6. KATI SIVI AYRIMI BİRİMLERİNİN TASARIMI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "6. KATI SIVI AYRIMI BİRİMLERİNİN TASARIMI"

Transkript

1 KTI SIVI YRIMI BİRİMLERİNİN TSRIMI Cevher hazırlama ve zenginleşirme işlemlerinin büyük bir çoğunluğu kaı sıvı karışımlarını içermekedir. Bu suyun kısmen veya amamına yakın bir bölümünün cevher hazırlama veya zenginleşirme sürecinin herhangi bir aşamasında, kaı aneciklerinden mekanik yönemlerle ayrılması gerekmekedir. Suyun (veya genel anlamıyla sıvının) kısmen uzaklaşırılması, süreç içersinde bir sonraki işlem için gerekli besleme kaı sıvı oranının; amamına yakın bir bölümünün uzaklaşırılması ise son ürünün kaı sıvı oranının sağlanması bakımından önemlidir. Kaı sıvı ayrım yönemlerinin aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür; - Eleme ile kaı sıvı ayırımı B- Çökürme ile kaı- sıvı ayırımı 1. İri aneli malzemelerin çökürülmesi. İnce aneli malzemelerin çökürülmesi 3. Çok ince aneli malzemelerin flokülasyon yolu ile çökürülmesi 4. Sanrifüjlü çökelme C- Süzme (filrasyon) yolu ile kaı sıvı ayrımı D- Kuruma ile kaı sıvı ayırımı Bunların arasından yapılacak doğru seçim; *Karışımın çökelme ve süzme özelliklerine *Karışımın hacmine *Süzünü berraklığına *Kaı ürün içinde kalan sıvı mikarına *yırım sonunda elde edilecek kaı ve sıvı nieliklerine bağlıdır. ncak ekin bir kaı sıvı ayırımı iki veya daha fazla yönem ve aygıın seri olarak kullanılmasıyla mümkündür. Çizelge 6.1 de kaı sıvı ayrımında yaygın olarak kullanılan aygılar verilmişir. Cevher zenginleşirme esislerinde konsanrenin isenilen nem mikarına susuzlandırılmasında ve esise geri çevrilecek nielike su elde edilmesinde normal koşullarda, koyulaşırma ve vakum veya basınç alında çalışan kek oluşumlu süzme yeerli olmakadır. Eğer çok ince anelerin kazanılması önemli değil ise, süzme işleminden vazgeçilerek daha ucuz olan susuzlandırma elekleri hidrosiklonlar, sanrifüjlar veya bunların uygun kombinasyonları kullanılabilir. rıklar ise genellikle arık barajlarına veya gölelerde çökelmeye bırakılmaka, bazı durumlarda da daha önce bir koyulaşırıcıdan geçirilmekedirler

2 117 Çizelge 6.1. Bazı kaı-sıvı ayırma aygılarının çalışabilirlik aralıkları Kaı ane boyu μm Besleme kaı oranı ağırlıkça % Sınıflandırıcı Koyulaşırıcı çökelme ankı Berraklaşırıcı çökelme ankı Spiral kazıyıcılı sanrifüj Sürekli çalışan diskli sanrifüj Deliksiz kovalı sanrifüj idrosiklon Ön kaplamalı filre Tambur filre Disk filre Ban filre >5 10 > 50 Tabla filre Basınçlı filre Filre pres Ban pres Sepeli sanrifüj Konik elekli sanrifüj İmeli sanrifüj Kavisli harekesiz elek Floasyon Manyeik ayırma Elekrofilre Susuzlandırma Elekleri Susuzlandırma elekleri, ane boyuna göre ayırım yapabilmeleri için gerekli eleme alanına, ve gerekli mikarda su uzaklaşırılmasını sağlayacak uzunluğa göre asarlanmalıdırlar. Eğer kaısıvı karışımı içerisinde ağır oram oluşurulmasında kullanılan ikinci bir kaı var ise bu kaının diğer kaıdan yıkanarak geri kazanımı için kullanılan susuzlandırma eleklerinin boyu daha uzun olmalıdır. Susuzlandırma ve ağır oram geri kazanım elekleri en yaygın olarak kömür yıkama işlemlerinde kullanılırlar. Bu ür elekler içinde en yaygın olanları ise DSM (Duch Sae Mines) kavisli harekesiz elekler ve ireşimli susuzlandırma elekleridir DSM Kavisli arekesiz Elekler Kavisli elekler, ireşimli elekler ve sanrifüjler öncesinde kömürün ön susuzlandırmasında veya ireşimli eleklerle birlike ağır oram manyeiinin geri kazanımında ireşimli eleğe giden manyei mikarını azalmada kullanılmakadır. Böylece kavisli elekleri akip eden ireşimli eleklerin daha kısa seçilmesi mümkün olmakadır.

3 118 Besleme Elek yüzeyi Yarıçap Elek alı pülp Elek üsü kaı anecikleri Elek alı Şekil 6.1. DSM kavisli elek Kavisli yüzeydeki akışın sağladığı merkezkaç kuvveinin ekisi alında susuzlandırma ve ane boyuna göre eleme işlemi aynı anda gerçekleşir. Tane boyuna göre en keskin ayırım, elek aralığının yarısına veya üçe ikisine eşi olan ane boylarında elde edilebilmekedir. Genel asarım kuralı, elek aralığının ayırım yapılması gereken ane boyunun iki kaı olarak seçilmesidir. Kavisli eleğin boyularının seçimi, kaı-sıvı karışımının birim zamandaki besleme hacmine bağlıdır. nma boyuları genellikle kavisli yüzeyin yarıçapı ve yay açısı cinsinden anımlanır. Elek kapasiesi, belirli bir yay açısı için birim elek genişliğinin veya birim elek alanının ayırabileceği sıvı hacmi olarak belirilir. Elek genişliği üzerinde belirgin bir sınırlama yokur. ğır oram geri kazanım devresinde kullanılan ve 0,5 mm de kaı ane ayırımı yapan kavisli bir eleğin, normal koşullar alında, m³/saa/m² sıvı ayırma kapasiesinin olabileceği belirilmekedir. Diğer bir kapasie örneği de kömürle ilgili olarak aşağıda verilmişir. kavisli elek yay açısı : 60º ( Elek yayını gören merkez açı ) elek aralığı besleme : 0,7 m ekin ayırma ane boyu : 0,3 mm elek üsü ürün elek kapasiesi : ağırlıkça %30-9,5 mm iriliğinde kömür anecik içeren kömür- su karışımı : ağırlıkça %75 kaı; beslenen kaının %88 i elek üsü üründe; sanrifüje beslenecek ürün : 110 m³/saa/m genişlik Çizelge 6. de kavisli eleklerin kullanım alanları ve kapasieleri göserilmekle birlike en uygun seçim yapımcı firmalara danışmakla mümkün olmakadır.

4 119 Çizelge 6.. Kavisli eleklerin kapasieleri ve kullanım alanları Yay açısı Sıvı kapasiesi, Tane ayırım boyu, lire/saa/m genişlik μm Kullanım alanları 45º Mineral ve aık kaı-sıvı karışımı koyulaşırma 50º Kum, demir cevheri, fosfa 10º Nişasa yıkama, kağı hamuru eleme 70º %65-70 kaı içeren öğüülmüş çimeno 300º am şeker eriyiği 6.1. Tireşimli Susuzlandırma Elekleri Elipik ireşimli susuzlandırma elekleri iri ve ince kömür aneciklerinin susuzlandırmasında yaygın olarak kullanılır. 6,3 mm (1/4 inc) den iri kömür, saışa uygun nem mikarına indirilebilecek şekilde aynı elek üzerinde susuzlandırılabilir ve boyulandırılabilir. İnce kömür ise sadece susuzlandırma için elenir; çünkü burada amaç, suyu aarken mümkün olduğunca çok saılabilir kömür elde emekir. Susuzlandırılması gereken iri kömür daha önce boyulandırılabileceği gibi içindeki üm incelerle birlike de susuzlandırılabilir. -1,5 mm, 9,5 mm veya 6,3 mm ebadındaki kömürlerin susuzlandırılmasında kullanılan elekleri açıklıkları küçük (0,5-0,5 mm) olduğundan, elek alanı suyun aılabilmesi için gerekli alan olarak seçilmelidir. Bu nedenle ince kömür susuzlandırma eleklerinin uzunluğu isenilen su uzaklaşırma mikarına bağlı olarak 3,7m (1 f) veya daha fazla olarak seçilir. Elek yüzeyinin kullanım ömrünü uzamak için de paralel çubuklardan oluşan elekler kullanılır. İnce kömür elek üzerinde yaaklanıp kek oluşurma eğiliminde olduğundan bu kekleşmenin periyodik olarak bozulması gerekir. Bu amaçla da elek uzunluğunca birer mere aralıklarla ve eleğin enlemesine, 3 cm yüksekliğinde ve 70 derecelik kenar açıları olan üçgen kesili çıalar konulur. Kek oluşumunu önlemek için bazen de elek üzerine su püskürülür. Susuzlandırma eleklerinin seçimi oralama ane boyuna ve suyun kolayca akması için gerekli malzeme yaağı kalınlığına bağlıdır. Çizelge 6,3 e, daha önce sınıflandırılmış iri kömürün 6,3 mm ve 0,5 mm de susuzlandırılmasında kullanılan ireşimli eleklerin kapasieleri, Çizelge 6,4 e ise ince kömür susuzlandırma elekleri verilmişir. Elek kapasieleri kömür ile birlike eleğe beslenen su mikarından ekileneceğinden, suyun fazlası ireşimli eleklerin önüne konacak harekesiz kavisli eleklerle uzaklaşırılmalıdır. Çizelge 6.3. Sınıflandırılmış iri kömür susuzlandırılmasında kullanılan ireşimli elek kapasieleri * (on kaı/saa/mere elek genişliği) Elek gözü açıklığı, mm Beslemedeki maksimum su mikarı (elek genişliğinin her bir meresi için) m³/saa/m Beslene kömür ane boyu, mm -19+6,3-31,5+6,3-50+6, ,3 6, , * 0,91m (3f) ve,44m (8f) genişliğindeki elekler için, sırasıyla.

