T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI 2008 YILI BİRİNCİ ALTI AYLIK KURUMSAL MALİ DURUM ve BEKLENTİLER RAPORU

Transkript

1 T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI 2008 YILI BİRİNCİ ALTI AYLIK KURUMSAL MALİ DURUM ve BEKLENTİLER RAPORU

2 GİRİŞ Kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesini ve kullanılmasını, ayrıca hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak üzere, kamu mali yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve mali kontrolünü düzenlemek şeklinde tanımlanan KAMU MALİ YÖNETİMİ bir ülke için vazgeçilemez unsurlardan birisi haline gelmiştir. Her ülkede olduğu gibi, Türkiye de de kuralların ve standartların doğru belirlenebildiği, devlet faaliyetlerinin kamuoyunun denetim ve bilgisine açık olması anlamına gelen saydamlığın önündeki engellerin kaldırıldığı, kullanıcıların yararlanabileceği standartta ve nitelikte mali bilgilerin iç ve dış denetime ve kamuoyu denetimine tabi olabildiği anlamına gelen, hesap verilebilirliğin ve kamu kaynaklarının kullanılmasında etkililik ve verimliliğin sağlandığı gelişmiş ve modern bir kamu mali yönetim ve denetim sisteminin oluşturulması temel hedef olarak karşımıza çıkmaktadır. İyi bir kamu mali yönetim sistemi sadece o ülke yönetimi ve halkı tarafından değil, diğer ülkeler ve toplumlar açısından da son derece önemlidir. Günümüzde hükümetler, aynı mali ve ekonomik dilde konuşabilmek amacıyla uluslararası standartlara göre hazırlanmış kamu mali yönetim sistemleri konusunda reform çalışmalarına başlamıştır. Ülkemizde de yakın zamanda başlatılan ve halen devam etmekte olan bu tür çalışmalar çerçevesinde kabul edilen düzenlemeler uyarınca hazırlanan, Bakanlığımız bütçesinin OCAK-HAZİRAN 2008 dönemine ait bütçe faaliyetleri ekte sunulmuştur.

3 DIŞİŞLERİ BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ ŞUNLARDIR: a) Hükümetçe tayin ve tespit edilecek esaslara göre dış politikayı uygulamak ve Türkiye Cumhuriyetinin yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlarla ilişkilerini yürütmek. b) Türkiye Cumhuriyetinin dış politikasının tespiti için hazırlık çalışmaları yapmak ve tekliflerde bulunmak, tespit edilecek dış politikayı yürütmek ve koordine etmek. c) T.C. uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar karşısındaki hak ve menfaatlerini korumak, geliştirmek ve bu alanlarda diplomasi ve konsolosluk himayesini sağlamak. d) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı devletlerle, bunların temsilcilikleri ve temsilcileri ile, milletlerarası teşkilatlarla, ilgili Bakanlıklarla işbirliği yapmak suretiyle temas ve müzakerelerini yürütmek, bu temas ve müzakereler sonucu gerekiyorsa milletlerarası anlaşmaları yine diğer Bakanlıklarla işbirliği ile yapmak. e) Diğer Bakanlık ve kuruluşların dış politikayı etkileyen faaliyet ve temaslarının devletin dış politikasına uygunluğunu sağlamak, bu kuruluşların uluslararası kuruluşlar ve yabancı kamu ve özel kuruluşlarıyla kendi görev alanlarına giren temasların koordinasyonunu sağlamak ve bunlara katılmak. f) Mali, iktisadi ve diğer teknik konularda ilgili kurum ve kuruluşlarca yürütülmesi gereken veya statülerinde, üyelerinin ve ortaklarının belli Bakanlık veya merci vasıtasıyla işlem yapacağı belirtilen milletlerarası kuruluşlarla yürütülecek dış temas ve müzakerelerin dış politikaya uygun olarak yürütülmelerini gözetmek, gerekirse bunlara katılmak. g) Türkiye Cumhuriyetini temsil yetkisine sahip olarak Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile belli bir geçici görevle görevlendirilen Temsilciler ve Temsil Heyetlerine Türkiye Cumhuriyetini bağlayacak hususlarda hükümetin emir ve talimatlarını iletmek, bu Temsilci ve Temsil Heyetlerinin ihtisasa dair hususlarda ihtiyaç duyacakları talimatları ilgili Bakanlıklar ile istişare suretiyle tespit edip onlara iletmek; bu gibi Heyetlerin Başkanları ilgili Bakanlıklardan ise bu Heyetlerde temsilci bulundurmak. h) Yabancı devletler ve milletlerarası kuruluşlar nezdinde temsil işlerini yetkili makam olarak yürütmek. i) Yabancı devletler ve milletlerarası kuruluşlardaki gelişmeleri ve bunlar arasındaki ilişkileri takip etmek. j) Türkiye Cumhuriyetinin Devlet ve Dışişleri protokolünü düzenlemek ve yürütmek. k) Yetki belgesi, onaylama belgesi ve milletlerarası hukuk ve tatbikatın gerektirdiği her türlü belgeyi hazırlamak, alıp vermek, örneklerini hazırlamak, Türkiye Cumhuriyeti adına yapılan anlaşmaları usulüne uygun olarak tescil ettirmek, bunların sicillerini tutmak. l) Kanunlarla kendisine verilen diğer görevleri yapmak.

