ANTİKOAGÜLAN İLAÇLAR VE DİŞHEKİMLĞİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ANTİKOAGÜLAN İLAÇLAR VE DİŞHEKİMLĞİ"

Transkript

1 T.C. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı ANTİKOAGÜLAN İLAÇLAR VE DİŞHEKİMLĞİ BİTİRME TEZİ Stj. Dişhekimi Ali SUALP Danışman Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Aytül ÖNAL İZMİR 2013

2 ÖNSÖZ Yaşamım boyunca beni her zaman destekleyen aileme, tezimin planlanmasında beni yönlendiren ve çalışmalarımda yardımlarını esirgemeyen tez hocam Sayın Prof. Dr. Aytül ÖNAL a çok teşekkür ederim. Saygılarımla, İZMİR-2013 Stj. Dişhekimi Ali SUALP

3 İÇİNDEKİLER Sayfa GİRİŞ 1. ORAL CERRAHİYİ KOMPLİKE HALE GETİREN ANTİKOAGÜLAN FARMAKOTERAPİ HEMOSTAZ VE PIHTILAŞMA Pıhtılaşma Mekanizması Protrombinin Trombine Dönüşmesi Fibrinojenin Fibrine Dönüşmesi ve Pıhtı Oluşumu Ekstrensek Yol İntrensek Yol ANTİKOAGÜLAN İLAÇLAR Damar İçi Antikoagülanlar Koagülopatiler Antikoagülan İlaç Kullanımı Antikoagülan Uygulanan Hastalıklar Antikoagülasyon Amacıyla En Sık Kullanılan İlaçlar Heparin Varfarin Varfarinin Etkisini Arttıran İlaçlar Varfarinin Etkisini Azaltan İlaçlar Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar... 16

4 4. DİŞ CERRAHİSİ GEREKTİĞİNDE ANTİKOAGÜLAN KULLANAN HASTALARIN YÖNETİMİ İÇİN REHBER Dental Tedavi Çeşitleri Ağız Ameliyatı Olacak Antikoagülan Kullanan Hastalarda Kanama Riski Sürekli Antikoagülan Kullanan Hastalarda Kanama Riski Dental Ameliyattan Önce Antikoagülan ilaçları Kesmek Güvenli Midir? Antikoagülan İlaçlar Kesildiğinde Oluşabilecek Tromboz Riski Antikoagülan İlaçlar Kesildiğinde Ağız Ameliyatı Olacak Hastalarda Kanama Riski Antikoagülan Tedavi Takibi İçin Yapılan Testler Bir Dental Prosedürden Önce Ne Zaman INR Ölçülmelidir? KANAMA DURDURUCULAR Kanama Durdurucu Nedir? Kanı Durdurucu Lokal Tedbirler Kanama Durdurucular İnsan Sağlığı Anlamında Ne Kadar Güvenlidir? ANTİKOAGÜLANLAR VE İLAÇ ETKİLEŞİMİ Antikoagülanlar ve Profilaktik Antibiyotikler Varfarin Alan ve Dental Ameliyat Olacak Hastalarda Antiinflamatuar İlaçlar Kullanmak SONUÇ KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ... 41

5 GİRİŞ Günümüz diş hekimliğinde tedavinin planlama aşamasında dikkat edilmesi gereken en önemli evre hastaların sistemik nedenlerle kullanmak zorunda oldukları ilaçların yapılacak tedaviye göre modifiye edilmesi ya da geçici olarak durdurulması işlemidir. Bir diş hekiminin ilk görevi hastasının kullandığı ilaçların hasta üzerindeki fizyolojik ve psikolojik etkilerini bilmek ve buna göre doğru tedavi planlamasını yapmaktır. İşlemden önce alınacak tedbirler intraoperatif ve postoperatif evrelerde hasta ve hekimi rahatlatacaktır. Planlama aşamasında laboratuar testleri ve konsültasyon işlemi ihmal edilmemeli ve sonuçlar mutlaka hastanın dosyasında bulundurulmalıdır. Bu aşama medikal ve hukuksal açıdan önemlidir (23).

6 1. ORAL CERRAHİYİ KOMPLİKE HALE GETİREN ANTİKOAGÜLAN FARMAKOTERAPİ Cerrahi işlemleri komplike hale getiren ilaç kullanımlarından kliniğimizde en sık karşılaştığımız gruplardan biri antikoagülanlardır. Oral cerrahi işlemin başarısı için hekim bu ilaçların öncelikle özelliklerini tam olarak bilmeli ve gerekli intraoperatif ve postoperatif önlemleri almalıdır (1). Yetişkinleri tedavi eden diş hekimleri reçete edilmiş ya da reçetesiz satılan antikoagülan etkili ilaçlar kullanan hastalarla karşılaşırlar. Bu durumda tedavi planının değişmesine neden olur. İlaçlar, kandaki pıhtılaşma faktörlerinin miktarını azaltmakla beraber trombositlerin pıhtılaşma kabiliyetlerini de bozar. Ayrıca pıhtılaşma faktörlerinin üretimini de olumsuz etkiler (1). Antikoagülan ilaç kullanımı çok yaygın olduğu için diş hekimleri antikoagülan tedavisi gören hastalarına yeni metodlar geliştirerek yaklaşmalıdır. Tedaviye gelen hastaların medikal düzenlenmesine yalnızca konsültan hekim değil diş hekimi de katkıda bulunur. Tedavi planlamasının yapılmasında diş hekimi aktif rol almalıdır. Doktorlar ve diş hekimleri antikoagülan kullanan hastalara karşı eğitim almalıdırlar. Bazen konsültan hekimin antikoagülan ilaçları kestirmesi doğru bir karar olmamaktadır ancak konsültan hekimin genel cerrahi bilgisi ve deneyiminin daha ileri seviyede olması gerektiği de unutulmamalıdır (3). Diş hekimleri basit bir oral cerrahi öncesi bile hastalarının birçoğuna antikoagülan ilaçlarını bırakmalarını tavsiye etmektedir. Aslında bu uygulamayı çürütecek bir çok literatür de bulunmaktadır (2-6). 2

7 Bazı hastalar daha önceki şiddetli kanama deneyimlerinin yarattığı korku yüzünden dental tedavi öncesi antikoagülan ilaç alımlarını durdurmaya gönüllü olmaktadır. Antikoagülan tedavinin bırakılmasındaki bir başka temel düşünce hekimin kanamanın azalmasına bağlı olarak çalışma alanının görüşünü ve çalışma süresini arttırmak istemesidir (3). 2. HEMOSTAZ VE PIHTILAŞMA Hemostaz, kan kaybının önlenmesi anlamına gelir. Damar yırtılması veya zedelenmesini takiben 1. Şiddetli damar daralması 2. Trombosit tıkacın oluşması 3. Kanın pıhtılaşması 4. Yaralı bölgede fibröz dokunun gelişmesi ve yarayı onarması yoluyla hemostaz gerçekleşmektedir (4). Kan damarı yaralanınca damar çeperi daralır. Daralma, sinirsel refleksler, yerel miyojenik spazm, zedelenen dokudan ve trombositlerden açığa çıkan tromboksan A2 gibi etkenler aracılığı ile gerçekleşir (4). Trombosit tıkaç damarda oluşan küçük bir deliği tıkayabilir. Trombositler kesik bir damar yüzeyine temas ettiklerinde şişmeye ve düzensiz bir biçim almaya başlarlar. Trombositler adenozindifosfat (ADP) salgılarlar. ADP ile tromboksan A2, bölgedeki trombositleri aktive ederek ilk aktive olan trombosite yapışmalarını sağlar ve böylece trombosit tıkaç oluşur. Hemostazı sağlayan üçüncü mekanizma kanın pıhtılaşmasıdır. Eğer damar hasarı ciddiyse pıhtılaşma saniye içinde, hafifse 1-2 dakika içinde başlar. Damarın çok büyük olmadığı durumlarda hasar, 3-6 dakika sonra tüm damar açıklığı 3

8 pıhtıyla kapatılacak şekilde onarılmış olur. 20 dakika ile 1 saat arasında pıhtının büzüşmesiyle damarın açıklığı daha iyi kapanmış olur. Pıhtı oluşumundan sonra fibroblastlar bölgeyi çevreler ve pıhtı boyunca bağ dokusu oluşumu başlar (4) Pıhtılaşma Mekanizması Pıhtılaşma üç aşamada gerçekleşmektedir: Kan damarındaki zedelenmeye yanıt olarak protrombin aktivatörü olarak adlandırılan kompleks oluşur. Bu aktivatör yardımı ile protrombinin trombine dönüşümü gerçekleşir. Trombin, fibrinojeni fibrin iplikler haline dönüştürür. Fibrin ise içinde kan hücreleri, trombositler ve plazmanın bulunduğu bir ağda kanın pıhtılaşmasını sağlar (4) Protrombinin Trombine Dönüşmesi Protrombin kolayca daha küçük bileşenlere ayrılabilen, stabil olmayan bir plazma proteinidir. Sürekli olarak karaciğerde üretilmektedir. Karaciğerdeki yapımı bozulduğu takdirde 24 saat içinde kandaki konsantrasyonu pıhtılaşmayı sağlayacak düzeyin altına iner. Karaciğerde protrombin yapımı için K vitamini gereklidir. K vitamini yetersizliğinde veya karaciğer hastalıklarında protrombin yapımı bozulacağından kanama eğilimi ortaya çıkar (5) Fibrinojenin Fibrine Dönüşmesi ve Pıhtı Oluşumu Fibrinojen karaciğerde üretilen yüksek molekül ağırlıklı bir plazma proteinidir. Çok büyük bir protein olduğundan doku aralığına çok az miktarda sızabilmektedir. Trombin, fibrin molekülünü yapısındaki dört peptidi ayırarak fibrin monomerine dönüştüren bir enzimdir. Fibrin monomeri diğer fibrin monomerleriyle birleşir ve polimerize olarak uzun fibril ipliklerini oluşturur. Bu iplikler de pıhtı ağını oluşturur. Plazmada bulunan fibrin sabitleştirici faktör, oluşan fibrin ağını sağlamlaştırır. Fibrin sabitleştirici faktör pıhtıya takılan trombositlerden de salınır. Fibrin sağlamlaştırıcı 4

