Doç. Dr. ABBAS TANER
|
|
- Gül İncesu
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 1
2 Doç. Dr. ABBAS TANER 2
3 3
4 Viral Yapı İç genom: genetik bilgiyi saklayan Kapsid: Protein yapısında Kapsomerler denilen protein alt birimlerinin yapılmıştır. Tüm virusler kapsidleri vardır. Zarf: Kapsidi saran membran; Konak hücrenin zarından oluşur. Tüm viruslerin zarfları yok. Zarf içerem iki virus örneği: Influenza virus Human Immunodeficiency Virus (HIV) Unknown source; part of figure 18.2, page 231, Campbell's Biology, 5th Edition 4
5 Wild Tip (Vahşi tip); Sokak virüsü, orijinal virüs. Doğal olarak enfekte hayvandaki virus: Laboratuvar şartlarında adepte olmuş bir virus değildir. Strain; Aynı virusun farklı çoğrafı lokalizasyon ve hastadan izole edilmiş farklı vahşi tipleri Variant; Fenotip olarak wild tipten farklı 5
6 Virusların doğal konağı dışında bir canlı sistemde üretilmesi ve seri pasajlar yapılması, onların atenüe olmalarına yol açmaktadır. Atenüasyon, bir virusun üreme yeteneğini yitirmede patojen olma özelliğinin yani virulansının azalmasıdır. Genel anlamda atenüe olmak spontan mutasyona ve seleksiyona uğramaktır. Viruslar genetik yapı olarak DNA veya RNA içermektedir. En küçük virüsların genomu sadece birkaç genden (3-5 adet), en büyük viruslarda 200 den fazla olabilir. 6
7 Genetik materyalin değişime uğraması, farklı fonksiyonlara sahip viral proteinlerin ortaya çıkmasına yol açar ki, bu durum yeni bir virüs serotipinin oluşması ya da virulansının değişmesine neden olur. Viruslarda en önemli iki mekanizma mutasyon ve rekombinasyon dur. Genetik olarak virüs yapısının ve özelliklerinin değişime uğraması tıbbi açısından büyük önem taşımaktadır. Örneğin yüzeylerinde stabil antijenler taşıyan virusların (polio, kızamık, HBV virusları) neden olduğu hastalıklar aşılama ile kolayca kontrol edilebilirken. Bu virusların mutasyona uğraması ve antijenik yapılatın değişmesi, uygulanan aşıların bir etkisi olmayacaktır. çok sayıda antijenik tipi olan ( rhinovirusları) veya çok sık antijenik değişime uğrayan (influenza A virüsü) virusların aşı ile kontrolü daha zordur. Bazı viruslar tekrarlayan (Herpesviruslar) ya da persistan (retroviruslar) enfeksiyon oluştururlar ve ancak antiviral ilaçlar ile kontrol altına alınabilirler. Persistan (gecmeyen) 7
8 VİRUSLAR ARASINDA GENETİK DEĞİŞİKLİKLER Viruslarda genetik değişiklikler mekanizmalar; 1- MUTASYON Doğal mutasyonlar İndüklenmiş mutasyonlar Defektif viruslar 2- VİRUSLAR ARASINDA GENETİK İLİŞKİLER Rekombinasyon Genetik karışım Birlikte aktif hale dönüşme Çapraz reaktivasyon 3-VİRUSLAR ARASINDA GENETİK OLMAYAN İLİŞKİLER Fenotipik karışım Genotipik karışım Komplementasyon 4-VİRAL VEKTÖRLER 8
9 VİRUSLARDA MUTASYON Genlerin nükleotit dizisinde, herhangi bir nedenle meydana gelen ve kalıtsal olan değişiklere mutasyon denir. Mutasyon genotipte kalıtsal değişikliğe yol açar 9
10 Doğal Mutasyonlar Mutasyonlar kendiliğinden meydana gelir veya mutajenler sonucu oluşur. Genetik materyalde, yani viral nükleik asitte kodlanan bilgide oluşan değişiklikler, fenotipe de etkiler, Viruslar, diğer mikroorganizmalardan daha fazla genetik varyasyonlara açıktırlar. Kullanım alanı; canlı, zayıflatılmış virus içeren aşı üretimi; patojenitelerini yitirmiş, antijenliklerini korumuş virusler elde edilmesinde kullanılır 10
11 Fiziksel Mutajenler a- Isı b-ph c- Işınlar 1-İyonize ışınlar (X ve gamma) 2-Non-iyonize (UV, 260 nm dalga boyu ışınlar) 3-Mor ötesi ışınlar Kimyasal Mutajenler a- Baz Analogları (5-Bromodeoksiuridin-BrdU, 6-thioguanin, 2-aminopürinler en yaygınları) b- Deaminasyon yapan ajanlar:dna yapısında amino gruplarının kaybına neden olan ajanlar (Nitröz asidi, hidroksil aminler) c- Alkilleyici ajanlar: DNA yapısına alkil grubu takan ajanlar ( Kükürt, Nitrojen mustard, Etilenoksitler) Spontan Viral enfeksiyonlarda çok az sayıda virus partikülünden milyonlarca yeni virus partikülü oluşur. Böylesine büyük popülasyonlarda nükleik asitin kopyalanması sırasında hataların oluşması doğaldır, ki bu hatalar spontan mutasyon olarak tanımlanır. Bu durum tamamen tesadüfi olarak ortaya çıkar ve temelinde çoğunlukla baz yer değişimleri yatar 11
12 Spontan (kendiliğinden) mutasyonlar; virüs genomunda birikir ve değişikliklere neden olur Spontan mutasyonların oranı, normal koşullar altında, genellikle, çok sınırlı ( arası) olmasına karşın, mutajenik maddelerin katılımı ile bu oran çok yükselmektedir ( ) Spontan mutasyon; DNA genomunda oranında dır (DNA viruslarında mutasyon oranı, neredeyse ökaryotik hücrelere benzerlik gösterir. Bunun nedeni DNA viruslarının replikasyon enzimlerinin (DNA polimeraz) hata düzeltme «proof reading» özelliğinin olmasıdır. ) RNA genomunda bu oran dur, (RNA viruslarında mutasyon oranı çok daha yüksektir, zira bu virusların replikasyon enzimlerinin «RNA ya bağımlı RNA polimeraz» hata düzeltme yeteneği yoktur) Mutasyonlar sonucunda, orijinallerine göre değişik genotiptik ve fenotipik özellikler gösteren yeni nesiller (mutantlar) meydana gelir. 12
13 MUTASYON Esas genlerde mutasyon sonucu; Virusun inaktivasyonu Diğer genlerdeki mutasyon; Antiviral ilaç direnci oluşumu, virus patojenitesi veya antijenitesinde değişikliklere sebep olur Önemli fonksiyonlarla ilişkili mutasyonlarda (tutunma, penetrasyon, soyulma, replikasyon, toplama, salınım): virus çoğalmasının yapılmaması ve virusun yok olmasına neden olur Mutasyonların tüm virus populasyonunda kalıcı değil dır Pekçok mutasyon viral proteinler değişmez veya fonksiyonel olarak benzer bir aminoasit aracılığıyla viral protein yapımı sağlanır Sadece, önemli viral fonksiyonları etkilemeyen mutasyonlar virus populasyonunda kalıcı olabilir. 13
