EGE ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ (YÜKSEK L SANS TEZ ) ZM R KÖRFEZ NDE PARAGAT BALIKÇILI ININ. Emine HASANHOCAO LU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "EGE ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ (YÜKSEK L SANS TEZ ) ZM R KÖRFEZ NDE PARAGAT BALIKÇILI ININ. Emine HASANHOCAO LU"

Transkript

1 EGE ÜN VERS TES FEN B L MLER ENST TÜSÜ (YÜKSEK L SANS TEZ ) ZM R KÖRFEZ NDE PARAGAT BALIKÇILI ININ GEL T R LMES Emine HASANHOCAO LU Su Ürünleri Avlama ve leme Teknolojisi Anabilim Dal Bilim Dal Kodu: Sunu tarihi 15/12/2008 Tez Dan man : Prof. Dr. Cengiz MET N Bornova- zmir

2 II

3 III Emine HASANHOCAO LU taraf ndan YÜKSEK L SANS TEZ olarak sunulan zmir Körfezinde Paragat Bal kç l n n Geli tirilmesi ba l kl bu çal ma E.Ü. Lisansüstü E itim ve Ö retim Yönetmeli i ile E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü E itim ve Ö retim Yönergesi nin ilgili hükümleri uyar nca taraf m zdan de erlendirilerek savunmaya de er bulunmu ve 15/12 / 2008 tarihinde yap lan tez savunma s nav nda aday oybirli i/oyçoklu u ile ba ar l bulunmu tur. Jüri Üyeleri: mza Jüri Ba kan : Prof. Dr. Cengiz MET N... Raportör Üye: Yrd. Doç. Dr. Ali ULA... Üye : Yrd. Doç. Dr. Aysun KOP...

4 IV

5 V ÖZET ZM R KÖRFEZ NDE PARAGAT BALIKÇILI ININ GEL T R LMES HASANHOCAO LU, Emine Yüksek Lisans Tezi, Su Ürünleri Avlama ve leme Teknolojisi Anabilim Dal Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Cengiz MET N Aral k 2008, 34 sayfa Paragatlar tüm dünya denizlerinde, birçok bal k türünü yakalamak amac yla kullan lan pasif av araçlar d r. neleri ve bedenleri birçok tür ve boy için ayarlanabilmektedir. Bunlarla beraber kullan lan yem de av kompozisyonuna ve verimine etki eden faktörlerdendir. Bu çal mada y llar aras nda de i ik yap daki kösteklerden meydana getirilmi paragat denenmi tir. Kösteklerin ana bedene olan ba lant lar klipsler ile gerçekle tirilmi tir. Bu, Türkiye geleneksel paragat bal kç l için al lagelmi bir ey de ildir. Suya b rakma ve sudan kald rma i lemleri bu klipsler sayesinde azalt lm t r. Bunlar n, zmir Körfezi geleneksel paragat bal kç l için alternatif olabilece i önerilmi tir. Anahtar kelimeler: Paragat, klips, köstek, zmir Körfezi.

6 VI

7 VII ABSTRACT IMPROVING OF LONGLINE FISHERY IN ZM R BAY HASANHOCAO LU, Emine M.S in Department of Fishing Technology Supervisor: Prof. Dr. Cengiz MET N October, 2008, 34 pages Longlines are passive fishing gears used all over the world for catching lots of marine species. The hooks and lines could adjustable for different species and sizes. Not only the hooks, but also the baits are also a factor for catch composition and efficiency. In this study different types of lines were used in this study for establising the fishing gear between the year of in zmir Bay. The arms of longline were connected to the main laine with clips. This is not a usual thing for traditional longline fishery in Turkey. The setting and lifting time were decreased by this clips. Usage of these clips are advised alternative for traditional longliners in zmir Bay. Keywords: Longline, clips, arm, zmir Bay.

8 VIII

9 IX TE EKKÜR Bu çal ma süresince tezin biçimlenmesinde de erli katk ve görü lerini esirgemeyen say n hocam Prof. Dr. Cengiz MET N ve her konuda yan mda olan arkada m Ar. Gör. lker AYDIN a te ekkür ederim.

10 X

11 XI Ç NDEK LER Sayfa No ÖZET... V ABSTRACT...VII TE EKKÜR... IX EK LLER D Z N...XII 1. G R MATERYAL VE METOD BULGULAR TARTI MA VE SONUÇ KAYNAKLAR ÖZGEÇM... 34

12 XII EK LLER D Z N ekil Sayfa No 1.1. Otomatik paragat sistemine ait bir resim Orta boyuttaki bir paragat teknesi Büyük boyuttaki bir paragat teknesinin kesitleri Dip paragat Dip üstü paragat Pelajik paragat Denemelerin gerçekle tirildi i çal ma bölgesi Geleneksel yap daki bir paragat selesi Geleneksel paragat selesine tutturulmu köstekler Paragat tak m n n genel görünümü Yemlenecek kösteklerin görünümü Yemin oltaya kafas ndan tak lmas Yemin oltaya gözünden tak lmas Anabeden üzerinde i aretlenmi köstek takma yeri Kösteklerin anabedene tak lmas Operasyon sonras kösteklerin grupland r l...27

13 1 1. G R Günümüzde h zla artan dünya nüfusunu besin ihtiyac n kar lamak amac yla yap lan üretimin bir k sm su ürünlerinin avc l ve yeti tiricili i yoluyla sa lanmaktad r. Su ürünleri üretiminin %90' n üzerinde paya sahip bölümü denizler, göller ve akarsulardan avc l k yoluyla yap ld göz önüne al n rsa, teknolojinin ve sanayinin geli mesine paralel olarak zararl at klardan dolay ortaya ç kan çevre kirlili i, bilinçsiz avc l k faliyetleri do al dengenin bozulmas na ve do al kaynaklar n giderek azalmas na yol açm t r (HO SUCU 1988). Bu yüzden bal kç l k faliyetlerinin süreklili i, do al dengeyi koruyup, bal k stoklar na fazla zarar vermeden, belirli dönem, boyut ve miktarlarda avc l k yap lmas yolundaki ara t rma ve geli tirme çal malar na yer verilmesi gerçe ini ortaya ç karm t r (HO SUCU 1990). Üç taraf denizlerle çevrili olan ülkemizde k y ve k sa menzil bal kç l yo un olarak yap lmakta buna kar n aç k ve uzak deniz bal kç l yap lmamaktad r. Bu yüzden ülkemiz bal kç l dünya bal kç l k sektöründe önemli bir paya sahip de ildir. K y ve k sa menzil bal kç l içerisinde K y sürütme tak mlar (Trata, I r p v.b), Sürükleme tak mlar (Trol vb), çevirme tak mlar (G rg r,alamana v.b ), olta tak mlar (Olta Paragat,Çapari v.b) ve tuzaklar (Sepet,Pinter,Çömlek v.b) yer almaktad r (HO SUCU1991).