9 faktör, fibrin monomerleri arasında kovalent bağlar oluşmasını sağlar ve böylece fibrin ağı sıkılaşır (5). Pıhtılaşma protrombin aktivatörünün oluşumuyla başlar. Protrombin iki yolla oluşur: 1. Ekstrensek Yol: Damar duvarı ya da çevre dokulardaki bir yaralanmayla aktive olur. 2. İntrensek Yol: Kanın içinde başlar Her iki yolda da bir dizi beta globulin plazma proteini yer alır. Bu faktörler proteolitik enzimlerdir ve pıhtılaşma sürecinde zincirleme gelişen reaksiyonları tetiklerler (5) Ekstrensek Yol Üç aşamada gerçekleşir: 1. Bütünlüğü bozulan dokudan doku tromboplastini serbestleşir 2. Doku tromboplastin kompleksi faktör VII ile birleşir, doku fosfolipidleri ve kalsiyumun da varlığında faktör X aktif hale gelir 3. Aktif faktör X, serbest haldeki doku fosfolipidleri ve faktör V ile birlikte protrombin aktivatörü denilen kompleksi oluşturur ve bu aktivatör birkaç saniye içinde protrombini trombine dönüştürür. Pıhtılaşma süreci tanımlandığı biçimde ilerler (4, 5) İntrensek Yol Farklı basamaklarda gerçekleşmektedir: 1. Travma sonucu faktör XII aktifleşir. Trombosit faktör III diye adlandırılan ve bir lipoprotein içeren trombosit fosfolipidleri oluşur. Bunlar daha sonraki aşamalarda rol alırlar. 5

10 2. Aktif haldeki faktör XII, faktör XI i aktifleştirir. Bu işlem kininojen varlığında meydana gelir. 3. Aktif haldeki faktör XI, faktör IX u enzimatik olarak aktifleştirir. 4. Aktif haldeki faktör IX, faktör VIII, trombosit fosfolipidleri ve faktör III ile birlikte faktör X u etkinleştirir. Faktör VIII yetmezliği (hemofili) veya trombosit kaynaklı faktörlerin azlığı (trombositopeni) bu adımın oluşumunu bozmaktadır. 5. İntrensek yoldaki bu son adım ekstrensek yoldaki ile aynıdır. Aktif haldeki faktör X, faktör V ve trombosit ya da doku fosfolipidleriyle bir kompleks halinde protrombin aktivatörünü oluşturur. Bunun yardımıyla protrombin trombine dönüşmekte ve trombin yardımıyla da fibrinojen fibrine dönüşerek pıhtılaşmanın son basamağı gerçekleşmektedir. İntrensek yoldaki ilk iki adım dışında kalsiyum iyonları tüm basamaklar için gereklidir. Kalsiyum yokluğunda pıhtılaşma gerçekleşmez. Vücutta kan kalsiyum düzeyinin pıhtılaşmaya engel olacak seviyenin altına düşmesiyle çok nadir karşılaşılır (4, 5). 3. ANTİKOAGÜLAN İLAÇLAR 3.1. Damar İçi Antikoagülanlar Normal damar sisteminde pıhtılaşmayı önleyecek en önemli etkenler: 1. İntrensek sistemin etkinleşmesine engel olabilecek endotel yüzeyin çok düzgün olması. 2. Endotel yüzeyin bir glikokaliksle kaplı olması trombositler ve pıhtılaşma faktörlerinin tutunmasını engeller. 3. Endotel hücre yüzeyinde trombini bağlayan trombomodülin isimli bir protein bulunması. Trombomodülin trombin kompleksi, protein C yi 6

11 aktifleştirir. Bu da, faktör V ve faktör VIII i inaktive eder. Endotel zedelendiği zaman, damar çeperinin kayganlığı azalır, glikokaliks tabakası ve trombomodülin yüzeyi kaybolur. Bu değişimler ile faktör XII, trombositlerin intrensek pıhtılaşmayı etkinleştirmesine neden olur (4,5). Kandaki en önemli antikoagülanlar, pıhtılaşma sırasında oluşan fibrin ağı ve anti-trombin III adı verilen bir alfa globülin gibi, trombini kandan uzaklaştıran ajanlardır. Trombin, fibrin iplikler oluşurken emilmeye başlar, bu trombinin fibrin ağı tarafından tutularak kanın diğer bölümlerine yayılmasını engeller. Bu hareket ile pıhtılaşma sürecinin tüm damar içine yayılması önlenmiş olur. Heparin antitrombin III ün etkisini artırarak trombini uzaklaştırmaktadır. Fazla heparin varlığında trombin dolaşımdan tamamen uzaklaştırılmış olur. Heparin kapiller çevresindeki bağ dokusunda yerleşmiş olan mast hücreleri ve kandaki bazofillerce üretilmektedir. Bu hücrelerden kana sürekli olarak az miktarda heparin salınmaktadır. Plazmin kan pıhtısını eritir. Plazminojen etkinleştiğinde tripsine benzer proteolitik bir enzim olan plazmine dönüşür. Plazminojen hem fibrin iplikleri sindirir hem de fibrinojeni ve diğer pıhtılaşma faktörlerini parçalar. Kanda az miktarda plazmin sürekli oluşmaktadır. Kanda bulunan alfa2- antiplazmin plazmine bağlanarak inaktif hale getirmektedir (4) Koagülopatiler Öyküsünde kanama ile ilgili problemi olmayan sağlıklı bireylerde genellikle postoperatif sorun yaşanmazken, doğumsal veya edinilmiş kanama pıhtılaşma bozukluklarında beklenenden fazla kanama görülebileceği için önlem alınması gerekmektedir. Doğumsal koagülopatisi olan hastalar durumlarından habersiz olabilecekleri 7

12 gibi, daha önce geçirdikleri bir diş çekimi veya cerrahi işlem sonrası kanama hikâyesi verebilirler. Bu hastaların hikâyesinde genellikle ev kazalarında rastlanan kanama, burun kanaması, çarpma ve düşme sonucu kolay gelişen ekimoz, hematüri, ağır menstrüel kanama ve spontan kanamalara rastlanmaktadır. Kanama öyküsü bulunan veya kanama problemi ile karşılaşılabilecek hastalarda, Protrombin zamanı (Prothrombin Time PT ) ekstrensek faktörler (I, II, V, VII, X), parsiyel tromboplastin zamanı (Partial Thromboplastin Time PTT ) da intrensek faktörleri test etmek için incelenmelidir. Test sonuçları farklı laboratuvar yöntemlerine göre değişkenlik gösterebilmektedir ancak çoğunlukla; Trombosit Sayısı 140, ,000 /ml Kanama zamanı 1-9 dak. (Ivy ve Duke metoduna göre 1 4 dak. ) (5,7). PT sn dir. Test edilerek faktör II, V, VII, X ve fibrinojen ölçülür(8). İntrensek yol ve faktör X aktivitesi için Parsiyel protrombin zamanı test edilir(8). PTT 39 sn nin altındadır. Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı (aptt) sn International Normalized Ratio (INR) 1 Pıhtılaşma Zamanı 5-11 dakika (Ivy ve Duke metoduna göre) (Bürker Metoduna göre 4-7 dak. (6) ) (Lee White metoduna göre 6-7 dak. (8) ) INR, protrombin zamanının normalleştirilmesi için geliştirilmiş bir değerdir. Ölçümün eşitliğine göre INR; uluslararası duyarlılık indeksine göre (International Sensitivity Index = ISI) ölçülen protrombin zamanının, normal değerin ortalamasına bölünmesiyle elde edilen değerdir (8, 9). 8

