T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Proje Teklif Formu

Transkript

1 EK-2 T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Proje Teklif Formu DESTEK BAŞVURUSUNDA BULUNULAN PROJENİN BAŞLIĞI ARAŞTIRMA FIRSAT ALANI ARAŞTIRMA PROGRAMI ÖNCELİĞİ Antalya İlinde Örtüaltı Sebze yetiştiriciliğinde Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acarina: Tetranychidae) ve Bemisia tabaci Genn. (Hom.: Aleyrodidae) ye Karşı Kullanılabilecek Entomopatojen Fungusların Tespiti ve patojenitelerinin Araştırılması Sebzeler ve Süs Bitkileri Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliği Y PROJE ÖNERİSİ YAPAN KURULUŞUN ADI ADRESİ Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü-ANTALYA Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Demircikara Mah. Paşa Kavakları Cad. No:11 Pk:35 Muratpaşa/Antalya Tlf: +(90) Faks : +(90) PROJE LİDERİ ADI SOYADI Emine TOPUZ KURUMU Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü-ANTALYA TELEFONU E-POSTA topbul72@hotmail.com PROJE / ALT PROJE YÜRÜTÜCÜLERİ ADI SOYADI KURUMU E-POSTA PROJE TOPLAM BÜTÇESİ (TL) PROJE BAŞLAMA TARİHİ (GÜN/AY/YIL) PROJE BİTİŞ TARİHİ (GÜN/AY/YIL) /01/ /12/2013 3

2 İŞBİRLİĞİ İŞBİRLİĞİ YAPILAN KURULUŞ İŞBİRLİĞİ ŞEKLİ PROJEDEKİ KATKISI

3 PROJE ÖZETİ Proje Özeti: Kırmızıörümcekler ve beyazsinekler örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde önemli kayıplara yol açan başlıca zararlılardır. Bununla birlikte bazı önemli virüslerin vektörü konumunda olan beyazsineklerle mücadele ayrıca önem arz etmektedir. Dolayısıyla mücadelede yoğun ve bilinçsizce yapılan kimyasal uygulamalar insan ve çevre sağlığını tehdit eder duruma gelmiştir. Bunun yanı sıra zararlıların kısa hayat dönemi ve yüksek üreme kapasitesine sahip olmaları kimyasallara karşı dayanıklılık geliştirmelerine ve mücadelenin başarısızlığına neden olmaktadır. Ayrıca bu kimyasalların ürünlerimizde bıraktığı ilaç kalıntıları ise pazarlama sorunlarına yol açarak ülke ekonomisini de zarara uğratmaktadır. Zararlılarla mücadelede kimyasallara alternatif uygulanan yöntemlerden biriside biyolojik mücadeledir. Doğal düşmanların ve mikrobiyal patojenlerin kullanıldığı bu mücadele sisteminde entomopatojen funguslar önemli bir yer tutmaktadır. Entomopatojen fungusların misel ve sporları kolayca tanınabildiği için akar patojenleri içerisinde en sık rastlanan grubu oluştururlar (Poinar, 1998).Bilindiği üzere biyolojik mücadele uygulamalarında yerli doğal düşmanların kullanımı, mücadelede başarının temel ilkelerindendir. Bu sebeplerle bu çalışma ile Akdeniz Bölgesi nde farklı alanlardan yapılacak örneklemelerle özellikle örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde zararlı olan kırmızıörümceklere ve beyazsineklere karşı kullanılabilecek bölge ekolojisi ile uyumlu yerli entomopatojen fungusların araştırılması ve tespit edilenlerin T. cinnabarinus ve B. tabaci üzerinde patojenitelerinin tespiti hedeflenmiştir. Hali hazırda günümüzde ticari olarak kullanılan bu entomopatojen fungusların birçoğunun ithal olduğu göz önüne alınırsa bu tip çalışmalara ihtiyaç olduğu göz ardı edilmemelidir. Anahtar Kelimeler: Entomopatojen funguslar, Akarlar, T. cinnabarinus, Örtüaltı sebze. Projenin Amacı ve Gerekçesi: Ülkemizde örtüaltı sebze yetiştiriciliği önemli tarımsal faaliyetlerin başında gelmektedir. Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde karşılaşılan en önemli sorunların başında ise zararlılar gelmektedir. Ekolojik faktörlerin uygunluğu da her türlü faydalı ve zararlı faunanın çoğalmasına uygun ortam sağlamaktadır. Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde saptanan en önemli zararlılar Bemisia tabaci (Gennadius), Trialeurodes vaporariorum (Westwood) (Homoptera: Aleyrodidae) (Beyazsinekler); Liriomyza spp. (Diptera: Agromyzidae) (Galerisinekleri); yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) ve Tetranychus spp. (Acarina: Tetranychidae) (Kırmızıörümcekler) (Parella et al., 1981; Yano, 1983; Michelakis, 1986; Byrne et al., 1990; Lewis, 1997; Brodsgaard and Albajes, 2000) dir. Örtüaltında yetiştirilen ürünlerde en çok mücadele gerektiren ve dolayısıyla en fazla kimyasal mücadeleye başvurulan zararlıların başında kırmızıörümcekler ve beyazsinekler gelmektedir. Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı bölgelerde hakim akar türünün Tetranychus cinnabarinus (Boisduval) (Acarina: Tetranychidae) olduğu tespit edilmiştir (Tunç ve Göçmen, 1995; Bulut and Göçmen, 2000; Çakmak, et al., 2005; Güncan et al., 2006). Kırmızı örümceklerin kısa hayat dönemi ve yüksek üreme kapasitesine sahip olması, diğer zararlılara göre kimyasallara karşı daha hızlı direnç geliştirmesine sebep olmaktadır. Üreticilerin uyguladığı yüksek dozda ve sık yapılan ilaçlamalar 1980 li yıllardan bu yana gelişen dayanıklılığın daha da artmasına sebep olmuştur. Nitekim bu konuda yapılan bazı çalışmalar göre T. cinnabarinus a karşı yapılan dicofol uygulamalarında 6-16 gererasyon içinde dayanıklılığın 100 kez arttığı (Dağlı and Tunç, 2001), parathion uygulamalarında ise dayanıklılık 460 dan fazla olduğu bildirilmiştir (Wu et al.,(1990). Çin de yapılan bir çalışmada zararlının yaygın olarak kullanılan 18 farklı pestisite karşı dayanıklılık geliştirdiği, bundan daha fazla pestisite karşı da çapraz

