DOU AVRUPA VE BAIMSIZ DEVLETLER TOPLULUU ÜLKELERNN EKONOMK DÖNÜÜM SÜRECNDE TEMEL ELMLER
|
|
- Hande Derici
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DOU AVRUPA VE BAIMSIZ DEVLETLER TOPLULUU ÜLKELERNN EKONOMK DÖNÜÜM SÜRECNDE TEMEL ELMLER Dr. M. Alper DEMRBUGAN ÖZET Dou Avrupa ve Asya da kolektif sistem içinde yer alan ülkelerde, yllar arasnda politik yönetimlerin dei mesi ve piyasa ekonomisine geçmeye yönelik reform programlarnn uygulanmasyla ba layan süreçte ortaya çkan temel eilimler özelle me, d a açlma ve gelir dalmnda bozulma biçiminde belirginle mi tir. Bu eilimler, hz ve kapsam açsndan Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri arasnda farkllk göstermektedir. Bu çal mada söz konusu eilimler ülke gruplar için kar la trmal bir yakla mla incelenmektedir. Anahtar kelimeler: Dou Avrupa, Bamsz Devletler Topluluu, Ekonomik Dönü üm ABSTRACT In Eastern European and Asian countries which taken place in collective system, basic tendencies which emerged during the process which began with changing political leaderships and launching the reform programmes aimed to transition to market economy in the years of are privatisation, economic openning and deteriation in income distribution. This tendencies are differentiated between countries of Eastern Europe and Commonwealt of Independent States. In this study, tendencies mentioned are examned for country groups with comparative way. Key Words : Eastern Europe, Commonwealt of Independent States, Transition MTA. Genel Müdürlüü, Balgat-Ankara Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 165
2 GR yllar arasnda, Avrupa ve Asya da kolektif sistem içinde yer alan ülkelerde politik yönetimlerin el dei tirmesiyle birlikte piyasa ekonomisine dönü üm süreci büyük bir hz kazanm tr. Dönü üm ekonomileri olarak da adlandrlan 27 ülkede piyasa düzenine geçmeye yönelik kapsaml reform programlar uygulamaya konmu tur. Reform programlar esas olarak, makroekonomik istikrar önlemleri, fiyat ve ticaretin serbestle mesi, özelle tirme ve kurumsal düzenlemeleri içermi tir. Geçtiimiz 15 yllk dönemde dönü üm ekonomileri baz ortak eilimler göstermi tir. Reform programlarnn uygulanmasyla birlikte ba langçta, dönü üm ekonomilerinin tümünde çkt düzeyi büyük ölçüde dü mü zaman içinde kazanm sürecine girilmi tir. Büyüme performansnda gözlenen bu durumun yan sra dönü üm sürecinde ortaya çkan temel eilimler özelle me, d a açlma ve gelir dalmnda bozulma biçiminde belirginle mi tir. Kolektif sistemden özel mülkiyete dayal piyasa düzenine dönü ümün kaçnlmaz sonucu olarak ortaya çkan bu temel eilimler ülke gruplar ve ülkelere göre farkllk göstermi tir. Bu farkllk özellikle Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri arasnda belirgindir. Dou Avrupa Ülkeleri içinde ise corafi özellikler ve performans göstergelerine göre, Baltk Cumhuriyetleri, Avrupa Topluluu Ülkeleri, Güney Dou Avrupa Ülkeleri biçiminde bir ayr ma söz konusudur 1. I. BÜYÜME PERFORMANSI 2003 ylnda dönü üm ekonomilerinin büyüme hz dünya ortalamasnn üzerinde gerçekle mi tir. Nüfusa göre arlklandrlm ortalamaya dayanan tahminlere göre 2003 de dönü üm ekonomileri 1 Dou Avrupa Ülkeleri, Hrvatistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Latvia, Litvanya, Polonya, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Arnavutluk, Bosna- Hersek, Bulgaristan, Makedonya, Romanya, Srbistan-Karada içermektedir. Bamsz Devletler Topluluu Ülkeleri, Ermenistan, Azerbeycan, Beyaz Rusya, Gürcistan, Kazakistan, Krgzistan, Moldovya, Rusya, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna, ve Özbekistan içermektetedir. Baltk Cumhuriyetleri, Latvia, Litvanya ve Estonyay, Avrupa Topluluu Ülkeleri, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Slovak Cumhuriyeti ve Slovenya y, Güney Dou Avrupa Ülkeleri ise, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Makedonya, Romanya, Srbistan-Karada içermektadir. 166 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
3 için büyüme hz %5.6, Avrupa Topluluu ülkeleri ve ABD için ise srasyla, %1 ve %3 dür 2. Dönü üm sürecindeki büyüme hz zaman içinde farkllk göstermi tir. Ba langçta çkt düzeyinde geçi dönemi durgunluu olarak da adlandrlan büyük bir dü ü kaydedilmi, bunu üretim faktörlerinin sektörler arasnda yeniden dalmna ve verimlilik art na bal olarak yeniden kazanm ve düzenli büyüme dönemleri izlemi tir. Bu olgu dönü üm sürecindeki ülkelerin tümünde gözlenmekle birlikte ülke gruplar ve ülkelere göre farkl hz ve younlukta gerçekle mi tir. Dönü üm ülkelerinde ya anan durgunluun büyüklük ve süresi büyük depresyondakinden daha yüksektir yllar arasndaki büyük depresyon döneminde durgunluk, Fransa, Almanya, Gngiltere ve ABD de srasyla, 3, 3, 2 ve 4 yl sürmü ve bu ülkelerin çkt düzeylerindeki toplam dü ü lerde, %11, %16, %6 ve %27 oranlarnda gerçekle mi tir. Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde ise geçi dönemi durgunluu ortalama 6.5 yl sürmü, ve çkt düzeyi ortalama %50 azalm tr 3. Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinin dönü üm sürecindeki büyüme performansna ili kin genel eilimler GSMH 4 indeksine dayal olarak incelenebilir. Dou Avrupa ülkelerinde GSMH ba langçta büyük dü ü göstermi ve bu eilim 1993 yl dolaylarnda tersine dönerek büyüme ba lam tr. Dou Avrupa ülkeleri için nüfus miktarna göre arlklandrlm ortalama GSMH indeksi 1989 da 100 iken, 1993 de 79, 2004 de ise 115 dir 5. Dou Avrupa da en dü ük iddette ve en ksa süreli durgunluk Polonya da gerçekle mi tir. Bu ülkede durgunluk iki yl sürmü, ve çkt toplam %12 orannda gerilemi tir. Baltk cumhuriyetleri, Dou Avrupa ülkeleri arasnda durgunluun en ciddi biçimde ya and ülke grubunu olu turur. Bu ülkelerde çkt 2 EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEVELOPMENT (EBRD), 2004, Transition Report Update 2004, EBRD, London. 3 WORLD BANK, Transition:The First Ten Years : Analysis and Lessons For Eastern Europe and The Former Soviet Union, The World Bank, Washington.D.C., 2002, s:13. 4 Gndeks deerleri ilgili yllardaki GSMH' nn 1989 ylndaki satn alma gücü paritesi cinsinden ABD döviz kuruna dönü türülmesiyle hesaplanm tr. 5 EBRD, a.g.e., s:16. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 167
