Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

Transkript

1 Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İNŞ4001 YAPI İŞLETMESİ MESLEKİ KONULAR VE KAYIT İŞLEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

2 KAPSAM SERBEST İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ YURTDIŞINDA YETKİN MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI İNŞAAT ŞANTİYELERİNDE KAYIT İŞLEMLERİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ

3 SERBEST İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ

4 MEVZUAT Serbest İnşaat Mühendisliği Hizmetleri Uygulama, Tescil, Denetim ve Belgelendirme Yönetmeliği Dayanak: 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununa dayanarak hazırlanmıştır. (m. 3) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İnşaat Mühendisleri Odası sayılı RG, 30 Ekim 2005 Yürürlüğe 1 Ocak 2006 da girmiştir. 27 Ağustos 2009 da bir çok maddesi iptal edilerek yenilenmiştir. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 4

5 TANIMLAR Serbest inşaat mühendisi (SİM): Serbest inşaat mühendislik hizmetlerinden birini veya birkaçını ücreti karşılığında, kendi hesabına veya kamu kurum ve kuruluşları dışında bir gerçek ya da tüzel kişi hesabına ücretli veya ortak bir bağlantı içinde yapan inşaat mühendisi Serbest yapı denetçisi (SYD): 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulmuş ve faaliyet gösteren yapı denetim kuruluşlarında denetim mühendisi olarak mühendislik hizmeti veren kişi Serbest inşaat mühendisliği hizmetleri iş yeri tescil belgesi (İTB): Bir gerçek ya da tüzel kişinin serbest inşaat mühendisliği hizmeti verebilmesi için iş yerini İnşaat Mühendisleri Odasına tescil ettirerek aldığı belge 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 5

6 SİM HİZMET ALANLARI (m. 6) Etüt-proje ve danışmanlık hizmetleri Yapım hizmetleri Denetim hizmetleri Laboratuar hizmetleri 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 6

7 SİM UZMANLIK ALANLARI (m. 5) Yapı uzmanlık alanı; Geoteknik uzmanlık alanı; Ulaştırma uzmanlık alanı; Hidrolik ve su kaynakları uzmanlık alanı; Kıyı liman uzmanlık alanı; Yapım yönetimi ve yapı işletmesi uzmanlık alanı; Yapı malzemeleri uzmanlık alanı. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 7

8 BELGELENDİRME 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 8

9 SİM Belgesi (m. 8) Belgeyi alabilme koşulları Oda üyesi olmak ve üyelik borcu bulunmamak, TMMOB veya Oda tarafından herhangi bir mesleki kısıtlamaya uğramamış olmak, Oda Yönetim Kurulunca belirlenen SİM belgesi tescil harcını ödemiş olmak, 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 9

10 SİM Belgesi (devam) Başvuru için çalışılacak ilin/ilçenin bağlı bulunduğu İMO Şube veya Temsilciliğine aşağıdaki belgelerin vermesi gerekir; Özgeçmiş, Başvuru formu, Tescil harcı makbuzu, İmza beyannamesi, Yetki ve sorumluluklarını da belirtmek kaydıyla çalıştığı ya da bitirdiği işlerin listesi ve belgeleri, Sahip olduğu akademik unvanlara ait belgeler. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 10

11 SYD Belgesi (m. 9) Oda üyeliği, ve üyelik borcu bulunmaması TMMOB veya Oda tarafından herhangi bir mesleki kısıtlamaya uğramamış olmak En az 12 yıllık mesleki deneyim Oda Yönetim Kurulunca belirlenen SYD belgesi tescil harcını ödemiş olmak Başvuruda olması gereken belgeler SİM uygulamasındakiyle aynı 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 11

12 SİM/SYD Belgelerinin Yenilenmesi SİM ve SYD belgesinin geçerliliğini koruyabilmesi için 2 yılda bir Oda tarafından onaylanması zorunludur. Yenilenme koşulları: Oda üyeliğini koruyor olması ve üyelik borcunun bulunmaması, TMMOB veya Oda tarafından herhangi bir mesleki kısıtlamaya uğramamış olması, Oda Yönetim Kurulunca belirlenen yenileme harcını ödemiş olması, 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 12