4 dayanıklılık gösterdiği saptanmıştır (Guo et al., 1998). Bunun yanında, kırmızıörümceklere karşı yürütülen kimyasal mücadelede seçilen pestisitlerin selektif olmaması, doğal düşmanlarını da ortadan kaldırdığı için kısa zamanda yüksek populasyonlara ulaşan zararlı, önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır. B. tabaci tüm dünyada tropik ve subtropik bölgelerde örtüaltı sebze yetiştiriciliğinin başlıvca zararlı konumunda olup domates biber parlıca ve hıyar sebzelerinin önemli zararlısı durumundadır. Ayrıca domateste sarı yaprak kıvırcıklığı (TYLCV) önemli virüs hastalıklarınında taşıyıcısıdır. Ulubilir ve yabaş (1996 ) ın yaptıkları bir çalışmada, Akdeniz Bölgesinde örtüaltında yetiştirilen sebzelerde fide, çiçeklenme ve meyve hasadı dönemlerinde yaptıkları örneklemeler sonucunda B. tabaci, L. trifolii, T. tabaci, ve Tetranychus spp. Türlerini ekonomik zararlılar olarak belirlemişlerdir. Tüm dünyada pestisitlerin kullanımından kaynaklanan olumsuz gelişmelerden dolayı yeni çözüm arayışlarına girilmiş ve çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu yeni düzenlemelerinde gerektirdiği şekilde iyi tarım uygulamaları ve organik tarıma yönelik mücadele ajanlarının kullanılması önem arz etmektedir. Son yıllarda, tarımsal zararlılarla mücadelede entomopatojenler ve doğal düşmanlar ile biyolojik mücedele ile bitkisel kökenli bileşiklerin kullanımı alternatif uygulamaların başında gelmekte olup bu konudaki araştırmalar yoğun olarak devam etmektedir. Fungusların çoğu akar ve böceklerde değişik şekillerde simbiyotik ilişkiye sahiptirler. Bu ilişkiler yoluyla yayılım sağlarlar (Benjamin et al.,2004). Bu çalışma ile bölgemiz faunasına adapte olmuş bazı fungus ırklarının kırmızıörümcekler ve beyazsinekler üzerinden izolasyonu, teşhisi ve bu izolatların mikrobiyal mücadele ajanı olarak kullanım olanaklarının araştırılması hedeflenmektedir. Proje ile Elde Edilmek İstenilen Çıktılar ve Kullanım Alanlarını Açıklanmalıdır. Bu çalışma ile bölgemiz faunasında adapte olmuş yeni entomopatojen fungusların tespiti ve bunların T. cinnabarinus ve B. tabaci üzerindeki patojenitelerinin araştırılması ile bu zararlılara karşı yerli entomopatojen fungusların tespiti, daha sonraki çalışmalarla da diğer kırmızı örümcek ve beyazsinek türlerine karşı kullanılabilecek potansiyel bir entomopatojenin varlığını saptamak ve biyolojik mücadelenin önemli bir noktası olan yerli ajanların tespiti ve kullanılması hedeflenmektedir. Bu sayede ithal mikrobiyal mücadele ajanları ile yapılan uygulamalarda karşılaşılan bazı ekolojik sorunlar elemine edilmiş olacak ve ithal edilen ürünlerdeki ekonomik kayıplar göz önüne alınınca fiyatlandırmada düşüş sağlanarak ülke ekonomisine katkı sağlanacaktır. LİTERATÜR ÖZETİ: Entomophthorales takımı, böcekler ve akarlarda hastalığa yol açan fungusları içerir. Bu takıma ait Entomophthoraceae familyası 200 kadar patojenik fungusa sahiptir (Poinar, 1998; van der Geest et al., 2000). Entomopatojen funguslar akarların önemli doğal düşmanlarıdır (Davidson et al., 2003; Benoit et al., 2005). Akarlar aynı zamanda funguslar ile beslendiklerinden dolayı vücut fungus sporlarıyla hızlı bir şekilde kaplanmaktadır. Bu şekilde taşınma seçici olup akar türüne göre değişmektedir (Hubert, et al., 2003). Akarlar, belirli fungus türlerinin önemli vektörü olmaları sebebiyle fungus kommuniteleri üzerinde etkilidir (Franzolin et al., 1999). Şimdiye kadar bu konuda yapılan çalışmaların çoğunluğu Tetranikid ve eriyofid akarlar üzerine olmuştur (Chandler et all., 2000). Entomopatojen funguslar böceğin üst deri tabakası ile temasa geçtiği zaman çimlenmekte ve

