Hava Alanının faaliyete geçmesi ve İstanbul Atatürk Hava Alanındaki yoğunluğun buraya kaydırılması durumunda ilçede daha büyük gelişmelerin yaşanması beklenmektedir. Bu nedenle ulaşımda yaşanacak gelişmelerde bölgedeki sosyo-ekonomik aktiviteleri olumlu yönde etkileyecektir Tekirdağ İli Çorlu İlçesinde Tarımsal Yapı İlçenin arazi varlığı toplam 95 bin Ha olup bu alanın dekarı %69 u işlenen tarım arazisi, dekarı %31 i tarım dışı arazidir. Ayrıca Çayır Mera arazisi ise dekardır. Tarım arazilerinin kullanılmalarına göre dağılımları Tablo da verilmiştir.(anonim, 2005) Toplam ekiliş alanları dikkate alındığında buğday %61, ayçiçeği %32 ve %7 oranında da arpa almaktadır. Bu oran yıllara göre değişiklik göstermektedir. Genelde ürün fiyatları ekiliş alanlarını etkilemekle birlikte bölgede ayçiçeği-buğday münavebesi yaygın olarak kullanılmaktadır. Buğday üretimi 2004 yılında 209 bin ton olarak gerçekleşmiştir. 8

9 Çizelge 3.1:Tekirdağ İli Çorlu İlçesi Arazi Miktarları Tarım Alanı Arazi Miktarı (Da) İşlenen tarım alanı Tarla arazisi Sebze arazisi 6054 Meyve arazisi 150 Bağ arazisi 351 Mera arazisi Kaynak: TKB Çorlu İlçe Tarım Müdürlüğü Kayıtları, Çorlu, 2004 Ayçiçeği üretimi ise ton ve arpa üretimi tondur(anonim, 2005).İlçede son yıllarda hayvancılığın gelişmesine paralel olarak fiğ ve silajlık mısır üretiminde de artışlar görülmeye başlamıştır. Ayrıca karpuz üretimi de halen önemini korumaktadır. Çizelgede de görüldüğü gibi ilçede ekim alanı açısından incelendiğinde en fazla ekilen ürünlerin başında buğday ilk sırada gelmektedir. Bunu ayçiçeği ve arpa izlemektedir. Buğday ve ayçiçeğinin fazla yetiştirilmesi genelde Trakya bölgesinde yapılan tarımın genel karakteristiği olup münavebe şekline yetiştirilmektedir. Bu ürünlerin yaygın olarak yetiştirilmesi ilçede un ve yağ sanayinin gelişmesini teşvik etmiştir. İlçedeki sanayinin temelini de bu sektörler oluşturmaktadır. Bu sektörlerle birlikte ilçede geçmiş yıllardan beri varlığını sürdüren sektörlerde süt ve süt ürünleri sanayi ile deri sanayi gelmektedir. Son 20 yılda gelişen sektörlerin başında ise tekstil sektörüdür. İlçede 2004 yılı itibariyle üretilen ton ayçiçeğinin tonu nu Trakyabirlik almış ve karşılığında üreticilere YTL ödeme yapmıştır. Trakyabirlik kooperatifi ilçede yetiştirilen ayçiçeği üretiminin yaklaşık yarısını almış ve üreticilere gereken ödemeyi yapmıştır. Trakyabirlik yağ piyasasının düzenlenmesi ve ortakların ürünlerini uygun koşullarda pazarlayabilmek için gereken çalışmaları yapmaktadır. Kooperatif sadece Çorlu için değil bitkisel yağlar konusunda ülke açısından oldukça önemli bir kuruluştur. 9

