İÇİNDEKİLER. 69. HÂKKA SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler:...288

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Takdim Önsöz Giriş A) Kur ân-ı Kerîm in Kur ân daki İsimleri B) Kur ân-ı Kerîm in Kur ân daki Sıfatları C) Kur ân-ı Kerîm in Tarifi D) Âyet ve Sûrelerin Genel Özellikleri E) Kur ân ın Müfesser ve Müfessir Oluşu F) Kur ân-i Kerîm ile İletişimimiz G) Metodumuz H) Rivayetlerle İlgili Tutumumuz İ) Amacımız FÂTIHA SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı A) Fâtiha nın İsimleri B) Fâtiha nın Fazileti C) İsti âze Nedir? Niçin Gereklidir? Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyet: A) Besmele ile İlgili Genel Mülahazalar B) Besmele nin Anlamı ve Önemi Âyetler: A) İlk Konu: Yüce Allah a Hamd B) İkinci Konu: Kulluk ve Tevhîd İlânı C) Üçüncü Konu: Hidâyet İçin Dua Fâtiha Sûresinin Genel Mesajları MÜLK SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Bereket Kaynağı Oluşun Sonuçları B) İlâhî Kudret ve Kâfirlerin Akıbeti Âyetler: A) Cehennemin Bazı Özellikleri B) İnkârcıların Sorgulanması ve İtirafları C) Mü minlere Müjde ve Yüce Allah ın Eşsiz Bilgisi Âyetler: A) Rızık İmkânı ve Uyarılara İtibarsızlığın Sonu B) Yüce Allah ın Kudreti ve Bazı Mukayeseler Âyetler: A) Yaratılış Özelliklerine Dikkat Çekilmesi B) İnkâr ve Alayın Sonu: Azap C) Tevhid: İman ve Teslimiyet Mülk Sûresinin Genel Mesajları KALEM SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Vahye, İlme Yemin ve Hz. Peygamber in Konumu B) Gerçeğin Ortaya Çıkması Âyetler: A) Kimlere İtaat Edilmez? B) İnkârlarının Nedeni ve Sonuçları Âyetler: A) Bir Olay ve Nankörlüğün Göstergeleri B) Yaşanan Şok, Pişmanlıklar ve Sonuç Âyetler: A) Muttakilerin Ödülü ve Suçluların Durumu B) Suçlulara Yönelik Çeşitli Sorular Âyetler: A) Nankörlüğün Sonu B) Nankörlere İlâhî Gözdağı C) Son İki Hatırlatma Âyetler: A) Risalette Sabır ve Kararlılığın Önemi B) Küfrün Sonuçları ve Vahyin Konumu Kalem Sûresinin Genel Mesajları HÂKKA SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kıyâmet ve Onu Yalanlayan İki Kavim B) Semûd ve Âd Kavimlerinin Akıbetleri C) Firavun, Diğerleri ve Hz. Nûh Kavminin Akıbeti Âyetler: A) Son Saatle İlgili Bazı Gerçekler B) Mahşerde Yaşanacak Bazı Olaylar C) Defterini Sağdan Alacak Kişiler ve Ödülleri D) Defterini Soldan Alacakların Sıkıntıları ve Akıbetleri E) Cehennem Ortamı Âyetler: A) Vahyin Kaynağı C) Kur ân ın Özellikleri Hâkka Sûresinin Genel Mesajları ME ÂRIC SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Engellenemeyen Azap Nedir? B) Sabır Öğretisi-Kıyâmet İlişkisi C) Son Saat-Kıyamet-Âhiret Sürecinden Üç Sahne D) Mahşerde Fidye verme İsteği E) Fidye Girişiminin Karşılığı: Cehennem Âyetler: A) İnsanoğlunun Üç Olumsuz Özelliği B) Cennetliklerin Sekiz Özelliği Âyetler: A) Kâfirlerin Alaycılıkları ve Sonuçsuz İstekleri B) Mahşere Kadar Zaman Tanınması Me âric Sûresinin Genel Mesajları NÛH SÛRESI Sûrenin Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Hz. Nûh un Risaleti B) İlâhî Davete İcabetin Sonuçları C) Hz. Nûh un Tebliği ve Kavminin Tepkisi Âyetler: A) Bağışlanma Dileği ve Bazı Sonuçları B) Kâinat Kitabından Çeşitli Başlıklar Âyetler: A) İnkârcı Kavminin Tutumu ve Akıbetleri B) Hz. Nûh un Helak İsteği ve İki Duası Nûh Sûresinin Genel Mesajları