5 10 Çizelge 6.4. İnce kömür susuzlandırılmasında kullanılan ireşimli elek kapasieleri* (Ton kaı/saa/mere elek genişliği) Elek gözü açıklığı, mm Beslemedeki maksimum su mikarı (Elek genişliğinin her bir meresi için) m³/saa/m Beslene kömür ane boyu, mm ,5+0-9,5+0-6,3+0 0, , , * 0,91m (3f) ve,44m (8f) genişliğindeki elekler için, sırasıyla. ğır oram kazanım devrelerinde süzme ve yıkama amaçlı kullanılan ireşimli eleklerin uzunlukları genellikle 4,8 m (16f) olup, 1,8 m si (6f) ağır oram süzülmesinde, 1,8 m si su püskürülerek yıkamada ve geri kalan 1, m uzunluk ise susuzlandırmada kullanılır. Bu nedenle de süzme-yıkama eleklerinin seçiminde emel asarım değişkeni elek genişliğidir. Trapez kesili ellerden yapılmış yıkama ve süzme eleklerinin kapasieleri aşağıdaki formülle bulunabilir: d. S 1/ 3 m C 1 k.(6.1) C = Elek kapasiesi, on/saa/m elek genişliği d m = Kömür aneciklerinin ağırlık dağılımına göre oralama boyu, mm Sk = Kömür aneciklerinin özgül ağırlığı Yıkama ve süzme eleklerinin önüne kavisli elek konulduğunda bu kapasie değerleri %5 arırılabilir. ğır oram manyeiinin kaı ürün aneciklerinin üzerinden yıkanması için gerekli püskürme suyunun mikarı ise 0,4 0,75 m 3 su/saa/on kaı ürün olup kaı ürün ane boyu azaldıkça daha çok püskürme suyu gereklidir. 6.. Çökelme Donaıları Kaı, su, sıvı arasındaki yoğunluk farkının kullanıldığı çökelme donaıları, yer çekiminden yararlanan donaılar ve sanrifüjlü donaılar olmak üzere iki ana gruba ayrılır (Şekil 6.). Çökelme aygılarının genel amacı, kaı derişimi düşük besleme akımlarından berrak sıvı elde edilmesi (berraklaşırma) veya derişimi göreceli olarak daha yüksek olan besleme akımlarından, koyulaşırılmış bir karışım elde edilmesidir (koyulaşırma). Çizelge 6.5 de çökelme donaılarının bazı özellikleri verilmişir.

6 11 B Ü B Ü B Ü a) Çökelme ankı b) Levhalı ayırıcılar b) Derin konik ayırıcı Ü B Ü B d) idrosiklon b) Spiral kazıyıcılı sanrifüj Şekil 6.. Cevher hazırlamada yaygın olarak kullanılan, yer çekimine bağlı çökelme donaılarından (a-c) ve sanrifüjlü çökelme donaılarından (d-e) örnekler. B: besleme; : al akım; Ü: üs akım.

7 Tikinerler Çizelge 6.5. Çökelme Donaılarının özellikleri Çap (m) Derinlik (m) Çap/derinlik Taban Eğimi mm/m Tarak ızı d/d Tane İriliği Besleme Kaı Yoğunluğu (%) l kım Kaı Yoğunluğu (%) Beslenme ve l kım Yoğunluklarına Göre l kım Üs kım Kapasiesi Kapasiesi 0,1 m 3 /dak/m Besleme ızı 1 Özellikleri Koyulaşırıcı :1-10: >50 μm %15-35 % ,- 1m 3 /dak/m Silindirik çökelme m /on anklarıdırlar. Çelik, kaı/gün beon veya ahadan yapılırlar. Tank abanı sığ konik sızdırmaz oprak olabilir. Berraklaşırıcı :1-10: >50 μm %15-35 % Koyulaşırıcılarla aynıdırlar. Daha hafif yapıdadırlar. Levhalı Konvensiyonel koyulaşırıcıların -- Konvensiyonel (lamelli) kapladığı alanın %0'sini kaplar. koyulaşırıcıların Lamelli Konvensiyonel alanını azalmak (5,5(boy)*3,7(en) = (17(çap)) için kullanılır. Derin Koni Koyulaşırıcı Spiral Kazıyıcılı Sanrifüj 0,15-1,8 uzunluk= *çap 1:1,5-1:3,5 1mm- μ %0,5-%70 % ,5-100 on/h % m 3 /h Flokule edilmiş kaıları koylaşırmak için kullanılır. 0,5-50 0,4-60m 3 /h on/h Dönme hızı= dev/dak Kaolen gib kaıların sınıflandırılması susuz- Kömürün landırılmasında kullanılır.

8 Çökelme Donaılarının Boyulandırılması Tüm kaı-sıvı donaılarının asarımında olduğu gibi, çökelme havuzlarının da boyulandırılmasındaki en önemli ön koşul esise karşılaşılacak olan pülpün, laborauvar koşullarında hazırlanabilmesidir. Özellikle de yeni bir esis asarımının ön fizibilie çalışmaları aşamasında bu ür emsili bir pülpün oluşurulması mümkün de olmayabilir. Bu gibi durumlarda, eknik lieraüre başvurarak asarlanan esisekine benzer ürden ve benzer ane inceliğinde cevher işleyen esislerdeki çökelme havuz boyularından yararlanılabilir. şağıda verilen asarım yönemleri, emsili pülp numuneleri bulunabildiği veya hazırlanabildiği durumlar için geçerlidir. Berraklaşırıcı lanı: Berraklaşırıcı olarak kullanılacak bir çökelme havuzunun asarımında berraklaşırma hızının, karışımın havuzda kalma zamanının fonksiyonu olarak belirlenmesi gerekir. Prooip besleme numuneleri 1 veya lirelik cam mezürlerde farklı çökelme, veya kalma, zamanlarında bekleildiken sonra belli bir derinliğe kadar olan üs sıvılar sifonla alınır ve içerilerindeki kaı mikarı belirlenir. Elde edilen veriler aşağıdaki eşiliğe göre değerlendirilir: K d 1 C C C f 1 C (6.) C : üs sıvı numunelerindeki kaı derişimi, mg/lire C f : besleme karışımındaki kaı derişimi, mg/lire C : çok uzun süre de dahi çökelmeyen kaı derişimi, mg/lire d : çökelme veya kalma zamanı, dakika K : kaı-sıvı karışımına özgü bir kasayı Lineer koordina eksenleri olan bir grafik kağıdında 1/C değerlerinin d ye karşı işarelenmesi genellikle bir doğru verir ki, isenilen üs akım berraklığına, yani kaı derişimine karşı gelen kalma zamanı bu doğru üzerinden bulunabilir. Bu yolla bulunan ideal kalma zamanına, veya havuz hacmine, berraklaşırıcı çap/derinlik oranına bağlı bir empirik verim fakörü uygulanması gerekir. Çizelge 6.6 da görüldüğü gibi, adı geçen oran arıkça verim fakörü azalır. Çizelge 6.6. Berraklaşırıcıda kalma zamanı verim fakörü Çap/derinlik oranı Verim Fakörü, % Berraklaşırıcı boyulandırması ile ilgili eşilikler genellikle üs akım hızı, V 0 ve kalma zamanı, d üründen ifade edilirler. Bu niceliklerin berraklaşırıcı alanına ve derinliğine olan bağlanıları da şu eşiliklerle bulunur:

