Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 28, Temmuz 2016, s

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 28, Temmuz 2016, s"

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 28, Temmuz 2016, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Published Date Dr. Cihat TANIŞ Ahi Evran Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü cihattanis@gmail.com ŞARKÎ RUMELİ TÜRKLERİNİN SESİ: EMNİYET GAZETESİ ( ) Öz Emniyet gazetesi 1896 yılında Bulgaristan ın Filibe şehrinde yayın hayatına başlamıştır. Çalışmada gazetenin yılları arasında çıkan 1-74 sayıları arasındaki 40 nüshası incelenmiştir. Buna göre; Emniyet gazetesi, beş günde bir çıkan siyasî bir gazetedir. Emniyet kendi dönemindeki siyasî olaylara genel olarak Osmanlı Devleti nin penceresinden bakmıştır. Dönemin en önemli olaylarından bir tanesi Girit olayları ve arkasından meydana gelen Osmanlı-Yunan Savaşı dır. Gazete bu olaylar üzerinde ciddiyetle durmuştur. Diğer bir önemli olay ise Berlin Antlaşması ile başlayan, daha sonra giderek uluslararası bir soruna dönüşen Ermeni Meselesidir. Emniyet, her sayısında bu konu üzerinde durmayı ihmal etmemiştir. Bunların yanı sıra Avrupa basınının Osmanlı Devleti aleyhine yaptıkları haberlere karşı da savunma yazıları yazılmıştır. Anahtar kelimeler: Emniyet, Şarkî Rumeli, Filibe, Girit, Ermeni Sorunu. Bu çalışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalında (Konya 2011) kabul edilen Yüksek Lisans Tezinin özetidir.

2 THE VOİCE OF EAST RUMELİAN TURKS THE NEWSPAPER OF EMNİYET ( ) Abstract Emniyet newspaper started to be published in 1896 in Plovdiv, Bulgaria. In this study, 40 copies were examined out of the 1st-74th issues of this newspaper published between the years 1896 and Emniyet newspaper was a political newspaper published every five days. As Emniyet was a political newspaper, it mostly covered political news. Emniyet viewed political events in that period from Ottoman States s point of view. One of the most important events in the period was those in Crete and the ensuing Ottoman- Greek war. The newspaper covered these events seriously. Another important event was the Armenians problem which started with the Treaty of Berlin and then evolved into an international issue. Emniyet handled this problem in its every issue. Besides, defending writings were written against libels which European press made about the Ottoman State. Keywords: Emniyet, Eastern Rumelia, Plovdiv, Crete, Armenian Problem. GİRİŞ 255 Emniyet gazetesi 18 Mayıs 1896 da yayın hayatına başlamış ve tam 11 yıl yayınlanarak döneminde Filibe nin en uzun süreli yayınlanan gazetelerinden birisi olma özelliğini taşımıştır. 1 Gazetenin elimizde toplam 40 nüshası olup bunların tamamı İstanbul Belediye Kütüphanesi Atatürk Kitaplığı süreli yayınlar bölümünde bulunmaktadır. Elimizdeki nüshalar aradaki eksikliklerle beraber 1-74 sayılarından ibarettir. Gazete beş günde bir çıkmaktadır. 2 Abonelik ücreti bir senelik 4 mecidiye olup altı aylık abonelik ücreti ise 2 mecidiyedir. Gazetenin yabancı memleketlerdeki bedeli yıllık 20 frank, İstanbul nüshası ise günlük 1 kuruştur. 3 Osmanlı Bankası nın şubesinin olmadığı yerlerden abone olmak isteyenler İstanbul daki Hamidiye Türbesi karşısında bulunan Ahmet Zihni Efendiye abone bedelini posta ile nakden ödedikleri takdirde gazeteye abone olabilmekteydiler. Bu bilgiler, gazetenin her sayısının birinci sayfasının sol ve sağ köşelerinde yazmaktadır. Ebatları 20x41 cm boyutundadır. Gazetenin dili Türkçedir. Ancak bazı makalelerde dilinin biraz ağırlaştığı görülmüştür. İsminin kim tarafından ve niçin verildiği hakkında herhangi bir bilgiye rastlanılmamıştır. Ayrıca her bir sayısı dört sayfadan oluşmaktadır. Gazetenin bir ve ikinci sayfalarında genellikle siyasî haberler yer alırken üçüncü sayfasında edebî konular işlenmiştir. Dördüncü yani en son sayfasında ise tekrardan iç ve dış haberlere yer verilmiştir. Bu haberlere genelde dâhiliye 4 veya hariciye 5 başlıkları ile başlanılmıştır. Sayfanın sonunda da 1 Zeynep Gökçe Akgür, Bulgaristan Türk Basını, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1988, s Bu durum her sayının birinci sayfasının üst bölümünde şu şekilde: her beş günde bir defa neşr olunur siyasî şark ceridesidir. şeklinde ifade edilmiştir. 3 Gazetenin her sayısında ücreti yazmaktadır. Ayrıca sonraki nüshalarında ücretinin değiştiği görülmüştür. 4 Emniyet, Dahiliye, 13 Haziran 1312 (25 Haziran 1896), nr. 8, s Emniyet, Hariciye, 28 Teşrin-i Sani 1312 (10 Aralık 1896), nr. 46, s. 2.

3 ihtar 6 ve ilanlar yer almaktadır. Ayrıca dördüncü sayfanın sonunda genelde imtiyaz sahibinin ismi Emin Tevfik yazmaktadır. Gazetenin ismi her sayının ilk sayfanın ortasında yazılmıştır. Sayfalar dik çizgiler ile dört eşit sütuna ayrılır. İlk sayfadaki sütunlar sayfanın dörtte üçünü kaplamaktadır. Üst kısımda Emniyet yazısı ve gazete hakkında bilgilere yer verildiği için sütunlar bunların altından itibaren başlar. Diğer sayfalarda ise, sütunlara tam sayfa olarak yer verilir. İkinci sayfası ortadan ikiye bölünerek dörder sütundan oluşmaktadır. Buna karşılık diğer sayfalar yalnızca dört sütun şeklinde bölünmüştür. Her sayısının birinci sayfasında sağ üst ve sol üst köşelerinde çıktığı tarih yer almaktadır. Sağ taraftaki tarih Hicri takvim ile yazılmış olup sol taraftaki tarih ise Rumi takvime göre yazılmıştır. Bu iki tarihin ortasında çıktığı gün yazılmıştır. Ayrıca incelenen sayılar arasında gazetenin tirajı ile ilgili herhangi bir bilgiye rastlanılmamıştır. Osmanlı basını ile ilgili daha önceden yapılmış çalışmalara bakıldığında, araştırmanın konusu olan Emniyet gazetesine ait bilgilere ulaşmak oldukça güçtür. Bu nedenle gazete ile ilgili bilgiler doğrudan gazetenin kendisinden çıkarılmıştır. Gazetenin amacı, her sayısının ilk sayfasında Emniyet yazısının hemen altında Menâfii İslamiye nin Muhafazası İçin 7 ifadeleriyle kısaca belirtilmiştir. Ayrıca kendisinin de ifade ettiği gibi Siyasî bir şark ceridesi 8 dir. Gazetede sosyo-ekonomik ve edebî konulara da yer verilmiştir. Emniyet hemen hemen her sayısında yerel bilgilerden daha çok diğer gazetelerin ulusal/uluslararası haberlerinden alıntılar yaparak özgün bir yayın politikası gütmediği görülmüştür. Bu da yerel bir gazeteden beklenen yayın politikasından uzaktır. Çalışmada daha çok yayınlandığı bölge ile bilgileri edinmek amaçlanmıştır. Nitekim gazetenin izlediği yayın politikası nedeniyle bu gerçekleştirilememiştir. Siyasî haberler genellikle o dönemin aktüel konuları arasında yer alan Girit isyanı, Ermeni sorunu, Mısır meselesi ile ilgili olup bunun yanında Avrupa daki ittifaklar ve Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti ile olan ilişkileri üzerinedir. 256 EMNİYET GAZETESİ NİN DÖNEMİN SİYASÎ OLAYLARINA BAKIŞI A-Girit İsyanına Bakışı Girit sorununun çıkmasında Yunanistan ın bağımsızlığını kazanması ve ardından adayı ilhak etmeye yönelik politikalarının etkisi büyüktür. Bu tarihten sonra Yunanlılar adada hak iddia edip Rumları isyana teşvik etmişlerdir. Bu süreç Kırım Savaşı ndan sonra da aynen devam etmiş ve Yunanistan ın kışkırtmalarıyla beraber ada halkı 1866 yılında isyan etmiştir. 9 Osmanlı Devleti bu isyan üzerine, 1868 yılında bir ferman yayınlayarak adaya özerklik vermek zorunda kalmıştır. 10 Ancak Avrupalı devletlerin desteğini alan Yunanistan ın kışkırtmaları bu isyanla son bulmamış aksine daha da artmıştır. Bunun üzerine Girit teki Rumlar 1878 yılında tekrardan isyan etmişlerdir. Osmanlı Devleti 6 Emniyet, 30 Eylül 1312 (12 Ekim 1896), nr. 28, s Her sayının birinci sayfasının üst bölümünde yer almaktadır. 8 Her sayının birinci sayfasındaki Emniyet logosunun altında yazmaktadır. 9 Hasan Ali Cengiz, Girit İsyanları ( ), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Edirne 1999, s. 26; İdris Aksoy, Girit ve Girit teki Ayrılıkçı Hareketlerin Tarihi Süreci ve Kıbrıs a Yansımaları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2006, s ; Mehmet Volkan Şenaslan, Muhbir Gazetesi ne Göre 1866 Girit İsyanı, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya 2011, s Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi ( ), TTK Yay., Ankara 2003, s. 557; Mehmet Çelik, II. Abdülhamid in Dış Politikası Çerçevesinde Küba ya Gönderilen Enver Paşa ve Faaliyetleri, ASOS Journal, Yıl 3, S. 10, Mart 2015, s. 606; Cengiz, Girit İsyanları, s. 56.