10 Trakyabirliğin ortaklarına yıllardır sunmuş olduğu bir diğer hizmet ücretsiz toprak tahlilidir. Üreticilerin toprağını ücretsiz olarak tahlil ederken hangi gübreden ne kadar kullanması gerektiğini de belirtmektedir. Ancak üreticiler buna rağmen toprak tahlili konusunda gereken hassasiyeti göstermemektedir. Bu nedenle ya aşırı girdi kullanarak zarara girmekte ya da yetersiz gübre kullanarak zarara girmektedir. Çizelge 3.2: Tekirdağ İli Çorlu İlçesi Tarımsal Üretim ve Verim Durumu, 2004 Ürün Ekim Alanı(ha) Üretim(Ton) Verim(kg/ha) Oran(%) Buğday ,59 Arpa ,94 Yulaf ,62 K.Fasulye 74,3 118, ,11 Nohut ,04 Ayçiçeği ,30 Mısır-dane ,23 Ş.Pancarı 13, ,02 Patates ,02 Kolza 51, ,08 Yonca 83, ,13 Fiğ ,15 Repko ,01 Macar fiği ,05 Silajlık mısır ,37 Kuru soğan ,15 Kuru sarımsak ,03 Çekir. kabağı 27,5 19, ,04 Tarla arazisi 64128,59 Kavaklık ,11 Bağ 35,1 386, ,05 Sebze 605, ,93 Meyve ,02 İşl. arazi 64854, ,00 Çayır 100 Mera 3326,8 Tarım alanı 68280,89 Orman 811 Kültür dışı arazi 25908,11 İlçe yüzölçümü Kaynak:TKB Çorlu İlçe Tarım Müdürlüğü Brifing Dosyası, S.5,

11 Üretimde optimum gübre kullanımı hem verimlilik hem de birim maliyetlerin azaltılması ve karlılığın artması açısından önemlidir. Trakyabirlik üreticilere kimyasal gübre, ilaç, tohum ve yağ vb. ihtiyaçlarını üreticilere kredili olarak vermekte ve üreticiler ürününü teslim ettiklerinde aldıkları bu ürünlerin borcunu ödemektedirler. İlçede uzun vadede izlenecek tarım politikaları ve uygulamalarıyla yem bitkileri üretimi ve hayvancılıkta atılım beklenmektedir. Ancak bunun alt yapısı oluşturulmalıdır. İlçede tarımla uğraşan üreticiler yeniliklere açık ve yenilikleri oldukça çabuk benimseyen ve uygulayan bir yapıya sahiptir. İlçede 2450 adet traktör ve 4000 adet biçerdöver bulunmaktadır. İlçede kullanılan alet ve donanım modern olup çeki gücü açısından yeterlidir. İlçe üreticisi yenilikleri benimseme konusunda oldukça isteklidir. İlçede yapılan buğday-ayçiçeği tarımında modern işleme, ekim ve hasat yöntemleri uygulanmaktadır. Tarımsal üretimde karşılaşılan sorunların başında toprak tahlilinin yapılmaması ve buna bağlı olarak kontrolsüz kimyasal gübre kullanımı gelmektedir. Bu durum özellikle yer altı su kaynakları ve toprak kaynaklarının kirlenmesine yol açarken işletmelerin karlılığını da olumsuz yönde etkilemektedir. Çizelge 3.3:Çorlu İlçesinde Kimyasal Gübre Kullanımı(2004) Azotlu Gübre(kg) Kompoze Gübre(kg) A.Sülfat % DAP( ) A.Nitrat % A.Nitrat% Üre Kaynak: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Çorlu İlçe Tarım Müdürlüğü Brifing Dosyası, 2005 *Toplam gübre tüketimi: kg Çizelgede de görüldüğü gibi ilçede en fazla tüketilen gübreler , A.nitrat ve üre olup bunun yanında ve gübreleri de kullanılmaktadır. İlçede gübreleme işlemi genellikle pırpır olarak ifade edilen Traktör kuyruk mili ile çalışan otomatik gübreleme makineleridir. Gübreleme işlemi genellikle bunlarla yapılmaktadır. Gübreleme konusunda ilçede görülen en büyük sorun toprak analizi konusunda 11

12 üreticilerin yeterince bilgi sahibi olmamasıdır. Bu nedenle ilçede üreticilerin bu konuda bilinçlendirilmesi, aşırı ve teresiz gübre kullanımının önüne geçilmesi hem üretici gelirinin artırılması hem de doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı açısından oldukça önemlidir. Toprak tahlili konusunda üreticilerin ilgisiz olması nedeniyle ortaya çıkan sorunlar hala sürmektedir. Bu konuda karşılaşılan sorunlar sadece Çorlu ilçesi ile sınırlı