14 2 Su ürünleri avlama yöntemlerinden paragat, bir beden üzerine çok say da i nenin köstek ad verilen kollar ile belli aral klarla ba land pasif bir av arac d r. Olta ve paragat tak mlar yla yap lan avc l k, kullan ld habitata di er (trol, g rg r vb.) av araçlar na göre daha az zarar vermekte, seçicili i türe ve boya göre çe itli uygulamalarla ayarlanabilmekte ve ülkemiz sular nda yayg n olarak kullan lmaktad r. Türleri cezbetmek amac yla çe itli canl, cans z, organik ya da yapay yemler kullan lmas n n yan s ra, i nelerin boylar, ekilleri ve renkleri seçicilik özelliklerinin ayarlanabilmesini sa lamaktad r. Bal kç lar n pratik uygulamalar ve bu av tak mlar yla ilgili çal malar sonucu, hedef tür, av sahas özellikleri ve tekne büyüklü ü gibi baz faktörler alt nda paragat bal kç l n n geli imi ve çe itlili i gözlenmi tir (Ula ve Düzbast lar, 2001). Paragatlar n dizaynlar kullan ld klar ülkelere göre farkl l k gösterse bile halen seçicili ini ve verimlili ini geli tirmek üzere birçok çal man n yap lmas gerekmektedir (Ferno et al., 1986). Bunun için ilk art avc l yap lacak türün av tak m na kar sergiledi i davran lar n ö renilmesi gerekmektedir (Ferno ve Huse, 1983). Ülkemizde paragat avc l yöresel ve mevsimsel olarak kullan lan, emek ve tecrübe gerektiren pasif bir av arac olarak yer almaktad r. Operasyon; paragat tak m n n neta edilmesi, yem temini ve i nelerin yemlenmesi, denize dökülmesi ve yeniden toplanmas a amalar ndan olu maktad r. Di er av tak mlar ile avc l n daha kolay yap labilmesi, yem temininin zor olmas ve en önemlisi paragat tak mlar n n geli tirilememesinden kaynaklanan verim art n n sa lanamamas, paragat avc l n bugünkü duruma getirmi tir.

15 Paragat tak m n n di er Av araçlar na oranla avantajlar ve tercih edilme nedenleri ise; 3 1. Mazot tüketimi: Tüm bal kç l k çal malar nda masraflar n büyük bir bölümünü yak t giderleri olu turmaktad r. Daha küçük motora sahip ve zorlanmadan çal an paragat gemileri daha az mazot yakmaktad r. ENDAL (1979,1980)'de yapt bir ara t rmada farkl avc l k yöntemleri uy ulayan teknelerin 1 kg. bal k için harcad mazot miktar n ara t rm ve dip trol bal kç l yapan bir teknenin 1 kg. bal k için lt. mazot harcad tespit edilmi tir. Buna kar l k paragat avc l yapan bir teknelerde 1 kg. bal k hasat kar l nda lt mazot tüketimi tespit edilmi tir. PETERSEN (1989) yapt bir ara t rmada trol gemilerinin 1 gallon akaryak t kar l nda 12 pound ag rl nda bal k yakalad n, paragat gemilerinde ise 1 gallon akaryak t tüketimine kar l k 47 pound ag rl nda bal k yakaland n belirtmi tir. Bu tüketimin paralelinde hava kirlili i o derece az olmaktad r. *(1 gallon = 3.8 lt, 1 pound = 450 gr.) 2. Seçicilik: Bal k stoklar n n azald günümüzde seçicilik çal malar önem kazanm t r. Paragat seçicilik özelli i kolay düzenlenebilen bir av arac d r. ne dizayn, yem boyutu ile büyük ölçüde hedef türlere ve boyuta hitab eden bir avc l k yöntemidir. Küçük bal klar n yakalanmayarak stoklara kat lmas gelecekteki bal k stoklar ve bal kç l k için yat r m olacakt r. Ek olarak deniz dibine ve do al habitata zarar vermemesi bu avc l k yönteminin önemini göstermektedir.

16 4 3. Avlanma etkinli i: Trol çekimine uygun olmayan, hem bal k stoklar n n yo un bir ekilde bulundu u ta l k ve kayal k alanlarda avc l k yapabilme özelli i bu av arac n n avlanma etkinli ini art makta ve avc l k yap lmayan sahalarda avc l k yapabilme olana sunmaktad r. 4. Donam de i ikli i: Av tak m na yap lacak donam de i ikli i ile bir dip paragat k sa sürede bir ortasu paragat na dönü türülerek avc l yap lacak hedef türlerinin de i tirilmesi ve avlanma ortam de i tirebilmektedir. Hiç bir av tak m nda bu denli kolay bir adaptasyon ve de i im mümkün olmamaktad r. 5. Ürün kalitesi: Paragat yöntemi ile yakalanan bal klar n vücutlar nda olu an biokimyasal de i iklikler di er av araçlar ile yakalanan bal klara oranla daha yüksek kalite kriterleri vermekte ve daha yüksek fiyattan sat lmaktad r. Dünya su ürünleri üretiminin büyük bir k sm geli mi teknik düzeye sahip bal kç filolar yla gerçekle mektedir. G rg r ve trol avc l n n yan s ra, son y llarda özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinde yap lan paragat avc l nda geli mi otomatik yada yar otomatik birçok yöntem kullan lmaktad r. Bu ülkelerin bal kç filolar na bak ld nda %30 luk bir pay n otomatik paragat sistemine sahip gemilerden olu tu u ve bu otomatik sistemlerin genellikle; yemleme ünitesi, istif ünitesi, paragat çekme ünitesi, i ne ay rac, i ne temizleme makinesi ve kalama verici üniteden meydana geldi i bildirilmi tir (Peterson, 1989).

17 ekil 1.1. Otomatik paragat sistemine ait bir resim 5

18 6 Paragat her boyut ve çe itteki deniz araçlar yla kullan labilecek çok yönlü bir araçt r. Prensipte paragat bir kano veya kürekle çekilen küçük bir botta kullan labilece i gibi okyanusta faaliyet gösteren 60 metre uzunlu undaki bir bal kç gemisinde de kullan labilir. Aralar ndaki tek fark kullan lan kanca say s, ta nan ve kullan lan ip miktar d r. ekil 1.2. Orta boyuttaki bir paragat teknesi (Bjordal velokkeborg, 1996)

19 7 ekil 1.3. Büyük boyuttaki bir paragat teknesinin kesitleri (Bjordal velokkeborg, 1996) Genellikle bal kç l k ve denizcilik beraberinde yüksek yaralanma ve ya am kaybetme riskini getirmektedir.bu durum araç teknolojisindeki geli meler,güvenlik ve kurtarma ekipman ile haberle me sistemleri sayesinde daha dü ük bir seviyeye çekilmesine ra men halen mevcuttur. Bugün büyük paragat teknelerinin ço unlu unda güvertede çal an personel için kötü hava artlar na kar bir koruma güvertesi mevcuttur. Kötü hava ko ullar nda büyük su hareketleri yan deliklerden içeri girebilir ve baz durumlarda pompalar n çal mamas ndan veya denizcilerin su kütlesiyle ba a ç kamamalar ndan dolay suda batabilirler

20 8 veya ak nt ya kap labilirler. Bu zay f noktay kapatmak için yan delikler hidrolik kapatma sistemleriyle donat lm ve bunlar ana güverte ile köprüden kontrol edilebilmektedir. Paragat bal kç l nda yakalanan bal klar n kontrolü için uygun ko ullar mevcuttur. Bal k bal kç taraf ndan çekilir çekilmez, kan ak tma ünitesinde di er i lemlere geçilmeden kan n ço u ak t l r. Buradan itibaren avlanan bal klar n saklanmas yla ilgili farkl yollar kullan lmaktad r. K y bal kç l nda e er avlanmayla av n bo alt lmas aras ndaki süre çok k sa ise (birkaç saat) bal k derisi yüzülmeden b rak labilir. Biraz daha uzun süreli bal k avlar nda (1-3 gün) bal k yüzülür ve deniz suyu ve buz içerisinde konteynerlerde saklan r.yeni bir yöntem olan bu tarza göre 1m3 lük konteynerlere ezilmi buz ve deniz suyu doldurulur. Bunun klasik buzlama yönteminden daha verimli sonuçlar verdi i görülmü tür. Daha uzun seyahatlerde bal klar yüzülür ve buz içerisinde tutulur yine konteynerlere konulmadan s rt kemikleri al n r. Büyük okyanus paragat araçlar nda ise dondurma i lemi uygulan r.so uk hava deposunda bal klar 40 kg l k dikey veya paralel tabakalar halinde dondurulurlar. Bu i lem yüzme ve y kama i leminden sonra yap l r. Son y llarda bal klar n ba n kesen, s rt kemiklerini ç kartan ve onlar filetolara bölen makinalar kullan lmaya ba lanm t r.