9 Q v 0 0 (6.3) Vb b b d.. (6.4) Q Q o 0 v 0 Q o : üs akım hacim debisi, birim zamandaki üs akım akış hacmi : berraklaşırıcı alanı (eğer eğimli çökelme yüzeyi varsa yaay düzlemdeki izdüşümü) V b : berraklaşırıcı bölgenin hacmi b : berraklaşırıcı bölgenin yerçekimi doğrulusundaki derinliği Üs akım hacim debisi, beslemedeki sıvı debisi ile al akımdaki sıvı debisi arasındaki farka eşi olduğundan, al akımda isenilen kaı derişimi, beslemedeki kaı derişimi ve kaı kapasiesi berrak aşırıcı bölgedeki koşulları belirler. Yukarıdaki yönemde üs akım berraklığının kalma zamanına bağlı olduğu kabul edilmiş olmakla birlike, üs akım hızının da sınırsız olamayacağı bir gerçekir; üs akım çok hızlı olduğu akdirde salkımlaşmış anecik kümelerini de birlike sürükleyebilir. Bu nedenle kaı derişimi prooip besleme derişiminden daha fazla olan pülplerle yapılan kesikli çökelme deneylerinden sınırlayıcı bir üs akım hızı hesaplanabilir. Toplu çökelmenin gözlendiği bu deneylerde kaı derişimi o şekilde ayarlanmalıdır ki, bulanık üs sıvı ile çökelen salkımlaşmış aneciklerin arasındaki sınır belli belirsiz bir durumda olmalıdır; çok keskin bir ara yüzey kaı derişiminin fazla olduğunu ve çökelme rejiminin koyulaşırma koşullarına döndüğünü göserir. Bu şekilde elde edilen çökelme hızı, berraklaşırıcı için gerekli minimum alanın hesaplanmasında kullanılır. Gözlenen çökelme hızı, genellikle 0,5-0,65 arasında değişen bir asarım fakörü ile çarpılır. 14 Koyulaşırıcıların Boyulandırılması Koyulaşırıcıların iki emel işlevi vardır. 1. Berraklaşırılmış bir üs akım. İşlenilen kaı derişimine sahip koyulaşırılmış bir al akım elde emekir. Bu amaçla silindirik bir koyulaşırma ankının (ikiner) kaı çökürme kapasieli, yaay kesi alanı ile ilişkilidir. Tikiner boyularının espii için ilk çalışmalar Coe ve Clevenges arafından yapılmışır. Bunlar ilk defa ikiner içinde başlangıçan çökelek konsanrasyonuna kadar büün konsanrasyonların bulunabileceğini dolayısıyla ikiner kapasiesinin aradaki bir konsanrasyonu ile belirlenebileceğini ifade emişlerdir. Bunlara göre gerekli ikiner alanının belirlenmesinde serbes çökme bilgilerindeki şarlar geçerlidir. Bu bölgede birim birim zamanında geçen kaı mikarı = V.C dir (on/m /saa). V= çökelme hızı (m/saa) C= konsanrasyon (on/m 3 ) Coe ve Clevenge e göre çökelme hızı kaı konsanrasyonun bir fonksiyonudur (V=fpc) ve herhangi bir abakanın içinden kaıları geçirme kapasiesi o abakanın konsanrasyonu ile ilgilidir. Buna göre bir ikinerin, kaıların herhangi bir konsanrasyon abakalarından kolayca

10 15 geçip çökebileceği yeerli bir alana sahip olması gerekir. Tikiner içindeki herhangi bir bölgede seçilen bir abakanın konsanrasyonu C (kg/l) ve son çökeleğin konsanrasyonu C s ise pülp içindeki büün kaıların çökelerek ikineri erkeiğini varsayarak birim C abakasından dışarı çıkacak birim sıvı hacmi (m³/on) olarak; J 1 1 (6.5) C C s Tikinere beslenen kaı mikarı = Q (on/saa) ise kaıların çökelmesi sırasında oraya çıkan oplam sıvı mikarı = Q x J (m³ / h) olacakır...(6.6) Bu sıvının yukarı doğru olan hızı (V); V = Q x J / (6.7) = Tikiner kesii alanı V > U (kaıların çökelme hızı (m/h) olursa pariküller ikinerin üsünden aşar. Limi durumunda U = Q x J / olmalıdır (6.8) Böylece ikiner alanı QxJ U 1 1 Q( ) C C5 olur (6.9) U Coe ve Clevenger gerekli ikiner alanını sapamak için pülpün başlangıç (C o ) ve son konsanrasyonunu (C s ) kapsayacak şekilde çeşili konsanrasyon değerlerinde bir seri laborauar çökelme deneyi önermişlerdir. İki lirelik cam mezurlarda yapılan her bir deneyde süspansiyon başlangıç çökelme hızları (sabi konsanrasyon sonundaki hız) ölçülmeke ve hesaplanan değerleri konsanarasyonun fonksiyonu olarak grafiklendirilmekedir. Maksimum alana karşılık gelen pülp konsanrasyonu kriik konsanrasyon olarak değerlendirilmekedir. Tikiner dizaynı için, bulunan bu max. alan bir dizayn fakörüyle çarpılmakadır. Bu fakör genelde 1,5 1,50 arasında değişmekedir. 15 m çapan daha büyük ikineler için 1,30 1,35 arasında bir değer oluşurmakadır. Kynch sedimenasyon eorisine göre ise parikülün çökelme hızı sadece o parikülün erafındaki kaı konsanrasyonun bir fonksiyonudur. l ve üs abakaların konsanrasyonu çökelme hızını ekilemez. Kynch çökelme hızı kaı konsanarasyonu ilişkinin ek bir laborauar çökelme deneyi ile elde edilebileceği bir meod gelişirmişir. Tolmage ve Fich ilk defa Kynch eorisini sürekli çalışan ikinerlerin dizaynında uygulamışlardır.

11 Tolmage ve Fich yöneminde laborauvarda yapılan çökelme deneylerinde, asarımı yapılan koyulaşırıcıya beslenecek pülpe beklenen kaı derişimine sahip bir pülp numunesi ile 1 veya lirelik bir cam mezürde ek bir çökelme deneyi yapılır. Mezürde mümkün olduğunca ikinerin araklama harekeine benzeebilmek için 6 10 dev/h hızla dönen bir karışırıcı kullanılır. Böylece yüksek çökelek konsanrasyonu sağlanarak esis çapında yapılan işleme yakın değerler elde edilmeye çalışılır. Cam silindir içindeki pülp floküle edilerek ara yüzey yüksekliği () (cm veya ml) çökelme süresine (dakika) bağlı olarak gözlenir. Elde edilen sonuçlardan Şekil 6.4 benzeri bir grafik çizilir. Oluşan eğrinin C nokasından çizilen eğein düşey ekseni kesiği noka 1 ise, 16 C o o = C 1 =... C s s (Kynch eorisi)..(6.10) Bu formülden çökelme eğrisi üzeride seçilen herhangi bir nokanın lokal kaı konsanrasyonu elde edilebilir. Burada ; C 0 = Orjinal süspansiyonun kaı konsanrasyonu (on/m³) 0 = Süspansiyonun başlangıç ara yüzey yüksekliği (cm) C s = Çökelen kaı konsanrasyonu (on/m³) C0 0 C 1 = C o o C..(6.11) C 5 5 = C o o C U = 1 U = s 1 C0 0..(6.1) s 1 Bu değerler 6.9 formülünde yerine yazılırsa / Q / Q 1 C n C 1..(6.13) (6.14) ( 1 C n 1 n..(6.15) C ( s 1 n 1 s ( 1 n ) ise..(6.16) ( ) 1 Q s C 0 0 Q * s (m )..(6.17) C 0 0 elde edilir. s = Gerekli çökelek konsrasyonunu oluşurmak için geçen maximum süre (Sn).

12 17 Tolmage ve Fich gerekli ikiner alanının laborauar çökelme deneylerindeki serbes çökelme zanları arafından ayin edileceğini belirmişler ve 6.17 no lu formülde s değerinin bulunması için iki hal söz konusu emişlerdir. a) Normal Bir Çökelmede : C o o = C s s Kynch formülünden s değeri hesaplanır, Şekil 6.4 de olduğu gibi dikey eksenden belirlenen s nokasından zaman () eksenine bir paralel (çökelek haı) çizilir. Çökelme eğrisinin bu haı kesiği noka s değeridir. Bu değer 6.17 no lu formülde yerine konarak gerekli ikiner alanı hesaplanır. rayüzey yüksekliği, cm s s Çökelme süresi, dakika Şekil 6.4. Laborauar deneylerinden elde edilen, çökelek haının eğriyi kesiği çökelme grafiği b) Eğer çökelmede bir sıkışırma nokası varsa; yani kaılar laborauar eslerinde bir basınç sonunda uzun süre (4 saain üzerinde) uuluyorsa ve çökelek haı eğriyi kesmiyorsa, bu nokadan eğriye, max birim alanı verecek bir eğe çizilir. Bu eğein çökelek haını kesiği noka serbes çökelme bölgesindeki en yüksek s değerini verir (Şekil 6.5). Yine gerekli alan 6.17 no lu formülden hesaplanır

13 18 0 rayüzey yüksekliği, cm 1 C 1 C s Cs 1 s Çökelme süresi, dakika Şekil 6.5. Laborauar deneylerinden elde edilen, çökelek haının eğriyi kesmediği grafik yrıca C s şekil 6.5 den geomerik olarak 1 s C s ve 1 C üçgenleri arasındaki benzerliken yararlanılarak da aşağıdaki gibi bulunabilir. s 1 1 s (6.18) Çoğu zaman çökelme eğrileri üzerinde sıkışma nokası (C ) belirgindir. Böyle olmadığı durumlarda bu nokanın bulunmasında kullanılan meolardan bir anesi de aşağıdaki gibidir. Şekil 6.6 da görüldüğü gibi ara yüzey çökelme hızı başlangıça sabiir (a-b bölgesi). Sabi çökelme hızı, grafiğin başlangıçaki a-b lineer kısmının eğiminden hesaplanabilir. Grafikeki (b-c ) aralığı çökelme hızının giderek azaldığı bir geçiş bölgesi, (C -d) aralığı ise mezürün abanında çökelmiş olan kaıların üsen gelen kaıların çökelmesine direnç göserdiği sıkışırılma bölgesidir. Bu grafikde C nokası şu şekilde belirlenir. Grafiğin başlangıcındaki sabi hızla çökelme ile son evrelerindeki sıkışırma bölgesine çizilecek eğelerin kesişmelerinden oluşacak açının açıorayının çökelme eğrisini kesiği noka C nokası olarak bulunabilir.