4 olayların daha da büyümemesi ve dış güçlerin adaya müdahale etmemesi için Rumlarla Halepa Anlaşmasını imzalamıştır. 11 Bu anlaşmadan sonra adada bir süreliğine de olsa sükûnet sağlanmıştır. Ancak 1885 yılında Şarkî Rumeli nin Bulgaristan ile birleşmesi 12 üzerine Girit Rumları yeniden hareketlenmiştir. 13 Osmanlı Devleti bu olay üzerine adaya asker göndererek isyanı bastırmıştır. Ardından Halepa Anlaşması ile verilen hakların bazılarını kaldırmıştır. 14 Ancak 1896 yılında Rumlar yeni bir isyan başlatmışlardır. Girit te yapılan bütün bu reformlara rağmen isyanların önü bir türlü alınamamıştır. Emniyet gazetesi döneminin aktüel sorunu olan bu konu üzerine eğilmeyi ihmal etmemiştir. Gazetenin konuyla ilgili yayın politikası daha çok başka gazetelerden alıntı şeklinde olmuştur. Mesela 5. sayısında Hamburg gazetesinden alıntı yapmış ve Bismark ın Girit olaylarında İngiltere nin parmağı olduğu iddiasına yer vermiştir. 15 Benzer bir haberde, Demek oluyor ki Girit asayişinin temin edilmemesi Hukuk-ı Osmaniye ye ne kadar muzır ise İngiliz menâfiine o nispette muvafıktır. 16 denilerek İngiliz politikaları eleştirilmiştir yılına gelindiğinde Yunan hükümeti, adaya çok sayıda gönüllü, erzak ve mühimmat sevk etmeye başlamıştır. Yunanlıların bu teşebbüsü gazetede ciddi biçimde yankı bulmuştur. Buna göre, Girit den aldığımız ma lumat-ı hususiyede Yunan bandırasını hâmil olan bazı yelken sefineleri cezireye silah ve cephane çıkarıp erbâb-ı isyana tevzi eyledikleri suret-i mevsukada teyid olunuyor. Girit sularında bir Osmanlı filosu bulunmadığı cihetle bu gibi alet-i fesad olan gemilerin erbâb-ı ihtilale kemâl-i serbesti ile her türlü levazım-ı harbiye sarfında dûçar-ı müşkilât olmadığı dahi bildiriliyor. 17 Haberin içeriğinden anlaşılacağı üzere Yunanistan, adaya erzak ve mühimmat götürerek adadaki isyancıların elini güçlendirmekteydi. Böylelikle başından beri arzuladıkları gibi adayı ilhak fikrine biraz daha yaklaşmaktaydılar. Yunanistan ın bu hareketi karşısında Osmanlı Devleti adadaki askeri gücünü sorgulamış ve bunun sonucunda askeri varlığını artırma kararı almıştır. 18 Emniyet 15 Haziran 1896 tarihli nüshasında Girit teki olayları Zaten Girit isyanı Yunan Devleti nin tahrikiyle meydana çıkmamıştır ki Atina siyasiyesinin mesuliyeti icap eylesin. Bu teşvik rüzgârının batı cephesinden estiğini bütün dünya tasdik etmiştir. şeklinde değerlendirmiştir. 19 Anlaşılan gazete Girit sorunun perde arkasında Avrupalı güçlerin olduğunu belirtmek istemiştir. Avrupalı devletler, Girit teki olayların büyümesini önlemek için bir nota vererek Yunanistan dan adaya asker, mühimmat ve erzak sevk etmemesini istemişlerdir Bkz. Cemal Tukin, Girit, DİA, XIV, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 1996, s ; Cemal Atabaş, Sava Paşa nın Girit Valiliği ( ), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2011, s ; Cengiz, Girit İsyanları, s Eylül 1885 tarihinde Filibe de Doğu Rumeli nin Bulgar Prensliği ile birleştiği ilan edildi. Böylelikle Büyük Bulgaristan ın ilk aşaması geçilmiş oldu. Bu olaylar gerek Girit olsun gerekse de Makedonya da aynı yolu denemek isteyen güçleri cesaretlendirdi. Ayrıntılı bilgi için bkz. Fikret Adanır, Makedonya Sorunu, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul 1996, s Cengiz, Girit İsyanları, s Rıfat Uçarol, Siyasi Tarih, Filiz Kitabevi, İstanbul 1999, s Zaten Osmanlı idare-i dahiliyesinde sükûn ve ateşkes devam etmemesi İngilizlerin öteden beri yaptığı meslek icabındadır. Emniyet, 28 Mayıs 1312 (9 Haziran 1896), nr. 5, s Emniyet, 29 Haziran 1312 (11 Temmuz 1896), nr. 11, s Emniyet, 29 Haziran 1312 (11 Temmuz 1896), nr. 11, s Ayşe Nükhet Adıyeke, Osmanlı İmparatorluğunda Girit Bunalımı ( ), TTK Yay., Ankara 2000, s Emniyet, 3 Haziran 1312 (15 Haziran 1896), nr. 6, s Armaoğlu, s. 560.

5 İngilizler Girit teki çıkarlarından dolayı meydana gelen olaylardan Müslümanları sorumlu tutarak basın organlarında bu yönde haberlere sıkça yer vermişlerdir. Haberlerde özellikle Müslümanların yaptıkları zulümler ve kutsal yerlere verdikleri zararlar gibi aslı olmayan iddialar gündeme getirilmiştir. Bu tür haberler üzerine Emniyet 23 Ağustos 1896 tarihli nüshasında İngiliz gazetelerini sert sözlerle eleştirmiştir. 21 Buna göre; İngilizler bu politika ile bütün Avrupa ya, Müslümanları vahşi gibi gösterip kendi emellerini gerçekleştirme yolunda destekçiler aramakta veya diğer devletleri kandırmaktadırlar. Emniyet, bir gün sonraki nüshasında Avrupalı devletlerin Girit meselesine müdahalede bulunmalarının Osmanlı Devleti nin içişlerine doğrudan müdahale olduğunu ve aynı olayın herhangi bir Avrupalı devlette olsa diğer devletlerin bu şekilde o devletin içişlerine müdahale edemeyeceği yorumunda bulunmuştur. 22 Girit sorununun ortaya çıkışından beri adadaki Rumların taleplerinin neredeyse tamamının Osmanlı Devleti tarafından olumlu karşılanmasına rağmen olayların önü bir türlü alınamamıştır. Bunun başlıca sebebi daha önce de bahsedildiği üzere adayı Yunanistan a ilhak etme düşüncesidir. Ancak bütün bunların bilinmesine karşılık Osmanlı Devleti, Avrupalı devletler ile yaptığı görüşmeler sonunda Tâdilat Lâyihası adıyla yeni bir imtiyazı kabul etmiştir. 23 Bu lâyihanın 14. Maddesine göre adadaki jandarma teşkilatı yeniden yapılandırılacaktır. Tabi ki bu yapılandırmanın en mühim yanı jandarma teşkilatına artık yerli halktan Hristiyanların alınabilmesi olmuştur. Emniyet, konunun sakıncalarını belirtmiş ve eğer bu şekilde bir düzenleme yapılırsa ciddi sorunların çıkacağını, bunların en başında da yerel halktan olmayan bir takım kimselerin teşkilata gireceğini, bu nedenle de adadaki istikrar ve huzurun bozulacağını belirtilmiştir. 24 Bir diğer sorun ise adliye komisyonun teşkiliydi. Rumlar, Hıristiyan hakimlerin Halepa Sözleşmesine göre tayin olunmaları gerektiğini, eskilerin memuriyetlerini kabul edemeyeceklerini bildirerek protesto etmişlerdir. Bunun üzerine sakıncaları düşünülerek mahkemelerden temyiz derecesi kaldırılmamış ancak Mahkeme-i Reis-i Evveli ile diğer memurların ilk beş sene için ecnebiden olabileceği kabul edilmiştir Yapılan bütün bu reform çalışmaları yeniden bir isyanın patlak vermesini önleyememiş ve 1897 yılı başlarında yeni bir isyan başlamıştır. Bunun üzerine Vali Borevitch Paşa istifasını Bâb-ı Âli ye sunup adadan uzaklaşmıştır. Bu isyan hareketi hızla yayılıp tüm adada kendini göstermiştir. Yaşanan bu gelişmelerden faydalanmak isteyen Yunanistan ise bir oldu-bitti yapıp Girit e askeri olarak yardım etmeye başlamıştı. Bu olay resmen adanın işgali anlamına geldiği için Osmanlı Devleti derhal Avrupalı devletlerin elçiliklerine birer nota göndererek bunun egemenlik haklarına ve toprak bütünlüğüne müdahale olduğunu, bu nedenle de Avrupalı devletlerin hemen harekete geçmedikleri takdirde kendisinin harekete geçeceğini bildirmiş ve arkasından da olayı şiddetle protesto etmiştir. 26 Osmanlı Devleti nin bu uyarısı üzerine Avrupalı devletler Yunanistan a bir nota vermişlerdir. 27 Yunanistan bu notaya soydaşlarını koruma amacıyla adada bulunduğu cevabını vermiştir. Bu olumsuz cevap üzerine Avrupalı devletler askerlerini adaya çıkararak Girit i işgal etmişler ve gemileriyle de adayı abluka altına almışlardır. Emniyet, Girit in ablukaya alınmasını; Girit te memur olan İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya, Avusturya ve İtalya kuvve-i bahriyesi bütün cezireyi muhasara altına almıştır. Ablukanın hududu 24, 26 ve 26, 30 derece-i tavîli ve 48, 35 ve 45, 34 derece-i arzı beyninde tahdid olunmuştur. 21 Emniyet, 11 Ağustos 1312 (23 Ağustos 1896), nr. 16, s Emniyet, 17 Ağustos 1312 (29 Ağustos 1896), nr. 17, s Emniyet, 6 Eylül 1312 (18 Eylül 1896), nr. 21, s. 4; Cengiz, Girit İsyanları, s ; Atabaş, Sava Paşa, s Emniyet, 25 Teşrin-i Sani 1312 (7 Aralık 1896), nr. 44, s Cengiz, Girit İsyanları, s Aynı eser, s Toktamış Ateş, Siyasi Tarih, Der Yay., İstanbul 2001, s. 402.