21 9 Huse (1979), Cod ve Haddock bal klar n n paragat tak mlar na kar göstermi olduklar davran ekillerini incelemi, bu davran lar 7 farkl kategoride tan mlam t r. *Is rma: Bal k yemi a z n n içine çekerek a z n n kapat r, e er yemin bir bölümünü a z na alm ise a z n kesinlikle kapatmaz. *Sal n m: Bal k a z nda yem oldu u halde hafifçe sal narak yava ça yüzmeye ba lar. *Çi neme: : Bal k bu sal n m s ras nda yemi çi ner. *Sarsma: Bal k yemi çi ner iken yemi söküp alabilmek için ba n iddetle sa ve sol tarafa sallar. Bu yemi sarsma ve ba n sallama bir kaç defa tekrarlan r. *Kaçma: Bal k yemi tamamen sökemeyece ini anlad nda bu sarsma hareketini takiben h zl bir atak ile kaçmaya çal r *Kusma: Bal k yakaland n anlad nda tükürmeye ve kusmaya ba lar. a z na ald yemi *Yakalanma: Bu a amadan sonra bal k yakalanm t r. Herhangi bir davran göstermez.

22 10 ekil 1.4. Dip paragat (Bjordal, ve Lokkeborg, 1996).

23 11 Bjordal (1983a), Paragatlar n av performans, bal k stoklar na etkileri ve son geli meler adl makalesinde iyi bir paragat yemini, avc l k süresince i nenin üzerinde kalabilen, koku, lezzet, görünürlük gibi özellikleri ile avc l k periyodu boyunca bal cezp etme etkisini kaybetmeyen yem olarak tan mlam t r. Paragat avc l nda avlanma performans ve av gücü yem kayb ile do rudan ba lant l d r. lk a amada paragat n denize b rak lmas esnas nda ku lar ve dalga ak nt gibi mekanik etkilerden ötürü azda olsa yem kayb ya da i nelerdeki yemin deformasyonu mümkündür. Deniz ku lar n n yaratt bu problem özellikle gündüz yap lan avc l k operasyonlar nda daha s k meydana gelmektedir. Paragatlardaki yem kayb sadece bu ekilde de il, özellikle dip paragatlar nda deniz y ld zlar ve kurtlar sayesinde ciddi boyutlara ula maktad r. Sadece dip paragatlar nda de il dipten daha yukar daki su seviyelerine b rak lan paragatlar n kösteklerindeki yemlerinde di er yem predatörü bal klar ve di er canl lar taraf ndan yendi i yada deforme edildi i söylenilebilir. Bjordal (1983b), yem kayb n n en aza indirilmesiyle ilgili olarak tek tür yem yerine uskumru ve kalamar karma olarak kullanm ve daha ba ar l sonuçlar elde etmi tir. Bir ba ka alternatif olarak ise kösteklere ufak yüzdürücüler takarak i nenin ve dolay s yla ona tak l olan yemin zeminden kald r lmas n sa lan p, deniz y ld z ve kurtlar gibi yemi deforme eden canl lar elemine edilebilinir. Ayr ca yapay yemlerin kullan lmas yem kayb n n en aza indirgenmesi konusunda büyük geli meler sa lam t r.

24 12 ekil 1.5. Dip üstü paragat (Bjordal, ve Lokkeborg, 1996). Bjordal (1981), dip, dip üstü ve pelajik olarak 3 farkl yöntemle ( ekil 1.1, 1.2, 1.3) s n fland rd paragat ile yap lan avc l 3 a amada de erlendirmi tir. lk olarak bal n tüm alg lay c lar ile yemi fark etmesi daha sonra i neyi yutmas ve son olarak yakalanma veya kaçma olarak tan mlamaktad r.

25 13 ekil 1.6. Pelajik paragat (Bjordal, ve Lokkeborg, 1996). Paragat avc l nda av performans suyun fiziksel ko ullar, kullan lan avc l k yöntemi ve bal n davran özellikleri ba ta olmak üzere birçok faktöre ba l d r. Bunlar, göç, yüzme derinli i, ak nt yönü ve iddeti, türler aras rekabet, yem tipi ve büyüklü ü, köstek uzunlu u, i ne büyüklü ü, ana beden ve kösteklerin materyali, suda as lma ekli, operasyon yöntemi, suya b rak lma zaman ve hava artlar eklinde s ralanabilir. Birçok çal ma i ne büyüklü ünün yakalan lan bireylerin boyu ile direk ili kisi oldu unu tarif etmektedir; McCracken (1963) ve Saetersdal (1963), avlan lan Gadhus morhua ve Merlanogrammus aeglefinus bireylerine ait boylar n, i ne büyüklü üne ba l olarak artt n belirlemi lerdir. Franco ve di erleri (1987), paragat ile bakalyaro (Merluccius merluccius) avc l nda yem olarak sardalya (Sardina pilchardus) kullan lmas n n geleneksel oldu unu belirtmi lerdir. NYGAARD 1988, Paragat n geli imi ile ilgili makalesinde paragat n en eski bal kç l k metodlar ndan birisi oldu unu ve bal k yakalamada di er av tak mlar n ndan daha uygun oldu unu belirtmi tir. Nygaard gerek yap sal gerek mekanize olarak paragat n geli imini günümüze kadar izlemi ve Kuzey Avrupa ülkeleri bal kç l k filolar nda

26 14 yer alan otopar sistemlerini ara t rm t r. ncelemede paragat tak m n n yemlenmesi, denize serilmesi, rgatlar ile denizden al nmas, otomatik olarak temizlenmesi ve depolama ünitelerini bu sistemin geleneksel yönteme göre avantaj ve dazavantajlar n belirtmi tir. Bu avantaj ve dezavantajlar k saca a a da özetlenmi tir. GELENEKSEL YÖNTEM *Küçük teknelerle avc l k yap labilmektedir. *Yemleme el ile yap lmakta yemlerin daha önce kesilmesi gerekmektedir. *Çok i gücüne ihtiyaç duyulmaktad r. *Mürettebat n can güvenli i tam sa lanmaktad r. *Operasyon uzun bir süre gerektirmektedir. *Depolama uygun de ildir. MODERN OTOPAR S STEMLER *Büyük gemiler ile avc l k yap labilmektedir. *Yemleme ve operasyonun tümü otomatik olarak makinalar taraf nda yap lmaktad r. *Az i gücü ve güvenli çal ma ortam mevcuttur *Operasyon k sa zamanda gerçekle tirilmektedir. *Avlanan ürürlerin hijyenik ko ul saklanmas mümkün olmal d r. LOKKEBORG ve BJORDAL 1992, Paragat tak mlar n n seçicili i ve seçicili i etkileyen faktörler üzerine yapt çal mada, tür seçicili ini en önemli faktörleri ortamdaki bal k da l m ve yem tipi olarak tespit etmi tir. Bununla birlikte i ne boyutuna ba l olarak yem boyutu da özellikle türlerde boyut seçicili inde önemli rol oynamaktad r. Yap lan seçicilik çal malar nda paragat seçicili i ile di er av tak mlar n n seçicili i kar la t r lmaktad r. Bu kar la t rma s ras nda paragat tak mlar n n yaln zca bir veya iki seçicilik faktörü ele al narak

27 15 kar la t rma yap lmaktad r ki bu çok yanl t r. Bu çal ma sonucunda Lokkeborg & Bjordal paragat seçicili ine etki eden faktörleri farkl donam özellikleri, b rakma metodlar, yem tipi, yem boyu, i ne tasar m ve i nelerin suda as l kalma derinlikleri olarak s ralam lar ve paragat seçicili ini tüm bu faktörler çerçevesinde tan mlam lar. Paragat seçicili inin di er önemli bir noktas, di er av tak mlar n n aksine sadece hedef türlere hitap eden bir tak m n, çok daha ekonomik ve do ay tahrip etmeyen bir yap da avc l a sunmas d r.