2 72. CINN SÛRESI Sûrenin Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Cinlerin Vahye Karşı Tutumu B) Bazı Cinlerin Olumsuz İnanışları Âyetler: A) Cinlerin Gökten Bilgi Dinleme Girişimleri B) Cinlerin Çeşitli İtirafları C) İman-İstikamet İlişkisi Âyetler: A) Doğru Yol-Nimet İlişkisi B) Tevhid ve Ona Karşı Girişimler C) Hz. Peygamber in Tevhîd Hassasiyeti Âyetler: A) Son Saat in Bilinemezliği B) Gayb-Risalet İlişkisi Cinn Sûresinin Genel Mesajları MÜZZEMMIL SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Hz. Peygamber i İnşa İlkeleri B) Vahyin Ağırlığı C) Zikr, Tebettül ve vekîl Kavramları Âyetler: A) İnkârcılara Nasıl Davranmalı? B) İnkârcılara İlâhî Kaynaklı Gözdağı C) Azabın Çeşitli Özellikleri Âyetler: Kur ân da Kıssalar ve Yer Alma Gerekçeleri Kur ân Kıssaları a) Kıssa Kelimesinin Anlamı b) Kıssa Kelimesinin Kur ân daki Kullanımı c) Kıssa-Tarih-Hikâye-Darb-ı Mesel İlişkisi d) Kıssaların Gerçekliği Meselesi e) Kur ân Kıssaları Kıssaların Tamamı mıdır? f) Kur ân da Zikri Geçen Kıssalar Kıssaların Anlatılma Gerekçeleri a) Nebî (as) ın Şahitliği, Firavun un Tutumu ve Akıbeti b) Kıyâmet ve Rabbe Giden Yolu Tercihin Önemi Âyet: A) Gece Kalkış ve Kur ân Kıraati B) Muhtemel Bazı Mazeretler C) Yapılması Gerekenler D) Sonuç Hakkında Bazı Değerlendirmeler Müzzemmil Sûresinin Genel Mesajları MÜDDESSIR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) El-Müddessir Ne Demektir? B) Vahyin Peygamber İnşasının İlkeleri Âyetler: A) Nâkûr a Üflenmesi B) Nankör İnsan Tipinin Özellikleri C) İnkârcının Nimete Karşı Tutumu ve Aldığı Cevap Âyetler: A) Vahiy Düşmanlığının Kişiye Yaptırdıkları B) Sekar Cehennemi ve Özellikleri C) Cehennem İşleticileri Âyetler: A) Üç Varlığa Yemin ve Dikkat Çekilen Uyarı B) Mahşer Şartları ve Yaşanacak İtiraflar C) Azaba Neden Olan Eylemler D) İnkârın Sonuçları Âyetler: A) İnkârcıların Vahye Karşı Olumsuz Tutumu B) Vahyin Gerçeği Hatırlatıcılığı ve Etki Alanı Müddessir Sûresinin Genel Mesajları KIYÂMET SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kıyâmetle İlgili Bazı Temel Kavramlar B) İnkârcıların Alaycılığı C) İnsanın Feryadı ve Alacağı Cevap D) Yargısız İnfaz Yapılmaması E) Hükmü Acele Bilme Çabaları ve Alınan Cevaplar Âyetler: A) Dünyayı Tercih ve Âhiretteki Yüzler B) İnkârcıların Ölüm Anındaki Durumu C) İnkârcı İnsanın Tutumu ve Korkunç Akıbeti D) İnsanın Yaratılış Kıyâmet Sûresinin Genel Mesajları İNSÂN SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Dehr Kavramı ve İnsanın Yaratılış Gayesi B) Hakikat Yolu C) İman ve Şirk Kavramları D) İnkârın Sonu E) Ebrâr Denilen İyilerin Ödülü F) Ödülle Buluşmanın Yolları Âyetler: A) Cennetteki Üç Ödül B) Cennetteki Çeşitli Nimetler C) En Büyük Ödül: Yüce Allah ın Takdir İfadesi Âyetler: A) Vahiy, Allah İçin Sabır, Zikir, Secde ve Tesbîh B) Aşırı Dünya Sevgisi C) Rabbe Götüren Yol: Kur ân İnsân Sûresinin Genel Mesajları MURSELÂT SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Vahyin Etkinliği B) Son Saat (Kıyâmet)İn Bazı Sahneleri C) Erteleme Hangi Gün Edir? D) Helaki Hak Edenlerin Akıbeti Âyetler: A) İnsanın Yaratılışı ve Ana Rahmi B) Çekim Merkezi: Yeryüzü Âyetler: A) Mahşerde Konuşma - İzin İlişkisi B) Mahşer Günü C) Muttakîlere verilecek Bazı Nimetler D) Suçlulara Yönelik Kınayıcı Hitap Murselât Sûresinin Genel Mesajları