kalmayıp Türkiye nin bütün bölgelerinde benzer sorunlar bulunmaktadır. Üreticilerin eğitim düzeyi ve bilinci geliştikçe bu konuda da mesafeler alınacaktır. Kimyasal ilaç kullanımı konusunda da kimyasal gübredekine benzer sorunlar bulunmakta üreticiler ilaç seçimi ve kullanımı konusunda yeterince aydınlatılmamaktadır. Özellikle TKK nin ilaç temin ederken mutlaka kooperatiflerde bir ziraat mühendisi bulundurması ve üreticilere temin ettiği kimyasal ilaç ve gübrelerin kullanımı konusunda bilgi vermelidirler. Bu durum Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde sürdürülebilir tarım açısından oldukça önemlidir. Gayri Safi Üretim Değeri açısından bakıldığında toplam YTL lik bir üretim yapılmış olup bunların yaklaşık %92 si bitkisel ve %8 i hayvansal ürünlerden oluşmaktadır. İlçede üreticiler devlet tarafından çeşitli tarımsal faaliyetler nedeniyle desteklenmektedir. Bu destekler süt üretimini artırmak amacıyla yapılan süt teşvik primi, yem bitkileri üretimi, yağlık ayçiçeği desteği ve doğrudan gelir desteği olup 2004 yılı itibariyle ilçedeki toplam destek miktarı TKB Çorlu İlçe Tarım Müdürlüğü kayıtlarına göre yaklaşık 11 milyon YTL dir İlçenin Hayvan Varlığı İlçede 9662 adet büyükbaş hayvan ve adet koyun bulunmaktadır. İlçede bulunan büyükbaş hayvanların %79 u kültür melezi geriye kalan %21 i ise kültür ırkı hayvanlardan oluşmaktadır. İlçede 2004 yılı itibariyle 22 milyon adet yumurta üretilmiştir. Ayrıca ilçede yumurta tavuğu, hindi, ördek ve kaz üretimi de mevcuttur(anonim, 2005). İlçede üretilen sütler genelde süt işletmelerinde değerlendirilmekte veya İstanbul da bulunan büyük ölçekli işletmelere pazarlanmaktadır. 12

13 Büyükbaş hayvan varlığının %79 u kültür melezi, %21 i kültür ırkı hayvanlardan oluşmaktadır. Koyun mevcudunun %98,7 si kıvırcık cinsi yerli ve %1,3 ünü merinos cinsi teşkil etmektedir. Ayrıca ilçede 1918 modern ve 541 adet eski tip kovan bulunmakta ve kg bal üretimi yapılmaktadır. Ayrıca ilçede 22 milyon adet yumurta ve 100 bin adet yumurta tavuğu üretilmektedir(anonim, 2005). Uzun vadede hayvancılığın ilçede gelişmesi beklenmektedir. Özellikle yem bitkileri ve hayvancılığa devletin vereceği desteklerin artmasına paralel olarak ilçede hayvancılık mutlaka gelişecektir. Özellikle nüfusun artmasıyla birlikte hayvansal ürünlere olan talep ilçede gün geçtikçe artış eğilimi göstermektedir. İlçede hayvancılığın gelişmesi için büyük ölçekli modern işletmeler desteklenmelidir. Açık besi yapan büyük ölçekli işletmeler ölçek avantajını kullanarak hem daha fazla gelir elde edebilirler hem de bu işletmeler sayesinde et-süt fiyatları olumlu yönde etkileyebilir. İlçede tarım ve hayvancılığın gelişmesi için Çorlu İlçe Tarım Müdürlüğü yoğun bir faaliyet içerisinde olup üreticilerin karşılaştığı her türlü soruna yardımcı olmaya çalışmaktadırlar. Ancak bazı üreticiler karşılaştıkları sorunların çözümü konusunda yetkililerden yardım istememektedir. İlçe Tarım Müdürlüğünün bu konuda yaptığı çalışmalar ilçe tarımının gelişmesine yardımcı olmuş ve bundan sonra da olmaya devam edecektir. 