editör den Gerçek ilme ulaşabilmek dileğiyle Allah a emanet olunuz

Transkript

1 editör den Bazen insan bir kıssa duyar, okur o kıssa ile zihni fırtınaya tutulur. Belki binlerce kitapla anlatılamayacak meseleyi çok hoş bir şekilde özetleyen ve insanı ilim konusunda derinlere daldıran bir kıssa Abdullah bin Mübarek, bir gün yolda gidiyordu. Önünde birkaç koyunla bir çoban çocuk gördü. Ona acıdı ve; "Zavallı, çocuklukta çobanlık yaparsa, büyüdükte Allahü teâlânın ibâdet ve mârifetine nasıl erişir?" dedi. Sonra kendi kendine; "Gideyim, ona Allahü teâlâyı tanımakta bir mesele öğreteyim." deyip, çocuğun yanına geldi ve: - Evlâdım, Allahü teâlâyı bilir misin? buyurdu. Çocuk: - Kul nasıl sâhibini bilmez?" dedi. - Allahü teâlâ'yı ne ile biliyorsun? - Bu koyunlarımla. - Bu koyunlarla, O'nu nasıl bilirsin? - Bu birkaç koyun çobansız işe yaramaz. Bunlara su ve ot verecek, kurttan ve diğer tehlikelerden koruyucu birisi lâzımdır. Bundan anladım ki, kâinat, insanlar, cinler, hayvanlar ve canavarlar ve bu kanatlı kuşlar bir koruyucuya muhtaçtır. Bu binlerce çeşit mahlûkatı korumaya kâdir olan, Allahü teâlâdan başkası değildir. İşte bu koyunlarla Allahü teâlâyı, böylece bildim. - Allahü teâlâyı nasıl bilirsin? - Hiç bir şeye benzetmeden bilirim. - Böyle olduğunu nasıl bildin? - Yine bu koyunlardan. - Nasıl? - Ben çobanım. Onların koruyucusuyum. Onlar benim korumam ve tasarrufumdadırlar. Onlara dikkatle bakıyorum. Ne onlar bana benzerler, ne de ben onlara benzerim. Buradan, bir çoban koyunlarına benzemezse, Allahü teâlânın elbette kullarına benzemiyeceğini anladım. Abdullah bin Mübârek: - İyi söyledin. İlimden bir şey öğrendin mi? buyurdu. Çocuk: - Ben bu sahrâlarda, nasıl ilim tahsîl edebilirim, dedi. - Peki başka ne öğrenmişsin? - Üç ilim öğrendim. Gönül ilmi, dil ilmi ve beden ilmi. - Bunlar nelerdir, ben bunları bilmiyorum. - Gönül ilmi şudur ki, bana kalp verdi ve kendi mârifet ve muhabbeti yeri eyledi ki, bu kalp ile O'nu bileyim. O'nun sevdiklerine gönülde yer vereyim, sevmediklerine yer vermiyeyim ve böylelerinden uzak olayım. Dil ilmi şudur ki, bana dil verdi ve dili zikretmek, O'nun ismini söylemek yeri eyledi. Bununla O'nu hatırlatanları dile getirmeği, O'ndan bahsetmiyen sözden onu korumayı, böyle sözden uzak olmayı îmâ etti. Beden ilmi şudur ki, bana beden vermiştir ve onu kendine hizmet yeri eylemiştir. Böylece O'na hizmet olan her şeyi yaparım, hizmet olmayan şeyi ise bedenimden uzaklaştırırım. Abdullah bin Mübârek, bunun üzerine: - Ey çocuğum! Evvelki ve sonraki ilimler, senin bana bu öğrettiklerindir! dedikten sonra: Ey oğul, bana nasîhat ver, buyurdu. - Ey efendi! Âlim olduğun yüzünden belli oluyor. Eğer ilmi Allah rızâsı için öğrendiysen, insanlardan istemeyi, beklemeyi kes. Yok, dünyâ için öğrenmişsen, Cennet'e kavuşamazsın, dedi. Gerçek ilme ulaşabilmek dileğiyle Allah a emanet olunuz

2 AYLIK İLİM KÜLTÜR DERGİSİ Yıl: 4 Sayı: 44 Mayıs 2009 SAHİBİ Burhan Basın Yayın Eğitim ve Tur. Ltd. Şti. 4 İKİ SAHÂBÎNİN İLME VE ÂLİME BAKIŞLARI Prof. Dr. Mustafa AĞIRMAN içindekiler 46 RAHMET-İ İLAHİYYE PENCERESİNDEN AHİRET SARAYLARINA BİR BAKIŞ Prof. Dr. Veysel GÜLLÜCE SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Serdar TAŞAR YAYIN DANIŞMANLARI Prof. Dr. İbrahim BAYRAKTAR Prof. Dr. Mustafa AĞIRMAN Yard. Doç. H. Murat KUMBASAR YAYIN KURULU Yusuf ELİBOL Ramazan ÇAKIR Aydın BAŞAR Mustafa ÖZKAYA Umut BULUT GRAFİK TASARIM Burhan Ajans DAĞITIM ORGANİZASYONU Asim AYDOĞDU Fiyatı Tek Sayı: 6 TL 1 Yıllık (12 Sayı) Abone: 72 TL 6 Aylık Abone: 36 TL Yurtdışı 1 Yıllık Abone: 75 Euro Abonelik İçin Hesap Numaraları Posta Çeki No: Türkiye Finans Sultanbeyli Şubesi Hesap No: Ziraat Bankası Sultanbeyli Şubesi Hesap No: YAYIN VE İLETİŞİM ADRESİ Mehmet Akif Mah. Kuran Kursu Cad.No: 87 Sultanbeyli / İST. Tel: +9 (0216) Faks: +9 (0216) İNTERNET ADRESİ burhandergisi@hotmail.com burhandergisi@mynet.com burhandergisi@gmail.com BASKI Milsan A.Ş YAYIN TÜRÜ Aylık Süreli Yayın 8 İLMİN ÖLDÜRÜCÜ BİR SİLAHA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Kamil ABDULLAHOĞLU 12 İLMİN VE ALİMİN ÜSTÜNLÜĞÜ... Mehmet TALU 18 BİLGİ, İMAN VE AKSİYON Ersan BİLGİN 20 İLİM HAKKINDA KIRK HADİS 22 Modern Çağda Velayet Anlayışları 2 Ahmet HALİLOĞLU 25 ÂLİM ÂMİLDİR Prof. Dr. Osman ÖZTÜRK 26 Tebriz'den Doğan Güneş: Şemsi Tebrizî Hazretleri Aydın BAŞAR 28 RUFAİ YOLU VE SÜNNET Salih AYDIN 32 Kalın Kabanlı Adam Halil ATİK 34 HASEN ve SAHİH HADİSLERDEN SEÇMELER 25 Prof.Dr.İbrahim BAYRAKTAR 50 Muhabbet Bahçesi Yusuf ELİBOL 52 Kaza ve Kader Seyyid Ahmed er Rufai Hazretlerinden 54 Katre-i Matem Kritiği Umut BULUT 56 SONSUZLUĞUN SAHİBİNE ULAŞMAK İSTEYEN YİĞİDO Hasan BAŞAR 59 Şiir 60 Cahar DUDAYEV... Ahmet HALİLOĞLU 65 Çeçen Milli Marşı 66 ALTMIŞ YAŞINDA BİR DELİKANLI Ayşe BAĞCİVAN 69 Efendimiz (sav) in Dilinden İlim Öğrenmek (Hadis-i Şerif) 70 BURHAN ÇOCUK Musa KARACA Gönderilen yazılarda editör ve yayın kurulu değişiklik yapabilir. Gönderilen yazılar iade edilmez. Yazılardan kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. Yayınlanan reklamlardaki ürün ve hizmetlerin sorumluluğu reklam verene aittir. 36 Nüzûl-i İsa Hadisleri Talha Hakan ALP 72 KUR AN-I KERİM VE İLİM Ebul Hüda Sayyadi Er-Rifai Hz.

