Önder YERLĐKAYA 1 ABSTRACT
|
|
- Ömer Boz
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Sosyal Blmler Dergs, (), TOPLAM FAKTÖR VERĐMLĐLĐĞĐNĐN BĐR BĐLEŞENĐ OLARAK TEK- NĐK ETKĐNLĐK: STOKASTĐK ÜRETĐM SINIRI YAKLAŞIMI ĐLE TÜR- KĐYE ÖZEL ĐMALAT SANAYĐ ÜZERĐNE AMPĐRĐK BĐR ÇALIŞMA Önder YERLĐKAYA ABSTRACT When we talk about productvty, we refer to total factor productvty whch s a productvty measure ncludng all producton factors. Accordng to Solow resdual approach, the unque source of total factor productvty s techncal progress. In ths study, techncal effcency as a source of total factor productvty growth, s estmated by means of stochastc producton fronter approach wth cross-sectonal data n Turksh prvate manufacturng ndustres at three-dgt level. In 985 and 99, the vast majorty of varatons n the growth rate of resdual are clarfed by techncal neffcency. In 995, these varatons are clarfed by random effects. Keywords: Total Factor Productvty, Solow Resdual, Techncal Effcency, Stochastc Producton Fronter. ÖZET Br üretm brmnn vermllğnden anlaşılan tüm üretm faktörlernn vermllğn kapsayan toplam faktör vermllğdr. Solow un artık yaklaşımına göre toplam faktör vermllğnn tek kaynağı teknk lerlemedr. Bu çalışmada, Türkye özel malat sanay üçlü ana ktsad faalyet kollarında toplam faktör vermllğnn kaynağı olarak teknk etknlk, stokastk üretm sınırı yaklaşımı le kest ver kullanılarak tahmn edlmektedr. 985 ve 99 yıllarında, artıktak değşmlern çok büyük br bölümünü teknk etknszlk açıklamaktadır. 995 yılında se bu değşmler, rastlantısal etkler tarafından açıklanmaktadır. Anahtar Kelmeler: Toplam Faktör Vermllğ, Solow Artığı, Teknk Etknlk, Stokastk Üretm Sınırı. Araştırma Görevls, Đstanbul Ünverstes Đktsat Fakültes Đnglzce Đktsat Teors Anablm Dalı.
2 46 Önder YERLĐKAYA GĐRĐŞ Üretm brmlernn performanslarının ölçülmes hem ktsatçılar hem de poltka yapıcılar çn önemldr. Br üretm brmnn performansından bahsederken söz konusu brmn verml ya da vermsz olduğu noktasında brleşlr. Üretm teorsne dayanan vermllk kavramı, çıktı mktarının grd mktarına oranı olarak tanımlanır. Üretm fonksyonu, çıktı le üretm faktörler arasındak fonksyonel lşky gösterdğnden, vermllk le üretm fonksyonu arasındak çok sıkı br bağ vardır. Bu bağlamda, üretm fonksyonundak yukarı doğru kaymalar vermllk artışının br sonucudur. Aynı mktar grd le daha fazla ürün elde etmek ya da aynı mktar ürünü daha az grd le üretmek mümkün olur. Vermllk toplam ya da kısm olmak üzere k açıdan değerlendrleblr. Toplam faktör vermllğ, üretme katılan tüm faktörlern vermllğn kapsar. Bu anlamda toplam faktör vermllğ, üretm sonucunda elde edlen ekonomk değern ya da çıktının, bu değern yaratılmasında kullanılan tüm üretm faktörlernn değerne bölünmesyle bulunur. Buna göre toplam faktör vermllğ en bast halyle, Çıktı Vermllk= Grd () olarak tanımlanablr. Eştlk () le gösterlen vermllk ölçüsü toplam çıktının ve üretm faktörlernn fzk brmler üzernden fade edldğn gösterr. Üretm sürecnde tek br grd le tek br çıktı elde edlyorsa böyle br tanımlama uygun olacaktır. Ne var k, üretm sürec brden fazla grd ve bunun sonucunda elde edlen br ya da daha fazla ürünü htva ettğnden toplam faktör vermllğn ölçmek çn üretm faktörler le çıktının toplam değernn skaler br büyüklük olarak fade edlmes gerekmektedr. Bunun çn fyat ve mktar endekslernden yararlanılır. Böyle br tanımlama fzk olmaktan çok ktsaddr. Çıktı mktarının ktsad değer Toplam Faktör Vermllğ= Grd mktarının ktsad değer () Eştlk () le gösterlen tanımlamaya uygun ölçmenn yapılablmes çn endeks sayılardan (ndex numbers) yararlanılır. Br endeks sayısı, ele alınan değşkenn temel yıl le car yıl arasında gösterdğ değşmler ölçer ve söz konusu değşkenn zaman çersndek ncelğnn ne yönde değştğn gösterr. Örneğn br malın değernn temel alınan yıldan car yıla değşmn hesaplayablmek çn oluşturulan endeks sayısı, V p q p q t t s s s, t / = (3) t t şeklnde gösterlr. p, q sırasıyla söz konusu s s malın car yıldak fyatı ve mktarı, p ve q se temel yıldak fyat ve mktarıdır. Eştlk (3) tek fadede tek br mal söz konusudur. N tane mal çn, N N t t s s Vs, t = p q / p q = = (4) q sırasıyla malının ca- t t le hesaplanır. p ve r dönemdek fyat ve mktarını, p ve s q se temel yıldak fyat ve mktarını göstermektedr. Uygulamada toplam faktör vermllğnn hesaplanablmes çn hem grd hem de çıktı çn fyat veya mktar endekslernn oluşturulması gerekr. En çok kullanılan endeksler Laspayres, Paasche olmakla beraber lteratürde Fsher, Törnqvst ve Dvsa endeksler de kullanılmaktadır. Bu çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Brnc bölümde toplam üretmn üretm faktörleryle açıklanamayan kısmının atfedldğ teknk lerlemenn büyüme muhasebes çerçevesnde Solow un artık yaklaşımı le elde edlmes verlmştr. Đknc bölümde toplam faktör vermlğnn bleşen olarak teknk etknlk kavramı ve teknk etknlğn ölçülmes teork çerçevede verlmştr. Üçüncü bölümde se bu makalenn uygulamasına dayanak teşkl eden stokastk üretm sınırı yaklaşımının teork temellerne ve zleyen alt bölümde tahmn sürecne yer verlmştr. Dördüncü bölümde se stokastk üretm sınırı yaklaşımının Türkye Özel Đmalat Sanaynde üçlü ana ktsad faalyet kollarına göre seçlmş bazı sektörlerdek toplam üretmn kaynakları araştırılmış ve teknk etknlk skorları elde edlmştr. Son bölümde amprk çalışmanın sonuçlarına yer verlmştr. I. SOLOW ARTIĞI s
3 Sosyal Blmler Dergs 47 Endeks sayılar yaklaşımından başka toplam faktör vermllğn gösteren br dğer yaklaşım Solow artığıdır k, (Solow resdual) üretm artışının ne kadarının sermaye ne kadarının emek ve ne kadarının teknk lerlemeden kaynaklandığını ölçmektedr. Solow un artık yaklaşımına göre toplam faktör vermllğnn tek kaynağı teknk lerlemedr. Solow (957: 3), toplam üretm fonksyonunu şu şeklde fade etmştr: (,, ) Q= F K t L t t (5) Q, K ( t ), L( t ) ve t sırasıyla toplam üretm, fzk sermayey, emeğ ve teknk lerlemeye mkân veren zamanı göstermektedr. Solow artığını elde edeblmek çn Hcks-nötral br teknolojk gelşmey çeren üretm fonksyonu şu şeklde yazılır: Q= T ( t) F K( t), L( t), t (6) T ( t ), Hcks anlamında teknolojk gelşmey fade etmektedr. (6) no lu fadenn zamana göre türev alınıp Q ya bölünürse, [ F Q F Q K L ] Q & / Q= T & / T K & / + L & / (7) + elde edlr. (7) no lu denklemn sağ tarafında parantez çersndek fadenn lk term K le çarpılıp K ye bölünürse ve knc term de L le çarpılıp L ye bölünürse, [ π ( π ) ] Q & / Q= T & / T K & / K+ L & / L (8) + üretmn ve üretm faktörlernn büyüme hadler cnsnden yazılmış olur. 3 Denklem (8) büyüme muhasebes denklemdr. Buna göre üretmnn büyüme hadd, sermayenn büyüme hadd ve toplam üretmden aldığı paya, emeğn büyüme hadd ve toplam üretmden aldığı paya ve teknk lerlemeye bağlıdır. Böylelkle, toplam üretm, sermaye ve emek verler kullanılarak, Sermaye-emek oranı değşmekszn herhang br yenlk, faktörlern marjnal vermllkler oranlarını değşmyorsa, teknk lerleme Hcks-nötraldır. 