Kaslar insan vücuduna hareket edebilme yeteneği sağlayan yapılardır. Hareket yeteneğinin yanı sıra bazı yaşamsal mekanizmalarda kaslar sayesinde

Transkript

1 KASLAR

2 Kaslar insan vücuduna hareket edebilme yeteneği sağlayan yapılardır. Hareket yeteneğinin yanı sıra bazı yaşamsal mekanizmalarda kaslar sayesinde çalışır. İnsan vücudunda 630 civarında kas vardır. Bunların 600 kadarı iskelet kası 30 civarı düz kastır. Gelişmiş bir erkek kası 25 ton ağırlığı kaldırabilecek güç üretebilir.

3 Musculus: küçük fare Kaslar mikroskopik şekilleri ve fonksiyonlarına göre; 1. Düz kas, 2. Çizgili kas 3. Kalp kası Kaslardaki küçülmeye atrofi Kaslardaki büyümeye hipertrofi veya hiperplazi

4

5 Kasların orta kısmına kasın karnı denilir. Uç kısımlardan en az bir tanesi kemiklere tutunur. Yuvarlak dar bir parça ile tutunma yaparlarsa bu kısma tendon Geniş ve yaygın bir bağ dokusu yaprağı ile olursa bu kısmına da aponeurosis denilir.

6 Kasın yapışma yerlerinden en az hareketli olan kısmına origo yani kasın başlangıç kısmı En fazla hareketli kısmına ise insertio yani sonlanma yeri adı verilir. Her bir kas en az bir periferik sinir tarafından uyarılır.

7

8 Kaslar; mekik şeklinde, silindirik, kare şeklinde yada kaz teleği gibi değişik şekil ve görünüşlerde olabilirler. Kasların her birinin tanımlanabilmesi için isimleri vardır. Bu isimlendirmelerde kasın şekli, yerleşimi ya da fonksiyonu gibi bir ya da birkaç özelliği kullanılarak isimlendirme yapılmıştır.

9 Prime mover: asıl hareket ettirici Sinerjist: aynı hareketi yaptıran Antagonist: karşı hareketi yaptıran Vücudumuzdaki belli kaslar kas içi (İntramuskuler=İ.M.) enjeksiyon yapılmasında kullanılırlar. İzotonik kasılma: Kasılma esnasında kasın boyu küçülür tonusu değişmezse buna denir İzometrik kasılma: Kaın boyu küçülmez tonusu artarsa buna denir Tetanik kasılma:kasa eşik değerinde uyaran geldiğinde kas kasılır. Uyaranlar arka arkaya birkaç defa geldiğinde kas gevşemeye fırsat bulamaz kasılı kalır bu olaya denir

10 ÖZEL KAS BİLGİSİ Klasik anatomi öğretiminde vücut kasları, baş-boyun, gövde, üst taraf ve alt taraf kasları olmak üzere dört grupta incelenir. BAŞ VE BOYUN BÖLGESİ KASLARI

11 M. occipitofrontalis: Kafa derisi altında yer alan kas m. occipitofrontalis adını alır. Arkada occipital, önde frontal olmak üzere iki karnı vardır. Bu iki karın ortada galea aponeurotica denilen fibröz banda tutunarak sonlanır. M. Temporalis Başlangıç yeri şakak fasyası sonlanmayeri galea aponeurotica kafa derisini gerer. Baş Bölgesi Kasları

12 Göz Etrafındaki Kaslar 1. M. orbicularis oculi: Göz kapaklarını kapatır. 2. M. corrugator supercilii: Kaşı çatan kastır. 3. M. depressor supercilii: Kaşları aşağı indirir.

13 Burun Etrafındaki Kaslar 1. M. nasalis: burun kökünde bulunur ve burun kanatlarını hareket ettirir. 2. M. levator labii superior alaeque nasi: Dudakların, burun kanatlarının ve yanakların derisini hareket ettirir. 3. M. procerus: Alın ve kaş derisini aşağıya çeker.