3 4 İki Sahâbînin İlme Ve Âlime Bakışları Prof. Dr. Mustafa AĞIRMAN İlmin Öldürücü Bir Silaha Dönüştürülmesi Kamil ABDULLAHOĞLU 8 12 İlmin Ve Alimin Üstünlüğü... Mehmet TALU Rufai Yolu Ve Sünnet Salih AYDIN Nüzûl-i İsa Hadisleri Talha Hakan ALP Katre-i Matem Kritiği Umut BULUT Cahar DUDAYEV... Ahmet HALİLOĞLU

4 Prof. Dr. Mustafa AĞIRMAN İKİ SAHÂBÎNİN İLME VE ÂLİME BAKIŞLARI İlim tahsil etmek için yolculuğa çıkan kimse, evine dönünceye kadar Allah yolundadır. ( Tirmizî, İlim 2) İslâm dîni, ilim öğrenmeyi, bilgi sahibi olmayı ve cehâleti ortadan kaldırmayı hedefler. Kur ân-ı Kerîm in oku emri ile başlaması ve pek çok âyet-i kerîme ile onlarca hadîs-i şerîfte ilmin teşvik edilmesi özellikle İslâm ın ilk asırlarında âdeta bir ilim ordusunun teşekkülüne vesile oldu. Müslümanlar, ilmi her şeyden önemli gördüler ve âlimleri toplumun önderleri kıldılar. Daha sonraki asırlarda, başta İslâmî ilimler olmak üzere birçok ilim dalı ve bilgi alanı geliştirdiler ve bunların ilk kurucuları ve geliştiricileri oldular. Onları bu çalışmalara teşvik eden başta inançları ve bu inancın kaynağı olan Kur ân ve Sünnet idi. Bakınız, bu iki kaynak, ilim hakkında ne buyuruyor: Yüce Allah, Kur ân-ı Kerim de bir âyeti kerîmede (Ey Rasûlüm!) De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Doğrusu ancak akıl sahipleri bunları Mayıs

5 BAŞYAZI hakkıyla düşünür. (Zümer sûresi, 39/9) buyurarak ilmin üstünlüğüne vurgu yapar ve insanları ilme teşvik eder. Bir başka âyet-i kerîmede de: Allah, içinizden îmân edenlerin ve kendilerine ilim verilenlerin derecelerini yükseltir. (Mücâdele sûresi, 58/11) buyurarak îmân sahiplerine ve ilim sahiplerine verdiği değere işâret eder. Hz. Peygamber efendimiz de konu ile alakalı olarak birkaç hadîsi şerifinde şöyle buyurur: Allah, hakkında hayır dilediği kimseye din konusunda büyük bir anlayış verir. (Buhârî, İlim 10; Müslim, İmâre 175) Yalnız şu iki kimseye gıpta edilir: Allah ın kendisine ihsan ettiği malı hak yolunda tüketen kimse ve birde Allah ın kendisine verdiği ilimle yerli yerince hükmeden ve onu başkalarına öğreten kimse.(bûhârî, İlim 15; Müslim, Müsâfirîn 268) Kim ilim tahsil etmek için bir yola girerse, Allah o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır. (Müslim, Zikr 39) İlim tahsil etmek için yolculuğa çıkan kimse, evine dönünceye kadar Allah yolundadır. ( Tirmizî, İlim 2) Bir kimse ilim elde etmek arzusu ile bir yola girerse, Allah o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır, muhakkak melekler yaptığından hoşnut oldukları için ilim öğrenmek isteyen kişinin üzerine kanatlarını gererler, göklerde ve yerlerde bulunanlar, hatta suyun içindeki balıklar bile âlim kişiye Allah tan mağfiret dilerler. Âlimin âbide karşı üstünlüğü ayın diğer yıldızlara karşı üstünlüğü gibidir. Şüphesiz ki âlimler peygamberlerin vârisleridir. Peygamberler altın ve gümüşü mîras bırakmazlar, sadece ilmi mîras bırakırlar. O mîrası alan kimse, bol nasip ve kısmet almış olur. (Ebû Dâvûd, İlim 1; Tirmizî, İlim 19) Yüce dînimiz İslâm, ilim öğrenmek için, zaman, mekân, yaş kaydı koymamıştır. Beşikten mezara kadar erkek ve kadın herkese ilim öğrenmeyi farz kılmıştır. Yolculukta, savaş zamanlarında, ticâretle uğraşırken, misâfirlikte, hâsılı akla gelebilecek her yerde ilim tahsil etmeyi emretmiştir. İhtisas isteyen işlerde, bir takım bilgilerle mücehhez olduktan sonra işe başlamayı tavsiye etmiştir. Yüce dînimiz İslâm, ilim öğrenmeyi ve öğretmeyi ibâdet olarak kabul etmiştir. İbâdete gösterilen ihtimâmın 5 Mayıs 2009

6 ilim öğrenirken ve öğretilirken de gösterilmesini istemiş, âlimlerin kaleminden akan mürekkebin şehidlerin kanlarına bedel olduğunu; ilim tahsil ederken ölen bir kimse ile peygamberler arasında Allah katında bir derece fark bulunduğunu bildirmiştir. Maddî bir menfaat karşılığı ilim öğrenmeyi ayıplamış, ilim öğrenmenin ve öğretmenin hasbî olmasını istemiştir. İlim yolunda seyahati, merkezden taşraya âlim gönderilmesini, toplum içinde belirli bir zümrenin devamlı ilimle meşgul olmasını, sık sık âlimlerin bir araya gelerek meseleleri münâkaşa etmelerini, âlimlerin gereksiz sorularla yorulmamasını istemiştir. İslâm, Mücerred bilgiye değil, yaşanan bilgiye önem vermiştir. Âlimin, hayatında tatbîk ettiği bilgileri başkalarına tavsiye edebileceğini söylemiştir. Şimdi, ilim konusunda, kendileri de âlim olan iki sahâbîye kulak verelim. Bunlardan biri Hz. Ali (r.a.), diğeri de Hz. Muaz b. Cebel (r.a.) dir. Önce, Hz. Ali yi dinliyoruz can kulağı ile: Küleyb b. Ziyad anlatıyor: Ali b. Ebî Tâlib (r.a.) elimden tutarak beni çöle doğru götürdü. Çölde bir yerde oturduk. Biraz dinlendikten sonra bana şunları söyledi: Küleyb! Kalbler birer kabtır. En iyi kab da içindekini dışına sızdırmayandır. Sana söyleyeceklerimi iyi belle! İnsanlar üç gruptur. Birinci grup kudretli âlimlerdir. İkinci grup ilim öğrenerek kurtuluş yoluna gidenlerdir. Üçüncü grup ise kör kütük câhil kalabalıklardır. Bunlar rüzgâr nereden eserse oraya dönerler, ilim nûruyla aydınlanmamış kimselerdir. Sağlam bir dayanakları da yoktur. Küleyb! İlim maldan hayırlıdır, ilim seni korur, malı ise sen korursun. İlim, âmel edildikçe artar. Mal ise harcandıkça eksilir. Âlimi sevmek herkesin boynunun borcudur. İlim, âlime hayatında itibar kazandırır, ölümünden sonra da anılmasına vesile olur. Malın sağladığı îtibar malla birlikle kaybolur. Nice zenginler vardır ki hayatta iken ölürler. Âlimler ise dünya durdukça hayattadırlar. Kendileri göçüp gitseler bile, eserleri ve isimleri gönüllerde yaşar. Ah! Ah! -Eliyle göğsünü İşaret ederek- şuradaki ilmi kendilerine nakledebileceğim lâyık kimseleri bulabilsem! Bulmasına buldum ama emin kimseler değiller. Onlar, dîni anlamaları için kendilerine verilen ilmi dünya menfaatine kullanıyorlar. Allah'ın hüccetlerini, kitabının aleyhine, nimetlerini de kullarının aleyhine kullanıyorlar. Bazıları da ehl-i Hakkın tavsiyelerine uymuyorlar. Hak ve hakikatin nasıl diriltileceğini de bilmiyorlar. Daha başlar başlamaz şüpheye düşüyorlar. Bu iki grupta da hayır yok, bir kısmı da yuları arzu ve iştihalarının eline teslim ediyorlar. Diğer Mayıs

7 İlim maldan hayırlıdır, ilim seni korur, malı ise sen korursun. İlim, âmel edildikçe artar. Mal ise harcandıkça eksilir. Âlimi sevmek herkesin boynunun borcudur. bir kısmı da mal toplayıp biriktirmeye düşkünler. Bunlar din dâvetçileri olamazlar. Mer ada otlayan hayvanlara çok benzerler. Böylece âlimlerin ölümüyle ilim de ölür. Allah ım böyle olmasın. Varlığını isbât eden delillerin, apaçık âyetlerinin boş şeyler olduğu iddia edilmemesi için yeryüzü âlimsiz kalmasın. Bunların sayıları çok azdır. Ama Allah katındaki değerleri çok büyüktür. Yüce Allah, dînini bunlara müdâfaa ettirir. Bunlar da kendilerindeki emâneti lâyık olanlara devrederler. Bu şuuru onların gönüllerine yerleştirirler. Dünya zevk ve sefasına dalanların böbürlendikleri yerlerde, onlar mülayim davranırlar. Câhillerin iltifat etmedikleri ilmi dost kabul ederler. İlmin verdiği aşkla bedenleriyle dünyada yaşarlar, ruhları mana âlemindedir. İşte yeryüzünde Allah'ın halifeleri ve İslâm'ın dâvetçileri bunlardır. Ahh! Keşke böylelerini görebilsem! Kendim ve senin için Allah'tan mağfiret dilerim.. İstersen kalkabilirsin. (Kenzü l-ummâl, V, 231) Şimdi de Muaz b. Cebel'i dinliyoruz: İlim öğrenin. Çünkü ilim Allah'a olan saygınızı artırır, ilim talep etmek ibâdettir. Beraber çalışmak zikirdir. Araştırma yapmak cihaddır. Bilmeyenlere öğretmek sadakadır, ilmi lâyık olana vermek kişiyi Allah'a yaklaştırır. Çünkü ilim helâl ve haramın kıstaslarını verir. İlim, Cennet ehlinin gideceği yolda kandil, yalnızlıkta dost, gurbette arkadaş, tenhalarda yoldaş, sevinçli ve kederli günlerde kılavuz, düşmana karşı silâh ve dostlar katında da bir meziyettir. Allah milletleri ilimle yükseltir ve onları iyilikte, güzel şeylerde önder yapar. Diğer milletler ilim sahibi olan milletlerin izinden yürürler, onların hareketlerini taklit ederler, görüşlerine müracaat ederler. Melekler bile onlarla arkadaşlık yapmak isterler. Kanatlarıyla onları okşarlar. Yaş kuru ne varsa, hatta denizdeki balıklar, karadaki yırtıcı kuşlar ve hayvanlar dahi onlar için istiğfar ederler. Çünkü ilim cehâletten kararan kalpleri aydınlatır, Karanlık sebebi ile görmeyen gözlere kandil olur. Kul ilim sayesinde dünyada da âhirette de seçkin kimselerin ulaştıkları mertebelere en yüksek derecelere ulaşır. İlme kafa yormak, gündüzleri oruç tutmaya, ilmi müzakerelerde bulunmak da geceleri ihya etmeye denktir. İnsanlar ilim vasıtasıyla akrabalık bağlarını koparmazlar. Helâl ve haram ilim sayesinde birbirinden ayırt edilir. İlim, çalışanlara yol gösterir. Amel ilimden sonra gelir. Bahtiyar kimseler ilimden ilham alır. Bahtsızlar ise ondan mahrum olurlar. (et-terğîb, I, 58) 7 Mayıs 2009