3 π F K / Q ve π F L / Q sırasıyla sermayenn K ve emeğn toplam üretmden aldıkları nsp payları göstermektedr. L teknk lerlemenn büyümeye olan katkısı hesaplanablr. (8) no lu fadede gerekl düzenleme yapıldığında, [ π π ] T& / T = Q& / Q K& / K+ ( ) L& / L (9) teknk lerlemenn büyüme hadd cnsnden elde edlr k, toplam faktör vermllğ olarak adlandırılır. Teknk lerleme sonucunda tüm faktörler daha verml hale gelmektedr. Üretm faktörlernn toplam üretmnn büyüme haddne yaptıkları katkıların ayrıştırılması netcesnde elde edlen ve büyümenn üretm faktörler tarafından açıklanamayan kısmını oluşturan bu ölçü Solow artığı olarak ntelenr. Solow un artık yaklaşımına göre toplam faktör vermllğnn tek kaynağı teknk lerlemedr. Son yıllarda yapılan çalışmalar göstermştr k, teknk etknlktek değşmler de toplam faktör vermllğn etklemektedr. Teknk etknlk, ktsad etknlğn bleşenlernden sadece brsdr. Br frmanın ktsad açıdan etkn olablmes çn söz konusu frma teknk etknlğ sağlamalıdır. (Kumbhakar ve Lovell, ) Teknk etknlk, ver grd le maksmum çıktının elde edlmesn gerektrr. Đktsad etknlğnn dğer bleşenler kaynak dağılımı (allocatve effcency) etknlğ ve ölçek etknlğdr. (scale effcency). II. TEKNĐK ETKĐNLĐK KAVRAMI VE TEKNĐK ETKĐNLĐĞĐN ÖLÇÜLMESĐ Teknk etknlğn ölçülmes lk olarak Farrell ın (957) çalışması le başlamıştır. Farrell çalışmasında k tür etknlkten bahsetmektedr. Teknk etknlk ve kaynak dağılımı etknlğ. Teknk etknlk ver grd le maksmum çıktı elde edlmesn gerektrr. Kaynak dağılımı etknlğ se üretm faktörlernn nsp fyatları göz önünde bulundurularak kâr maksmzasyonunu sağlayacak grd bleşmnn belrlenmesn gerektrr. Dolayısıyla, teknk ve kaynak dağılımı etknlkler, gözlemlenen çıktı mktarı le potansyel çıktı mktarı arasındak lşky yansıtmaktadır. Bu bağlamda, teknk etknlk ya da etknszlk düzey potansyel çıktı le elde edlen çıktı arasındak farkı yansıtır. Üretm fonksyonunun ver grd bleşm le elde edleblecek maksmumum çıktı mktarının geometrk yern gösterdğ hatırlandığında, üretm fonksyonu aynı zamanda üre- 47
4 48 Önder YERLĐKAYA tm sınırını fade eder. Bu sınırın üzernde (altında) yer alan her nokta teknk olarak etkndr (etknszdr). Farrell n, grd ve çıktı yönelml (nput-orented, output-orented) olmak üzere k açıdan tanımladığı teknk etknlk ve kaynak dağılımı etknlkler, Şekl. ve Şekl. de gösterlmştr. Şekl. Teknk Etknlk ve Kaynak Dağılımı Etknlğ (Grd Yönelml) Kaynak: Tm Coell, vd. An Introducton to Effcency and Productvty Analyss, Kluwer Academc Publshers, Dordrecht, 998, s. 35. Şekl. de II, brm eş ürün eğrsn, PP ' doğrusu grd fyatları arasındak oransal lşky göstermektedr. (, ) x x brm üretm çn kullanılan grdler, q se brm üretm göstermektedr. Brm eş ürün eğrs üzernde yer alan E noktası, etkn üretm düzeyn göstermektedr ve A noktası le aynı oransal grd bleşmne sahptr. Dolayısıyla E noktasında, her br grdden ( OE / OA ) oranında daha az grd kullanılarak A noktasının gösterdğ üretm düzeyne ulaşmak mümkün olur. Ya da, aynı mktarda grd le A noktasına göre ( OA / OE ) oranında daha fazla ürün elde etme olanağı vardır. ( OE / OA ) grd-yönelml teknk etknlk düzeyn fade etmektedr. Dolayısıyla frma çn teknk etkn üretm düzey II eş ürün eğrs üzernde yer alır. Dğer br deyşle, eş ürün eğrs üzerndek her nokta teknk etkn üretm düzeyn verr. Frma kaynak dağılımı etknlğn nsp faktör fyatlarını dkkate alarak sağlayablr. PP ' doğrusu nsp faktör fyatlarını gösterdğnden, kaynak dağılımı etknlğ PP ' doğrusunun II eğrsne teğet olduğu E ' noktasında sağlanır. q brm üretm E ' noktasında ( OB / OE ) nspetnde daha az malyetle teknk etkn olarak gerçekleştrlr. ( OB / OE ) grd-yönelml kaynak dağılımı etknlğn fade etmektedr. Teknk etknlk düzeyn gösteren ( OE / OA ) le kaynak dağılımı etknlğn gösteren ( OB / OE ) çarpımı, ( OB / OA ) se ktsad etknlğ fade eder. Şekl. de yer alan FF ' üretm olanakları eğrsn, PP ' se eş-gelr (so-revenue) doğrusunu, ( q, q ) çıktı mktarlarını göstermektedr. Üretm olanakları eğrs üzernde yer alan her nokta teknk etkn üretm düzeyn verr. Dolayısıyla, FF ' eğrs altında kalan her nokta teknk etknszdr. A noktasında mevcut olan teknk etknsz üretm B noktasına çıkarılarak etkn duruma getrleblr. B noktası, A noktası le aynı oransal çıktı düzeyne sahptr. Dolayısıyla B noktasında, A noktasındak üretm sağlayan grd bleşmn kullanarak daha fazla ürün elde etme mkânı vardır. Bu bağlamda ( OA / OB ), çıktı yönelml teknk etknlk düzeyn göstermektedr. Dğer br fade le B noktasında A noktasına göre ( OB / OA ) nspetnde daha fazla ürün elde edlr. B noktasında teknk etkn üretm düzey yakalansa da kâr maksmzasyonu sağlanmaz. Frma, kâr maksmzasyonunu eş-gelr doğrusunun üretm olanakları eğrsne teğet olduğu B ' noktasında gerçekleştrr. Çıktı bleşmn B noktasından B ' noktasına kaydırmakla kaynak dağılımı etknlğn sağlamış olur. ( OB / OC ) çıktı-yönelml kaynak dağılımı etknlğn göstermektedr. Dğer br fade le frma B ' noktasında, B noktasına kıyasla ( OC / OB) nspetnde daha fazla gelr elde eder. Teknk etknlk düzeyn gösteren ( OA / OB ) le kaynak dağılımı etknlğn gösteren ( OB / OC ) çarpımı, ( OA / OC ) ktsad etknlğ fade eder. Farrell n yaklaşımının kısıtlayıcı tarafı üretmde ölçeğe göre sabt getr varsayımıdır. Oldukça kısıtlayıcı olan bu varsayıma göre, üretm ölçeğ etknlk üzernde herhang br etkye sahp değldr. Ölçeğe göre değşken getr varsayımı altında ölçek etknlğ de ölçüleblr hale gelr. Şekl. Teknk Etknlk ve Kaynak Dağılımı Etknlğ (Çıktı Yönelml)