28 16 2. MATERYAL VE METOD Arazi çal malar Haziran Eylül 2008 tarihleri aras nda Urla ve adalar civar nda SÜFAK bal kç teknesi ile gerçekle tirilmi tir. Y U N A N S T A N T Ü R K Y E ekil 2.1. Denemelerin gerçekle tirildi i çal ma bölgesi.

29 17 Çal man n materyalini olu turan paragat tak m geleneksel paragat tak mlar ndan farkl olarak tasarlanm ve imal edilmi tir.genellikle has r malzemeden yap lm seleler içine istif edilen bu geleneksel tak mlar n aksine paragat n ana bedenini olu turan 3mm çap ndaki polyester yaka halat herhangi bir kasa yada le en içerisine istif edilmemi tir. ekil 2.2. Geleneksel yap daki bir paragat selesi

30 18 ekil 2.3. Geleneksel paragat selesine tutturulmu köstekler Bu bedene 0.60 mm kal nl g ndaki misinalarla ve e de er ta ma gücüne sahip 0.28 mm lik iplere (Dyneema) ba lanm MUSTAD 4no düz ve çapraz i nelerden yap lm köstekler klipsler yard m yla operasyon s ras nda denize serilirken tak lm t r.bu klipslere ana bedende gam olu mas n n engellenmesi için f rdöndüler tak lm ve köstekler bu f rdöndülere ba lanm t r.

31 ekil 2.4. Paragat tak m n n genel görünümü 19

32 20 ekil 2.5. Yemlenecek kösteklerin görünümü zmir Körfezi nde kal n paragat i nelerinin yemlenmesinde s kl kla tercih edilen sardalya, çal mada yem olarak kullan lm t r.

33 21 Köstekler aras ndaki mesafe daha önceden ana beden üzerinde ölçülerek belirlenmi ve her 5 metrede i aretlenmi tir. Operasyon s ras nda beden suya b rak l rken, yemli köstekler bu i aretli yerlere s ras geldikçe klipsler yard m yla tak lm t r.

34 22 3. BULGULAR Ülkemiz genelinde oldu u gibi zmir Körfezinde de geleneksel yöntemlerle kullan lan paragat tak mlar yla gerçekle tirilen operasyonlarda av arac n n gamlanmas, kopmas ve tamiri en s k rastlanan problemlerdendir. Bu gibi mevcut sorunlar n önüne geçmek amac yla kullan lan malzemelerde yap lan de i iklikler ço u probleme çözüm olmu tur. Bunun yan nda mevcut paragat tak mlar n n üzerinde yap lan tasar m de i iklikleri av tak m n suya b rakma ve kald rma süresini k saltm ve kolayla t rm t r. Kullan lan klipsler sayesinde kösteklerin ana bedende sabitlenmemi olu u birçok avantaj sa lamaktad r. Bunlar içerisinde en önemlisi av sahas n n büyüklü üne göre i ne say s n n ayarlanabilmesi gösterilebilinir. Bu yeteri kadar yemli köste in istenilen sahaya b rak lmas na olanak sa lamakta ve ana bedene tak lmam olan köstekleri ba ka bir beden ile ba ka bir av sahas na b rak labilmesine olanak sa lamaktad r. Gerçekle tirilen operasyonlar sonucunda 50 i nenin yemlenerek suya b rak lmas ortalama 15 dakika sürmü tür. Köstekler karada yemlendi inde bu süre daha da azalacakt r. Paragat tak m n n suda kalma süresi tamamland nda, av arac n sudan kald rma i lemi de ortalama 10 dakika sürmü tür. Karada yemlenmi 50 i neli bir geleneksel paragat suya b rakma i leminin, ticari bal kç larla yap lan görü meler sonucunda yakla k 20 dakika civar nda oldu u ö renilmi tir. Geleneksel paragat n

35 23 gam yap ya da paragat selesine tak l i nelerin selenin içerisine dü erek ana beden ve köstekleri kar t rabilmesi bu at m süresini uzatabilmektedir. Bunlar göz önüne al nd nda, tezde denenen yöntem, operasyonun pratikli i ve az zaman almas faktörlerinin de etkisiyle gün içerisinde yap lan operasyon tekrar say s n artt racakt r. Bu da daha çok av bölgesinin taranmas ve daha fazla yemli köste in suya b rak labilmesine olanak sa layacakt r. ekil 3.1. Yemin oltaya kafas ndan tak lmas

36 24 ekil 3.2. Yemin oltaya gözünden tak lmas

37 ekil 3.3. Anabeden üzerinde i aretlenmi köstek takma yeri 25

38 26 ekil 3.4. Kösteklerin anabedene tak lmas

39 ekil 3.5. Operasyon sonras kösteklerin grupland r l 27

40 28 4. TARTI MA VE SONUÇ Pasif av araçlar ndan biri olan paragat ile avc l kta farkl yöntemleri denemek ve kar la t rmak, aktif av araçlar nda oldu u oranda mümkün olamamaktad r. Bunun en büyük nedeni Bjordal (1981) belirtti i gibi paragat avc l nda av performans, fiziksel, yöntemsel ve davran sal özellikler ba ta olmak üzere birçok faktöre ba l d r. Bunlar göçler, yüzme derinli i, ak nt yönü ve iddeti, türler aras rekabet, yem tipi ve boyutu, i ne ekli ve boyutu, köstek uzunlu u, i ne boynu aç s, anabeden ve köstek materyali, suda as lma ekli, operasyon yöntemi, paragat n denize at lma zaman ve hava artlar gibi belirtilebilir. Bu çal mada birçok faktör, kontrol alt nda tutulmaya çal lmas na ra men hava artlar, tak mda yöntemsel ve operasyona ait de i iklikler farkl l k gösterebilmekte ve de erlendirmeyi zorla t rmaktad r. Ula ve Düzbast lar (2001), zmir körfezinde yapm olduklar çal mada 4 farkl yap daki paragat modellerinin yakalama oranlar incelenmi tir. Çal malarda çok say da veri elde edilmemesinden dolay yakalanma oranlar yüzde olarak belirtilip, türler aras ndaki farkl l klara ba l olarak yorumlanm t r. Geleneksel paragat modellerinde av kompozisyonunda ekonomik türlerde, çipura %3,5, sargoz %1,1, karagöz %2,0, sina rit %0,9, melanurya %1,2 av kompozisyonuna sahiptir, geri kalan oranlarda ekonomik de eri olmayan hedef olmayan türler yer alm t r. Geleneksel paragat yönteminde %67,2 oran nda yemlerin kaybedildi i tespit edilmi tir.