3 İÇİNDEKİLER 78. NEBE SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Mekkelilerin Kafa Karışıklığı B) Dünyada Sunulan Çeşitli Nimetler C) Yedi Kat Gökler ve Güneş Âyetler: A) Mahşer Şartlarının Bir Kısmı B) Cehennem ve Bazı Özellikleri C) Azabın Gerekçeleri ve Suçluların Akıbeti Âyetler: A) Muttakîlerin Ödülleri ve Rahmân ın İkramı B) Mahşer Duruşması Nebe Sûresinin Genel Mesajları NAZI ÂT SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Yemine Konu Beş Şey B) Son Saat-Âhiret Sürecinde Yaşanacaklar C) İnkârcıların Alayı ve Korkunç Akıbetleri Âyetler: A) Yüce Allah ın Hz. Musa ya Seslenişi B) Firavun un Tepkisi ve Sonu C) Kıssa - İbret İlişkisi Âyetler: A) İnsanın ve Göğün Yaratılış Mukayesesi B) Yeryüzünün ve Dağların Yapısı Âyetler: A) Büyük Olay ve Yaşanacaklar B) Son Saat Nâzi ât Sûresinin Genel Mesajları ABESE SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Görme Engelliye Karşı Olumsuz Davranış B) Arınma - Öğüt İlişkisi C) Kendini Yeterli Görene Tebliğ Israrı D) Samimiyetle Gelene İlgisizlik Âyetler: A) İsteyenin Öğüt Alabilmesi B) Vahyin Özellikleri Âyetler: A) Nankör İnsan Tipi B) İnsanın Yaratılışı ve Hayat Serüveni Âyetler: A) Tabiat Kitabı B) Ürünler ve Yetiştirilme Nedenleri Âyetler: A) Mahşerden Sahneler B) Oluşacak Yüz İfadeleri Abese Sûresinin Genel Mesajları TEKVÎR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Son Saat (Kıyamet) Sahneleri B) Bu Sahnelerin Seçilme Nedeni Âyetler: A) Mahşer Sahneleri B) Mahşer - Bilgilenme İlişkisi Âyetler: A) Birkaç Varlığa Yemin B) Kur ân-cebrâîl (As) İlişkisi Âyetler: A) Hz. Peygamber ve Vahiy B) Hatırlatma - İstikamet İlişkisi Tekvîr Sûresinin Genel Mesajları İNFITÂR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Mahşer in Özellikleri B) Cömert Rabbe Karşı Nankörlük Âyetler: A) Hesabın Yalanlanması ve Amellerin Yazılması B) İyilerin ve Kötülerin Durumu C) Yüce Allah ın Mutlak Hükümranlığı İnfitâr Sûresinin Genel Mesajları MUTAFFIFÛN SÛRESI Sûrenin Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Yolsuzluk-Âhirete İmansızlık İlişkisi B) Füccâr - Siccîn İlişkisi C) İnkârın Sonuçları Âyetler: A) Ebrâr - Illiyyûn İlişkisi B) Cennetteki Bir Başka Ödül Âyetler: A) Suçluların Tutumu ve Konumu B) Müminlerin Âhiretteki Durumu Mutaffifûn Sûresinin Genel Mesajları İNŞIKÂK SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler:

4 A) Kıyâmet Sonrası Göklerin Durumu B) Tercihler ve Âhiretteki Sonuçları Âyetler: A) Âhirete Dikkat Çeken Yeminler B) İnkârın Sonuçları C) İmân - Sâlih Amel - Ödül İlişkisi İnşikâk Sûresinin Genel Mesajları BURÛC SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Bazı Varlıklara Yemin B) Uhdûd (Çukur) Halkının Tutumu C) Çukur Kazmalarının Nedeni D) Eziyet - Tevbe İlişkisi Âyetler: A) Yüce Allah ın Bazı Sıfatları B) Azgınlık ve Sonuçları C) Vahiy - Değer İlişkisi Burûc Sûresinin Genel Mesajları TÂRIK SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Târık Ne Demektir? B) İnsanın Yaratılışı C) Mahşerde Yeniden Yaratılış Âyetler: A) Göğe ve Yeryüzüne Yemin B) Kur ân Nedir? Ne Değildir? C) Kâfirlere Zaman Tanınması Târık Sûresinin Genel Mesajları A LÂ SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Tesbîhin Önemi B) Yüce Allah ın Bazı Sıfatları Âyetler: A) Okutmanın ve Unutmamanın Anlamı B) Öğüt vermenin Hükmü ve Yararları C) Hatırlatmalardan Kaçmanın Sonuçları Âyetler: A) Kurtuluşun Üç Temel Şartı B) Dünya ile Âhiretin Karşılaştırılması C) İlâhî Mesajlardaki Misyon Birlikteliği A lâ Sûresinin Genel Mesajları ĞÂŞIYE SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyet: A) Kıyâmet ve Cehennemliklerin Özellikleri B) Cennetliklerin ve Cennetin Özellikleri Âyetler: A) Kâinat Kitabından Dört Başlık B) Hz. Peygamber in Görevi ve Kâfirlerin Akıbeti Ğâşiye Sûresinin Genel Mesajları FECR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kur ân ın Aydınlığı B) Yeminlerin Mesajı Âyetler: A) Tarihten Üç Zorba Örneği B) Helak Edilenlerin Ortak Özellikleri C) Azgınlara Karşı Yüce Allah ın İki Sıfatı Âyetler: A) Nankör İnsanın Yanlış Değerlendirmeleri B) Yapması Gerektiği Halde Yapmadıkları C) Yapmaması Gerektiği Halde Yaptıkları Âyetler: A) Son Saat ve Sonrasında Yaşanacaklar B) Gecikmiş Hatırlama ve Pişmanlık C) Yüce Allah ın Azabının Şiddeti Âyetler: A) Huzura Kavuşmuş İnsanın Ödülleri B) Âyetlerin Nankör İnsanlara Yönelik Hitabı Fecr Sûresinin Genel Mesajları BELED SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Yemin ve İnsanın Yapısı B) Nankör İnsanın Bazı Anlamsız Düşünceleri C) İnsanın Bazı Özellikleri Âyetler: A) El- Akabeh ve Onu Tırmanmanın Yolları B) Konunun İnanç Boyutu C) İki Türlü Akıbet Beled Sûresinin Genel Mesajları ŞEMS SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Yedi Varlığa Yemin B) İlâhî Program: Fucûr ve Takvâ Âyetler: A) Semûd Kavmi, Azgınlıkları ve Sonları B) Semûd Kavminin Psikolojisi Şems Sûresinin Genel Mesajları LEYL SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Üç Varlığa Yemin B) Üç Âyetin Ortak Mesajı Âyetler: A) İnsanların Davranışları B) Hidâyet ve Kâinatın Sahibi Âyetler: A) Ateşe Karşı Uyarı ve Azgınlığın Sonu B) Duyarlılık, Gerekleri ve Akıbet Leyl Sûresinin Genel Mesajları

5 93. DUHÂ SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Bütün Zamanları İçeren İki Yemin B) Hz. Peygamber in Moralinin Yükseltilmesi Âyetler: A) Nebî (As) A Risalet Öncesinde verilen Bazı Nimetler B) Hz. Peygamber i İnşada Üç Konu Duhâ Sûresinin Mesajları İNŞIRÂH SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Hz. Peygamber e verilen Çeşitli Nimetler B) Hz. Peygamber i İnşada İki Konu İnşirâh Sûresinin Genel Mesajları TÎN SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Dört Yöreye Yemin B) En Güzel Yaratılış C) Yargılanmayı İnkâr ve Allah ın Hüküm vericiliği Tîn Sûresinin Genel Mesajları ALAK SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri A) Vahyin Nüzûl (İniş) Sebebi B) İslâm ın İlk Emri: Kıraat Etmek Âyetler: A) İnsanın Azgınlaşması B) İbadete Engel Olmak C) Yalanlama Yüce Allah ı Dikkate Almama Âyetler: A) Yalancı Alından Yakalamak B) Taraftar Toplama Şantajına Cevap Alak Sûresinin Genel Mesajları KADR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kur ân ın İnzâl İ B) Kadir Gecesi nin Özellikleri C) Kadr Sûresi ve Kadir Gecesi Hakkında Kadr Sûresinin Genel Mesajları BEYYINE SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Nankörlüğe