5 Sosyal Blmler Dergs 49 Determnstk üretm sınırı yaklaşımına göre, çıktı düzeynde gözlemlenen değşmlern üretm faktörleryle açıklanamayan kısmı tamamıyla teknk etknlğe atfedlr ve rastlantısal etklere yer vermez. Br determnstk üretm sınırı model şu şeklde yazılablr: Y = f ( x ; ) exp{ u } (9) Kaynak: Tm Coell, vd. An Introducton to Effcency and Productvty Analyss, Kluwer Academc Publshers, Dordrecht, 998, s. 38. Farrell n teork çalışmasından sonra üretm sınırlarının tahmn edlmesne yönelk olarak brçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaları yöntemsel olarak k ana grupta toplamak mümkündür. Parametrk ve parametrk olmayan yöntemler. Parametrk yöntemler le üretm sınırının tahmn edlmes ekonometrk teknklere dayanır. Parametrk olmayan yöntemler se matematk programlama teknklern çerr. Hem parametrk hem parametrk olmayan yöntemler, determnstk ve stokastk metodlar kullanılarak tahmn edlmektedr. Đlk olarak Farrell n çalışmasıyla başlayan parametrk olmayan tahmn yöntemlernn en önemls Ver Zarflama Yöntem dr. (Data Envelopment Analyss, DEA) 4. Lteratüre CCR model olarak geçen DEA lk olarak Charnes, A., W.W. Cooper ve E. Rhode (978) tarafından formüle edlmştr. Farrell n tekl grd/çıktı analzn matematk programlama le genelleştrerek çoklu grd/çıktı analznn temellern atmışlardır. DEA ya göre üretm fonksyonu blnmemektedr. (Charnes vd. 994: ss. 3-6) Br lneer programlama problemnn çözümünü çeren DEA le parçalı lneer br üretm fonksyonu çzlr. Bu üretm fonksyonu örneklemdek üretm brmler çn etkn sınırı fade eder. Br üretm brmnn etknlğn se söz konusu brmn etkn sınıra olan görece uzaklığı belrler. Üretm brm, etkn sınır üzernde yer alıyorsa etknlk skoru olarak fade edlr (Charnes vd., 994: 3-6). Ekonometrk teknklern uygulandığı parametrk yöntemler determnstk ve stokastk yapıda olablr. 4 Kısaca DEA kullanılacaktır. parametre vektörünü ve u teknk etknlğ göstermektedr. Teknk etknlk skoru le arasında br değer alır. u. Bu durum Y f ( x ; ) eşt- szlğn garant eder. Denklem (9) dak model logartmk olarak fade edleblr. ln Y = ln f ( x ; ) u () Tam etkn üretm düzey logartmk olarak * * ln Y olarak fade edlrse, ln Y = ln f ( x ; ) eştl- ğnden teknk etknlk düzey, TE e u = () dr. Farrell n parametrk olmayan çalışmasıyla başlayan teknk etknlğn belrlenmes çalışması daha sonra determnstk üretm sınırı çerçevesnde Farrell ve Feldhouse (96), Afrat (97) tarafından gelştrlmş ve Agner ve Chu (968), Setz (97), Rchmond (974) ve Førsund ve Jansen (977) tarafından test edlmştr. III. EKONOMETRĐK YÖNTEM Çalışmanın bu bölümünde amprk uygulamanın esasını teşkl eden stokastk üretm sınırı yaklaşımının ekonometrk temeller verlecektr. Öncek bölümde ana hatlarıyla verlen determnstk modellerde çıktı mktarındak değşmlern üretm faktörlerndek değşmlerle açıklanamayan kısmının tümü teknk etkn(sz)lğe atfedlrken, stokastk üretm sınırı yaklaşımında denklem () a, rastlantısal etkler yansıtan v term eklenr. Böylece denklem (), hata term rastlantısal etkler ve teknk etkn(sz)lğ yansıtan k bleşenden oluşur. Tahmn sürecnde her br frma çn tekl br etkn üretm sınırı oluşturulur ve bu sınır rastlantısal şoklara maruz kalmaktadır. (Greene, 993). Agner, Lovell and Schmdt (977) ve Meesusen ve Broeck 49
6 5 Önder YERLĐKAYA (977) tarafından kest ver kullanarak yaptıkları çalışmayla ortaya attıkları model şu şeklde fade edlr: Y = + x + ε ε = ( v u ), n =,..., N () Y,. üretm brmnn çıktı mktarını, x, grd mktarını, tahmn edlen parametreler (teknoloj n parametreler), N ~ (,σ ) (.d.d.) dağılan rastlan- v tısal şokları, v u negatf olmayan ve N ~ (,σ ) u dağılan teknk etknlk bleşenn fade etmektedr. ve u nn brbrnden bağımsız dağıldıkları varsayılır. (Agner vd., 977:4). Teknk etknlğn varlığı : σ H = hpotezne karşı H : σ > hpotez le u test edlr. H hpotez kabul edlrse teknk etknlğn varlığından söz edlemez ve hata term sadece rastlantısal şoklardan oluşur. A. TAHMĐN SÜRECĐ Tahmn sürecnn amacı teknoloj parametreler ve teknk etknlğn belrlenmesdr. Teknk etknlk termnn bağımsız değşkenlerden bağımsız olarak dağıldığı varsayımı altında En Küçük Kareler (EKK) yöntem le edlen teknoloj parametreler yansız ve tutarlı olarak tahmn edleblmesne rağmen, yansız ve tutarlı değldr. (Kumbhakar ve Lovell, :74) Bu durumu aşmak çn Düzeltlmş En Küçük Kareler Yöntem (DEKK) kullanılablr. Ne var k, DEKK le edlen teknk etknlk sıralaması EKK le edlen sıralamadan farklı olmayacaktır. (Lovell, 993:) Bunun yerne k aşamalı br tahmn şlem gerçekleştrlr. Brnc aşamada EKK yöntem le yansız ve tutarlı eğm parametreler elde edlr. Đknc aşamada en çok olablrlk yöntem le ve k bleşenden oluşan hata termnn varyansı tahmn edlr. Hata term k bleşenden oluştuğu çn teknk etknlk düzeynn tahmn, her br bleşen çn belrl dağılımsal varsayımlar yapılmasını gerektrr. (Kumbhakar ve Lovell, :74) Lteratürde a u v u çn Meesuen and van den Broeck (977) üstel (exponental) dağılımı, Agner vd., (977) trankat normal dağılımı (truncated normal dstrbuton at zero), Jondrow vd. (98) yarı normal dağılım ve Greene (99) gamma dağılımı önermşlerdr. Bu çalışmada teknk etknlk term çn yarı normal dağılım varsayımı yapılmıştır. Bu bağlamda, Denklem (9) da verlen bleşk hata term çn normal-yarı normal dağılıma uygun teknk etknlk düzey tahmn sürec teork olarak ele alınacaktır. Rastlantısal etkler gösteren v çn olasılık yo- ğunluk fonksyonu, f ( v) v = exp σ π σ v v (3) dır. Teknk etknlk bleşennn olasılık yoğunluk fonksyonu, f ( u) u = exp σ π u u σ (4) dır. v ve u brbrnden bağımsız dağıldıkları çn ortak olasılık yoğunluk fonksyonları Denklem (7) ve (8) n çarpımına eşttr: u v f ( u, v) = exp π σ σ σ σ u v u v (5) dır. v = ( u+ε ) olduğu göz önünde alındığında, ortak olasılık fonksyonu, u ( u+ ε) f ( u, ε) = exp πσ σ σ σ u v u v (6) olarak fade edlr. Denklem () nun ntegral alındığında ε çn marjnal olasılık yoğunluk fonksyonu, ε, ε σ φ εσ = = Φ ελσ (7) f f u du σ σ σ dır. (Kumbhakar ve Lovell, :75) = + ve u v λ σ σ - = u v olmak üzere, φ standart normal dağılım fonksyonunu ve Φ standart brkml dağılım fonksyonunu göstermektedr. λ parametres v ve u nun bleşk hata termne olan görel katkısını yansıtmaktadır. Asmetrk br dağılıma sahp olan f nn beklenen değer ve varyansı sırasıyla, ( ε)
