FİLDİŞİ SAHİLİ ÜLKE RAPORU

Transkript

1 FİLDİŞİ SAHİLİ ÜLKE RAPORU

2

3 Sahili Sahili ÜLKE RAPORU Hazırlayan: Batuhan UYSAL T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Ülkeler Masası Uzmanı 1

4 Ülke Raporu GENEL BİLGİLER Coğrafi Konum Yüzölçümü km 2 olan Sahili, Atlantik Okyanusunda 515 km uzunluğunda kıyı şeridine sahiptir. Batıda Liberya ile Gine, kuzeyinde Mali ve Burkina Faso ve doğusunda Gana ile komşu olup, sınır uzunluğu km dir. Ülkenin en büyük şehri olan Abidjan, kıyı şeridinde yer almakta olup aynı zamanda ticaretin başkentidir. Ülkenin iç kısmında yer alan Yamoussoukor ise ülkenin resmi başkentidir. Ülke, kuzey batıdaki dağlar haricinde genelde düz bir coğrafyaya sahiptir. Güneyinde ormanlar, kuzeyinde ise savanalar vardır. Sahili nin güney kıyılarında tropikal, kuzey bölgelerinde ise yarı kurak iklim yaşanmaktadır. Ülkenin başlıca şehri olan Abidjan da sıcaklık çok fazla değişmemekte, bütün bir yıl sıcaklık derece arasında seyretmektedir. En çok yağışın olduğu ay Haziran dır. Siyasi ve İdari Yapı 2000 yılından itibaren, devlet başkanı mevcut anayasaya göre en fazla iki kere olmak üzere beş yıllık dönem için halkoylaması ile seçilmekte olup devlet başkanı aynı zamanda silahlı kuvvetlerin de başkomutanıdır. Devlet başkanı hükümetin başkanı olan ve kabineyi oluşturan başbakanı atamaktadır. Yasama, tek meclis olan 225 üye sahip Ulusal Meclisten oluşmaktadır. En son başkanlık seçimleri 2010 yılında yapılmıştır. Seçim sonuçlarına göre seçimi kaybeden eski devlet başkanı Laurent Gbagbo görevini bırakmamasından dolayı siyasi kriz yaşanmıştır yılından bu yana Alassane Ouattara devlet başkanı, 2007 den beri ise Guillaume Sorro başbakandır. 2

5 Sahili Nüfus ve İstihdam 21 milyon nüfuslu Sahili nde nüfusun çoğu ülkenin güney kıyı bölgesinde yoğunlaşmıştır. Genç nüfusa sahip Sahili nde nüfusun yaklaşık %40 ı 15 yaş altında olup medyan yaşı 20 yaşın altında seyretmektedir. Ülke yaklaşık 4 etnik bölge bulunmaktadır; Akan etnik grubu ülkenin doğu ve güney doğu bölgesinde, Kru halkı güney batı bölgesinde, Voltaic halkı kuzey doğu bölgesinde ve Mande halkı ise batı ve kuzey batı bölgesinde yaşamaktadır. En büyük etnik grup Akanlardır ve nüfusun %42 sini oluşturmaktadır. Bunu %25 nüfusla Mandeler, %18 nüfusla Voltaicler ve %11 nüfusla da Krulular takip etmektedir. Komşu ülkelerden özellikle Burkina Faso, Mali, Liberya, Gana dan çok fazla göç almaktadır. Ülkede zaman zaman etnik çatışmalar da yaşanmaktadır. Doğal Kaynaklar ve Çevre Dünyanın en büyük kakao çekirdeği üreticisi olan Sahili nde yılda 1,5 milyon ton üretim gerçekleştirilmektedir. Son on yılda, yıllık ortalama 1,2-1,4 milyon ton arasında üretim yapılmaktadır. Sahili tatlı patates ve kaju fıstığında dünyanın üçüncü büyük üreticisi konumundadır. Aynı zamanda kola cevizinde dünyanın en büyük ikinci, Brezilya cevizinde ise en büyük üçüncü üreticisidir. Ayrıca dünyadaki en iyi 15 kahve üreticisi içinde yer alan Sahili, palm yağında da dünyada yedinci büyük üreticidir. Sahili günlük yaklaşık varil petrol üretimiyle dünyada 58. sırada yer almaktadır. Kanıtlanmış petrol rezervi 100 milyon varildir. Doğal gaz üretiminde dünyada 66. sıradadır. Ayrıca son yıllarda altın üretiminde de artış yaşanmıştır. Ülkenin en önemli ve Batı Afrika nın en büyük limanlarından biri Abidjan dadır. 3