13 INR, antikoagülasyon tedavisinin standart ölçüm değeridir. Terapötik değer, çoğu klinik durumda ve yapay kapak protezi taşıyanlarda 2-3 arasındadır. Mekanik kapak protezi taşıyan yüksek risk grubunda ise 2,5-3,5 arasında tutulmaya çalışılır (8, 10, 11). Pıhtılaşma zamanı, pek çok hematolojik hastalığın tanısında yetersiz sonuç verdiğinden PT ve aptt testlerine bakılmalıdır (5). Kolay gelişen ekimoz öyküsünde genellikle kanama zamanı ve trombosit sayımı testleri trombosit yetersizliği hakkında bilgi verebilir, ancak daha ciddi kanama öyküleri için hematoloji konsültasyonu gereklidir. Ağzında cerrahi girişim planlanan koagülopati hastalarında, koagülopatinin nedeni doğrultusunda önlemler alınmaktadır. Hemofili A, B, C veya Von Willebrand hastalığı gibi spesifik bir faktör eksikliği bulunduğunda, perioperatif olarak ilgili faktör replasmanı ve aminokaproik asit (Amicar) gibi bir antifibrinolitik ajanlar kullanılabilir (5, 7) Antikoagülan İlaç Kullanımı Antikoagülan ilaçların başlıca kullanım alanı, pıhtı oluşumunu veya venöz damarlarda önceden var olan pıhtının büyümesini önlemektir. Bu pıhtı trombositler ve eritrositlerle dolu bir fibrin ağından oluşur, Kan akış hızının yüksek olduğu arterlerde gelişen pıhtılar ise çok az miktarda fibrin ve bol miktarda trombositten oluşmaktadırlar. Bu nedenle arterlerdeki pıhtıların oluşumunun önlenmesinde antikoagülanların rolü daha azdır Antikoagülan Uygulanan Hastalıklar Kalp kapağı protezi taşıyan hastalar Kronik atriyal fibrilasyon olguları Hiperkoagülasyon olguları 9

14 Venöz ve arteriyel tromboembolizm Serebrovasküler hastalıklar Kalp kapağı protezi taşıyan olgularda pıhtıların ve ven trombozlarının önlenmesinde sıklıkla oral antikoagülan ilaçlar kullanılırken, arteriyel tıkanma olgularında daha çok antitrombositer ilaçlar kullanılırlar. Tromboemboli riski, kalp kapağı protezi taşıyan hastalarda yüksektir ve kapağın lokalizasyonu ve replasmanın tipine göre riskin derecesinde değişiklikler gözlenir (1). Mitral kapak protezi taşıyan hastalarda risk, aort kapak protezi takılmış hastalara oranla daha yüksektir. Atriyal fibrilasyon hastalarında tromboembolizm riski, hastanın sahip olduğu tromboembolik risk faktörleriyle birlikte artış gösterir. Bu faktörler; hastanın ileri yaşı (>75), hipertansiyon, diabetus mellitus, sol ventriküler disfonksiyonu olarak sıralanabilir (3). Atriyal fibrilasyon ve geçirilmiş felç ya da kısa süreli iskemik atak hikayesi bulunan hastalarda tromboembolizm riski yüks ektir (%12-%15 yılda), Atriyal fibrilasyonu olan ancak diğer risk faktörlerinin bulunmadığı hastalarda ise risk oranı daha düşüktür.(<1 % yılda) (15) Antikoagülasyon Amacıyla En Sık Kullanılan İlaçlar Heparin Varfarin Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (Asetil salisilik asit) Heparin Sülfatlanmış polisakkarit karışımıdır. 20 yıl aşkın bir süredir yüksek dozlarda 10

15 derin ven trombozunun tedavisinde, düşük dozlarda ise profilakside kullanılmaktadır. Gerçek bir antikoagülan değildir. Heparin sülfat, trombin inhibisyonuna neden olan antitrombin III ile birleşip onu stabilize ederek etkisini gösterir. Plazma antitrombin III gerçek antikoagülandır (16), trombin ve faktör Xa'nın etkisini ortadan kaldırır. Trombin fibrinin oluşabilmesi için gereklidir ve trombositler için potansiyel aktivatördür. Heparinin iki farklı uygulama şekli vardır; Standart heparin uygulaması fraksiyonsuz Dalton molekül ağırlıklı heterojen polisakkarit zincirlerinin karışımıdır. Faktör Xa ve trombini eşit olarak etkiler. Kanama zamanını değiştirmez, pıhtılaşma zamanını uzatır. Yarılanma ömrü 1-2 saattir ve çoğunlukla hemodializ hastalarında kullanılır. İşlemden 2 saat önce subkutan olarak 5000 İÜ olarak uygulanır. Calciparine (Sanofi-Dogu) 5000 İÜ Liquernine (Roche) İÜ Derin ven trombozlarının önlenmesi ve tedavisinde Düşük Moleküler Ağırlıklı Heparin kullanımı daha az kanama riskine sahip olmasından dolayı günümüzde daha sıklıkla tercih edilmektedir. Düşük moleküler ağırlıklı heparin, fraksiyona uğramış dalton molekül ağırlıklı faktör Xa'yı trombine oranla daha fazla etkileyen bir üründür. Uzun yarılanma ömürleri ve preparatın evde günde bir defalık uygulanmasının yeterli oluşu bu grubu ideal kılar (17). Enoksaparin (Clexane)** Ardeparin (Normiflo) Dalteparin (Fragmin amp., Pharmacia&Upjohn) Nadroparin (Fraxiparine) Reviparine (Clivarin) 11

16 Tinzaparin (Innohep) Heparin kullanan hastalarda fonksiyonel test PTT'dir. Normal değeri saniyedir, medikasyon altındaki hastalarda bu değer sn'ye kadar çıkabilmektedir. Uzun süreli kullanımı trombositopeniye neden olabilir. Heparinle tedavi sırasında pıhtılaşma zamanının normalin üç katı kadar uzaması optimal tedavi sınırını oluşturur. Normal pıhtılaşma zamanı 4-7 dakika iken heparin terapisinde bu süre dakikayı aşmamalıdır. Plesantayı aşamadığı ve süte geçmediği için gebe ve emzikli kadınlarda tercih edilir. Yüksek tromboembolizm riski nedeniyle varfarin kullanan hastaların cerrahi tedavi planlamalarında antikoagülan tedavisinin kestirilmesi mümkün değildir. Bu gibi durumlarda hasta hospitalize edilerek varfarin 3 gün kesilip heparin ile tedaviye devam edilir. Heparinin yarılanma ömrü kısa olduğu için cerrahiden 4-6 saat önce kesilip daha sonra tekrar başlanabilir. Akut postoperatif süreç sonunda tekrar varfarin tedavisine geri dönülür ve hastanın PT değeri takip edilerek heparin desteğinin kesileceği zaman belirlenir. Heparinin etkisi kontrol edilemeyen akut kanama durumlarında protamin veya taze dondurulmuş plazma ile hızlı ve kolay bir şekilde ortadan kaldırılabilir (16) Varfarin Vafarin sodyum (coumarin), vitamin K'ya bağlı koagülasyon proteinlerinin (faktör VII,IX X ve protrombin) biyosentezlerinin inhibisyonunu sağlayarak koagülasyon sürecini etkiler. Kalp kapağı protezi takılmış hastalarda ve tekrarlayan myokard enfarktüsü hikayesine sahip hastalarda yüksek dozda, venöz trombozların tedavisinde ise düşük dozlarda kullanılan bir preparattır. Varfarin bu faktörlerin oluşumları aşamasında etkilidir, önceden kanda bulunan faktörleri etkilemez. Bu nedenle ilacın kullanımına başlanıldıktan sonra kanda bulunan daha önce oluşmuş 12

17 faktörlerin eliminasyonu gerçekleşene kadar ilaç etkisini göstermez. Klinik etkileri genellikle 2-3 gün sonra görülür ve etkisi ilacın kesilmesinden 2 hafta sonrasına kadar devam eder. Günlük doz olarak mg hedeflenen antikoagülan etkiyi yaratmaktadır (17). Coumadin (Eczacıbaşı) Orfarin (Drogsan) Varfarin kullanan hastalarda fonksiyonel test olarak PT kullanılır. PT daha spesifik olarak faktör VII eksikliğine duyarlıdır. PT, hastanın plazmasına bir tromboplastin reaktifi ilave edildikten sonra pıhtılaşma gerçekleşene kadar geçen süre olarak tanımlanır. PT testinde kullanılan tromboplastin reaktifleri değişik oranlarda duyarlılığa sahip oldukları için PT değerinin saniye, oran ve yüzde aktivite cinsinden verilmesi büyük farklılıklara neden olabilmektedir. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization,WHO) ve Uluslararası Tromboz ve Hemostaz Komisyonu (The International Committee on Thrombosis and Hemotasis) tarafından kan koagülasyon testlerinin sonuçlarının uluslararası duyarlılık indeksine uygun biçimde bildirilmesine olanak sağlayan bir sistem geliştirilmiş ve bu sistem International Normalized Ratio (INR) olarak isimlendirilmiştir. International Sensitivity Index (ISI), kullanılan tromboplastin reaktifi ile elde edilen PT'nin referans tromboplastin reaktifi ile ölçülen PT'ye oranı ile belirlenir. Antikogülasyon uygulanan hastalarda INR değerinin 2.0 ila 4.0 değerleri arasında seyretmesi hedeflenir (17). Güvenli cerrahi operasyon için kesin bir sınır bildirilmemiştir. American Dental Association (ADA) bu oranı 2.0'ın altı olarak açıklamıştır, Genel bir uygulama olarak varfarin kullanımının operasyon öncesi 3-5 gün kesilmesi opere 13