7 Sosyal Blmler Dergs 5 E V = = σ u (8) π ( ε) E( u) π ε = σ σ u + π v (9) dr. Toplam hata termndek görel etkler çn Agner vd. (977) Battese ve Corra (977) λ - = σ u σ v parametresn önerrken, - γ = önermektedr. Bu σ σ u çalışmada Battese ve Corra nın spesfkasyonu esas alınacaktır. N üretm brm çn logartmk en çok olablrlk fonksyonu, ( ) N = () = σ ln L= sabt N ln σ+ lnφ λσ ε N dır. Fonksyonu maksmum yapan her br parametre değernn bulunmasıyla, en çok olablrlk tahmnler elde edlmş olur. Teknk etknlk düzeyler çn nokta tahmnler, teknk etknlk bleşennn toplam hata termne göre koşullu olasılığının beklenen değer ya da modu le elde edlr. (Kumbhakar ve Lovell, :77-78). Teknk etknlk bleşennn toplam hata termne göre koşullu olasılığı, f ( u ) f ( ε) * * ( * * ) f u, ε ( u µ ) \ ε = = exp Φ µ σ π σ σ* σ σ ε () εσ u u v µ = ve σ = olmak üzere, koşullu * * σ σ olasılık fonksyonun beklenen değer ve modu sırasıyla, [ ] ( ) ( * * ) φ µ σ * φ ελσ * E u \ ε = µ + σ σ ελσ µ σ ελσ * * = ; * = * * Φ µ σ Φ ελσ () IV. VERĐ VE AMPĐRĐK BUL- GULAR Çalışmada kullanılan verler Türkye Đstatstk Kurumu ndan derlenmştr. Türkye Özel Đmalat Sanaynde seçlmş bazı alt sektörlere lşkn teknk etknlk düzeynn tahmn edlmes çn 985, 99 ve 995 yıllarına at kest ver kullanılmıştır. Analze dâhl edlen alt sektörler ekte Tablo 3 te gösterlmştr. Uluslararası Standart Sanay Sınıflaması (Internatonal Standard Industral Classfcaton, ISIC) Rev. ye göre sınıflanmış alt sektörde teknk etknlk düzeyler stokastk üretm sınırı yaklaşımı le tahmn edlmştr. Çalışmada tahmn edlen denklem Cobb- Douglas tpnde logartmk doğrusal br üretm fonksyonudur: ln Q = + ln L + ln K + ln E + v u ; v u = ε (4) 3 Q reel katma değer 5, L çalışılan şgücü saat, K çevrc güç ve E kwh cnsnden elektrk tüketmn göstermektedr.,, ve 3 tahmn edlen parametrelerdr. v normal dağılıma sahp stokastk hata termn, u se teknk etknlğ göstermektedr. Çalışmada teknk etknlk term çn yarı-normal dağılım varsayımı yapılmıştır. En çok olablrlk tahmn, Tm Coell tarafından yazılan FRONTIER Ver 4. 6 le gerçekleştrlmştr. Buna göre, en çok olablrlk tahmnler aşağıdak gb elde edlmştr: σu ε f ε, M[ u \ ε ] = σ ε > (3) dır. Örneklemdek her br üretm brm çn teknk etknlk sevyeler, Denklem () ya da (3) le edlen u değerlernn Denklem () de yerne konmasıyla belrlenmş olur. 5 Nomnal değerler 987= özel malat sanay toptan eşya fyat endeks le deflate edlmştr. 6 Programa adresnden ulaşılablr. 5
8 5 Önder YERLĐKAYA Tablo. En Çok Olablrlk Tahmnler Standart- Standart- Standart- Katsayı Hata t- değer Katsayı Hata t-değer Katsayı Hata t-değer 5,776,9,8867 5,3679,874 6,67,46,894 5,87 -, -,3-5,336 -,6,35 -,746 -,9,46 -,9479,953,3 7,859,978,358 7,739,673,3 5,5474 3,55, 5,4549,8,65,7,47,47,66 σ,5786,38,839,734,864 3,86,95,3694,45 γ,9999 -,8 555,68,9999,5 9684,3,955,75 8,56 n= çn,5 anlamlılık düzeynde krtk değer,, 74 tür. Bu bağlamda, 985 yılı çn Tablo de verlen en çok benzerlk yöntemne göre elde edlen tahmn değerler tüm parametreler çn anlamlıdır. Đşgücünün ve elektrk kullanımının toplam çıktının değşmne katkısı oldukça düşük olmakla beraber hmal edleblr düzeydedr. Buna mukabl, reel katma değern belrlenmesnde sermayenn etks çok güçlüdür. 99 yılına at tahmn sonuçlarına göre, sermayenn katkısı yne çok güçlüdür. ve anlamlı görünmedğnden, 3 şgücünün ve elektrk tüketmnn reel katma değer üzernde etks yoktur. 995 yılında sermayenn reel katma değere olan katkısı 985 ve 99 yıllarına göre zayıflamıştır. 99 yılına benzer şeklde şgücünün ve elektrk tüketm çn hesaplanan katsayıların anlamsız olduğu görülmektedr. altında modeln tahmnn gerektrr. : γ Benzerlk oran test, sıfır ve alternatf hpotezler H = hpotez altında model, teknk etknlğn olmadığı ortalama tepk fonksyonuna eşdeğer hale gelr.(coell, vd., 998:9). Test statstğ şu şeklde hesaplanır: [ { L( H )} { L ( H) }] λ = ln ln (5) L( H ) ve ( ) L H sırasıyla sıfır ve alternatf hpotezler altındak benzerlk fonksyonun değerlerdr. (Coell vd. 998:9). Sıfır hpotez doğruysa, test sta- + dağıldığı tstğnn asmptotk olarak varsayılır. λ ~ ( ) χ χ χ χ +. (Coell vd. 998:9). H : γ= a karşı : γ > H hpotez sınaması çn krtk değer, α anlamlılık düzeynde χ α dır. Teknk etknlk termnn yarı-normal dağıldığı varsayımı yapıldığı çn µ = kısıtı konur. Logartmk en çok benzerlk fonksyonu ve tek taraflı hata termnn serbestlk derecesndek benzerlk oranı test statstkler aşağıdak tabloda verlmştr. Tablo. Logartmk Olablrlk Fonksyou ve Tek Taraflı Hata Test Logartmk-Olablrlk Fonksyonu -,97 -,9566-9,4897 Tek Taraflı Hata Term Olablrlk Oran Test (λ ) 8,6879 9,57,97 Çalışmada, α =, 5 seçldğnden krtk de- ğer χ α =, 7 dr. Buna göre, λ >, 7 çn H : γ= reddedlr. Tablo. de λ nın 985 ve 99 yılları çn krtk değer geçtğ görülmektedr. Dolayısıyla, H : γ= hpotez reddedlr ve söz konusu yıllarda reel katma değerde meydana gelen değşmlern üretm faktörlerndek değşmlerle açıklanamayan kısmının büyük çoğunluğu teknk etknlktek değşmlere atfedlr. 995 yılı çn λ, krtk değern altındadır. H : γ= hpotez kabul edlr ve artıktak değşmlern büyük çoğunluğu rastlantısal çoklar tarafından açıklanır. H : γ= hpoteznn kabul edlmesyle model teknk etknlk term çermeyen standart üretm fonksyonuna dönüşür. Buna göre denklem (6) nın EKK yöntemne göre elde edlmş tahmn sonuçları şu şekldedr: Tablo 3. EKK Tahmnler 995 Katsayı Standart Hata t-değer 5,44,34,53 -,,36-3,488,9485,95 7,38 3,94,44,33 σ,389
9 Sosyal Blmler Dergs 53 SONUÇ. Solow un artık yaklaşımına göre toplam faktör vermllğnn tek kaynağı teknk lerlemedr. Toplam faktör vermllğnn bleşenlernn belrlenmes vermllğn arttırılması konusunda poltka yapıcılara öneml puçları sağlar. Son yıllarda yapılan çalışmalar teknk etknlk düzeyndek değşmler de toplam faktör vermllğn etklemektedr. Teknk etknlğn tahmn edlmes k açıdan ele alınablr. Matematk programlama teknklern çeren Ver Zarflama Analz ve bu makalenn konusu olan ekonometrk teknklern uygulandığı Stokastk Üretm Sınırı yaklaşımlarıdır. Tablo 4. le verlen Özel malat sanay alt sektörlernn hepsnde sermayenn reel katma değer üzerndek etks oldukça güçlüdür. Analz dâhl edlen tüm yıllar çn sermayenn katkısı %9'ın üzerndedr. Đşgücünün reel katma değer üzerndek etks 985 ve 995 yıllarında negatf olmakla beraber hmal edleblr düzeydedr. Đşgücünün katkısı 99 yılında poztf olmasına rağmen yne hmal edleblr sevyededr. Elektrk tüketmnn reel katma değere olan katkısı tüm yıllar çn poztf olmakla beraber hmal edleblr sevyededr. Đstatstk sonuçlarına göre, reel katma değerdek değşmlern üretm faktörlerndek değşmlerle açıklanamayan kısmındak, dğer br fadeyle artıktak, değşmlern büyük br bölümü teknk etknlktek değşmlerle açıklanmaktadır. Bu noktada teknk etknlktek değşmler rastlantısal etkler domne etmektedr. 