41 29 Ülkemizde uygulanan paragat bal kç l zahmetli, tecrübe gerektiren, fazla zaman alan bir avc l k yöntemi olmas sebebiyle paragat n belirli dönemlerde az say da bal kç taraf ndan uygulanan bir avc l k metodu olarak kalmas na neden olmu tur. Y llar itibariyle her av tak m nda günün artlar na uygun de i iklikler ve geli imler görülmekle birlikte paragat tak mlar nda çok küçük de i iklikler d nda hiç bir geli me sa lanamam t r. Bu durum iyi bir yakla mla geli en a donam ile daha zahmetsiz avc l n yap labilmesi, olarak yorumlanmaktad r. Esas sorun paragat tak m n n av verimi yap s nda olmay p paragat bal kç l s ras nda operasyonun uygulanmas ndan kaynaklanmaktad r. Paragat bal kç l n n çok geli mi oldu u Kuzey Avrupa ülkelerinde öncelikle paragat tak m n n operasyon kolayl için, mekanizasyon ve otopar ekline dönü türülmesi eklinde çal malar yap lm daha sonra yap sal de i ikliklere yönelmi lerdir. Mekanize avc l k operasyonlar ile av veriminin artt (Kuzey Denizi ne özgü bal klar için) belirtilmi tir (Bjordal 1984). Di er deneme modelimiz olan ana beden-f rdöndüköstek ba lant l paragat tipinde paragat tak mlar n n ço unlukla hedef olmayan türler taraf ndan dola t r ld, kar t r ld ve avlama etkinli inin de il azaltmas, ortadan kald r ld tespit edilmi tir. Bu kar l k özellikle paragata yakalanan m gri bal klar n n yakaland ktan sonra dönme, çekme ve burgu hareketlerinin köstekler yard m yla ana bedene iletilmesi sonucu olu maktad r. Bu etkiyi ortadan kald rmak için köstek ile anabeden aras na 3'lü f rdöndü donam yap lm ve bu donam n av verimini en az %15 artt rd tespit edilmi tir (Bjordal 1989).Saha çal malar m zda bu model ile yakalanan bal klar n yakalanma oranlar na

42 30 bakt m zda m grinin yakalanma oran n n artt n görmekteyiz. Ayn zamanda bu model ile denemelerde bal klar n a tak m n dola t rmad tespit edilmi tir. Bunun yan s ra sepete istif yönteminden kaynaklanan ve operasyon esnas nda kar malar görülebilmektedir. Sonuç olarak, mekanize paragat ile yap lan avc l k hem zaman hem de i gücü kazanc aç s ndan oldukça verimli bir yöntemdir. Bununla birlikte günümüzde kullan m alan pek yayg n olmay p, bu sistemlerin en önemli dezavantaj pahal ve uygulama bölgelerinin dar olmas d r. Ülkemiz de ise paragat avc l halen geleneksel küçük ölçekli tak mlarla yap lmakta olup, mekanize paragat tekneleri bulunmamaktad r. Bu teknelerin, tezde denenen sistemlere dönü ü ekonomik olarak fazla bir maliyet fark yaratmad gibi paragat n suya b rak lma yerine göre i ne say s n ayarlayabilme ve avlan lacak türe göre ba lanan de i ik ebatlardaki kösteklerin ayn bedende de i ik kombinasyonlarla kullan labilmesi çok önemli avantajd r. Ayn beden üzerinde istenildi i zaman birden çok de i ik köste in kullan ld, fakat istenildi inde tek bir çe it köste in de kullan labildi i görülmü ve zmir Körfezi gibi tür çe itlili inin fazla oldu u sularda bu avantaj n yararl olabilece i dü ünülmektedir.

43 31 KAYNAKLAR Bjordal, A., Engineering and fish reaction aspects of longlining. A rewiev. ICES C:M 1981/B:35. Bjordal, A., 1983.(a) Full scale trails with new hook designs and reduced size of bait. ICES C.M 1983/B32. Bjordal, A., (b) Effect of different longline baits (Mackerel, Squid) on catch rates and selectivity for Tusk and Ling. Coun. Meat. Int. Coun. Explore sea B. 31:9P. BJORDAL, A., The effect of gangion floats on bait loss catch rates in longlining Int. Coun. Explor. Sea, C.M. 1984/B:8 10p. (Mimeo). BJORDAL, A., Recent developments in longline fishing-catching performance and conservation aspects in : Prceedings World Symposium on fishing gear and fishing vessel design st. John's Nf.Ld., Canada, No: , p Bjordal, A., Lokkeborg, S., 1996, Longlining. Fishing News Books, London. 156 pp Ferno, A., P., Solemdal, S., Tilseth, Field studies on the behaviour of whiting (Gadus merlangus) towards baited hooks. FiskDir. Skr. Ser. HavUnders. 18:83-95.

44 32 KAYNAKLAR (devam) Ferno, A., I., Huse.,1983. The effect of experience on the behaviour of cod (Gadus morhua) J. Chem. Ecol. 12: Franco, J., M., A., Bjordal, S., Lokkeborg, Synergistic effects of different baits on the same hook in the longline fishery for hake (Merluccius merluccius) and torsk (Brosme brosme). ICES C.M. 1987/B:39. HO SUCU, H. (1988) Çevre sorunlar n n su ürünleri ve bal kç l k üzerindeki etkilerti. E. Ü. Su Ürünleri Y.O. Dergisi. Cilt 5. Say Sayfa 9. Bornova/ ZM R. HO SUCU, H., TOKAÇ, A., GURBET, R., KARA, A., MET N, C. (1990). K y sürütme a lar nda torba göz aç kl n n seçicilik üzerine etkileri. E.Ü. Su Ürün. Y. O. yay n no 23. ZM R. HO SUCU, H.(1991) Bal kç l k (Av Araçlar ve Avlanma Yöntemleri). E. Ü. Su Ürün. Y. O. Yay n no 22. Bornava/ ZM R. Huse, I., Fish behaviour studies as an aid to cod and haddock longline hook design ICES C.M B:22. LOKKEBORG, S., BJORDAL, A., (1992). Species and size selectivity in longline fishing : a review Fisheries research, 13, Elsevier sience puplisters B.V., Armsterdam.

45 33 KAYNAKLAR (devam) NYGAARD, W., (1988). Developments in longlining. Australian Fisheries December 1988 p McCracken. F. D. (1963). Selection by codend meshes and hooks on cod, haddock, flatfish and redfish. In: The selectivity of fishing gear. Spec. Publ. No. 5. Int. Comm. Northwest Atl. Fish., Dartmouth, N.S., Canada, p Saetersdal, G. (1963). Selectivity of longlines. In: The selectivity of fishing gear. Spec. Publ. No. 5. Int. Comm. Northwest Atl. Fish., Dartmouth, N.S., Canada, p Peterson, F., O., Mustad, The economic and enviromental benefits of mechanised longlining world fishing February,1989. Ula, A., Paragat Bal kç l nda Av Veriminin Artt r lmas na Yönelik Ara t rmalar, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Anabilim Dal Yüksek Lisans tezi, Ula, A., O., Düzbast lar, Farkl paragat tak mlar n n av verimlerinin kar la t r lmas. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 18 (1-2):

46 34 ÖZGEÇM Emine HASANHOCAO LU 1980 y l nda Sakarya da do du. lk, orta ve lise ö renimini zmir de tamamlad. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve leme teknolojisi Bölümü nden 2005 y l nda mezun oldu. Ayn y l Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Avlama ve leme Teknolojisi Anabilim Dal nda yüksek lisans ö renimine ba lad.