14 İndüklenmiş Mutasyonlar Spontan mutasyonlar kendiliğinden oluşurken indüklenen mutasyonlar mutajen yada çevresel ajanlarla amaçlı olarak mutasyonun teşvik edilmesidir. Spontan mutasyonlar evrimsel çeşitlilik sağlarlar. Spontan mutasyon frekansı oldukça düşüktür bir hücrede yaklaşık hücrede bir görülür. Dolayısıyla daha fazla mutasyon isteniyorsa mutlak indüklemek gerekir. Mutajenlere maruz bırakarak mutasyon üretmeye mutagenez denir ve bu organizmaya da mutagenize organizma denir. 14
15 En sık kullanılan mutajenler Yüksek enerjili radyasyon Çeşitli kimyasallar Mutajenin dozu nekadar yüksekse mutasyon freakansı da okadar yüksek olur 15
16 Viral genetik çalışmalarında en çok tercih edilen mutantlar «şarta bağlı ölü mutantlar (conditional lethal mutants)» dır. Yapılan laboratuvar çalışmalarında ısıya duyarlı (temperature sensitive;ts) mutantlar elde edilmiştir. TS mutantlar elde etmek için kimyasal mutajenler ile tek baz üzerinde değişiklik yaparak fonksiyonel proteinde tek bir amino asit değişikliği oluştururlar. Dolaysıyla mutant aminoasidin yer aldığı protein molekülü, düşük ısıda (31 o C) fonksiyon gösterirken, optimal veya üzerindeki ısılarda ( 36 o C) yapısının bozulması nedeniyle işlev yapamamaktadır. Ancak düşük ısıda üreyebilen bu TS mutantlarına karşın, vahşi tıp orijinal virüs her iki ısıda da üreme yeteneğine sahiptir. Vahşı tıp virus Kimyasal mutajenler TS mutan virus 36 o C Yüksek ısıda fonksiyon göstermez. mutant aminoasidin yer aldığı protein molekülü, vahşi tıp orijinal virüs her iki ısıda da üreme yeteneğine sahiptir. Tek baz üzerinde değişiklik yaparak fonksiyonel proteinde tek bir amino asit değişikliği oluştururlar. 31 o C Düşük ısıda fonksiyon gösterir. Bazı virus aşılarının hazırlanmasında, canlı atenüe aşı suşlarının elde edilmesi için «soğuğa adapte (cold adapted) mutantlar» geliştirilmektedir. Bunun en iyi örneği, intranazal sprey olarak uygulanan canlı atenüe influenza aşısıdır. Bu aşı, 25 o C de seri pasajlarla soğuğa adapte edilen influenza virusuna ait H ve N 16 antijenlerini içermektedir.
17 Defektif Viruslar Defektif bir virus replikasyon için gerekli olan genlerinden bir veya birkaçını kaybetmiş olan virustur. Defektif viruslar replikasyon ve/veya olgunlaşma için kendilerine yardım edecek başka bir kompetant virus (yardımcı virus) gereksinim duyarlar. Doğal defektif viruslar arasında «adenovirus ile ilişkili viruslar (Aadeno-assocciated virus; AAV) Hepatid D virus (HDV), HBV ile birlikte hücreyi enfekte etmesi (koenfeksiyon) gerekiyor. Psödovirionlar: Bu partiküller, hücrede bir araya gelme aşamasında kendi genomu yerine yanlışlıkla konak hücre genomunun rastgele bir parçasını paketlenmektedir. Normal virus görünümünde olan psödovirionlar yeni bir hücreye girebilmelerine rağman replike olamazlar. 17
18 2- VİRUSLAR ARASINDA GENETİK İLİŞKİLER Rekombinansiyon Bir hücreyi aynı anda enfekte eden iki akraba virus arasında meydana gelen genetik değişimine rekombinasyon adı verilir. Birbirine yakın iki gen arasında rekombinasyon olasılığı daha az iken, birbirinden uzak genler arasında rekombinasyon daha sık meydana gelir. Rekombinasyon; her ikisi aktif (enfektif), birisi aktif diğeri inaktif veya her ikisi de inaktif viruslar arasında gerçekleşebilir. Rekombinasyon sonucunda ortaya çıkan yeni ve farklı virusa rekombinant adı verilir. Rekombinasyonlar genel olarak aynı genusta yer alan akraba viruslar arasında gerçekleşirken nadir durumlarda farklı ailelerdeki viruslar arasında gerçekleşir. Rekombinasyonlar çift iplikçikli RNA genomuna sahip viruslarda daha yüksektir. 18
19 Virüsler Arası Genetik İlişkiler İn vivo veya in vitro (hücre kültürlerinde) üreyen viruslar arasında veya viruslarla içinde üredikleri hücre DNA'sı arasında oluşan genetik interaksiyonlar sonunda karşılıklı genetik materyal değişimi (intramoleküler genetik değişim), genellikle, rekombinasyon olarak tanımlanmaktadır. Bu olgu sonunda da yeni genetik karakterlerde hibrid virus suşları oluşmaktadır. Bu suşlar, doğal viruslardan bazı yönleri ile farklı oldukları gibi kendisini oluşturan her iki virusa ait genetik materyallere de sahiptirler. 1) Mutasyon 2) Rekombinasyon a) İntramoleküler Rekombinasyon b) Reasorment c) Reaktivasyon 3) Transdüksiyon 19
20 Üç Tip Rekombinasyon Vardır A. İntramoleküler Rekombinasyon: -Birbirinden farklı ancak yakın ilişkiye sahip iki virusun nükleik asitleri arasında baz dizinlerinin karşlıklı değişimini ifade eder. dsdna larda daha sık görülür. -Bir hücre, genetik olarak birbirine yakın iki virusla koinfekte edildiğinde (örn, HSV-1 ve HSV-2 virusları gibi) viral nukleik asitlerinin sentezleri sırasında karşılıklı gen alış-verişi meydana gelmekte ve oluşan yeni hibrid suşlar, hem tip-1 ve hem de tip-2 HSV'larına ait genetik materyallere sahip olmaktadırlar (intertipik rekombinant viruslar). Diğer DNA viruslarında da (SV-40 ile adenoviruslar) benzer rekombinasyonlar ortaya çıkmaktadırlar. 20
21 B. Reassorment: Segmentli genoma sahip RNA viruslarının ikili enfeksiyonlarında viruslar arasındaki segment değişimine REASSORMENT denir. (iki virusun aynı anda bir hücreye girmesi durumunda, virusların replikasyon sonrası toparlanmaları aşamasında segment değiştirmesi olayıdır. Bu durum farklı virusların oluşumuna yol açar.) Reassorment türü değişkilikler de yakın ilişkili virus türleri arasında meydana gelir. Bu yeni tipe Reasortant adı verilir. Farklı influenza virus türleri arasında şekillenen reassortment sonucunda antijenik shift adı verilen geniş çaplı değişimler meydana gelir. 21