4 düzeyi 6 yl boyunca ortalama %35 orannda dü mü tür. Bu durum, büyüme performans açsndan Baltk ülkelerini, dier Dou Avrupa ülkelerinden çok bamsz devletler topluluu ülkelerine yakla trmaktadr. Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde ise çkt düzeyinde ba langçtaki dü ü Dou Avrupa ülkelerine göre daha yüksek düzeyde gerçekle mi ve durgunluk daha uzun sürmü tür. Dou Avrupa ülkeleri için ortalama durgunluk dönemi 3.8 yl ve çkt düzeyinde toplam dü ü %22.6 iken, bu deerler Bamsz devletler topluluu ülkeleri için 6.5 yl, ve %50.5 dir de ba layan yeniden kazanm eilimi, izleyen yl Rusya da ya anan finansal krizin etkisiyle tersine dönmü, 2000 den itibaren tekrar yeniden kazanm sürecine girilmi tir. Bu genel eilimle uyumlu olarak, Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri için 1989 da 100 olan ortalama GSMH indeksi, 1998 de 54, 2003 de ise 79 deerini almaktadr 6. Dou Avrupann tersine 2004 de çkt düzeyi 1989 daki düzeyden yakla k % 20 gibi önemli bir oranda dü üktür. Bamsz Devletler Topluluu Ülkeleri arasnda en iddetli durgunluk Ermenistan, Gürcistan ve Moldavya da ya anm tr. Bu ülkelerde toplam çkt düzeyi, srasyla, %63, %78 ve %63 orannda dü mü tür. Beyaz Rusya ve Özbekistan da ise durgunluk lmldr. Bu ülkeler için toplam çktdaki dü ü, %35 ve %18 dir 7. Büyüme performans açsndan ülke gruplar arasnda olduu gibi ülkeler arasnda da önemli farkllklar söz konusudur. Dou Avrupa ülkeleri arasnda, Avrupa Birliine katlan ülkelerin GSMH lar 1989 daki düzeylerini önemli önemli ölçüde a m tr ylnda reel GSMH indeksi, Polonya, Slovenya, Macaristan, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti için srasyla 140, 124, 119, 119 ve 113 dür. Güney Dou Avrupa ülkelerinde ise GSMH düzeyi 1989 da ki düzeyin altndadr. Romanya, Hrvatistan, Bulgaristan, Makedonya ve Srbistan-Karada için 2003 yl reel GSMH indeksi 84,83, 80, 79 ve 48 dir. Baltk Cumhuriyetleri, ortalama 75.5 ile 1989 da ki düzeyin oldukça gerisindedir. Bu ülkelerden sadece Estonya da 1989 daki düzeye ula labilmi tir. Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde GSMH düzeyi 1989 daki düzeyin ortalama % 20 altndadr. Sadece 6 EBRD., a.g.e.s:16. 7 Wold Bank, a.g.e. 168 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
5 Özbekistan, Türkmenistan, Beyaz Rusya ve Gürcistan da 1989 daki düzeye ula labilmi tir. Bu ülkeler için 2003 de reel GSMH indeksi srasyla, 110, 110, 104 ve 101 dir. Rusya ve Ukraynada ise 2003 de reel GSMH, 1989 daki düzeyin %35 ve %45 orannda gerisindedir 8. Dönü üm sürecinde, çkt düzeyindeki dei im, çktnn sektörel bile imindeki dei imle birlikte geli mi tir. Fiyatlar ve d ticaretin serbestle mesi ve sert bütçe kstnn uygulanmasyla birlikte göreceli fiyat yaps yeniden olu mu ve kaynak dalm hizmet sektörü yönünde dei im sürecine girmi tir. Sanayi sektörü çkts önemli oranda gerilerken hizmet sektörü geli mi tir. Dönü üm sürecinde çktnn sektörel bile enlerinin dei imi, ülke gruplar ve ülkelere göre farkllk göstermi tir ylnda Dou Avrupa ülkeleri için sanayi sektörü çkts indeksi 100 iken 2001 de 88 e dü mü tür. Bu dü ü ancak 2000 ylndan itibaren sanayi sektöründeki yapsal dei im ve dorudan yabanc yatrmlarn etkisiyle tersine dönmü tür. Dou Avrupa ülkeleri arasnda sadece Macaristan ve Polonya 1989 daki düzeyi a m tr. Bu ülkeler için 2001 de sanayi indeksi 140 ve 130 dur. Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovenya da ise sanayi sektörü çkts 1989 daki düzeyin srasyla %9, %13 ve %17 gerisindedir. Güneydou Avrupa ve Baltk Cumhuriyetlerinde gerileme daha yüksektir. Hrvatistan, Romanya ve Bulgaristanda 2001 deki sanayi sektörü çkts, 1989 daki düzeyden srasyla %40, %45 ve %57 orannda dü üktür.baltk cumhuriyetlerinde ise bu oran ortalama %50 dir. Sanayi Sektörü çktsndaki gerileme Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde çok daha belirgindir. Bu ülkeler için sanayi sektörü çkts ortalamas 2001 de 1989 daki düzeyin %37 altndadr. Rusyada ise sanayi sektörü çktsndaki gerileme %40 dr 9. Sanayi sektörü çktsndaki dü ü le birlikte bu sektörün GSMH içindeki pay azalm tr larn ba nda Dou Avrupa ülkelerinde GSMH içinde sanayi sektörünün pay ortalama %40 iken, bu oran giderek azalm tr de Macaristan, Polonya, Slovakya ve Slovenya da bu oran üçde bir düzeyindedir. Buna kar n Rusyada, 8 EBRD., a.g.e.s:16 9 A. RATHERY, EU- Enlargement - What Next in Pan- European Context, Road Transport Conferance, May 2003, Budapest, 2003, s:5. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 169
6 sanayi sektörünün toplam çkt içindeki oranndaki gerileme çok dü ük düzeydedir. Bu oran 1991 de %34iken 2000 de %32 ye dü mü tür 10. Bu durum yeniden yeniden yaplanma sürecindeki gecikmenin bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Dönü üm ekonomilerinde sanayi sektörünün paynn azalmasna hizmet sektörünün paynda art e lik etmi tir. II. ÖZEL SEKTÖR GELM Dönü üm sürecinde mülkiyet yaps hzla özel kesim yönünde dei im göstermi tir. Bu kurumsal dei imle birlikte üretim faktörleri de hzla özel sektöre kaym tr da GSMH içinde özel sektörün pay Polonya ve Macaristan da ortalama %20, dier bütün dönü üm ülkelerinde ise tipik olarak %10 düzeyindeyken bu oran reform sürecinde hzla dei erek, 1994 de %30 a 2004 de ise %65 e ula m tr de dönü üm ekonomilerinin büyük bir çounluunda GSMH nn %70 inden fazlas özel sektör tarafndan üretilmektedir. Çekoslovakya, Macaristan, Polonya ve Estonya gibi geli mi dönü üm ekonomilerinde bu oran %75 den yüksektir 11. Türkmenistan ve Beyaz Rusya da özel sektör üretiminin GSMH içindeki pay ise hala %25 in altndadr.özel sektör geli imi Dou Avrupa ülkelerinde, Bamsz Devletler topluluu ülkelerine oranla daha hzl ilerlemi tir. 1990, 1994 ve 2004 de GSMH içinde özel sektörün pay Dou Avrupa Ülkeleri için srasyla %11, %50 ve %70, Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri için ise srasyla %10, %30, %56 dr 12. Dönü üm ekonomilerinin özelle mesi yeni özel sektör geli imi ve kamu aktiflerinin özelle tirilmesine dayal olarak geli mi tir. Özel giri imcilerce yeni firmalarn olu turulmas ve var olanlarn geni letilmesine dayanan yeni özel sektör reform sürecinde 10 RATHERY, a.g.e,s:7. 11 EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEVELOPMENT ( EBRD ), Transition Report 2004, EBRD,2004, London. 12 EBRD, a.g.e.. World Bank, a.g.e. 170 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