18 edilebilir INR değerine ulaşılması için yeterli olmaktadır. Ancak yüksek tromboembolizm riskindeki hastalar için böyle bir durum söz konusu olamayacağı için hastanın bu dönemde hospitalize edilmesi ve heparin gibi kısa etkili bir antikoagülan kullanılması uygun olacaktır (17). INR = (PT Hasta / PT Kontrol) ISI Varfarin tedavisinin uygulandığı durumlar Önerilen INR aralığı Venöz trombozun önlenmesi ve tedavisi Pulmoner embolizm tedavisi Doku kalp kapakçıkları Kalp krizi Atrial fibrilasyon Tekrarlayıcı sistemik embolizm Mekanik prostetik kalp kapakçığı Varfarin kullanan hastalara klinik yaklaşımda dikkat edilmesi gereken diğer bir hususta varfarinin diğer kullanılan ilaçlarla etkileşimleridir. Bazı ilaçlar varfarinin etkisini azaltabilmekte veya arttırabilmektedir. Varfarin tedavisi altındaki hastalarda bu tür ilaçların başlanması veya kesilmesi dönemlerinde INR düzeylerinin yakından izlenmesi gerekmektedir. ilaç etkileşimlerinde en sık karşılaştığımız örnek kısa süreli antibiyotik kullanımıdır. Antibiyotik kullanılması gerektiğinde hasta ya yakın takibe alınmalı veya varfarinle etkileşime girmeyen bir antibiyotik tercih edilmelidir. Antibiyotikler dışında hastaların sık kullandığı nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar ki özellikle asetilsalisilik asit türevleri varfarinin etkisini arttırmaları açısından önemlidirler (18). Hastanın uygulamış olduğu diyetinde varfarin tedavisi üzerine etkili olduğu unutulmamalıdır. Yüksek miktarda K vitamininin diyetle alınımı varfarinin etkisini 14

19 azaltmaktadır. Ayrıca varfarin tedavisi alan hastaların alkolden uzak durmaları ve kafein içeren gıdaları (kahve, çay, kola ve çikolata) azaltmaları önerilmektedir (18) Varfarinin Etkisini Arttıran İlaçlar Allopurinol Alkol Amiodaron Anabolik steroidler Antifungal ilaçlar Aspirin Danazol Fenilbutazon Fluvoksamin Heparin HMG CoA reduktaz inhibitorleri izoniazid Ketoprofen Kinidin Klofibrik asit Kloramfenikol Merkaptopurin Metotreksat Metranidazol Nalidiksik asit Naproksen Oksifen butazon 15

20 Parasetamol Propafenon Sefalosporin Siklofosfamid Simetidin S ulfinpirazon Tamoksifen Tiklopidin Tiroksin Trimetoprim Sulfametoksizal Varfarinin Etkisini Azaltan İlaçlar Antihistaminikler Barbituratlar Fenitoin Glutetimid K vitamini Karbamazepin Oral kontraseptifler Kortikosteroidler Rifampin Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar: Antipiretik ve antienflamatuar özellik gösteren büyük çoğunluğu zayıf organik asit olan ilaçlardır. Asetil salisilik asit bu grupta standart ilaçtır. Siklooksijenaz (COX) asetillenmesi ile tromboksan A2 formasyonunu inhibe ederler. Tromboksan 16

21 A2 trombositlerin aktivasyonunda önemlidir (19). Asetilsalisilik asit varlığında tromboksan A2'nin inhibisyonu geridönüşümsüz olarak gerçekleşir. Bir trombositin ömrü yaklaşık olarak 10 gündür ayrıca nükleus içermedikleri ve yeni enzim sentezinde bulunamadıkları için ilave tromboksan A2 üretemezler. Bu nedenle nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar zayıf antitrombositik ajanlardır. Bir başka grup adenozin difosfat inhibitörleridir ve trombosit agregasyonunu etkilerler (19). - Ticlopidine (Ticlid tablet, Sanofi-Doğu) - Clopidogrel (Plavix tablet, Sanofi-Doğu) - Trofiban (Aggrastat flakon) Asetilsalisilik asit kullanan hastalarda, ilaç alımı kesilse bile etkilenmemiş trombositler dolaşıma katılana kadar, trombosit fonksiyonu değişmiştir. Diğer nonsteroid antienflamatuar ilaçlar ise trombosit fonksiyonunu 12 ila 14 saat arasında etkilerler. Trombosit fonksiyonu kanama zamanına bakılarak test edilir. Normal bir kanama zamanı 3-8 dakikadır. Acil olmayan durumlarda dolaşıma yeterli sayıda yeni trombositin katılması için beklemek gereken süre yaklaşık olarak üç gündür. Hayati tehtid yaratabilecek büyük kanamaların oluşabileceği cerrahi planlanıyorsa ilaç doktor konsültasyonu ile yedi gün önceden kesilmelidir ve ilaca tekrar başlama zamanı hastanın hekimi tarafından bildirilmelidir. Clopidogrel (plavix) benzer şekilde damar içi tromboz oluşumunu engellemek amacıyla kullanılan, adenozin difosfat P2Yl2 reseptör antagonistidir. Aspirin ile kombine kullanımları da söz konusudur. Plavix stabil olmayan angina varlığında myokard enfarktüs gelişme riskini %18 oranında, koroner stent trombozu ve tekrarlayan kriz riskini % 30 oranında düşürmektedir. Bununla beraber yapılan çalışmalarda ilacın spontan kanama riskini % 38 oranında arttırdığı bildirilmiştir. 17

22 İlacın kullanımına başlanmasından 3-7 gün içinde, kanama zamanı normal değerinin 1,5-3 katına çıkmaktadır. Dolaşıma yeterli miktarda yeni trombositin katılmasıyla koagülasyon ilacın kesilmesinden yedi gün sonra normale döner. Literatürde oral cerrahi işlemlerde ilacın kullanımına bağlı ciddi hemoraji ile karşılaşılan olgu bildirilmemesine karşın, plavixe bağlı oluşabilecek potansiyel riskler akıldan çıkartılmamalıdır (20). Asetil salisilik asit terapisinin kanama zamanını arttırdığı ve cerrahi sırasında komplikasyona neden olabileceği yapılan çalışmalarda bildirilmiştir. Ancak aksini gösteren çalışmalarda mevcuttur. Basit diş çekimlerinden bir gün önce alınan asetil salisilik asitin çekim esnasındaki kanama miktarında bir artışa neden olmadığı fakat kanama zamanını uzattığı bildirilmiştir. Ayrıca karaciğer veya böbrek rahatsızlıklarında alkol ve antikoagülan ilaç kullanımında nonsteroid antienflamatuar ilaçların ve aspirinin ciddi kanamalara yol açabileceği bildirilmiştir. 4. DİŞ CERRAHİSİ GEREKTİREN ORAL ANTİKOAGÜLAN KULLANAN HASTALARIN YÖNETİMİ İÇİN REHBER 4.1. Dental Tedavi Çeşitleri Birinci derece bakım ortamında gerçekleştirilen birçok prosedür nispeten invazivdir ve bu nedenle INR ölçümü gerektirir. Böyle prosedürler şunlardan oluşabilir; prostodonti (dişlerin yapılması), dişleri temizleme/parlatma ve bazı koruma çalışmaları (dolgular, taçlar, köprüler). Birinci derece bakımda gerçekleştirilen muhtemelen invaziv prosedürler aşağıdakilerden oluşur (21); Endodonti (kök kanal tedavisi) 18

23 Lokal anestezi (infiltrasyonlar, alt alveolar sinir bloğu, mandibular bloklar) Diş çekimi (tek ve çoklu) Küçük ağız ameliyatı Periodontal ameliyat Biyopsiler Dişeti altı temizliği 4.2. Ağız Ameliyatı Olacak Kanı Sulandırılmış Hastalarda Kanama Riski Antikoagülan ilaç kullanan hastalarda dental ameliyat yaygındır ve geçmişte böyle kişilerdeki ilk önemli kanama raporlarından bu yana bunların yönetimi tartışılmaktadır (22). Bu dönemde dental ameliyatla bağlantılı ilk kanama raporlarının çoğu oral antikoagülan kontrolünün INR yoluyla standartlaştırılmasından öncesine dayanır de Amerikan Kalp Birliği, insan beyin reagentleri kullanılarak luk bir protrombin zamanı oranlı (Prothrombin Time Ratio PTR ) oral antikoagülan terapisi için bir dizi tedavi edici yöntem önerdi (23). Daha sonraları, daha hassas ticari tromboplastinler kullanılmasına rağmen, hedeflenen PTR orantısında bir değişiklik olmadı. Bu nedenle klinisyenler hedef orantıyı elde etmek için büyük dozlarda oral antikoagülanlar uyguladılar, kanama insidansının artmasına yol açtılar. INR nin geliştirilmesi ve tanıtımı 1983 e kadar gerçekleşmedi (24). Oral antikoagülan almayan kişilerde diş çekilmesiyle bağlantılı kanama riski yaklaşık %1 dir. Dental ameliyat geçirecek ve oral antikoagülanlara devam edilen hastalarla yapılan 10 çalışmanın bir incelemesinde hastaların % 9 unda (89/990) ameliyat sonrası pıhtılaşma gecikti ve vakaların % 3.5 inde bu ciddi yani yerel tedbirlerle kontrol altına alınmamış olarak sınıflandırıldı (25). Başka çalışmalar önemsiz kanama insidansının aynı şekilde yüksek olduğunu ve bazı vakalarda % 50 19