5 doğrudan zararlının vücudu içerisine doğru büyümektedir. Sonrasında toksin üreterek ve böceğin gıdalarını kurutarak vücudunda hızla çoğalır. Bundan dolayı böceklerin bakteriyel ve viral enfeksiyonlarının aksine fungal patojenlerin enfeksiyonu için sadece temas yeterlidir. Konağın kendilerini yemesine gerek yoktur. Fungus konakçısını öldürdüğü zaman, yumuşak derinin daha yumuşak kısımlarının arasından böceği beyaz bir küf tabakası ile kaplayarak dışarıya doğru büyür. Bu ince tüylü küf çevreye salıverilen milyonlarca yeni infektif sporlar üretir (Ocak ve ark., 2007). Önemli entomopatojenlerden Neoziygites Floridana, T. urticae nin içinde hyphal şekilde gelişir. Kutikulaya penetre olur ve spor üretir. İlk konidiler mumya diye adlandırılan ölmüş kahverengi akar üzerinden fırlatılır. Bu konidiler çimlenerek bulaştırıcı forma dönüşerek yeni akarları enfekte edebilecek daha dayanıklı konidisporlara dönüşürler (Carner, 1976; Elliot, 1998). Entamopatojenik funguslardan Beauveria bassiana (Balsamo), M. anisoplia (Mets) ve Paecilomyces fumosoroseus (Wize) böceklerle mücadelede formulasyon haline getirilerek başarıyla uygulanmaktadır (Faria and Wraight, 2001; Feng et al., 2004; Kpindou et al., 1997). B. bassiana doğada geniş yayılım gösteren entomopatojen bir fungus olup beyazsinek, ekinbiti ve yaprakbiti gibi çok sayıda zararlıya karşı başarılı bir şekilde kullanılmaktadır (Saenz-de Cabezon Irigaray et al., 2003). Ayrıca B. bassiana nın T. urticae nin ergin ve yumurtaları üzerine mikoinsektisit olarak kullanılabileceğini bildirmişlerdir. Entomopatojen funguslardan Neozygites spp. ve Hirsutella thompsonii nin farklı ırkları T. urticae üzerinden izole edilerek tespit edilmiştir (Rosas-Acevedo and Sampedro 1991). Bu fungusların mikolojik ortamda hızla çoğalabildikleri ve uygun iklim koşullarında çeşitli akar populasyonları üzerinde geniş yayılma kapasitesinde oldukları bildirilmiştir (Mc Coy et all., 1971). P. fumosoroseus, M. anisopliae ve B. bassiana nın 10 farklı izolatı T. cinnabarinus un yumurtalarına karşı denenmiş ve B. bassiana izolatı 548 ( ) konidi mm -2 LC50 değer inde en yüksek ovisidal etkiye sahip izolat bulunmuştur (Shi and Feng, 2004a,b). M. geulakonigii patojeninin greyfurt ağacının meyve ve çiçeklerinde sezon boyunca rastlanıldığı bildirilmiştir. Bu entamopatojenin buraya ya kültürel işlemlerle yada bazı böceklerle taşınıldığı düşünülmekte olup, fungus ile greyfurt ağacının karşılıklı simbiyotik bir ilşkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan tespitler doğrultusunda fungusun bitki üzerinde herhangibir fitotoksisitesine, meyve ağırlığında azalmaya ve ölçülerinde farklılığa rastlanılmamıştır Fungus, ağacın çeşitli kısımlarında hayatını sürdürürken bir yandan da buraya gelen bazı zararlı akarları kontrol altına alarak, ağacı bu zararlılara karşı koruduğu ortaya çıkmıştır (Lewis et al., 2001; Akell et all.,2007). Yürütülen bir çalışmada Neozygites floridana mısır, soya, pamuk ve yerfıstığında zarar yapan T. urticae ye karşı iklim koşullarının uygun olduğu koşullarda (Gece boyunca nemli periyot) % oranında enfekte ettiği bildirilmiştir (Smitley et all., 1986). Entamopatojen fungusların çok sayıda biyotik ve abiyotik faktörlerin (sıcaklık, nem, solar radyasyon ve önemli çevresel faktörler) hayatta kalmalarını etkilediğini, sıcaklık etkisinin patojenin çimlenmesi, büyümesi, virulanslığını ve konukçu-patojen ilişkisini etkilediğini bildirmişlerdir (Benz, 1987; Inglis et al., 2001; Ekesi et al., 1999; Dimbi et al., 2004). Bununla ilgili bir çalışmada B. bassiana ve M. anisopliae nin farklı sıcaklıklarda T. evansci üzerinde etkinliğinin araştırıldığı bir çalışmada en iyi sporulasyonun 25 ve 30 C de olduğu, sıcaklık ve izolata göre T. evansci üzerindeki virulanslığın farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (Bugeme et al., 2008).