3.3.Çorlu İlçesinin Ulaşım ve Nüfus Varlığı Çorlu ilçesine bir ilçe belediyesi, 5 belde (Ulaş, Velimeşe,Marmaracık, Misinli,Yenice) belediyesi ve 17 köy bağlıdır.çorlu ilçesinin yüzölçümü 899 km² dir. Çizelge 3.4: Çorlu İlçesi ve Beldeleri Belediyenin Adı İl e Uzaklığı Kurulduğu Yıl Belediye Meclisi Üye Sayısı Sınırları İçindeki Mah.Muht.Sayısı 1990 Nüfusu 2000 Nüfusu Çorlu Ulaş Velimeşe Marmaracık Misinli Yenice

14 Çizelge 3.4 de görüldüğü gibi İlçenin önemli merkezlerinin Tekirdağ iline uzaklığı ve kuruluş yılları yeralmıştır. Ayrıca belediye meclisi üye sayıları ve muhtarlık sayıları verilmiştir. Bunun yanında yıllarına ait nüfus bilgileri bulunmaktadır. Çizelge: 3.5.İlçeler Arası Mesafe Cetveli TEKİRDAĞ 24 km. MURATLI 37 km. 39 km. ÇORLU 52 km. 78 km. 91 km. HAYRABOLU 58 km. 81 km. 94 km. 42 km. MALKARA 61 km. 63 km. 24 km. 115 km. 118 km. ÇERKEZKÖY 86 km. 110 km. 123 km. 89 km. 47 km. 147 km. ŞARKÖY 81 km. 64 km. 44 km. 130 km. 145 km. 20 km. 174 km. SARAY 44 km. 63 km. 30 km. 93 km. 96 km. 54 km. 125 km. 72 km. M.EREĞLİSİ Kaynak:Tekirdağ İli Çevre Durum Raporu, Çevre ve Orman İl Müdürlüğü, Tekirdağ, 2004 Çizelge 3.5. de Tekirdağ ili ve ilçelere göre mesafeleri verilmiştir. Buna göre tüm ilçe merkezlerinin Tekirdağ il merkezine uzaklığı görülebilir. Ulaşım Tekirdağ, Trakya Bölgesindeki yeri itibariyle Avrupa ile önemli bir bağlantı noktasında bulunması nedeniyle E-80, D-100, E-84 karayolları İl bünyesinden geçmekte olup, bu yolların toplam uzunluğu 430 km. dir. İl içerisinde, 387 km. devlet yolu, 282 km. İl yolunun oluşturduğu toplam 669 km. karayolu yer almıştır. Bu yolların 269 km. lik kısmı asfalt, 400 km. si sathi kaplamadır. İl yerleşim alanı içerisinde yer alan 285 köy yerleşim alanının karayolu ulaşım ağı toplamı 1943 km. dir. Mevcut yol ağının, 646 km. si asfalt, 736 km. si stabilize, 213 km. si tesviye, 348 km. si ham yol olarak ulaşım imkanı sağlamaktadır km² lik alan üzerine yerleşen Tekirdağ Türkiye topraklarının %0.8 ini kaplamaktadır(anonim, 2004). Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde bulunan Çorlu Uluslararası Havaalanı T.C. Ulaştırma Bakanlığı DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından tarihinde hizmete 14

15 açılmıştır. İstanbul a otobandan yaklaşık 1 saat uzaklıkta olması nedeniyle Atatürk Havalimanı nın yükünü azaltmaktadır. Çizelge 3.6. Çorlu Havaalanına 1999 Yılı Verilerine Göre Gelen ve Giden Yük Miktarı Gelen Yük(kg) Giden Yük(kg) Toplam yük miktarı(kg) Çorlu Havaalanı, iç ve dış hat birlikte olmak üzere terminal binası, atölye, garaj, kaza yangın kurtarma binası, ısı merkezi binası, güç merkezi binası ve yakıt temin binaları olmak üzere toplam dokuz adet binadan oluşmaktadır. Apron büyüklüğü m 2 olup aynı anda yedi adet küçük ve dört adet büyük uçak park edebilmektedir koordinatlarında 45 m genişliğinde m uzunluğunda Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile ortak kullanılan bir pist mevcuttur (Akpınar, 2001). Çizelge 3.7. Çorlu Havaalanının Teknik