6 Yunan askerine mahsus evrak Girit e ait olmamak şartıyla karaya îsal olunabilecektir. Bi-taraf devletlerin gemileri düvel-i muazzama tarafından işgal edilen limanlara yanaşacak ise de donanma memurlarının nazar-ı teftişinden geçirilecektir. 28 ifadeleriyle duyurmuştur. Böylelikle Girit Avrupalı devletlerce ablukaya alınmıştır. 29 Ablukanın ardından Avrupalı devletler şu maddeleri yayınlamışlardır: 1-Girit hiçbir şekilde Yunanistan a katılmayacaktır. 2- Girit te Osmanlı Devleti yönetiminde bir muhtar idare kurulacaktır. 30 Avrupalı devletlerin bu girişimine ve tepkisine rağmen Yunanistan adadan ayrılmak istemiyordu. Bu da, Girit teki durumu daha da karmaşık ve zor bir hale sokmuştur. Böylesi gergin bir ortamda Etnik-i Eterya mensupları Osmanlı sınırını geçip terör faaliyetlerini artırması olayları iyice büyütmüştür. Ayrıca Yunanistan ın adaya asker çıkarması ve adayı ilhak ettiğini ilan etmesi bardağı taşıran son damla olmuştur. 31 Etnik-i Eterya nın bitmek bilmeyen sınır tecavüzleri sonucunda Osmanlı Devleti bu duruma daha fazla tahammül gösteremeyip Yunanistan a savaş açmıştır Nisan-18 Mayıs 1897 tarihleri arasında meydana gelen bu savaş, tarihte Otuz Gün Savaşları olarak da anılmaktadır. 33 Savaş kısa bir süre içerisinde Osmanlı ordusunun kesin zaferiyle sonuçlanmış olup Yunanlılar ağır kayıplar vermişlerdir. 34 Bu ağır yenilginin ardından Yunanistan Avrupalı devletlerin kabul edeceği her türlü barış şartına razı olacağını açıklayınca Osmanlı Devleti anlaşmaya yanaşmıştır. 4 Aralık 1897 de İstanbul da imzalanan anlaşmadan sonra olarak barış sağlanabilmiştir. 35 Ancak savaş sonunda Avrupalı devletlerin Girit için ortaya attıkları geniş özerklik planına göre; adaya Hristiyan bir vali getirilecek ve adadaki, genel meclis, adalet, jandarma, maliye gibi kurumlar tekrardan düzenlenecektir. Ayrıca Avrupalı devletler getirilecek olan bu Hristiyan valiyi de Yunan veliahdı Yorgi yi uygun görmüşlerdir. 36 Böylelikle Yunanlılar ağır bir yenilgi aldıkları savaş sonucunda bile Avrupalı güçlerin desteği sayesinde masada büyük kazançlar elde edebilmiştir. Bu bağlamda hem Yunanistan hem de Osmanlı Devleti Girit in büyük devletler denetiminde muhtariyetini kabul etmek zorunda kalmıştır. 259 Emniyet in incelenen nüshaları doğrultusunda Girit sorununa son derece ehemmiyet verdiği görülmüştür. Gazete Girit haberlerinde Osmanlı yanlısı bir yayın politikası gütmüştür. Bu bağlamda İngilizlerin ve diğer Avrupalı devletlerin Osmanlı karşıtı politikalarını eleştirmiştir. Netice itibariyle Girit meselesi Emniyet gazetesi tarafından yakinen takip edilen bir konu olmuştur. Bunda dönemin en önemli sorunun bu olması ile Emniyet in bir Rumeli gazetesi olmasının etkisi büyüktür. 28 Emniyet, 18 Mart 1313 (30 Mart 1897), nr. 57, s Cengiz, Girit İsyanları, s ; Aksoy, Girit teki Ayrılıkçı Hareketlerin Tarihi Süreci, s Adıyeke, s Aksoy, Girit teki Ayrılıkçı Hareketlerin Tarihi Süreci, s Cengiz, Girit İsyanları, s Murat Hatipoğlu, 1897 Osmanlı Yunan Harbi ve Yunanistan ın Makedonya Politikası ( ), Osmanlı, II, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s Emniyet, 3 Temmuz 1313 (15 Temmuz 1897), nr. 70, s Hatipoğlu, 1897 Osmanlı Yunan Harbi, s Armaoğlu, s. 563; Aksoy, Girit teki Ayrılıkçı Hareketlerin Tarihi Süreci, s ; Çelik, Küba ya Gönderilen Enver Paşa ve Faaliyetleri, s. 606.

7 B-Ermeni Meselesine Bakışı Türkler ile Ermenilerin Selçuklulardan bu yana gelen yakın ilişkileri Osmanlı döneminde de aynen devam etmiştir. Bu ilişki Orhan Bey zamanına kadar uzanmaktadır. 37 Ermeniler, devlet içerisinde daha çok ticaret, endüstri gibi işlerle uğraşmışlar ve bu sayede de önemli kademelerde görevler almışlardır. 38 Böylelikle Osmanlı Devleti nde yüzyıllarca sorunsuz yaşayan Ermeniler, Avrupalı devletlerin şark meselesi olarak ortaya çıkardıkları politikaları neticesinde 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı Devleti ne ciddi bir sorun teşkil etmeye başlamışlardır. 39 Ermenilerin 19. yüzyılda teşkilatlanma ve ayaklanmalarında artış görülmüştür. Bunda terör hareketlerini organize eden Hınçak ve Taşnak gibi komitelerinin kurulmasının etkisi büyüktür. 40 Sason İsyanı, II. Abdülhamit e yönelik Yıldız Suikastı ve Osmanlı Bankası na baskın yapılması bu dönemde gerçekleştirilmiş Ermeni terör olaylarından bir kaçıdır. 41 Avrupalı devletlerin Berlin Konferansından beri Osmanlı toprakları üzerinde bir Ermeni Devleti kurma düşüncesi olduğu bilinmektedir. Berlin Antlaşmasından sonra da Anadolu da Ermenilere Islahat yapılması istenmiştir. Bu bağlamda Ermeni meselesinin üzerine en çok eğilen devletlerden birisi İngiltere olmuştur. Ermeniler de İngilizleri hamileri olarak görmüşlerdir. 42 Emniyet, Ermeni olaylarına hemen hemen her sayısında yer vererek bu konu üzerinde itina ile durmuştur. Gazete terör faaliyetlerinin çıkmasında Avrupalı devletlerin, özellikle de İngilizlerin, parmağının olduğunu her fırsatta vurgulamıştır. 43 Mesela, 17. sayısında Ermeni Mezalimi başlıklı haberinde Ermenilerin, cuma günü Diyarbakır da bir camiyi bastıklarını ve Bahri Paşa ile Ferik Hamdi Paşayı revolver ile yaradıklarını, Trabzon da bir binbaşıyı gaddarâne bir şekilde katlettiklerini, Tokat ta 70 yaşlarındaki bir yaşlıyı yaraladıktan sonra çantasındaki parayı alıp kaçtıklarını, Sivas ta 10 kişiyi öldürmekle kalmayıp bir kadına tecavüz ettiklerini anlatmıştır. 44 Bu tepkide aynı günlerde İngiliz basınında Ermeniler lehine çıkarılan haberlerin etkisi vardır. Buna göre, Times gazetesinde, Osmanlı Devleti nde Ermenilere zulüm ediliyor iddiasıyla yalan haberler yayınlamaktaydı. Emniyet, bu nedenle birçok Osmanlı şehrinde tam tersi Ermenilerin Müslümanlara katliamlar yaptıklarını örnekler vererek yazmıştır. Başka bir nüshada ise Ermenilerin bu katliamları yaparken İngilizlerin tahriklerinden etkilendiklerine tekrardan vurgu yapmıştır. 45 Nitekim 9 Ekim 1896 tarihli nüshasında Avrupalı devletlerin her fırsatta Osmanlı Devleti nin içişlerine karışarak Ermenilere ıslahat yapılmasını istemelerine tepki olarak Sen, niye kendi Ermenilerin olan İrlandalılara ıslahat yapmıyorsun? 46 demiştir. Anlaşılacağı üzere İngilizler kendi bölgesindeki İrlandalılara söz konusu olduğunda aynı hassasiyeti göstermemişler bu da Emniyet in gözünden kaçmamıştır Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yay., İstanbul 1999, s ; Muhsin Dangır, Tarihte Türk- Ermeni İlişkileri ve Ermeni Soykırımı İddialarının Türkiye nin Avrupa Birliği Üyelik Sürecine Etkileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2009, s Turgay Uzun, Osmanlı Devleti nde Toplumsal Yapı ve Ayrılıkçı Ermeni Hareketinin Doğuşu, Dünden Bugüne Türk-Ermeni İlişkileri, Nobel Yayın Dağıtım, İstanbul 2003, s Yusuf Halaçoğlu, Ermeni Tehciri ve Gerçekler, Genel Türk Tarihi, VII, Yeni Türkiye Yay., Ankara 2002, s Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, IV, TTK Yay., Ankara 1977, s. 136; Yüksel Kabadayı, The Times Gazetesine Göre Yıllarında Ermeni Sorunu, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya 2006, s. 4-6; Dangır, Tarihte Türk-Ermeni İlişkileri, s Esat Uras, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Belge Yay., Ankara 1976, s Kabadayı, The Times Gazetesine Göre Ermeni Sorunu, s Emniyet, 28 Mayıs 1312 (9 Haziran 1896), nr. 5, s Emniyet, 17 Ağustos 1312 (29 Ağustos 1896), nr. 17, s Emniyet, 27 Eylül 1312 (9 Ekim 1896), nr. 27, s Aynı yer.