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu

Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Fizik I (Fizik ve Ölçme) - Ders sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.Hilmi Ku çu Bu bölümde; Fizik ve Fizi in Yöntemleri, Fiziksel Nicelikler, Standartlar ve Birimler, Uluslararas Birim Sistemi (SI), Uzunluk, Kütle ve

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:7-Sayı/No: 2 : 405-411 (2006) ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE FARKLI BÜYÜKLÜKTE KANCA

Detaylı

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 447 ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Hüseyin ÇAYCI Özlem YILMAZ ÖZET Yasal metroloji kapsamında bulunan ölçü aletlerinin, metrolojik ölçümleri dikkate alınmadan

Detaylı

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır. SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması

Detaylı

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2012) 287-291 287 KİTAP İNCELEMESİ Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri Editörler Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

Balıkçı Gemilerinde Güverte Üstü Avcılık Ekipmanları

Balıkçı Gemilerinde Güverte Üstü Avcılık Ekipmanları Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 10(2): 1-11 (2014) Balıkçı Gemilerinde Güverte Üstü Avcılık Ekipmanları Serap ÇALIK 1 Tufan YILMAZ 2* 1 Ordu Üniversitesi, Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi, Ordu 2

Detaylı

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla

Detaylı

BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ

BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ Dr. Ayhan HELVACI Giriş Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda yapılan eğitim birçok disiplinlerden

Detaylı

Farklı Paragat Takımlarının Av Verimlerinin Karşılaştırılması

Farklı Paragat Takımlarının Av Verimlerinin Karşılaştırılması E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2001 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2001 Cilt/Volume 18, Sayı/Issue (1-2): 175-186 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ Farklı Paragat Takımlarının

Detaylı

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN ÖZEL EGE L SES BAZI ISKARTA BALIKLARIN (Isparoz, Hani) ETLER NDEN ALTERNAT F GÜBRE YAPIMI VE UYGULANAB L RL HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN

Detaylı

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki

Detaylı

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2

İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET DOI= 10.17556/jef.54455 Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 Genişletilmiş Özet Giriş Son yıllarda

Detaylı

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını

Detaylı

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ

YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan: Doç.Dr. Hakan Güler Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Karlsruhe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Almanya

Detaylı

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.

Detaylı

POMPA ve KOMPRESÖRLER

POMPA ve KOMPRESÖRLER POMPA ve KOMPRESÖRLER Hazırlayan Tolga TAYLAN 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi POMPA ve KOMPRESÖRLER SITCNo :742,743 ArmonizeNo :8413,8414 TÜRKİYE DE ÜRETİM

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi ÜN VERS TEYE G R SINAV S STEM NDEK SON DE KL E L K N Ö RENC LER N ALGILARI Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Detaylı

KURUL GÖRÜ Ü. TFRS 2 Hisse Bazl Ödemeler. Görü ü Talep Eden Kurum : Güreli Yeminli Mali Mü avirlik ve Ba ms z Denetim Hizmetleri A..

KURUL GÖRÜ Ü. TFRS 2 Hisse Bazl Ödemeler. Görü ü Talep Eden Kurum : Güreli Yeminli Mali Mü avirlik ve Ba ms z Denetim Hizmetleri A.. KURUL GÖRÜ Ü TFRS 2 Hisse Bazl Ödemeler Görü ü Talep Eden Kurum : Güreli Yeminli Mali Mü avirlik ve Ba ms z Denetim Hizmetleri A.. Kurul Toplant Tarihi : 18/10/2011 li kili Standart(lar) : TFRS 2, TFRS

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Mak-204 Üretim Yöntemleri II Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1

Detaylı

KÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi

KÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi DÜNYADA VE TÜRK YEDE ENERJ VE KÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, PROJEKS YONLAR VE EM SYONLAR Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi Dünya Dünya Kömür Rezervi Bölge Görünür Ç kar labilir Rezervler (Milyon

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım

Detaylı

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya

Detaylı

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

Rekabet Kurumu Başkanlığından, Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : 2014-4-43 (Muafiyet) Karar Sayısı : 14-46/848-387 Karar Tarihi : 26.11.2014 A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER Başkan : Prof. Dr. Nurettin

Detaylı

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama

Detaylı

ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ, GÖZDEN GEÇİRME RAPORU. Sayfa 1 / 7

ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ, GÖZDEN GEÇİRME RAPORU. Sayfa 1 / 7 ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ, GÖZDEN GEÇİRME RAPORU 2015 Sayfa 1 / 7 10 Ocak 2016 ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. 2015 YILI KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ,

Detaylı

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu

En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının

Detaylı

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. KAVRAMLAR Büyüme ve Gelişme Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. Büyüme Büyüme, bedende gerçekleşen ve boy uzamasında olduğu gibi sayısal (nicel) değişikliklerle ifade edilebilecek yapısal

Detaylı

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları

Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne

Detaylı

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland.

Banka Kredileri E ilim Anketi nin 2015 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 10 Nisan 2015 tarihinde yay mland. 21 OCAK-MART DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 21 y ilk çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 1 Nisan 21 tarihinde

Detaylı

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu

Detaylı

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ Hukuk ve Danışmanlık ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ Türkiye de serbest piyasa ekonomisine geçişle birlikte rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren,

Detaylı

T.C. BİLECİK İL GENEL MECLİSİ Araştırma ve Geliştirme Komisyonu

T.C. BİLECİK İL GENEL MECLİSİ Araştırma ve Geliştirme Komisyonu Rapor No:01 Rapor Tarihi: 10.03.2011 muz İl Genel Meclisimizin 01.03.2011 tarih ve 2011/33 sayılı kararı doğrultusunda 08-09-10 Mart 2011 tarihlerinde toplanmıştır. İdaremiz araç parkında bulunan makine

Detaylı

ALAN İSMİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ İÇİN YEKNESAK POLİTİKALAR

ALAN İSMİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ İÇİN YEKNESAK POLİTİKALAR ALAN İSMİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ İÇİN YEKNESAK POLİTİKALAR * (UDRP KURALLARI-Türkçe Metni)** (ICANN Tarafından 24 Ekim 1999 da Onaylandığı Şekliyle) 1. Amaç. Bu Alan İsmi Uyuşmazlıklarının Halli için

Detaylı

MasterFlow 916 AN. Polyester Esaslı, Ankraj Harcı. Tanımı

MasterFlow 916 AN. Polyester Esaslı, Ankraj Harcı. Tanımı Polyester Esaslı, Ankraj Harcı Tanımı MasterFlow 916 AN, polyester esaslı, iki bileșenli, özel bir tabanca ile kolaylıkla uygulanan, macun kıvamında ankraj ve montaj malzemesidir. Test & Standartlar n

Detaylı

Mikrodenetleyici Tabanlı, Otomatik Kontrollü Çöp Kamyonu Tasarımı

Mikrodenetleyici Tabanlı, Otomatik Kontrollü Çöp Kamyonu Tasarımı Mikrodenetleyici Tabanlı, Otomatik Kontrollü Çöp Kamyonu Tasarımı Elif Tunç*, Suat Demir, Serap Altay Arpali elif.tunc@hotmail.com suat_demir@hotmail.com saltay@cankaya.edu.tr Çankaya Üniversitesi, Elektronik

Detaylı

LABORATUVAR TEKNİKERİ /TARIMSAL LABORATUVAR TEKNİKERİ

LABORATUVAR TEKNİKERİ /TARIMSAL LABORATUVAR TEKNİKERİ TANIM Tarımsal üretimde toprak, su, bitki, gıda, yem ve gübre analizlerini laboratuar şartlarında yapan, ilgili mühendislerce belirlenen bitki koruma tekniklerini yöntemine uygun olarak yapan kişidir.