22 The 2009 H1N1 virus is a hybrid of swine, avian and human strains Influenza A (H1N1) 22
23 23
24 Virus-1 Virus-2 Viral genomların replikasyonu Yeni virusların pariküllerinin oluşması Yeni varyant virus Virus -2 ile aynı genetik yapı Virus -1 ile aynı genetik yapı 24
25 Antijenik Drift Mutasyonların zaman içerisinde birikimi ile ortaya çıkar ve virusta küçük çaplı antijenik değişimlere yol açar. Antikor varlığında (gerek aşı ile olsun gerek daha önceden karşılaşma ile) neuraminidaz hücre üzerinde reseptör gibi davranan sialik aside bağlanamaz, ancak antijenik drift olduğunda neuraminidaz yapısı değişebileceğinden antikorların varlığı koruyucu olmaz. Antijenik Şift Değişimler, segmentli yapıya sahip olan viral genoma reassorment ile başka bir influenza virusunun genom segmentine girmesiyle ortaya çıkar. Bugün korkulan bu değişikliğin kanatlı virüsü ile oluşma ihtimalidir (antijenik şift şeklinde). İnfluenza A (H1N1) HemaglutinasyonA da mutasyon Nokta mutasyon Antijenik drifit İnfluenza A (H2N2) 2 farklı alt tipin aynı hücreyi aynı anda infekte edilmesi HA nin tamamen değişmesi Antijenik şift 25
26 AŞI Üretiminde Resortment Yeri Parçalı genomu olan ve küçük çocuklarda ciddi diyare etkeni olan Rota virusların yer aldığı Retroviridae ailesine aıttır. İnsan Rotavirus Sığır Rotavirus Familya: Reoviridae 11 segmentli ds RNA viral genom içerirler En sık 1-5 yaş grubunda çocuklarda diyare nedenidir. İnsan-Sığır ressormnet İnsan file:///c:/users/abbastaner/downloads/tipbil %20(1).pdf 26
27 C-Reaktivasyon: Her ikisi de inaktif olan viruslar arasında oluşan rekombinasyon sonucu «birlikte aktif hale dönüşme» (multiplicity reactivation) adı verilen bir olay dır. Farklı genlerden inaktif olan viruslar tek başlarına üreyemedikleri halde gen değişimi (rekombinasyon) ile aktif hale geçer ve üreme yeteneği kazanırlar Virus-1 (inaktif) B A Virus-2 (inaktif) Hücreye giriş ÜREME YOK A b a B Aktif genler İnaktif genler b a Hücreye giriş ÜREME YOK ÜREME VAR A B b a Hücreye giriş b A Virus-1 (inaktif) Virus-2 (inaktif) Aktif rekombinant virus) 27
28 Çapraz reaktivasyon Aynı hücreyi enfekte eden viruslardan birisinin aktif diğerinin inaktif olduğu durumda ise «çapraz reaktivasyon veya işaret kurtarımı» (cross reactivation, marker rescue) adı verilen rekombinasyon ortaya çıkabilir. Oluşan rekombinant viruslar, inaktif virusun bir veya birkaç genini almışlar, yani inaktif virus defektif genden kurtarmışlardır. Virus-1 (Aktif) A b Hücreye giriş ÜREME VAR A b a B Aktif genler İnaktif genler Virus-2 (inaktif) b a Hücreye giriş ÜREME YOK ÜREME VAR A B b a Hücreye giriş b A Virus-1 (Aktif) Virus-2 (İnaktif) Aktif rekombinant virus 28
29 3.TRANSDÜKSİYON Viruslar aracılığıyla bir hücreye veya bakteriye ait genlerin başka hücreye veya bakteriye aktarılmasıdır. Özellikle fajlar tarafından bakteriyel genetik materyalin transferine olanak sağlaması açısından önemli bir olaydır. 29
30 1- MUTASYON Doğal mutasyonlar İndüklenmiş mutasyonlar Defektif viruslar 2- VİRUSLAR ARASINDA GENETİK İLİŞKİLER Rekombinasyon Genetik karışım Birlikte aktif hale dönüşme Çapraz reaktivasyon 3-VİRUSLAR ARASINDA GENETİK OLMAYAN İLİŞKİLER Fenotipik karışım Genotipik karışım Komplementasyon 4-VİRAL VEKTÖRLER 30
31 II.VİRUSLAR ARASINDA GENETİK OLMAYAN ETKİLEŞİMLER Viruslar arasındaki genetik olmayan değişimler translasyon sonrası viral gen ürünlerinin değişmini ifade etmektedir. Bu tür değişimlerin virusların genetiğini değil virus fenotipini ve antijenitesini etkilemesi beklenebilir. 3 Önemli Değişim Söz Konusudur; 1-Komplementasyon : Her biri yalnız olarak hücrelerde üremeyen iki mutant virus aynı hücreyi infekte ettiklerinde birinin replikasyonu için gerekli olan proteinin diğeri kodlayarak her ikisi birlikte aynı hücrede üreyebilirler. Komplementasyon, birbiri ile ilişkili olmayan viruslar, defektif viruslar veya zarflı-zarfsız viruslar arasında görülebilir. Bu olguda, belli bir gen yönünden defektif olmayan bir virusun sağladığı gen ürünü, bu ürünün sentezini kodlamayan defektif virus tarafından kullanılarak kolayca üreyebilmektedir. Bu iki mutant virus arasında gen değişimi olmadığı için, yeni projenilerde de defektif genler bulunmaktadır. Eğer, iki mutant virus, aynı ürünün geni için defektif iseler o zaman her ikisi de üreyemez. 31
32 Virus-1 (inaktif) X Y Hücreye giriş ÜREME YOK X Y Virus-2 (inaktif) X Y Hücreye giriş ÜREME YOK X Y Hücreden çıkış X Y Virus-1 (inaktif) X Y Virus-2 (inaktif) Hücreye giriş Konak hücrede ürün alışverişi ile üreme var. (Komplementasyon) Komplementasyon. Farklı iki genden (X ve Y) defektif akraba viruslar yalnız başlarına üreyememelerine karşın, beraberce enfekte ettikleri hücrede ürün alış-verişi yaparak üreyebilir ve hücreden çıkabilirler. Genetik bir rekombinasyon olmadığı için hücreden çıkan viruslar yine aynı genden defektiftirler 32
33 Fenotipik Karışım Fenotipik karışım: Bir hücrenin miks infeksiyonu sonu, bir virusa ait genetik materyalin tümü, diğer virusa ait kapsid veya zarfın içine girebilir (transkapsidasyon). Bazen de, bir virusun kapsid veya zarf materyalleri, diğer virusa ait kapsid veya zarf proteinleri arasında bulunabilirler (fenotipik karışım). Bu son durumda, viral genom etrafında her iki virusa ait proteinden meydana gelen kapsid yer alır.