Peygamberle Müdahale B) El-Beyyine Nedir? Âyetler: A) Ehl-İ Kitâb ın Tefrikaya Düşme Nedeni B) İlâhî Mesajın Evrensel İlkeleri C) Dosdoğru Din Âyetler: A) İnkârın Sonu: Cehennem B) İman ve Sâlih Amelin Sonu: Cennet C) Allah a Saygı Beyyine Sûresinin Genel Mesajları ZILZÂL SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Son Saat - Âhiret Süreci B) Yeryüzünün Konuşması C) Diriltilme ve Amellerin Görülmesi Zilzâl Sûresinin Genel Mesajları ÂDIYÂT SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) İlk Beş Âyet Övgü Mü, Yergi Mi? B) Düşmanlık İnsana Neler Yaptırır? Âyetler: A) İnkârcı İnsanın Bazı Özellikleri B) Gerçeklerin Ortaya Dökülmesi Âdiyât Sûresinin Genel Mesajları KÂRI A SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kâri a Nedir? B) Son Saat in Dehşeti Âyetler: Mîzân: Mahşer Terazisi Kâri a Sûresinin Genel Mesajları TEKÂSÜR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Mala Aşırı Düşkünlüğün Sonu B) Kabir Ziyaretinin Amacı Âyetler: A) Gerçeğin Farkına Varılması B) Âhirette Gerçeğin Görülmesi Tekâsür Sûresinin Genel Mesajları ASR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Zaman - Ziyan İlişkisi B) Ziyandan Kurtulmanın Yolu Asr Sûresinin Genel Mesajları HÜMEZE SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri

6 1-9. Âyetler: A) Alay - Mal İlişkisi B) Hutame: Alay ve Mala Tapmanın Sonu Hümeze Sûresinin Genel Mesajları FÎL SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Fil Olayı ve Boşa Giden Tuzaklar B) Fîl Ordusu Nasıl Perişan Edildi? Fîl Sûresinin Genel Mesajları KUREYŞ SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Bismillâhirrahmânirrahîm Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kureyş in Emniyeti B) Kulluk Görevi Kureyş Sûresinin Genel Mesajları MÂ ÛN SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Dini İnkârın Bazı Özellikleri B) Sahte İbadet Gösterileri Mâ ûn Sûresinin Genel Mesajları KEVSER SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Kevser ve Kulluk B) Suçlama - Ebter İlişkisi Kevser Sûresinin Genel Mesajları KÂFIRÛN SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Tevhîd - Şirk Karşıtlığı B) Herkesin Yaptığı Kendine Kâfirûn Sûresinin Genel Mesajları NASR SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Sûrenin İniş Zamanı B) Allah ın Yardımı ve Zafer Nasr Sûresinin Genel Mesajları MESED/TEBBET SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Ebû Leheb: Kınamanın Konusu B) Ebû Leheb in ve Eşinin Akıbeti Mesed Sûresinin Genel Mesajları İHLÂS SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Bir İsim, İki Sıfat B) Yüce Allah İçin Üç İmkânsızlık İhlâs Sûresinin Genel Mesajları FELAK SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Sığınılacak Makam: Yüce Allah B) Şerlerinden Sığınılacak Bazı Varlıklar Felak Sûresinin Genel Mesajları NÂS SÛRESI Sûrenin Genel Tanıtımı Sûrenin Meâli Âyetlerin Tefsîri Âyetler: A) Yüce Allah ın Üç Sıfatı B) Sığınılması Gereken Şer Nâs Sûresinin Genel Mesajları