7 hzla geli mi tir. Johnson vd 13., Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri için GSMH içindeki yeni özel sektör payn, 1995 yl verileriyle GSMH içindeki özel sektör payndan, özelle tirilen sektör payn çkararak kabaca %41 ve %23 olarak tahmin etmi tir yl dolaylarnda söz konusu ülke gruplar için GSMH içindeki özel sektör paynn yakla k olarak %50 ve %30 olduu göz önünde bulundurulduunda ekonomilerin özelle mesinin büyük ölçüde yeni özel sektör faaliyetindeki art tan kaynakland anla labilir. Dorudan sat, çal anlara devir ve kitle özelle tirmesi Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde uygulanan ba lca özelle tirme yöntemlerini olu turmu tur. Bu yöntemlerin göreceli önemi ülkelere göre farkllk göstermi tir. Dönü üm sürecinde yer alan 25 ülkeden 19 unda kitle özelle tirmesi, birincil ya da ikincil yöntem olarak uygulanm tr. Çal anlara devir 9 ülkede birincil 6 ülkede ise ikincil yöntem durumundadr. Dorudan sat ise sadece 5 ülkede birincil yöntem olarak uygulanmakla birlikte bu grup, Estonya, Macaristan, Polonya, Slovak Cumhuriyeti ve Bulgaristan gibi büyük çounluu reform sürecinde en ileri düzeye ula m ülkelerden olu maktadr 14. Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde özelle tirme uygulamasna, dönü üm sorununun doasndan kaynaklanan kendine özgü ko ullarn hakim olduu bir ortamda ba lanlm tr. Dönü üm ekonomilerinde özelle tirme, arlkl olarak sanayi sektöründe yer alan devlet mülkiyetindeki çok sayda i letmenin özelle tirilmesini içerir. Bu ülkelerde toplam iç tasarruflar, sunulan aktiflerin satn alnabilmesi için gerekli olan düzeyin çok altndadr. Dorudan yabanc sermayenin nadiren salanabilmesi söz konusudur. Çou yeni kurulan dönü üm sürecindeki devletlerin özelle tirmeye uygun kurumsal yapy olu turabilme ve yönetebilme kapasitesi tart ma konusudur. Dönü üm ekonomilerinin çounda snrl sayda i letme ihale ya da halka arz yöntemiyle özelle tirilmi tir. Bu tip sat lar, ilke 13 S.D.JOHNSON,D. KAUFMAN ve A.SHLEIFER, Politics and Entrepreneurship in Transition Economies, William Davidson Institute Working Paper Nr.57, WDI, University of Michigan, Michigan, EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEVELOPMENT ( EBRD ), Transition Report 1998, EBRD,1998, London Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 171
8 olarak yabanc ve yerli alclara yönelik olmakla birlikte sadece Macaristan ve Estonya da sat a sunulan devlet i letmeleri aktiflerinin önemli bir bölümü yabanc giri imcilere satlabilmi tir. Macaristan da özelle tirilen aktiflerin %20 si Estonya da ise %50 si yabanclar tarafndan satn alnm tr 15.Dorudan sat larda ba lca yerli alclar, firmann i leyi ine ili kin iç bilgiye sahip olan yönetici ve çal anlar olu turmu tur. Çal anlara devir ya da iç özelle tirme (insider privatisation) olarak da adlandrlan ve mülkiyetin yönetici ve i çiler tarafndan kontrol edildii bu tip özelle tirme baz hükümetlerce özendirilmi tir. Romanya buna tipik bir örnek olu turur. Dorudan sat ve çal anlara devir yöntemlerinin uygulanmasnda kar la lan problemler, Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinin çounu dönü üm ekonomilerine özgü bir yöntem olarak ortaya çkan kitle özelle tirmesi ne yöneltmi tir. Bu yöntem de devlet aktiflerini satn almaya yeterli nominal deerdeki yeni aktiflerin özel kesime datlmas ön görülür. Böyle bir uygulamayla geni ölçekli para yaratlmasndan ve dolaysyla bunun enflasyonist etkisinden kaçnabilmek için yeni aktiflerin transfer edilememesi ve devlet aktiflerinin satn alnmas d nda her hangi bir i lemde kullanlmamas ön ko ul durumundadr. Bu yöntem yaygn olarak birim deerdeki özelle tirme kuponlar ve sertirifikalar yoluyla uygulanm tr 16. Kitle özelle tirmesi, devlet mülkiyetinin tüm yapya hakim olduu ve toplam iç tasarruflarn yetersiz kald dönü üm ekonomileri için mülkiyet yapsnn hzla dei mesini salayan bir çözüm olarak ortaya çkm tr. Dönü üm sürecindeki özelle tirme uygulamasnda belirginle en temel eilimler hz ve mülkiyet bile imdeki dei im açsndan incelenebilir. Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde büyük ölçekli firmalarn özelle tirilmesi yava bir hzla ilerlemi tir ylna kadar sadece Bulgaristan, Çekoslovakya, Estonya, Macaristan ve Slovakya da büyük ölçekli i letmelerin aktiflerinin %50 den fazlas özelle tirilebilmi tir. 15 S.ESTRIN, Competition and Corporate Governance in Transition, William Davidson Institute Working Paper Nr.431, WDI, University of Michigan, Michigan s: ESTRIN, a.g.e.s: Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
9 Özelle tirme uygulamasnda belirginle en dier bir durum ise, dönü üm ekonomilerinin çounda büyük ölçüde özelle tirme gerçekle tirilmi olsa bile devletin özelle tirilen firmalarn hisselerinin önemli bir bölümünü kontrol etmesidir.örnein Rusya da 1995 de devlet, özelle tirilen firmalarn %37 sinde hisselerin %20 sinden, %14 ünde ise hisselerin %40 ndan daha fazlasn elinde tutmu tur. Sadece özelle tirilen firmalarn %50 sinin tüm hisseleri özelle tirilmi tir 17. Bennet vd. 18 ce 1999 da dönü üm ekonomilerinin tümündeki özelle tirilen firmalarda yaplan anket çal masndan edinilen verilere dayanlarak hazrlanan raporda, 23 ülkeden 20 sinde devletin özelle tirilen firmalarn bir ksm hissesini muhafaza ettii vurgulanmaktadr. Devlet özelle tirilen firmalarda ortalama olarak %20 orannda hisseyi elinde tutmaktadr. Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Latvia gibi dönü üm sürecinde ileri noktada bulunan ülkelerde bu oran ihmal edilebilir düzeydedir. Arnavutluk, Beyaz Rusya, Gürcistan, Litvanya, Polonya, Romanya, Rusya ve Ukrayna da devletin pay %15 den, Bulgaristan, Hrvatistan, Slovenya ve Özbekistan da ise %30 dan yüksektir 19. III. DIA AÇILMA Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri dönü üm sürecinde dünya ekonomisiyle büyük bir hzla bütünle mi tir dan önce dünya ekonomisiyle snrl biçimde ili kide bulunan ve büyük ölçüde izole olmu bir ticaret blou olu turan dönü üm ekonomileri 15 yl sonra, yakla k olarak ürettikleri ve tükettikleri mal ve hizmetlerin yarsndan fazlasn ihraç ve ithal etmektedir. Uluslar aras bütünle me düzeyi ülke gruplar ve ülkeler arasnda farkllk göstermi tir. Dünya ekonomisiyle bütünle me, büyük çounluu Avrupa Birlii üyesi olan Dou Avrupa Ülkeleri ve Baltk Cumhuriyetlerinde, Güney Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerine oranla daha kapsaml ve hzl biçimde geli mi tir. Ülkelerin Dünya ekonomisiyle bütünle me 17 EBRD, a.g.e. 18 J.S.BENNET, S. ESTRIN. ve J.MAW, Mass Privatisation and Partial State Ownership of Firms in Transition Economics, Discussion Paper no:2895, Centre For Economic Policy Research BENNET vd., a.g.e. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 173