14 19 0. a rayüzey yüksekliği, cm 1. b s. C. Cs s Çökelme süresi, dakika Şekil 6.6. Laborauar deneylerinden elde edilen, çökelek haının eğriyi kesmediği grafik Tikiner yüksekliği ise; Q s 1 x..(6.19) k s Formülü ile hesaplanabilir. Burada; Q= Besleme hızı (/h) X= Besleme ve çökelen kısımda sıvı / kaı oranı oralaması ρ k, ρ s = Kaı ve sıvı yoğunlukları (/m 3 ) Bu şekilde hesaplanan yüksekliğe cm lik bir ilave yapılır. Örnek 6.1: Kaı derişimi 10 gram / lire ( 0,10 on / m 3 ) olan pülp saae 00 m 3 olarak bir ikinere beslenip 100 gr / lire derişiminde bir al akım elde edilmek iseniyor. Buna göre dizayn edilmesi gereken ikiner boyularını hesaplayınız? Besleme pülpü ile yapılan laborauar eslerinden aşağıdaki değerler elde edilmişir. Çökelme süresi ( dak. ) ra yüzey yüksekliği (cm) 35,3 3 1,5 8,5 6 5,3 4,95 4,93

15 130 Çözüm 6.1: C 0 = 10 gr / l =,10 on / m 3 0 = 35,3 cm C 5 = 100 gr / l = 1,00 on / m 3 Kyne eorisinden: C 0 0 = C s s 10 35,3 = 100 s s = 3,53 cm Laborauar çökelme eslerinin grafiğini çizersek; Bu grafiken 3,15 cm e karşılık 5 değerini bulabiliriz. Şekil 6.7. Laborauar deneylerinden elde edilen grafik Şekil 6.7 den 5 = 43 dakika bulunur. Buna göre gerekli çökelme alanı

16 131 Q s C = 43 / 60 = 0,716 saa 0 = 35,3 / 100 = 0,353 m Q = 00 m 3 / h Q m 3 cinsinden olduğu için Q s yazılabilir , ,6m 0,353 Buna göre % 0 güvenlik ilavesiyle asarım alanı, = 405,6 1, = 486,8 m bulunur. Silindirik ikinerin çapı ( D ) 1 4 D 1 4 D 486,8 D 5m Tiknerin yüksekliği ise kaba bir yaklaşımla hesaplarsak Sıkışırma bölgesi derindiği en fazla = 1 m Berraklaşırma bölgesi derinliği = 75 cm Çökelme bölgesi derinliği = 150 cm alınırsa Minumum ikner derinliği = 1 + 0,75 + 1,5 = 3,5 m olarak ahmin edebiliriz.

Su Yapıları II Aktif Hacim

Su Yapıları II Aktif Hacim 215-216 Bahar Su Yapıları II Akif Hacim Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi İnşaa Mühendisliği Bölümü Yozga Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversiesi n aa Mühendisli

Detaylı

Reaksiyon Derecesi ve Hız Sabitlerinin Bulunması

Reaksiyon Derecesi ve Hız Sabitlerinin Bulunması ERİYES ÜNİVERSİTESİ Reaksiyon Derecesi ve Hız Sabilerinin Bulunması MÇ Herhangi bir reaksiyon için reaksiyon derecesi ve hız sabiinin belirlenmesi. ÖN BİLGİ Kimyasal reaksiyonların nasıl, ne hızda ve hangi

Detaylı

Hidrograf Analizi. Hiyetograf. Havza Çıkışı. Havza. Debi (m³/s) Hidrograf. Zaman (saat)

Hidrograf Analizi. Hiyetograf. Havza Çıkışı. Havza. Debi (m³/s) Hidrograf. Zaman (saat) Hidrograf Analizi Hiyeograf Havza Debi (m³/s) Havza Çıkışı Hidrograf Zaman (saa) 1 Hidrograf Q Hiyeograf Hidrograf Hidrograf Q Gecikme zamanı Pik Debi B Alçalma Eğrisi (Çekilme Yükselme Eğrisi (kabarma)

Detaylı

Yapı Malzemeleri BÖLÜM 5. Agregalar II

Yapı Malzemeleri BÖLÜM 5. Agregalar II Yapı Malzemeleri BÖLÜM 5 Agregalar II Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 5.8. Agrega Elek Analizi Mamlouk/Zaniewski,

Detaylı

1) Çelik Çatı Taşıyıcı Sisteminin Geometrik Özelliklerinin Belirlenmesi

1) Çelik Çatı Taşıyıcı Sisteminin Geometrik Özelliklerinin Belirlenmesi 1) Çelik Çaı Taşıyıcı Siseminin Geomerik Özelliklerinin Belirlenmesi 1.1) Aralıklarının Çaı Örüsüne Bağlı Olarak Belirlenmesi Çaı örüsünü aşıyan aşıyıcı eleman aşık olarak isimlendirilir. Çaı sisemi oplam

Detaylı

DAİRESEL HAREKET Katı Cisimlerin Dairesel Hareketi

DAİRESEL HAREKET Katı Cisimlerin Dairesel Hareketi BÖLÜM 1 DAİRESEL HAREKET 1. DAİRESEL HAREKET 1.1. Kaı Cisimlerin Dairesel Harekei Açısal Yer Değişim: Bir eksen erafında dönmeke olan bir cismin (eker ezgah mili, volan vb.) dönme ekisi ile bir iş yapılır.

Detaylı

Çift Üstel Düzeltme (Holt Metodu ile)

Çift Üstel Düzeltme (Holt Metodu ile) Tahmin Yönemleri Çif Üsel Düzelme (Hol Meodu ile) Hol meodu, zaman serilerinin, doğrusal rend ile izlenmesi için asarlanmış bir yönemdir. Yönem (seri için) ve (rend için) olmak üzere iki düzelme kasayısının

Detaylı

Özgül Ağırlık Farkı veya Gravite ile Zenginleştirme

Özgül Ağırlık Farkı veya Gravite ile Zenginleştirme 1 Özgül Ağırlık Farkı veya Gravite ile Zenginleştirme 1. Özgül Ağırlık Farkı İle Zenginleştirmenin Genel Tanımı Mineral tanelerinin, aralarındaki özgül ağırlık farklılığının neden olduğu, akışkan ortamlardaki

Detaylı

5. BORU HATLARI VE BORU BOYUTLARI

5. BORU HATLARI VE BORU BOYUTLARI h 1 h f h 2 1 5. BORU HATLARI VE BORU BOYUTLARI (Ref. e_makaleleri) Sıvılar Bernoulli teoremine göre, bir akışkanın bir borudan akabilmesi için, aşağıdaki şekilde şematik olarak gösterildiği gibi, 1 noktasındaki

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN BASMA DENEYİ. Çekme deneyi numunesi, mekanik çekme cihazı, gres ve grafit gibi çeşitli tipte yağlayıcı ve kumpas.