994 krzn takp eden 995 yılında se artıktak değşmlern büyük çoğunluğunu rastlantısal şoklar oluşturmaktadır. Bu bağlamda, 994 krznn Türkye de özel malat sanaynde reel katma değerde yaşanan değşmlern üretm faktörler dışında meydana gelen bleşenlernde cdd değşklkler meydana getrdğ söyleneblr. KAYNAKÇA AFRIAT, S.N; (97), Effcency Estmaton of Producton Functons, Internatonal Economc Revew, 3(3), pp AIGNER, D.J. and S.F. CHU; (968), On Estmatng the Industry Producton Functon, Amercan Economc Revew, 58(4), pp AIGNER, D.J., C.A.K. LOVELL and P. SCHMIDT; (977), Formulaton and Estmaton of Stochastc Fronter Producton Functon Models, Journal of Econometrcs, 6(), pp BATTESE, G.E. and G.S. CORRA; (977), Estmaton of a Producton Fronter Model: Wth Applcaton to the Pastoral Zone of Eastern Australa, Australan Journal of Agrcultural Economcs, (3), pp CHARNES, A., W.W. COOPER, Are Y. LEWIN and Lawrance M. SEIFORD; (994), Data Envelopmnet Analyss: Theory, Methodology and Applcaton, Kluwer Academc Publshers, Dordrecht, 58p. CHARNES, A., W.W. COOPER and E. RHODES; (978), Measurng the Effcency of Decson Makng Unts, European Journal of Operatonal Research, (6), 978, pp COELLI, T.J., D.S.P. RAO and G.E. BATTESE; (998), An Introducton to Effcency and Productvty Analyss, Kluwer Academc Publshers, Dordrecht, 75p. FARRELL, M.J; (957), The Measurement of Productve Effcency, Journal of the Royal Statstcal Socety Seres A (General), Part 3, pp FARRELL, M.J and M. FIELDHOUSE; (96), Estmatng Effcent Producton Under Increasng Returns to Scale, Journal of the Royal Statstcal Socety A, 5(), pp FØRSUND, Fnn R. and E.S. JANSEN; (977), On Estmatng Average and Best Practce Homothetc Producton Functons va Cost Functons, Internatonal Economc Revew, 8(), pp GREENE, W.H; (99), A gamma-dstrbuted stochastc fronter model, Journal of Econometrcs, 46(-), ss GREENE, W.H; (993), The Econometrc Approach to Effcency Analyss, ç. Harold O. FRIED, C.A. Knox LOVELL, Shelton S. SCHMIDT 53
10 54 Önder YERLĐKAYA (Ed.), The Measurement of Productve Effcency: Technques and Applcatons, Oxford Unversty Press, New York, pp JONDROW, J., C.A. Knox LOVELL, Ivan S. MATEROV and P. SCHMIDT; (98), On the Estmaton of Techncal Ineffcency n the Stochastc Fronter Producton Functon Model, Journal of Econometrcs, 9(-3), pp KUMBHAKAR, Subal C., and C.A. Knox LOVELL; (3), Stochastc Fronter Analyss, Cambrdge Unversty Press, New York, 333p. LOVELL, C.A. Knox; (993), Producton Fronters and Productve Effcency, ç. Harold O. FRIED, C.A. Knox LOVELL, Shelton S. SCHMIDT (Ed.), The Measurement of Productve Effcency: Technques and Applcatons, Oxford Unversty Press, New York, pp MEESUSEN, W. and van den BROECK; (977), Effcency Estmaton from Cobb-Douglas Producton Functons wth Composed Error, Internatonal Economc Revew, 8(), pp RICHMOND, J; (974), Estmatng the Effcency of Producton, Internatonal Economc Revew, 5(), pp SEITZ, W.D; (97), Productve Effcency n the Steam-Electrc Generatng Industry, Journal Poltcal Economy, 79(4), pp SOLOW, Robert, M; (957) Techncal Change and the Aggregate Producton Functon, Revew of Economcs and Statstcs, Vol. 39(3), pp (Çevrmç): cepa/fronter.htm Erşm Tarh: 8.. Tablo 4. Özel Đmalat Sanay ISIC. REV. Sınıflaması (968) SANAYĐ KOLU ISIC. REV. KODU Gıda Ürünler Đmalatı 3 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Gıda Ürünler Đmalatı 3 Đçecek Đmalatı 33 Tütün Ürünler Đmalatı 34 Tekstl Ürünler Đmalatı 3 Ayakkabı Harç, Gym Eşyası Đmalatı 3 Ayakkabı ve Gym Eşyası Harç, Der ve Der Mamüller le Kürk Đmalatı 33 Plastk Ayakkabı ve Kauçuk Harç, Ayakkabı Đmalatı 34 Moblya Harç, Ağaç ve Ağaç Ürünler le Mantar Ürünler Đmalatı 33 Demr Aksamlı Harç, Moblya ve Aksesuarları Đmalatı 33 Kağıt ve Kağıt Ürünler Đmalatı 34 Basım, Yayın ve Đlgl Hzmet Faalyetler 34 Kmyasal Ürünler Đmalatı 35 Dğer Kmyasal Ürünler Đmalatı 35 Kauçuk Ürünler Đmalatı 355 Çömlek, Porselen ve Toprak Kap Đmalatı 36 Metalk Olmayan Mneral Ürünler Đmalatı 369 Ana Demr ve Çelk Đmalatı 37 Makne ve Teçhzat Harç, Fabrkasyon Metal Ürünler Đmalatı 38 Elektrkl Makneler Harç, Makne Đmalatı 38 Elektrkl Makne ve Teçhzatın Parçaları ve Aksesuarları Đmalatı 383 Naklye Ekpmanları Đmalatı 384 TABLO 5. TEKNĐK ETKĐNLĐK SKORLARI ISIC Rev. Kodu % (985) % (99) % Ortalama (985 ve 99) 3 5,7 96,7 7, 3 63,9 37, 48, ,8 97,7 93, 34 99,9 89,9 94,8 3 38,3 39,9 39, 3 9, 35,6 6, 33 33, 3,,9 34 4,5 33,3 8,6 33 4,3 34,5 9, 33 9,3 35,9 6,3 34 7,4 93,6 8, ,6 78, 35 94,3 99,4 96, ,9 99,7 99, ,8 9,5 8,6 36 5, 37,4 43, ,8 37,9 5,4 37 9,5 95,4 93,4 38 4, 37,4 39, 38 39, , , , ,5 99,7 73, % Ortalama 59,3 6,4 6,8
ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU
6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız
DetaylıKorelasyon ve Regresyon
Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon
DetaylıAntalya Đlinde Serada Domates Üretiminin Kâr Etkinliği Analizi
Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/journal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL
DetaylıX, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının
1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell
DetaylıSamsun İli Atakum İlçesinde Ekmek Üreten İşletmelerde Teknik Etkinlik. Technical Efficiency of Bakeries in Atakum District, Samsun
O. GÜNDÜZ, V. CEYHAN, K. OĞUZASLAN / Çankırı Karatekn Ünverstes SBE Dergs 4(2): 001-010 Çankırı Karatekn Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs 4(2): 001-010 Samsun İl Atakum İlçesnde Ekmek Üreten İşletmelerde
DetaylıUYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.
UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres
DetaylıPARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON
HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal
Detaylı2006 DÜNYA KUPASI FUTBOL TAKIMLARININ STOKASTİK SINIR ANALİZİ İLE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ. Serdar YARLIKAŞ YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK
2006 DÜNYA KUPASI FUTBOL TAKIMLARININ STOKASTİK SINIR ANALİZİ İLE PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Serdar YARLIKAŞ YÜKSEK LİSANS TEZİ İSTATİSTİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEMMUZ 2007 ANKARA Serdar
DetaylıBANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ
BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Murat ATAN - Araş. Gör. Gaye KARPAT ÇATALBAŞ 2 ÖZET Bu çalışma, Türk bankacılık sstem çnde faalyet gösteren tcar bankaların
Detaylıkadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.
KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X
DetaylıVERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA
Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 27,Sayı:4,2013 110 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) VE MALMQUİST ENDEKSİ İLE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ÖLÇÜMÜ: BİST TE İŞLEM GÖREN MEVDUAT BANKALARI ÜZERİNE
DetaylıTürkiye de Zeytin Sıkma Tesislerinin Karlılığı ve Etkinliği: Ege Bölgesi Örneği 1
Yıldıztekn ve Tuna Araştırma Makales (Research Artcle) Akın F.OLGUN M. Metn ARTUKOĞLU 3 Hakan ADANACIOĞLU 4 Ege Ünverstes Zraat Fakültes Tarım Ekonoms Bölümü 35100 Bornova/İzmr., e-posta: akn.olgun@ege.edu.tr
DetaylıBIST da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması
EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: 4 Sayı: Ocak 04 ss. 9-9 BIST da Demr, Çelk Metal Ana Sanay Sektöründe Faalyet Gösteren İşletmelern Fnansal Performans Analz: VZA Süper Etknlk ve TOPSIS Uygulaması
DetaylıTEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH
TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH Dr Türkmen Göksel Ankara Ünverstes Syasal Blgler Fakültes Özet Bu makalede teknoloj sevyesnn pyasa rekabet ve refah sevyes üzerndek etkler matematksel br model le ncelenecektr
DetaylıDoğrusal Korelasyon ve Regresyon
Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan
DetaylıSürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK
Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak
DetaylıTRA1 BÖLGESİNDE SÜT ÜRETİM DÜZEYİNDE ROL OYNAYAN FAKTÖRLERİN STOKASTİK SINIR MODELİ VE KESİR LOGİT/PROBİT MODELLERİ YARDIMI İLE BELİRLENMESİ
TRA1 BÖLGESİNDE SÜT ÜRETİM DÜZEYİNDE ROL OYNAYAN FAKTÖRLERİN STOKASTİK SINIR MODELİ VE KESİR LOGİT/PROBİT MODELLERİ YARDIMI İLE BELİRLENMESİ Emne AŞKAN 1 Vedat DAĞDEMİR 1 Abdulbak BİLGİÇ 1 emne_askan@hotmal.com
DetaylıHarran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Osmanbey-Şanlıurfa 2
HARRAN OVASI NDA PAMUK ÜRETİMİNDE GİRDİ-ÇIKTI İLİŞKİSİNİN STOKASTİK SINIR ÜRETİM FONKSİYON MODELLERİYLE BELİRLENEREK ÜRETİMİN TEKNİK ETKİNLİĞİNE TESİR EDEN FAKTÖRLERİN KESİRLİ REGRESYON MODELLERİ YARDIMIYLA
DetaylıAtatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225
Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ
DetaylıMuhasebe ve Finansman Dergisi
Muhasebe ve Fnansman Dergs Ocak/2012 Farklı Muhasebe Düzenlemelerne Göre Hazırlanan Mal Tablolardan Elde Edlen Fnansal Oranlar İle Şrketlern Hsse Sened Getrler Ve Pyasa Değerler Arasındak İlşk Ahmet BÜYÜKŞALVARCI
DetaylıKayseri deki Özel Hastanelerde Maliyet Etkinliğinin Veri Zarflama Metoduyla Ölçülmesi
Uluslararası Alanya İşletme Fakültes Dergs Internatonal Journal of Alanya Faulty of Busness Yıl:2014, C:6, S:2, s. 45-54 Year:2014, Vol:6, No:2, s. 45-54 Kayser dek Özel Hastanelerde Malyet Etknlğnn Ver
DetaylıPamukta Girdi Talebi: Menemen Örneği
Ege Ünv. Zraat Fak. Derg., 2002, 39 (3): 88-95 ISSN 1018-8851 Pamukta Grd Taleb: Menemen Örneğ Bülent MİRAN 1 Canan ABAY 2 Chat Günden 3 Summary Demand for Inputs n Cotton Producton: The Case of Menemen
DetaylıKIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM TALEP SİSTEMİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ
Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yıl: 2007/2, Sayı: 6 Journal of Suleyman Demrel Unversty Insttue of Socal Scences Year: 2007/2, Number: 6 KIRMIZI, TAVUK VE BEYAZ ET TALEBİNİN TAM
DetaylıENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI
V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN
DetaylıVERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TIBBİ GÖRÜNTÜ, ARŞİV VE İLETİŞİM SİSTEMLERİNİN DEVLET HASTANELERİ PERFORMANSINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
Süleyman Demrel Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü DergsYıl: 2013/1, Sayı:17 Journal of Süleyman Demrel Unversty Insttute of Socal ScencesYear: 2013/1, Number:17 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TIBBİ GÖRÜNTÜ,
Detaylı= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı)
A.1. Mll Gelr Hesaplamaları ve Bazı Temel Kavramlar 1 Gayr Saf Yurtç Hâsıla (GSYİH GDP): Br ekonomde belrl br dönemde yerleşklern o ülkede ekonomk faalyetler sonucunda elde ettkler gelrlern toplamıdır.
Detaylıdir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.
BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)
DetaylıHAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :
HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını
DetaylıSÜT SIĞIRCILIĞINDA TEKNİK ETKİNLİK: STOKASTİK ETKİNLİK SINIRI YAKLAŞIMI
HR.Ü.Z.F. Dergs, 011, 15(1): 11-0 J.Agrc. Fac. HR.U., 011, 15(1): 11-0 Araştırma Makales SÜT SIĞIRCILIĞINDA TEKNİK ETKİNLİK: STOKASTİK ETKİNLİK SINIRI YAKLAŞIMI Orhan GÜNDÜZ 1 ÖZET Bu araştırma, Samsun
DetaylıTek Yönlü Varyans Analizi
Tek Yönlü Varyan Analz Nedr ve hang durumlarda kullanılır? den fazla grupların karşılaştırılmaı öz konuu e, çok ayıda t-tet nn kullanılmaı, Tp I hatanın artmaına yol açar; Örneğn, eğer 5 grubu kşerl olarak
Detaylı5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili
5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn
Detaylı4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ
Ünsal M.; Varol, A.: Soğutma Kulelernn Boyutlandırılması İçn Br Kuramsal 8 Mayıs 990, S: 8-85, Adana 4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Asaf Varol Fırat Ünverstes, Teknk Eğtm Fakültes,
DetaylıTürkiye de Bölgeler Arası Gelir Yakınsaması: Rassal Katsayılı Panel Veri Analizi Uygulaması
Busness and Economcs Research Journal Volume 2. Number 1. 2011 pp. 143-151 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Türkye de Bölgeler Arası Gelr Yakınsaması: Rassal Katsayılı Panel Ver Analz Uygulaması Fatma
DetaylıRasgele Değişken Üretme Teknikleri
Rasgele Değşken Üretme Teknkler Amaç Smülasyon modelnn grdlern oluşturacak örneklern üretlmes Yaygın olarak kullanılan ayrık veya sürekl dağılımların örneklenmes sürecn anlamak Yaygın olarak kullanılan
DetaylıYARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ
Özet YARIPARAMETRİK KISMİ DOĞRUSAL PANEL VERİ MODELLERİYLE ULUSLAR ARASI GÖÇ Atıf EVREN *1 Elf TUNA ** Yarı parametrk panel ver modeller parametrk ve parametrk olmayan modeller br araya getren; br kısmı
Detaylı1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ
DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...
DetaylıErzurum Đlinde Buğday, Arpa ve Çavdarda Girdi Talebi Araştırması
Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/ournal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL
DetaylıTÜRKİYE HAYAT SİGORTASI SEKTÖRÜNDE ETKİNLİĞİN İNCELENMESİ *
D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergs Clt:19 Sayı:1, Yıl:2004, ss:1-14 TÜRKİYE HAYAT SİGORTASI SEKTÖRÜNDE ETKİNLİĞİN İNCELENMESİ Serdar KILIÇKAPLAN Gaye KARPAT ÖZET Sgorta sektörü tamamıyla güven sstemne dayalı br oluşumdur.
DetaylıİÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ
Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara
DetaylıEndüstri-içi dış ticaret, patentler ve uluslararası teknolojik yayılma
Endüstr-ç dış tcaret, patentler ve uluslararası teknolojk yayılma Recep Kök Dokuz Eylül Ünverstes, İktsad ve İdar Blmler Fakültes, İktsat Bölümü, 35160, İzmr, Türkye Nevzat Şmşek Dokuz Eylül Ünverstes,
DetaylıA İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır?