10 düzeyleri, toplam d ticaret oranlarnn yani, ihracat ve ithalat toplamlarnn GSMH içindeki oranlarnn kar la trlmasyla ölçülebilir. Dou Avrupa Ülkeleri arasnda Avrupa Birliine üye ülkeler, d a açlma sürecinde önemli ilerleme kaydetmi lerdir ylnda bu ülkelerde d ticaretin GSMH ya oran %35 iken 2002 de %55 e yükselmi tir. Güneydou Avrupa Ülkelerinde dünyayla bütünle me süreci çok daha yava ilerlemi tir. Bu ülkeler için ortalama d ticaret oran döneminde %20 den %22 ye yükselmi tir. Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinin d ticaret oran ayn dönemde ortalama %15 düzeyinde seyretmi tir. Bununla birlikte 2002 ylnda Güneydou Avrupa ülkeleri ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinin d a açlma düzeyi baz Güney Amerika devletlerinin olu turduu MARCOSUR ülkeleriyle ayn düzeydedir. Avrupa Topluluu Ülkeleri ve baz güneydou Asya devletlerinin olu turduu ASEAN ülkeleri ortalamasnn ise çok altndadr. Avrupa Topluluu, MARCOSUR ve ASEAN ülkeleri için ortalama d a açlma oranlar srasyla, %65, %15 ve %65 dir 20. Dönü üm sürecinde ihracat ve ithalatn göreceli olarak geli imi de ülke gruplarna göre farkllk göstermi tir döneminde ihracat hacmi Dou Avrupa, Baltk Cumhuriyetleri ve Bamsz Devletler topluluu ülkelerinde srasyla %100, %128 ve %60 orannda artm tr. Bu dönemde ayn ülke gruplarnn toplam ithalat deerindeki art ise srasyla, %118, %70 ve %29 dur 21. Ghracat ve ithalatn art eiliminde gerçekle en bu geli me Dou Avrupa ve Baltk ülkelerinde ödemeler dengesi açnn ba lca nedenini olu turmu tur. Tersine, Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde ticaret fazlas gerçekle mi tir. Bu fazlalk büyük ölçüde petrol ürünleri ihracatnn toplam ihracat içindeki paynn yüksekliinden ve petrol fiyatlarnda gözlenen art tan kaynaklanm tr. Dönü üm ekonomilerinde büyümenin ba lca kayna olarak ortaya çkan d ticaret ayn zamanda bu ülkeleri uluslararas ekonomik konjonktüre kar çok duyarl hale getirmi tir. 20 EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTGON AND DEVELOPMENT ( EBRD ), Transition Report 2003, EBRD,2003, London 21 RATHERY, a.g.e. 174 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
11 D dünyayla çok az ili kide bulunmaya uygun biçimde güçlü bölgesel i bölümü ve ihtisasla mayla karakterize edilen CMEA içinde yer alan Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinin ticareti, otar ik düzenlemelerin ortadan kalkmasyla birlikte hzla yön dei tirmi tir. Dönü üm ekonomilerinin ticareti CMEA alanndan OECD ülkeleri ve dier global piyasalar yönünde önemli dei im göstermi tir. Bu dei imin boyutu ülke gruplarna göre farkllk göstermi tir. Ticaretin yönündeki dei im özellikle Dou Avrupa ülkelerinde çok belirgindir da bu ülkelerin geli mi ülkelere ihracatnn toplam ihracat içindeki pay %43 iken bu oran 2001 de %75 e çkm tr da bu ülkeler, %26 s Sovyetler Birliine olmak üzere toplam ihracatlarnn %45 ini CMEA ülkelerine yapmaktaydlar ylnda ise Dou Avrupa ülkelerinin Bamsz Devletler Topluluu ve dier Dou Avrupa ülkelerine yaptklar ihracat, toplam ihracatn sadece %5 ve %14 ünü olu turmaktayd 22. Ghracatn yönünde gözlenen bu bu dei iklik, ithalat için de geçerlidir döneminde geli mi ülkelerden yaplan ithalatn Dou Avrupa ülkelerinin toplam ithalat içindeki pay %44 den %67 ye çkarken, dier Dou Avrupa ülkeleri ve Bamsz Devletler topluluundan yaplan ithalat için bu oran srasyla %19 dan %11 e ve %24 den %11 e dü mü tür de Avrupa Birlii Dou Avrupa ülkelerinin toplam ithalatnn %58 ini, ihracatnn ise %67 sini kar lamaktadr.bu dönemde geli mekte olan ülkelerle yaplan ticaretin pay yakla k olarak %50 azalm tr de bu ülkelerin Dou Avrupa ülkelerinin ithalat ve ihracat içindeki pay %5 ve %11 dir. Dou Avrupa ekonomilerinde 1989 dan bu yana gözlenen ticaretin corafi dalmndaki dei im nedeniyle bu ülkeler 1990 larn ba larnda global ekonomide ya anan durgunluktan daha iddetli, 1998 de Rusya da ya anan ruble krizinden ise snrl biçimde etkilenmi lerdir. Rusya daki ticaretin yönünde de Dou Avrupa ya benzer biçimde fakat daha dü ük ölçekte dei im gerçekle mi tir de Rusyann toplam ticaret hacmi içinde Avrupa Birlii, Bamsz Devletler Topluluu ülkeleri ve Dou Avrupa ülkelerin pay srasyla %37, %20 ve %11 dir RATHERY, a.g.e.,s:7. 23 RATHERY, a.g.e.,s:8. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 175
12 Kolektif ekonomiden piyasa ekonomisine geçi sürecinde, ticaret akmlarnn corafi dalmnn yan sra ticarete konu olan mallarn bile imi de hzla dei mi tir. Dü ük emek maliyetinden yararlanmak isteyen çok uluslu irketlerin dorudan yatrmlarn dönü üm ekonomilerine yönlendirmeleriyle bu geli me hz kazanm tr. Tekstil ve ayakkab gibi emek youn sektörlerin geli imi, dü ük emek maliyeti ile açklanabilir. Dönü ümden önce, baz temel sanayi ürünleri ve ham madde ihraç eden Dou Avrupa ülkelerinde giderek belirli piyasalarn talebine dönük mallarn ihracat hzlanm tr de Arnavutluk, Bosna-Hersek, Makedonya, Romanya, Hrvatistan kapsayan Güney Dou Avrupa ülkelerinin toplam ihracatnn %20 sini tekstil ve konfeksiyon, %10 unu ise ayakkab olu turmaktadr. Dou Avrupa ülkeleri ihracat içinde otomotiv endüstrisinin pay %12 dir. Bu sektörde Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Slovenya önemli yere sahiptir. Elektrik malzemeleri ve donanm Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Slovenya nn ihracatnn %10 unu olu turmaktadr.dou Avrupa ülkeleri arasnda, demir çelik endüstrisi ürünleri ihracat sadece Slovakya, Makedonya ve Romanya da önemli rol oynamaktadr. Bu ülkelerin toplam ihracat içinde demir çelik ürünlerinin pay srasyla, %13, %20 ve %10 dur 24. Dou Avrupa Ülkelerinin tersine, bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde ihracat hala hammaddeye dayaldr.2001 de Rusya, Azerbaycan ve Gürcistan n toplam ihracat içinde ham petrolün pay srasyla, %32, %21 ve %23 dür. Rusya ve Ukrayna nn ihracatnda demir ve demir d metallerin pay %20 ve %15 dir. Moldavya, Gürcistan ve Ukrayna nn ihracatnda demir çelik endüstrisinin pay ise %20, %20 ve %27 dir. IV. GELR DAILIMINDA BOZULMA Dou Avrupa ve Bamsz Devletler topluluu ülkeleri reform sürecinin ba langcnda dünyada gelir dalmndaki e itsizliin en dü ük düzeyde olduu ülkeleri olu turmaktaydlar. Dönü üm sürecinde bu ülkelerdeki gelir dalm e itsizlii hzla artm tr. Bu art ülke gruplarna göre farkllk göstermi tir. Dou Avrupa ve Baltk ülkelerinde gelir dalmndaki bozulma göreceli olarak daha dü üktür. Bu ülkelerde döneminde, gelir dalmndaki 24 RATHERY, a.g.e.s: Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