8 Kamil ABDULLAHOĞLU Kur an ı tahrif etmede başarılı olamayan güruh bu çirkin emel- İLMİN ÖLDÜRÜCÜ BİR SİLAHA DÖNÜŞTÜRÜL- MESİ Dünya tarihi pek çok katliamlara sahne olmuş ve olmaya devam etmektedir. İnsan kadar kendi nesline düşman olan başka bir varlık görülmemektedir. Tarih boyunca insan nesli hep kendini savunmak yada karşıdakini yok etmek için çaba sarfetmiş ve bu yolda pek çok imkanlarını harcayarak silah üretmeye çalışmıştır. Ne yazık ki günümüzde bilimsel çalışmalar insanlığın hizmetinden çok, yine onu yok etmeye yönelik olarak eski hızına hız katarak devam etmektedir. Bu insanlık adına korkutucu bir şey. Ancak bundan daha korkutucu bir silah, İlahi ilmin asıl hedefinden saptırılmasıdır. Ehli kitap olarak bilinen Yahudiler, Allah Teala nın Musa (a.s.) gönderdiği Tevrat ı tahrif etmeleri sonucunda hem kendileri sapmış hem de sonra gelen nesillerin sapmasına sebep olmuşlardır. Bunun sonucu olarak da son ve hak din olan İslam a inanmalarına mani olmuşlardır. Yine ehli kitap olan Hıristiyanlar da incili tahrif ederek nesilleri aynı akıbete uğratmışlardır. İlahi kaynaklı olan İslam dinini de tahrif etmek için tarih boyunca dahili ve harici müsteşrikler de çok çalışmış, ancak Allah Azze ve Celle nin garantörlüğünde olması sebebiyle başarılı olamamışlardır. O zikri (Kur an ı) biz indirdik biz; ve O nun koruyucusu da elbette biziz 1 Ayeti bu hakikati ortaya koymakta ve tarihte buna şahitlikte bulunmaktadır. Mayıs

9 Allah o adamı, kurmak istedikleri tuzaktan korudu. Kötü azap Firavun'un adamlarını sardı. Onlar, sabah akşam ateşe sunulurlar. Kıyamet çattığı gün, «Firavun'un adamlarını azabın en ağırına sokun» denir. 4 lerini Hz. Peygamber (s.a.v.)in söz, fiil ve davranışlarından müteşekkil hadislerine yönelmekte ve inananların saf ve temiz inançlarını zedelemeye çalışmaktadırlar. Kur an Hz. Peygamber (s.a.v.)e uymayı, O nu örnek alarak verdiği hükümlere rıza göstermeyi emrediyor ve bunu imani bir vazife olarak kabul ediyor. Hayır, Rabbine andolsun ki aralarında çıkan anlaşmazlık hususunda seni hakem kılıp sonra da verdiğin hükümden içlerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın (onu) tam manasıyla kabullenmedikçe iman etmiş olmazlar. 2 Bir başka ayette de: Allah ve Resûlü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resûlüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur. 3 Bu ayette Allah ve Resulü nün tespit, tayin ve emrettiği bir hüküm bulunduğunda Müminlerin artık kendi isteklerine göre hareket etme ve bu hükümden başkasını seçme diye bir özgürlüğünün bulunmadığı açıkça ifade edilmektedir. Günümüz ilahiyat bilginlerinden bir kısmı kabir hayatını reddetmekte ve kabirde meydana gelecek sualin olmadığını savunmaktadırlar. Kabir hayatının varlığını ve orada sualin hak olduğunu naslar doğrultusunda ehli sünnet alimleri kabul etmişlerdir. Kabir hayatından bahseden bir ayette Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: Allah o adamı, kurmak istedikleri tuzaktan korudu. Kötü azap Firavun'un adamlarını sardı. Onlar, sabah akşam ateşe sunulurlar. Kıyamet çattığı gün, «Firavun'un adamlarını azabın en ağırına sokun» denir. 4 Cumhuru ulemaya göre burada ateşin sunulması berzah yani kabir hayatında olacaktır. Mücahid, ikrime, Mukatil ve Muhammed b. Kab gibi müfessirle bu ayetin dünyada (dünya küresi içerisinde bulunan) kabir azabının varlığını göstermektedir. 5 Bu ayette, Firavun ve yandaşlarına ateşin sunulmasından bahsedili- 9 Mayıs 2009

10 yor. Eğer buradaki azap mahşer sonrası cehennem azabı olsaydı, bir sonraki ifadede Kıyamet çattığı gün, «Firavun'un adamlarını azabın en ağırına sokun» buyrulmasına neden ihtiyaç duyulsaydı ki. Bir başka ayetten delil ise: Allah yolunda öldürülenlere «Ölüler» demeyin, zira onlar diridirler, fakat siz farkında değilsiniz. 6 Allah yolunda öldürülenleri ölü saymayın, bilakis Rableri katında diridirler. Allah'ın bol nimetinden onlara verdiği şeylerle sevinç içinde rızıklanırlar, arkalarından kendilerine ulaşamayan kimselere, kendilerine korku olmadığını ve kendilerinin üzülmeyeceklerini müjde etmek isterler. 7 Bu ayetleri izah eden bir hadiste Efendimiz (s.a.v.) uhud şehitleri hakkında şöyle buyurmuştur: Uhud günü kardeşlerinize isabet eden (şehitlik mertebesi neticesinde) Allah ruhlarını yeşil kuşların içine koydu. Bu ruhlar cennet nehirlerine konar ve meyvelerinden yerler. Bu ruhlar arşın altında altından kafeslere konarlar. 8 Kabir suali ile ilgili imam Buhari nin rivayet ettiği bir hadiste Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuş- "Seni kabir azabından Allah korusun!" dedi. Aişe de Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a kabir azabından sordu. Aleyhissalâtu vesselâm: "Evet, kabir azabı haktır. Onlar kabirde azap çekerler, onların azabını hayvanlar işitir!" buyurdu. Hz. Aişe der ki: "Bundan sonra Aleyhissalâtu vesselâm'ı namaz kılıp da, namazında kabir azabından istiaze etmediğini hiç görmedim." 11 Mayıs 2009 tur: Kul kabrine konulup, yakınları da ondan ayrılınca -ki o, geri dönenlerin ayak seslerini işitir- kendisine iki melek gelir. Onu oturtup: "Muhammed aleyhissalâtu vesselâm denen kimse hakkında ne diyordun?" diye sorarlar. Mü'min kimse bu soruya: "Şehadet ederim ki, O, Allah'ın kulu ve elçisidir!" diye cevap verir. Ona:"Cehennemdeki yerine bak! Allah orayı cennette bir mekâna tebdil etti" denilir. (Adam bakar) her ikisini de görür. Allah da ona, kabrinden cennete bakan bir pencere açar. Eğer ölen kâfir ve münafık ise (meleklerin sorusuna): "(Sorduğunuz zâtı) bilmiyorum. Ben de herkesin söylediğini söylüyordum!" diye cevap verir. Kendisine: "Anlamadın ve uymadın!" denilir. Sonra kulaklarının arasına demirden bir sopa ile vurulur. (Sopanın acısıyla) öyle bir çığlık atar ki, onu (insan ve cinlerden ibaret olan) iki ağırlık dışında ona yakın olan bütün (kulak sahipleri) işitir." 9 Hani Mevla Osmân İbnu Affân radıyallahu anh anlatıyor: "Hz. Osman radıyallahu anh, bir kabrin üzerinde durunca sakalı ıslanıncaya kadar ağlardı. Kendisine: "Cenneti ve cehennemi hatırladığın vakit ağlamıyorsun, fakat kabri hatırlayınca ağlıyorsun!" dediler. Bunun üzerine: "Çünkü Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şöyle söylediğini işittim: "Kabir, ahiret menzillerinin birinci menzilidir. Kişi ondan kurtulabilirse, ondan sonrakiler daha kolaydır. Ondan kurtulamazsa ondan sonrakiler bundan daha zordur, daha şediddir." Hz. Osman devamla Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın şu sözünü de nakletti: "(Ahiret âleminden gördüğüm) manzaraların hiçbiri kabir kadar korkutucu ve ürkütücü değildi!" Rezin şu ziyadeyi kaydetti: "Hâni der ki: "Hz. Osman radıyallahu anh'ın şu beyti inşad ettiğini işittim: "Eğer ondan necat buldunsa, büyük musibetten kurtuldun, Aksi halde senin kurtulacağını hayal etmem." 10 10