13 BAŞVURUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Başvuru / yenileme belgeleri Şubeler aracılığı ile İMO merkezine gönderilir. Başvurular Mesleki Değerlendirme Kurulu (MDK) tarafından değerlendirilir. SİM veya SYD belgesi verilmesi ya da yenilenmesi uygun bulunanların belgeleri İMO merkezi tarafından hazırlanır ve ilgili Şubesine gönderilir. Uygun bulunmayanların belgeleri MDK tarafından hazırlanan gerekçesiyle birlikte Şubesine gönderilir. Başvuruları kabul edilmeyenlerin tescil veya yenileme harçları iade edilir. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 13

14 KREDİLENDİRME SİSTEMİ Yürürlükten Kalktı 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 14

15 Puan Dağılımı SİM/SYD belgesini yenilemek isteyenler 2 yıllık periyotlar içerisinde en az 80 kredi puanı toplamak zorundaydı. Kredi puanları kriterleri mesleki faaliyet, mesleki deneyim, meslek içi eğitim, mesleki etkinlik ve akademik unvan Mesleki faaliyetten en az 30, meslek içi eğitimden en az 20 puan toplamak zorunluğu vardı. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 15

16 İŞ YERİ TESCİL BELGESİ 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 16

17 SİM Hizmetleri İş Yeri Tescil Belgesi Verilmesi Oda Yönetim Kurulunca belirlenen tescil bedelinin yatırılmış olması, İş yeri bir gerçek kişiye ait ise, o kişinin Odaya kayıtlı olması, İş yeri adi ortaklık ya da tüzel kişiye ait ise hisselerinin en az yüzde elli biri (% 51) TMMOB ne bağlı Odalara kayıtlı kişilere ait olması, Üstteki hisse dağılımına sahip olmayan vakıf ya da kamu kuruluşları ile anonim şirketler, en az 10 SİM belgeli inşaat mühendisini bünyesinde çalıştırmaları koşuluyla, İTB almak için Oda Yönetim Kuruluna başvurabilir. İTB sahibi isyeri, özellik gerektiren projeler yapabilmek için uzmanlık alanında en az 3 yıl deneyimli SİM belgeli bir insaat mühendisi çalıstırmak zorundadır. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 17

18 İTB Başvurusu İstenen Belgeler: İş yeri adına çalışan SİM belgesine sahip en az bir inşaat mühendisinin bulunduğuna ilişkin belge, SİM iş yeri ortağı ise, en az yüzde on (% 10) hisseye sahip olduğuna ilişkin belge, SİM iş yerinde çalışıyor ise, son altı ayın SSK prim bordrolarının fotokopileri, SİM iş yerinde yeni çalışacak ya da son altı ay içerisinde işe girmiş ise, İMO tarafından hazırlanan tip sözleşmenin iş yeri ile SİM arasında imzalanmış bir örneği, Tescil bedeli makbuzu, Vergi levhası fotokopisi, İş yeri adresinin beyanı ve ikametgah belgesi, 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 18

19 İTB Başvurusu (devam) İstenen Belgeler (devam): İş yeri adi ortaklık ise noterden onaylanmış ortaklık sözleşmesinin bir örneği, İş yeri tüzel kişi ise, tüzel kişiliğin ana sözleşmesindeki faaliyet konuları içerisinde "mühendislik hizmetleri yapmak" ibaresinin yer aldığı Ticaret Sicil Gazetesi, İş yerinin bünyesinde bulundurduğu donanım ve yazılımları içeren beyanı. İTB verilmesi için yapılan başvuru evrakları Şube görüşüyle birlikte, Oda merkezine gönderilir. İTB numarası Oda merkezi tarafından verilir ve işyerinin sicili Oda merkezinde tutulur. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 19

20 İTB nin Yıllık Onayı SİM hizmetleri iş yeri tescil belgeleri her yıl 1 Ocak 31 Ocak tarihleri arasında bandrollü olarak, Oda Yönetim Kurulunca belirlenen tescil ücreti karşılığında yenilenir. İTB yıllık onayı için; İş yeri bünyesinde bulunan SİM lerinin vermiş oldukları hizmetlerin ve iş yerinin yıl içerisinde yapmış olduğu işlerin listesinin, Tescile esas bilgilerindeki değişikliklerin bildirilmesi zorunludur. Belge aslının yenilenmesi dışında iş yerlerinin yıllık onayı bağlı bulunduğu Şubesi tarafından yapılır. Ancak yıllık onay esnasında alınan iş yerine ait belgeler Oda merkezine iletilir. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 20