. Br torbada 6 syah, 4 beyaz top vardır. Bu torbadan yerne koyarak top seçlyor. A İSTATİSTİK KPSS/-AB-PÖ/006. Normal dağılıma sahp br rasgele (random) değşkenn varyansı 00 dür. Seçlen topların ksnn de
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Gülesen ÜSTÜNDAĞ BAZI PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERİN İNCELENMESİ İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ADANA, 005 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıMal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.
B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar
DetaylıAsimetri ve Basıklık Ölçüleri Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartillere dayanan (Bowley) Momentlere dayanan asimetri ve basıklık ölçüleri
Asmetr ve Basıklık Ölçüler Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartllere dayanan (Bowley) omentlere dayanan asmetr ve basıklık ölçüler Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr III. Asmetr ve Basıklık
DetaylıKALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON: TÜRKĐYE ÖRNEĞĐ
Central Bank Revew Vol. 11 (January 2011), pp.1-9 ISSN 1303-0701 prnt / 1305-8800 onlne 2011 Central Bank of the Republc of Turkey http://www.tcmb.gov.tr/research/revew/ KALĐTE ARTIŞLARI VE ENFLASYON:
DetaylıYAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE
BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar
DetaylıPARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ
PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda
DetaylıBÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler
BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda
DetaylıDeney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı
SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış
DetaylıAraştırma Makalesi. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 24 (3): (2010) ISSN:
2 Sorumlu Yazar: zbayramoglu@selcuk.edu.tr Araştırma Makales www.zraat.selcuk.edu.tr/ojs Selçuk Ünverstes Selçuk Tarım ve Gıda Blmler Dergs 24 (3): (2010) 62-68 ISSN:1309-0550 KAYNAKLARIN RASYONEL KULLANIMININ
DetaylıKENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ. Dr. Ali Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selim Adem HATIRLI 2
Journal of Yasar Unversty 2010 3294-3319 KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ Dr. Al Rıza AKTAŞ 1 Dr. Selm Adem HATIRLI 2 ÖZET Bu çalışmada, Batı Akdenz Bölges kent merkezlernde
DetaylıDeprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.
Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton
DetaylıKısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği
Dokuz Eylül Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt:24, Sayı:1, Yıl:2009, ss.105-122. Kısa Vadel Sermaye Grş Modellemes: Türkye Örneğ Mehmet AKSARAYLI 1 Özhan TUNCAY 2 Alınma Tarh: 04-2008,
DetaylıALGILANAN HİZMET KALİTESİ VE LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ İLE HİZMET TERCİHİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ. Özet
Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yayın Gelş Tarh: 18.02.2011 Clt: 13, Sayı: 1, Yıl: 2011, Sayfa: 21-37 Yayına Kabul Tarh: 17.03.2011 ISSN: 1302-3284 ALGILANAN HİZMET KALİTESİ VE LOJİSTİK
Detaylıbir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre
Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak
DetaylıKayısı Yetiştiriciliği Yapan Đşletmelerde Ekonomik Etkinlik: Darende Đlçesi Örneği
Kayısı Yetştrclğ Yapan Đşletmelerde Ekonomk Etknlk: Darende Đlçes Örneğ Orhan GÜNDÜZ 1 Vedat CEYHAN 1 Kemal ESENGÜN 2 Mraç DAĞDEVĐREN 1 ÖZET Dünyanın en büyük kayısı üretcs ve hracatçısı olan Türkye de
DetaylıTek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)
VARYANS ANALİZİ İ örne ortalaması arasında farın önem ontrolü, örne büyülüğüne göre z veya testlernden bryle yapılır. Bu testlerle, den fazla örne ortalamasını brlte test etme ve aralarında farın önem
DetaylıKİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI
C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 4, Sayı 1, 3 6 Kİ-KARE VE KOLMOGOROV SMİRNOV UYGUNLUK TESTLERİNİN SİMULASYON İLE ELDE EDİLEN VERİLER ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI H. BİRCAN, Y. KARAGÖZ ve Y. KASAPOĞLU
DetaylıKİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ
Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp
DetaylıKÜRESEL FİNANSAL KRİZİN İŞLETMELERİN ETKİNLİK VE PERFORMANS DÜZEYLERİNE ETKİLERİ: 2008 FİNANSAL KRİZ ÖRNEĞİ
Ekonometr ve İstatstk Sayı:11 2010 61 89 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ KÜRESEL FİNANSAL KRİZİN İŞLETMELERİN ETKİNLİK VE PERFORMANS DÜZEYLERİNE ETKİLERİ: 2008
DetaylıSAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ
SAYISAL ANALİZ Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Sayısal Analz SAYISAL ANALİZ SAYISAL TÜREV Numercal Derentaton Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Sayısal Analz İÇİNDEKİLER Sayısal Türev Ger Farklar
DetaylıSıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler
Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.
DetaylıKar Payı Politikası ve Yaşam Döngüsü Teorisi: İMKB İmalat Sektöründe Ampirik Bir Uygulama
Anadolu Ünverses Sosyal Blmler Dergs Anadolu Unversy Journal of Socal Scences Kar Payı Polkası ve Yaşam Döngüsü Teors: İMKB İmalat Sektöründe Amprk Br Uygulama Dvdend Payout Polcy and Lfe Cycle Theory:
DetaylıTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI. Kalite Artışları ve Enflasyon: Türkiye Örneği
Türkye Cumhuryet Merkez Bankası Sayı: 2010-17 / 20 Aralık 2010 EKONOMİ NOTLARI Kalte Artışları ve Enflasyon: Türkye Örneğ Yavuz Arslan Evren Certoğlu Abstract: In ths study, average qualty growth and upward
DetaylıBulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi
Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale
DetaylıFarklı Varyans. Var(u i X i ) = Var(u i ) = E(u i2 ) = σ i2. Eşit Varyans. Hata. Zaman
Farklı Varyans Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Eşt Varyans Y X Farklı Varyans Hata Var(u X ) = Var(u ) = E(u ) = σ Farklı Varyans Zaman Farklı Varyans le Karşılaşılan Durumlar Kest Verlernde. Kar dağıtım
DetaylıANOVA. CRD (Completely Randomized Design)
ANOVA CRD (Completely Randomzed Desgn) Örne Problem: Kalte le blgnn, ortalama olara, br urumun üç farlı şehrde çalışanları tarafından eşt olara algılanıp algılanmadığını test etme amacıyla, bu üç şehrde
DetaylıKİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.
Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk
DetaylıKİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri
Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.