13 göreceli e itsizliin toplula trlm göstergesi olan Gini katsays ortalamas 0,23 den 0.33 e yükselmi tir. Macaristan ve Çek Cumhuriyeti için Gini katsays 1987 de 0,21 ve 0,19 iken bu katsay yakla k on yl sonra ayn ülkeler için 0.25 ve 0.24 deerini almaktadr. Buna kar n, Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde gelir dalmndaki bozulma çok daha yüksek düzeydedir. Bu ülkeler için ortalama Gini katsays döneminde 0,28 den 0,46 ya yükselmi tir. Ayn dönemde Gini katsays Rusya için iki misli artarak 0,26 dan 0.47 ye, Ermenistan için ise yakla k üç misli artarak 0.27 den 0,61 e yükselmi tir 25. Dönü üm sürecinde gelir dalmndaki bozulmann nedenlerinin göreceli önemi ülke gruplarna göre farkllk göstermektedir. Dünya bankasnca gerçekle tirilen bir çal maya 26 göre, Dou Avrupa ülkelerinde gelir dalmndaki e itsizlikteki art büyük ölçüde açklayan etmenleri, eitim düzeyinin getirisindeki art, ücret farklla mas ve özel giri imciliin getirisindeki art gibi piyasa ekonomisine geçi in göstergesi saylan geli meler olu turmaktadr. Bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde ise eitim düzeyinin getirisi ve ücret farklla mas gelir dalmndaki bozulmann çok küçük bölümünü açklamaktadr. Eitim düzeyinin getirisindeki art, Slovenya ve Macaristan da gelir dalmndaki bozulmann srasyla %20 ve %15 ini Ermenistan, Gürcistan, Krgzistan, Moldavya ve Rusya da ise %5 inden azn açklamaktadr. Söz konusu çal maya göre, bamsz Devletler Topluluu ülkelerinde gelir dalm e itsizliindeki art büyük ölçüde yaygn biçimdeki yolsuzluk ve rantç faaliyetlerden kaynaklanmaktadr. Gelir dalm e itsizliiyle yolsuzluk düzeyindeki yükseklik arasnda yüksek korelasyon vardr WORLD BANK, a.g.e. 26 WORLD BANK, Making Transition Work for Everyone:Poverty and Inequality in Europe and Central Asia, The World Bank, Washington.D.C.,2000, 27 WORLD BANK, a.g.e. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 177
14 SONUÇ Dönü üm sürecinde yer alan ülkelerin tümünde çkt düzeyinde, reform programlarnn uygulanmasyla birlikte geçi dönemi durgunluu olarak da adlandrlan bir dü ü kaydedilmi, zaman içinde kazanm sürecine girilmi tir. Çkt düzeyindeki dei im ülkelere göre farkllk göstermi tir. Büyüme performansndaki farkllk özellikle Dou Avrupa ve Bamsz Devletler Topluluu Ülkeleri arasnda belirgindir. Durgunluun süresi ve büyüklüü, Bamsz Devletler Topluluunda Dou Avrupa ya oranla iki misli yüksektir. Dou Avrupa Ülkelerinin ortalama GSMH s 1990 larn sonunda ba langçtaki düzeyine ula rken, Bamsz Devletler Topluluunda 2004 ylnda hala ba langç düzeyinin altndadr. Dönü üm sürecinde ortaya çkan temel eilimler ekonominin özelle mesi, d a açlma ve gelir dalmnda bozulma biçiminde belirginle mi tir. Bu eilimler de büyüme performansna benzer biçimde ülke gruplar arasnda farkllk göstermektedir. Özelle me açsndan dikkat çeken durum, belirli bir özelle tirme yöntemine bal olmakszn dönü üm ekonomilerinin tümünde özel mülkiyetin ve üretim kapasitesinin geli mesidir. GSMH içinde özel sektör paynn art hz Dou Avrupa ülkelerinde Bamsz Devletler Topluluu Ülkelerine oranla daha yüksektir. Dönü üm ekonomilerinde d ticaret, corafi dalm, hacim ve bile im açsndan d a açk piyasa ekonomisi dorultusunda dei im göstermi tir. Bu dei imin hz ve derinlii Dou Avrupa ülkelerinde daha yüksektir. Reform programlar dönü üm sürecindeki ülkelerde gelir dalm ve yoksulluk düzeyini olumsuz biçimde etkilemi tir. Gelir dalmndaki bozulmann büyüklüü Bamsz Devletler Topluluu Ülkelerinde Dou Avrupa ülkelerinin birkaç katdr. 178 Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005)
15 KAYNAKÇA BENNET J.,S. ESTRGN. VE J. MAW. (2001), Mass Privatisation and Partial State Ownership of Firms in Transition Economics, Discussion Paper no:2895, Centre For Economic Policy Research. EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTGON AND DEVELOPMENT (EBRD), (2004), Transition Report Update 2004, EBRD, London. EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTGON AND DEVELOPMENT (EBRD,(2004), Transition Report 2004, EBRD, London EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTGON AND DEVELOPMENT (EBRD,(2003), Transition Report 2003, EBRD, London EUROPEAN BANK FOR RECONSTRUCTGON AND DEVELOPMENT (EBRD), (1998), Transition Report 1998, EBRD, London ESTRGN, S., (2001), Competition and Corporate Governance in Transition, William Davidson Institute Working Paper Nr.431, WDI, University of Michigan, Michigan. SGMON, J. D., D. KAUFMAN VE A. SHLEGFER, (1997), Politics and Entrepreneurship in Transition Economies, William Davidson Institute Working Paper Nr.57, WDI, University of Michigan, Michigan. RATHERY, A. (2003), EU- Enlargement - What Next in Pan- European Context, Road Transport Conferance, May 2003, Budapest. WORLD BANK,. (2002), Transition:The First Ten Years : Analysis and Lessons For Eastern Europe and The Former Soviet Union, The World Bank, Washington.D.C. WORLD BANK, (2000), Making Transition Work for Everyone:Poverty and Inequality in Europe and Central Asia, The World Bank, Washington.D.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi,..B.F. Dergisi (C.VII,S.2, 2005) 179
M. Alper Demirbugan. Basic Tendencies Eastern European Countries and Commenwealth of Independent States in the Transition Process
Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkelerinin Ekonomik Dönüşüm Sürecinde Temel Eğilimler M. Alper Demirbugan Özet: Doğu Avrupa ve Asya da kolektif sistem içinde yer alan ülkelerde, 1989-1991
DetaylıDOĞU AVRUPA VE BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU ÜLKELERİNİN EKONOMİK DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE TEMEL EĞİLİMLER
DOĞU AVRUPA VE BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU ÜLKELERİNİN EKONOMİK DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE TEMEL EĞİLİMLER M.Alper DEMİRBUGAN (*) Özet: Doğu Avrupa ve Asya da kolektif sistem içinde yer alan ülkelerde, 1989-1991
DetaylıGEÇİŞ EKONOMİLERİNDE YENİ ÖZEL SEKTÖR GELİŞİMİNİN BÜYÜMEYE ETKİSİ
GEÇİŞ EKONOMİLERİNDE YENİ ÖZEL SEKTÖR GELİŞİMİNİN BÜYÜMEYE ETKİSİ M.Alper DEMİRBUGAN (*) Özet: Geçiş ekonomilerinde yeni özel sektör gelişimi ekonomik büyümenin kaynağını oluşturmaktadır. Ampirik veriler,
Detaylı8.1. Gelirler Genel Müdürlüğü Eğitim Merkezi Çalışmaları
8. EĞİTİM. 8.1. Gelirler Genel Müdürlüğü Eğitim Merkezi Çalışmaları 01.01.2001 31.12.2001 tarihleri arasında Gelirler Genel Müdürlüğü Eğitim Merkezi nce merkez ve taşra teşkilatlarında çalışan çeşitli
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Mart 2016 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2016 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk İki Ayında %3,7
DetaylıA N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:
A N A L Z Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: Sektör Mücahit ÖZDEM R May s 2015 Giri Geçen haftaki çal mam zda son aç klanan reel ekonomiye ili kin göstergeleri incelemi tik. Bu hafta ülkemiz
Detaylı01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ
01/05/2016 31/05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 03 08 03 Almanya 03 03 02 18 26 93 50 53 89 Arnavutluk 02 Avusturya 02 03 01 02 Belçika