21 MESLEKİ DEĞERLENDİRME KURULU Mesleki Değerlendirme Kurulu (MDK) beş (5) kişiden oluşur. Oda Yönetim Kurulu, Olağan Genel Kurulun ardından üç (3) ay içerisinde, MDK yı seçer. MDK meslekte en az on beş (15) yıl deneyimli üyeler arasından seçilir. Kurul ilk toplantısında kendi arasından bir başkan ve bir raportör seçer. MDK nın görev süresi iki (2) yıldır. MDK ayda en az bir defa toplanmak zorundadır. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 21

22 MDK nın Görev ve Yetkileri SİM ve SYD lerin başvurularını değerlendirmek ve karara bağlamak, sicillerini tutmak, İTB almak için başvuran işyerlerinin başvurularını değerlendirmek ve karara bağlamak, ve işyerlerinin sicillerini tutmak, SİM, SYD ve işyerleri vasıtasıyla gelen verileri değerlendirerek mühendislik uygulamaları envanteri çıkarmak ve güncellemek, Özel mühendislik proje ve uygulamalarını değerlendirmek ve Oda Yönetim Kurulunun onayına sunmak. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 22

23 DİĞER HÜKÜMLER Şube yöneticileri, Temsilciler ve mesleki denetim görevlileri, yapılan SİM hizmetleri ile bu hizmetlerin üretildiği işyerlerini incelemeye ve denetlemeye yetkilidir. SİM/SYD/İTB belgesi bulunmayan, belgesini yenilemeyen, belgesi Oda tarafından iptal edilen kişi veya kuruluşlar SİM ve SYD hizmetlerini yapamaz. SİM veya SYD belgesine sahip inşaat mühendisleri birden fazla İTB ne işlenemez ve birden fazla işyerinde çalışamaz. SİM, SYD ve İTB sahibi işyerleri, bu Yönetmelik kapsamına giren tüm işlerde ve yapacağı hizmet sözleşmelerinde mesleki kanunlar ve borçlar hukuku çerçevesinde, iyi niyet kurallarına uygun olarak davranır, Oda tarafından belirlenen asgari ücret tarifelerine uyar. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 23

24 Diğer Hükümler (devam) Tescile esas bilgi ve belgelerin İMO ya verilmesinde, gerçeğe aykırı beyanda bulundukları tespit edilen, SİM, SYD, İTB üzerinde herhangi bir tahrifat yapan, tescile esas olan şartlarda meydana gelen değişiklikleri İMO ya bildirmeyen üyelerin belgeleri Oda Yönetim Kurulu tarafından iptal edilir ve ilgili Üye Onur Kuruluna sevk edilir. Ayrıca, suç unsuru varsa Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Halihazırda İnşaat Mühendisleri Odasınca verilmiş olan Büro Tescil Belgelerinde kayıtlı bulunan Serbest Müşavir Mühendisler (SMM) ler*, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarı ile SİM belgesi almaya hak kazanır. 1/4/2013 Yapı İşletmesi Serbest İnşaat Mühendisliği 24

25 YURTDIŞINDA YETKİN MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI

26 AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

27 PROFESSIONAL ENGINEER (P.E.) LİSANSI Sistemin geçmişi 100 yıl öncesine gider, 1947 den beri tüm eyaletlerde uygulanmakta Yetkili otorite National Society of Professional Engineers (NSPE) Lisansı veren kurum: National Council of Examiners for Engineering and Surveying in her eyaletteki temsilcilikleri Her eyaletin kriteri farklı Farklı eyalette hizmet vermek için o eyaletin lisansını da almak gerekir Tüm mühendislik dalları için geçerli Genelde inşaat mühendisleri ve mimarlar almakta

28 P.E. Lisansının Faydaları Lisansı olmayanlara kıyasla ayrıcalık ve üstünlük Lisansı olmayanlar kamu projelerine imza atamazlar Bir firmadaki lisanslı mühendis sayısının fazlalığı ihale kazanma faktörü Lisanslı mühendisin maaşı lisanssıza göre daha fazla Bilirkişilik yapabilme Prestij

29 P.E. Olmanın Koşulları 1. Mezuniyet Akreditasyonunu sağlamış bir üniversite programı 2. F.E. (Fundamentals of Engineering) sınavını geçmek 3. İş Tecrübesi (4 yıl), Bazı eyaletler bu tecrübenin lisanlı müh. altında olmasını şart koşar, bazılarında 3 yıl yeterli 4. P.E. (Principals and Practice of Engineering) sınavını geçmek