8 Emniyet, Ermeni olaylarının ardında yalnızca Avrupalı güçlerin değil onlardan destek gören iç odakların da etkisi olduğuna inanmaktaydı. Ona göre Ermeni Patriği İzmirliyan 47 bunların başında gelmekteydi Haziran 1896 da konuyla ilgili bir mektup gazetede yayınlamıştır. Buna göre, Ohannes isimli bir Hristiyan din adamı, Patrik İzmirliyan ın Ermeni çetelerine verdiği destekle büyük bir yanlışın içinde olduğunu uzun uzadıya anlatmış ve bu gibi hareketlerden bir an önce vazgeçmesini söylemiştir. 49 Ermenilerin müstakil bir Ermenistan kurmak istedikleri Vilâyet-i Sitte 50 denilen Osmanlı Devleti nin Doğu Anadolu sunda yer alan yerdi. Ancak bu bölgede dahi ahalinin çoğunluğunu Müslüman ve Türk unsurlardan oluşuyordu. Emniyet, 20. sayısında Bir defada Asya-i Osmani nin coğrafya-i hülâsasını gözden geçirelim. Bütün Ermenileri iki milyon farz edecek olsak yine bunların belki beşte biri Asya'da içtimaa edebilir. 51 ifadeleriyle durumu yorumlamıştır. Bir Başka nüshasında ise Zeytun isyanına temas etmiş Kıbrıs ta İngiliz egemenliği bitmedikçe Ermeni olaylarının da bitmeyeceğini söylemiş ayrıca İngiltere nin Kıbrıs ı işgalinden evvel Ermeni meselesi zuhur etmiş miydi? 52 sorusuyla olayların perde arkasındaki bir kez daha İngiltere nin olduğu iddiasında bulunmuştur. Osmanlı Devleti nin son döneminde görülen ayaklanmalar Avrupalı devletlerin doğrudan veya dolaylı müdahalesine neden olmuştur. Bu sebeple gerek Girit sorununda olsun gerekse de Ermeni isyanlarında olsun hep bir dış müdahale olmuş ve inisiyatif Osmanlı nın elinden çıkmıştır. Netice itibariyle Emniyet, İngiltere nin bu dönemde uyguladığı politikaların tamamen Osmanlı Devleti aleyhine olduğunu yani Avrupalı devletlerin yüzyılın ilk başlarındaki Osmanlı nın toprak bütünlüğünü koruma politikasından vazgeçip başta Girit ve Ermeni meselesi gibi ayrılıkçı hareketleri el altından desteklediklerini ileri sürmüştür. 261 SONUÇ Basın tarihi araştırmaları tarih ilmi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu tür araştırmalarda kullanılan en önemli kaynakların başında gazeteler gelmektedir. 18 Mayıs 1896 yılında Bulgaristan ın Filibe şehrinde yayın hayatına başlayan Emniyet gazetesi bu açıdan önem arz etmektedir. Yerel gazeteler vasıtasıyla araştırılan bölge ile ilgili bilgilere daha kolay ulaşılabilmektedir. Ancak bu çalışmada, elimizdeki yılları arasındaki 40 nüshadan, Emniyet gazetesinin yayın politikası olarak yerel haberlerden daha çok Osmanlı Devleti nin o dönemde meşgul olduğu genel siyasî haberlere önem verdiği anlaşılmıştır. Emniyet gazetesi, Şarkî Rumeli Vilayetinde Türkçe yayınlanan önemli basın organlarından birisi olarak yayınlandığı dönem boyunca oradaki Müslüman ahalinin hislerine tercüman olmuştur. İncelenen nüshalarda daha çok diğer gazetelerden alıntı yaptığı, kimi zamanda bu alıntılara cevap verdiği görülmüştür. Ayrıca Şarkî Rumeli ile ilgili haberlerin son derece az olduğu da gözlerden kaçmamıştır. Haberler daha çok aktüel ulusal/uluslararası konulardan seçilmiştir Aralık 1894 tarihinde Patrik I. Horen Aşıkyan ın vefat etmesinin ardından 20 Aralık ta patrikliğe seçilmiştir. 23 Temmuz 1896 da görevinden ayrılmış ve II. Abdülhamit tarafından Kudüs e sürgün edilmiştir. II. Meşrutiyet in ilanının ardından tekrar İstanbul a gelmiştir. 48 Patrikhanenin Ermeni sorunundaki rolüyle ilgili kapsamlı bilgi için bkz. Ramazan Erhan Güllü, Ermeni Sorununun Ortaya Çıkış ve Gelişim Sürecinde İstanbul Ermeni Patrikhanesinin Tutumu ( ), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Emniyet, 13 Haziran 1312 (25 Haziran 1896), nr. 8, s Erzurum, Van, Elazığ, Diyarbakır, Sivas, Bitlis şehirlerini kapsamaktadır. 51 Emniyet, 2 Eylül 1312 (14 Eylül 1896), nr. 20, s Emniyet, 6 Eylül1312 (18 Eylül 1896), nr. 21, s. 1-2.

9 Emniyet gazetesi, Osmanlı Devleti nin epeyce başını ağrıtan Girit ve Ermeni sorununun giderek çıkmaza girdiği bir dönemde yayın hayatına başlamıştır. Bu iki mesele, 93 Harbi nin ardından Ayastefanos ve Berlin Antlaşmalarının sonucu olarak ortaya çıkmıştı. Osmanlı Devleti nin bu denli zor bir döneminde yayına başlaması nedeniyle bu önemli olaylar üzerinde durmayı ihmal etmemiştir. Yayın politikası Osmanlı yanlısı olmuştur. Çoğu kez Avrupa matbuatının Osmanlı aleyhine yayınladığı haberlere cevap vermiş ve böylelikle Osmanlı Devleti ni savunmuştur. Bu yolla da Avrupalı devletlerin Osmanlı toprakları üzerinde planlarını gündemde tutmaya çalışmıştır. Harici haberlerle de bu durum desteklenmiştir. Gazete edebî konulara her sayısında yer vermiştir. Bu yazılar çoğu zaman ya bir şiir ya da bir hikâyenin anlatımı şeklinde olmuştur. İncelenen nüshalar arasında herhangi bir reklama rastlanılmamıştır. Bu bağlamda gazetenin maddi açıdan nasıl ayakta kalabildiği konusu son derece dikkate değerdir. Anlaşılan o ki Emniyet yalnızca abone ücreti ile giderlerini karşılamaya çalışmıştır. Bütün bu yönleriyle ele alındığında Emniyet, Osmanlı yanlısı bir görüntü sergilemektedir. Bu haliyle Osmanlı Devleti nin içinde bulunduğu zor şartlarda bir nevi onun Şarki Rumeli deki sesi gibi davranmıştır. Bu bağlamda da her fırsatta Osmanlı aleyhine uyguladığı politikalar nedeniyle İngiltere yi suçlamaktan geri kalmamıştır. A- SÜRELİ YAYINLAR Emniyet KAYNAKLAR 262 B- KİTAP VE MAKALELER Adanır, F. (1996). Makedonya Sorunu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Adıyeke, A. N. (2000). Osmanlı İmparatorluğu nda Girit Bunalımı ( ) Ankara: TTK Yayınları. Aksoy, İ. (2006). Girit ve Girit teki Ayrılıkçı Hareketlerin Tarihi Süreci ve Kıbrıs a Yansımaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Akgür, Z. G. (1988). Bulgaristan Türk Basını. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Armaoğlu, F. (2003). 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi ( ). Ankara: TTK Yayınları. Atabaş, C. (2011). Sava Paşa nın Girit Valiliği ( ). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Ateş, T. (2001). Siyasî Tarih, İstanbul: Der Yayınları Cengiz, H. A. (1999). Girit İsyanları ( ). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne. Gazetelerin tarih ve numaraları metin içerisinde verilmiştir.