11 Hz. Aişe radıyallahu anhâ'nın anlattığına göre, bir yahudi kadın, yanına girdi. kabir azabından bahsederek: "Seni kabir azabından Allah korusun!" dedi. Aişe de Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a kabir azabından sordu. Aleyhissalâtu vesselâm: "Evet, kabir azabı haktır. Onlar kabirde azap çekerler, onların azabını hayvanlar işitir!" buyurdu. Hz. Aişe der ki: "Bundan sonra Aleyhissalâtu vesselâm'ı namaz kılıp da, namazında kabir azabından istiaze etmediğini hiç görmedim." 11 İbnu Ömer radıyallahu anhümâ anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: "Sizden biri ölünce, kendisine akşam ve sabah (cennet veya cehennemdeki) yeri arzedilir. Cennet ehlinden ise, (yeri) cennet ehlinin (yeridir), ateş ehlinden ise (yeri) ateş ehlinin (yeridir). Kendisine: "Allah seni Kıyamet günü diriltinceye kadar senin yerin işte budur!" denilir." 12 Bu manada sahih kaynaklarda pek çok hadis zikredilmiştir. Bu hadisle kabir hayatının ve kabirde sorulacak suallerin hak olduğunu açık ve net olarak ortaya koymaktadır.ancak günümüzde dini hükümleri yıpratmak durumunda olanlar - bunların bir kısmı kötü niyetli olmayabilir- sadece bu konu hakkında olmayıp, kaderin varlığını reddedmek, reenkarnasyona (öldükten sonra ruhun başka bir bedende tekrar dünyaya geleceğine inananlar) inanmak, dirilmenin bedenen değil ruhen olacağına itikat etmek ve benzer düşünceleri televizyon kanallarında bu toplumun dini yapısını bozmaya yönelik olarak sunmaktadırlar. Kur an Müslümanlığı deyip Hz. Peygamber (s.a.v) i devreden çıkarmak Kur an a aykırı davranmaktadır. Y.ne bu şahıslar işin içinden çıkamadıkları zaman hadisleri kullanmaktan da geri durmuyorlar. Onların kullandıkları hadisler sahih oluyor. İşlerine gelmeyen hadişler ise onlara göre ya zayıf ya da Kur an a aykırı. Böyle ilmi bir insaf olur mu. Allah bizleri bu gibi fitnelerden muhafaza eylesin Amin Hicr, 15/9, 2 - Nisa, 4/65, 3 - Ahzab, 33/36, 4 - Mümin, 40/45,46, 5 - Kurtubi, el- Cami li Ahkami ı-kur an, 15/318,319, 6 - Bakara, 2/154, 7 - Ali İmran, 3/169, 8 - Ahmed, Müsned, Hd.No:2520, 9 - Buhari, Cenaiz, 68,87; Müslim, Cennet, 70; Ebu Davud, Cenaiz, 78, 10 - Tirmizi, Zühd, 5, 11 - Buhari, Cenaiz, 89; Müslim, Mesacid, 123, 12 - Buhari, Cenaiz, 90; Müslim, Cennet, 65; Muvatta, Cenaiz, Mayıs 2009

12 Mehmet TALU İLMİN VE ALİMİN ÜSTÜNLÜĞÜ... Aydınlık karanlığı, Hak batılı, iman küfrü nasıl yok ediyorsa; bunun gibi gerçek ilim de cehaleti öylece yok eder. İlmin olduğu yerde cehalet mikropları barınamaz. İşte bunun içindir ki yüce dinimiz İslam, ilme ve ilim tahsiline büyük önem vererek insanın ilim öğrenmesi için gerekli bütün yolları açık tutmuştur. İlim öğrenmek için, zaman, mekân, yaş sınırı koymamıştır. Erkek ve kadın herkese beşikten mezara kadar ilim öğrenmeyi farz kılmıştır. Kişinin hayatının her aşamasında ve her safhasında ilimden asla kopmamasını istemiştir. Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V.) efendimize gelen ilk vahiy: Oku! Yaradan Rabbi'nin adıyla. O, insanı bir aşılanmış yumurtadan yarattı. Oku! Rabbin nihayetsiz kerem sahibidir ki O, kalemle yazı yazmayı öğretendir, insana bilmediğini O öğretti. 1 ayet-i kerimeleridir. İlk insan ve ilk Peygamber Hz.Adem (A.S.)dan günümüze kadar insanlık tarihini incelediğimiz zaman görürüz ki, meydana gelen felaketlerin ve huzursuzlukların kaynağını genelde cehalet teşkil etmiştir. Cehalet, karanlıkların en korkuncudur. Cehalet insanı, insanlık meziyetlerinden uzaklaştırır. İnsanlık şeref ve haysiyetini yok eder. ALLAH Teâlâ şöyle buyuruyor: ALLAH Teâlâ, adaleti ayakta tutarak delilleriyle şu hususu açıklamıştır ki, kendisinden başka ilâh yoktur. Melekler ve ilim sahipleri de bunu ikrar etmişlerdir. Evet mutlak güç ve hikmet sahibi ALLAH Teâlâ'dan başka ilâh yoktur. 2 ALLAH Teâlâ, zatıyla başlıyor, ikinci olarak melekleri, üçüncü sırada da ilim sahiplerini zikrediyor. Şeref, üstünlük, değer ve asalet olarak bu, onlara yeter. Mayıs

13 Eğer bilmiyorsanız, ehli zikir yani bilenlere sorun. 3 Ayet-i kerimede geçen ehli zikir den maksat âlimlerdir. Bu emirden de anlaşılmaktadır ki: Müminler, bilmediklerini bilenlere sormakla mükelleftirler. Bilinmeyen hususlarda ehlül-hall vel-akd ulemaya sormak farzdır. Ayrıca ayet-i kerime: Eğer bilmiyorsanız, ehli zikr'e sorup öğrenmeden, bilmediğiniz şeyler üzerinde asla bir şey söylemeye ve kendi kafanızdan karara varmaya kalkışmayın hükmünü de getirmektedir. Bu misalleri, insanlara anlatıyoruz; ama onları alimlerden başkası düşünüp anlamaz. 4 Hayır, o Kur ân-ı Kerim, kendilerine ilim verilenlerin sînelerinde yer eden apaçık âyetlerdir. Âyetlerimizi, ancak zalimler bile bile inkâr eder. 5 Kulları içinde ancak alimler, ALLAH Teâlâ'dan gereğince korkar, O'na saygı duyarlar. 6 Son ayet-i kerime, alimlerin, ALLAH Teâlâ'dan gereğince korkanlar olduklarını; ALLAH Teâlâ'dan gereği gibi korkanların da, halkın en hayırlısı olduklarını ortaya koyuyor. Böylece, alimlerin, halkın en hayırlıları oldukları sonucu ortaya çıkıyor. Son zamanlarda ilim çağı, ilim cemiyeti gibi tabirler yaygınlık kazandı. İnsanlığın ortak otomasyon devrini de bırakıp ilim çağına geçtiği, geleceğin insanlığını ilim cemiyeti meydana getireceği söylenmektedir. Bütün bu ifadeler ilmin ehemmiyetini vurgulamaya yöneliktir. İlim her devirde insanlık için gerekli olmuş, ilimle mücehhez insanlar ve cemiyetler, ilmen geri olanlara karşı dâima üstünlüklerini korumuşlardır. Eğer, insanlık tarihi, ilim mikyasıyla bir taksime tabi tutulacak ve illa da bir ilim devrinden bahsedilecekse, kanaatimizce bunu Kur ân-ı Kerim vahyi ile başlatmak gerekir. Beşeriyete Oku! diye başlayan risaleti Muhammediye böyle bir devreyi başlatmış: De ki! Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? 7 ALLAH Teâlâ sizden inananları ve kendilerine ilim verilenleri yüksek derecelere erdirir. 8 gibi pek çok âyet-i kerimelerle ilmin yüceliğine dikkat çekmiş, dünyayı isteyene de, âhireti isteyene de, hem dünya hem âhiret her ikisini de isteyene hep ilmin kazanılmasını tavsiye etmiştir. Abdullah b. Abbas (R.A.): Alimler, Mü minlerden yüz derece üstedirler. İki derece arasında ise yüz yıllık mesafe vardır. 9 diyor. Cehalet karanlığından kurtulmanın tek çaresi ilim öğrenmektir. İlim öğrenmek dinimizde farz kılınmıştır. Enes b. Malik (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: İlim öğrenmek her Müslüman kadın ve erkek üzerine farzdır. 10 buyuruyor. Bundan 14 asır evvel insanlığı cehalet karanlığından kurtaran işte bu ilahi düsturlardır. O gün insanlık, İslam'ın eşsiz hükümlerini tatbik ederek yolunu aydınlatmış, huzur ve saadete ermiştir. Bugün de, yarın da, insanlık cehalet karanlığından ancak İslam'ın hükümlerini tatbik etmekle kurtulabilir. Ebu Hureyre (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: Hikmetli söz, ilim Mü minin yitiği, kaybolmuş malıdır. Onu nerede bulursa almaya en layık olan odur. 11 Buyurdu. Abdullah b. Mes ud (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: Yalnız iki kimse gıpta edilmeye layıktır. Bunlar da: ALLAH Teâlâ'nın kendisine verdiği malı, Hak uğrunda sarfeden, muhtaçlara dağıtan kimse ile, ALLAH Teâlâ'nın kendisine vermiş olduğu ilim ve hikmetle hükmeden ve onu halka öğreten kimsedir. 12 Buyurdu. Abdurrahman b. Ebu Bekre (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: Ya alim, ya öğrenci yahud dinleyici veya bu kimseleri seven olmaya bak. Sakın beşinci olma, yoksa helak olursun. 13 buyurdu. Hz. Muaviye (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: ALLAH Teâlâ, kimin hakkında hayır dilerse, onu dinde fakîh, ince kavrayışlı yapar. 14 Buyurdu. Enes b. Malik (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: İlim talebi için yola çıkan kimse dönünceye kadar ALLAH Teâlâ nın yolundadır. 15 Buyurdu. 13 Mayıs 2009