6 MATERYAL ve METOT Materyal Bu çalışmanın ana materyalini Antalya İli çevresinde örtüaltı yetiştiriciliği yapılan seralardan ve yetiştiricilik yapılmayan doğal faunadan toplanacak olan akarlarla bulaşık yaprak örnekleri ve patojenite denemelerinde kullanılacak olan T. cinnabarinus ve B. tabaci oluşturacaktır. Bu örneklemeler için plastik torbalar, samur fırça, binoküler mikroskop, plastik pertriler ve inkübatör kullanılacaktır. Metot Akar örneklerinin Araziden Toplanması ve Laboratuara Getirilmesi Antalya bölgesinin farklı örtüaltı alanlarından ve doğal ormanlık alanlarından (Aksu, Serik, Manavgat, Alanya, Merkez (Çakırlar, topçular) Çıralı, Göynük, Kemer, Adrasan) akar ve beyazsineklerle bulaşık yaprak örnekleri ile doğal ortamlardan toplanan yosun, toprak, çimen, döküntü ve ağaç kabuğu örnekleri plastik torbalar içinde buz kutusuna konarak laboratuara getirilecek. Örneklerin alımında yer, yükseklik ve sıcaklık ölçümleri yapılarak kayıtlar tutulacak. Bulaşık yaprak örneklerinde bulunan zararlıların laboratuvarda yapılacak makroskobik incelemelerle ölü olan veya canlı ve hastalık semptomları gösterenleri tespit edilecek. Doğal ortamlardan toplanan bitki kısımları ise berlese hunilerine konularak alt tarafında biriken zararlılar stereo mikroskop altında seçilerek bakılacaktır. Zararlılardan Fungus İzolasyonu Laboratuara getirilen zararlılar belirli bir süre kontrollü şartlarda beslendikten sonra ölenler, ölüm nedeninin fungal enfeksiyon olup olmadığının araştırılması için incelemeye alınmak üzere % 1 lik sodyum hipoklorit solusyonu ile yüzey sterilizasyonu yapıldıktan sonra 1 dak. Distile suda bekletilerek. Daha sonra içerisinde nemli filtre kağıdı bulunan steril petrilere alınarak, 26 C de, 12 L:D fotofaz da 7-10 günlük inkübasyona bırakılacak. İnkübasyon neticesinde eksternal fungal büyüme görülen örneklerden öze yardımı ile fungusların saflaştırılması gerçekleştirilecek. Saflaştırma sırasında ilk besiyeri olarak SDAY [%1 yeast ekstrakt ilave edilmiş Sabouraud Dextroz Agar (SDA) besiyeri] kullanılacak. Bakteri kontaminasyonunu engellemek için besiyerine 50 µg/ml ampisillin, 20 µg/ml oranında geniş spektrumlu bir antibiyotik olan tetrasiklin ve 200 µg/ml oranlarında streptomisin ilave edilecek (Toledo, A.V., et al., 2008, Majumdar, A., et al., 2008). İzole Edilen Fungusların Patojenite Testleri İzolatlar, her ne kadar akardan izole edilmiş olsa da bunların entomopatojenik olup olmadıklarını doğrulamak ve virulanslıklarını belirlemek için patojenite testleri yapılacak. Bunun için funguslar SDA besiyerlerine ekilip, 26 ±1 C de 3 hafta boyunca sporlaşmaları için inkübasyona bırakılacak. İnkübasyon sonunda sporlaşan kültürler, içerisinde %0.1 oranında Tween 80 bulunan steril su (10 ml) içine geçirilerek süspansiyon haline getirilecektir. Suspansiyondaki konidilerin homojen hale getirilmesi için 5 dak vortex yapılacaktır. Elde edilen süspansiyon filtre kağıdıyla (0.45 µm lik) süzülerek misellerin ve agar parçacıklarının uzaklaştırılması sağlanacak. Bunun sonunda elde edilen süspansiyon Thoma lamı ile sayılarak son konsantrasyon 1x10 7 konidi ml -1 olacak şekilde hazırlanacak. Suspansiyonun 2 ml si, içerisinde 10 adet T. cinnabarinus ergin dişi bulunan 6 mm çapındaki fasulye yaprak diskleri ve B. tabaci nin 2. dönem nimfleri bulunan domates diskleri üzerine Sprey tower kullanılarak püskürtülecek. Bu yaprak diskleri spor germinasyonunu teşvik etmek için içerisinde nemli filtre kağıdı bulunan steril