14 Ağız Etrafındaki Kaslar 1. M. orbicularis oris: Dudakları kapatır. 2. M. levator labii superior: Üst dudağı yukarı kaldırır. 3. M. levator anguli oris: Dudakların birleşme kenarlarını kaldırır. 4. M. depressor labii inferioris: Alt dudağı aşağı çeker.

15 Ağız Etrafındaki Kaslar 5. M. depressor anguli oris: Dudakların birleşme kenarlarını aşağı çeker. 6. M. risorius: Gülümseme kasıdır. Ağız açısını yana çeker 7. M. buccinator: Ağız boşluğunu daraltır. Havayı dışarı üflerken ve çiğnemede fonksiyonu vardır. 8. M. zygomaticus major et minor: Ağız köşesindeki deriyi hareket ettirir.

16

17 Boyun Etrafındaki Kaslar M. platysma: Boyun bölgesindeki yüzeyel kastır. Alt dudaklar ve alt çene ile clavicula arasında uzanan, yüzeyel bağ dokusu içerisinde bir kastır. Boyun derisinin gerilmesi ve alt çenenin aşağı çekilmesini sağlar.

18 Yüz kaslarının innervasyonu Yüz kaslarının tamamı n. facialis denilen yüz siniri tarafından uyarılır. Bu kasların felcine yüz felci denilir.

19 Derin planda çiğneme kasları adı verilen; m. temporalis, m. masseter, m. pterygoideus medialis m. pterygoideus lateralis olmak üzere dört kas bulunur. Bunların tamamı n. mandibularis tarafından uyarılırlar. Çiğneme Kasları

20 Boyun yüzeyel kasları 1. M. platysma: Daha önce anlatıldı. 2. M. sternocleidomastoideus: O: Sternum ve I: Proc. mastoideus S: N. accessorius F: Boyunun döndürülmesi, bükülmesi ve gerilmesini sağlar. Tek taraflı kasıldığında yüzü karşı tarafa baktırır, iki taraflı çalıştığında ise boyuna fleksiyon yaptırır.

21 Orta Planda Yer Alan Boyun Kasları Suprahyoid kaslar: Dil kemiği (os hyoideum) üstünde bulunan kaslardır. Bu kaslar hyoid kemiği dolayısıyla larynx i yukarı kaldırırlar ya da alt çeneyi aşağı çekerler.

22 Orta Planda Yer Alan Boyun Kasları 1. M. digastricus: İki karnı bulunan bir kastır. O: Venter posterior processus styloideus a, I: Venter anterior mandibula nın arka yüzüne tutunur. Ortadaki tendon yapısındaki ara kısım bağ dokusundan bir kanca ile os hyoideum a bağlanır. S: Arka karnı n. facialis, ön karnı ise n. mandibularis F: Çeneyi açar ya da larynx i ve dil kökünü yukarı kaldırır.

23 Orta Planda Yer Alan Boyun Kasları 2. M. stylohyoideus: O: Processus styloideus I: Os hyoideum S: N. facialis F: Os hyoideum u arka yukarıya çeker.

24 Orta Planda Yer Alan Boyun Kasları 3. M. mylohyoideus: O: Corpus mandibulae nin iç yüzü I: Os hyoideum a tutunur. S: N. mandibularis F: Ağız tabanını yükseltir, os hyoideum u öne ve yukarıya çeker. 4. M. geniohyoideus: O: M. mylohyoideus un üstünde, mandibula I: Os hyoideum S: N. mandibularis uyarır. F: Hyoid kemiği öne çeker.