14 Resûlullah (S.A.V.) efendimiz bu hadis-i şeriflerinde ilim talebi için Mü minleri seyahate çıkmaya teşvik buyurmaktadır. Bilhassa Resûlullah (S.A.V.) efendimizin devrinin şartlarında seyahat hem meşakkatli ve hem de hayatî tehlikeleri, riskleri olan bir iştir. Bu zahmet ve tehlikeleri, riskleri göze aldıracak pek teşvik edici sebeplere, ikna edici teşviklere ihtiyaç vardı. Hadis, tefsir, siyer, tarih gibi rivayete dayanan ilimlerin gelişmesinde seyahatler zaruri idi. İslam medeniyetinin planlayıcısı ve mimarı mesabesinde olan Resûlullah (S.A.V.) efendimiz, bu çeşit teşvikleri çokça yapmış ve böylece Sahâbe, Tâbiîn ve Etbâuttâbiîn ve müteakip İslam nesilleri seyahate gereken ehemmiyeti vererek İslamî ilimlerin derlenip yazılmasını ve İslam medeniyetinin teşekkül ve terakkisini gerçekleştirmişlerdir. İlim öğrenmek için gerektiğinde başka yerlere gitmeli ve yol zahmetine katlanmalıdır. Kehf suresi âyet-i kerimeleri arasında Hz. Musa (A.S.)ın Hz.Hızır (A.S.) ile seyahat macerası hikaye edilir. Özetle Hz. Musa A.S.), O na: Sana öğretilenden, bana, doğruyu bulmama yardım edecek bir bilgi öğretmen için Mayıs 2009 sana tâbi olabilir miyim? 16 diyerek izin alır; deniz aşırı bir seyahata çıkarlar, gemiye binerler, köylere uğrarlar vs... Ebu Derda (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: Kim bir ilim öğrenmek için bir yola sülûk ederse ALLAH Teâlâ onu cennete giden yollardan birine dahil etmiş demektir. Melekler, ilim talibinden memnun olarak kanatlarını üzerlerine koyarlar. Göklerde ve yerde olanlar ve hatta denizdeki balıklar âlim için istiğfar ederler. Âlimin âbid üzerindeki üstünlüğü dolunaylı gecede ayın diğer yıldızlara üstünlüğü gibidir. Âlimler peygamberlerin vârisleridir. Peygamberler, ne dinar ne dirhem miras bırakırlar, ama ilim miras bırakırlar. Kim de ilim elde ederse, bol bir nasib elde etmiştir. 17 Bu hadis-i şerif, Resûlullah (S.A.V.) efendimizin ilmin fazileti hususunda beyan buyurduğu mühim hadis-i şeriflerden birisidir. İçerisinde ilmi ve âlimi faziletli kılan değişik hususlara yer verilmektedir: 14

15 * İlim için yola çıkana ALLAH Teâlâ cenneti kolaylaştırmaktadır. * Melekler, ilim tâlibine tâzim göstermektedir. Meleklerin ve başkalarının, kendisi için dua edip bağışlanmasını dilemekle, istiğfarla meşgul oldukları ve ayaklarının altına meleklerin kanatlarını serdikleri kimsenin rütbesi üstünde hiç bir rütbe yoktur. Salih adamın veya salih olduğu sanılan kimsenin duası için can atılırsa, meleklerin duası için nasıl olur? * Yer ve gökte mevcut bütün hayat sahipleri, hatta denizlerde balıklara varıncaya kadar bütün canlılar ilim tâlibine rahmet duası okumaktadırlar. Çünkü ALLAH Teâlâ, balık ve diğer bütün hayvanlar hakkında onların faydaları, maslahatları ve rızıklarıyla ilgili ilmi, âlimlerin dillerine koydu. Böylece hayvanlar hakkındaki haramlar, helaller nelerdir, onlar açıklamaktadır. Hangi şeyler lehlerine ve faydalarınadır, hangi şeyler aleyhlerine ve zararlarınadır, insanlara âlimler bildirmekte, onlara iyilik yapılmasını, zarar vermekten kaçınılmasını vs. hep âlimler tavsiye etmekte, öğretmektedir. Buna binâen ALLAH Teâlâ, ulemânın bu hizmetlerine bir karşılık olarak istiğfar etmelerini hayvanlara ilham etmiş olmaktadır. * İlim ibadetten fevkalâde üstündür, ayın yıldızlara üstünlüğü gibidir. Resûlullah (S.A.V.) efendimizin âlimi aya, âbidi de yıldıza benzetmesinde şu incelik var: İbadetin kemal ve nuru âbidden başkasına geçmez, hep kendinde kalır, halbuki âlimin nuru başkasına geçer. * Âlimler peygamberlerin vârisleridir. Şeref, övünç ve değer olarak bu derece ve bu rütbe insana yeter. Zira Peygamberlik rütbesi üstünde hiçbir rütbe yoktur. Dolayısıyla bu rütbenin varisinin şerefi üstünde de hiçbir şeref yoktur. Hadis-i şerifte peygamberlerin dirhem ve dinar bırakmayacakları belirtilmiştir. Bunlarla dünyanın fâni olan her şeyi ifâde edilmiştir. Zira dirhem, gümüş ; dinâr da altın para demektir. Bu iki şey bir değer birimi olmaları haysiyetiyle bütün dünyalıkları temsîl ederler. Bunların zikredilmesi diğerlerini sayıp dökmeye ihtiyaç bırakmaz. Resûller bu fâni dünyalıklardan ancak zaruret miktarında almışlar ve ölümlerinde de paylaşılacak herhangi bir maddi miras bırakmamışlardır, tâ ki insanlar, onların tevarüs edilebilecek dünyalık peşinde oldukları vehmine kapılmasınlar. * İlim elde eden, dünyada elde edilebilecek nasiblerin en ziyadesini elde etmiştir. Resûllullah (S.A.V.) efendimiz, ilmî bir nasîbin fevkalâde bir bereket, dünyalıkla ölçülemeyecek kadar ziyade bir hayır olduğunu belirtmekte ve bu bolluğa erişmek isteyenleri teşvîk etmiş bulunmaktadır. Bu hadis-i şerifte beyan edilen fazîlete, ancak farzları ve müekked sünnetleri yerine getiren ilim tâlibi ve âlimler mazhar olacaktır. Dünyevî maksadlarla ilim yapanlar mazhar olamayacaktır. Resûlullah (S.A.V.) efendimizin ilme olan bu övgülerini dünyaya ve tekniğe bakan ilim açısından ele alsak dahi doğruluğunu te'yidden kendimizi alamayız: Yeni bir teknik, yeni bir ilaç, yeni bir formül gibi, ma'lûma ilave edilen yeni bir ilmî keşif sahiplerine, hem ferd ve hem de millet olarak şerefler ve üstünlükler kazandırmaktadır. Bugün Nobel kazananlar ; süperler ; zengin ve ileri memleketler hep ilimde öncülüğü elinde tutan fertler ve milletlerdir. Resûlullah (S.A.V.) efendimizin ondört asır önce söylenmiş bu hadis-i şerifleri bile tek başına bir mucize ve nübüvvetinin hak olduğuna bir delil olmaktadır. Ebu Ümâme (R.A.) den rivayete göre Hz.Peygamber (S.A.V.) Efendimiz; yanında biri abid yani ibadet edici, diğeri alim iki kişiden bahsedilince şöyle buyurdu: Alimin âbide üstünlüğü, benim sizin en aşağınıza üstünlüğüm gibidir. 18 Âlimin şerefçe âbide üstünlüğü, Resûlullah (S.A.V.) efendimizin şerefce en âmi bir sahâbîye üstünlüğüne benzetilmiştir. Burada Resûlullah (S.A.V.) efendimiz, ilmin faziletini beyanda, mübâlağa üslübuna yer vermiştir. Zira,...benim, en âlanıza üstünlüğüm gibidir. buyurmuş olsaydı, bu ifade de ilmin fazilet ve şerefini belirtmede kâfi idi. Ebu Hureyre (R.A.)den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Bir kimse bir müminden dünya sıkıntılarından bir sıkıntı giderirse; ALLAH Teâlâ ondan ahiret sıkıntılarından bir sıkıntı giderir. Bir kimse başı sıkılana kolaylık gösterirse, ALLAH Teâlâ ona dünya ve ahirette kolaylık verir. Ve bir kimse bir Müslümanın aybını örtbas ederse, ALLAH Teâlâ da dünya ve ahirette onun aybını, günahını örtbas eder. Kul din kardeşinin yardımında oldukça, ALLAH Teâlâ da kulun yardımındadır. Ve her kim bir yol tutarak, o yolda ilim ararsa, bu sebeple ALLAH Teâlâ ona cennete götüren bir yol müyesser kılar. Bir kavim 15 Mayıs 2009