DetaylıHisse Senedi Fiyatları ve Fiyat/Kazanç Oranı Đlişkisi: Panel Verilerle Sektörel Bir Analiz *
Busness and Economcs Research Journal Volume. umber. 0 pp. 65-84 ISS: 309-448 www.berjournal.com Hsse Sened Fyatları ve Fyat/Kazanç Oranı Đlşks: Panel Verlerle Sektörel Br Analz * Mehmet argelecekenler
DetaylıDevalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi
Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 6, Sayı:4, 2004 Devalüasyon, Para, Reel Gelr Değşkenlernn Dış Tcaret Üzerne Etksnn Panel Data Yöntemyle Türkye İçn İncelenmes Yrd.Doç.Dr.Ercan BALDEMİR*
DetaylıSEK Yönteminin Güvenilirliği Sayısal Bir Örnek. Ekonometri 1 Konu 11 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)
İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Yöntemnn Güvenlrlğ Ekonometr 1 Konu 11 Sürüm,0 (Ekm 011) UADMK Açık Lsans Blgs İşbu belge, Creatve Commons Attrbuton-Non-Commercal ShareAlke 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0)
DetaylıVEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER
VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER 1 2.1 Tanımlar Skaler büyüklük: Sadece şddet bulunan büyüklükler (örn: uzunluk, zaman, kütle, hacm, enerj, yoğunluk) Br harf le sembolze edleblr. (örn: kütle: m) Şddet :
DetaylıLĐTERATÜR. Ar-Ge Harcamaları ve Đhracat Đlişkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi
Ar-Ge Harcamaları ve Đhracat Đlşks: OECD Ülkeler Panel Ver Analz Mustafa ÖZER * Necat ÇĐFTÇĐ ** Özet: Yen büyüme teorlernn merkeznde Ar-Ge yatırımları vardır. Romer (1990), Grossman-Helpman (1991) ve Aghon-Howtt
DetaylıMIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için
MIT Açık Ders Malzemeler http://ocm.mt.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında blg almak çn http://ocm.mt.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresn zyaret ednz. 18.102
DetaylıYÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA
YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,
DetaylıDOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre
1 DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cnemre 2 BİRİNCİ BÖLÜM HEDEF PROGRAMLAMA 1.1 Grş Karar problemler amaç sayısına göre tek amaçlı ve çok amaçlı
DetaylıSEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. SEK Tahmincilerinin Arzulanan Özellikleri. Ekonometri 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)
SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler İk Değşkenl Bağlanım Model SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler Ekonometr 1 Konu 9 Sürüm 2,0 (Ekm 2011) http://www.ackders.org.tr SEK Tahmnclernn Arzulanan Özellkler
DetaylıHİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER
İstanbul Ünverstes İktsat Fakültes Malye Araştırma Merkez Konferansları 47. Ser / Yıl 005 Prof. Dr. Türkan Öncel e Armağan HİSSE SENETLERİNİN BEKLENEN GETİRİ VE RİSKLERİNİN TAHMİNİNDE ALTERNATİF MODELLER
DetaylıSansürlenmiş ve Kesikli Regresyon Modelleri
TOBİT MODEL 1 Sansürlenmş ve Keskl Regresyon Modeller Sınırlı bağımlı değşkenler: sansürlenmş (censored) ve keskl (truncated) regresyon modeller şeklnde k gruba ayrılır. 2 Sansürlenmş ve Keskl Regresyon
DetaylıREGRESYON ANALİZİ BÖLÜM 1-2
REGRESYON ANALİZİ BÖLÜM 1- Yayın Tarh: 17-08-008 REGRESYON ANALİZİ NEDİR? MODELLEME 1. GİRİŞ İstatstk blmnn temel lg alanlarından br: br şans değşkennn davranışının br model kullanılarak tahmnlenmesdr.
DetaylıÖRNEK SET 5 - MBM 211 Malzeme Termodinamiği I
ÖRNE SE 5 - MBM Malzeme ermdnamğ I 5 ºC de ve sabt basınç altında, metan gazının su buharı le reaksynunun standart Gbbs serbest enerjs değşmn hesaplayın. Çözüm C O( ( ( G S S S g 98 98 98 98 98 98 98 Madde
DetaylıBÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER
BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER Blmn amaçlarından br yaşanılan doğa olaylarını tanımlamak ve olayları önceden tahmnlemektr. Bu amacı başarmanın yollarından br olaylar üzernde etkl olduğu
DetaylıTürkiye Fındık Tarımında Kar Etkinsizliğinin Analizi
Tarım Blmler Dergs Tar. Bl. Der. Derg web sayfası: www.agr.ankara.edu.tr/derg Journal of Agrcultural Scences Journal homepage: www.agr.ankara.edu.tr/journal TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF AGRICULTURAL
DetaylıENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ
ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Emel KOCADAYI EGE ÜNİVERSİTESİ MÜH. FAK., KİMYA MÜH. BÖLÜMÜ, 35100-BORNOVA-İZMİR ÖZET Bu projede, Afyon Alkalot Fabrkasından
Detaylıİyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*)
Gazosmanpaşa Ünverstes Zraat Fakültes Dergs Journal of Agrcultural Faculty of Gazosmanpasa Unversty http://zraatderg.gop.edu.tr/ Araştırma Makales/Research Artcle JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848
DetaylıÇOK AMAÇLI DOĞRUSAL PROGRAMLAMADAN SİSTEM TASARIMINA: DE NOVO. Özet
Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Yayın Gelş Tarh: 0.0.00 Clt:, Sayı: 4, Yıl: 00, Sayfa: -74 Yayına Kabul Tarh: 7.0.0 ISSN: 0-84 ÇOK AMAÇLI DOĞRUSAL PROGRAMLAMADAN SİSTEM TASARIMINA: DE
DetaylıPROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING
Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak
DetaylıGELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR VE EKONOMİK BÜYÜME ETKİLEŞİMİ: PANEL EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR VE EKONOMİK BÜYÜME ETKİLEŞİMİ: PANEL EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ Doç. Dr. M. Başaran ÖZTÜRK * Yrd. Doç. Dr. Kartal DEMİRGÜNEŞ ** Yrd.
DetaylıPÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI
PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI Mehmet ARDIÇLIOĞLU *, Galp Seçkn ** ve Özgür Öztürk * * Ercyes Ünverstes, Mühendslk Fakültes, İnşaat Mühendslğ Bölümü Kayser
DetaylıAKADEMİK YAKLAŞIMLAR DERGİSİ JOURNAL OF ACADEMIC APPROACHES TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNĠN YAPISAL ANALĠZĠ: 1998 VE 2002 YILLARI GĠRDĠ-ÇIKTI ANALĠZĠ ÖRNEĞĠ
TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNĠN YAPISAL ANALĠZĠ: 1998 VE 2002 YILLARI GĠRDĠÇIKTI ANALĠZĠ ÖRNEĞĠ Özet Zya Gökalp GÖKTOLGA 1 Yusuf AKGÜL 2 Bu çalışmanın amacı 98 ve 2002 yıllarına at GrdÇıktı tablolarını kullanarak,
Detaylıİstanbul Ünverstes İşletme Fakültes Dergs Istanbul Unversty Journal of the School of Busness Admnstraton Clt/Vol:39, Sayı/No:2,, 310-334 ISSN: 1303-1732 www.fdergs.org Stokastk envanter model kullanılarak
DetaylıNİTEL TERCİH MODELLERİ
NİTEL TERCİH MODELLERİ 2300 gözlem sayısı le verlen değşkenler aşağıdak gbdr: calsma: çocuk çalışıyorsa 1, çalışmıyorsa 0 (bağımlı değşken) Anne_egts: Anne eğtm sevyes Baba_egts: Baba eğtm sevyes Kent:
DetaylıSESSION 1B: Büyüme ve Gelişme 279
SESSION 1B: Büyüme ve Gelşme 279 Türkye de Hanehalkı Tüketm Harcamaları: Pseudo Panel Ver le Talep Sstemnn Tahmn The Consumpton Expendture of Households n Turkey: Demand System Estmaton wth Pseudo Panel
DetaylıFARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ
FARKLI REGRESYON YÖNTEMLERİ İLE BETA KATSAYISI ANALİZİ M.Ensar YEŞİLYURT (*) Flz YEŞİLYURT (**) Özet: Özellkle uzak verlere sahp ver setlernn analz edlmesnde en küçük kareler tahmnclernn kullanılması sapmalı
DetaylıANADOLU ÜNivERSiTESi BiliM VE TEKNOLOJi DERGiSi ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY CiltNol.:2 - Sayı/No: 2 : 413-417 (2001)
ANADOLU ÜNvERSTES BlM VE TEKNOLOJ DERGS ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY CltNol.:2 - Sayı/No: 2 : 413-417 (1) TEKNK NOTrrECHNICAL NOTE ELEKTRK ARK FıRıNıNDA TERMODNAMGN KNC YASASıNıN
DetaylıJFM316 Elektrik Yöntemler ( Doğru Akım Özdirenç Yöntemi)
JFM316 Elektrk Yöntemler ( Doğru Akım Özdrenç Yöntem) yeryüzünde oluşturacağı gerlm değerler hesaplanablr. Daha sonra aşağıdak formül kullanılarak görünür özdrenç hesaplanır. a K I K 2 1 1 1 1 AM BM AN
Detaylı( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3
Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör
DetaylıC.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2012 195
C.Ü. İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt 13, Sayı 1, 2012 195 TÜRKİYE DE TİCARİ BANKACILIK SEKTÖRÜNDE REKABET DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ (2002-2009) Abdulvahap ÖZCAN * Özet Türkye nn yaşadığı 2000 ve 2001 krzler
DetaylıBulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleriyle Alışveriş Merkezi Kuruluş Yeri Seçimi ve Bir Uygulama
EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Clt: 14 Sayı: 3 Temmuz 2014 ss. 463-479 Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleryle Alışverş Merkez Kuruluş Yer Seçm ve Br Uygulama Selecton of Shoppng Center
Detaylı