34 Genotipik Karışım Bu olay genetik olmayan diğer bir ilişkidir. Burada birden fazla viral genom aynı kapsid içerisine paketlenir (poliploidi ve heteroploidi) Paketlenen genetik materryaller arasında herhangi bir rekombinasyon meydana gelmez. Daha sonraki pasajlarda her genom kendi parental virusunu oluşturur.
35 4-VİRAL VEKTÖRLER Viral vektörler, belirli bir hücre tipi ya da dokuyu değiştirmek/düzenlemek için uygulanan gen transferinin en etkili yolu olup, hücrelerde tedavi edici (terapötik) genlerin ekspresyonu amacıyla en kolay manipüle edilebilir aracılardır. Yeni aşıların geliştirilmesi ve/veya kalıtsal hastalıkların tedavisi için istenilen genlerin hücrelere taşınmasında birçok virus tipi, kullanılabilirlik ve etkinlik yönünden uzun zamandan bu yana araştırılmaktadır (Tablo-1). Vektör virus (Örn. Adenovirus, Alfavirus) İnfluenza virus genleri HA proteşnini eksprese eden virus vektör aşısı Aşı Viral vektörler kullanılarak hazırlanan influenza virus aşısı. İnfluenza virusunun seçilen gen parçası (hemaglütinin;ha), inasn hücrelerini enfekte eden ancak hastalık oluşturmayan bir viral vektöre yerleştirilir. İnfluenza virusunun HA genini taşıyan vektör doğrudan insana enjekte edilir. Zararsız olan viral vektör immün yanıtın oluşumunu indükleyen HA proteinlerini eksprese eder. 35
36 Gen tedavisi ile ilgili klinik çalışmalarda kullanılan sıklığı sırasına göre viral vektörler: Adenoviruslar (%24) Retroviruslar (%21) Vaccinia virus (%8) Poksviruslar (%4) HSV (%3) Viral vektörlerin kullanım alanları aşağıdaki gibi dır; Belirli bir gen ürününün bol miktarda üretilerek antijen ya da fonksiyonel protein olarak kullanılması, Viral enfeksiyonlardan korunmada etkin olan nötralizan (koruyucu) antikor sentezini sağlayan proteini (antijen) kodlayan genin vektör aracılığı ile hücrede eksprese edilmesi ve aşı hazırlanması, Kalıtsal hastalıklar ile ilgili hasarlı genlerin, viral vektörlerin taşıdığı sağlam genlerle değiştirilerek genetik defektin ortadan kaldırılması, Bazı kanserlerde malignan hücreler üzerinde toksik etki gösterecek genlerin viral vektörler ile bu hücrelere transfeksiyonu. 36
37 Hastalık Amaç Hedef hücreler Vektör virus Uygulandığı ülkeler ADA eksikliği ADA taviyesi Kan Retrovirus İtalya, Hollanda, ABD AIDS Kanser Kistik fibrozis (KF) Ailesel hiperkolesterolemi Fankoni anemisi Onaylanmış Klinik Gen Tedavisi Protokolleri Antijen Sunumu, HIV inaktivasyonu İmmün fonksiyonların artırılması KF Transmembran regülatör enzim takviyesi LDL reseptör takviyesi Kompleman grubu C gen takviyesi Kan, Kemik iliği Retrovirus ABD Kan, Kemik iliği tümör Retrovirus Avusturya, Çin, Fransa, Almanya, Hollanda, ABD Solunum epiteli Adenovirus İngiltere, ABD Karaciğer Retrovirus ABD Kan, Kemik iliği Retrovirus ABD Hemofili B Faktör IX takviyesi Deri fibroblastları Retrovirus Çin Romatoid artrit Sitokin takviyesi Sinovyum Retrovirus ABD ADA: adenozin deaminaz, LDL: Low density lipoprotein 37
VİROLOJİ VİRUS GENETİĞİ
VİROLOJİ VİRUS GENETİĞİ Giriş İnsan vüruslarının üretilmesi ve incelenmesi doğal konağında zor, hatta imkansızdır. Bu nedenle viruslerin daha ekonomik ve pratik olan laboratuvar hayvanlarında yada hücre
DetaylıGEN MUTASYONLARI. Yrd. Doç. Dr. DERYA DEVECİ
GEN MUTASYONLARI Yrd. Doç. Dr. DERYA DEVECİ Gen mutasyonları 2 temel mekanizma ile gerçekleşir. A. İnsersiyon; Bir veya daha fazla nükleotidin araya girmesiyle B. Delesyon; Bir veya daha fazla nükleotidin
DetaylıİMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı?
İMMUNİZASYON Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? Canlıya antijen verdikten belli bir süre sonra, o canlıda
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 55. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-15 VİRÜSLER
ADIM ADIM YGS-LYS 55. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-15 VİRÜSLER Virüsler Hücresel yapı da dahil olmak üzere canlıların ortak özelliklerini göstermeyen canlılardır. Prokaryotlardan daha küçüklerdir.
DetaylıVİRUSLARIN SINIFLANDIRILMASI
VİRUSLARIN SINIFLANDIRILMASI Virus Nasıl Sınıflandırılır? Order Örnek: Genera Family Subfamily Herpesviridae Alphaherpesvirinae Varicello virus Species Bovine Herpes virus 1 (BHV1) SINIFLANDIRMA ESASLARI-1
DetaylıPrediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta
Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller Dr. Dilara İnan 04.06.2016 Isparta Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) HBV yüzeyinde bulunan bir proteindir; RIA veya EIA ile saptanır Akut ve kronik HBV
DetaylıTIBBĠ BĠLĠMLERE GĠRĠġ DĠLĠMĠ MĠKROBĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI
TIBBĠ BĠLĠMLERE GĠRĠġ DĠLĠMĠ MĠKROBĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI ÖĞRETĠM ÜYESĠ : Prof. Dr. O. ġadi Yenen Ders: VĠROLOJĠYE GĠRĠġ, TARĠHÇE ve EVRĠM 1. Virusların tanımlanması ve rolüne ilişkin önemli tarihsel gelişmelerin
DetaylıBakteriler Arası Genetik Madde Aktarımı
Bakteriler Arası Genetik Madde Aktarımı Transformasyon: Her hangi bir aracı bulunmaksızın, verici bakteri tarafından ortama bırakılmış olan DNA nın, alıcı bakteri tarafından alınması yoluyla oluşan rekombinasyon
DetaylıDNA ONARIMI VE MUTASYON. Merve Tuzlakoğlu Öztürk Bakteri genetiği dersi Sunum-2 18.11.2005
DNA ONARIMI VE MUTASYON Merve Tuzlakoğlu Öztürk Bakteri genetiği dersi Sunum-2 18.11.2005 *DNA nın dölden döle değişmeden aktarımı için 2 süreç önemlidir: DNA ONARIMI 1. Replikasyon sürecinin doğru yapılması
DetaylıMustafa EMREM
Mustafa EMREM 162161022 Bakterilerdeki transformasyonun ilk kanıtları İngiliz bilim adamı Frederick Griffith tarafından elde edilmiştir. Genetik materyal aktarımı Dikey Gen Transferi ebeveyn ile yavru
Detaylı8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için
8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için koruyucu kalkan görevi görmektedir. Protein kendi kendine
DetaylıGENETİK I BİY 301 DERS 6
GENETİK I BİY 301 DERS 6 İçerik Kısım 1: Genler, Kromozomlar ve Kalıtım Kısım 2: DNA-Yapısı, Replikasyonu ve Varyasyonu Kısım 3: Genetik bilginin ifadesi ve düzenlenmesi Kısım 4: Genomik Analiz Kısım 5:
DetaylıGen Tedavisi ve İnsan Genom projesi DOÇ.DR.PINAR AKSOY SAĞIRLI
Gen Tedavisi ve İnsan Genom projesi DOÇ.DR.PINAR AKSOY SAĞIRLI Gen Tedavisi AMAÇ: Mutant genotipi düzeltmek Tanımı Gen tedavisi, genel anlamda, bir hastalığı tedavi etmek ya da en azından bir hastanın
DetaylıGeleceğin Aşıları. Dr.Funda Timurkaynak Başkent Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı İstanbul Hastanesi
Geleceğin Aşıları Dr.Funda Timurkaynak Başkent Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı İstanbul Hastanesi Yeni,daha stabil antijenler Yeni veriliş yolları Antijen
Detaylıhendisliği BYM613 Genetik MühendisliM Tanımlar: Gen, genom DNA ve yapısı, Nükleik asitler Genetik şifre DNA replikasyonu
BYM613 Genetik MühendisliM hendisliği Hacettepe Üniversitesi Biyomühendislik BölümüB 2012-2013 2013 Güz G z DönemiD Salı 9.00-11.45, D9 Dr. Eda Çelik-AKDUR edacelik@hacettepe.edu.tr İçerik Tanımlar: Gen,
DetaylıBAKTERİLERDE GENETİK MADDE AKTARILMASI
BAKTERİLERDE GENETİK MADDE AKTARILMASI Bakterilerde genetik maddenin bir kısmı bakteriden bakteriye aktarılabilmekte ve bunun sonucunda önemli genetik değişmeler olmaktadır Verici hücre ile alıcı hücre
DetaylıDoç. Dr. Z. Ceren KARAHAN
Viral Salgınların Araştırılması Sekans Temelli Genotiplendirme Yöntemleri Doç. Dr. Z. Ceren KARAHAN Genotipleme Genomun genetik karakterizasyonu Bir bireyi/suşu, diğerlerinden ayıran mutasyonları (nt dizisi
DetaylıGenetik MühendisliM. hendisliği BYM613. Mutasyonlar ve Doğal Gen Transfer Mekanizmaları. MUTASYON bir canl. Hacettepe Üniversitesi
BYM613 Genetik MühendisliM hendisliği Mutasyonlar ve Doğal Gen Transfer Mekanizmaları Hacettepe Üniversitesi Biyomühendislik BölümüB 2012-2013 2013 Güz G z DönemiD Dr. Eda Çelik-AKDUR edacelik@hacettepe.edu.tr
DetaylıDÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016)
DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DERS SAATİ DERS ADI DERS KONUSU DERSİ VEREN ÖĞRETİM ÜYESİ 4. DK 1. Hafta 07 Aralık Pazartesi Mikrobiyoloji Mikrobiyolojinin tarihçesi ve mikroorganizmalara genel
DetaylıVirüsler Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER
Virüsler Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Virüslere Giriş Virüsler genellikle ökaryotlardan ve prokaryotlardan çok daha küçük moleküllerdir. Genellikle enfeksiyon yeteneği olan
DetaylıYrd.Doç.Dr. Yosun MATER
* Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER *Bitki nüklear, mitokondriyal ve kloroplast DNA'ları *Burada yer alan bugünkü bilgilerimizin çoğu, moleküler evrim mekanizması ve oranları kullanılarak
DetaylıVİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ
VİRUS HASTALIKLARINDA TANI YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Koray Ergünay MD PhD Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji Ünitesi Viral Enfeksiyonlar... Klinik
Detaylı15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ
15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden
DetaylıTransgenik Hayvan Üretimi. Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi
Transgenik Hayvan Üretimi Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi TRANSGENİK HAYVAN TEKNOLOJİSİ Transgenik hayvanlar gen transferi yoluyla hücrelerinde yabancı genleri taşıyan hayvanlardır. Çiftlik hayvanlarına
DetaylıViral Nükleik Asitler Viral nükleik asitler birbirlerinden son derece farklılık gösteren moleküllerdir. o Bazı viral nükleik asitler RNA, diğerleri DN
VİRAL REPLİKASYON HAZIRLAYANLAR Bengü GÜL (040559012) Gülcan Öztürk (040559024) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Viral Nükleik Asitler Viral nükleik asitler birbirlerinden son derece farklılık
DetaylıÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ
ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE
Detaylı9. Hafta. DNA Aşıları
9. Hafta DNA Aşıları DNA İmmunizasyonu Vücuda etkeni, etkene ait bir antijeni vermek yerine, antijeni kodlayan DNA sekansını (geni) içeren plasmidin kontrollü koşullar, uygun yol, metodlar kullanılarak
Detaylıb. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.
TIBBİ GENETİK I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: DNA ve RNA yapısının öğretilmesi. b. Amaç: DNA nın genetik materyal olmasında moleküler yapısının önemi ve RNA yapısının proteine geçiş ve gen ekspresyonu kontrolündeki
DetaylıPopulasyon Genetiği. Populasyonlardaki alel ve gen frekanslarının değişmesine neden olan süreçleri araştıran evrimsel bilim dalı.
Bu dersin içeriği, Populasyonun tanımı, Alel ve genotip frekansı, Gen havuzu, Gen frekansı, Gerçek/Doğal populasyonlar ve ideal populasyonlar, Populasyon genetiğinin çalışma alanları, HW kanunu -giriş,
DetaylıGenetik Yöntemlerle Bakterilere Gen Transferleri. (Cüneyt Akdeniz)
Genetik Yöntemlerle Bakterilere Gen Transferleri (Cüneyt Akdeniz) Bakterilerde genetik maddenin bir kısmı bakteriden bakteriye aktarılabilmekte ve bunun sonucunda önemli genetik değişmeler olmaktadır.
DetaylıEVRİM. Aslı Sade Memişoğlu kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu
EVRİM Aslı Sade Memişoğlu kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu İÇERİK BÖLÜM I: GİRİŞ evrimin gerçek dünyanın problemleriyle ilişkisi Evrim gerçeği Doğal seçilimin gözlenebilirliği Evrim ağacı oluşturmak BÖLÜM
DetaylıMikrobiyolojide Moleküler Tanı Yöntemleri. Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D
Mikrobiyolojide Moleküler Tanı Yöntemleri Dr.Tuncer ÖZEKİNCİ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D 1 Enfeksiyonun Özgül Laboratuvar Tanısı Mikroorganizmanın üretilmesi Mikroorganizmaya
DetaylıVİROLOJİYE GİRİŞ. Dr. Sibel AK
VİROLOJİYE GİRİŞ Dr. Sibel AK Bugün; Virüs nedir? Virüslerin sınıflandırılması Virüsler nasıl çoğalır? Solunum yoluyla bulaşan viral enfeksiyonlar Gıda ve su kaynaklı viral enfeksiyonlar Cinsel temas yoluyla
DetaylıADIM ADIM YGS LYS. 91. Adım KALITIM -17 GENETİK VARYASYON MUTASYON MODİFİKASYON ADAPTASYON - REKOMBİNASYON
ADIM ADIM YGS LYS 91. Adım KALITIM -17 GENETİK VARYASYON MUTASYON MODİFİKASYON ADAPTASYON - REKOMBİNASYON GENETİK VARYASYON Aynı türün bireyleri arasındaki farklılığa VARYASYON denir. Varyasyonların hepsi
DetaylıTLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI
* VİRAL V HEPATİTLERDE TLERDE SEROLOJİK/MOLEK K/MOLEKÜLER LER TESTLER (NE ZAMANHANG HANGİ İNCELEME?) *VİRAL HEPATİTLERDE TLERDE İLAÇ DİRENCİNİN SAPTANMASI *DİAL ALİZ Z HASTALARININ HEPATİT T AÇISINDAN
DetaylıBAKTERİLERDE EKSTRAKROMOZAL GENETİK ELEMENTLER
BAKTERİLERDE EKSTRAKROMOZAL GENETİK ELEMENTLER Plazmid ve Epizomlar Bakterilerin kendi kromozomlarının yanı sıra, kromozom dışı bazı genetik parçacıklar bulunmaktadır Bakteri kromozomundan daha küçük yapıda
DetaylıReplikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını
Detaylı8. Hafta. Yeni Teknoloji Aşıları
8. Hafta Yeni Teknoloji Aşıları Modern Aşı Teknolojisi Modifiye canlı aşılar ve inaktif (ölü) aşılar bugüne kadar birçok infeksiyöz hastalığın kontrolünde başarılı olmuşlardır. Ancak, her zaman için daha
DetaylıMutasyon: DNA dizisinde meydana gelen kalıcı değişiklik. Polimorfizm: iki veya daha fazla farklı fenotipin aynı tür popülasyonunda bulunmasıdır.
Allel: Bir genin seçenekli biçimi Wild Tip: Normal allel. Bireylerin çoğunda bulunan Mutasyon: DNA dizisinde meydana gelen kalıcı değişiklik Polimorfizm: iki veya daha fazla farklı fenotipin aynı tür popülasyonunda
DetaylıRekombinant DNA, Klonlama ve kullanımı
Rekombinant DNA, Klonlama ve kullanımı Betül ÖZTAŞ Gamze ÇALIŞKAN Betül ERÇELİK ÖZET GİRİŞ Günümüzde gen klonlaması çalışmaları; gen izolasyonu, gen bankalarının oluşturulması, genlerin güvenlik altına
DetaylıHücre Transfeksiyonu
1 Hücre Transfeksiyonu Tanımlar Transformasyon: Bakteri ve bitkilere gene/k materyal aktarılması işlemidir. Transdüksiyon: Ökaryo/k hücrelere gene/k materyallerin viral yöntemlerle aktarılması işlemidir.
Detaylı2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları
B) RADYASYON UYGULAMALARI Radyasyon = enerji yayılması 1)Elektromanyetik radyasyon. UV, X ve γ ışınları 2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları İyonizan ışınların canlı hücreler üzerine
DetaylıBAKTERİLERDE MUTASYON VE GEN AKTARIM MEKANİZMALARI
BAKTERİLERDE MUTASYON VE GEN AKTARIM MEKANİZMALARI DIS213 Mikrobiyoloji Ders 10 Doç.Dr. Evrim GÜNEŞ ALTUNTAŞ MUTASYON ve REKOMBİNASYON Mutasyon: Genomun mükleotit baz diziliminde meydana gelen kalıtsal
DetaylıÜNİTE 4:VİRÜS VE BAKTERİ GENETİĞİ
ÜNİTE 4:VİRÜS VE BAKTERİ GENETİĞİ En küçük virüsler yaklaşık 20nm çapında dırlar ve bir ribozom dan daha küçüktürler. Virüsler bir hücre yapısı olarak kabul edilmezler çünkü normal hücreler kristalize
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım EVRİM
ADIM ADIM YGS LYS 191. Adım EVRİM EVRİM İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER Evrim, geçmiş ile gelecekteki canlıların ve olayların yorumlanmasını sağlayarak, bugün dünyada yaşayan canlılar arasındaki akrabalık derecesini
DetaylıKök Hücre ve Gene-k Hastalıklar
Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Genetik hastalıkların çoğusunda semptomlar ilerleyen karakterdedir ve şu anda genetik hastalıklar için etkili bir tedavi yöntemi mevcut değildir.
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
Detaylıİ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın
İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Canlının en küçük birimi Hücre 1665 yılında ilk olarak İngiliz bilim adamı Robert Hooke şişe mantarından kesit alıp mikroskopta
DetaylıMİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN
MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi
Detaylıİnfluenza A VİROLOJİ-EPİDEMİYOLOJİ. Prof. Dr. Tamer ŞANLIDAĞ
VİROLOJİ-EPİDEMİYOLOJİ Prof. Dr. Tamer ŞANLIDAĞ İnfluenza pandemileri H2N2 H2N2 H1N1 H1N1 H3N8 H3N2 Pandemic H1N1 1895 1905 1915 1925 1955 1965 1975 1985 1995 2005 2010 2015 1889 Russian influenza H2N2
DetaylıTürkiye'de İnfluenza Sezonunda Görülen Influenza A(H1N1)pdm09 Virüsünün Moleküler Karakterizasyonu
Türkiye'de 2015-2016 İnfluenza Sezonunda Görülen Influenza A(H1N1)pdm09 Virüsünün Moleküler Karakterizasyonu Dilek Güldemir 1,Ayşe Başak Altaş 1,Fatma Filiz Arı 1,Zekiye Bakkaloğlu 1,Özlem Ünaldı 1,Fatma
DetaylıKUŞ GRİBİ (AVIAN INFLUENZA) VİRÜSÜNDE MUTASYON
AKTÜEL Adnan SERPEN* KUŞ GRİBİ (AVIAN INFLUENZA) VİRÜSÜNDE MUTASYON Geçtiğimiz yıl ve birkaç hafta önce yaşanan Kuş Gribi (A.I.) her ne kadar atlatılmış gibi görülse de hastalığın dünya üzerindeki yayılışı
DetaylıVİRAL HEPATİTLER 5. Sınıf Entegre Ders. Prof. Dr. Fadıl VARDAR Prof. Dr. Sema AYDOĞDU
VİRAL HEPATİTLER 5. Sınıf Entegre Ders Prof. Dr. Fadıl VARDAR Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Kronik Viral Hepatitler Sporadik Enfeksiyon ENDER HBV HCV HDV Ulusal Aşılama Programı Erişkinlerin Sorunu HFV, HGV,
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI
ADIM ADIM YGS LYS 177. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI Hastalık yapıcı organizmalara karşı vücudun gösterdiği dirence bağışıklık
DetaylıVEKTÖRLER Halime Nebioğlu
VEKTÖRLER Halime Nebioğlu İstanbul Üniversitesi Gen klonlamasında kullanılan aracı moleküllere vektör denir. Vektörler konakçı organizmada, konakçı organizmadan bağımsız olarak replikasyon (çoğalma) gösterirler.
DetaylıDNA Tamiri ve Rekombinasyonu
DNA Tamiri ve Rekombinasyonu Bitkilerdeki 3 genom UV ve radyosyonun diğer formları, kimyasallar, ve diğer streslerle (örneğin oksidatif, ısı vb.) devamlı hasar görür. Bazı proteinler onarımda ve rekombinasyonda
DetaylıMİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015
Canlıların prokaryot ve ökoaryot olma özelliğini hücre komponentlerinden hangisi belirler? MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 B. Stoplazmik membran C. Golgi membranı D. Nükleer membran E. Endoplazmik retikulum
DetaylıDNA ve Özellikleri. Şeker;
DNA ve Özellikleri Hücrelerdeki hayatsal olayların yönetimini çekirdek sağlar. Çekirdek içinde, hücrenin beslenme, solunum, üreme gibi canlılık faaliyetlerin yönetilmesini sağlayan genetik madde bulunur.
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıVİROLOJİ - I VİRUSLARIN YAPISI
VİROLOJİ - I VİRUSLARIN YAPISI Prof.Dr. Yılmaz Akça Prof.Dr. Feray Alkan Prof.Dr. Aykut Özkul Prof.Dr. Seval Bilge-Dağalp Prof.Dr. M. Taner Karaoğlu Prof.Dr. Tuba Çiğdem Oğuzoğlu VİRUSLARIN YAPISI Nükleik
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI
MOLEKÜLER 2014-2015 BİYOLOJİ LABORATUVARI GÜZ DÖNEMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI 7.HAFTA DERS NOTLARI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ Sayfa 1 / 6 1. RFLP (RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUK
DetaylıVİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE
VİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE VİRAL HASTALIKLARDA İMMÜNİTE Virüsler konak hücreye girdikten sonra çoğalır ve viral çoğalma belirli bir düzeye ulaştığında hastalık semptomları
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 6 GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ 2
12. SINIF KONU ANLATIMI 6 GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ 2 SANTRAL DOGMA Hücredeki bilgi aktarım mekanizmasının tamamına SANTRAL DOGMA denir. Santral dogma tek yönlü bilgi aktarımıdır. Geri dönüşümü
DetaylıSOLUNUM SİSTEMİNDE ENFEKSİYON YAPAN VİRUSLAR. Dr. Tuncer ÖZEKİNCİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ Anabilim Dalı
SOLUNUM SİSTEMİNDE ENFEKSİYON YAPAN VİRUSLAR Dr. Tuncer ÖZEKİNCİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ Anabilim Dalı 1 1. Influenza virus 2. Parainfluenza virus 3. Solunum sinsisyal virus (RSV) 4. Adenovirus 5. Koronavirus
DetaylıİNFLUENZA AŞISI:İŞE YARAMADI MI?
İNFLUENZA AŞISI:İŞE YARAMADI MI? Doç.Dr.Neşe DEMİRTÜRK AKÜ TIP FAKÜLTESİ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Afyonkarahisar,2015. İNFLUENZA İnsandan insana kolaylıkla yayılan ve sezonal
DetaylıGenetik çalışmaların yüksek canlılardan çok mikroorganizmalarla yapılması bazı avantajlar sağlar.
8.Hafta: Bakteri Genetiği BAKTERİ GENETİĞİ Genetik çalışmaların yüksek canlılardan çok mikroorganizmalarla yapılması bazı avantajlar sağlar. 1) Yüksek canlılarda çok sayıda kromozom ve onları kontrol eden
DetaylıBağışıklık sistemi nasıl çalışır?
On5yirmi5.com Bağışıklık sistemi nasıl çalışır? İnsanda bağışıklık sistemi, özellik ve görevleri nelerdir? Kaç çeşit bağışıklık sistemi vardır? Yayın Tarihi : 23 Ekim 2012 Salı (oluşturma : 10/3/2017)
Detaylı3.BÖLÜM VİRÜS-KONAK HÜCRE İLİŞKİ TİPLERİ
3.BÖLÜM VİRÜS-KONAK HÜCRE İLİŞKİ TİPLERİ Üretken ilişki; Bir virüsün hücreye tutunması,girmesi,replike olması,kendine benzeyen virüs partikülleri(progeni) sentez etmesi ve progeni virüslerin hücreden çıkarak
DetaylıAŞI ve SERUMLAR. Dr. Sibel AK
AŞI ve SERUMLAR Dr. Sibel AK Bugün; Ak#f İmmünizasyon Bakteriyel Aşılar Viral Aşılar Aşı Takvimi Pasif İmmünizasyon Aşı Etkileşimleri Tanımlar İmmünite (Bağışıklık): Konağın, kendisinden farklı yapıya
DetaylıHIV/AIDS ve Diğer Retrovirus İnfeksiyonları,laboratuvar tanısı ve epidemiyolojisi
HIV/AIDS ve Diğer Retrovirus İnfeksiyonları,laboratuvar tanısı ve epidemiyolojisi Prof Dr Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı İnsan retrovirusları
DetaylıVİRUSLARDA ÇOĞALMA VİRAL REPLİKASYON
VİRUSLARDA ÇOĞALMA VEYA VİRAL REPLİKASYON Prof.Dr. Yılmaz Akça Prof.Dr. Feray Alkan Prof.Dr. Aykut Özkul Prof.Dr. Seval Bilge-Dağalp Prof.Dr. M. Taner Karaoğlu Prof.Dr. Tuba Çiğdem Oğuzoğlu İnfeksiyonun
DetaylıViral gastroenteritlerin laboratuvar tanısı
Viral gastroenteritlerin laboratuvar tanısı Dr.Gülay Korukluoğlu Dr.Dilek Yağcı Çağlayık Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Akut gastroenteritler özellikle gelişmekte olan ülkelerde önemli bir mortalite ve morbidite
DetaylıETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Mekanizması
ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Mekanizması Absorbsiyon İlaç hedefleri Dağılım Hastalıkla ilgili Metabolizma yolaklar Atılım Farmakokinetik
DetaylıDr.İlknur KALELİ. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD.-DENİZLİ
MİKROPLAR VE KONAK ADAPTASYONU SAVAŞAMIYORSAN ANLAŞ GENEL ÖZELLİKLER, VİRUS VE BAKTERİLERDE ADAPTASYON Dr.İlknur KALELİ Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD.-DENİZLİ İçerik İÇERİK
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları
DetaylıÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Eğitim Yılı
Dönem I. 2. Ders Kurulu II. HÜCRE BİLİMLERİ-I Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Prof. Dr. Alirıza ERDOĞAN Yrd. Doç. Ders Kurulu
DetaylıFEN ve TEKNOLOJİ / GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ
GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ 1 Genetik mühendisliği canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar yapan bilim dalıdır. Genetik mühendisleri
Detaylıİntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD
İntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD En iyi mikrop ölü mikrop (mu)? Vücudumuzdaki Mikroplar Bakteriler Mantarlar Virüsler Bakterilerle
DetaylıKırım Kongo Kanamalı Ateşi Virusu
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Virusu Aykut ÖZKUL Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Viroloji Anabilim Dalı İçerik Tarihçe Sınıflandırma Virion Yapısı Genom Kültivasyon Replikasyon Genetik Stabilite
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #7
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #7 1) 48 saat karanlıkta bekletilen bir saksı bitkisinden bu sürenin sonunda bir yaprak kopartılmış (1. yaprak) ve bitki aydınlık ortamda 12 saat bekletilmiştir. Bu sürenin sonunda
DetaylıHepatit B de atipik serolojik profiller HBeAg-antiHBe pozitifliği. Dr. H. Şener Barut Gaziosmanpaşa Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve KM AD
Hepatit B de atipik serolojik profiller HBeAg-antiHBe pozitifliği Dr. H. Şener Barut Gaziosmanpaşa Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve KM AD Akut ve kronik HBV enf da seroloji Akut Hep B de HBe Ag,
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI
MOLEKÜLER 2014-2015 BİYOLOJİ LABORATUVARI GÜZ DÖNEMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI 6.HAFTA DERS NOTLARI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ Sayfa 1 / 10 MUTASYON Mutasyon; DNA dizilerinde
DetaylıSTERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP
STERİLİZASYON DERSİ 4. HAFTA DERS NOTLARI YRD. DOÇ. DR. KADRİ KULUALP STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ SÜZME YÖNTEMİ FİLTRASYON İLE STERİLİZASYON Süzme mekanizmalarına göre; a) Absorbsiyonla mikroorganizmaları
Detaylı1. Sınıf Güz Dönemi I. Hafta Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Ders Saati
I. Hafta Ders Saati 15.09.2014 16.09.2014 17.09.2014 18.09.2014 19.09.2014 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Makromoleküller (Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ataş) Türk Dili
Detaylı*Barsak yaraları üzerine çalışmalarda probiyotikler, yaraların iyileşmesi ve kapanması amaçlı test edilmiştir.
* *Aşılama öncesinde ve beraberinde probiyotik kullanma veya aşının içine serokonversiyon oranını arttıracağına inanılan suşların eklenmesi ilgili çalışmalar son birkaç yılda hızla artmıştır. *Şimdiye
DetaylıHücre içinde bilginin akışı
Hücre içinde bilginin akışı 1 DNA Çift Zincir Heliks 2 Hücre Çekirdeği ve Çekirdek Zarının Yapısal Organizasyonu Hatırlıyor musunuz? DNA Kromatin Kromatid Kromozom RNA Protein Çekirdek Çekirdekcik Nükleotid
DetaylıGenden proteine Genler, transkripsiyon ve translasyon yolu ile proteinleri belirler Transkripsiyon, DNA yönetiminde RNA sentezidir Ökaryotik
Genden proteine Genler, transkripsiyon ve translasyon yolu ile proteinleri belirler Transkripsiyon, DNA yönetiminde RNA sentezidir Ökaryotik hücreler, transkripsiyondan sonra RNA yı değişikliğe uğratırlar
DetaylıBİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER NÜKLEİK ASİTLER Nükleik asitler, bütün canlı hücrelerde ve virüslerde bulunan, nükleotid birimlerden
DetaylıHIV ENFEKSİYONUNUN PATOFİZYOLOJİSİ VE DOĞAL SEYRİ
HIV ENFEKSİYONUNUN PATOFİZYOLOJİSİ VE DOĞAL SEYRİ Dr. Hayat Kumbasar Karaosmanoğlu Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum Planı HIV in morfolojik ve
DetaylıHBV HIV HCV VİROLOJİK ÖZELLİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI. Dr. Sinem AKÇALI Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Girne, 2013
HBV HIV HCV VİROLOJİK ÖZELLİKLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Dr. Sinem AKÇALI Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Girne, 2013 sunum planı Giriş Taksonomi Viryon/genom Replikasyon Karşılaştırma
DetaylıRNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri
RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını
DetaylıCanlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.
Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıVİROLOJİ-1. Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ
VİROLOJİ-1 Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ Virüsler organizmada hastalık yapabilen oldukça küçük enfeksiyon etkenleridir. Yapı bakımından en ilkel hücre tipi olan bakterilerden daha da ilkel yapıda olup,
DetaylıMutasyon ve Genetik Sürüklenme
Mutasyon ve Genetik Sürüklenme Bir popülasyondaki alel frekanslarını değiştiren doğal sebepler Doğal seçilim Mutasyon Genetik sürüklenme Kurucu etki (Founder effect) Popülasyon darboğazı, MUTASYON Genel
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #16 1) Topraktaki azotlu bileşik miktarını, I. Denitrifikasyon bakteri sayısındaki artış II. Saprofit bakterilerce gerçekleşen çürüme III. Şimşek ve yıldırım olaylarındaki artış
DetaylıVİROLOJİ -I Antiviral İmmunite
VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite Prof.Dr. Yılmaz Akça Prof.Dr. Feray Alkan Prof.Dr. Aykut Özkul Prof. Dr. Seval Bilge-Dağalp Prof.Dr. M. Taner Karaoğlu Prof.Dr. Tuba Çiğdem Oğuzoğlu DOĞAL SAVUNMA HATLARI-DOĞAL
DetaylıANTİVİRAL İLAÇLAR. Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı
ANTİVİRAL İLAÇLAR Prof. Dr. Ayhan Filazi Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Genel Bilgiler Viral hastalıkların kontrolü için geleneksel yaklaşım aşı uygulanmasıdır
DetaylıORMAN AĞACI ISLAHI. Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY ( GÜZ DÖNEMİ)
ORMAN AĞACI ISLAHI Yrd. Doç. Dr. DENİZ GÜNEY (2015-2016 GÜZ DÖNEMİ) Hızlı nüfus artışı, sanayi ve teknolojideki gelişmeler, küresel ısınmanın etkileriyle birleşerek ekosistem dengesi üzerinde yoğun baskı
DetaylıHPV ve Adenoviruslar. Prof. Dr. Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji ve Temel İmmünoloji Bilim Dalı
HPV ve Adenoviruslar Prof. Dr. Ali Ağaçfidan İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Viroloji ve Temel İmmünoloji Bilim Dalı İNSAN PAPİLLOMA VİRUSLARI (HPV) Familya : Papovaviridae Subfamilya
Detaylı