Detaylı

PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ. PROJE EKĠBĠ Süleyman SÖNMEZ Ercan AKÇAY Serkan DOĞAN. PROJE DANIġMANLARI

PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ. PROJE EKĠBĠ Süleyman SÖNMEZ Ercan AKÇAY Serkan DOĞAN. PROJE DANIġMANLARI TÜBĠTAK-BĠDEB LĠSE ÖĞRETMENLERĠ (FĠZĠK, KĠMYA, BĠYOLOJĠ VE MATEMATĠK) PROJE DANIġMANLIĞI EĞĠTĠMĠ ÇALIġTAYLARI LĠSE-1 (ÇALIġTAY 2011) FĠZĠK GRUP SES-2011 PROJE ADI DOĞAL ÇEVRECĠ SEBZE-MEYVE KURUTMA SĠSTEMĠ

Detaylı

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA Dersin Amacı Bu dersin amacı, öğrencilerin; Öğretmenlik mesleği ile tanışmalarını, Öğretmenliğin özellikleri

Detaylı

Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama

Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama Proje Tasarım Esasları Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel bilgiler TÜBİTAK Üniversite Öğrenci Projesi Hazırlama İçerik Giriş Proje amacı Yöntem ve metotlar Örnek 2 Giriş 3 Alt Sorunlar Odaklama ve sorun analizi

Detaylı

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba 1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama

Detaylı

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES

T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES T.C. ÇANAKKALE ONSEK Z MART ÜN VERS TES 1 2 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl Tel: (286) 218452 Faks: (286) 218451 E-posta: strateji@comu.edu.tr http://strateji.comu.edu.tr/

Detaylı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi-

BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi- BİLGİSAYAR DESTEKLİ BİR DİL PROGRAMI -Türkçe Konuşma - Tanıma Sistemi- Prof. Dr. Fatih KİRİŞÇİOĞLU Bilgisayarlı Dil Uzmanı Erkan KARABACAK Proje Sorumlusu Çetin ÇETİNTÜRK Tanımlar : Konuşma Tanıma : Dil

Detaylı

Konvörlü folyo makinesi : FOLYOHSTFOIL.500.20

Konvörlü folyo makinesi : FOLYOHSTFOIL.500.20 Konvörlü folyo makinesi : FOLYOHSTFOIL.500.20 ÜRETİCİ FİRMA BİLGİLERİ : HİSTORY LTD STİ. AYAZ ELEKTRONİK BİLGİSAYAR SAN. VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ. Www.ayazshop.com bilgi@ayazshop.com Tel: +90 212 6909894 avcılar

Detaylı

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch USB KVM Switch Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch Kullanma Kılavuzu DS-11403 (2 Portlu) DS-12402 (4 Portlu) 1 NOT Bu cihaz FCC kurallarının 15. Bölümü uyarınca,

Detaylı

Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması

Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması 23 Aralık 2008 Akaryakıt Fiyatları Basın Açıklaması Son günlerde akaryakıt fiyatları ile ilgili olarak kamuoyunda bir bilgi kirliliği gözlemlenmekte olup, bu durum Sektörü ve Şirketimizi itham altında

Detaylı

SU ÜRÜNLER B LG S STEM (SUB S)

SU ÜRÜNLER B LG S STEM (SUB S) Tar m ve Köyi leri Bakanl Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü ü SU ÜRÜNLER B LG S STEM (SUB S) SEY R DEFTER LK ALICI VE SATI B LD R MLER N N SUB S E KAYDED LMES NE L K N B LG NOTU ANKARA-2008 13 A ustos Per

Detaylı

: Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr.

: Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : 2014-1-132 (Önaraştırma) Karar Sayısı : 15-12/159-72 Karar Tarihi : 18.03.2015 A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER Başkan Üyeler : Prof. Dr.

Detaylı

RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG

RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG RİSKLİ YAPILAR ve GÜÇG ÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI Doç.. Dr. Ercan ÖZGAN Düzce Üniversitesi YAPILARDA OLU AN R SKLER N NEDENLER GENEL OLARAK 1. Tasar m ve Analiz Hatalar 2. Malzeme Hatalar 3. çilik Hatalar

Detaylı

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015 Anaokulu /aile yuvası anketi 2015 Araştırma sonucu Göteborg daki anaokulları ve aile yuvaları ( familjedaghem) faaliyetlerinde kalitenin geliştirilmesinde kullanılacaktır. Soruları ebeveyn veya veli olarak

Detaylı

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU Erdinç S AYIN 1968 yılında Đstanbul'da doğdu. 1989 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği

Detaylı

M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları

M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları S1: Erasmus kapsamında yapılan projelerle yarışamaya katılınabilir mi? C1: Erasmus kapsamında gidilen yurtdışı üniversitelerdeki

Detaylı

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum. Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

Etkili Canlandırma. Kalp masajı ve ventilasyon. www.animax-cpr.de. Ideen bewegen mehr

Etkili Canlandırma. Kalp masajı ve ventilasyon. www.animax-cpr.de. Ideen bewegen mehr Etkili Canlandırma Kalp masajı ve ventilasyon www.animax-cpr.de Ideen bewegen mehr Kalbin durması halinde, bir insanın hayatını kurtarmak için çabuk ve etkili canlandırma yapılması hayati önem taşır. Animax

Detaylı

ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI

ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI Ali ÖZKURT Orman Yüksek Mühendis Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü PK.18 33401 TARSUS 1.GİRİŞ Türkiye'de orman varlığının

Detaylı

DENEY 2: PROTOBOARD TANITIMI VE DEVRE KURMA

DENEY 2: PROTOBOARD TANITIMI VE DEVRE KURMA A. DENEYİN AMACI : Protoboard kullanımını öğrenmek ve protoboard üzerinde basit direnç devreleri kurmak. B. KULLANILACAK ARAÇ VE MALZEMELER : 1. DC güç kaynağı, 2. Multimetre, 3. Protoboard, 4. Değişik

Detaylı

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular

Detaylı

ELEKTRĐKLĐ OCAK TR. Kurulum Kullanım Bakım

ELEKTRĐKLĐ OCAK TR. Kurulum Kullanım Bakım ELEKTRĐKLĐ OCAK TR Kurulum Kullanım Bakım Sayın Müşterimiz! Size teşekkür eder, yaptığınız seçimden dolayı da tebrik ederiz. Dikkatle tasarlanmış, en yüksek kaliteye sahip malzemelere göre imal edilmiş

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI 1 BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI Ölçme sonuçları üzerinde yani amaçlanan özelliğe yönelik gözlemlerden elde edilen veriler üzerinde yapılacak istatistiksel işlemler genel

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir. YGS / LYS SÖZLÜĞÜ OBP (ORTA ÖĞRETİM BAŞARI PUANI): Öğrencinin diploma notunun diğer öğrencilerin diploma notlarına oranıdır. En az 100 en çok 500 puan arasında değişen bu değer, öğrencinin başarısı okulun

Detaylı

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Muş Alparslan Üniversitesi Uzaktan

Detaylı

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler 1.Temel Kavramlar Abaküs Nedir... 7 Abaküsün Tarihçesi... 9 Abaküsün Faydaları... 12 Abaküsü Tanıyalım... 13 Abaküste Rakamların Gösterili i... 18 Abaküste Parmak Hareketlerinin Gösterili i... 19 2. lemler

Detaylı

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol

Detaylı

Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması

Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı. Panel Konuşması Emtia Fiyat Hareketlerine Politika Tepkileri Konferansı Panel Konuşması Erdem BAŞÇI 7 Nisan 2012, İstanbul Değerli Konuklar, Dünya ekonomisinin son on yılda sergilediği gelişmeler emtia fiyatları üzerinde

Detaylı

K12NET Eğitim Yönetim Sistemi

K12NET Eğitim Yönetim Sistemi TEOG SINAVLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Yeni sınav sistemi TEOG, yani Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş Sınavlarında öğrenciler, 6 dersten sınav olacaktır. Öğrencilere Türkçe, Matematik, T.C. İnkılap Tarihi

Detaylı

Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği

Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği Dursun Yıldız SPD Başkanı 2 Nisan 2016 Giriş Gelişmenin ve karşı duruşun, doğuya karşı batının, kuzey kıyısına karşı güney kıyısının, Afrika ya karşı

Detaylı

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ 5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun

Detaylı

BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN STA4-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-SELAHATTĠN SEÇKĠN ĠLKÖĞRETĠM OKULU ÖRNEĞĠ

BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN STA4-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-SELAHATTĠN SEÇKĠN ĠLKÖĞRETĠM OKULU ÖRNEĞĠ MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKİM 2010-DÜZCE BETONARME BĠR OKULUN DEPREM GÜÇLENDĠRMESĠNĠN STA4-CAD PROGRAMI ĠLE ARAġTIRILMASI: ISPARTA-SELAHATTĠN SEÇKĠN ĠLKÖĞRETĠM