24 olduğunu rapor ettiler (26). Bununla beraber, ağız ameliyatı olacak hastalarda kanama oranlarının yorumlanması ve karşılaştırılması zordur çünkü farklı prosedürlerdeki oranlar ayrı ayrı analiz edilmezler, ciddi kanamaları tarif etmede kullanılan tanımlar değişiklik gösterir ve cerrah hemostazı kontrol altına almak için farklı tedaviler kullanabilir Sürekli Antikoagülan Kullanan Hastalarda Kanama Riski Antikoagülan kullanan hastalar tromboembolizm gelişme ihtimali açısından yüksek orta ve düşük risk gruplarına ayrılırlar. Yüksek ve orta risk grubu hastalarda antikoagülasyon tedavisine aynen devam edilmesi gerektiği ve ancak gerekli hallerde minimal bir aralıkta doz azaltımı yapılabileceği bildirilmiştir (27). Yüksek risk grubundaki hastalarda yıllık arteriyal emboli risk oranı %10 olarak, venöz emboli risk oranı ise ayda %10 ve üzeri olarak bildirilmiştir. Orta risk grubundaki hastalarda yıllık arteriel emboli oranı % 5 ile %10 olarak, venöz emboli risk oranı ise ayda % 2 ila %10 arası bildirilmiştir. Düşük risk grubu hastalarda ise yıllık arteriyel emboli riski % 5'ten az iken aylık venöz emboli riski % 2 den az olarak bildirilmiştir (27). Bu noktada bazı klinisyenler düşük risk grubundaki hastalarda uygulanacak cerrahi işlemler için UFH (unfraksiyonc heparin) ve LMWH (düşük moleküler ağırlıklı heparin) ile köprü koagülasyonu yapılmaksızın, varfarinin 4-5 gün kesilebileceğini savunmaktadırlar (31). Antikoagüle edilmiş hastaların cerrahi planlamalarında önemli nokta hayatı tehdit edebilecek major kanama riskini minimalize ederken, hastayı aynı zamanda tromboembolizme karşı korumaktır. Yüksek riskli cerrahi gereksinimi olan hastalarda hayatı tehtid edebilecek major kanama riski nedeniyle varfarin köprü koagülasyonu yapılarak ya da yapılmadan kestirilebilir. UFH ve LMWH ile köprü 20

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Hemofili/Hemostaz/Tromboz Alt Çalışma grubu tarafından 25 Eylül 2010 tarihinde düzenlenen

Detaylı

Fibrinolytics

Fibrinolytics ANTİPLATELET İLAÇLAR Fibrinolytics Adezyon Aktivasyon (agonist bağlanma) Agregasyon Aktivasyon (şekil değişikliği) Antiplatelet İlaçlar Antiplatelet ilaçlar Asetilsalisilik asit (aspirin) P2Y12 antagonistleri

Detaylı

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma) .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil

Detaylı

4/12/2019. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Homeostaz. Serpin (Serin proteaz inhibitörü) Trombin

4/12/2019. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Homeostaz. Serpin (Serin proteaz inhibitörü) Trombin Homeostaz Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu Dr. M. Cem Ar İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa İç Hastalıkları Hematoloji Yaşamın devamını sağlamak için organizmanın düzenleyici

Detaylı

PIHTIÖNLER (KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI }EDOKSABAN (LİXİANA)

PIHTIÖNLER (KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI }EDOKSABAN (LİXİANA) 1 EDOKSABAN (LİXİANA) pıhtıönler ilaç grubundadır. Halk arasında kan sulandırıcı ilaç olarak bahsedilen ilaçlardan bir tanesidir. Kan damarları içerisinde pıhtı oluşmasını ve oluşan pıhtının büyümesini

Detaylı

Tedavi. Tedavi hedefleri;

Tedavi. Tedavi hedefleri; Doç. Dr. Onur POLAT Tedavi DVT tanısı konduktan sonra doğal gidişine bırakılırsa, ölümcül komplikasyonu olan PE ve uzun dönemde sakatlık oranı son derece yüksek olan posttromboflebitik sendrom ve Pulmoner

Detaylı

Homeostaz. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Serin proteaz 27.09.2014

Homeostaz. Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu. Serin proteaz 27.09.2014 Homeostaz Pıhtılaşma Sisteminin Fizyolojisi ve Farmakolojik Modülasyonu Dr. M. Cem Ar İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı Yaşamın devamını sağlamak için organizmanın düzenleyici sistemler

Detaylı

KOAGÜLOPATİDE YATAKBAŞI TANISAL YÖNTEMLER. Dr Reyhan POLAT Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği

KOAGÜLOPATİDE YATAKBAŞI TANISAL YÖNTEMLER. Dr Reyhan POLAT Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği KOAGÜLOPATİDE YATAKBAŞI TANISAL YÖNTEMLER Dr Reyhan POLAT Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği Kış Sempozyumu 6-9 Mart 2014 Sunum Planı Hemostaz Monitörizasyonu Standart Koagülasyon

Detaylı

Kan hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer

Kan hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer Kan hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 2 1 Damar hasarına normal yanıt Damar sisteminin delici ve kesici fiziksel yaralanmaları sonucunda trombositler,

Detaylı

Direk Trombin İnhibitörleri. Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD

Direk Trombin İnhibitörleri. Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD Direk Trombin İnhibitörleri Yrd. Doç. Dr. Şükrü Gürbüz İnönü Üniversitesi Acil Tıp AD Antikoagülan tedavi Tromboembolik olaylar günümüzde en önemli ölüm nedenlerinin başında gelmektedir Risk faktörlerine

Detaylı

YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR PROF. DR. TUFAN TÜKEK

YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR PROF. DR. TUFAN TÜKEK YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR PROF. DR. TUFAN TÜKEK İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ABD Varfarin etkinliğinin kanıtlanmış olmasına rağmen suboptimal ve düşük kullanım oranı nedeniyle yeni oral antikoagülan

Detaylı

İNNOHEP 10 000 IU / ml KULLANIMA HAZIR ENJEKTÖR 0.45 ml PROSPEKTÜS

İNNOHEP 10 000 IU / ml KULLANIMA HAZIR ENJEKTÖR 0.45 ml PROSPEKTÜS PROSPEKTÜS FORMÜLÜ : 0.45 ml lik enjektör içinde; Tinzaparin sodyum 4 500 IU Anti-Xa Sodyum asetat, 3H2O 2.25 mg Enjeksiyonluk su k.m. 0.45 ml FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ: Farmakodinamik Özellikler: Tinzaparin

Detaylı

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ HEMOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU Önsöz... IX-X Türk Hematoloji Derneği Yönetim Kurulu... XI Hemofili Bilimsel Alt Komitesi Üyeleri (2014-2018 dönemi)... XI Kısaltmalar... XII I. BÖLÜM HEMOFİLİ TANISI TANIM...

Detaylı

PIHTIÖNLER(KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI DABİGATRAN(PRADAXA)

PIHTIÖNLER(KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI DABİGATRAN(PRADAXA) DABİGATRAN (PRADAXA) NE İÇİN KULLANILIR? Dabigatran (PRADAXA) pıhtıönler ilaç grubundadır. Halk arasında kan sulandırıcı ilaç olarak bahsedilen ilaçlardan bir tanesidir. Kan damarları içerisinde pıhtı

Detaylı

Dr. Ecz. Murat Şüküroğlu

Dr. Ecz. Murat Şüküroğlu KAN ve HEMATOPOETİK SİSTEM ÜZERİNE ETKİLİ İLAÇLAR Dr. Ecz. Murat Şüküroğlu Hemostatik İlaçlar Antikoagülan İlaçlar Antiplatelet İlaçlar (Antitrombositik İlaçlar) Trombolitik İlaçlar (Fibrinolitik İlaçlar)

Detaylı

VIII. FAKTÖR XII EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU BÖLÜM ULUSAL TANI VE TEDAVİ KILAVUZU 2013

VIII. FAKTÖR XII EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU BÖLÜM ULUSAL TANI VE TEDAVİ KILAVUZU 2013 ULUSAL TANI VE TEDAVİ KILAVUZU 2013 FAKTÖR XII EKSİKLİĞİ VIII. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KALITSAL FAKTÖR XII EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU FAKTÖR XII EKSİKLİĞİ Dr. M. Cem Ar ve THD Hemofili Bilimsel

Detaylı

KOAGÜLASYON TESTLERİ

KOAGÜLASYON TESTLERİ KOAGÜLASYON TESTLERİ Koagülasyon nedir? Pıhtı oluşumudur; Örneğin, kanın pıhtılaşması. Koagülasyon; kandaki birçok protein veya koagülasyon faktörünün kimyasal reaksiyonu sonucu fibrin formasyonu ile sonuçlanan