30 F.E. Sınavı Genelde mezun olurken (son dönem) girilen bir sınav Firmalar işe alırken FE sınavını kriter olarak kullanırlar Sabah seansı (120 soru), tüm mühendislik dalları için Öğlen seansı (60 soru), disipline özel Kimya, İnşaat, Elektrik, Çevre, Endüstri Makina

31 P.E. Sınavı FE sınavı ve iş tecrübesi koşullarını sağlayanlar girebilir Her müh. disiplini için farklı 8 saatlik bir sınav (notlar açık) 80 soru Çoktan seçmeli

32 İnşaat müh. için P.E. sınavı Sabah ve öğle seansı (4 er saat) Sabah seansındaki sorular tüm (5) uzmanlık dallarını içermekte Öğle seansında 5 uzmanlık dalından biri seçilecek Çevre Geoteknik Yapı Ulaştırma Su kaynakları

33 P.E. Lİsanslarının Yenilenmesi Periyodik olarak NSPE kurumuna üyeliklerin yenilenmesi Continuing Professional Competency (CPC) Sürekli Mesleki Yetkinliğin ispatı Professional Development Hours (PDH) Mesleki Gelişim Saatleri NSPE destekli kurslara devam etmek, seminerlere ve konferanslara katılmak veya konuşmacı olmak, ders vermek, makale veya kitap yazmak, patent almak, mesleki veya teknik bir dernekte aktif olarak yer almak Her eyalette kriterler farklı

34 İNGİLTERE

35 CHARTERED ENGINEER Yetkili Otorite Engineering Council United Kingdom (ECUK) Lisansı veren 35 mühendislik dalına ait kurumlar (örnek: Institution of Civil Engineers) Ayrıca Incorporated Engineer Engineering Technician

36 CEng Faydaları Projelere imza yetkisi Güvenlik ve kalite ile ilgili konularda sadece CEng in yetkisi var Presij Maaş artışı Mesleki gelişim Yeni iş fırsatları

37 CEng. Olabilme Koşulları EĞİTİM ECUK tarafından kabul edilmiş 4 senelik bir üniversiteden mezun olma İŞ TECRÜBESİ En az 4 yıl. Bu sürenin 2 yılı yeni mezun mühendis veya stajyer pozisyonu Geri kalan 2 yılı daha fazla sorumluluk alabileceği pozisyonlar Bu tecrübe bir başka CEng. in gözetimi altında MESLEKİ İNCELEME

38 Mesleki İnceleme Sözlü sınav / mülakat İlgili kurum jüri olarak 2 mühendis atar İş tecrübesini özetleyen rapor sözlü olarak sunulur Ayrıca yazılı sınav da istenebilir

39 CEng Lİsanslarının Korunması İlgili mühendislik kurumları adayların gelişimleri konusunda kılavuzluk eder ve onlara katılmaları gereken seminer, kurs ve eğitim programları hakkında tavsiyeler verir. Üyelik yenilenirken kişinin sürekli mesleki gelişimi de incelenir Tavsiye edilen yolun izlenip izlenmediğine bakılır Puan sistemi yok!

40 TÜRKİYE DE YETKİN İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ Yürürlükten kalktı! 1/4/2013 Yapı İşletmesi - 8. Serbest ve Yetkin İnşaat Mühendisliği 40

41 MEVZUAT Yetkin İnşaat Mühendisliği Uygulama Yönetmeliği sayılı Resmi Gazete 10 Eylül 2006 Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İnşaat Mühendisleri Odası Danıştay ın yönetmeliğin 6 tane maddesini iptal etmesiyle Ocak 2008 de bu uygulama askıya alındı 1/4/2013 Yapı İşletmesi - 8. Serbest ve Yetkin İnşaat Mühendisliği 41