25 Hyoid kemiğin altında bulunan kaslardır. Bu kaslar hyoid kemiği ve larynx i aşağıya çekerler. Tamamı ansa cervicalis adı verilen bir sinir kangalı tarafından uyarılırlar Infrahyoid Kaslar

26 1. M. sternohyoideus: O: Sternum I: Os hyoideum 2. M. sternothyroideus: O: Sternum I: Larynx ın en büyük kıkırdağı cartilago thyroidea nın dış yüzüne Infrahyoid Kaslar

27 3. M. thyrohyoideus: O: Cartilago thyroidea nın dış yüzü I: Os hyoideum un dış yüzüne uzanır. 4. M. omohyoideus: O: Venter inferior u spacula nın üst kenarına I: Venter superior u ise hyoid kemiğe tutunur. Arada kalan bağ dokusundan tendonları bir fibröz doku kitlesi ile clavicula ya bağlanır. Infrahyoid Kaslar

28 Yüzeyel Sırt Kasları 1. M. trapezius: Her iki tarafın kası bir araya geldiğinde karo şekli oluşturduklarından böyle bir isim verilmiştir. S: N. accessorius F: Skapulayı yukarı, aşağı ve iç yana hareket ettirir. Baş ve boyunu karşı tarafa çevirir, aynı tarafa büker.

29 Yüzeyel Sırt Kasları 2. M. latissimus dorsi: Sırtın en geniş kası anlamına gelir. O: Kaburga ve omurlardan I: Humerus un iç yüzüne F: Kola ekstensiyon, iç rotasyon ve adduksiyon yaptırır. Halter, kürek çekme ve barfiks gibi sporlarda aktiftir.

30 3. M. levator scapulae 4. m. rhomboideus major 5. m. rhomboideus minor: Yüzeyel Sırt Kasları Bu kaslar yukarıda anlatılan iki kasın derininde bulunurlar. Omurga ile scapula nın iç kenarı arasında uzanan bu kasların siniri n. dorsalis scapulae dir. Skapula yı yukarı ve iç yana hareket ettirirler.

31 Derin Sırt Kasları Yüzeyel sırt kaslarının derininde bulunan ve vücut ekseninin uzunlamasına seyreden kaslardır. Gövdenin dik tutulması, ekstensiyonu, yanlara fleksiyonu ve rotasyonunu sağlarlar. Bu kaslar otoktan sırt kasları olduklarından kendi segmentlerindeki spinal sinirlerin arka dalları tarafından uyarılırlar.

32 Üst Eksterimiteyle İlgili Göğüs Kasları 1. M. pectoralis major: Göğüs kabarıklığını yapan bu kasın adı göğüsün büyük kası anlamına gelir. O: Kaburgalar, clavicula ve sternum I: Humerus ta crista tuberculi majoris F: Kola adduksiyon, iç rotasyon ve fleksiyon yaptırır. Tırmanma ve barfiks hareketlerinde çalışır.

33 Üst Eksterimiteyle İlgili Göğüs Kasları 2. M. pectoralis minor: Bir önceki kasın hemen altında bulunan küçük bir kastır. O: 2-5. kaburgalar I: Processus coracoideus F: Omuzu aşağı çeker

34 Üst Eksterimiteyle İlgili Göğüs Kasları 3. M. serratus anterior: Göğüs kafesinin yan tarafında, testere dişi görünümünde bir kastır. O: kaburgalar I: Scapula nın altından geçerek onun iç kenarına boydan boya yapışır. S: N. thoracicus longus tarafından uyarılır. F: Kolu omuz seviyesinden yukarı kaldırırken skapula nın alt açısını dışarı çeker.

35 Göğüs Esas Kasları 1. Mm. intercostales externi: Kaburgalar arasını dolduran kaslardan dıştakidir. İnspirasyon yani soluk almayı sağlar.

36 Göğüs Esas Kasları 2. Mm. intercostales interni: Bir önceki kasın daha derininde yerleşmiş olan kaburgalar arası kastır. Ekspirasyon yani soluk vermeye yarar. 3. Mm. intercostalis intimi: En içteki kastır. Mm. intercostales interni ya benzer. İki kas arasında a., v., n. intercostalis ler seyreder.