Detaylı

Kalp Kapak Hastalıkları

Kalp Kapak Hastalıkları BR.HLİ.085 içerisinde kanın bulunduğu dört odacık vardır. Bunlardan ikisi sağ, ikisi ise sol kalp yarımında bulunur. Kalbe gelen kan önce sağ atriuma gelir ve kalbin sağ kulakcığı ve sağ karıncığı arasında

Detaylı

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA HİZMETE ÖZEL T.C. NORMAL Sayı : 77893119-000- Konu : Asetil salisilik asit içeren tekli veya kombine ilaçlar hk. DOSYA 19.07.2007 tarihli Asetil Salisilik Asit ve Askorbik Asit Kombinasyonu İçeren Preparatlar

Detaylı

KAYNAK:Türk hematoloji derneği

KAYNAK:Türk hematoloji derneği KAYNAK:Türk hematoloji derneği HİT, heparinin tetiklediği bir immün yanıt sonucu, trombositlerin antikor aracılı aktivasyonu ve buna bağlı tüketimi ile oluşan, trombositopeni ve tromboz ile karakterize

Detaylı

Travma Hastalarında Traneksamik Asit Kullanımının Yeri

Travma Hastalarında Traneksamik Asit Kullanımının Yeri Travma Hastalarında Traneksamik Asit Kullanımının Yeri Dr. Fa8h DOĞANAY Fa8h Sultan Mehmet EAH Mayıs 2016 Trabzon Fa8h Sultan Mehmet EAH Acil Ailesi Sunum Planı Traneksamik asit Genel özellikler, metabolizma,

Detaylı

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ Fibrin degradation products; FDP testi; FDPs; FSPs; Fibrin split products; Fibrin breakdown products; Fibrin yıkım ürünleri bir pıhtının parçalanması sırasında ortaya çıkan maddelerdir.

Detaylı

EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU I. BÖLÜM TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA TANI VE TEDAVİ KILAVUZU...

EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU I. BÖLÜM TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA TANI VE TEDAVİ KILAVUZU... EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU İÇİNDEKİLER Önsöz...iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xv Şekiller

Detaylı

HEMOSTAZİS S VE DOÇ.. DR. MEHMET FERAHMAN GENEL CERRAHİ AD.

HEMOSTAZİS S VE DOÇ.. DR. MEHMET FERAHMAN GENEL CERRAHİ AD. HEMOSTAZİS S VE TRANSFÜZYON TEDAVİSİ DOÇ.. DR. MEHMET FERAHMAN GENEL CERRAHİ AD. HEMOSTAZ MEKANİZMALARI Damar Cevabı Trombosit aktivitesi Pıhtılaşma mekanizması Fibrinolitik sistem Damar cevabı Kanama

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xiii Şekiller Listesi...

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xiii Şekiller Listesi... HEMOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU İÇİNDEKİLER Önsöz... iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xiii Şekiller Listesi... xiii I. BÖLÜM HEMOFİLİ TANI

Detaylı

Tıp Fakültesi. Çocuk Sağlığı Kocaeli ve Hastalıkları Üniversitesi Anabilim Dalı Tıp Fakültesi. Çocuk Hematoloji Bilim Dalı.

Tıp Fakültesi. Çocuk Sağlığı Kocaeli ve Hastalıkları Üniversitesi Anabilim Dalı Tıp Fakültesi. Çocuk Hematoloji Bilim Dalı. Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Kocaeli ve Hastalıkları Üniversitesi Anabilim Dalı Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Çocuk Hematoloji ve Hastalıkları Bilim Anabilim Dalı Dalı Olgu Sunumu Çocuk Hematoloji Bilim Dalı

Detaylı

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA HİZMETE ÖZEL T.C. NORMAL Sayı : 62820468-000- Konu : Asetil Salisilik Asit İçeren Ürünler Hk. DOSYA 19.07.2007 tarihli Asetil Salisilik Asit ve Askorbik Asit Kombinasyonu İçeren Preparatlar konulu, 20.04.2009

Detaylı

HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN Kalite Yönetim Direktörü

HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN Kalite Yönetim Direktörü Doküman No: ENF.TL.11 Yayın Tarihi:19.11.2008 Revizyon Tarihi: 27.03.2013 Revizyon No: 02 Sayfa: 1 / 9 GENEL İLKELER : Cerrahide profilaktik antibiyotik kullanımının genel kabul gören bazı temel prensipleri

Detaylı

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen

Detaylı

Koagülasyon Mekanizması

Koagülasyon Mekanizması Koagülasyon Mekanizması Dr Cafer Adıgüzel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD, Hematoloji BD 1 Hemostaz (Hemostasis or haemostasis) (Eski Yunanca: αἱμόστασις haimóstasis "styptic (drug)")

Detaylı

ÇOCUKLARDA TROMBOEMBOLİK HASTALIKLAR

ÇOCUKLARDA TROMBOEMBOLİK HASTALIKLAR ÇOCUKLARDA TROMBOEMBOLİK HASTALIKLAR Dr. Ülker Koçak Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Hematoloji Bilim Dalı HEMOSTAZ Prokoagülan Antifibrinolitik Antikoagülan Profibrinolitik ÇOCUKLARDA HEMOSTAZ

Detaylı

COUMADİN OVER DOZ. Doç.Dr.Türker YARDAN Dr.Çiğdem EKŞİ 21.02.2013

COUMADİN OVER DOZ. Doç.Dr.Türker YARDAN Dr.Çiğdem EKŞİ 21.02.2013 COUMADİN OVER DOZ Doç.Dr.Türker YARDAN Dr.Çiğdem EKŞİ 21.02.2013 Hemostaz ve Pıhtılaşma Patolojik durumlarda damar içerisinde oluşan pıhtıya trombüs adı verilir. Damarda ki kan akımını yerel olarak Damarda

Detaylı

Dağılımı belirleyen primer parametre plazma proteinlerine bağlanma oranıdır.

Dağılımı belirleyen primer parametre plazma proteinlerine bağlanma oranıdır. DAĞILIM AŞAMASINI ETKİLEYEN ÖNEMLİ FAKTÖRLER Dağılımı belirleyen primer parametre plazma proteinlerine bağlanma oranıdır. Bu bağlanma en fazla albüminle olur. Bağlanmanın en önemli özelliği nonselektif

Detaylı

Antikoagülan Alan Hasta. Prof Dr Serhan Tuğlular Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Antikoagülan Alan Hasta. Prof Dr Serhan Tuğlular Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Antikoagülan Alan Hasta Prof Dr Serhan Tuğlular Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Sunum Planı Hasta Diyaliz dışında neden antikoagülan alır? Diyaliz hastası için Antikoagülan seçenekleri

Detaylı

Kanamanın durması anlamına gelir. Kanamanın durmasında üç eleman rol alır. Bunlar şunlardır:

Kanamanın durması anlamına gelir. Kanamanın durmasında üç eleman rol alır. Bunlar şunlardır: Hemofili hastalığı dünyanın her tarafında görülebilen bir çeşit kanama bozukluğudur. Hastadaki ana sorun kanamanın durmasındaki gecikmedir. Bu yüzden pıhtılaşma gecikir ve hasta çok kanar. Ciddi organların

Detaylı

AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI ve ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ REHBERİ

AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI ve ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ REHBERİ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Kahramanmaraş İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kahramanmaraş Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI ve ANTİBİYOTİK

Detaylı

Kasık Komplikasyonları ve Yönetimi. Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler

Kasık Komplikasyonları ve Yönetimi. Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler Kasık Komplikasyonları ve Yönetimi Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler Femoral Komplikasyonlar External kanama ve hematom (%2-15) Psödoanevrizma (%1-5) Retroperitoneal hematom (

Detaylı

Dabigatran, 4 Mayıs 2013 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete de belirtilen kurallarla geri ödeme sistemine alınmıştır

Dabigatran, 4 Mayıs 2013 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete de belirtilen kurallarla geri ödeme sistemine alınmıştır Dabigatran, 4 Mayıs 2013 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete de belirtilen kurallarla geri ödeme sistemine alınmıştır http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/05/20130504.htm&main=

Detaylı

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin

Detaylı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak

Detaylı

Nonvalvular Atriyal Fibrilasyonda İnmenin Önlenmesinde Antikoagülan Tedavide Kanıtlar, Gerçekler, Deneyim ve Gelecek

Nonvalvular Atriyal Fibrilasyonda İnmenin Önlenmesinde Antikoagülan Tedavide Kanıtlar, Gerçekler, Deneyim ve Gelecek Nonvalvular Atriyal Fibrilasyonda İnmenin Önlenmesinde Antikoagülan Tedavide Kanıtlar, Gerçekler, Deneyim ve Gelecek Porsuk, Eskişehir Prof.Dr.Bülent Görenek Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kardiyoloji

Detaylı

COUMADİN TEDAVİSİ. Cerrahi Servisler

COUMADİN TEDAVİSİ. Cerrahi Servisler COUMADİN TEDAVİSİ Cerrahi Servisler Coumadin tedavisi hakkında merak ettikleriniz Bu kitapçık Coumadin tedavinizin daha başarılı ve yaşamınızın olabildiğince normal hale gelmesine yardımcı olmak üzere

Detaylı

DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Dokuların oksijen ve besin ihtiyacını karşılayan, kanın vücutta dolaşmasını temin eden, kalp ve kan damarlarının meydana getirdiği sisteme dolaşım

Detaylı

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL

Detaylı

İyatrojenik Kanamalar

İyatrojenik Kanamalar İyatrojenik Kanamalar Prof. Dr. Mustafa Gökçe Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji AD Beyin Damar Hastalıkları Okulu 26-28 Mayıs Antalya İçerik Oral Antikoagülasyon Bağlı Kanamalar

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. TRANSAMĐNE %10 AMPUL Damar içine uygulanır.