4 Dışişleri Bakanlığı, Merkez ve yurtdışı teşkilatlarından meydana gelir. 1. Merkez Teşkilatı Bakanlık merkez teşkilatı ana hizmet birimleri, danışma ve denetim birimleri, yardımcı birimler ve bağlı kuruluşlardan meydana gelir. Bakan, Bakanlık kuruluşunun en üst amir olup, Bakanlık hizmetlerinin mevzuata, Hükümetin genel siyasetine uygun olarak yürütülmesini ve Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda diğer bakanlıklarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir ve Başbakana karşı sorumludur. Bakan, emri altındakilerin eylem ve işlemlerinden sorumlu olup, Bakanlık merkez ve yurtdışı teşkilatının faaliyetlerini, işlemlerini ve hesaplarını denetlemekle görevlidir. Müsteşar, Bakanlık hizmetlerini Bakan adına ve Bakanın yönergesi çerçevesinde Bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına ve yıllık programlara, mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenler ve yürütür. Bu amaçla Bakanlık Teftiş Kurulu hariç Bakanlık kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların uygulanmasını takip ve temin eder. Müsteşar, yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden Bakana karşı sorumludur. Bakanlıkta ana hizmet birimleri, danışma ve denetim birimleriyle yardımcı hizmet birimlerinin ve yurtdışı kuruluşlarının yönetim ve koordinasyonunda Müsteşara yardımcı olmak üzere, yedi Müsteşar Yardımcısı görevlendirilebilir. Dışişleri Bakanlığı onaltı Genel Müdürlük ve üç müstakil Daire Başkanlığından meydana gelir. Bunların isimleri ve görev alanları Bakan onayı ile belirlenir. 2. Yurtdışı Teşkilatı Bakanlık, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname esaslarına uygun olarak yurtdışı teşkilatı kurmaya yetkilidir. Dışişleri Bakanlığının yurtdışı teşkilatı Büyükelçilikler, Daimi Temsilcilikler, Elçilikler Özel Temsilcilikler, Büyükelçilik ve Elçilik Büroları, Başkonsolosluklar, Konsolosluklar, Muavin Konsolosluklar ile Konsolosluk Ajanlığı ve Fahri Başkonsolosluk ve Fahri Konsolosluklar ile Türk Kültür Merkezlerinden oluşur. STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI a) Ulusal kalkınma strateji ve politikaları, yıllık program ve hükümet programı çerçevesinde idarenin orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek, amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak. b) İdarenin görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek ve bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine getirmek.

5 c) İdarenin yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek ve yorumlamak. d) İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak. e) Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine getirmek. f) İdarede kurulmuşsa Strateji Geliştirme Kurulunun sekretarya hizmetlerini yürütmek. g) İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek. h) İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek. i) Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak. j) Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak. k) İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek. l) Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak. m) İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek. n) İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak. o) İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak. p) Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak. r) Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek. s) İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak; üst yönetimin iç denetime yönelik işlevinin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için gerekli hazırlıkları yapmak. t) Bakan ve/veya üst yönetici tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.

6 BAKANLIĞIMIZ HARCAMALARINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR Mali yıl bütçe uygulanmasına Ocak ayı itibariyle başlanılmakla birlikte, Maliye Bakanlığının yayınladığı Bütçe Uygulama Talimatları gereğince zorunlu giderler (Personel, kira, haberleşme giderleri v.s.) dışındaki ödenekler bloke edilmekte, böylece birinci üç aylık dönemde ödeneklerin kullanılması kısıtlanmaktadır. Nisan ayı itibariyle serbest bırakılan ödenekler dış temsilciliklere ön ödeme (avans) suretiyle gönderilmekte olup, bu ödeneklerin harcamaya dönüşmesi ve muhasebe kayıtlarına alınması yılın ikinci altı aylık döneminde gerçekleşmektedir. Bu bağlamda, aşağıdaki tablolarda yer alan harcamalar Maliye Bakanlığının sistemine yansıyan harcamalar olup Bakanlığımızın gerçek harcaması bu rakamların üzerindedir. OCAK - HAZİRAN 2008 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI Dışişleri Bakanlığına 2008 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile tahsis edilen toplam YTL ödeneğin % 39 u olan YTL yılın ilk yarısında harcanmıştır. YTL Personel Giderleri Sosyal Güv.Dev.P.Gid Mal ve Hizmet Alım Gid Cari Transferler Sermaye Giderleri Borç Verme Toplam Bakanlığımızın Ocak-Haziran dönemindeki Bütçe Uygulama Sonuçları aşağıdaki grafik ve tablolarda gösterilmiştir. YTL I. Altı Aylık Gerçekleşmeler Toplam Ödenek Harcama