37 Göğüs Esas Kasları

38 Göğüs kafesi ile karın boşluğunu birbirinden ayıran kas ve zar yapısında bir oluşumdur. Kaburgaların alt kenarlarına ve ilk üç bel omurlarına tutunur. 4. Diaphragma

39 Çevreden merkeze gidildikçe kas yapısı zara dönüşür Centrum tendineum denilen orta bölgedeki sıkı bağ dokusu yapısı olarak sonlanır. 4. Diaphragma

40 4. Diaphragma

41 Diaphragma nın duruşu kubbe gibidir. Bu kubbenin alt kısmında karın boşluğu organları bulunur. Diaphragma kasıldığında bu kubbe aşağı doğru iner ve göğüs kafesinin hacmi genişler. Bu durumda soluk yolu aracılığı ile akciğerlere hava girer. N. phrenicus tarafından uyarılan diaphragma, soluk almada görevli esas kastır. 4. Diaphragma

42 Foramen venae cavae; 8. göğüs omuru hizasında ve sağda yerleşmiş bir deliktir. Buradan v. cavae inferior karın boşluğundan göğüs boşluğuna geçer. Hiatus oesophageus, ortalarda ve 10 göğüs omuru hizasındadır. Bu açıklıktan oesophagus ve beraberindeki n. vagus lar göğüs kafesinden karın boşluğuna ulaşırlar. En arkada 12. göğüs omurunun ön tarafında yer alan açıklık ise hiatus aorticus adını alır. Bu delikten ise aorta karın boşluğuna, ductus thoracicus ise göğüs boşluğuna geçer. 4. Diaphragma

43 1. M. obliquus externus abdominis: Karın Kasları Karın ön ve yan duvarlarını oluşturan, eğik seyirli en dıştaki kastır. O: kaburgaların dış yüzlerinden başlar. Lifleri aşağı ve dışyana ilerler. I: Crista iliaca ya ve tuberculum pubicum a tutunur. Orta hatta; linea alba adında bağ dokusu yapısı aracılığıyla karşı tarafın kası ile birleşir. Tuberculum pubicum ile crista iliaca arasında kalan kısmı aponeuros yapısındadır.

44 1. M. obliquus externus abdominis: Karın Kasları Bu iki nokta arasında kalan lifler birbirleri üzerinde kıvrılarak lig. inguinale yi (kasık bağı) meydana getirirler. Kasık bağının tuberculum pubicum a tutunan ucunda tabanı aşağıda, tepesi yukarıda üçgen şeklinde bir açıklık vardır. Annulus inguinalis superficialis denen bu açıklığın arkaya devamı olan kanal, canalis inguinalis adını alır.

45 Karın Kasları 2. M. obliquus internus abdominis: Bir öncekinin derininde bulunur. O: Crista iliaca, fascia thoracolumbalis ve lig. inguinale den başlar. Lifleri yukarı ve öne seyreder. I: Alt üç kaburgaya, tuberculum pubicum a ve linea alba ya tutunur. Bu kastan ayrılan bazı lifler m. cremaster adıyla funiculus spermaticus un yapısına karışır.

46 Karın Kasları 3. M. transversus abdominis: Karın ön ve yan duvarını oluşturan kaslardan en içte olanıdır. O: Alt altı kaburganın iç yüzleri, fascia thoracolumbalis, crista iliaca ve lig. inguinale den başlar. I: Lifleri horizontal seyreder ve orta hatta linea alba da sonlanırlar.

47 Karın Kasları 4. M. rectus abdominis: Karın ön duvarını oluşturan bu kas vagina musculi recti abdominis adı verilen bir kılıf içerisindedir. O: Median hattın her iki yanında aşağıda pelvis üzerindeki tuberculum pubicum a, I: 5-7. kaburgalar ve processus xiphoideus a tutunur.