10 Çelik, M. (2015), II. Abdülhamid in Dış Politikası Çerçevesinde Küba ya Gönderilen Enver Paşa ve Faaliyetleri, ASOS Journal, Yıl 3, S.10, s Dangır, M. (2009). Tarihte Türk-Ermeni İlişkileri ve Ermeni Soykırımı İddialarının Türkiye nin Avrupa Birliği Üyelik Sürecine Etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Güllü, R. E. (2013). Ermeni Sorununun Ortaya Çıkış ve Gelişim Sürecinde İstanbul Ermeni Patrikhanesinin Tutumu ( ). Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Gürün, K. (1985). Ermeni Dosyası, Ankara: TTK Yayınları. Halaçoğlu, Y. (2002). Ermeni Tehciri ve Gerçekler. Genel Türk Tarihi, VII, Yeni Türkiye Yayınları. Hatipoğlu, M. (1999) Osmanlı Yunan Harbi ve Yunanistan ın Makedonya Politikası ( ). Osmanlı, II, Yeni Türkiye Yayınları. Karal, E. Z. (1977) Osmanlı Tarihi, IV, Ankara: TTK Yayınları. Şenaslan, M. V. (2011). Muhbir Gazetesi ne Göre 1866 Girit İsyanı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Tukin, C. (1996). Girit. DİA, XIV, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s Turan, O. (1999). Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul: Boğaziçi Yayınları Uçarol, R. (1999). Siyasî Tarih, İstanbul: Filiz Kitabevi. Uras, E. (1976). Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Ankara: Belge Yayınları. Uzun, T. (2003). Osmanlı Devleti nde Toplumsal Yapı ve Ayrılıkçı Ermeni Hareketinin Doğuşu. Dünden Bugüne Türk-Ermeni İlişkileri, Nobel Yayın Dağıtım. ğuşu. Dünden Bugüne Türk-Ermeni İlişkileri, Nobel Yayın Dağıtım.

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız

Detaylı

C D E C B A C B B D C A A E B D D B E B A A C B E E B A D B

C D E C B A C B B D C A A E B D D B E B A A C B E E B A D B 1- XIX. ve XX. yüzyılın başlarında. Osmanlı. Devleti her alanda çöküntü içinde olmasına karşılık, varlığını ve bağımsızlığını uzun süre korumuştur. Bu durumun en önemli nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com

MİLLİ MÜCADELE TRENİ www.egitimhane.com MİLLİ MÜCADELE TRENİ TRABLUSGARP SAVAŞI Tarih: 1911 Savaşan Devletler: Osmanlı Devleti İtalya Mustafa Kemal in katıldığı ilk savaş Trablusgarp Savaşı dır. Trablusgarp Savaşı, Mustafa Kemal in ilk askeri

Detaylı

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU Osmanlı Devleti nin 19. yüzyılda uyguladığı denge siyaseti bekleneni vermemiş; üç kıtada sürekli toprak kaybetmiş ve yeni yeni önem kazanan petrol Osmanlı

Detaylı

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum:

T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU. Ekonomik Durum: T.C. İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ DERS NOTU I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU Ekonomik Durum: 1. Avrupa daki gelişmelerin hiçbiri yaşanmamıştır. Avrupa da Rönesans ve Reform

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ercan KARAKOÇ Yıldız Teknik Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Ercan KARAKOÇ Yıldız Teknik Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü Yrd. Doç. Dr. Ercan KARAKOÇ Yıldız Teknik Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü Önce gelen: V. Murat 30 Mayıs 1876 31 Ağustos 1876 Osmanlı Hanedanı ve Hilafet II. Abdülhamit 31 Ağustos

Detaylı

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ 1908 II. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken İttihat ve Terakki Cemiyetinin faaliyetleri 1908 Reval Görüşmesi İTTİHAT ve TERAKKÎ CEMİYETİ 1908 İhtilâli ni düzenleyen

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler

Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler On5yirmi5.com Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler Milli varlığa yararlı ve zararlı cemiyetler nelerdir? Yayın Tarihi : 12 Kasım 2012 Pazartesi (oluşturma : 12/22/2018) Cemiyetler-Zararlı ve Yararlı

Detaylı

TESALYA (YUNANİSTAN) SAVAŞI PULLARI (21-4-1898)

TESALYA (YUNANİSTAN) SAVAŞI PULLARI (21-4-1898) TESALYA (YUNANİSTAN) SAVAŞI PULLARI (21-4-1898) 1897 Türk-Yunan Savaşı (TESELYA SAVAŞI) Teselya savaşları nın aslı Girit adası olayları ile başlamıştır, 1894 Haziran'ında Rumlar Halepa Sözleşmesi'nin uygulanmasını

Detaylı

Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt/Volume 3, Sayı/Number 2, Aralık/December 2014, ss

Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt/Volume 3, Sayı/Number 2, Aralık/December 2014, ss Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt/Volume 3, Sayı/Number 2, Aralık/December 2014, ss. 157-161. Bülent YILDIRIM, Bulgaristan daki Ermeni Komitelerinin Osmanlı Devleti Aleyhine Faaliyetleri (1890-1918),

Detaylı

MUSTAFA İPEK HALİLİYE SÜLEYMANİYE İMAM HATİP ORTAOKULU

MUSTAFA İPEK HALİLİYE SÜLEYMANİYE İMAM HATİP ORTAOKULU 1. Buna göre İstanbul hükümetinin tutumuyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) İşgallere karşı çıkılmıştır. B) Teslimiyetçi bir politika izlenmiştir. C) Bağımsızlığımızdan taviz verilmemiştir.

Detaylı

AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ

AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ AVRUPA VE OSMANLI (18.YÜZYIL) GERİLEME DÖNEMİ 1. Osmanlı İmparatorluğu nun Gerileme Devrindeki olaylar ve bu olayların sonuçları göz önüne alındığında, aşağıdaki ilişkilerden hangisi bu devir için geçerli

Detaylı

II. MAHMUT (1808-1839) DÖNEMİ TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ

II. MAHMUT (1808-1839) DÖNEMİ TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ II. MAHMUT (1808-1839) DÖNEMİ TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ TÜRK TELEKOM NURETTİN TOPÇU SOSYAL BİLİMLER LİSESİ TARİH ÖĞRETMENİ Halk arasında gâvur padişah ve püsküllü bela olarak adlandırılan padişah II.

Detaylı

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) I. Meşrutiyete Ortam Hazırlayan Gelişmeler İç Etken Dış Etken Genç Osmanlıların faaliyetleri İstanbul (Tersane) Konferansı BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876) Osmanlı

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)

Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) Lozan Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı nı sona erdiren antlaşmadır. Bu antlaşma ile Misak-ı Milli büyük ölçüde gerçekleşmiştir. Şekil 1. Kasım 1922 de Lozan Konferansı

Detaylı

Lozan Barış Antlaşması

Lozan Barış Antlaşması Lozan Barış Antlaşması Anlaşmanın Nedenleri Anlaşmanın Nedenleri Görüşme için İzmir de yapılmak istenmiş fakat uluslararası antlaşmalar gereğince tarafsız bir ülkede yapılma kararı alınmıştır. Lozan görüşme

Detaylı

Zeki DOĞAN-Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Zeki DOĞAN-Sosyal Bilgiler Öğretmeni T.C. ĠNKILAP TARĠHĠ VE ATATÜRKÇÜLÜK AÇIK UÇLU DENEME SINAVI (I. Dünya Savaşı ndan Erzurum Kongresi ne kadar) sosyalciniz.wordpress.com 1. Gelişen sanayimiz için hem bir hammadde kaynağı hem de uygun bir

Detaylı

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİ I.DÖNEM MÜFREDAT PROGRAMI HAFTALAR KONULAR 1. Hafta TÜRK DEVRİMİNE KAVRAMSAL YAKLAŞIM A-) Devlet (Toprak, İnsan Egemenlik) B-) Monarşi C-) Oligarşi D-) Cumhuriyet E-) Demokrasi F-) İhtilal G-) Devrim H-) Islahat 2. Hafta DEĞİŞEN

Detaylı

Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? 1)Birinci İnönü Savaşının kazanılmasından sonra halkın TBMM ye ve düzenli orduya güveni artmıştır. Bu durumun, aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? A)TBMM seçimlerinin yenilenmesine

Detaylı

Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta

Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH Beta Prof. Dr. İlhan F. AKIN SİYASÎ TARİH 1870-1914 Beta Yayın No : 3472 Politika Dizisi : 08 1. Bası - Ocak 2017 - İstanbul (Beta A.Ş.) ISBN 978-605 - 333-801 - 7 Copyright Bu kitabın bu basısının Türkiye

Detaylı

Tuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim

Tuba ÖZDİNÇ. Örgün Eğitim ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ-I Dersin Adı Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi-I Dersin Kodu 630909 Dersin Türü Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi Haftalık Ders Saati Zorunlu Önlisans 2 AKTS 2 (Kuramsal)

Detaylı

ERMENİLERİN KÖKENİ VE TARİHİ...

ERMENİLERİN KÖKENİ VE TARİHİ... İÇİNDEKİLER 1. Bölüm: ERMENİLERİN KÖKENİ VE TARİHİ... 1 1.1. ERMENİLERİN KÖKENİ... 1 1.2. ERMENİLERİN TARİHİ... 2 1.2.1. Büyük İskender ve Takip Eden Dönemde Ermeniler... 3 1.2.2. Partlar Döneminde Ermeniler...

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders

UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ Atatürk İlkeleri ve İnkilâp Tarihi 1 1.Ders XIX. YÜZYIL ISLAHATLARI VE SEBEPLERİ 1-İmparatorluğu çöküntüden kurtarmak 2-Avrupa Devletlerinin, Osmanlı nın içişlerine karışmalarını

Detaylı

İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR. 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz.

İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR. 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz. İNKILAP TARİHİ VİZE BÖLÜMÜ ALTIN SORULAR NotCopy Yayınlarının izni dahilinde paylaşılmıştır Başarılar dileriz 1- Osmanlı da ilk kez yabancı ülkeye seyahat eden padişah kimdir? CEVAP: Abdülaziz. 2- Dil,

Detaylı

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları

A) Siyasi birliklerini geç sağlamaları. B) Sömürge alanlarını ele geçirmek istemeleri. C) Sanayi devrimini tamamlayamamaları 1. Almanya ve İtalya'nın; XIX. yüzyıl sonlarından itibaren İngiltere ve Fransa'ya karşı birlikte hareket etmelerinin en önemli nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) Siyasi birliklerini

Detaylı

Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV.

Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. 339 GENEL LİSE Haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati Kategoriler Alt kategoriler Ders içerikleri Kazanımlar Dersler arası ilişki IV. Yeniçağ 3. Yeniçağda Avrupa 6. Eğitim, kültür, bilim ve

Detaylı

4.DÖNEM DERS ÖĞRETİM PLANI

4.DÖNEM DERS ÖĞRETİM PLANI 4.DÖNEM DERS ÖĞRETİM PLANI TÜRKÇE 1 Dersin Adı: ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ 2 Dersin Kodu: OATA204 3 Dersin Türü: ZORUNLU 4 Dersin Seviyesi: ÖNLİSANS 5 Dersin Verildiği Yıl: 2 6 Dersin Verildiği

Detaylı

Elveda Rumeli Merhaba Rumeli. İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa.

Elveda Rumeli Merhaba Rumeli. İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa. Elveda Rumeli Merhaba Rumeli İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa. Hamdi Fırat BÜYÜK* Balkan Savaşları nın 100. yılı anısına Kitap Yayınevi tarafından yayınlanan Elveda Rumeli Merhaba

Detaylı

En İyisi İçin. Cevap 1: "II. Meşrutiyet Dönemi"

En İyisi İçin. Cevap 1: II. Meşrutiyet Dönemi Ne x t Le v e l Ka r i y e r 300ADET TAMAMIÖZGÜN ÇÖZÜMLÜAÇI KUÇLU SORU Kaymakaml ı k Sı navı nahazı r l ı k Tar i h Açı kuçl usor u Bankası En İ yi si İ çi n.. Necat i beycd.50.yı li şhanı Apt.no: 19/

Detaylı

KURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer

KURTULUŞ SAVAŞI ( ) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Gülsema Lüyer KURTULUŞ SAVAŞI (1919-1922) Mondros Mütarekesi ve Mütareke Sonrası Genel Durum İşgaller ve Kurtuluş Savaşı Hazırlık Evresi T.B.M.M. nin Açılması Düzenli Ordu Hazırlıkları,

Detaylı

BATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ

BATI CEPHESİ'NDE SAVAŞ T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TEOG ÇIKMIŞ SORULAR - 3. ÜNİTE Batı cephesinde Kuvâ-yı Millîye birliklerinin faaliyetlerini ve düzenli ordunun kurulmasını değerlendirir.türk milletinin Kurtuluş Savaşı

Detaylı

İÇİNDEKİLER. A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5

İÇİNDEKİLER. A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiyenin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V GİRİŞ 1 A. Tarih B. Siyasal Tarih C. XIX.yüzyıla Kadar Dünya Tarihinin Ana Hatları 3 D. Türkiye"nin Jeo-politik ve Jeo-stratejik Önemi 5 BİRİNCİ BÖLÜM: AVRUPA SİYASAL TARİHİ 1 2 I.

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1995-2008 2008-2014 Profesör Tarih/Yakınçağ Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. 2014

ÖZGEÇMİŞ. 1995-2008 2008-2014 Profesör Tarih/Yakınçağ Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. 2014 ÖZGEÇMİŞ 1.Adı Soyadı : MUZAFFER TEPEKAYA 2.Doğum Tarihi : 20.10.1962 3.Unvanı : Prof. Dr. / Tarih Bölümü 4. e-mail : muzaffer.tepekaya@cbu.edu.tr Öğrenim Hayatı: Derece Alan Üniversite Lisans Tarih Selçuk

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı. MUSUL SORUNU VE ANKARA ANTLAŞMASI Musul, Mondros Ateşkes Anlaşması imzalanmadan önce Osmanlı Devleti'nin elinde idi. Ancak ateşkesin imzalanmasından dört gün sonra Musul İngilizler tarafından işgal edildi.

Detaylı

YRD.DOÇ.DR. M.ALİ GALİP ALÇITEPE T.C.C.B.Ü.FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH BÖLÜMÜ-T.C.TARİHİ ABD.ÖĞR.ÜYESİ MANİSA

YRD.DOÇ.DR. M.ALİ GALİP ALÇITEPE T.C.C.B.Ü.FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH BÖLÜMÜ-T.C.TARİHİ ABD.ÖĞR.ÜYESİ MANİSA YRD.DOÇ.DR. M.ALİ GALİP ALÇITEPE T.C.C.B.Ü.FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ TARİH BÖLÜMÜ-T.C.TARİHİ ABD.ÖĞR.ÜYESİ MANİSA DOĞUM :29/07/1962-KONYA ÖĞRENİM DURUMU : DERECE ALAN ÜNİVERSİTE YIL Lisans Tarih SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

İsmail Mangaltepe - Recep Karacakaya, Paul Cambon un İstanbul Büyükelçiliği ve Ermeni Meselesi, 106 sayfa, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2010.

İsmail Mangaltepe - Recep Karacakaya, Paul Cambon un İstanbul Büyükelçiliği ve Ermeni Meselesi, 106 sayfa, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2010. Tarih Okulu Eylül-Aralık 2010 Sayı VIII, 185-189. İsmail Mangaltepe - Recep Karacakaya, Paul Cambon un İstanbul Büyükelçiliği ve Ermeni Meselesi, 106 sayfa, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2010. Süleyman AŞIK

Detaylı

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9

2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 2018-LGS-İnkılap Tarihi Deneme Sınavı 9 1. Mudanya Mütarekesi, Yunanlıların aslında Osmanlı Devleti nin paylaşımı projesinde bir alet olduğunu, arkalarındaki gücü İngiltere başta olmak üzere İtilâf devletlerinin

Detaylı

2) Osmanlı Eyaletinden Üçüncü Bulgar Çarlığına, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1996

2) Osmanlı Eyaletinden Üçüncü Bulgar Çarlığına, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1996 Doğum Tarihi ve Yeri: 10.02.1960- Sivas Eğitim Üniversite: Lisans: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Yakınçağ Tarihi, 1976-1980 Yüksek lisans: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi,

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 017-018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı 1. 1. XIV. yüzyıl başlarında

Detaylı

EN UZUN YÜZYIL ( ) II. Abdülhamit Dönemi Siyasi Olayları

EN UZUN YÜZYIL ( ) II. Abdülhamit Dönemi Siyasi Olayları EN UZUN YÜZYIL (1800-1922) II. Abdülhamit Dönemi Siyasi Olayları AYASTEFANOS ANTLAŞMASI 1. Osmanlı Devleti ne bağlı bir Bulgaristan Prensliği kurulacak, Prensliğin sınırları Tuna dan Ege ye, Trakya dan

Detaylı

A. Sırp İsyanları B. Yunan İsyanları

A. Sırp İsyanları B. Yunan İsyanları A. Sırp İsyanları B. Yunan İsyanları SIRP İSYANLARI Osmanlı İmparatorluğu na 15. yüzyılın ortalarında katılan Sırbistan da, İmparatorluğun diğer yerlerinde olduğu gibi, âdil bir yönetim kurulmuştu. Sırp

Detaylı

BALKAN AVASLARI. alkan Savaşları, I. Dünya. Harbinin ayak sesleri niteliğinde olan iki şiddetli silahlı çatışmadır. Birinci Balkan Savaşı nda

BALKAN AVASLARI. alkan Savaşları, I. Dünya. Harbinin ayak sesleri niteliğinde olan iki şiddetli silahlı çatışmadır. Birinci Balkan Savaşı nda BALKAN AVASLARI S. Yazan: ERHAN KANYILMAZ alkan Savaşları, I. Dünya B Harbinin ayak sesleri niteliğinde olan iki şiddetli silahlı çatışmadır. Birinci Balkan Savaşı nda Balkan Devletleri arasında oluşturulan

Detaylı

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI

MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI II. Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde devlet yöneticileri, parçalanmayı önlemek için ortak haklara sahip Osmanlı toplumu oluşturmak için Osmanlıcılık fikrini

Detaylı

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SOSYAL BiLiMLER LiSESi DERS KiTABI SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Prishtine, 2012 ic;indekiler I ÜNiTE: BÜYÜK COGRAFYA KESiFLERi 3 1. BÜYÜK COGRAFYA KESiFLERi 3 A. COGRAFYA KESiFLERi

Detaylı

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ...

ÖRNEK SORU: 1. Buna göre Millî Mücadele nin başlamasında hangi durumlar etkili olmuştur? Yazınız. ... ÖRNEK SORU: 1 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti açısından, 30 Ekim 1918 de, yenilgiyi kabul ettiğinin tescili niteliğinde olan Mondros Ateşkes Anlaşması yla sona erdi. Ancak anlaşmanın,

Detaylı

OSMANLI İMPARATORLUĞUNU SARSAN SON SAVAŞLAR HANGİLERİDİR?