7 Yapılacak Faaliyetler petrilere aktarılacak. Petri içerisindeki nemi korumak için petrinin etrafı parafilm ile sarılacaktır. Kontrol diskleri de %0.1 oranında 10 ml Tween 80 suspansiyonu aynı şekilde uygulanacaktır. Denemeler 4 tekerrürlü olarak yürütülecektir. Daha sonra 26 C de, 16 L:D fotofazda, % 70 nisbi nemde (KOH kullanılarak) inkübasyona bırakılacaktır. 6 gün boyunca günlük olarak mikroskoptaki (40-80x) kontrollerle ölü akarların fungal bir enfeksiyon sonucunda ölüp, ölmediği araştırılacak. Ölüm nedeninin fungus olduğu tespit edilen akar ve beyazsinekler % 1 lik sodyum hipoklorit solusyonu ile ardından da 2 dak. steril su ile muamele edilerek içerisinde nemli filtre kağıdı bulunan steril petrilere aktarılacak. Fungal büyümenin tespit edildiği zararlılardan Koch postulatları gereği tekrar entomopatojenik fungus izolasyonları yapılacak. Bu işlem üç kere daha tekrarlanacak Elde edilen izolatlar -72 C de muhafaza edilecek (Bugeme, et al., 2008; Shi et al., 2005, Solomon, 1951; Potter, 1952). Entomopatojenik Fungusların Tür Tayinleri İzole edilen fungusların teşhisleri için steriomikroskop ile akarların üzerinde büyüyen patojenlerin koloni incelemeleri yapılarak morfolojik özellikleri belirlenecek. Daha sonra mikroskobik preparatlar hazırlanacak. Hazırlanan preparatlar mikroskop altında incelendikten sonra çeşitli fungal yapıların (Hiflerin karakteri, renk, büyüklük ve şekilleri, sporlarının boyutları, konidilerin detayı vb. ) incelenmesi yapılacak. Tür tayini için Dr. Humber tarafından hazırlanan tayin anahtarı ve diğer bazı kaynaklar kullanılacak (Humber, 1997; Samson and Evans, 1982). Her örnek, konusunda uzmanlaşmış ilgili kişilere gönderilerek teyit ettirilecek. Verilerin değerlendirilmesi: Fungus İzolatlarının patojenitelerinin birbirleri ile karşılaştırılmasında ANOVA testi uygulanacaktır. ÇALIŞMA TAKVİMİ Çalışma Takvimi Çizelgesi Aylar Örneklerin raziden toplanması Toplanan yaprak örneklerinden elde edilen akarların beslenmesi ve fungal patojen izolasyonu Fungal izolatların morfolojik olarak incelenmesi ve tür tayinlerinin yapılması