48

49 Kasık bölgesinde lig. inguinale ye paralel olarak onun 1-2 cm üzerinde uzanan, erkeklerde 5-6 cm, kadınlarda 2-3 cm uzunluğunda, kaslar ve bağlar ile sınırlandırılmış kasık kanalıdır. Canalis Inguinalis

50 Canalis Inguinalis Canalis inguinalis içerisine bazen karın içerisindeki yapılar girebilir. Bu durum kasık fıtkı (inguinal herni) olarak bilinir.

51 ÜST TARAF KASLARI M. deltoideus: Omuz yuvarlaklığını yapan kastır. Delta şeklinde anlamına gelir. Omuzdan kas içi enjeksiyon yapılmasında kullanılır. O: Clavicula, acromion ve spina scapulae I: humerus teki tuberositas deltoidea S: N. axillaris F: Omuz eklemine abduksiyon, adduksiyon, iç rotasyon, dış rotasyon, fleksiyon ve ekstensiyon yaptırır.

52 1. M. supraspinatus 2. M. infraspinatus 3. M. teres minor 4. M. teres major Skapula Kasları

53 5. M. subscapularis Skapula Kasları

54 Omuz kelepçesi (rotator cuff) kasları m. supraspinatus m. infraspinatus m. subscapularis m. teres minor

55 Kol ön yüz kasları 1. M. biceps brachii: Pazı kasıdır. İki başlı kas anlamına gelir. O: Caput longum u tuberculum supraglenoidale den caput breve si, proc. coracoideus tan başlar. I: Tuberositas radii ye tutunur. Tendon fossa cubitalis ön yüzünde deri altında yelpaze şeklinde açılan Aponeurosis bicipitalis adını alır. Bu yapı yüzeydeki venler ile derindeki atardamar ve sinir yapılarını birbirinden ayıran güçlü bir bariyerdir. F: Bu kas kola ve ön kola fleksiyon yaptırır. Ayrıca ön kolun en güçlü supinatorudur.

56 Kol ön yüz kasları 2. M. coracobrachialis: O: Proc. coracoideus I: Humerus un medial yüzü F: Kola fleksiyon ve adduksiyon yaptırır. 3. M. brachialis: Pazı kasının derinindedir. O: Humerus un ön yüzü I: Ulna nın proc. coronoideus u F: Ön kola fleksiyon yaptırır. KOL ÖNYÜK KASLARININ SİNİRİ: N. MUSCULOCUTANEOUS tur

57 Kol arka yüz kasları 4. M. triceps brachii: Kolun arka yüzündeki tek kastır. Üç baş halinde başladığından bu ad verilmiştir. O: Caput longum; tuberculum ingraglenoidale den, caput lateralis ve caput medialis ise humerus un arka yüzünden I: Tendonları, olecranon a tutunurak sona erer. F: N. radialis in uyardığı bu kas kola ve ön kola ekstensiyon yaptırır.

58 Ön Kolun Ön Yüz Kasları (Yüzeyel grup) 1. M. pronator teres 2. M. palmaris longus 3. M. flexor carpi radialis 4. M. flexor carpi ulnaris

59 Ön Kolun Ön Yüz Kasları (Orta ve derin grup) 5. M. flexor digitorum superficialis 6. M. flexor digitorum profundus 7. M. flexor pollicis longus 8. M. pronator quadratus

60 Ön kolun ön kompratımanında bulunan ve yukarda anlatılan bu kaslardan m. flexor digitorum profundus un medial yarımı ile m. flexor capri ulnaris i n. ulnaris uyarırken diğer bütün kasları n. medianus uyarır. Sinirlendirme

61 Ön Kolun Arka ve Yan Kompratıman Kasları 1. M. anconeus 2. M. brachioradialis 3. M. extersor carpi radialis longus ve brevis 4. M. extensor carpi ulnaris 5. M. extensor digitorum 6. M. extensor indicis 7. M. extensor digiti minimi 8. Başparmakla ilgili uzun kaslar