OSMANLI İMPARATORLUĞUNU SARSAN SON SAVAŞLAR HANGİLERİDİR? OSMANLI İMPARATORLUĞUNU SARSAN SON SAVAŞLAR HANGİLERİDİR? TRABLUSGARP BUGÜN HANGİ ÜLKEDİR? LİBYA İTALYA HARİTA DA OSMANLI DEVLETİNİ VE İTALYA TOPRAKLARINI GÖSTERİNİZ? Nurdan Gül Kökten İTAL YANIN TRABLUSGARP

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : GK. SEÇ. I: BİLGİ TOPLUMU VE TÜRKİYE Ders No : 0310250040 Teorik : 3 Pratik : 0 Kredi : 3 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü

Detaylı

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 88 OSMANLI BELGELERİNDE MİLLÎ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK A N K A R A 2 0 0 7 1 P r o j e Y ö n e t i c

Detaylı

I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR

I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR I.DÜNYA SAVAŞI ve BALKANLAR İKİNCİ WİLHELM İN DEĞİŞEN RUSYA POLİTİKASI 1890 Bismarck ın görevden alınması Rusya nıngüvence Antlaşması nın yenilenmesi talebinin reddedilmesi 1892 Rusya nın Fransa ile gizli

Detaylı

Devrim Öncesinde Yemen

Devrim Öncesinde Yemen Yemen Devrimi Devrim Öncesinde Yemen Kuzey de Zeydiliğe mensup Husiler hiçbir zaman Yemen içinde entegre olamaması Yemen bütünlüğü için ciddi bir sorun olmuştur. Buna ilaveten 2009 yılında El-Kaide örgütünün

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : A.SEÇ.ATATÜRK İLK.VE İNK.TAR.SEMİNERİ Ders No : 0310400249 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü

Detaylı

Bu sayının Hakemleri

Bu sayının Hakemleri Bu sayının Hakemleri Doç. Dr. Osman Aydınlı (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Doç. Dr. Metin Bozkuş (Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Doç. Dr. İbrahim Görener (Erciyes Üniversitesi İlahiyat

Detaylı

Fevzi Karamw;o TARIH 10 SHTEPIA BOTUESE

Fevzi Karamw;o TARIH 10 SHTEPIA BOTUESE Fevzi Karamw;o TARIH 10 FEN LisESi DERS KiTABI SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR Prishtine, 2012 i

Detaylı

BATI TRAKYA BAĞIMSIZ TÜRK CUMHURİYETİ

BATI TRAKYA BAĞIMSIZ TÜRK CUMHURİYETİ BATI TRAKYA BAĞIMSIZ TÜRK CUMHURİYETİ BAKİ SARI SAKAL BATI TRAKYA B AĞIMSIZ TÜRK CUMHURİYETİ Ayastefanos Antlaşması sonrasında, Rodoplar ve diğer Rumeli bölgelerinde yaşayan Türkler; Rus ve Bulgar baskıları

Detaylı

ABD NİN KURULMASI VE FRANSIZ İHTİLALİ

ABD NİN KURULMASI VE FRANSIZ İHTİLALİ ABD NİN KURULMASI VE FRANSIZ İHTİLALİ 1215 yılında Magna Carta ile Kral,halkın onayını almadan vergi toplamayacağını, hiç kimseyi kanunsuz olarak hapse veya sürgüne mahkum etmeyeceğini bildirdi. 17.yüzyıla

Detaylı

SAYFA BELGELER NUMARASI

SAYFA BELGELER NUMARASI İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... SAYFA BELGELER NUMARASI 1. 27 Ekim 1922 tarihinde İsmet Paşa nın Dışişleri Bakanlığına ve Fevzi Paşa nın Batı Cephesi Komutanlığına atanması... 1 2. İstanbul daki mevcut

Detaylı

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi

BÜLTEN İSTANBUL AZİZ BABUŞCU. FİLİSTİN MESELESİ 2 5 te B İ L G İ NOTU. Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi 2 de Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya geldi AK Parti İstanbul İl Kadın Kolları nda AK Öğretmenler ile öğrenciler yıllar sonra bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadı. 8 de YIL: 2012 SAYI

Detaylı

YÜKSELME DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi

YÜKSELME DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ  Youtube Kanalı: tariheglencesi YÜKSELME DEVRİ KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ www.tariheglencesi.com Youtube Kanalı: tariheglencesi 05.08.2017 II.Selim (1566-1574) Tahta Geçme Yaşı: 42.3 Saltanat Süresi:8.3 Saltanat Sonundaki Yaşı:50.7

Detaylı

KARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine,

KARMA TESTLER 03. A) Yalnız l B) Yalnız II. C) Yalnızlll D) I ve II E) I, II ve III. 2. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesine, KARMA TESTLER 03 1. Osmanlı Devleti'nde matbaanın kurulması, I. Sanayi II. Ticaret III.Kültür alanlarından hangileri ile ilgili değişikliğin hız kazanmasını sağlamıştır? A) Yalnızl B) Yalnız II C) Yalnızlll

Detaylı

ESAM [Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi] Emperyalizm ve Ermeni Meselesi Uluslararası Sempozyumu

ESAM [Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi] Emperyalizm ve Ermeni Meselesi Uluslararası Sempozyumu ESAM [Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi] Emperyalizm ve Ermeni Meselesi Uluslararası Sempozyumu -AÇILIŞ KONUŞMASI- M. Recai KUTAN 18 Nisan 2015 EMPERYALİZM VE ERMENİ MESELESİ ULUSLARARASI SEMPOZYUMU

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : EĞİTİM SOSYOLOJİSİ * Ders No : 0310340040 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili

Detaylı

Yüksek Lisans: Hacettepe Üni., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Tarih Blm. 1985

Yüksek Lisans: Hacettepe Üni., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Tarih Blm. 1985 Prof. Dr. YUSUF SARINAY Kişisel Web Sayfası: http: ysarinay@etu.edu.tr İdari Görevler : Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Tarih Bölüm Başkanı E-Posta : ysarinay@etu.edu.tr Telefon: : +90 (312) 292 41 31 +90

Detaylı

1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER. Mustafa Serdar PALABIYIK

1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER. Mustafa Serdar PALABIYIK 1915 OLAYLARINI ANLAMAK: TÜRKLER VE ERMENİLER Mustafa Serdar PALABIYIK Yayın No : 3179 Araştırma Dizisi : 12 1. Baskı - Şubat 2015 ISBN: 978-605 - 333-207 - 7 Mustafa Serdar Palabıyık 1915 Olaylarını Anlamak:

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ A-İNKILÂP KAVRAMI 1-İnkılâp Türk İnkılâbının Özellikleri Atatürk ün İnkılâp Anlayışı...

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ A-İNKILÂP KAVRAMI 1-İnkılâp Türk İnkılâbının Özellikleri Atatürk ün İnkılâp Anlayışı... İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 A-İNKILÂP KAVRAMI 1-İnkılâp... 1 2-Türk İnkılâbının Özellikleri... 2 3-Atatürk ün İnkılâp Anlayışı... 2 B-İNKILÂPLA ALAKALI DİĞER KAVRAMLAR 1-İhtilâl... 4 2-Darbe...

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ

SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ BAKİ SARISAKAL SAMSUN BAHRİYE MEKTEBİ 1880 yılının başında Samsun da açıldı. Üçüncü Ordu nun sorumluluğu altındaydı. Okulun öğretmenleri subay ve sivillerdi. Bu okula öğrenciler

Detaylı

TEOG Tutarlılık. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

TEOG Tutarlılık. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 2015-2016 8. Sınıf TEOG Tutarlılık T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Sorularımızın TEOG sorularıyla benzeşmesi, bizler için olduḡu kadar, bu kaynaklardan beslenen yüz binlerce öḡrenci ve yüzlerce kurum

Detaylı

Prof. Dr. Muammer DEMİREL Tel: +90 (224) 294 22 70 e-mail: mdemirel@uludag.edu.tr; mudemirel@yahoo.com

Prof. Dr. Muammer DEMİREL Tel: +90 (224) 294 22 70 e-mail: mdemirel@uludag.edu.tr; mudemirel@yahoo.com Prof. Dr. Muammer DEMİREL Tel: +90 (224) 294 22 70 e-mail: mdemirel@uludag.edu.tr; mudemirel@yahoo.com EĞİTİM Doktora, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yakınçağ Tarihi ABD (1993)

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 2. Doğum Tarihi : Unvanı :Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

ÖZGEÇMİŞ. 2. Doğum Tarihi : Unvanı :Yrd.Doç.Dr. 4. Öğrenim Durumu :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı :Hasan KARAKÖSE İletişim Bilgileri :Ahi Evran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Adres Tarih Bölümü Bağbaşı Yerleşkesi KIRŞEHİR Telefon Mail : O.386.2804573 :hkarakose@ahievran.edu.tr

Detaylı

Takvim-i Vekayi Gazetesi (1831)

Takvim-i Vekayi Gazetesi (1831) Takvim-i Vekayi Gazetesi (1831) Osmanlı Devleti sınırları dâhilinde 1831 de yayınlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk gazetesidir. Haftalık olarak yayınlanan ve Osmanlı Türkçesi dışında Arapça, Ermenice,

Detaylı

Beşinci Lejyon Sivilleri Ordulaştırma Güçsüz Orduyu Kurtarır mı?