DetaylıEV TEKSTİL SEKTÖRÜ 1. ÜRÜNÜN TANIMI: 2. TÜRKİYE DE ÜRETİM: 3. TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ:
EV TEKSTİL SEKTÖRÜ 1. ÜRÜNÜN TANIMI: Ev tekstili, genel olarak evleri dekore etmek amacıyla kullanılan ürünler olarak tanımlanmaktadır. Sentetik iplikler ve kumaşların yanı sıra, pamuk, keten, ipek ve
DetaylıEkonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
Ekonomik Rapor 2011 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 67. genel kurul 49 50 2. ULUSLARARASI MAL PİYASALARI 2008 yılında ABD de ipotekli konut kredisi piyasasında ortaya çıkan ve hızla tüm dünya ekonomilerinde
DetaylıKaynak : CIA World Factbook
Türk Plastik ve Mamulleri, Ambalaj Sektörü ve Plastik İşleme Makine Üreticileri İçin SIRBİSTAN Pazarının Değerlendirmesi GENEL BİLGİLER : Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV EIU tahminine göre Sırbistan
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Kasım 2015 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2015 EKİM İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Mart 2015 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2015 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME İlk İki Ayda 2,7 Milyar Dolarlık
DetaylıHABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23
HABER BÜLTENİ 02.09.2015 Sayı 23 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yıla göre düştü: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yıla göre düştü. Konya Hizmetler Sektörü
DetaylıR N İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ Ö Ü 2007 OCAK - EYLÜL İ HRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ R N İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ Ekim 2007 İÇİNDEKİLERİ İ YÖNETİCİ İ İ ÖZETİİ... iii Dünya
DetaylıKÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi
DÜNYADA VE TÜRK YEDE ENERJ VE KÖMÜRÜN GÖRÜNÜMÜ, PROJEKS YONLAR VE EM SYONLAR Mehmet GÜLER Maden Mühendisleri Odas Yönetim Kurulu Üyesi Dünya Dünya Kömür Rezervi Bölge Görünür Ç kar labilir Rezervler (Milyon
DetaylıKÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE
II. Bölüm KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE Doç. Dr. Olgun Kitapcı Akdeniz Üniversitesi, Pazarlama Bölümü 1 Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) BAZI KAVRAMLAR Bir ülke vatandaşlarının bir yıl için ürettikleri toplam mal
DetaylıPĐYASA EKONOMĐSĐNE GEÇĐŞ ÜLKELERĐNDE YOKSULLUK VE GELĐR EŞĐTSĐZLĐĞĐ
PĐYASA EKONOMĐSĐNE GEÇĐŞ ÜLKELERĐNDE YOKSULLUK VE GELĐR EŞĐTSĐZLĐĞĐ Doç.Dr.Güngör TURAN Yaşar Üniversitesi Đ.Đ.B.F. ÖZET SOVYET SONRASI PĐYASA EKONOMĐSĐNE GEÇĐŞ REFORMLA- RININ YOKSULLUK VE GELĐR EŞĐTSĐZLĐĞĐ
Detaylı2009 YILI UBAT AYINDA BÜTÇE G DERLER 25 M LYAR 808 M LYON TL, BÜTÇE GEL RLER 18 M LYAR 415 M LYON TL VE BÜTÇE AÇI I 7 M LYAR 393
UBAT 2009 DÖNEM 2009 YILI UBAT AYINDA BÜTÇE G DERLER 25 M LYAR 808 M LYON TL, BÜTÇE GEL RLER 18 M LYAR 415 M LYON TL VE BÜTÇE AÇI I 7 M LYAR 393 LYON TL OLARAK GERÇEKLE R. 2009 YILI UBAT AYINDA 9 M LYAR
DetaylıDeri ve Deri Ürünleri Sektörü
Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ YILI KASIM AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı Kasım ayında, Türkiye
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gelir Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu nun 31.12.2004-31.12.2005 dönemine ilişkin
DetaylıKONYA TİCARET ODASI İÇİNDEKİLER. 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ)
Eylül 2014 KONYA TİCARET ODASI İÇİNDEKİLER 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ) 3 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) 4 - Konya İstihdam İzleme Bülteni
Detaylı1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar:
01/01/2005-30/06/2005 DÖNEMNE LKN YAPI KRED EMEKLLK A.. GELR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI (DÖVZ) EMEKLLK YATIRIM FONU FAALYET RAPORU 1) Ekonominin Genel Durumu ve Piyasalar: 2005 yl gelimekte olan ülke
DetaylıDünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz
Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık
DetaylıTürkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili?
Türkiye de Dış Ticaret ve Dış Ticaret Finansmanı: İhracattaki Düşüşte Finansman Sıkıntısı Ne Kadar Etkili? Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti Hasan Çağlayan Dündar Araştırmacı Ayşegül Dinççağ Araştırmacı
DetaylıAVRUPA BĠRLĠĞĠ EKONOMĠSĠNE ĠLĠġKĠN ARA TAHMĠN RAPORU*
AVRUPA BĠRLĠĞĠ EKONOMĠSĠNE ĠLĠġKĠN ARA TAHMĠN RAPORU* Eylül 2011 Ankara * Bu çalıģma, Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Mali Konular Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Avrupa Ekonomisine ĠliĢkin Ara Tahmin
DetaylıTOHUMCULUK ÜRETİM. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0
TOHUMCULUK ÜRETİM Bilindiği üzere, tohumluklar tarımsal üretimin temel girdilerinin başında gelmekte olup, kaliteli tohum kullanımı, verimi ve üretimi artırmasının yanı sıra daha dayanıklı, daha az maliyetli
Detaylı2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU
Uzman - Berkalp Kaya 23.01.2017 berkalp.kaya@und.org.tr 2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Türk araçlarının taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi. İHRACAT TAŞIMALARI
DetaylıDeri ve Deri Ürünleri Sektörü 2015 Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu
Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 05/ DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ YILI AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı Nisan ayında, Türkiye
DetaylıPETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU
ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU ŞUBAT 2016 Şubat 2016 A. PETROL PİYASASI 1. Şubat Ayında Uluslararası Piyasalarda ve Türkiye de Ürün Fiyatlarının Seyri 1.1.
DetaylıEnerji Verimliliği: Yüzde 50 Çözüm
Enerji Verimliliği: Yüzde 50 Çözüm Almanya nın Büyümesi 4,000,000 3,500,000 3,000,000 2,500,000 2,000,000 Enerji Kullanımı Energy Use GSYH GDP 1,500,000 1,000,000 500,000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Detaylı2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara
AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2011) Ankara İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri
DetaylıTEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU
TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi OCAK-HAZİRAN 2018 İHRACAT VERİLERİ
DetaylıPETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU
ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU PETROL VE LPG PİYASASI FİYATLANDIRMA RAPORU OCAK 2015 Ocak 2015 A. PETROL PİYASASI : 1. Ocak Ayında Uluslararası Piyasalarda ve Türkiye de Ürün Fiyatlarının Seyri 1.1.