6 Ülke Raporu GENEL EKONOMİK DURUM Ekonomik Yapı Sahili nin ekonomisi büyük ölçüde tarıma ve buna bağlı faaliyetlere dayalıdır. Kakao çekirdeği, kahve ve palm yağında dünyanın en önemli ihracatçısı olduğundan ekonomisi bu ürünlerin uluslararası fiyat dalgalanmalarından ve iklim koşullarından etkilenmektedir. Tarım ürünlerinin yanında ülke ekonomisine altın üretiminin katkısı da oldukça fazladır. Para Politikası Sahili, Frank Bölgesi Bölgesel Grubunun Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) üyesidir. Sahili nin para politikası, sekiz üye ülkedeki enflasyon hedeflemesi önceliğine sahip olan Bölgesel Merkez Bankası (BCEAO) tarafından belirlenmektedir. BCEAO nun politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından oldukça fazla etkilenmektedir. Ekonomik Performans Sahili, Batı Afrika Ekonomik ve Para Birliği nin (WAEMU) en büyük üye ülkesi olup, 2011 yılına kadar kişi başına gelirde pozitif büyüme elde eden Sahili, 2011 yılında yaşanan iç savaş nedeniyle reel GSYİH si %4,7 daralmıştır. Son dönemde %8 in üzerinde büyüyen ekonominin, önümüzdeki kısa dönemde %7 nin üzerinde büyümesi beklenmektedir. 4

7 Sahili Kamu ve özel yatırımlar kriz öncesi seviyelerde seyretmektedir ve hatta yatırımlar artmaya bile başlamıştır. Kamu yatırımları daha çok hasar görmüş altyapılara yönlendirilmiştir. Ayrıca eğitim ve sağlık alanında harcamalar dahi öngörülmüştür. Sahili için yolsuzluk ciddi bir sorundur. Analistlere göre, borçlar hükümet gelirinin %56 sını; kamu borçları ise GSYH nin %66,1 ini oluşturmaktadır. Seçim sonrası çıkan kriz nedeniyle iç ve dış borçlarda artış olmuş ancak daha sonra kredi kuruluşları ile yapılan müzakereler sonucunda dış borçlar yapılandırılabilmiştir. DIŞ TİCARET Genel Durum Sahili dış ticaret fazlası veren bir ülkedir yılında ihracat 8,8 milyar dolar, ithalat ise 6,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Her yıl dış ticaret fazlası veren Sahili nin 2013 yılı dış ticaret fazlası 2,6 milyar dolar olmuştur. Batı Afrika ekonomisinin başlıca lokomotiflerinden biri olan Sahili, Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu nun (ECOWAS - CEDEAO) mal ticaretinin %10 unu gerçekleştirmektedir. Son 10 yıl boyunca ardı ardına yaşanan krizlere 5

8 Ülke Raporu rağmen mal dış ticareti sürekli artmıştır. ITC-Trademap verilerine göre, yılları arasında mal ticareti yaklaşık 2 kat artmış olup, 2003 yılında 5,3 milyar dolar olan ihracatı 2013 yılında 8,8 milyar dolara yükselmiştir. Aynı dönemde ithalatı 3,2 milyar dolardan 6,2 milyar dolara yükselmiştir İhracatının büyük bir kısmını tarım ürünlerinin, ithalatını ise tarım dışı ürünlerin oluşturduğu gözlemlenmektedir. Sahili, Avrupa ve BRIC ülkelerine genel olarak hammadde ihracatı yapmaktadır. Diğer sahra altı ülkelerine ise mamul ürün ihraç etmektedir. Sahili nin Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE Kaynak : ITC_Trademap Sahili nin İhracatında Başlıca Ürünler Sahili nin başlıca ihracat ürünü kakao dur. Kakao ve kakao ürünleri ihracatı 2013 yılında 4,5 milyar dolara yaklaşmıştır. Sahili kakao ihracatında dünyada 1. sırada yer almaktadır. Petrol ürünleri ihracatı ise son yıllarda yaşanan fiyat artışlarına bağlı olarak artış göstermektedir yılında petrol ürünleri ihracatı 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Sahili nin ihraç ettiği diğer ürünler ise kauçuk, muz, hindistancevizi, balık, pamuk, kahve ağaç ürünleridir. 6