METALİK MALZEMELERİN BASMA DENEYİ. Çekme deneyi numunesi, mekanik çekme cihazı, gres ve grafit gibi çeşitli tipte yağlayıcı ve kumpas. T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ METALİK MALZEMELERİN BASMA DENEYİ DENEYİN ADI Mealik Malzemelerin

Detaylı

YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM

YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM YAVAŞ DEĞİŞEN ÜNİFORM OLMAYAN AKIM Yavaş değişen akımların analizinde kullanılacak genel denklem bir kanal kesitindeki toplam enerji yüksekliği: H = V g + h + z x e göre türevi alınırsa: dh d V = dx dx

Detaylı

Çizelge 5.1. Çeşitli yapı elemanları için uygun çökme değerleri (TS 802)

Çizelge 5.1. Çeşitli yapı elemanları için uygun çökme değerleri (TS 802) 1 5.5 Beton Karışım Hesapları 1 m 3 yerine yerleşmiş betonun içine girecek çimento, su, agrega ve çoğu zaman da ilave mineral ve/veya kimyasal katkı miktarlarının hesaplanması problemi pek çok kişi tarafından

Detaylı

PNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMUM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN EŞİTLİKLER

PNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMUM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN EŞİTLİKLER 105 PNÖMATİK TAŞIMA SİSTEMLERİ VE OPTİMM TAŞIMA HIZININ BELİRLENMESİNDE KLLANILAN EŞİTLİKLER Faih YILMAZ ÖZET Kaı akışkanların (oz,küçük aneli) aşınmasında kullanılan sisemlerden biriside Pnömaik Tasıma

Detaylı

Karabük Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi...www.IbrahimCayiroglu.com. STATİK (2. Hafta)

Karabük Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi...www.IbrahimCayiroglu.com. STATİK (2. Hafta) AĞIRLIK MERKEZİ STATİK (2. Hafta) Ağırlık merkezi: Bir cismi oluşturan herbir parçaya etki eden yerçeki kuvvetlerinin bileşkesinin cismin üzerinden geçtiği noktaya Ağırlık Merkezi denir. Şekil. Ağırlık

Detaylı

= t. v ort. x = dx dt

= t. v ort. x = dx dt BÖLÜM.4 DOĞRUSAL HAREKET 4. Mekanik Mekanik konusu, kinemaik ve dinamik olarak ikiye ayırmak mümkündür. Kinemaik cisimlerin yalnızca harekei ile ilgilenir. Burada cismin hareke ederken izlediği yol önemlidir.

Detaylı

322 Cevher Hazırlama Laboratuarı II Yoğunluk Farkına göre Zenginleştirme FALCON KONSANTRATÖR ile ZENGİNLEŞTİRME

322 Cevher Hazırlama Laboratuarı II Yoğunluk Farkına göre Zenginleştirme FALCON KONSANTRATÖR ile ZENGİNLEŞTİRME 1. Giriş 322 Cevher Hazırlama Laboratuarı II Yoğunluk Farkına göre Zenginleştirme FALCON KONSANTRATÖR ile ZENGİNLEŞTİRME Falcon cihazı temel olarak bir ayırma oluğu ile devamlı çalışan bir santrifüjün

Detaylı

K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ

K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER ve KÖMÜR HAZIRLAMA ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ DENEY FÖYÜ KAPAĞI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE OLMALIDIR. T.C. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

AGREGA GRONULÜMETRİSİ. Sakarya Üniversitesi

AGREGA GRONULÜMETRİSİ. Sakarya Üniversitesi AGREGA GRONULÜMETRİSİ Sakarya Üniversitesi Agregalarda Granülometri (Tane Büyüklüğü Dağılım) Agrega yığınında bulunan tanelerin oranlarının belirlenmesine granülometri denir. Kaliteli yani, yüksek mukavemetli

Detaylı

PARÇA MEKANİĞİ UYGULAMA 1 ŞEKİL FAKTÖRÜ TAYİNİ

PARÇA MEKANİĞİ UYGULAMA 1 ŞEKİL FAKTÖRÜ TAYİNİ PARÇA MEKANİĞİ UYGULAMA 1 ŞEKİL FAKTÖRÜ TAYİNİ TANIM VE AMAÇ: Bireyselliklerini koruyan birbirlerinden farklı özelliklere sahip çok sayıda parçadan (tane) oluşan sistemlere parçalı malzeme denilmektedir.

Detaylı

FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 )

FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 ) FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 ) KURAM: Kondansaörün Dolma ve Boşalması Klasik olarak bildiğiniz gibi, iki ileken paralel plaka arasına dielekrik (yalıkan) bir madde konulursa kondansaör oluşur.

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 10 Eylemsizlik Momentleri Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C.Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 10. Eylemsizlik Momentleri

Detaylı

STATİK AĞIRLIK MERKEZİ. 3.1 İki Boyutlu Cisimler 3.2 Düzlem Eğriler 3.3 Bileşik Cisimler. 3.4 Integrasyon ile ağırlık merkezi hesabı

STATİK AĞIRLIK MERKEZİ. 3.1 İki Boyutlu Cisimler 3.2 Düzlem Eğriler 3.3 Bileşik Cisimler. 3.4 Integrasyon ile ağırlık merkezi hesabı 1 STATİK AĞIRLIK MERKEZİ 3.1 İki Boyutlu Cisimler 3.2 Düzlem Eğriler 3.3 Bileşik Cisimler 3.4 Integrasyon ile ağırlık merkezi hesabı 3.5 Pappus-Guldinus Teoremi 3.6 Yayılı Yüke Eşdeğer Tekil Yük 3.7 Sıvı

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET A BASINÇ VE BASINÇ BİRİMLERİ (5 SAAT) Madde ve Özellikleri 2 Kütle 3 Eylemsizlik 4 Tanecikli Yapı 5 Hacim 6 Öz Kütle (Yoğunluk) 7 Ağırlık 8

Detaylı

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon 2 Yüklenen bir zeminin sıkışmasının aşağıdaki nedenlerden dolayı meydana geleceği düşünülür: Zemin danelerinin sıkışması Zemin boşluklarındaki hava ve /veya suyun

Detaylı

DENEY Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ

DENEY Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ DENEY NO Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahme ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Musafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ Deney aşamaları Tahmini süre (dak) 1) Ön bilgi kısa

Detaylı

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ

ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ ÖN ÇÖKTÜRME HAVUZU DİZAYN KRİTERLERİ Ön çöktürme havuzlarında normal şartlarda BOİ 5 in % 30 40 ı, askıda katıların ise % 50 70 i giderilmektedir. Ön çöktürme havuzunun dizaynındaki amaç, stabil (havuzda

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ LABORATUVARI

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ LABORATUVARI TEK EKSENLİ SIKIŞMA (BASMA) DAYANIMI DENEYİ (UNIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST) 1. Amaç: Kaya malzemelerinin üzerlerine uygulanan belirli bir basınç altında kırılmadan önce ne kadar yüke dayandığını belirlemektir.

Detaylı

BÖLÜM-8 HİDROGRAF ANALİZİ 8.1 GİRİŞ 8.2 HİDROGRAFIN ELEMANLARI

BÖLÜM-8 HİDROGRAF ANALİZİ 8.1 GİRİŞ 8.2 HİDROGRAFIN ELEMANLARI BÖLÜM-8 HİDROGRAF ANALİZİ 8.1 GİRİŞ Taşkınların ve kurak devrelerin incelenmesinde akımın zaman içinde değişimini göseren hidrografı bilmek gerekir. Bu bölümde oplam akış hacminin akarsuyun bir kesiinde

Detaylı

şeklinde ifade edilir.

şeklinde ifade edilir. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 21 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I ANDREASEN PIPETTE YÖNTEMİ İLE TANE BOYU DAĞILIMININ BELİRLENMESİ 1. AMAÇ Geleneksel labaratuvar elekleriyle elenemeyecek kadar küçük tane boylu malzemelerin

Detaylı

Havuz Mekanik Tesisat Hesabı

Havuz Mekanik Tesisat Hesabı Havuz Mekanik Tesisat Hesabı Havuz Bilgileri; Havuz boyutları=6x9m Havuz Alanı=44m2 Derinliği=.2m Projede TS 899 standartları ele alınmıştır. (TS 899; Yüzme havuzları, suyun hazırlanması, teknik yapım,

Detaylı

BÖLÜM-7 YÜZEYSEL AKIŞ (SURFACE RUNOFF)

BÖLÜM-7 YÜZEYSEL AKIŞ (SURFACE RUNOFF) BÖÜM-7 YÜZEYSE KIŞ (SURFCE RUNOFF) 7.1 GİRİŞ Yağışan (kar, yağmur) sızma, yüzeysel birikirme ve yüzeyalı akışı çıkıkan sonra ara kalan kısma yüzeysel akış denir. Kısaca yüzeysel akışa yağış fazlası denilebilir.