7 Toplam Ödenek Harcama Oran (%) PERSONEL GİDERLERİ Bakanlık bütçesine 2008 yılı personel giderleri için YTL ödenek tahsis edilmiştir. Yılın ilk altı aylık döneminde bu ödeneğin % 50 si olan YTL harcanmıştır yılının ilk altı aylık döneminde ise YTL harcama gerçekleşmiştir. 01-PERSONEL GİDERLERİ KBÖ Harcama Harcama Oranı(%) Memurlar Sözleşmeli Personel İşçiler Geçici Personel TOPLAM MAL VE HİZMET ALIMLARI Bakanlığımız 2008 yılı bütçesinde mal ve hizmet alım giderleri için YTL ödenek tahsis edilmiş olup yılın ilk altı aylık döneminde bu ödeneğin % 22,1 i harcanmıştır yılının aynı döneminde YTL harcama yapılmıştır. Mal ve hizmet alımı giderlerinin alt kalemleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 03- MAL VE HİZMET ALIMLARI KBÖ Harcama Harcama Oranı(%) Kırtasiye Alımı Su Alımları Yakacak Alımları Akaryakıt ve Yağ Alımları Elektrik Alımları

8 Hizmet Alımları (müteahhitlik hiz.) Haberleşme Giderleri Kiralar Temsil ve Tanıtma Giderleri Menkul Mal Alım Giderleri Bakım ve Onarım Giderleri Hizmet Binası Bakım Onarım Gideri Diğer TOPLAM Dış temsilciliklerimizin harcamaları döviz kurları esas alınarak yapıldığından, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ikinci altı aylık dönemde başlangıç ödeneklerinin aşılmasında etkili olmaktadır. Ayrıca, temsil ve tanıtma, hizmet binası bakım onarım, kançılarya ve ikametgah kiralama giderleri ile diğer harcamalar grubunda bulunan yolluk giderlerinde, 2007 yılında yapılan harcamalar da esas alındığında, başlangıç ödeneklerinin yetersiz kalacağı tahmin edilmektedir. SERMAYE GİDERLERİ Bakanlığımız 2008 yılı bütçesine, YTL sermaye gideri ödeneği tahsis edilmiştir. Bu ödeneğin Haziran ayı sonu itibariyle YTL si harcanmıştır. Ancak yeni açılan ve açılacak olan temsilciliklerin kamulaştırma, bina inşaatı, bilgisayar ve yazılım alımları, lisans bedelleri ile taşıt ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda, tahsis edilen ödeneğin yetersiz kalacağı aşikardır. Yatırım programında YTL ödenek, taşıt alımlarında kullanılmak üzere tahsis edilmiştir. Söz konusu alımlar için ihale hazırlık çalışmalarına başlanılmış olup yılın ikinci altı aylık döneminde alımlar gerçekleşebilecektir. Anılan programda yer alan merkez ve dış temsilciliklerimize ait projelerden, yurtiçindeki Ana Bina onarımı devam etmektedir. Kongre Merkezi binasına ilişkin proje yarışması sonuçlandırılarak uygulama projesi hazırlıklarına başlanılmıştır. Ayrıca Arşiv Binası projesi hazırlanmakta olup Ankara Palas onarımının restorasyon ihalesi çalışmaları yapılmaktadır Yurtdışında gerçekleştirilmekte olan işlerden Astana, Bağdat, Lefkoşa, Saraybosna, Üsküp Büyükelçilikleri ve Priştine Eşgüdüm Bürosu binalarının inşaatları devam etmektedir. Projeleri elde edilmiş olan Abu Dhabi ve Bişkek Büyükelçiliğimiz ile Cidde, Mainz ve Sidney Başkonsolosluklarımızın ihale çalışmaları sürdürülmektedir. Sofya Büyükelçiliğimiz ikametgah