Özellikleri Pist 45*3000 m Apron 150 * 564: m 2 Zayıf beton kalınlığı Kaplama betonu kalınlığı 15 cm 35 cm Çorlu Uluslararası Havaalanı m 2 lik bir alana kurulmuş ve m 2 kapalı alana sahiptir. Yıllık adet yolcu ve adet uçağa hizmet verebilecek kapasiteye sahiptir. Faaliyette olan Çorlu Uluslararası Havaalanı özellikle Rusya, Kazakistan, Ukrayna, Özbekistan, Letonya, Estonya, Tacikistan, Dağıstan, Mısır, Bosna-Hersek vb. ülkelerden gelen ve bu ülkelere giden yolculara hizmet vermektedir. Yolcu trafiği yanında son 1 yılda kargo taşımacılığında da önemli artışlar meydana gelmiştir. 15

16 Çizelge 3.8.Çorlu Uluslararası Havaalanı na Yılları Arasında Gelen Yolcu Sayısı Yıllar Uçak Sayısı (Adet) Yolcu Sayısı (Adet) Bagaj Sayısı (Adet) Çorlu Uluslararası Havaalanı; Trakya bölgesi ve İstanbul da başta tekstil ve deri olmak üzere her türlü ürünün bulunması alış-veriş için gelenler tarafından tercih edilmektedir. Ayrıca belli dönemlerde gelen yolcu sayısının artırılabilmesi amacıyla ücret muafiyeti vb. uygulamalar da yapılmaktadır (Anonim, 2001). Çorlu ilçesi İstanbul-Edirne arasında yer almakta olup otoban ulaşımına da sahiptir. Demiryolu ulaşımı Tekirdağ ili Muratlı ve Çorlu ilçesinden geçmektedir. Genel olarak ifade edilirse ilçede ulaşım sorunu bulunmamaktadır. Deniz ulaşımı ise ağırlıklı olarak AKPORT ve MARTAŞ limanlarından yararlanılarak yapılmaktadır. Nüfus Bilgileri Çizelge 3.9: Çorlu İlçesindeki Köylerin Nüfus Bilgileri Bağlı Olduğu Hane Sayısı Hane Sayısı Köyün Adı İlçeye Nüfusu 1990 Nüfusu Uzaklığı(Km) Ahimehmet Bakırca Deregündüzlü Esenler İğneler Karamehmet Kırkgöz Maksutlu Önerler Paşaköy Pınarbaşı Sarılar Seymen Şahbaz Türkgücü Vakıflar Yulaflı

17 3.4. Su Varlığı * Tekirdağ İlinin yerüstü su potansiyeli hm³/yıl dır. Akarsular, içme ve kullanma açısından olumsuz bir yapıya sahiptir. Bunun en önemli nedeni yörede bulunan sanayi kuruluşları deşarjlarının kirliliği sonucu, akarsuların doğal yapısının bozulmasıdır. Bunlara ek olarak, akarsu havzalarında bulunan yerleşim birimlerinin evsel atık sularının da direkt deşarj edilmesi ikinci bir etkendir. Bu nedenle, yöre içerisinde yer alan akarsuların, gerek tarım açısından kullanılmasında ve gerekse de toplumun piknik yeri olarak akarsu çevresinden istifade edebilmesi mümkün olmamaktadır. Konunun önem cihetiyle, Tekirdağ İl Çevre Müdürlüğü ve İl Valiliklerince (gerekli tedbirlerin alınması konulu) toplantılar sık sık yapılmakta olup, olumlu sonuçların alınması çalışmaları sürdürülmektedir. İlimiz sınırları içerisinde bulunan yüzeysel suların kirlilik durumlarının tespit edilebilmesi, bölgemizde bulunan sanayi kuruluşlarının yüzeysel suların kalitesine olan etkilerinin boyutlarının belirlenebilmesi ve bu konuda alınacak önlemlerin uygulanabilmesi amacıyla, kirlenme riski yüksek bölgelerdeki akarsularımızın kirlilik portresi çıkartılmıştır. İlimiz sınırları içerisinde sanayi kuruluşlarının atık sularını deşarj ettikleri derelerden alınan numunelerin incelenmesi sonucunda; Çorlu İlçesi, Seymen Köyü Mevkiinden