Detaylı

BÖLÜM-9 TAŞKIN ÖTELENMESİ (FLOOD ROUTING)

BÖLÜM-9 TAŞKIN ÖTELENMESİ (FLOOD ROUTING) BÖLÜM-9 TAŞKIN ÖTELENMEİ (FLD RUTING) 9. GİRİŞ Tarih göseriyor ki pek çok medeniye kurulurken, insanlar için suyun vazgeçilmez öneminden dolayı akarsu kenarları ercih edilmişir. Bunun içme ve sulama suyunu

Detaylı

Bernoulli Denklemi, Basınç ve Hız Yükleri Borularda Piezometre ve Enerji Yükleri Venturi Deney Sistemi

Bernoulli Denklemi, Basınç ve Hız Yükleri Borularda Piezometre ve Enerji Yükleri Venturi Deney Sistemi Bernoulli Denklemi, Basınç ve Hız Yükleri Borularda Piezometre ve Enerji Yükleri Venturi Deney Sistemi Akışkanlar dinamiğinde, sürtünmesiz akışkanlar için Bernoulli prensibi akımın hız arttıkça aynı anda

Detaylı

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK TÜRBİN ANALİZ VE DİZAYN ESASLARI Hidrolik türbinler, su kaynaklarının yerçekimi potansiyelinden, akan suyun kinetik enerjisinden ya da her ikisinin

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI DENEY ADI: AGREGA ELEK ANALİZİ VE GRANÜLOMETRİ EĞRİSİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI DENEY ADI: AGREGA ELEK ANALİZİ VE GRANÜLOMETRİ EĞRİSİ DENEY ADI: AGREGA ELEK ANALİZİ VE GRANÜLOMETRİ EĞRİSİ AMAÇ: İnşaat ve madencilik sektöründe beton, dolgu vb. içerisinde kullanılacak olan agreganın uygun gradasyona (üniform bir tane boyut dağılımına)

Detaylı

YOĞUNLUK DENEYİ. Kullanılacak Donanım: 1. Terazi. 2. Balon jöje ve/veya piknometre, silindir (tank) Balon jöje. Piknometre. 3. Öğütülmüş ve toz cevher

YOĞUNLUK DENEYİ. Kullanılacak Donanım: 1. Terazi. 2. Balon jöje ve/veya piknometre, silindir (tank) Balon jöje. Piknometre. 3. Öğütülmüş ve toz cevher YOĞUNLUK DENEYİ TANIM VE AMAÇ: Bir maddenin birim hacminin kütlesine özkütle veya yoğunluk denir. Birim hacim olarak 1 cm3, kütle birimi olarak da g alınırsa, yoğunluk birimi g/cm3 olur. Bir maddenin kütlesi

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 9 Ağırlık Merkezi ve Geometrik Merkez Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C. Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 9. Ağırlık

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 00321 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI l ELEK ANALİZİ DENEYİ

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 00321 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI l ELEK ANALİZİ DENEYİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 00321 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI l ELEK ANALİZİ DENEYİ ARAŞTIRMA-TARTIŞMA SORULARI a) Mineral mühendisliği bakımından tane ve tane boyutu ne demektir? Araştırınız.

Detaylı

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER Problem 1: 38 mm çapında, 76 mm yüksekliğinde bir örselenmemiş zemin örneğinin doğal kütlesi 165 g dır. Aynı zemin örneğinin etüvde kurutulduktan sonraki kütlesi 153 g dır.

Detaylı

ELEK ANALİZİ meş (mesh) numarası

ELEK ANALİZİ meş (mesh) numarası ELEK ANALİZİ Eleme, tanelerin belirli büyüklükteki delik veya açıklıklardan geçebilme veya geçememe özelliğine dayanarak yapılan bir boyuta göre sınıflandırma işlemidir. Elek analizi ya da elek çözümlemesi

Detaylı

Kafes Kiriş yük idealleştirmesinin perspektif üzerinde gösterimi. Aşık. P m

Kafes Kiriş yük idealleştirmesinin perspektif üzerinde gösterimi. Aşık. P m 3. KAFES KİRİŞİN TASARIMI 3.1 Kafes Kiriş Yüklerinin İdealleşirilmesi Kafes kirişler (makaslar), aşıkları, çaı örüsünü ve çaı örüsü üzerine ekiyen dış yükleri (rüzgar, kar) aşırlar ve bu yükleri aşıklar

Detaylı

Elipsoid Üçgenlerinin Hesaplanması Yedek Hesap Yüzeyi olarak Küre

Elipsoid Üçgenlerinin Hesaplanması Yedek Hesap Yüzeyi olarak Küre Jeodezi 7 1 Elipsoid Üçgenlerinin Hesaplanması Yedek Hesap Yüzeyi olarak Küre Elipsoid yüzeyinin küçük parçalarında oluşan küçük üçgenlerin (kenarları 50-60 km den küçük) hesaplanmasında klasik jeodezide

Detaylı

a Şekil 1. Kare gözlü elek tipi

a Şekil 1. Kare gözlü elek tipi Deney No: 3 Deney Adı: Agregalarda Elek Analizi Deneyin yapıldığı yer: Yapı Malzemeleri Laboratuarı Deneyin Amacı: Agrega yığınındaki taneler çeşitli boyutlardadır. Granülometri, diğer bir deyişle elek

Detaylı

1-AGREGALARIN HAZIRLANMASI (TS EN 932-1, TS 707, ASTM C 33)

1-AGREGALARIN HAZIRLANMASI (TS EN 932-1, TS 707, ASTM C 33) 1-AGREGALARIN HAZIRLANMASI (TS EN 932-1, TS 707, ASTM C 33) Deneye tabi tutulacak malzeme de aranılacak en önemli özellik alındığı kaynağı tam olarak temsil etmesidir. Malzeme kaynağın özelliğini temsil

Detaylı

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

MADDE ve ÖZELLİKLERİ MADDE ve ÖZELLİKLERİ 1 1. Aşağıdaki birimleri arasındaki birim çevirmelerini yapınız. 200 mg =.. cg ; 200 mg =... dg ; 200 mg =...... g 0,4 g =.. kg ; 5 kg =... g ; 5 kg =...... mg t =...... kg ; 8 t =......

Detaylı

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR:

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR: BURULMA DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Burulma deneyi, malzemelerin kayma modülü (G) ve kayma akma gerilmesi ( A ) gibi özelliklerinin belirlenmesi amacıyla uygulanır. 2. TANIMLAMALAR: Kayma modülü: Kayma gerilmesi-kayma

Detaylı

AGREGALAR Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

AGREGALAR Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi AGREGALAR Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Agregalar, beton, harç ve benzeri yapımında çimento ve su ile birlikte kullanılan, kum, çakıl, kırma taş gibi taneli farklı mineral yapıya sahip inorganik

Detaylı

INSA354 ZEMİN MEKANİĞİ

INSA354 ZEMİN MEKANİĞİ INSA354 ZEMİN MEKANİĞİ Dr. Ece ÇELİK 1. Kompaksiyon 2 Kompaksiyon (sıkıştırma) Kompaksiyon mekanik olarak zeminin yoğunluğunu artırma yöntemi olarak tanımlanmaktadır. Yapı işlerinde kompaksiyon, inşaat

Detaylı

AKM 205-BÖLÜM 2-UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ

AKM 205-BÖLÜM 2-UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ AKM 205-BÖLÜM 2-UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ 1 Bir otomobil lastiğinin basıncı, lastik içerisindeki havanın sıcaklığına bağlıdır Hava sıcaklığı 25 C iken etkin basınç 210 kpa dır Eğer lastiğin hacmi 0025

Detaylı

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER Problem 1: 38 mm çapında, 76 mm yüksekliğinde bir örselenmemiş kohezyonlu zemin örneğinin doğal (yaş) kütlesi 155 g dır. Aynı zemin örneğinin etüvde kurutulduktan sonraki kütlesi

Detaylı

fonksiyonunun [-1,1] arasındaki grafiği hesaba katılırsa bulunan sonucun

fonksiyonunun [-1,1] arasındaki grafiği hesaba katılırsa bulunan sonucun . UŞAK FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ANALİZ II FİNAL SORULARI ÇÖZÜMLERİ d belirli integralinin aşağıdaki çözümünün doğru olup olmadığını belirtiniz. Eğer çözüm yanlış ise sebebini açıklayınız.

Detaylı

Ters Perspektif Dönüşüm ile Doku Kaplama

Ters Perspektif Dönüşüm ile Doku Kaplama KRDENİZ EKNİK ÜNİERSİESİ BİLGİSR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSR GRFİKLERİ LBORURI ers Perspekif Dönüşüm ile Doku Kaplama 1. Giriş Bu deneyde, genel haları ile paralel ve perspekif izdüşüm eknikleri, ers perspekif

Detaylı

Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin

Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin BURMA DENEYİ Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin genel mekanik özelliklerinin saptanmasında

Detaylı

Bahar. Su Yapıları II Hava Payı. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1

Bahar. Su Yapıları II Hava Payı. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Hava

Detaylı

Dikey yönde çalışma için OBO Dikey Kablo Merdiveni Sistemleri Çok kapsamlı sistem aksesuarları, üniversal olarak kombinasyon yapabilme imkanı

Dikey yönde çalışma için OBO Dikey Kablo Merdiveni Sistemleri Çok kapsamlı sistem aksesuarları, üniversal olarak kombinasyon yapabilme imkanı Dikey yönde çalışma için OO Dikey Kablo Merdiveni Sisemleri Çok kapsamlı sisem aksesuarları, üniversal olarak kombinasyon yapabilme imkanı sunmakadır Doğrudan duvara monaj ve ayrıca serbes olarak da mone

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 1 kışkan Statiğine Giriş kışkan statiği (hidrostatik, aerostatik), durgun haldeki akışkanlarla

Detaylı

FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ

FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ FİLTRASYON 1 GENEL BİLGİ Filtrasyon adından da anlaşılacağı üzere filtre etmek anlamına gelir. Başka bir deyişle filtrasyon, bir akışkanın katı parçacıklar içerisinden geçirilerek bünyesindeki kirliklerin

Detaylı

Akışkanların Dinamiği

Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.

Detaylı

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Drenaj kanalları, drenaj alanına ilişkin en yüksek yüzey akış debisi veya drenaj katsayısı ile belirlenen kanal kapasitesi gözönüne alınarak

Detaylı

ÇÖKTÜRME DENEY FÖYÜ. Yukarıdaki denklemde FG, FB ve FS ifadeleri yerine açılımları yazılacak olursa; ifadesi ortaya çıkar.