7 TAKDİM Allah a hamd, Rasulüne salât, Kur an ı okuma, anlama, anlatma ve yaşama konusunda cehd ü gayret gösteren Kur an âşıklarına selam olsun. Mehmet Okuyan Hoca, fakirden Kısa Sûrelerin Tefsiri ne dair yazdığı kıymetli esere takdim yazmamı arzu etti. Bu vesileyle esere göz gezdirdiğimde, Kur an âşıkları adına sevindim. Zira ortaya gerçekten değerli bir tefsir çalışması çıkmıştı. Mehmet Okuyan ı, başka hiçbir kitabı Allah ın kitabının önüne geçirmeyen bir ilim adamı olarak tanıdım. Hz. Ali nin Âlim kimdir? sorusuna verdiği cevap da öyle değil miydi: Âlim, Allah ın Kitabı nın önüne başka hiçbir kitabı geçirmeyendir. Bazı insanlar vardır tanıyıncaya kadar sevilirler, bazı insanlar da vardır tanıdıkça sevilirler. O, benim için tanıdıkça sevilen bir dost oldu. Mehmet Hoca ile tanışmamız, mealimizin tamamlandığı yılda gerçekleşti. Yani bizi Kur an dost kıldı. Hayat Kitabı Kur an/gerekçeli Meal-Tefsir i, basımından evvel okuması için gönderdiğim ilim adamı dostlarımdan biri de oydu. Onun Kur an söz konusu olunca, bağrından çıktığı Karadeniz in akarsuları gibi nasıl coşup taştığını, işte bu vesileyle öğrendim. Meali didik didik okumuş bir halde çıkıp geldi. Evimizde saatler boyu baş başa müzakere ettik. Mehmet Hoca yı gözümde ve gönlümde bir başka yere yerleştiren asıl büyük jesti, yakın dostlarından öğrenecek ve şoke olacaktım. Meğerse o, bizim meali okuduktan sonra bitirmek üzere olduğu mealini yayımlamaktan vazgeçmiş. Onun bu kararını başkalarından öğrenip kendisine doğrulatınca, ne diyeceğimi bilemedim. Ancak Ziya Paşa nın o ünlü mısraını mırıldanabildim: Âferîn himmetine âsâf-ı âl-i kadrin. Elbet bu az bulunur kadirşinaslığın değerini ancak erbabı takdir eder. Kısa Sûrelerin Tefsiri, adından da anlaşılacağı gibi, Kur an ın son cüzünü tefsir etmeyi amaçlayan emek mahsulü bir çalışma. Tefsirin ele aldığı sûreler, mü minlerin namazlarda okuduğu ve dinlediği sûreler. Bu, eserin güncel değerini ve önemini ikiye katlayan bir husus. Zira nasıl namaz ruh ve cesetten müteşekkilse, vahiy de öyledir. Vahyin cesedini lafız, ruhunu

8 mana teşkil eder. Vahyin manasını bir yana bırakarak sadece lafzına itibar etmek, elbette vahyi ruhsuz bir ceset gibi telakki etmektir. Bu telakki vahyi ölüme terk etmekle eşdeğerdir. Oysa vahyin amacı hayat vermektir. Kısa Sûrelerin Tefsîri ni dil açısından gayet sade ve anlaşılır buldum. Mehmet Okuyan Hoca Kur an ın Kur an la tefsirini öncelemiş. Bu bir tefsir için önemli bir hususiyet. Hadislerden ve klasik-modern tüm tefsirlerden de istifade etmiş. Her sûrenin başında genel bir tanıtımın ve sonunda Sûrenin Genel Mesajları nın yer alması ayrı bir güzellik katmış. Çalışmanın en özgün tarafı, âyet gruplarının konu konu ele alınıp işlenmesi. Böylece o âyetlerle muhataba hangi mesajın verildiği dile getirilmiş. Tefsirdeki sıralama bilinen bir nüzul cetvelini aynen esas almamış. Müellif kendine has bir sıra gözetmiş. Hiç şüphesiz, Kur an ın anlamını önceleyen bir okuma için tercihe şayan olan nüzul tertibini gözeterek yapılan okumadır. Zaten bu eser de bu yöntemi tercih etmiş. * * * Sevgili dostumu Kur an ın anlaşılması yolunda gösterdiği bu üstün gayretten dolayı tebrik ediyorum. Rabbimden onu ve bizi Kur an ın kalbinde haşretmesini niyaz ediyorum. Onu ve bu salih amelini, bir ilim ve Kur an aşığı olan rahmetli peder-i âlilerinin yaşayan ameli kılmasını temenni ediyorum. Biz müellifin Kur an a hizmetine şahidiz. Rabbim de şahid olsun. Mustafa İslâmoğlu Mart 2010, İstanbul