KULLANMA TALĐMATI. TRANSAMĐNE %10 AMPUL Damar içine uygulanır. KULLANMA TALĐMATI TRANSAMĐNE %10 AMPUL Damar içine uygulanır. Etkin madde : Bir ampul 250 mg traneksamik asit içerir. Yardımcı madde: Enjeksiyonluk su Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI

Detaylı

VENÖZ TROMBOEMBOLİ VE YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR. Prof.Dr.İsmail Savaş 9 Aralık 2017 İSTANBUL

VENÖZ TROMBOEMBOLİ VE YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR. Prof.Dr.İsmail Savaş 9 Aralık 2017 İSTANBUL VENÖZ TROMBOEMBOLİ VE YENİ ORAL ANTİKOAGÜLANLAR Prof.Dr.İsmail Savaş 9 Aralık 2017 İSTANBUL VENÖZ TROMBOEMBOLİ Koroner arter hastalığı ve inmenin ardından kardiyovasküler 3. mortalite nedenidir. Batı ülkelerinde

Detaylı

KOAGÜLASYON TESTLERİ Dr. Çağatay KUNDAK DÜZEN LABORATUVARLAR GRUBU Hedefler Yaygın olarak kullanılan koagülasyon testlerini tanımak Bu testlerin hasta tanı ve takibinde etkin kullanılmasını sağlamak Koagulasyon

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 1000 ml çözelti; 60 g enjeksiyonluk dekstran 70, 75 g sodyum klorür içerir. Yardımcı maddeler: Hidroklorik

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. INDOCOLIR %0.1 göz damlası Göze uygulanır. Etkin madde: 5 ml damla 5 mg indometasin içerir.

KULLANMA TALİMATI. INDOCOLIR %0.1 göz damlası Göze uygulanır. Etkin madde: 5 ml damla 5 mg indometasin içerir. INDOCOLIR %0.1 göz damlası Göze uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: 5 ml damla 5 mg indometasin içerir. Yardımcı maddeler: Tiyomersal, Arginin, Hidroksipropil-β-siklodekstrin, yeter miktarda hidroklorik

Detaylı

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli

Detaylı

(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ

(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ ANEURYSM (ANEVRİZMA) Arteriyel sistemindeki lokalize bir bölgeye kan birikmesi sonucu şişmesine Anevrizma denir Gerçek Anevrizma : Anevrizma kesesinde Arteriyel duvarların üç katmanını kapsayan Anevrizma

Detaylı

KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR? KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR? Prof.Dr. Batuhan Özay İstanbul MedicineHospital, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği Kapak hastalıkları hastalığın başvuru anındaki ciddiyeti ve hasta profiline

Detaylı

WARFARIN VE HEPARİN KULLANIMININ DİŞ ÇEKİMİNE BAĞLI OLUŞAN KANAMA ÜZERİNE ETKİLERİNİN KLİNİK VE LABORATUVAR DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRILMASI

WARFARIN VE HEPARİN KULLANIMININ DİŞ ÇEKİMİNE BAĞLI OLUŞAN KANAMA ÜZERİNE ETKİLERİNİN KLİNİK VE LABORATUVAR DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRILMASI T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AĞIZ DİŞ ÇENE HASTALIKLARI VE CERRAHİSİ ANABİLİM DALI WARFARIN VE HEPARİN KULLANIMININ DİŞ ÇEKİMİNE BAĞLI OLUŞAN KANAMA ÜZERİNE ETKİLERİNİN KLİNİK

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI BİOAK 5 mg tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablet, 5 mg biotin (Vitamin H) içerir. Yardımcı madde(ler): Laktoz anhidr, mikrokristalin selüloz, krospovidon, povidon K-30 ve

Detaylı

DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU DIŞ KULAK YOLUNDAN YABANCI CİSİM / POLİP ÇIKARTILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi,

Detaylı

Türkiye de Klinik Kalite Çalışmaları

Türkiye de Klinik Kalite Çalışmaları Türkiye de Klinik Kalite Çalışmaları Dr.Hasan GÜLER Uluslararası Hasta Güvenliği ve Sağlık Finansmanı Araştırmaları Merkezi(UHGSfam) Kalite ve Akreditasyon Sempozyumu 1 Aralık 2017, İstanbul İçerik Sağlıkta

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 29 Kasım 2016 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 29 Kasım 2016 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 29 Kasım 2016 Salı İnt. Dr. Hatice Şen Çocuk Hematoloji Olgu Sunumu 29 Kasım 2016 Salı İnt.

Detaylı

Hepatik Arter Anevrizması Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu

Hepatik Arter Anevrizması Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu Tarih :././20 Hastanın adı ve soyadı: Protokol numarası: Hepatik Arter Anevrizması Ameliyatı Bilgilendirilmiş Onam Formu Bana yapılan muayene ve tetkikler sonucunda doktorlarım tarafından, karaciğer ana

Detaylı

Hiperkoagülabilite Trombofili Tarama ve Tedavi DR ERMAN ÖZTÜRK

Hiperkoagülabilite Trombofili Tarama ve Tedavi DR ERMAN ÖZTÜRK Hiperkoagülabilite Trombofili Tarama ve Tedavi DR ERMAN ÖZTÜRK Hiperkoagülobilite / Trombofili Nedir? Neden test ediyoruz? Kimlerde test edelim? Neyi test edelim? Tedaviye katkısı? Ne ile tedavi? Ne süre

Detaylı

KANAMA BOZUKLUKLARI. Dr.Mustafa ÇETİN Dedeman Hematoloji Bölümü 2007

KANAMA BOZUKLUKLARI. Dr.Mustafa ÇETİN Dedeman Hematoloji Bölümü 2007 KANAMA BOZUKLUKLARI Dr.Mustafa ÇETİN Dedeman Hematoloji Bölümü 2007 Konular I. Kanamanın klinik bulguları II. Kanamaya neden olan hematolojik bozukluklar Platelet bozuklukları Koagulasyon faktör bozuklukları

Detaylı

Gebelik ve Trombositopeni

Gebelik ve Trombositopeni Gebelik ve Trombositopeni Prof.Dr. Sermet Sağol EÜTF Kadın Hast. ve Doğum AD Gebelik ve Trombositopeni Kemik iliğinde megakaryosit hücrelerinde üretilir. Günde 35.000-50.000 /ml üretilir. Yaşam süresi

Detaylı

ANTİKOAGÜLAN TEDAVİ. tromboz ve pulmoner emboli için standart tedavi; önce heparin, ardından da oral vitamin K

ANTİKOAGÜLAN TEDAVİ. tromboz ve pulmoner emboli için standart tedavi; önce heparin, ardından da oral vitamin K ANTİKOAGÜLAN TEDAVİ Prof. Dr. Ali Ünal Antikoagülan tedavi; klasik olarak akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır. Akut venöz tromboz ve pulmoner emboli için standart tedavi; önce heparin, ardından da

Detaylı

Pulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş 12.06.2010. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE):

Pulmoner Emboli Profilaksisi. Tanım. Giriş. Giriş 12.06.2010. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD. Pulmoneremboli(PE): Pulmoner Emboli Profilaksisi Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Acil Tıp AD m Pulmoneremboli(PE): Bir pulmonerartere kan pıhtısının yerleşmesi Distaldeki akciğer parankimine kan sağlanaması Giriş Tipik

Detaylı

2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?