16 ALLAH Teâlâ'nın evlerinden bir evde toplanarak kitabullahı okurlar ve onu aralarında müzakere ederlerse; üzerlerine sekinet iner. ALLAH Teâlâ'nın rahmeti onları kaplar. Melekler de etraflarını kuşatırlar. ALLAH Teâlâ onları kendi nezdindekilere anar. Bir kimseyi ameli yavaşlatırsa, nesebi hızlandıramaz. 19 Bu hadis-i şerif, bir çok hadis-i şerifte ayrı ayrı ele alınıp övülen güzel ahlâklardan en mühimlerini topluca zikredip faziletini beirtmekte ve onlara teşvikte bulunmaktadır. Mü minlerin, iman kardeşlerine maddî manevî yardımları, ilgileri, nasihatları, kusurlarını örtüp gıybetlerini etmemeleri, ilim taleb etmeleri gibi hem ferdî yönden, hem de içtimâî yönden fevkalâde mühim neticeler meydana getirecek olan faziletler topluca mevzu bahis edilmiştir. Dolayısıyla bu hadis-i şerif, bütün ilimleri, kaideleri ve âdâbı bir araya toplayan mühim bir hadis-i şeriftir. Hadis-i şerifin en son cümlesinde: Bir kimseyi ameli yavaşlatırsa, nesebi hızlandıramaz. buyrulmuştur. Bunun ma'nâsı: Kimin ameli eksikse, o amel sahibi kimselerin mertebesine ulaşamaz. Hiç kimse, manevî mertebeleri katetmede nesebinin şerefine, ecdadının faziletine umut bağlamamalıdır. Yakınlarına güvenip amelde ihmâle yer vermemelidir, demektir. Hz. Osman (R.A.)den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Kıyamet günü üç zümre şefaat eder: Peygamberler, sonra alimler sonra da şehidler. 20 Abdullah b. Ebi Evfâ (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) efendimiz: Alimin uykusu ibadet, nefesi tesbihtir. 21 buyurdu. Ebu Hureyre (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Kim alime ikramda bulunursa yetmiş peygambere ikram etmiş gibidir. Kim de öğrenciye ikram ederse, adeta yetmiş şehide ikramda bulunmuş olur. 22 Yine bu hususta Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Kim alimin arkasında namaz kılarsa, sanki Peygamberin arkasında kılmıştır. 23 Mayıs 2009 Bu zikrettiklerimizle açığa çıkıyor ki, ALLAH Teâlâ için, ilimle meşgul olmak; namaz oruç, tesbih, dua ve benzeri bedeni nafile ibadetlerden daha üstündür. Çünkü ilmin faydası, sahibiyle birlikte diğer insanları da kapsar. Oysa bedeni nafile ibadetler, sahibine mahsusturlar. Çünkü ilim, kendisi dışındaki ibadetleri düzelticidir. Dolayısıyla ibadetler, ilme muhtaçtırlar, ona bağlıdırlar. Ama ilim onlara bağlı değildir. Zira alimler, peygamberlerin varisleridirler. Bu mirasçılık rütbesi, diğer ibadet edenler için değildir. Çünkü alime, ilimde itaat etmek, başkalarının görevidir. Zira ilmin eseri, sahibinin ölümünden sonra baki kalır. Onun dışındaki nafile ibadetler, sahibinin ölümüyle kesilivermektedirler. Ve yine ilmin baki kalmasında, dinin diriltilmesi ve dinin yüce değerlerinin korunması vardır. İlmin ve alimlerin faziletiyle ilgili bütün bu söylenenler, ancak ve ancak, ilimle ALLAH Teâlâ'nın hoşnutluğunu ve Naim cennetlerinde ALLAH Teâlâ'ya yakın olmayı amaçlayan müttakî, erdemli, ilmiyle amil eden alimler hakkındadır. Yoksa kötü niyetle, soysuz bir düşünceyle yönelen veya bağlılarının ve öğrencilerinin çokluğuyla başkalarından üstün çıkmak, mal ve makam gibi dünyevi maksatlar için ilim taleb eden kimselerle asla ilgili değildir. Ka b b. Malik (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Her kim, ilmi onun çokluğuyla alimlere galip gelmek veya cahillerle boş tartışmalara girmek veya onun sayesinde insanları kendisine yöneltmek amacıyla taleb ederse ALLAH Teâlâ, onu cehenneme sokar. 24 Abdullah b. Ömer (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Kim ki, ALLAH Teâlâ'dan başkası için ilim tahsil eder ve onunla, ALLAH Teâlâ'nın hoşnutluğundan başka bir şeyi dilerse, cehennemdeki yerine hazırlansın. 25 Ebu Hureyre (R.A.) den rivayete göre Resûlullah (S.A.V.) Efendimiz şöyle buyurdu: Her kim, kendisi ile ALLAH Teâlâ nın rızası kazanılan bir ilmi, sırf dünyalık bir maksada ulaşmak için tahsil ederse, kıyamet günü cennetin kokusunu koklayamaz. 26 Ehlullahın büyüklerinden olan Fuzayl b. Iyaz (R.A.) şöyle demiştir: Eğer ilim sahibi olanlar, kendilerini değerli tutup, vakarlı olup dinlerinden taviz vermeselerdi, ilmi yüceltip muhafaza etselerdi ve onu ALLAH Teâlâ'nın indirdiği şekilde uygulayarak 16

17 insanlara ulaştırsalardı; muhakkak ki zorba hükümdarların boyunları onların karşısında eğilirdi. İnsanlar da onları dinleyip onlara uyardı. Hem İslam hem de Müslümanlar aziz, yüce ve güçlü olurdu. Fakat onlar yani ilim sahibi olanlar kendi değerlerini düşürdüler. Dünyalıkları iyi durumda olduğu sürece dinlerinden noksanlaştırılan şeyleri arayıp sormadılar. Dinlerinden verilen tavizlere aldırış etmediler. İnsanların ellerindeki nimetlere nail olabilmek için ilimlerini onlara, onların arzuları doğrultusunda harcadılar. Böyle olunca değerleri düşüp insanların gözünde de küçülmüş oldular. Öyleyse ömür sermayemizi iyi değerlendirelim. Bir sel gibi alıp giden zamanımızı boşa harcamayalım. Bilelim ki ömrümüz, sayılı günlerden ibarettir. İnsana en büyük meziyetleri kazandıran, insanı cehalet karanlıklarından kurtaran, insana olgunluk bahşeden, içinde ALLAH Teâlâ ve Resûlünün rızası bulunan ilimleri tahsil edelim. Öğrendiğimiz faydalı ilimleri nefsimizde yaşayalım. Eşimize, çocuklarımıza, yakınlarımıza, Müslümanlara ve bütün insanlara öğretip onların da yaşamalarını temin edelim. Unutmayalım ki ilimden nasip alamayan bir insan, ruhsuz bir ceset gibidir. İlmin girmediği kalp ve kafa, harap olmuş bir binaya benzer Alâk Sûresi: 1-5, 2 Al-i İmran Sûresi: 18, 3 Nahl Sûresi: 43, 4 Ankebüt Sûresi: 43, 5 Ankebût Sûresi: 49, 6 Fatır Sûresi: 28, 7 Zümer Sûresi: 18, 8 Mücadele Sûresi: 11, 9 İmam-ı Gazali, İhya, 1/10, 10 İbn-i Mace, Mukaddime: 17, 11 Tirmizi, İlim: İlm 19, No:2688; İbn-i Mace, Zühd: 15, 12 Buhari, İlim: 15, Zekat: 5, Ahkam: 3, İ'tisam: 13; Müslim, Müsafirun: 268; İbn-i Mace, Zühd; 22, 13 Taberani, el-mu'cemü's-sagir; No: 773, 1/292, 14 Buhari, İlim: 13, Humus: 7, İ isam: 10; Müslim, İmare: 175, Zekat: 98; Tirmizi, İlim: 4; İbn-i Mace, Mukaddime: 17; Darimi, Mukaddime: 24, Rikak: l; Muvatta, Kader: 8; A.b. Hanbel, 1/306, 2/234, 15 Tirmizî, İlim 2, No:2649; İbn-i Mâce, Mukaddime: 17, No:227, 16 Kehf Sûresi: 66, 17 Ebu Dâvud, İlim: 1, No:3641; Tirmizî, İlim: 19, No:2683; İbn-i Mâce, Mukaddime: 17, No:223, 18 Tirmizi, İlim: 19, No: 2686; İbn-i Mace, Mukaddime: 17; Darimi, Mukaddime: 29, 19 Müslim, Zikir: 38, Ebû Davud, Vitr: 14; Tirmizi, Kıraat: 12; İbn-i Mace, Mukaddime: 17, 20 İbni Mace, Zühd: 37, No: 4313, 2/1443; Beyhekî, Şuabu'l-İman, No: 1707, 2/265, 21 Deylemi, Firdevs, No:6731, 4/247, 22 Deylemi, Firdevs, No: 5805, 3/576, 23 Askalani, Diraye fi tahric-i ehadisil- Hidaye, 1/168, 24 Tirmizi, İlim: 6, No: 2654, 5/28, 25 Tirmizi, İlim: 6, No: 2655, 5/28, 26 Ebu Davud, İlim: 12, No: 3664, 3/ Mayıs 2009