Beşinci Lejyon Sivilleri Ordulaştırma Güçsüz Orduyu Kurtarır mı? 0 Ocak 2017 Beşinci Lejyon Sivilleri Ordulaştırma Güçsüz Orduyu Kurtarır mı? Analiz Raporu 1 2 İndex Beşinci Lejyonun Kurulması... 3 Tanıtım ve Davet... 4 Kurulma Nedenleri... 5 Lejyonun Kurulmasının Arkasında

Detaylı

JOURNAL OF ATATÜRK RESEARCH CENTER

JOURNAL OF ATATÜRK RESEARCH CENTER JOURNAL OF ATATÜRK RESEARCH CENTER VOLUME: XXVII NOVEMBER 2011 NUMBER: 81 Mart, Temmuz ve Kasım Aylarında Yayımlanan Hakemli Dergi Peer Reviewed Journal Published in March, July and November ATATÜRK KÜLTÜR,

Detaylı

Bu durum, aşağıdakilerden hangisin gösteren bir kanıt olabilir?

Bu durum, aşağıdakilerden hangisin gösteren bir kanıt olabilir? DÜNYA GÜCÜ OSMANLI 1. Anadolu Selçuklu Devleti zamanında ve Osmanlı İmparatorluğu nun Yükselme döneminde Anadolu daki zanaatkarlar lonca denilen zanaat gruplarına ayrılarak yöneticilerini kendileri seçmişlerdir.

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. AYTEN CAN

Yrd.Doç.Dr. AYTEN CAN Yrd.Doç.Dr. AYTEN CAN Fen-edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Edebiyat Fakültesi Türk Dili Ve Edebiyatı 1980-1984 Lisans Selçuk Üniversitesi Bölümü Türk Dili

Detaylı

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Tarih Bölümü Ankara Üniversitesi 1997 Yüksek Lisans Tarih (Yakınçağ Tarihi) Ankara Üniversitesi 2000

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Tarih Bölümü Ankara Üniversitesi 1997 Yüksek Lisans Tarih (Yakınçağ Tarihi) Ankara Üniversitesi 2000 ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Sezai BALCI Doğum Tarihi : 15 Temmuz 1976 Öğrenim Durumu : Doktora Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Tarih Bölümü Ankara Üniversitesi 1997 Yüksek Lisans Tarih (Yakınçağ Tarihi)

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

2) Mustafa Kemal in babası Ali Rıza Bey,

2) Mustafa Kemal in babası Ali Rıza Bey, CEVAPLAR VE ÇÖZÜMLER 1) Selanik ve Balkanlarda Türk, Rum, Ermeni, Bulgar, Sırp ve Yahudi gibi farklı milletlerden insanlar yaşıyordu. 19. yüzyıla kadar huzur ve güven içerisinde yaşayan bu milletler, Fransız

Detaylı

T.C İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük

T.C İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük T.C İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük 2015-2016 T.C İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük Arif ÖZBEYLİ Türkiye Büyük Millet Meclisi nin Açılması Meclis-i Mebusan ın dağıtılması üzerine, Parlamento nun Mustafa Kemal

Detaylı

Balkanlarda Arnavutlar ve Arnavut Milliyetçiliği

Balkanlarda Arnavutlar ve Arnavut Milliyetçiliği Balkanlarda Arnavutlar ve Arnavut Milliyetçiliği Balkanlarda Arnavutlar ve Arnavut Milliyetçiliği Balkan Yarımadasın da en eski halklarından olan İllirya kökenli bir halk olarak kabul edilen Arnavutlar,

Detaylı

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ TARİH

YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ TARİH YAZILI SINAV SORU ÖRNEKLERİ TARİH SORU 1: MÖ 2450 yılında başlayan ve 50 yıl süren bir savaş kaç yılında sona ermiştir? İşlemi nasıl yaptığınızı gösteriniz ve gerekçesini belirtiniz. (2 PUAN) SORU 2: Uygurlar

Detaylı

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Yakın Doğu Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi ne aittir. Bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan

Detaylı

DURAKLAMA DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi

DURAKLAMA DEVRİ. KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ  Youtube Kanalı: tariheglencesi DURAKLAMA DEVRİ KPSS YE HAZIRLIK ARİF ÖZBEYLİ Youtube Kanalı: tariheglencesi 05.08.2017 OSMANLI DEVLETİ NİN GENEL DURUMU XVII.YÜZYILDA OSMANLI- AVUSTRYA VE OSMANLI- İRAN İLİŞKİLERİ a-avusturya ile İlişkiler

Detaylı

Fransa nın Anadolu da Yaptığı Katliamları Gizleme Politikası (1) Ö

Fransa nın Anadolu da Yaptığı Katliamları Gizleme Politikası (1) Ö Evrensel Bakış Açısı Gürbüz Evren Fransa nın Anadolu da Yaptığı Katliamları Gizleme Politikası (1) Ö ncelikle Adana da bulunan 1. Fransız Tümeni karargâhında görevli Yüzbaşı Denis Leroy un, 7 Şubat 1920

Detaylı

GAZETE KUPÜRLERİ İNTERNET SAYFALARI TV RAPORLARI

GAZETE KUPÜRLERİ İNTERNET SAYFALARI TV RAPORLARI 24-30 Eylül 2016 GAZETE KUPÜRLERİ TIKLAYINIZ İNTERNET SAYFALARI TIKLAYINIZ TV RAPORLARI TIKLAYINIZ GAZETE KUPÜRLERİ YENİ AKİT Tarih : 28.09.2016 GÜNLÜK ULUSAL GAZETE Sayfa : 15 İSTANBUL Tiraj : 50673 SİYASİ

Detaylı

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 0. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ AY HAFTA DERS SAATİ KONU ADI KAZANIMLAR TEST NO TEST ADI. OSMANLI DEVLETİ NİN KURULUŞU (00-5). XIV. yüzyıl başlarında Anadolu, Avrupa ve Yakın

Detaylı

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ MUSTAFA KEMAL İN SAMSUN A ÇIKIŞI GENELGELER KONGRELER

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ MUSTAFA KEMAL İN SAMSUN A ÇIKIŞI GENELGELER KONGRELER MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ 1919-1922 MUSTAFA KEMAL İN SAMSUN A ÇIKIŞI GENELGELER KONGRELER Milli mücadele Hazırlık Dönemi Kronoloji 19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal in Samsun a Çıkışı 28 Ocak 1919 Havza Genelgesi

Detaylı

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ DİKKAT! BU BÖLÜMDE YANITLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 0 DİR. ÖNERİLEN YANITLAMA SÜRESİ 40 DAKİKADIR. ) I Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu. ) Mondros Ateşkesi

Detaylı

Gazi Ahmet Muhtar Paşa

Gazi Ahmet Muhtar Paşa Evrensel Bakış Açısı Gürbüz Evren Cepheden Cepheye Koşan Komutan: Gazi Ahmet Muhtar Paşa O smanlı Devletinin son dönemlerinde, ordunun en önemli komutanlarından biri de, Gazi Ahmet Muhtar Paşa dır. Verilen

Detaylı

SİYASİ PARTİLERİN SEÇİM YARIŞI HIZ KESMİYOR

SİYASİ PARTİLERİN SEÇİM YARIŞI HIZ KESMİYOR BÜLTEN 21.05.2015 SİYASİ PARTİLERİN SEÇİM YARIŞI HIZ KESMİYOR 7 Haziran genel seçimine günler kala nefesler tutuldu, gözler yapılan anket çalışmalarına ve seçim vaatlerine çevrildi. Liderlerin seçim savaşının

Detaylı

ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS BİLGİLERİ. Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl

ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS BİLGİLERİ. Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ-ELEKTRIK-ELEKTRONIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi I Ön Koşul leri DERS BİLGİLERİ Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl Sorumluları

Detaylı

Devleti yönetme hakkı Tanrı(gök tanrı) tarafından kağana verildiğine inanılırdı. Bu hak, kan yolu ile hükümdarların erkek çocuklarına geçerdi.

Devleti yönetme hakkı Tanrı(gök tanrı) tarafından kağana verildiğine inanılırdı. Bu hak, kan yolu ile hükümdarların erkek çocuklarına geçerdi. Orta Asya Türk tarihinde devlet, kağan adı verilen hükümdar tarafından yönetiliyordu. Hükümdarlar kağan unvanının yanı sıra han, hakan, şanyü, idikut gibi unvanları da kullanmışlardır. Kağan kut a göre

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TARİH VE GENEL TÜRK TARİHİ I. TARİH BİLİMİNE GİRİŞ...3

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TARİH VE GENEL TÜRK TARİHİ I. TARİH BİLİMİNE GİRİŞ...3 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TARİH VE GENEL TÜRK TARİHİ I. TARİH BİLİMİNE GİRİŞ...3 A. Tarihin Tanımı...3 B. Tarihin Kaynakları...4 C. Tarihe Yardımcı Bilim Dalları...4 D. Tarihte Yüzyıl, Yarı Yüzyıl,

Detaylı

İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ BENZER SORULAR

İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ BENZER SORULAR İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ BENZER SORULAR TEOG Sınav Sorusu-3 ANABİLİM Ödev Testi 3. Atatürk ün çocukluk yıllarını geçirdiği Selanik şehrinin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, şehirde farklı

Detaylı

TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER YA İSTİKLÂL YA ÖLÜM TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 19.yy.sonlarına doğru Osmanlı parçalanma sürecine girmişti. Bu dönemde

Detaylı

TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER

TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER TC. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI'NDA TAMAMLANAN TEZLER 2006 SARIBEY, Aysun, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Aydın'da Yönetim, (Danış. Prof. Dr. Serap YILMAZ), Adnan

Detaylı