42 AMAÇ VE KAPSAM Amaç (m.1): Tüm ülkede kişiler ve kamu yararı ile etik ilkelerine uygun, bilimsel gerekler ve çağdaş tekniklere dayalı, üstün nitelikli ve güvenilir mühendislik hizmetlerinin sunulmasını ve bu hizmetlerle ilgili yanlış uygulamaların önlenmesini sağlamak. Kapsam (m.2) : İnşaat Mühendisleri Odası na kayıtlı tüm inşaat mühendislerinin meslek alanlarına yönelik araştırma, inceleme, projelendirme, raporlama, uygulama, eğitim ve teknik sorumluluk işlevleri kapsamında olan ve uzmanlık gerektiren üstün nitelikli ve güvenilir hizmeti verebilecek yetkin mühendislerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi koşulları Danıştay tarafından yukarıdaki maddeler iptal! 1/4/2013 Yapı İşletmesi - 8. Serbest ve Yetkin İnşaat Mühendisliği 42

43 SONUÇ Uygulamanın iptaline kadar 2 kez yapı dalında sınav yapıldı 5 Onursal Yetkin Mühendis Yaklaşık 140 yetkin mühendis mevcut Artıları yetersiz Prestij Otomatikman serbest mühendis unvanı İmza yetkisi gelmediği için benimsenmedi Bazı koşullar Türkiye için ağır Akreditasyon koşulu gelecekte düşünülmeli 1/4/2013 Yapı İşletmesi - 8. Serbest ve Yetkin İnşaat Mühendisliği 43

44 İNŞAAT ŞANTİYELERİNDE KAYIT İŞLEMLERİ

45 MEVZUAT Yapı müteahhitlerinin kayıtları ile şantiye şefleri ve yetki belgeli ustalar hakkında yönetmelik 16 Aralık 2010, Sayılı RG Dayanak: 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 44. maddesinin (I) nolu fıkrasının (e) bendi ile 13/12/1983 tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesi

46 AMAÇ Plan, fen, sanat, sağlık, çevre şartlarına ve standartlara uygun yapı inşa edilmesine yönelik yapım faaliyet ve süreçlerinin takibini sağlamak üzere, yapı müteahhitlerine yetki belgesi numarası verilmesine, kayıtlarının tutulmasına, mimar veya mühendis unvanlı şantiye şefi çalıştırılması mecburi yapılara, yapım işlerinde görev alan şantiye şeflerine ve yetki belgeli usta çalıştırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

47 KAPSAM Yapı ruhsatına tâbi her türlü yapım işinde, yapı müteahhitliğini üstlenecek olan gerçek ve tüzel kişiler, şantiye şefliğini üstlenecek olan teknik elemanlar yetki belgeli ustalar.

48 YAPI MÜTEAHHİTLİĞİ YETKİ BELGESİ Yapı ruhsatına tâbi bütün yapıların bir yapı müteahhidinin sorumluluğu altında inşa edilmesi, her müteahhidin bir yapı müteahhidi yetki belgesi numarası alması, bu numaranın yapı ruhsatında, yapı kullanma izin belgesinde ve yapım işleri sözleşmelerinde kullanılması esastır. Tek parselde bir bodrum katı dışında en çok 2 katlı ve toplam yapı inşaat alanı 500 m 2 yi geçmeyen yapıların, yapı müteahhitliği ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen bütün sorumluluklar yapı sahibince üstlenmek kaydıyla, ayrıca müteahhit ve şantiye şefi bulunması şartı aranmaz. Ancak sadece o yapım işinde kullanılmak ve 5 yıl içinde bir defaya ve tek bir yapıya mahsus olmak üzere, yapı sahibine geçici olarak yetki belgesi numarası verilir.

49 Yapı Müteahhitinin Sorumlulukları Yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmak 4857 sayılı İş Kanununda öngörülen iş sağlığı ve güvenliği (İSG) nin sağlanması için, gerekli her türlü tedbiri almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işyerinde alınan İSG önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli İSG eğitimini vermek, uygulamak ve uygulatmak

50 Yapı Müteahhitinin Yükümlülükleri İnşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırmak ve belgelerinin bir örneğini şantiye dosyasında bulundurmak zorunluluğu Yapı müteahhidinin yapım işine dair görevi, yapım sözleşmesi ile başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınması ile son bulur. Yapı sahibi ile yapım sözleşmesi yapmak ve yapı ruhsatı ile yapı kullanma izin belgesini imzalamakla yükümlü Yapı sahibinin aynı zamanda yapı müteahhidi olma koşullarını taşıdığı hallerde, başka bir yapı müteahhidi ile sözleşme şartı aranmaz.