18 Ersan BİLGİN BİLGİ, İMAN VE AKSİYON - Allah, içinizden iman edenlerle ilim ehli olanların derecelerini yükseltir. (Mücadele,11) - De ki: İşte benim yolum budur. Ben, bana tabi olanlarla birlikte (insanları) Allah a basiretle davet ediyorum. (Yusuf,108) - Cenab-ı Allah ın insanlara imandan sonra en büyük nimeti imanın emrindeki akıldır. Akıl insanların düşünme ve araştırma kabiliyetinin vesilesidir. Akıl, insanların hidayet, feraset ve dirayet sahibi olmalarının vesilesidir. Prof. Dr. Necmettin Erbakan - Müslümanlara da ilme önem vermelerini tavsiye ediyorum. İlim gelecekte bizim düşmanımıza karşı zafer elde etmekte kullanacağımız silahımız olacak. Cehaletle zafer elde edemeyiz. Dini, dünyayı ve ahireti kuşatacak bir ilimle ancak zafer elde edebiliriz. Şehid Şeyh Ahmet Yasin VASIFLI İNSANIN 6 ÖZELLİĞİ VARDIR: 1. İman İnanıyorsanız mutlaka en üstünsünüz. 2. Bilgi: a) Genel kültür b) Mayıs

19 Lisan c) El Becerisi d) Mesleki Uzmanlık e) Akademik Kariyer f) Vizyon ve Ufuk 3. Çalışkan Olmak 4. Disiplin 5. Fedakarlık 6. Uyum (Şehid Adnan Demirtürk) Düşünenin görevi; insanından kopan, tarihini unutan ve yolunu şaşıran aydınları irşada çalışmak, kızmadan, usanmadan irşad. Gerçek sanat ayırmaz, birleştirir. (Cemil Meriç, Mağaradakiler, s.325) Aydın olmak için önce insan olmak lazım. İnsan mukaddesi olandır. İnsan hırlaşmaz, konuşur, maruz kalmaz, seçer. Aydın kendi kafasıyla düşünen, kendi gönlüyle hisseden kişi. Aydını aydın yapan; uyanık bir şuur, tetikte bir dikkat ve hakikatin bütününü kucaklamaya çalışan bir tecessüs. (Cemil Meriç, Kırk Ambar, s.453) Tefekkür vuzuhla başlar, KURTU- LUŞ ŞUURLA. (Cemil Meriç, Kırk Ambar, s.287) Tanzimat tan bu yana Türk aydınının alınyazısı iki kelimede düğümleniyordu: aldanmak ve aldatmak. Senaryoyu başkaları hazırlamıştı, biz sadece birer oyuncuyduk. Nesiller bir ütopyanın kurbanı olmuşlardı Avrupa yı tanımamak gaflet; Avrupa yı tanıyan ülkesinden kopuyor. Bu lanet çemberinden nasıl kurtulacağız? (Cemil Meriç, Mağaradakiler, s.323) Aydının Görevi, Karanlıkları Aydınlatmak, Gerçek Entelektüel, Önce Ülkesinin Haklarını, Düşman Bir Dünyaya Haykırmakla Görevlidir (Cemil Meriç) Düşünce Adamı Tarihe Angajedir; Kucağında Yaşadığı Topluma Angajedir. Düşünce Adamı Bir Devrin Şuuru Olmak zorundadır. Bir Başka Vazifesi: Bütün Hakikatleri Yoklamak, Bütün Yalanların Maskesini Yırtmak, Kalabalığa Doğruyu Göstermek. Bazen Yangın Kulesindeki Nöbetçi Olacaktır, Bazen Engine Açılan Geminin Klavuzu (Cemil Meriç, Mağaradakiler, S.295) Her Toplum Bir Kitaba Dayanır. Ramayana, Neşideler Neşidesi Veya Kur an. Senin Kitabın Hangisi? (Cemil Meriç) Oku yaratan Rabbi nin adıyla, Rabbin adına, insanı bir yumurta hücresinden yaratan! Oku, çünkü Rabbin Sonsuz Kerem Sahibidir, [insana] kalemi kullanmayı öğretendir, insana bilmediğini belleten! (Alak,1-5) İlk yapılması gereken, O nu, o en büyük ve en mükemmel eseri okumak... İnsanı okumak Kainatı okumak Hayat rehberimiz Kitabımız ı okumak Oku emrini verenin emrettiği gibi okumak... Tefekkür ede ede okumak, derinlerde duya duya okumak... Bir okumak, beş düşünmek belki... Sonra dönüp yine okumak. Ürpermek bazen. Hitap edenin yakınlığını hissedip dehşete kapılmak bazen. Ya da bırakmak kendini, O nun şefkatine teslimiyetle... Okumak! Onu anlamaya, kavramaya ömrünün yetmeyeceğini bile bile okumak... Bir ömür okumak. Ey iman edenler! İman edin! Bu hitabı duyup-hissedip de hakkıyla iman etmek için okumak... Ne yapacağını bilmez bir halde kıvranırken derman bulmak için okumak... Nankörler, hainler güruhuna dahil olmamak için okumak... Okumak, okumak! Hayatı yaşamak ve anlamak için okumak. Ölümü beklemek için okumak! Ve bir ömür boyu Allah ın adıyla ve Allah için Okumak, Anlamak ve Yaşamak 19 Mayıs 2009