9 Sahili Sahili nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1000 Dolar) GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İHRACAT Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık) Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül, çıkıl (chicle) vb. tabii sakızlar Kakao hamuru Kakao yağı Muz (plantain dahil) (taze veya kurutulmuş) Hindistan cevizi, brezilya ve kaju cevizi (taze/kurutulmuş) Hazırlanmış/konserve edilmiş balıklar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızların hülasa ve suları 5201 Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ürünler 4403 Yuvarlak ağaçlar Kakao tozu (ilave şeker/diğer tatlandırıcı maddeler içermeyen) Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Hurma, incir, ananas, avokado ve guava armudu, mango ve mangost (taze/ kurutulmuş) 4408 Kaplama, kontrplak vb. için yapraklar; kalın <= 6mm Yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar ve insan veya yük taşımaya mahsus benzeri gemiler 2602 Manganez cevherleri ve konsantreleri Kahve, çay ve Paraguay çayı hülasası, esans, konsantreleri ve müstahzarları Balıklar (dondurulmuş)

10 Ülke Raporu GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İHRACAT Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları Bakır döküntü ve hurdaları Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içerenler)(m ağırlığı 200 gr. ı geçmeyenler) 2302 Hububat ve baklagillerin kepek, kavuz ve diğer kalıntıları Kontrplaklar, kaplamalı levhalar ve benzeri lamine edilmiş ağaçlar Diğer yağlı tohumlar ve meyveler Hindistan cevizi, palm çekirdeği, babassu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olaniar dahil) 1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) Şekil verilmiş ağaçlar (lambalanmış, yiv açılmış, set açılmış, şevlenmiş, ortaları (V) şeklinde oluklanmış vb.) 2306 Bitkisel yağların üretiminden ( hariç)arta kalan küspe ve katı atıklar Eskiliği yüzyılı aşan antika eşya Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer kapama malzemeleri 1902 Makarnalar ve kuskus Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş külçeler 1516 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların fraksiyonları Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar (güneşlenme kremleri ve müst. dahil), manikür ve pedikür müstahzarları Kaynak: ITC Trade Map (Yansıtılmış Veriler Mirror Data) 8

11 Sahili Sahili nin İthalatında Başlıca Ürünler Sahili nin 2013 yılında en çok ithal ettiği ürün pirinç ve buğdaydır. Balık, iş ve maden makineleri, ilaçlar, otomobil, petrol yağları, telefon cihazları, gübre ve tütün diğer önemli ithalat kalemleridir. Sahili nin İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1000 Dolar) GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İTHALAT Pirinç Balıklar (dondurulmuş) Buğday ve mahlut Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar 3102 Azotlu mineral veya kimyasal gübreler Yaprak tütün ve tütün döküntüleri Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içerenler)(m2. ağırlığı gr. ı geçmeyenler) 3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) Çimento Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici,sürgünleri önleyici, bitkilerin büyümesini düzenleyici ürünler 1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) Süt, krema (konsantre edilmiş, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içerenler) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kaplanmış olanlar) 3105 Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler Römorkörler ve itici gemiler Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb

12 Ülke Raporu GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İTHALAT Özellikle ila pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar 8438 Yiyecek ve içeceklerin sınai amaçlarla hazırlanması veya imaline mahsus makina ve cihazlar 1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Kauçuktan yeni dış lastikler Sanayide ve içecek imalinde hammadde veya koku verici maddeler ve karışımlar veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları 1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar Sığır, domuz, koyun, keçi, at, eşek, katır ve bardoların lerin yenilen sakatatı (taze,soğutulmuş veya dondurulmuş) 7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) 6704 İnsan saçından, hayvan kıllarından veya dokumaya elverişli diğer maddelerden peruk, sakal, kaşlar, kirpikler, perçemler 6309 Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar 7227 Diğer alaşımlı çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde) Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Bulaşık, şişe vb yıkama ve kurutma makinaları, şişe, kutu çuval vb doldurma, etiketleme makinaları, ambalaj vb makinalar 3904 Vinil klorür veya diğer halojenlenmiş olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) Kaynak: ITC Trade Map (Yansıtılmış Veriler Mirror Data) 10