ÇÖKTÜRME DENEY FÖYÜ. Yukarıdaki denklemde FG, FB ve FS ifadeleri yerine açılımları yazılacak olursa; ifadesi ortaya çıkar. ÇÖKTÜRME DENEY FÖYÜ 1.1 GENEL BİLGİLER Danelerin yerçekiminin etkisiyle tek tek birbirinden bağımsız olarak hareket ettiği çökelme tipidir. Daneler arasında floklaşma olmaz. Bu yüzden çökelme hızı yükseklikle

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu HAFTALIK DERS PLANI Hafta Konular Kaynaklar 1 Zeminle İlgili Problemler ve Zeminlerin Oluşumu [1], s. 1-13 2 Zeminlerin Fiziksel Özellikleri [1], s. 14-79; [23]; [24]; [25] 3 Zeminlerin Sınıflandırılması

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ LABORATUVARI

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ LABORATUVARI TEK EKSENLİ SIKIŞMA (BASMA) DAYANIMI DENEYİ (UNIAXIAL COMPRESSIVE STRENGTH TEST) 1. Amaç: Kaya malzemelerinin üzerlerine uygulanan belirli bir basınç altında kırılmadan önce ne kadar yüke dayandığını belirlemektir.

Detaylı

FİZİK DÖNEM ÖDEVİ KONU: HACİM SINIFI NUMARASI: 9/A 821

FİZİK DÖNEM ÖDEVİ KONU: HACİM SINIFI NUMARASI: 9/A 821 FİZİK DÖNEM ÖDEVİ KONU: HACİM ÖĞRETMENİN ADI SOYADI: FAHRETTİN KALE ÖĞRENCİNİN: ADI SOYADI: ESMA GÖKSAL SINIFI NUMARASI: 9/A 821 1. Çiftliğinde 4000 tane koyun barındıran bir çiftçi, koyunların 8 günlük

Detaylı

Süzdürme durulama elekleri. İri şist. Ara ürün. Süzdürme. 2.Ağır oram siklonu. Süzdürme. durulama elekleri. Süzdürme durulama elekleri

Süzdürme durulama elekleri. İri şist. Ara ürün. Süzdürme. 2.Ağır oram siklonu. Süzdürme. durulama elekleri. Süzdürme durulama elekleri GİRİŞ Evsel ve endüstriyel yakıt olarak kullanılan kömürlerin kaliteleri, çevre koruma ve hava kirliliği nedeniyle günümüzde büyük önem arz etmektedir. Oluşum ve üretim koşullarına bağlı olarak kaçınılmaz

Detaylı

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Konik Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR

Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Konik Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR Makine Elemanları II Prof. Dr. Akgün ALSARAN Konik Dişli Çarklar DİŞLİ ÇARKLAR İçerik Giriş Konik dişli çark mekanizması Konik dişli çark mukavemet hesabı Konik dişli ark mekanizmalarında oluşan kuvvetler

Detaylı

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN VE TÜNEL KAZILARINDA MEKANİZASYON LABORATUVAR DENEY FÖYÜ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN VE TÜNEL KAZILARINDA MEKANİZASYON LABORATUVAR DENEY FÖYÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN VE TÜNEL KAZILARINDA MEKANİZASYON LABORATUVAR DENEY FÖYÜ Deney 1. Sievers Minyatür Delme Deneyi Deney 2. Kırılganlık(S20) Deneyi Deney 3. Cerchar Aşındırıcılık İndeksi (CAI)

Detaylı

KTU MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI Arş. Gör. Şener ALİYAZICIOĞLU LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ

KTU MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI Arş. Gör. Şener ALİYAZICIOĞLU LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ LOS ANGELES AŞINMA DENEYİ Tanım: Darbe dayanımı, standart boyutlardaki kayaçların belirli bir doğrultuda darbelere karşı gösterdiği dirençtir. Kayaç malzemesinin darbe ve aşınma gibi etkilere karşı dayanıklılığının

Detaylı

25. f: R { 4} R 28. ( ) 3 2 ( ) 26. a ve b reel sayılar olmak üzere, 27. ( ) eğrisinin dönüm noktasının ordinatı 10 olduğuna göre, m kaçtır?

25. f: R { 4} R 28. ( ) 3 2 ( ) 26. a ve b reel sayılar olmak üzere, 27. ( ) eğrisinin dönüm noktasının ordinatı 10 olduğuna göre, m kaçtır? . f: R { 4} R, > ise ( ) 4 f =, ise 6 8. ( ) f = 6 + m + 4 eğrisinin dönüm noktasının ordinatı olduğuna göre, m kaçtır? ) 7 ) 8 ) 9 ) E) fonksiyonu aşağıdaki değerlerinin hangisinde süreksizdir? ) ) )

Detaylı

Bir malzeme, mal veya ürünün bir yerden başka bir yere taşınmasına endüstriyel taşıma denir. Endüstriyel taşınma iki sınıfa ayrılmaktadır.

Bir malzeme, mal veya ürünün bir yerden başka bir yere taşınmasına endüstriyel taşıma denir. Endüstriyel taşınma iki sınıfa ayrılmaktadır. ENDÜSTRİYEL TAŞIMA (TRANSPORT) Bir malzeme, mal veya ürünün bir yerden başka bir yere taşınmasına endüstriyel taşıma denir. Endüstriyel taşınma iki sınıfa ayrılmaktadır. İç Taşıma (Kısa mesafeli taşıma)

Detaylı

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar Harita Nedir? Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasıyla oluşan çizimlere denir. Haritacılık bilimine kartografya denir. Bir çizimin harita

Detaylı

Deneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması.

Deneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması. 1 Deneyin Adı Çekme Deneyi Deneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması. Teorik Bilgi Malzemelerin statik (darbesiz) yük altındaki mukavemet özelliklerini

Detaylı

HİDROLİK GÜÇ ÜNİTESİ Hidrolik hortum

HİDROLİK GÜÇ ÜNİTESİ Hidrolik hortum - 1 -- 10. 10.1 Genel lar uçlarında rekorlar bulunan basınca dayanıklı elastik özel hortumlardır. Elastik kısım üç parçadan oluşur: α. İç hortum. Sızdırmazlığı sağlayan kısımdır ve içinden geçen sıvıya

Detaylı

MAKSİMUM-MİNİMUM PROBLEMLERİ

MAKSİMUM-MİNİMUM PROBLEMLERİ 1 MAKSİMUM-MİNİMUM PROBLEMLERİ En büyük veya en küçük olması istenen değer (uzunluk, alan, hacim, vb.) tek değişkene bağlı bir fonksiyon olacak şekilde düzenlenir. Bu fonksiyonun türevinden ekstremum noktasının

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi * Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı * Elektronik Laboratuarı I

Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi * Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Anabilim Dalı * Elektronik Laboratuarı I Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim alı * Elekronik Laborauarı I FET.Lİ KUETLENİİCİLE 1. eneyin Amacı FET Transisörlerle yapılan

Detaylı

HİDROSTATİK BASINÇ KUVVETLERİN HESABI (Belirli bir yüzey üzerinde basınç dağılışının meydana getirdiği kuvvet)

HİDROSTATİK BASINÇ KUVVETLERİN HESABI (Belirli bir yüzey üzerinde basınç dağılışının meydana getirdiği kuvvet) Akışkanlar Mekaniği Akışkanların Statiği - Basınç Kuvveti Kısa DersNotu: H04-S1 AKIŞKANLARIN STATİĞİ Hatırlatma: Gerilme tansörel bir fiziksel büyüklüktür. Statik halde ( ) skaler bir büyüklüğe dönüşmektedir.

Detaylı

BOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce;

BOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce; BOBĐER MAYETĐK AAI TEME POSTUATARI Birim yüke elekrik alan içerisinde uygulanan kuvvei daha önce; F e = qe formülüyle vermişik. Manyeik alan içerisinde ise bununla bağlanılı olarak hareke halindeki bir

Detaylı

STADLER. Mühendisliğin zirvesinde. Balistik ayırıcılar

STADLER. Mühendisliğin zirvesinde. Balistik ayırıcılar Mühendisliğin zirvesinde Balistik ayırıcılar Becerileri: Bir malzeme akışının etkili şekilde çeşitli bölümlere ayrılması Yuvarlanan ve ağır maddeler; örn. kaplar, plastik şişeler, taşlar, ahşap, teneke

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 00322 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI ll YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYİ

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 00322 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI ll YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 00322 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI ll YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYİ ARAŞTIRMA-TARTIŞMA SORULARI i) Zenginleştirme kriteri (Taggart Kriteri) nedir? Ne amaçla kullanılır?

Detaylı

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN ULAŞTIRMA Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN 2 7-YOL GEOMETRİK STANDARTLARI 3 Geometrik Standartlar Yolun Genişliği Yatay ve Düşey Kurba Yarıçapları Yatay Kurbalarda Uygulanan Enine Yükseltme (Dever) Boyuna Eğim

Detaylı

3/9/ µ-2µ Filler (taşunu) 2µ altı Kil. etkilemektedir.