9 ÖNSÖZ İlâhî! Hamdini sözüme sertâc ettim; zikrini kalbime mi râc ettim; Kitâb ını kendime minhâc ettim. Ben yoktum var ettin; varlığından haberdar ettin; aşkınla gönlümü bîkarar ettin. Yardımına sığındım, kapına geldim; hidâyetine sığındım, lütfuna geldim. Kulluk edemedim, affına geldim. Şaşırtma beni, doğruyu söylet; neş eni duyur, hakikati öğret. Sen duyurmazsan ben duyamam; Sen söyletmezsen ben söyleyemem; Sen sevdirmezsen ben sevemem. Sevdir bize hep sevdiklerini; yerdir bize hep yerdiklerini; yâr et bize erdirdiklerini. Sevdin habibini, kâinata sevdirdin. Sevdin de risâlet hırkasını giydirdin; Makâm-ı İbrâhim den Makâm-ı Mahmûd a erdirdin; Server-i Asfiyâ kıldın; Hâtem-i Enbiyâ kıldın; Muhammed Mustafa kıldın. Salâtü selâm, her türlü ikrâm ve saygı ona, âline, sevdiklerine, sahâbîlerine ve onun peşinden gidenlere olsun yârabb! Merhum Elmalılı nın bu duasına içtenlikle âmîn diyoruz. Kur ân ı anlamak, yaşamak ve anlatmak her Müslümanın görevidir; çünkü Kur ân, bir mektup olarak insanlığa gönderilmiş son ilâhî mesajdır. Bu mesajın gönderiliş gayesi, insanın kendisini, canlı-cansız çevresini ve Yüce Allah ı tanıması, onlara karşı görev ve sorumluluklarını bilmesi, kendisi, çevresi ve yaratıcısıyla uyumlu bir hayat yaşamayı başarmasıdır. Bunun için öncelikle kendisinden istenenleri iyice bilmesi gerekir. İnsan, bilmediği veya yanlış ya da eksik bildiği şeyi doğru yaşayamaz. İlâhî rehber olan Kur ân, insanlık için bir yol haritasıdır; Yüce Allah ın rızası sadece onunla kazanılır ve sonunda Allah ın izniyle âhirette cennet ödülüyle buluşturulmak mümkün olur. Günümüzde Müslümanların önemli bir bölümü, hatta çoğunluğu, hakikati Kur ân da değil, başka yerlerde aramaktadırlar. Yüce Allah ın nûrunu kendisine ışık edinmeyen bu insanlar, gece lambalarını güneş sanmakta, hakkın güneşinden uzak yaşayarak karanlıklarla avunmakta, dahası ışıksız kaldıklarını bile anlayamamaktadırlar. Misyonu insanları karanlıklardan aydınlığa çıkarmak şeklinde belirlenen ve bir ismi de nûr olan Kur ân-ı Kerîm, bu özelliğiyle insanlığın istifadesine sunulmuş son ilâhî mesajdır ve kendisinden yararlanılmasını beklemektedir. Kur ân, sözlerin en güzelidir; yani en güzel sözdür; çünkü En Güzel in

10 10 Kısa Sûrelerin Tefsîri- I sözüdür. Gerçek Güzel i sevenler, O nun sözüne itibar etmelidirler. Müslümanların önemli bir bölümü en güzel sözü takip etmek yerine, takip ettikleri sözleri güzelleştirmeye çalışıyorlar. Ne kadar çalışılsa da başkasına ait sözler Yüce Allah ın kelamı kadar değerli olamazlar. Hz. Peygamber in ölümsüz tanımıyla, Yüce Allah ın kelamının diğer sözlere olan üstünlüğü, Allah ın yaratıklara olan üstünlüğü gibidir. İşte bu eşsiz ilâhî kelâmı anlamak ve hayatımıza okuyup taşımak için elimizden gelen çabayı ortaya koymanın mütevazi bir ürünü olsun diye Kur ân ı yorumlamaya çalışıyoruz. Amacımız, Rabbimizin rızasını kazanmaya gayret etmek ve karınca misali bu yolda olduğumuzu ortaya koymaktır. Elbette çok büyük ve çok zor, ancak bir o kadar da onurlu, şerefli ve haysiyetli bir meşguliyet olan tefsir yazmak, sorumluluk gerektiren bir iştir. Rabbimiz acaba bize ne diyor, bizden ne yapmamızı istiyor?, Rabbimizin kelamına bizim cevabımız nasıl olmalıdır?, Biz ne yaparsak sorumluluğumuzu yerine getirmede