Detaylı01/03/ /03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ
01/03/2016 31/03/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ AKÇAKALE SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Bulgaristan 01 TOPLAMLAR: 01 ÇEŞME SINIR KAPISI Türkiye 15 01 TOPLAMLAR: 15
DetaylıHAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 Ekim 2014 İÇİNDEKİLER Giriş... 2 Dünya da Uluslararası Doğrudan Yatırım Trendi... 3 Yıllar
DetaylıA.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123
Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB
DetaylıMEYVE SULARI. Hazırlayan Nilüfer YILMAZ 2008. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
MEYVE SULARI Hazırlayan Nilüfer YILMAZ 2008 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi MEYVE SULARI Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Ürün Adı
DetaylıOCAK-KASIM 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ
20.12.2017 OCAK-KASIM 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Kasım toplamına bakıldığında 2016 yılında 1.085.426
DetaylıDEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER SEKTÖRÜ İHRACAT NOTLARI KASIM 2018 ( )
DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER SEKTÖRÜ İHRACAT NOTLARI KASIM 2018 (03.12.2018) TÜRKİYE DIŞ TİCARET VERİLERİ (KASIM 2018): 2018 Kasım ayı İhracatı: 15,5 Milyar USD (Bir önceki yıla göre % 9,5 artış) Demir
DetaylıFRESH2007 İSTANBUL TÜRKİYE NİN ESKİ DOĞU BLOKU ÜLKELERİNE YAŞ MEYVE SEBZE VE NARENCİYE İHRACATI
FRESH2007 İSTANBUL 6-8.06. 2007 TÜRKİYE NİN ESKİ DOĞU BLOKU ÜLKELERİNE YAŞ MEYVE SEBZE VE NARENCİYE İHRACATI - TURKEY FRESH FRUIT. VEGETABLE AND CITRUS EXPORTS TO THE FORMER EASTERN BLOC COUNTRIES Republic
DetaylıYERLİ ÜRETİCİLER TARAFINDAN ÇİN HALK CUMHURİYETİ MENŞELİ PVC İTHALATINA YÖNELİK YAPILAN KORUNMA ÖNLEMİ BAŞVURUSUNUN GİZLİ OLMAYAN ÖZETİ
YERLİ ÜRETİCİLER TARAFINDAN ÇİN HALK CUMHURİYETİ MENŞELİ PVC İTHALATINA YÖNELİK YAPILAN KORUNMA ÖNLEMİ BAŞVURUSUNUN GİZLİ OLMAYAN ÖZETİ 1. GİRİŞ... 1 2. BAŞVURUYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER... 1 2.1. Başvurunun
Detaylı3 1 x 2 ( ) 2 = E) f( x) ... Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln göstermek üzere, sigortal saysnn
SORU : Aada tanm verilen f fonksiyonlarndan hangisi denklemini her R için salar? f + = f t dt integral e A) f = e B) f = e C) f D) f = E) f = e ( ) = e ( ) SORU : Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln
DetaylıYURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ
YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ Uluslar arası marka tescil maliyetleri şu şekilde hesaplanır: 1) WIPO ücreti: Uluslar arası Fikri Mülkiyet Örgütü merkezi İsviçre'de bulunan, uluslararası marka başvurularının
DetaylıTÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA
TÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA Nurel KILIÇ Türk boya sektörü; Avrupa nın altıncı büyük boya üreticisi konumundadır. Türkiye de 50 yılı aşkın bir geçmişi olan boya sektörümüz, AB entegrasyon
DetaylıŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU
ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya
DetaylıTürkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler
tepav türkiye ekonomi politikaları araştırma vakfı Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler Prof. Dr. Serdar TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
DetaylıYOLSUZLUKLARIN ÖLÇÜLMESİ
Coşkun Can Aktan (Ed.) Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Yayınları, 00. YOLSUZLUKLARIN ÖLÇÜLMESİ Yolsuzluklar sadece ülkemizin değil tüm dünyanın sorunu. Dünyanın her ülkesinde az ya da
DetaylıAB ve sosyal politika: giri. Oturum 1: Roma dan Lizbon a
AB ve sosyal politika: giri Oturum 1: Roma dan Lizbon a AB entegrasyonu Gönüllü süreç Ba ms z Devletler ortak politikalar tasarlamak ve uygulamak amac yla uluslarüstü yap lara Uluslararas Antla malar yoluyla
Detaylı01/01/ /01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ
01/01/2016 31/01/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ KAPILARA GÖRE EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ ÇEŞME SINIR KAPISI Geçici Plaka İzni Geçiş Türkiye 01 04 TOPLAMLAR: 01 04 CİLVEGÖZÜ SINIR KAPISI Türkiye 582 16 TOPLAMLAR:
DetaylıMilli Gelir Büyümesinin Perde Arkası
2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde
DetaylıTÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN
DetaylıDünya Bankası. (ECA) Bölgesi Son Ekonomik Durum. Yıllık Toplantılar İstanbul 03 Ekim 2009
Dünya Bankası Avrupa ve Orta Asya (ECA) Bölgesi Son Ekonomik Durum Yıllık Toplantılar İstanbul 03 Ekim 2009 ECA nın 350 milyar $ dan fazla dış borcunun vadesi 2010 da geliyor Cari açık Vadesi gelen dış
DetaylıHALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1
2016 HALI SEKTÖRÜ Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2016 KASIM AYI İHRACAT PERFORMANSI 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde Türkiye nin toplam
DetaylıOCAK-EKİM 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ
17.11.2017 OCAK-EKİM 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Ekim toplamına bakıldığında 2016 yılında 971.086
DetaylıDünya Çavdar ve Yulaf Pazarı
Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya
DetaylıTÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
DetaylıMART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU
MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya
DetaylıOCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ
12.10.2017 OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Eylül toplamına bakıldığında 2016 yılında 849.247
DetaylıEği$mde Finansal Kaynakları Ar4rmak ve Yöne$şimi İyileş$rmek
Eği$mde Finansal Kaynakları Ar4rmak ve Yöne$şimi İyileş$rmek Dünya Bankası Kasım, 2013 Alberto Rodriguez, Ph.D. Eği$m Sektörü Yöne$cisi Avrupa ve Orta Asya Beceri talebini etkileyen faktörler Yeni Teknolojiler
DetaylıÖZEL SEKTÖR DI BORCU_2015 UBAT
ÖZEL SEKTÖR DI BORCU_ UBAT Doç.Dr.Mehmet Emin Altundemir 1 Sakarya Akademik Dan man Söz konusu veriler, özel sektörün yurt d ndan sa lad k sa ve uzun vadeli kredilerin borçlu ve alacakl bilgileri, döviz
DetaylıKamu Sermayeli İşletmelerde İyi Yönetişim. Mediha Ağar Dünya Bankası, Kıdemli Ekonomist Dünya Bankası
Kamu Sermayeli İşletmelerde İyi Yönetişim Mediha Ağar Dünya Bankası, Kıdemli Ekonomist Dünya Bankası Kamu işletmeleri gelişmiş e gelişmekte olan ülkelerde ekonomik açıdan önemli aktörlerdir Global olarak
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL
SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya
DetaylıDeri ve Deri Ürünleri Sektörü 2015 Haziran Ayı İhracat Bilgi Notu
Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Haziran Ayı İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 07/ DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ YILI AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı Haziran ayında, Türkiye
DetaylıDEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER SEKTÖRÜ İHRACAT NOTLARI Aralık ayı İhracatı: 13,9 Milyar USD (Bir önceki yıla göre % 0,4 artış)
DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER SEKTÖRÜ İHRACAT NOTLARI TÜRKİYE DIŞ TİCARET VERİLERİ (ARALIK 2018): 2018 Aralık ayı İhracatı: 13,9 Milyar USD (Bir önceki yıla göre % 0,4 artış) Demir ve Demir Dışı Metaller
DetaylıGTİP 9401: Ağaç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb. İşleme Makineleri
GTİP 9401: Ağaç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Plastik vb. İşleme Makineleri Mart 2009 Hazırlayan: U. GÜR GENEL KOD BİLGİSİ: 8465 GTIP koduna giren alt dallar ve ürünler: 8465 Ağaç, mantar, kemik, sert kauçuk,
Detaylı2016 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU
2016 AĞUSTOS DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 AĞUSTOS
Detaylı3201 Debagatte Kullanılan Bitkisel Menşeli Hülasalar Ve Türevleri. 3202 Debagatte Kullanılan Sentetik Organik, Anorganik Maddeler Müstahzarlar
SEKTÖRÜN TANIMI 32. fasılda ağırlıklı olarak çeşitli boyayıcı ürünler olmakla birlikte, deri ve deri işleme sektöründe (debagat) kullanılan malzemeler, macunlar vb. ürünler de söz konusu faslın içerisinde
DetaylıİTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE ve MEVZUAT ŞUBESİ
DERİ VE DERİ MAMULLERİ SEKTÖRÜ 2013 YILI OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE ve MEVZUAT ŞUBESİ TEMMUZ 2013 YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye Genel İhracatı ve Deri
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıHAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU
HAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Ocak-Haziran İhracat taşımalarımızın %49 u (~297.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %35 i (~208.000) Avrupa Ülkelerine, %16 sı ise (~100.000)
DetaylıNİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU
NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya
DetaylıZENTIVA YA BAKIŞ İÇİNDE NE OLDUĞU ÖNEMLİDİR
ZENTIVA YA BAKIŞ İÇİNDE NE OLDUĞU ÖNEMLİDİR Zentiva ya bakış Merkezi Avrupa nın kalbinde bulunan Zentiva, halen 32 pazarda faaliyet göstermekte ve hizmet verdiği hedef popülasyon 800 milyona yaklaşmaktadır.