Sultanköy Beldesine gelerek Marmara Denizine dökülen Kınıklı Deresinin iki noktasından alınan numunenin sonuçları derenin en iç kesiminde (fabrika atık sularının henüz dereye karışmadığı noktada) kirlilik yükünün sınır değerlere oldukça yakın değerlerde olduğu, aşağılara doğru inildikçe Değirmenköy Mevkiindeki fabrikaların ve Tekirdağ İl sınırları içerisinde kalan sanayi tesislerinin atık suları bu dereye karışmakta ve suda gözle görülür derecede renk değişimi ve fiziksel kirlilik gözlenmektedir. Ayrıca bugüne kadar alınan numuneler arasında yapılan karşılaştırma sonucu KOI, TAKM ve Kurşun parametrelerinin iki katına ulaştığı gözlenmiş, diğer ağır metal ihtivalarının da eski analizlerde belirlenen değerlere yakın değerlerde bulunduğu görülmüş olup, bu dereye deşarj edilen atık su miktarı derenin kendi debisine oranla oldukça fazla olması nedeniyle alınan numunelerin analiz sonuçları sınıf değerlerin oldukça üstünde olduğu tespit edilmiştir. 17

18 İlimiz Çerkezköy İlçesinden başlayıp; Kızılpınar, Yulaflı üzerinden Çorlu ya ulaşan Çorlu Deresi ve kollarından alınan numuneler sonucunda; Veliköy, Velimeşe, Yulaflı Mevkiinde kurulmuş olan tekstil ağırlıklı bir çok fabrikanın atık sularının bu dereye karışması nedeniyle dere suyunun özelliğinin bozularak sınır değerlerin çok üzerinde olduğu gözlenmiştir. Numune sonuçları itibarı ile KOI ve toplam fosfor değerlerinin dere suyunda çok yüksek değerlere ulaştığı tespit edilmiştir. Çerkezköy bölgesinde bulunan iki adet sanayi bölgesinin atık suları da merkezi ve münferit arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra bu dereye deşarj edilmektedir. Ayrıca Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi Merkezi Arıtma Tesisinde de her ne kadar arıtılmışta olsa kirlilik yükünü olumsuz yönde etkileyecek ve hedef değerlerin üzerinde kirlilik yükünü taşıyan yaklaşık m³/gün debili bir atık su bu dereye karışmaktadır. Bunun yanında dereye sürekli atık su deşarjı olması nedeniyle ağır metal ihtivası göstermekte olup, dere suyunun kimyasal içeriğini olumsuz yönde etkilemekte ve boyutları giderek artmaktadır. Çorlu İlçesi Sağlık Mahallesi nden, Çorlu ya oradan da Balabanlı, Kepenekli Köyleri yakınından Muratlı İlçesine ulaşan Çorlu Deresi ve kollarından alınan numuneler sonucu; bölgedeki deri sanayicilerinin atık sularının dereye karıştığı noktalarda kirlilik yükünün, (toplam fosfor, TAKM) bazı değerlerinin sınır değerlerinin üzerinde olduğu, (yağ, gres, KOI) bazı değerlerinin de sınır değerlere oldukça yaklaştığı görülmektedir. Ayrıca Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde giderilmesi istenmeyen renk parametresinin bu derelerde son derece kötü bir görüntü kirliliğine sebebiyet verdiği sonucuna varılmıştır. Bunun yanında mevsim koşulları itibariyle havanın ısınması, son derece kötü kokuların oluşarak çevrede olumsuz etki yarattığı görülmektedir. İlimiz Çorlu İlçesi, Ulaş, Vakıflar, Kırkgöz ve Sevindikli Köyleri civarından geçerek Muratlı nın Ballıhoca Mevkiinde Çorlu Deresi ile birleşen Ergene Nehri ve kollarından alınan numuneler sonucunda; dere suyunun içeriği sınır değerlerin altında kalmaktadır. Çeşme Deresi adı ile anılan Ballıhoca Mevkiindeki dereden alınan numunede, BOI-5, KOI, TAKM, Toplam Fosfor ve ph değerlerinin yüksek olması, kirlilik yükünün sınır değerlerinin ne kadar üzerinde olduğunu göstermektedir. Muratlı İlçesi Ballıhoca Köyü Mevkiinde kirlilik taşıyan bir diğer unsur da, bölgedeki yerleşim 18