51 Yetki Belgesinin Alınması Müracaat: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Müteahhidi Yetki Belgesi Numarası Başvuru Formu Ek olarak gerçek kişi ise kayıtlı olduğu meslek odasından müracaat yılı içinde alınmış kayıt belgesinin aslı veya Müdürlükçe onaylı örneği tüzel kişi ise meslek odasına kayıt belgesi ile birlikte şirket sözleşmesinin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi aslını veya Müdürlükçe ya da ilgili Sicil Memurluğunca tasdik edilmiş sureti Elektronik imza ile müracaat yapılabilir.

52 Yetki Belgesinin İptali Yapım işinin ruhsata, etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilmesi ve İmar Kanunun 32. maddesine göre verilen süre içinde aykırılığın giderilmemesi halinde 5 yıl, Yapım işinde ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilen imalâtın can ve mal güvenliğini tehdit etmesi halinde 10 yıl, Bakanlıkça olumsuz kayıt değerlendirmesi yapılan hallerde 1 yıl süre ile Bakanlıkça iptal edilir. Yapı ruhsatının düzenleniş tarihinden yapı kullanma izni belgesinin veriliş tarihine kadar; İmar Kanunun 42. maddesine göre 3 defa idarî para cezası alması halinde yapı müteahhidinin kaydı Bakanlıkça olumsuz kabul edilir.

53 Yetki Belgesinin İptali (devam) Yapım işlerinden doğan vergi ve sigorta primi borçlarını ödememesi durumunda en az 1 yıl iptal İptal edilen yapı müteahhidinin şahıs şirketi veya adi ortaklık veya ortak girişim olması halinde ortaklarının tamamı yasaklı hale gelir, yasaklılık süresince bunlara yeni yetki belgesi numarası verilmez. Yetki belgesi numarası iptal edilen yapı müteahhidi, yapı ruhsatı alınmış mevcut işleri tamamlamanın dışında, yasaklılık süresince yeni yapım işi üstlenemez.

54 ŞANTİYE ŞEFLİĞİ Şantiye şefinin, yapım işinin uzmanlık alanına uygun olmak üzere mimar, mühendis veya bunlara ilişkin teknik öğretmen veya tekniker olması şarttır*. Yapı müteahhidi, bu şartları haiz olması halinde şantiye şefliğini üstlenebilir. Bu durumda ayrıca şantiye şefi bulundurma şartı aranmaz. Şantiye şefinin yapım işine dair görevi, yapı ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınması ile son bulur.

55 Yetki Sınırları Şantiye şefi, görev yaptığı ilin sınırları dışında başka bir ilde görev üstlenemez ve aşağıda belirtilen toplam m 2 sınırları aşılmamak kaydıyla aynı anda en fazla 5 ayrı yapım işinin şantiye şefliğini üstlenebilir. Mimar veya mühendis unvanlı şantiye şeflerinin aynı anda üslenebileceği işlerin toplamı max m 2 *. Bakanlıkça belirlenen mimarlık hizmetlerine esas yapı sınıflarından 1., 2. ve 3. sınıf yapılar ve bodrumları ile birlikte toplam 5 katı ve yapı inşaat alanı 2000m 2 yi geçmeyen yapılarda teknik öğretmenler, 1500m 2 yi geçmeyen yapılarda ise teknikerler meslek alanlarına uygun olarak şantiye şefliğini üstlenebilir.**

56 Şantiye Şefinin Sorumlulukları ve Yükümlülükleri Yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmak İnşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırmak Görev aldığı yapım işine dair yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesini imzalamak

57 Şantiye şefi ve iş güvenliği Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde İSGnin sağlanması için gerekli her türlü önlemin aldırılması yetkisine sahiptir. Bu yetkinin yapı müteahhidi tarafından kullandırılmaması halinde şantiye şefi sorumlu tutulamaz. Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde İSG ile ilgili eksiklik ve kusurları, öneri ve önlemleri belirlemek, yapı müteahhidine rapor etmek ve şantiyede görev alan ilgili kişilere bildirmekle yükümlüdür. Raporda yer alan hususların yerine getirilmemesinden yapı müteahhidi sorumludur. Şantiye şeflerinin görev yaptığı 4857 sayılı İş Kanununun 81 inci maddesi kapsamında yer alan inşaat ve tesisat işlerinde, şantiye şeflerinin iş güvenliği uzmanlığı belgesine haiz olması zorunludur.