13 Sahili Sahili nin İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler Avrupa Birliği, Sahili nin başlıca ihraç pazarlarından biridir. Sahili nin ihracat yaptığı başlıca ülkeler Almanya, Hollanda, ABD, Fransa ve Belçika dır. Genel olarak Avrupa Birliği ne ihracat azalmıştır. Almanya ya ihracatın tamamına yakınını kakao, ham petrol,ve kauçuk, Hollanda ya ihracatının tamamına yakınını da kakao ve ham petrol oluşturmaktadır. Sahili nin İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1 000 Dolar) ÜLKE TOPLAM İHRACAT Almanya Hollanda ABD Fransa Belçika Kanada Malezya Hindistan İtalya İspanya Çin Rusya Federasyonu Birleşik Krallık Polonya Cezayir Türkiye Kaynak: ITC Trade Map (Yansıtılmış Veriler Mirror Data) Sahili nin İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler AB ülkeleri, ithalatta da Sahili nin en önemli ticaret partneridir. Fransa, Belçika, Hollanda, İspanya ve Almanya ilk sıralarda yer almaktadır. Başlıca ithalat yaptığı Asya ülkeleri Çin, Hindistan, Tayland ve G. Kore dir. 11

14 Ülke Raporu Sahili nin İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1000 Dolar) ÜLKE TOPLAM İTHALAT Fransa Çin Hindistan Belçika Tayland Hollanda İspanya Almanya ABD İtalya Birleşik Krallık G. Kore Fas Malezya Senegal Türkiye Kaynak: ITC Trade Map (Yansıtılmış Veriler Mirror Data) DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE VERGİLER Dış Ticaret Politikası Sahili, Batı Afrika CFA Parasal Bölgesi nin bir üyesidir. Bölgesel entegrasyon faaliyetlerinin devam etmesi halinde Fransızca konuşulan Batı Afrika CFA Parasal Bölgesi nin çok daha büyük bir pazar potansiyeline ulaşacağı tahmin edilmektedir. Sahili, Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği nin (WAEMU) ve Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu nun (ECOWAS - CEDEAO) bir üyesidir yılında yürürlüğe giren ECOWAS Gümrük Birliği Anlaşması, 15 üye ülke (Benin, Burkina Faso, Cape Verde, Sahili, Gambia, Gana, Gine, Gine Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijeriya, Senegal, Sierra Leone, Togo) arasında imzalanmıştır. WAEMU Gümrük Birliği Anlaşması 8 ülke (Benin, Burkina Faso, Sahili, Gine Bissau, Mali, Nijer, Senegal, Togo) arasında imzalanarak 2000 yılında yürürlüğe girmiştir. Yararlı link: 12

15 Sahili İthalat Rejimi Banka işlemlerinden sonra Sahili ndeki ithalatçıların, gümrük komisyoncusu veya ithalat denetim şirketleri (COTECNA veya BIVAC) aracılığıyla SYDAM (Otomatik Gümrük Sistemi) dan ithalat beyanını (DAI) hazırlamaları gerekmektedir. İhracatçı/İthalatçılar, Dış Ticareti Geliştirme Müdürlüğü ne (La Direction de la Promotion du Commerce Exterieur) kaydedilmeleri ve kayıt numarası almaları gerekmektedir. Mal gemiye yüklenmeden önce Sahili nin gümrük bölgesinde miktar ve kalite kontrolü yapan iki kurum (BIVAC ve COTECNA İnspestion LTD.) bulunmaktadır: Malların sevki için genel olarak gerekli belgeler; Ticari fatura, menşe belgesi, ambalaj listesi, konşimento, proforma fatura ve Bureau Veritas kontrol belgesidir. İthalatı Yasak Olan Mallar Genel olarak mal ve hizmet ithalatı serbesttir. Ürünlerin büyük bir kısmı için kota veya ithalat lisans belgesi gerekmemektedir. Ancak bazı tekstil ürünlerinde Ticaret Bakanlığı nın Dış Ticaret Müdürlüğü nden; petrol ürünleri için Enerji ve Madencilik Bakanlığı ndan; canlı hayvan ve bazı hayvansal ürünler için Tarım Bakanlığı ndan izin almak gerekmektedir. 13