19 merkezlerinin evsel nitelikteki atık suları ile Kırklareli İl sınırı içerisinde kalan çeşitli sektörlerdeki fabrikaların atık sularıdır. İlimiz Çorlu İlçesi, Saray İlçesi Beyazköy civarından Çorlu Deresi ile birleşen ana dereden iki ayrı noktadan alınan numuneler sonucu; dere suyunun içeriği sınır değerlerin altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu bölgede fabrika sayısının az olması çıkan sonuçların sınır değerlerin altında çıkmasının en büyük etmenidir. Tekirdağ ili Çorlu ilçesi yeraltı su varlığı bakımından önemli bir potansiyele sahiptir. İlçede sanayinin gelişmesinde bu potansiyelin önemi büyüktür. Ancak bölgede yeraltı su kullanımı plansız şekilde olduğu için her işletme kendi açtığı kuyudan su sağlamaktadır. Ayrıca bölgede yaşanan çevre sorunları ve aşırı su çekilmesi yeraltı su kullanımı önünde iki büyük sorundur. Bu nedenle yeraltı su kullanımı konsunda DSİ nin daha aktif olması ve bu konuda yaptırım gücünün bulunması şarttır. DSİ bilgi birikimi ve sahip olduğu uzman kadrosuyla ilçenin yeraltı su kullanımına acil olarak eğilmelidir. 19

20 4. ÇORLU İLÇESİNDE SANAYİLEŞME Trakya bölgesi sahip olduğu düz, derin ve verimli toprak yapısıyla Türkiye nin önemli tarım bölgelerinden birisidir. Bölge, sahip olduğu tarım potansiyeli açısından da önemli olup, Türkiye de üretilen toplam buğdayın %8 i, ayçiçeğinin %63 ü ve çeltiğin %50 si bölgede üretilmektedir. Bu geleneksel ürünler bölgede bulunan un, yağ ve çeltik işleme vb. gıda sanayi işletmelerinin ihtiyaç duyduğu hammaddelerin karşılanmasına önemli katkılar sağlamaktadır. Tekirdağ ilinde bulunan sanayi işletmelerinin sektörlere göre dağılımı incelendiğinde Çizelgede görüldüğü gibidir. Bu işletmelerin yaklaşık yarısı Tekirdağ ili Çorlu ilçesinde bulunmaktadır. Bu işletmelerden 340 adet tekstil, 145 adet deri, 122 adet kum-taş-stabilize çakıl ocağı, 105 adet gıda sanayi, 67 adet kimya sanayi, 33 adet inşaat sanayi, 18 adet otomotiv sanayi, 12 adet tuğla ve kiremit sanayi, 10 adet kağıt sanayi, 10 adet mezbaha, 3 adet organize arıtma tesisi, ve 293 adet diğer sanayi işletmeleri olmak üzere İl genelinde toplam 1158 adet sanayi işletmesi bulunmaktadır. Çizelge 4.1.Tekirdağ İlindeki Sanayi İşletmelerinin Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Adı Adet Tekstil Sanayi 340 Deri Sanayi 145 Kum-Taş-Stabilize Çakıl Ocağı 122 Gıda Sanayi 105 Kimya Sanayi 67 İnşaat Sanayi 33 Otomotiv Sanayi 18 Tuğla Sanayi 12 Kağıt Sanayi 10 Mezbahalar 10 Organize Arıtma Tesisi 3 Diğer 293 Toplam 1158 Kaynak: İlimiz Çevre Sorunları, Çevre ve Orman Bakanlığı Tekirdağ İl Müdürlüğü, Tekirdağ,