DetaylıRekabet Teorisi ve Politikalar
Rekabet Teorisi ve Politikalar Berk KÜSBEC Bozok Üniversitesi berk.kusbeci@bozok.edu.tr 10 Aralk 2015 Berk KÜSBEC (Bozok) KT405 10 Aralk 2015 1 / 24 Overview Berk KÜSBEC (Bozok) KT405 10 Aralk 2015 2 /
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıKÜRESEL FİNANS KRİZİNİN TÜRKİYE YE ETKİLERİ
KÜRESEL FİNANS KRİZİNİN TÜRKİYE YE ETKİLERİ Sunuş Planı [ Auswirkungen der globalen Finanzkrise auf die Türkei ] Prof Dr sc pol Aykut Kibritçioğlu Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat
Detaylı2016 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU
2016 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 MAYIS / TÜRKİYE
DetaylıDEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER SEKTÖRÜ İHRACAT NOTLARI EKİM 2018 ( )
DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER SEKTÖRÜ İHRACAT NOTLARI EKİM 2018 (02.11.2018) TÜRKİYE DIŞ TİCARET VERİLERİ (EKİM 2018): 2018 Ekim ayı İhracatı: 15,7 Milyar USD (Bir önceki yıla göre % 13,1 artış) Demir ve
Detaylı1- Ekonominin Genel durumu
GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2014 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU 1- Ekonominin Genel durumu 2014 yılı TCMB nin Ocak ayında faizleri belirgin şekilde arttırmasıyla
Detaylı2015 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU
2015 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2015 MAYIS / TÜRKİYE
Detaylı01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ
01/08/2015 31/08/2015 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 02 08 03 01 Almanya 04 01 45 03 169 60 129 181 Avustralya 01 01 Avusturya 01 02 04 02
DetaylıUBES Y.U. I. GENEL B LG LER
STANBUL T CARET ODASI AVRUPA B RL VE ULUSLARARASI RL UBES MAKEDONYA ÜLKE RAPORU Nisan 2011 Y.U. I. GENEL B LG LER Resmi Ad : Makedonya Cumhuriyeti Yönetim ekli : Parlamenter Demokrasi Co rafi Konumu :
DetaylıPORTFÖY ÜRETİM ŞİRKETLERİNİN OLUŞTURULMASI VE ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI. Sefer BÜTÜN. EÜAŞ Genel Müdürü ÖZET:
PORTFÖY ÜRETİM ŞİRKETLERİNİN OLUŞTURULMASI VE ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI Sefer BÜTÜN EÜAŞ Genel Müdürü ÖZET: Mülkiyeti kamuya ait işletme hakları özel sektöre devredilmemiş
Detaylı2016 HAZİRAN DIŞ TİCARET RAPORU
2016 HAZİRAN DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2016 HAZİRAN
DetaylıMAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2016 yılı) GSYH Büyüme Hızı (%) (2016 yılı IV. Dönem) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Mart 2017) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Mayıs 2017) MAKROEKONOMİK
DetaylıOrtadoğu Ülkelerine Halı İhracatımız...13. Eski SSCB Ülkelerine Halı İhracatımız...14. Avrupa Birliği Ülkelerine Halı İhracatımız...
HALI SEKTÖRÜNÜN 2005 OCAK - ARALIK İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ Ş OCAK 2006 İÇİNDEKİLER DÜNYA EKONOMISINE GENEL BIR BAKIŞ...4 DÜNYA HALI PAZARI...6
Detaylı2017 YILI TÜRKİYE İHRACAT RAKAMLARI ADANA İLİ ÖZET ÇALIŞMASI
2017 YILI TÜRKİYE İHRACAT RAKAMLARI 04.01.2018 ADANA İLİ ÖZET ÇALIŞMASI SEKTÖREL BAZDA TÜRKİYE İHRACAT RAKAMLARI -1.000 $ 1-31 ARALIK 1 OCAK - 31 ARALIK SON 12 AYLIK SEKTÖRLER 2016 2017 2016 2017 1 2015-2016
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012
EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıMurahhas Aza. Denetimden Sorumlu Komite Üyesi. Denetimden Sorumlu Komite Üyesi. Denetleme Kurulu Üyesi
Sayfa No.1 1. Raporun Dönemi 01.01.2009 31.12.2009 2. Ortaklığın Ünvanı Makina Takım Endüstrisi A.Ş. 3. Yönetim ve Denetleme Kurulu Üyeleri Türk Ticaret Kanunu ve ilgili düzenlemeler gereğince Şirketimiz
DetaylıMAKROEKONOMİK GÖSTERGELER
Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2016 yılı) GSYH Büyüme Hızı (%) (2016 yılı IV. Dönem) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Ocak 2017) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Mart 2017) MAKROEKONOMİK
DetaylıTÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ
TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Haziran - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA
Detaylı2017 NİSAN DIŞ TİCARET RAPORU
2017 NİSAN DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2017 NİSAN / TÜRKİYE
DetaylıTR 71 BÖLGESİ 2013 YILI İHRACAT RAPORU AHİLER KALKINMA AJANSI
TR 71 BÖLGESİ 2013 YILI İHRACAT RAPORU AHİLER KALKINMA AJANSI NİSAN 2014 İçindekiler 2013 YILI İHRACAT RAKAMLARI HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME... 3 2013 YILI TR 71 BÖLGESİ İHRACAT PERFORMANSI... 4 AKSARAY...
DetaylıEkonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 11 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Çağlar Kuzlukluoğlu 1 DenizBank Ekonomi
DetaylıİÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR
İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri Safi Tasarruflar (özel sektör) 3. İşsizlik Oranı 30. Gayri Safi Tasarruflar (genel devlet)
Detaylı2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016
2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıCAM VE SERAMİK İNŞAAT MALZEMELERİ
CAM VE SERAMİK İNŞAAT MALZEMELERİ HS No: 6907, 6908, 6910, 7003, 7004, 7005, 7008, 7016, 7019 Cam ve seramik inşaat malzemeleri sektörü kapsamında başlıca ihraç ürünlerimiz refrakter (69.02), seramik yer
DetaylıEKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85
EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 i Bu sayıda; 2013 Cari Açık Verileri; 2013 Aralık Sanayi Üretimi; 2014 Ocak İşsizlik Ödemesi; S&P Görünüm Değişikliği kararı değerlendirilmiştir.
Detaylı