58 YETKİ BELGELİ USTALAR İnşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırılması zorunludur. Mesleklerin standartları ve yeterliliklerine ilişkin hususlar 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu çerçevesinde düzenlenir. Yetki belgesi 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu ve bu kanuna göre çıkarılan yönetmelikler çerçevesinde, MYK ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilir. 5 yıl süresince başka belgelerde* kabul edilebilir

59 İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Sağlığı ve Güvenliği 59

60 Tanım ve Nitelikler İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş mühendis, mimar veya teknik eleman İş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecek kişiler, eğitim kurumları tarafından düzenlenen iş güvenliği uzmanlığı eğitim programlarına katılmak ve eğitim sonunda Genel Müdürlükçe yaptırılacak sınavda başarılı olmak zorundadır. 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Güvenliği 60

61 Sınıflandırma (A) sınıfı belgeye sahip olanlar bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar tehlikeli ve az tehlikeli sınıflarda yer alan işyerlerinde, (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde görev yaparlar. İşyerinde birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesi halinde, en az bir iş güvenliği uzmanında yukarıda belirtilen şartlar aranır. 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Güvenliği 61

62 A Sınıfı Uzmanlığa Giden Yol C sınıfı Eğitimi (220 saat) Sınav C 3 yıl iş tecrübesi B sınıfı Eğitimi (220 saat) Sınav A Sınav A sınıfı Eğitimi (220 saat) 4 yıl iş tecrübesi B 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Güvenliği 62

63 Eğitim Programı İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Programı (Toplam: 220 saat) Uzaktan eğitim (90 saat) Yüz yüze eğitim (90 Saat) Uygulama eğitimi (40 Saat) Eşzamanlı (%10) Eşzamansız (%90) 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Güvenliği 63

64 Görevleri Gece postaları da dahil olmak üzere çalışma ortamının gözetimini yapmak, İşyerinde yapılan çalışmaların, İSG mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene tavsiyelerde bulunmak, İşyerindeki tehlikelerin belirlenmesi, risk analizinin ve değerlendirmesinin yapılması, tehlikelerin ortadan kaldırılması ve risklerin kontrol altına alınması için işçilerin görüşlerini de alarak gerekli çalışmaları planlamak, ölçüm, analiz ve kontrollerin yapılmasını sağlamak, alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve uygulamaların takibini yapmak İSG kurulunun çalışmalarına katılmak, İSG eğitimlerini planlamak ve uygulamak, 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Sağlığı ve Güvenliği 64

65 Görevleri (devam) İşyerinde İSG yönünden yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamaların takibini yapmak, İşyerinde kaza, yangın, doğal afetler gibi acil müdahale gerektiren durumlar için acil durum planının hazırlanmasını sağlamak, Kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularında tavsiyelerde bulunmak, Yıllık çalışma planını işyeri hekimi ile işbirliği yaparak hazırlamak, Çalışma ortamının gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile beraber hazırlamak, Görevleri ile ilgili gerekli kayıtların tutulmasını sağlama 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Sağlığı ve Güvenliği 65

66 Çalışma Süreleri Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; ayda en az 12 saat, buna ilave olarak da işçi başına ayda en az 5 dakika, İşçi sayısı > 999, tam gün çalışacak bir iş güvenliği uzmanı ile yukarıda belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı eklenir. Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; ayda en az 24 saat, buna ilave olarak da işçi başına ayda en az 5 dakika, İşçi sayısı > 749, tam gün çalışacak bir iş güvenliği uzmanı ile yukarıda belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı eklenir. Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; ayda en az 36 saat, buna ilave olarak da işçi başına ayda en az 10 dakika, İşçi sayısı > 499, tam gün çalışacak bir iş güvenliği uzmanı ile yukarıda belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı eklenir. 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Sağlığı ve Güvenliği 66

67 İSG Uzmanının Aylık Asgari Çalışma Saatleri (İnşaat Sektörü) İşçi Saat Gün 50 44, , , , , , , , , ,3 14 1/4/2013 Yapı İşletmesi İş Güvenliği 67

68 KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ

69 KALİTE GÜVENCE Kalite güvencesi bir ürün veya hizmetin kalite konusunda belirtilmiş gerekleri yerine getirmesinde yeterli güveni sağlamak için uygulanan planlı ve sistematik etkinlikler bütünüdür. Temelinde ürün ya da hizmetin geçtiği tüm aşamalardaki talimatlar, görev ve sorumluluk tanımları vb. ile belgelendirmesi, çalışanların eğitilmesi ve kalite konusunda bilinçlendirilmesi ile kalitenin planlanan düzeyde en az kaynak kullanımıyla korunması yatmaktadır. Kullanıcının gereksinimleri tam olarak ve belirlendiği şekilde karşılanmadığı sürece kalite güvencesi sistemi tanımlanmış sayılmaz.

70 Kalite Güvence Sistemi ve ISO Standartları 1987 yılında uluslararası kalite ihtiyacına cevap verecek ve birçok ülke tarafından kabul edilen ISO 9000 dizisi standartları yaygınlaşmıştır. ISO 9000, işletmenin koşullarına uygun bir Kalite Güvence Sistemi geliştirilmesinde ve/veya bir başka organizasyonunu Kalite Güvence Sistemi nin değerlendirilmesinde esas olarak kullanılabilecek bir modeldir. Bu modele uygunluk ise bir işletme için birçok endüstrileşmiş ülkede kabul edilmiş olan uluslar arası bir standarda uygun bir kalite güvence sistemine sahip olmak anlamına gelecektir.

71 ISO 9000 Dizisi ISO Kalite Yönetimi ve Kalite Güvencesi Standardları Seçim ve Kullanım Kılavuzu ISO Kalite Sistemleri-Tasarım/geliştirme, üretim, tesis ve hizmette Kalite Güvencesi modeli ISO Kalite Sistemleri, üretim ve tesiste Kalite Güvencesi Modeli ISO Son muayene ve deneylerde Kalite Güvencesi Modeli ISO Kalite yönetimi ve kalite sistemleri elemanlarıkılavuz ISO Hizmetler için kılavuz ISO Kalite sözlüğü

72 Kalite Güvence Sistemi Oluşturulması Bir kuruluşta yeterli bir kalite güvence sisteminin oluşturulması oldukça kapsamlı ve titiz bir çalışmayı gerektirir. Yönetim Eğitimi Organizasyon Ön Değerlendirme Planlama Uygulamanın Değerlendirilmesi İç Denetim Dış Denetim Gelişme (Sürekli)

73 Sürekli Gelişme ve PUKO Döngüsü

74 Belgelendirme Hazırlığı Kaliteye önem veren ve bu önemi sisteme döken firmalar sistemlerini belgelendirmek ister. Bir firma veya kurum kalite sistem çalışmalarını, ISO 9000 standartları doğrultusunda yapar. Standart, sistemin kurulması ve dokümante edilmesi için gerekli genel kuralları tanımlar. Bir ürüne veya kuruma ait değildir. Tüm sektörlere uygulanabilir. Firma / kurum, kendi sektörüne göre standardı uygular. Standardın firma veya kuruma adapte edilmesi; yapısına, personel sayısına, fonksiyonel durumuna ve yönetiminin inanmasına bağlı olarak uzun veya kısa zaman alabilir.

75 Belgelendirme İşlemleri Sistem belgelendirmesine karar veren ve bu yönde tüm hazırlıklarını tamamlayan tüm firmalar, ulusal veya uluslararası platformda kabul görmüş ve tanınmış bir belgelendirme kuruluşuna müracaat ederler. Belgelendirme kuruluşunun seçimi tamamen firmaya aittir ve kanuni bir zorunluluk yoktur. Belgelendirme kuruluşu seçildikten sonra, firma veya kurumun denetimi için bir plan ve program yapılır ve denetimden sonra uygun olan sistem belgelendirilir. ISO 9000 belgeleri 3 yıl için verilir ve her yıl ara denetimlerle takip edilir. Üç yılın sonunda ise yeniden belgelendirme tetkiki yapılır.

76 ISO Belgesi Almanın Faydaları Kalitede süreklilik Yönetim kontrolünün ve organizasyonunun toplam etkililiğin iyileştirilmesi Daha iyi ürün tasarımı yapılması Hurda/yeniden işleme ve müşteri şikayetlerinde azalma Şirket imaj ve itibarının iyileştirilmesi Daha iyi rekabet olanağı Müşterinin güven duygusu Zaman içerisinde ve sistemin başarısı oranında kalite kontrol işleminin kapsamına girerek daraltılması Yüksek verim Çağdaş bir çalışma ortamı Çalışanlarda yüksek motivasyon Minimum maliyet Maksimum güvence