2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi? DEMİR EKSİKLİĞİ 1. Demir eksikliği anemisi nedir? Demir eksikliği anemisi : kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demirin dışarıdan besinlerle yetersiz alınması yada vücuttan aşırı miktarda kaybedilmesi

Detaylı

Tromboz ve tromboz tedavisi komplikasyonları. Prof. Dr. Özcan Bör Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi

Tromboz ve tromboz tedavisi komplikasyonları. Prof. Dr. Özcan Bör Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Tromboz ve tromboz tedavisi komplikasyonları Prof. Dr. Özcan Bör Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Trombozun komplikasyonları Trombozun kliniği; tromboembolik olayın yerine,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Cabral Ampul Kas içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. Cabral Ampul Kas içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Cabral Ampul Kas içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampul (3 ml), 800 mg feniramidol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum hidroksit, deiyonize su Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

Fragmin IU / ml, 4 ml Ampul

Fragmin IU / ml, 4 ml Ampul Fragmin 2.500 IU / ml, 4 ml Ampul FORMÜLÜ: 1 mililitre enjeksiyon solüsyonunda; - Dalteparin sodyum 2.500 IU - Sodyum klorür q.s - Enjeksiyonluk su 1 ml 'ye tamamlayacak şekilde içerir. Dalteparin sodyum'un

Detaylı

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU Türkiye ulusal düzeyde ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kardiyovaskülerhastalıklar (tüm ölüm nedenlerinin %47,73 ü) almaktadır. Kardiyovasküler

Detaylı

HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ

HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ 4. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL 1 Dolaşım Fizyolojisi Kan Kan, vücutta damarlar içinde devamlı halde dolaşan bir dokudur. Kan, plazma içinde süspansiyon halinde bulunan eritrosit

Detaylı

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma Oral İmplantolojide Temel Kavramlar, Teşhis ve Tedavi Planlaması 13.30-15.00 Dental implantların kısa tarihçesi

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. BUTAMCOD 7.5 mg/ 5ml Şurup. Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. BUTAMCOD 7.5 mg/ 5ml Şurup. Ağızdan alınır. BUTAMCOD 7.5 mg/ 5ml Şurup Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 5 ml şurupta 7.5 mg Butamirat sitrat Yardımcı maddeler: Sorbitol % 70, sakarin sodyum, benzoik asit, etanol, vanilin, sükroz,

Detaylı

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük

Detaylı

ATRİYAL FİBRİLASYON Atriyal fibrilasyon En sık görülen aritmi Epidemiyoloji Aritmiye bağlı hastaneye yatanların 1/3 ü AF li. ABD de tahmini 2.3 milyon, Avrupa da 4.5 milyon insan AF ye sahip. Sıklığı

Detaylı

: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir.

: Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. VERTİN 16 mg Tablet Ağızdan alınır Etkin madde Yardımcı maddeler : Her bir tablette, 16 mg betahistin dihidroklorür içerir. : Mikrokristalize selüloz, mannitol, sitrik asit monohidrat, susuz kolloidal

Detaylı

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi

Detaylı

Dr. Fevzi Altuntaş Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi

Dr. Fevzi Altuntaş Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Fevzi Altuntaş Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Trombofili Pıhtılaşmaya eğilim Akkiz veya edinsel Psikiyatri dahil tıbbın tüm dallarını kapsar!!! Koagulasyon-Kanama

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

NEFROTİK SENDROM. INTERN DR. H.RUMEYSA DAĞ Eylül 2013

NEFROTİK SENDROM. INTERN DR. H.RUMEYSA DAĞ Eylül 2013 NEFROTİK SENDROM INTERN DR. H.RUMEYSA DAĞ Eylül 2013 NEFROTİK SENDROM NEDİR? Nefrotik sendrom ; proteinüri (günde 3.5gr/gün/1.73 m2), hipoalbüminemi (

Detaylı

ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.

ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR. SAYFA NO 1/5 TANISAL VE GİRİŞİMSEL DİZ ARTROSKOPİSİ AMELİYATI AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat Yöntem: Eklem içerisini gözlemek için, 0.5 cm'lik kesi deliklerinden artroskopinin

Detaylı

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri

Toraks Travmalarında Hasar Kontrol Cerrahisi Teknikleri Doç. Dr. Onur POLAT Toraks Travmalarında Temel kuralın tanı ve tedavinin aynı anda başlaması olduğu gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Havayolu erken entübasyon ile sağlanmalı, eğer entübasyonda zorluk

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALĐMATI DROGSAN SODYUM BĐKARBONAT % 8.4 Ampul Sadece damar içi kullanım içindir. Etkin madde Yardımcı maddeler : 10 ml lik ampul de 0.84 g sodyum bikarbonat içerir. : Enjeksiyonluk su Bu ilacı

Detaylı

Fatma Burcu BELEN BEYANI

Fatma Burcu BELEN BEYANI 10.Pediatrik Hematoloji Kongresi Araştırma Destekleri/ Baş Araştırıcı Çalıştığı Firma (lar) Danışman Olduğu Firma (lar) Hisse Senedi Ortaklığı Fatma Burcu BELEN BEYANI Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam

Detaylı

5.) Aşağıdakilerden hangisi, kan transfüzyonunda kullanılan kan ürünlerinden DEĞİLDİR?

5.) Aşağıdakilerden hangisi, kan transfüzyonunda kullanılan kan ürünlerinden DEĞİLDİR? DERS : KONU : MESLEK ESASLARI VE TEKNİĞİ KAN VE KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU 1.) Kanın en önemli görevini yazın : 2.) Kan transfüzyonunu tanımlayın : 3.) Kanın içinde dolaştığı damar çeşitlerini yazın : 4.)

Detaylı

KULLANMA TALĐMATI. TRANSAMĐNE 500 mg film tablet Ağızdan alınır.

KULLANMA TALĐMATI. TRANSAMĐNE 500 mg film tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALĐMATI TRANSAMĐNE 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde : Bir film tablet 500 mg traneksamik asit içerir. Yardımcı maddeler: Tablet çekirdeği: Mikrokristalin selüloz (Avicel ph 101),

Detaylı

Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım

Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sık Görülen Kardiyolojik Sorunlarda Güncelleme Sempozyum Dizisi No: 40 Haziran 2004; s. 69-74 Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım Prof. Dr. Hakan

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. EVİNOLLE 400 I.U. yumuşak kapsül Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. EVİNOLLE 400 I.U. yumuşak kapsül Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI EVİNOLLE 400 I.U. yumuşak kapsül Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir yumuşak kapsül 400 I.U. Naturel Vitamin E (d-alfa tokoferil asetat) içerir. Yardımcı maddeler: Ayçiçek yağı, yenilebilir

Detaylı

TÜBERKÜLİN DERİ TESTİ (TDT)

TÜBERKÜLİN DERİ TESTİ (TDT) TÜBERKÜLİN DERİ TESTİ (TDT) Tüberkülin deri testi tüberküloz infeksiyonunu gösteren deri testlerinin genel ismidir. Bu testler basilin belirli antijenik bileşenlerinin, tüberküloz basili ile infekte olan

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. VİTA B 250/250/1 mg enterik kaplı tablet Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. VİTA B 250/250/1 mg enterik kaplı tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI VİTA B 250/250/1 mg enterik kaplı tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir enterik kaplı tablet 250 mg B 1 vitamini, 250 mg B 6 vitamini ve 1 mg B 12 vitamini içerir. Yardımcı madde(ler):

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3 Akılcı İlaç Kullanımı

Detaylı

AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ PROSEDÜRÜ

AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ PROSEDÜRÜ Sayfa No 1/5 1. AMAÇ: Antibiyotik profilaksisi, erken postoperatif dönemde cerrahi alanda meydana gelebilecek enfeksiyonu önlemek amacıyla yapılır. Böylece antibiyotiklerin gereksiz ve uygunsuz kullanımını

Detaylı

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: I- TEMEL BİLİMLER Anesteziye Giriş: Anestezide Fizik Kurallar Temel Monitörizasyon Medikal Gaz Sistemleri Anestezi Cihazı Vaporizatörler Soluma sistemleri,

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. PROSTAGOOD MONO kapsül Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Bir kapsülde 160 mg standardize Saw palmetto (cüce palmiye) meyve sıvı ekstresi içerir. Yardımcı maddeler:. Süksine edilmiş jelatin,

Detaylı

Damar Hasarı: Travma, cerrahi

Damar Hasarı: Travma, cerrahi Journal of Clinical and Analytical Medicine Göğüs Cerrahisi Sedat Gürkök Göğüs Cerrahisi Pulmoner Tromboemboli Giriş Pulmoner emboli (PE) pulmoner arter dallarının sistemik venler aracılığıyla taşınan

Detaylı

Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat

Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat SAYFA NO Sayfa 1 / 5 Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat.. Hasta olarak size uygulanacak olan işlem hakkında karar verebilmeniz için, işlem öncesinde, durumunuz ve önerilen cerrahi, tibbi ya da tanısal işlem

Detaylı

Yeni Tanı Atrial Fibrilasyona Yaklaşım

Yeni Tanı Atrial Fibrilasyona Yaklaşım Yeni Tanı Atrial Fibrilasyona Yaklaşım Dr Özlem Özcan Çelebi Atrial Fibrilasyon Zirvesi 2014 Yeni Tanı Atrial Fibrilasyon Akut atak (Hemodinamik bozulma var-yok) Paroksismal Persistant Longstanding persistant

Detaylı

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II II. KURUL

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II II. KURUL II. Kurul Dolaşım Sistemi ve Kan II. Kurul Süresi: 7 hafta II. Kurul Başlangıç Tarihi: 4 Kasım 2009 II. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 21 22 Aralık 2009 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Fatih EKİCİ 4

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI FUSİNAT 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. Yardımcı maddeler: Mikrokristal selüloz PH 200, krospovidon, laktoz anhidrat,

Detaylı

ANTİKOAGÜLAN İLAÇLARVEDİŞHEKİMLİĞİ

ANTİKOAGÜLAN İLAÇLARVEDİŞHEKİMLİĞİ T.C. EgeÜniversitesi Tıp Fakültesi TıbbiFarmakolojiAnabilim Dalı ANTİKOAGÜLAN İLAÇLARVEDİŞHEKİMLİĞİ BİTİRME TEZİ Stj. Diş Hekimi:MuhammedYunus AYKAN Danışman Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Sibel GÖKSEL İZMİR-2014

Detaylı