16 Ülke Raporu Gümrük Tarifeleri WAEMU Ortak Dış Tarife (CET) altında, ithalat dört kategoriye ayrılır: 1. Kategori (0%): Sosyal, kültürel ve bilimsel ürünler, tarım girdileri, sermaye malları ve yerel üretimi olmayan bilgisayar ve veri işleme ekipmanları. 2. Kategori (% 5): Hammaddeler, ham petrol ve işlenmemiş tahıllar. 3. Kategori (% 10): Yarı mamul, ara malı, diğer tahıllar, motorin ve fuel oil. 4. Kategori (% 20): Nihai tüketim malları, sermaye malları ve yerel üretimi olan bilgisayar ve veri işleme ekipmanı, yeni ve ikinci el araçlar. WAEMU Ortak Dış Tarife ye ek olarak, WAEMU nun diğer üyeleri, üçüncü ülkelerden yapılan ithalattan % 2 ek vergi almaktadır. ECOWAS ülkelerinden ise % 0,5 alınmaktadır. Vergiye konu ürünlerde kıymetler CIF üzerinden değerlendirilmekte ve ayrıca vergiye konu bütün işlemlere %18 oranında KDV uygulanmaktadır. Geçici veya mevsimsel ithalat vergisi olarak adlandırılan TIC (la taxe conjoncturelle a l imporation); %2,5-%5 oranlarında, sınırlı sayıdaki ürünlerde özellikle yerel üreticiyi korumak amacıyla özel ithalat vergisi uygulamaktadır. Daha detaylı bilgi için; Ticari Engeller Sahili nin diğer Batı Afrika ülkelerinde de olduğu gibi Fransa ile tarihsel ekonomik bağlarının olması ve Fransız temelli hukuk, ticaret ve finans sisteminin olması nedeniyle pazarda Fransa yı en güçlü rakip haline getirmiştir. Dil sorunu, Avrupalılara tanınan uygun krediler, yozlaşmış yasal sistem, düşük satın alma gücü gibi faktörler pazara girişte engel oluşturmaktadır. Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar Sahili nde standartları ilgili CODINORM kurumu faaliyet göstermektedir. Detaylı bilgi içi: Etiketleme Genel olarak ürünler üzerinde şu bilgiler Fransızca olarak yazılı olmalıdır: 1. Menşe ülke, 2. Gün, ay ve yıl ile belirtilen ürün üretim tarihi, (GG / AA / YY) 3. Üretim tarihi gibi aynı tarzda yazılmış son kullanım tarihi, 4. İçerik 14

17 Sahili DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı nın (UNCTAD) Dünya Yatırım Raporu na göre; 2000 yılında 2,5 milyar dolar değerinde doğrudan yatırım alan Sahili nin doğrudan yatırım stoku 7 milyar dolara ulaşmıştır. Batı Afrika ülkeleri arasında Nijerya Gana dan sonra en çok doğrudan yabancı yatırım alan 3. ülke konumundadır. Yılda yaklaşık 500 milyon dolar tutarında doğrudan yatırım alan Sahili nde, en çok yatırım alan sektörler alt yapı, konut, sağlık, ulaştırma ve enerji sektörleridir. Sahili nde doğrudan yatırımları geliştirmek adına 1993 yılında yatırımı geliştirme merkezi olan CEPICI (Centre de Promotion des İnvestissements) kurulmuştur. Yatırım konusunda detaylı bilgi bu kurumdan alınabilmektedir. ( PAZARLA İLGİLİ BİLGİLER Dağıtım Kanalları Sahili nde ihracat yapan yabancı firmalar için, yerel acente veya distribütör aracılığı ile ticaret yapma zorunluluğu yoktur. Ancak pazara girecek firmalara ülkede ikamet eden kişiler aracılığıyla ticaret yapılması tavsiye edilmektedir. Ekonominin belli başlı sektörlerinde bir ya da iki tane büyük distribütör, imalatçı veya acente bulunmakta olup genelde pazarın büyük bir kısmını tedarik etmektedir. İhracatçı, pazar segmentindeki satış için potansiyel arz eden bütün işbirlikçileri/ firmaları değerlendirmelidir. Acente veya distribütörün iyi bir ticaret ve Fransızca bilgisine sahip olması gerekir. Çoğu toptancı ve modern perakende satıcılar Abidjan şehrinde toplanmışlardır. Genelde toptan ve perakende dağıtım konusunda küçük ölçekli ve şahıs şirketleri bulunmaktadır. Perakende sektörüne Lübnanlı şirketler hakim durumdadır. Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler Firmalar, genel olarak dil ve kültür farklılıklarından doğan engellerle karşılaşmaktadırlar. Sahili nde kişisel iletişim oldukça önemli olup, telefon, faks yada internet yoluyla iş yapmak çok fazla tavsiye edilmemektedir. Satış Sonrası Hizmetler Satış sonrası destek ve servis hizmeti, daha çok telekomünikasyon ekipmanları, endüstriyel makine, bilgisayar gibi gelişmiş ve ağır sanayi ekipmanları için aranmaktadır. 15