9 binasının onarımı devam etmektedir. Riyad, Yeni Delhi, Tokyo, Varşova Büyükelçiliklerimiz binalarının onarımına ilişkin proje çalışmaları ve ihale hazırlıkları sürdürülmektedir. Diğer taraftan, Bişkek Büyükelçiliğimiz kançılarya binası ihtiyacını karşılamak üzere Kırgız Cumhuriyetince tarafımıza verilen arsaların intifa hakkı satın alınmış bulunmaktadır. OCAK-HAZİRAN 2008 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER İLE TEMMUZ-ARALIK 2008 DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİ VE HEDEFLER 2008 yılı içerisinde Podgorica Büyükelçiliği ile Basra, Mumbai ve Barselona muvazzaf Başkonsoloslukları açılmıştır. Anılan temsilciliklerin cari giderleri ile demirbaş, tefrişat alımları, temsil ve tanıtma giderleri için Maliye Bakanlığından yedek ödenek talebinde bulunulmuş, ancak söz konusu ödenek henüz karşılanmamıştır yılında açılması planlanan dış temsilciliklerin sermaye giderlerini ilgilendiren ödenek ihtiyacı tespit edilerek Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatından talep edilmektedir. Bakanlığımız taleplerinden uygun görülecek projeler, yılın ikinci altı aylık döneminde yatırım programına dahil edilerek uygulama aşamasına geçilmesi hedeflenmektedir. (satın alma, gayrimenkul büyük onarım, v.b.) Taşınır Mal Yönetmeliği uyarınca taşınır kayıt işlemlerinin yapılabilmesi amacıyla Bakanlığımız bünyesinde yazılımı gerçekleştirilen Taşınır Yazılım Programı merkezde test uygulamasına açılmış bulunmaktadır. Merkez ve dış temsilciliklerde fiili envanter çalışmalarına test uygulaması tamamlandıktan sonra başlanılacak olup yıl sonunda program tamamen işlerlik kazanacak ve ilgili yerlere gönderilmesi zorunlu raporların alınması mümkün olabilecektir. "Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" uyarınca 2006 yılında açılan alacak takip dosya sayısı 532, 2007 yılı içerisinde 631 ve 2008 yılı ilk altı aylık döneminde 262 olmak üzere toplam dosya sayısı adet olmuştur. Anılan borç dosyalarından adedi tahsil edilerek kapatılmıştır. Tahsilatı devam eden borç dosya sayısı 62, izlenmesi devam eden borç dosya sayısı ise 92 dir yılı ve öncesi açılan dosya sayısı yılında açılan dosya sayısı yılında açılan dosya sayısı 262 Toplam 1425 Kapanan dosya sayısı 1271 Tahsilatı devam eden dosyan sayısı 62 İzlenmesi devam eden dosya sayısı Yılı Bakanlığımız Kesin Hesap çalışmaları tamamlanmış olup Maliye Bakanlığına ve Sayıştay a gönderilmiştir Yılı Bakanlığımız bütçesinde yer alan ödeneklerin etkili, ekonomik, verimli kullanılmasına ve revize, aktarma, ek ödenek taleplerinin rasyonelleştirme çalışmalarına devam edilecektir Dönemi Bakanlığımız bütçesi hazırlıklarına başlanılmış ve Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan, dönemi Bütçe Çağrısı ve Rehberi ile Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberinde yer alan makro politikalar, ödenek

10 teklif tavanları, genel ilkeler ve standartlar esas alınarak bütçe teklifleri hazırlanıp ilgili yerlere iletilecektir. Mali yönetim ve kontrol ile iç denetim faaliyetlerinin Bakanlığımızda etkin bir şekilde uygulanması için gerekli çalışmalar sürdürülecektir. Ön Mali Kontrol ve Mali Kontrol İşlemleri: Bakanlığımız İç Kontrol ve Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi gereğince, Bakanlığımız harcama birimlerinin satın alma ve ihale işlemleri, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ödemeleri ve Uluslararası Kuruluşlara katkı payı ödemeleri mali kontrole tabi tutulmaktadır. Dış temsilciliklerimizce gerçekleştirilen harcamalardan YTL yi aşan mahsup belgeleri mali kontrole tabi tutularak gerekli olan düzeltmelerin yapılması sağlanmaktadır. Bakanlığımızın yatırımlara ilişkin ihale işlem dosyaları, sözleşme tasarıları, ödenek gönderme ve aktarma belgeleri, seyahat kartı listeleri, tazminat ve yan ödeme cetvelleri ile yurt dışında görevli personelin kira katkısı talepleri tespit edici ve düzeltici kontrollere tabi tutularak ön mali kontrolleri yapılmaktadır. İç Kontrol Standartları Tebliği Genelge ekinde tüm teşkilata gönderilmiş olup, iç kontrol faaliyetleri konusunda hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir.