QARESMA* TEORİNİN GÜCÜNÜ KEŞFETMEK İÇİN YÖNTEM. * Qualitative Archaeological Research for Marketing

Transkript

1 QARESMA* TEORİNİN GÜCÜNÜ KEŞFETMEK İÇİN YÖNTEM 1

2 Çıkış Noktası: Felsefi Temellere inmek hep unutuluyor. Soru işareti yeterince derine konmuyor. Ludwig Wittgenstein? 2

3 Ratatuy Yemek gurusu Anton Ego Linguini nin lokantasına gelir. Remy nin Linguini ye yaptırdığı yemeği yemeye başlar, şaşırır. Remy? Yemeğin lezzeti onu çocukluğuna götürür. Yemekte, çocukluğunda annesinin yaptığı yemeğin lezzetini bulur. Linguini Gusteau nun oğlu Bu bir uzun vadeli bağımlılık öyküsüdür ve psikolojik olup Jung un anne arketipine dayanır. 3

4 Sihirli Sayı? yıl önce göç eden Homo Sapiens sayısı* Eski ve yeni kabile topluluklarının nüfusu** 150 Askeri bölüklerdeki asker sayısı Verimli ofislerde çalışan sayısı** Bu da bir uzun vadeli bağımlılık öyküsüdür ve antropolojik olup sihirli bir yapı sergiler. *Chanda, 2009 ** Dunbar,

5 Hush Puppies 1994 yılının sonlarına doğru düşen satışlar nedeniyle piyasadan çekilmeyi düşünen spor ayakkabısı Hush Puppies yöneticileri, New Yorklu bir gençten, bu markanın Manhattan da revaçta bir marka olduğunu öğrenince işler değişir ve 1995 yılının sonbaharında satışlar artar, 1996 yılında da patlar. Ne olmuştur da satışlar patlamıştır? 1994 yılının ortalarına kadar New York un kenar ve yoksul mahalleleri hayalet kente dönüşüyor, insanlar sokaklarda yürüyemiyor, çocuklar bisikletlerine binemiyor, yaşlılar evlerinin verandalarında, parklarda keyif yapamıyorlardı. Ama bir anda ve esrarengiz biçimde suç oranlarında %50 oranında bir düşme oldu ve Hush Puppies lerini giyen gençler sokakları doldurmaya başladılar. Peki suç oranları neden düşmüştü? Yaratıcı polisiye önlemler, yaşlanan nüfus, uyuşturucu trafiğinin denetlenmesi, ekonominin güçlenmesi, artan polis sayısı vb. suç oranlarının düşmesini tam olarak açıklayabilir miydi? (Gladwell, 2000). 5

6 Norma Mc Corvey? 1972 yılıydı ve Dallas ta yaşayan Norma Mc Corvey yine hamileydi. İşsiz, güçsüz ve sürekli sarhoş olan Norma, babasının kim olduğunu bilmediği bu çocuğu doğurmak istemiyordu ama yaşadığı eyalet yasaları başka birçok eyalette olduğu gibi kürtaja izin vermiyordu. Bunun üzerine Norma Mc Corvey ABD Yüksek Mahkemesi ne müracaat etti ve mahkeme 22 Ocak 1973 tarihinde kürtaj olmayı serbest bıraktı lerde doğmaya başlayan çocuklar 1994 ten itibaren 10 lu yaşlarını sürüyorlardı ve kürtaj yasası nedeniyle, genellikle ebeveynlerinin istekleriyle doğmuşlardı. Suç istatistikleri incelendiğinde görülecektir ki, istenmeyen çocukların çeşitli nedenlerle suç işleme eğilimleri, isteyerek yapılan çocuklara göre çok daha fazladır te ABD Yüksek Mahkemesi nin kararıyla Texas ta uçan kelebek, 1994 ün sonlarında New York ta kasırga yaratmıştı. New York ta hızla düşen suç oranlarının temel nedeni, yukarıda sayılan nedenlerle birlikte, 22 Ocak 1973 te ABD Yüksek Mahkemesi nin aldığı kürtajı serbest bırakma kararıdır (Levitt ve Dubner, 2005). Bu da bir uzun vadeli bağımlılık öyküsüdür ve sosyolojik olup beklenmedik ilişkileri yansıtır. 6

7 Bu ve benzeri öyküler modellenebilir mi? Her şeyin birbirine dokunduğu dünyada, çok farklı, görünürde birbiriyle ilgisiz olayların aynı matematiksel ifadelerle betimlenebilmesi bilimin olağanüstü özelliklerinden biridir. Mandelbrot, şu an gerçekleşen bir olayın, başka yerde ve uzak bir gelecekte başka bir olayı etkileyebileceği konusunda bir teori geliştirdi ve adına da uzun vadeli bağımlılık teorisi dedi (Mandelbrot & Hudson, 2004). Teoriye göre, çan eğrisinin normal beklentilerinin çok ötesinde, vahşi türde değişimler gösteren bir türbülanstır söz konusu olan. Wittgenstein ın Temellere inmek hep unutuluyor. Soru işareti yeterince derine konmuyor. özdeyişinden kalkarak, cevabımız: Evet, modellenebilir! 7

8 Kavramsallaştırma Mandelbrot Terminolojisiyle Norma Mc Corvey in Öyküsü Norma nın mahkemeye Başvurması 1972 Mahkemenin kürtaj lehine karar vermesi 1973 Suç oranlarının düşmesi 1994 Öncü Üreteç Tekrar Kuralı PC Hush Puppies Öyküsü Suç oranlarının düşmesi 1994 Gençlerin New York sokaklarında cirit atması 1995 Hush Puppies satışlarının artması

9 Teorinin Gücü Teori / Soyut Gerçek / Düzenli Pratik / Somut Gerçek / Karmaşık Rene Magritte, La château des Pyrénés,

10 Çağrı Qaresma nın amacı son derece yalın olup, tüketiciyi geçmişe yolculuğa çıkarıp, arkeolojik bir kazı yapar gibi derine inerek öncü, üreteç ve tekrar kuralını keşfetmek, çekici öğeleri tespit ederek pozitif geribeslemeleri ve çatallanma noktalarını bulmaktır. Ürün ya da hizmetleriniz hakkında tüketiciden derin bilgi edinmek ve bir kelebek etkisi yaratmak istiyorsanız bizi arayınız. Soru işaretini daha derine koymak için, e gelin... bulent.gundogmus@yontemresearch.com mehmet.aktulga@yontemresearch.com Yöntem Araştırma Danışmanlık Ltd. 5. Gazeteciler Sitesi No: Levent - İstanbul Tel/Faks : / E-posta : info@yontemresearch.com URL : 10