62

63

64 El Kasları

65 Sahin B and Wilhelmi BJ. Hand Anatomy in Plastic Surgery, ed. M.B. Armstrong, (

66 ALT TARAF KASLARI

67 Kalça Kasları 1. M. gluteus maximus: 2. M. gluteus medius: 3. M. gluteus minimus:

68 Kalça Kasları 1. M. gluteus maximus: Kalça kabarıklığını yapan en yüzeyde yerleşmiş kastır. Kas içi enjeksiyonlarda kullanılır. O: Crista iliaca, os coxae nın dış yüzü, sacrum ve coccyx in arka yüzü ve lig. sacrotuberale den başlar I: Trochanter major ve tractus iliotibialis e tutunur. S: N. gluteus superior tarafından uyarılan F: Kalça eklemine ekstensiyon yaptırır.

69 Kalça Kasları 2. M. gluteus medius: Bir öncekinin derininde bulunur. Kalça eklemine abduksiyon yaptıran bu kasa aynı zamanda kalça içi enjeksiyon yapılır. 3. M. gluteus minimus: En derinde bulunan kastır. Kalça eklemine abduksiyon yaptırır

70 Kas içi (İntra Musküler İ.M). Enjeksiyon

71 Uyluk Ön Yüz Kasları 1. M. sartorius: İnsan vücudundaki en uzun kastır. Kalça ve diz eklemine fleksiyon yaptırır.

72 Uyluk Ön Yüz Kasları 2. M. quadriceps femoris: Futbolcu kası da denilir. Uyluk ön yüzündeki kabarıklığı meydana getirir. Dört kısımdan meydana gelmiştir; m. rectus femoris, m. vastus medialis, m. vastus lateralis, m. vastus intermedius. M. rectus femoris, os coxae da spina iliaca anterior inferior dan başlar. Diğerleri ise femur un ön yüzüne tutunarak başlarlar.

73 Tamamının tendonları birleşerek patella yı içine saran lig. patellae yı oluşturur. Bu güçlü ligament tuberositas tibia ya tutunarak sonlanır. F: Bu kaslar kalçaya fleksiyon, dize ekstensiyon yaptırırlar. M. quadriceps femoris İ.M. enjeksiyon için kullanılabilir.

74 Uyluk İçyan Kasları 1. M. adductor magnus: 2. M. adductor longus: 3. M. adductor brevis: 4. M. gracilis

75 Uyluk Arka Yüz Kasları 1. M. biceps femoris: Uyluğun iki başlı kasıdır. 2. M. semitendinosus: Yarı tendon kas anlamına gelir. 3. M. semimembranosus: Yarı zar kas anlamına gelir.

76 M. sartorius, M. gracilis Pes anserinus (kaz ayağı) M. semitendinosus, Os coxae nin farklı yerlerinden başlayan üç kastır. Bunların tendonları birlikte tibianın üst ucunda iç yan tarafına tutunurlar. Bu kaslar izole olarak gözlendiklerinde kaz ayağına benzer bir görüntü ortaya çıktığından böyle isimlendirilmişlerdir.

77 Bacak Ön ve Yan Yüz Kasları 1. M. tibialis anterior 2. M. extensor digitorum longus 3. M. extensor hallucis longus 4. M. fibularis tertius 5. M. fibularis longus 6. M. fibularis brevis

78 Bacak Ön ve Yan Yüz Kasları 1. M. tibialis anterior 2. M. extensor digitorum longus 3. M. extensor hallucis longus 4. M. fibularis tertius 5. M. fibularis longus 6. M. fibularis brevis

79 Bacak Arka Yüz Kasları 1. M. gastrocnemius 2. M. soleus 3. M. plantaris 4. M. popliteus

80 Bacak Arka Yüz Kasları M. flexor digitorum longus M. flexor hallucis longus M. tibialis posterior

81

82

83 Ayak Kasları