18 Ülke Raporu TÜRKİYE İLE TİCARET Genel Durum Türkiye nin Sahili ne ihracatı son 10 yılda istikrarlı bir şekilde artarak 2013 yılında 85 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır. Türkiye nin Sahili nden ithalatı ise 2013 yılında 132 milyon ABD Doları olmuştur. Türkiye 2013 yılında Sahili ile yaptığı ticarette 46,5 milyon dolar dış ticaret açığı vermektedir. Türkiye Sahili Dış Ticaret Değerleri (1000 ABD Doları) İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE (Ocak-Şubat) (Ocak-Şubat) Kaynak: TÜİK 16

19 Sahili Türkiye nin Sahili ne İhracatında Başlıca Ürünler 2013 yılında, Türkiye nin Sahili ne ihracatı 85 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Sahili ne ihracatımızda başlıca ürünler, demir çelik profiller, zeytinyağı, demir çelik yassı ürünler, demir-çelik filmaşin, mayalar, ayçiçekyağı, makarna, motorlu taşıt lastikleri, traktör, otomobil, bisküvi ve inşaat demiridir. Türkiye nin Sahili ne İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar) ÜRÜNLER GTİP TOPLAM İHRACAT Demir veya alaşımsız çelikten profiller Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar Demir veya çelikten sıkıştırılmış veya sıvı hale getirilmiş gazlar için kaplar Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) (kaplanmamış) 8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç kağıdı vb 2523 Çimento Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Makarnalar ve kuskus Kauçuktan yeni dış lastikler Aluminyum saclar, levhalar, şeritler (kalınlığı 0,2 mm. yi geçenler) Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları 7607 Aluminyumdan yaprak ve şeritler (kalınlık <= 0, 2mm) Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Çözgü tipi örgülü diğer mensucat

20 Ülke Raporu GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İHRACAT Diğer aydınlatma cihazları, ışıklı panolar, ışıklı tabelaları ve benzer eşya ve bu eşyanın aksam ve parçaları 3307 Traş müstahzarları, vücut deodorantları, banyo müstahzarları, tüy dökücüler, vb Özel amaçlı motorlu taşıtlar (kurtarıcılar, vinçli, itfaiye, beton karıştırıcılı, yol süpürme, zift vb taşıtları) Akrilik polimerleri (ilk şekillerde) Aluminyumdan inşaat ve inşaat aksamı (köprüler, köprü aksamı, kuleler, pilonlar, ayaklar, sütunlar, kapı, pencere vb) 8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar 6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları; cilalı veya sırlı mozaik küpler vb Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları Biralar (malttan) Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olaniar dahil) 3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz) Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Vulkanizasyon çabuklaştırıcı, kauçuk/plastik için plastifiyan bileşikler, oksidasyonu önleyici veya dayanıklılaştırıcı 3005 Tıpta, cerrahide, dişçilikte veya veterinerlikte kullanılan pamuk, sargılar, gaz bezleri, bandaj vb Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları Alçı ve alçı esaslı bileşiklerden eşya Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer kapama malzemeleri 4418 Ağaçtan bina ve inşaat için marangozluk, mamülleri, doğrama parçaları Kaynak: ITC_Trademap 18

21 Sahili Türkiye nin Sahili nden İthalatında Başlıca Ürünler Türkiye nin Sahili nden ithalatı 2013 yılında 132 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. İthalatımızın büyük bir kısmını kakao ürünleri oluşturmaktadır. Sahili nden ithal ettiğimiz diğer başlıca ürünler, kauçuk, pamuk ve ağaç ürünleridir. Türkiye nin Sahili inden İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar) GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İTHALAT Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık) Kakao hamuru Kakao yağı Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) Kakao tozu (ilave şeker/diğer tatlandırıcı maddeler içermeyen) Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül, çıkıl (chicle) vb. tabii sakızlar Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm Manganez cevherleri ve konsantreleri Kaplama, kontrplak vb. için yapraklar; kalın <= 6mm. Ağaçtan bina ve inşaat için marangozluk, mamülleri, doğrama parçaları Hindistan cevizi, brezilya ve kaju cevizi (taze/kurutulmuş) Demir veya çelikten diğer eşya: Plastikten döküntü, kalıntı ve hurdalar Odun kömürü Hurma, incir, ananas, avokado ve guava armudu, mango ve mangost (taze/kurutulmuş) Buket yapmaya elverişli bitki yaprakları, dalları vb diğer kısımları Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar Diğer hazır eşya (elbise patronları dahil) Kaynak: ITC_Trademap 19