Detaylı

Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9))

Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9)) Sirküler 2016 / 019 Referansımız: 0259 / 2016/ YMM/ EK Telefon: +90 (212) 29157 10 Fax: +90 (212) 24146 04 E-Mail: info@kutlanpartners.com İstanbul, 08.03.2016 Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞTAY SONUÇ RAPORU

SÜRDÜRÜLEBİLİR ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞTAY SONUÇ RAPORU SÜRDÜRÜLEBİLİR ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞTAY SONUÇ RAPORU Sektöre ilişkin sorunların tartışılması ve gelişmelerin değerlendirilmesi amacı ile tüm paydaşların ortak platformlarda buluşması önem taşımakta

Detaylı

YÜZEY ETKĐSĐNDE UÇUŞ

YÜZEY ETKĐSĐNDE UÇUŞ YÜZEY ETKĐSĐNDE UÇUŞ Gülkız Doğan Araş. Gör., ODTÜ, Havacılık Mühendisliği Bölümü Uçak pilotları inişe geçen uçağın yere değmeden az önce daha fazla alçalmak istemediğine, yoluna öylece devam etmek istediğine

Detaylı

2016 yılı TÜBİTAK 2209 a ve 2209 b Öğrenci projeleri (Kabul edilen Projeler)

2016 yılı TÜBİTAK 2209 a ve 2209 b Öğrenci projeleri (Kabul edilen Projeler) 2016 yılı TÜBİTAK 2209 a ve 2209 b Öğrenci projeleri (Kabul edilen Projeler) Proje 1 2209 a Projesi Proje Adı : Sakarya Üniversitesi Kampüs Güvenliğinin Kontrolü Amaçlı Otonom Uçuş Yapabilen Çok Rotorlu

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*

BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* Mustafa Özgür KESKİN Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Ahmet M. KILIÇ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı

Detaylı

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik

Detaylı

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2015/50) Bu Genelge, 25.05.2015

Detaylı

Mühendislikte Deneysel Metodlar I Dersi Deney Föyü

Mühendislikte Deneysel Metodlar I Dersi Deney Föyü Mühendislikte Deneysel Metodlar I Dersi Deney Föyü Uygulama Alanı Uygulama Alt Alanı Toplam Uygulama Uzunluğu (Saat) : Uygulamayı Yapacak Görevli: Yapılacağı Yer Kaynak Elektrot Kaynağı 4 Saat Yrd. Doç

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016

ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016 ALPHA ALTIN RAPORU ÖZET 26 Ocak 2016 19 Ocak 2016 tarihli Alpha Altın raporumuzda paylaştığımız görüşümüz; Kısa dönemde 144 günlük ortalama $1110.82 trend değişimi için referans takip seviyesi olabilir.

Detaylı

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man

Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man 214 EK M-ARALIK DÖNEM BANKA KRED LER E M ANKET Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man nin 214 y dördüncü çeyrek verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas (TCMB) taraf ndan 9 Ocak 215

Detaylı

ARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr

ARAŞTIRMA RAPORU. Rapor No: 2012.03.08.XX.XX.XX. : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33 e-posta: gurbuz@metu.edu.tr ARAŞTIRMA RAPORU (Kod No: 2012.03.08.XX.XX.XX) Raporu İsteyen : Raporu Hazırlayanlar: Prof. Dr. Bilgehan Ögel Tel: 0.312.210 41 24 e-posta: bogel@metu.edu.tr : Prof. Dr. Rıza Gürbüz Tel: 0.312.210 59 33

Detaylı

KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ ÖNLİSANS VE LİSANS PROGRAMLARI YATAY GEÇİŞ YÖNERGESİ

KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ ÖNLİSANS VE LİSANS PROGRAMLARI YATAY GEÇİŞ YÖNERGESİ KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ ÖNLİSANS VE LİSANS PROGRAMLARI YATAY GEÇİŞ YÖNERGESİ Amaç ve Kapsam Madde 1- (1) Kadir Has Üniversitesi Önlisans ve Lisans Programları Yatay Geçiş Yönergesi Yüksek Öğretim Kurumlarında

Detaylı

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar

Detaylı

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Sıkça Sorulan Sorular Başvuru Başvuru ne zaman bitiyor? 25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Bursluluğun

Detaylı

PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER

PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER 279 PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER Ahmet DİNÇER ÖZET Akışı bölmek, hidrolik uygulamalarda karşılaşılan en büyük problemlerden birisidir. Hidrolik enerji en kolay hareket ettirebildiği

Detaylı

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Gelişim psikolojisi, bireylerin yaşam boyunca geçirdiği bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal

Detaylı

Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü

Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Kontenjan : 45 Puan türü : MF-4 Eğitim dili : Türkçe Hazırlık : İsteğe Bağlı Yerleşke : Konuralp Yerleşkesi Eğitim süresi : 4 Yıl Yüksek lisans/doktora

Detaylı

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI 23-26 MAYIS 2013 - İZMİR Grup Adı : Özel Hukuk 1. Grup Konu : İş ve sosyal güvenlik davaları Grup Başkanı : Mehmet YILDIZ (Yargıtay Tetkik

Detaylı

SOSYAL-EĞİTİM-BEŞERİ BİLİMLER

SOSYAL-EĞİTİM-BEŞERİ BİLİMLER III. ULUSLARARASI KOP BÖLGESEL KALKINMA SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ (22-24 Ekim 2015 Aksaray Üniversitesi) KOP Bölgesi üniversiteleri arasında eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve toplumsal hizmet gibi

Detaylı

HAYALi ihracatln BOYUTLARI

HAYALi ihracatln BOYUTLARI HAYALi ihracatln BOYUTLARI 103 Müslüme Bal U lkelerin ekonomi politikaları ile dış politikaları,. son yıllarda birbirinden ayrılmaz bir bütün haline gelmiştir. Tüm dünya ülkelerinin ekonomi politikalarında

Detaylı

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır.

Analiz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır. Analiz Raporu Kısa Özet Her geçen gün eczanecilik sektörü kendi içerisinde daha da yarışır hale geliyor. Teknolojinin getirdiği kolaylık ile eczane otomasyonu artık elinizin altında. Çoğu eczacılar hastalarına

Detaylı

10. Performans yönetimi ve bütçeleme bağlantıları

10. Performans yönetimi ve bütçeleme bağlantıları 10. Performans yönetimi ve bütçeleme bağlantıları girdi süreç çıktı etki, sonuç Üretkenlik,verimlilik, etkinlik Kaynaklar Nihai Hedefler 4.10.2006 1 Yönetim anlaşması en azından aşağıdakileri içermelidir

Detaylı

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Öğretmeni

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Öğretmeni İL/ İLÇE OKUL ADI ADRES : KAYSERİ/YEŞİLHİSAR : YEŞİLHİSAR ANADOLU TEKNİK LİSESİ VE MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM MERKEZİ : YAVUZ SELİM MAH. ADANA CADDESİ İLETİŞİM KURULACAK KİŞİLER Müdür Yardımcısı Ekip Lideri

Detaylı

Yıllarca bu konuda çalışan görüntü işleme uzmanlarının önerisi. Artık ArcGIS ile entegre

Yıllarca bu konuda çalışan görüntü işleme uzmanlarının önerisi. Artık ArcGIS ile entegre ENVI EX CBS kullanıcıları için görüntü işleme yazılımı Yıllarca bu konuda çalışan görüntü işleme uzmanlarının önerisi Artık ArcGIS ile entegre Uydu veya hava sensörlerine ait görüntülerin artalan verisi

Detaylı