20 İLİM HAKKINDA KIRK HADİS Âlimin abid üzerine üstünlüğü, benim en basitiniz üzerine üstünlüğüm gibidir. Muhakkak ki Allah'u Teala hazretleri, melekleri, gökyüzü ehli, denizdeki balıklara, deliğindeki karıncaya kadar olan yeryüzü ehli, insanlara hayrı öğretene mağfiret duasında bulunurlar. (Tirmizi) Tek bir fakih, şeytana karşı bin abiden daha yamandır. (Tirmizi) Dinde fakih olan ne güzel adamdır. Kendisine muhtaç olununca faydalı olur. Kendisine ihtiyaç olmayınca ilmini arttırır. (Rezin) Her kim ilim öğrenmek için bir yola girerse, Allah ta onu cennete giden yollardan birine dâhil eder, muhakkak ki melekler ilim talibinden razı olarak kanatlarını (onların) üzerlerine koyarlar. (İlim talibine yardım ederler) semavat ehli, yerde olanlar ve hatta denizdeki balıklar âlim için istiğfar ederler. Âlimin abid üzerine üstünlüğü dolunaylı bir gecedeki ayın, yıldızlar üzerine üstünlüğü gibidir. Âlimler peygamberlerin varisleridir. Elbette ki peygamberler miras olarak dinar (altın para) dirhem (gümüş para) bırakmazlar. Ancak ilmi miras olarak bırakırlar. Kim de o ilmi elde ederse en büyük payı (mirası) elde etmiştir. (Ebu Davud) Allah kim için hayır murad ederse onu dinde fakih kılar. (Buhari) Kim ilim taleb etmek için yola çıkarsa, dönünceye kadar Allah yolundadır. (Tirmizi) Kim ilim talep ederse, bu onun geçmişteki günahlarına keffaret olur. (Tirmizi) Bir kavim Allah ın evlerinden bir evde toplanıp Allah ın kitabını okuyup aralarında birbirlerine anlatırlarsa, melekler onları kuşatırlar. Onların üzerine huzur iner. Onları Mayıs 2009 rahmet kaplar. Allah onları yanındaki meleklere över. (Müslim) İlim öğrenin çünkü Allah için ilim öğrenmek, Allah tan korkmayı sağlar. İlmi taleb etmek ibadet, müzakeresi tesbih, onu tahsil ise cihattır. Onu bilmeyenlere öğretmek sadaka, onu ehli olana vermekte Allah a yakınlıktır. Zira ilim helal ve haramın yollarını gösteren bir işaret, cennet ehlinin yollarındaki kandillerdir. O yalnızlıkta dost, gurbette yoldaş, tenhada arkadaş, bolluk ve darlıkta ziynettir. Allah ilimle bir takım kavimler yükseltir, onları devamlı iyiliklerde önder yapar. Bu toplumların eserleri anlatılır, yaptıklarına uyulur, görüşlerine başvurulur. Melekler onların sohbetlerine rağbet eder ve onları kanatlarıyla okşar. Onlar için her yaş, kuru denizdeki balıklar ve diğer canlılar, karadaki yırtıcılar ve diğer hayvanlar Allah tan bağışlanmalarını isterler. Çünkü ilim kalpleri cehaletten kurtararak onlara hayat verir, gözleri karanlıklardan kurtaran kendilerdir. Kişi ilim sebebiyle en hayırlı insanların mertebelerine, dünya ve ahrette en yüksek derecelere ulaşır. İlim için düşünmek oruç sevabına denktir. İlim öğretmek ise geceyi ibadetle geçirmeye denktir. İlimle yakınlara ulaşılıp alaka kurulur. Onunla helal, haramlardan ayrılır. İlim amelin önderi olup, amel onun arkasından onu takib eder. İlim mutlu kişilere verilir. Günahkarlarda ondan mahrum olur. (Tergib-Terhib) Kimin eceli ilim öğrenirken gelirse, o kimse peygamberler arasında yalnız nübüvvet derecesi eksik olduğu halde Allah a kavuşur. (Tabarani) Kim ilim öğrenmek ister ve öğrenirse, Allah ona sevaptan iki hisse verir. Kim de ilim öğrenmek isterde onu elde edemezse Allah ta ona ecirden bir hisse verir. (Tabarani) 20 Kıyamet günü insanların en çok pişman olanı o kimsedir ki dünyada iken kendisine ilim talep etmek mümkün oldu da talep etmedi ve yine o kimsedir ki ilim öğrendi fakat o ilimden onu dinleyen faydalandı, kendisi faydalanmadı. (İbni Asakir) İlim islam'ın hayatı, imanın direğidir. Kim ilim öğretirse Allah ona tam ecir verir. Kim de ilim öğrenirde onunla amel ederse, Allah c.c. ona bilmediklerini öğretir. (Ebu Şeyh) İlim öğrenin, ilim için oturaklı ve vakarlı olmayı da öğreniniz. İlmi kimden öğreniyorsanız ona tevazu gösteriniz. (Tabarani) İlim çeşidinden istediğinizi öğrenin, fakat Allah a yemin olsun ki, amel edinceye kadar hiçbir ecir almazsınız. (Ebul Hasen) İlim talebinde yarışınız, doğru kimseden öğrenilen bir hadis dünya ve onun üzerinde bulunan altın ve gümüşten daha hayırlıdır. (Rafi) İlim talep etmek Allah katında bilgisizce namaz kılmaktan, oruçtan, hacdan ve Allah yolundaki cihattan daha faziletlidir. (Deylemi) Her kim Allah için ilim talep ederse, Allah onun rızkını hiç ummadığı yerden kefil olur. (Suyuti) Ancak iki kişiye gıpta edilir. Allah ın kendisine mal verip, hak yolda harcamaya muvaffak kıldığı kişi ile Allah ın kendisine ilim verip de onunla amel eden ve onu başkalarına öğreten kimse. (Buhari) İnsan ölünce amellerinin sevabı kesilir, ancak şu üç amelinin sevabı devam eder. Verdiği sadaka-i cariye (yol, çeşme, cami v.b.) kendisiyle faydalanılan ilim, kendisine dua eden Salih evlat (Müslim)

21 Kim ilim öğretirse o kişiye öğrettiği ilimle amel edenlerin sevabı kadar sevap verilir. Amel edenlerin sevabından da hiçbir şey eksilmez. Âlim ile abid diriltilir. Abide cennete gir denilir. Âlime de insanların edebini güzelleştirdiğinden dolayı onlara şefaat etmek için bekle denilir. (Beyhaki) Cennet bahçelerine uğradığınızda meyvelerini toplayın (istifade edin). - Cennet bahçeleri nelerdir? Ya Rasulallah dediler. - İlim meclisleridir, buyurdu. (Tabarani) Lokman Hekim oğluna şöyle dedi: - Ey oğulcağızım! Âlimlerin toplantılarına katıl, hikmet sahibi kişilerin konuşmalarını dinle, çünkü Allah ölü toprağı yağmur sularıyla dirilttiği gibi, ölü kalbide hikmet nuruyla diriltir. (Tabarani) Rasulullah'a (s.a.v.) Ya Rasulallah! Hangi arkadaşlarımız daha iyidir? Diye soruldu. O da: - Görülmesi size Allah ı hatırlatan, konuşması bilginizi arttıran, yaptığı amel size ahreti hatırlatan kimselerdir. (Tergib-Terhib) Kim âlimlere öğünmek, cahillerle mücadele etmek ve insanların teveccühünü kazanmak için ilim öğrenirse Allah c.c. onu cehenneme koyar. (İbni Mace) Size cömertlerin en cömerdini haber vereyim mi? Allah c.c. cömertlerin en cömerdidir. Ben âdemoğlunun en cömerdiyim. Benden sonra en cömert olan kişi ilim öğrenip de ilmini yayan kişidir. Bu kişi kıyamet gününde tek bir ümmet olarak diriltilir. Bundan sonra en cömert olan Allah yolunda cihad edipte öldürülen kimsedir. (Beyhaki) İlim öğrenip de onu öğretmeyenin misali, altın, gümüş biriktirip de onun zekât ve sadakasını vermeyen kimse gibidir. (Tabarani) Kim Allah rızasından başka gaye için ilim öğrenirse veya ilmiyle Allah rızasının gayrisini murad ederse (dünya menfaatini) cehennemdeki yerini hazırlasın. (Tirmizi) Ey Allah ım, menfaat vermeyen ilimden, korkmayan kalpten, doymayan nefisten, kabul olunmayan duadan sana sığınırım. (Müslim) Kıyamet gününde bir adam getirilerek cehenneme atılır. Bağırsakları dışarı çıkar. Adam eşeğin değirmen etrafında döndüğü gibi bağırsakları etrafında döner. Cehennem ehli onun başına toplanıp ey filan senin bu halin nedir? Sen bize dünyada iken iyiliği emredip kötülükten de nehyetmemişmiydin? Evet, ben size iyiliği yapın derdim, kendim yapmazdım. Kötülükten nehyederdim, kendim yapardım, der. (Buhari) İsra gecesinde dudakları ateşten makaslarla kesilen insanlara rastladım. Bunlar kimlerdir ya Cebrail? Diye sordum. Cebrail: (a.s) Bunlar yapmadıkları şeyleri söyleyen ümmetinin hatipleridir dedi. (Buhari) Kıyamet gününde kul şu dört şeyden sorulmadıkça mahşer yerinden ayrılamaz. 1- Ömrünü nerede tüketti? 2- Gençliğini nerede geçirdi? 3- Malını nereden kazandı, nereye harcadı? 4- İlmiyle nasıl amel işledi? (Beyhaki) İnsanlara hayrı öğretip kendini unutan kim-senin misali kendini yakıp ta, insanları aydınlatan kan dilin misaline benzer. (Tabarani) Kıyamet gününde insanların en şiddetli azaba uğrayanı ilmi kendisine menfaat vermeyen âlimdir. (Beyhaki) İşler üçe ayrılır. Birincisi, doğru olduğu sence bilinen şeylerdir. Bunlara tabi ol.(yap) İkincisi, yanlış olduğu sana aşikâr olan şeyler. Bunlardan sakın. Üçüncüsü, doğru ya da yanlış olduğu belli olmayanlar. Bunları da bir bilene sor. (Tabarani) Allah u Teala ilmi kullarından söküp almakla almaz. Bilakis ilmi âlimlerin ruhunu kabzetmekle alır, ta ki hiçbir âlim kalmaz. Bu durumda insanlar cahil kimseleri reisler edinirler. O cahillere soru sorarlar. Onlardan ilimsiz olarak fetva verirler. Kendileri de saparlar, insanları da saptırırlar. (Buhari) Allah rızası için öğrenilmesi gereken ilimlerden birini, dünya malını elde etmek için öğrenen kimse, kıyamet gününde cennetin kokusunu duyamaz. (Ebu Davud) Müminin bir meseleyi öğrenmesi bir sene ibadet etmesinden, İsmail (a.s.) ın evlatlarından bir köleyi azad etmesinden daha hayırlıdır. İlim taleb eden kişi, kocasına itaat eden kadın, ana babasına iyilik eden bir evlat, hesapsız olarak, Peygamberlerle beraber cennete girecektir. İnsanlar iki zümredir. Öğrenen ve öğreten. Diğerlerinde hayır yoktur. (Tabarani) Ya ilmi öğreten âlim ol veya öğrenici veya dinleyici veya bu üç kimseyi sevici ol. Bunların haricince beşinci bir kişi olma. (Ramuz) 21 Mayıs 2009