küçük de olsa bir adım atmış oluruz? gibi sorulara âcizane bir cevabımız olsun istedik. Kalem sûresinin ilk âyetinde Nûn a (hokkaya), kaleme ve satır satır yazdıklarına yemin edilmekte, okumanın yanında yazmaya, yazıya ve yazılan şeylere vurgu yapılmakta, dolayısıyla bütün bunların şahit tutulacağına dikkat çekilmektedir. Bu âleme sahip olmaya değil, şahit olmaya ve hak yolunda şahitlerimizi çoğaltmaya geldik; bu noktada yazdıklarımız şahidimiz olsun istedik. İşte bu naçiz çalışma sadece ve sadece bu duygunun satırlara dökülmüş halidir. İlk baskısını Fâtiha ve Duhâ-Nâs Arası Kısa Sûrelerin Tefsîri adıyla kaleme aldığımız Kur ân çalışmalarımızı devam ettirmek üzere, Kısa Sûreler i incelemeye çalıştık. İlk kitabımızı okuyan değerli Kur ân dostlarından gelen olumlu tepkiler üzerine, bu doğrultuda çalışmaya devam kararı aldık. İlkini, Kur ân ın anlamı hakkında ilk defa bilgi sahibi olacak kardeşlerimize yönelik olarak kaleme aldığımız için, orada detay denebilecek yorumlar yapmaktan kaçınmıştık. Ancak sûreleri devam ettirme kararımız doğrultusunda, bu defa çalışmalarımızı bir sistem üzere şekillendirme ihtiyacı hissettik. Kısa Sûreler in en kısalarından başlayıp, yine kısa sûrelerin orta uzunlukta olanlarını ve bunların kısmen en uzun olanlarını da içerecek şekilde bir yol haritası belirledik. Bu amaçla hem bu kitabın devam eden baskılarını yapma ihtiyacı duyduk; hem de Kur ân ın cüzlerini iki kitap halinde hazırlama yoluna gittik.

11 Önsöz 11 Çalışmamıza Fâtiha ile başlamamızın bir nedeni, onun bütün sûre olarak ilk indirilen sûre olmasıdır; diğer sebep ise, âyet sayısının kısa sûreler isimlendirmesine uygun oluşudur. Bu iki ciltlik çalışmamızda Fâtiha dâhil, toplam 49 kısa sûreyi ele almaya çalıştık. Fâtiha dan sonra sırasıyla 29 ve 30. cüzü ele aldık. Bu çalışmada okuyucuya kolaylık olsun diye, her bir sûrede ele alınan konuları başlıklar halinde incelemeye çalıştık. Ayrıca, âyetleri incelerken bazen detaya girdiğimiz için sûrenin mesajını takipte zorluk yaşanabilir diye, bu defa her sûrenin sonuna Sûrenin Genel Mesajları diye bir başlık açmayı uygun gördük. Kur ân ı anlamadaki genel metodumuz, Kur ân ın yine ve öncelikle Kur ân la anlaşılması olduğu için, mesajları incelerken, konuyla ilgili bütün âyetleri dikkate alarak fikir sahibi olmaya çalıştık. Ayrıca zaman zaman sahih hadislerden de yararlandık. Bu arada eski âlimlerimizin eserlerinden ve günümüz âlimlerinin görüşlerinden de istifade ettik. Bazen tümevarım metodu na başvursak da, genelde tümdengelim yöntemi ni kullandık. Çalışmamızın bu hali almasında emeği geçen ve bundan yararlanacak bütün Kur ân dostlarına Cenâb-ı Hakk tan ecirler ihsan etmesini niyaz ediyoruz. Yüce Allah onları da bütün inananları da Kur ân ın dostu ve yârânı eylesin. Kardeşlerimiz bu satırları okuduğunda onların amel defterlerine sevap yazılırken, bizim amel defterimiz için de ilâhî bir kopya kâğıdının devrede olduğuna inanmaktayız. İnsan olmak, hatalı ve eksik olmayı beraberinde getirir. Hataları düzeltmek için kardeşlerimizin katkısı bizler için ufuk açıcı olacaktır. Rabbimizden niyazımız, bizi de razı oldukları arasına katması ve Kitabını anlamada başarılı kılmasıdır. Gayret bizden, başarı Rabbimizdendir. Mehmet OKUYAN