3/9/ µ-2µ Filler (taşunu) 2µ altı Kil. etkilemektedir. Agregaların tane boyutuna göre sınıflandırılması: Agregalar boyutlarına göre ince agrega (kum, kırmakum), iri agrega (çakıl, kırmataş) ve tuvenan (karışık) agrega olmak üzere üç sınıfa ayırılabilir. Normal

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1. DÖNEL YÜZEYLER a Üreteç Eğrisi Parametrik Değilse b Üreteç Eğrisi Parametrik Olarak Verilmişse... 4

İÇİNDEKİLER. 1. DÖNEL YÜZEYLER a Üreteç Eğrisi Parametrik Değilse b Üreteç Eğrisi Parametrik Olarak Verilmişse... 4 İÇİNDEKİLER 1. DÖNEL YÜZEYLER... 1 1.a Üreeç Eğrisi Paramerik Değilse... 1 1.b Üreeç Eğrisi Paramerik Olarak Verilmişse.... DÖNEL YÜZEYLERLE İLGİLİ ÖRNEKLER... 5.a α f,,0 Eğrisinin Dönel Yüzeyleri... 5.b

Detaylı

HİDROLİK SINIFLANDIRMA

HİDROLİK SINIFLANDIRMA HİDROLİK SINIFLANDIRMA 1. Tanenin Akışkan İçerisindeki Hareket Bölgeleri Şekil 1. Akışkan ortamda çökelen küresel bir tane için, Reynolds sayısı (Re) ile Direnç Sabiti (C D ) arasındaki deneysel ilişki.

Detaylı

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout Su seviyesi = h a in Kum dolu sütun out Su seviyesi = h b 1803-1858 Modern hidrojeolojinin doğumu Henry Darcy nin deney seti (1856) 1 Darcy Kanunu Enerjinin yüksek olduğu yerlerden alçak olan yerlere doğru

Detaylı

Üst başlık hareket. kolu. Üst başlık. Askı yatak. Devir sayısı seçimi. Fener mili yuvası İş tablası. Boyuna hareket volanı Düşey hareket.

Üst başlık hareket. kolu. Üst başlık. Askı yatak. Devir sayısı seçimi. Fener mili yuvası İş tablası. Boyuna hareket volanı Düşey hareket. Frezeleme İşlemleri Üst başlık Askı yatak Fener mili yuvası İş tablası Üst başlık hareket kolu Devir sayısı seçimi Boyuna hareket volanı Düşey hareket kolu Konsol desteği Eksenler ve CNC Freze İşlemler

Detaylı

Yeryüzünde Hareket. Test 1 in Çözümleri. 3. I. yol. K noktasından 30 m/s. hızla düşen cismin L 50 noktasındaki hızı m/s, M noktasındaki 30

Yeryüzünde Hareket. Test 1 in Çözümleri. 3. I. yol. K noktasından 30 m/s. hızla düşen cismin L 50 noktasındaki hızı m/s, M noktasındaki 30 4 eryüzünde Hareke es in Çözümleri. nokasından serbes bırakılan cisim, 4 lik yolu e 3 olmak üzere iki eşi zamanda alır. Cismin 4 yolu sonundaki ızının büyüklüğü ise yolu sonundaki ızının büyüklüğü olur..

Detaylı

713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1

713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1 713 SU TEMİNİ VE ÇEVRE ÖDEV #1 Teslim tarihi:- 1. Bir şehrin 1960 yılındaki nüfusu 35600 ve 1980 deki nüfusu 54800 olarak verildiğine göre, bu şehrin 1970 ve 2010 yıllarındaki nüfusunu (a) aritmetik artışa

Detaylı

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t

13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t 3 Hareke Tes in Çözümleri X Y. cisminin siseme er- diği döndürme ekisi 3mgr olup yönü saa ibresinin ersinedir. cisminin siseme erdiği döndürme ekisi mgr olup yönü saa ibresi yönündedir. 3mgr daha büyük

Detaylı

Malzemelerin Mekanik Özellikleri

Malzemelerin Mekanik Özellikleri Malzemelerin Mekanik Özellikleri Bölüm Hedefleri Deneysel olarak gerilme ve birim şekil değiştirmenin belirlenmesi Malzeme davranışı ile gerilme-birim şekil değiştirme diyagramının ilişkilendirilmesi ÇEKME

Detaylı

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR:

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR: BURULMA DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Burulma deneyi, malzemelerin kayma modülü (G) ve kayma akma gerilmesi ( A ) gibi özelliklerinin belirlenmesi amacıyla uygulanır. 2. TANIMLAMALAR: Kayma modülü: Kayma gerilmesi-kayma

Detaylı

TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER

TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER Karadeniz Teknik Üniversiesi Mühendislik Fakülesi * Elekrik-Elekronik Mühendisliği Bölümü Elekronik Anabilim Dalı * Elekronik Laborauarı I 1. Deneyin Amacı TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLER Transisörlerin yükseleç

Detaylı

İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ

İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ 2015-2016 GÜZ YARIYILI Prof. Dr. Zeki GÜNDÜZ 1 DANE ÇAPI DAĞILIMI (GRANÜLOMETRİ) 2 İnşaat Mühendisliğinde Zeminlerin Dane Çapına Göre Sınıflandırılması Kohezyonlu Zeminler Granüler

Detaylı

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 1) Suyun ( H 2 O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde 10 6 m 3 olduğuna göre, birbirine komşu su moleküllerinin arasındaki uzaklığı Avagadro sayısını kullanarak hesap ediniz. Moleküllerin

Detaylı

NEDEN GENLEŞME TANKI KULLANMALI...

NEDEN GENLEŞME TANKI KULLANMALI... NEDEN GENLEŞME TANKI KULLANMALI... TGT..Serisi Genleşme Tankları Isıma, soğuma ve güneş enerjisi gibi kapalı devre esisa sisemleri ile hidrofor ve sıcak kullanma suyu sisemlerini düzgün ve güvenli bir

Detaylı

CHZ 232 Zenginleştirme Öncesi Hazırlık İşlemleri. Uygulama Dersi Notları

CHZ 232 Zenginleştirme Öncesi Hazırlık İşlemleri. Uygulama Dersi Notları CHZ 232 Zenginleştirme Öncesi Hazırlık İşlemleri Uygulama Dersi Notları Soru 1) Ağırlıkça %20 si 62.5 mm üzerinde ve iş indeksi 15 kws/t olan iki tonluk bir numune bir konili kırıcıda 45 dakika içinde

Detaylı

LABORATUVARDA YAPILAN ANALİZLER

LABORATUVARDA YAPILAN ANALİZLER Laboratuvar Adı: Yapı Malzemesi ve Beton Laboratuvarı Bağlı Olduğu Kurum: Mühendislik Fakültesi- İnşaat Mühendisliği Bölümü Laboratuvar Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. M. Haluk Saraçoğlu E-Posta: mhsaracoglu@dpu.edu.tr

Detaylı

KÖMÜR YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYLERİ

KÖMÜR YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYLERİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KÖMÜR HAZIRLAMA DERSİ KÖMÜR YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYLERİ Doç. Dr. Kenan ÇİNKU Araş. Gör. Dr. İsmail DEMİR Kömür Temiz Kömür (Organik Malzeme) Nem İnorganik

Detaylı

BATMIŞ YÜZEYLERE GELEN HİDROSTATİK KUVVETLER

BATMIŞ YÜZEYLERE GELEN HİDROSTATİK KUVVETLER BATMIŞ YÜZEYLERE GELEN HİDROSTATİK KUVVETLER Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN Çevre Mühendisliği Bölümü BATMIŞ YÜZEYLERE GELEN HİDROSTATİK KUVVETLER Atatürk Barajı (Şanlıurfa) BATMIŞ YÜZEYLERE ETKİYEN KUVVETLER

Detaylı

DEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları

DEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları DEN 3 Pompa Sistemleri Hesapları Sistem karakteristiği B h S P P B Gözönüne alınan pompalama sisteminde, ve B noktalarına Genişletilmiş Bernoulli denklemi uygulanırsa: L f B B B h h z g v g P h z g v g

Detaylı

Harmanlama Makinalarının Organları ve Özellikleri Harman Düzeni Batör-Kontrbatör

Harmanlama Makinalarının Organları ve Özellikleri Harman Düzeni Batör-Kontrbatör 3.3..3.Harmanlama Makinalarının Organları ve Özellikleri 3.3..3.1. Harman Düzeni Batör-Kontrbatör Harman makinalarında harmanlama düzeninin görevi, daneyi başaktan ayırmak, sapları sarsaklara iletmek ve

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ Konsolidasyon Su muhtevası Dane dağılımı Üç eksenli kesme Deneyler Özgül ağırlık Serbest basınç Kıvam limitleri (likit limit) Geçirgenlik Proktor ZEMİN SU MUHTEVASI DENEYİ Birim

Detaylı