8 Fungal izolatların entomopatojenik açıdan değerlendirilmesi ve elde edilen izolatların Arazi çıkışları yapılarak 2. Yıl örneklerinin toplanması, fungusların izolasyonu ve muhafazası Verilerin değerlendirilmesi ve sonuç raporunun hazırlanması (*)Yazım vb. alanları gerektiği kadar uzatılabilir. x YÖNETİM DÜZENİ Proje Faaliyetleri Ayrıntılı Bilgi Sorumlu Kişi Zamanlama Örneklerin araziden toplanması Antalya ve çevresinde örtüaltı ve doğal faunadan (ormanlık arazilerden) akarlarla bulaşık bitki ve toprak örneklerinin toplanması Dr. Emine TOPUZ Emine GÜMRÜKCÜ Nalan KARATEKİN Nisan-Ağustos Toplanan yaprak örneklerinden elde edilen akarların beslenmesi ve fungal patojen izolasyonu Fungal izolatların morfolojik olarak incelenmesi ve tür tayinlerinin yapılması Toplanan örneklerin makroskobik incelemesi yapılarak morfolojik özelliklerinin belirlenmesi ve teşhise hazır preparatlarının yapılması Hazırlanan preparatlar mikroskop altında çeşitli fungal yapıları (Hiflerin karakteri, renk, büyüklük ve şekilleri, sporlarının boyutları, Dr. Emine TOPUZ Emine GÜMRÜKCÜ Nalan KARATEKİN Dr. Emine TOPUZ Doç. Dr. Fedai ERLER Emine GÜMRÜKCÜ Haziran-Ekim Eylül-Aralık

9 konidilerin detayı vb. ) incelenecek. Tür tayini için Dr. Humber tarafından hazırlanan tayin anahtarı ve diğer bazı kaynaklar kullanılacak.ve teşhisler, konusunda uzman kişilere teyit ettirilecek. Fungal izolatların entomopatojenik açıdan değerlendirilmesi ve elde edilen izolatların muhafazası çalışmaları Elde edilen izolatların kontrollü şartlarda üretilmiş olan T. cinnabarinus üzerinde patojenite testleri yapılacak. Kırmızıörümcek üzerinde patojen itesi olduğu tespit edilenlen izolatlar uygun koşullarda muhafaza edilecek. Dr. Emine TOPUZ Doç. Dr. Fedai ERLER Emine GÜMRÜKCÜ Nalan KARATEKİN Kasım-Nisan Arazi çıkışları yapılarak 2. Yıl örneklerinin toplanması, fungusların izolasyonu ve muhafazası Verilerin değerlendirilmesi ve sonuç raporunun hazırlanması 2. yıl arazi çıkışları yapılarak yeni izolatların eldesi sağlanacak ve bunların izolasyonu ve teşhisi yaptırılacak. Elde edilecek verilerin değerlendirilerek rapor haline getirilmesi Dr. Emine TOPUZ Emine GÜMRÜKCÜ Nalan KARATEKİN Dr. Emine TOPUZ Doç Dr. Fedai ERLER Nisan-Eylül Ağustos-Aralık

10 Proje Sonuçları Uygulama Aktarımı Proje Adı Antalya İlinde Örtüaltı Sebze yetiştiriciliğinde Tetranychus cinnabarinus Boisd. (Acarina: Tetranychidae) ve Bemisia tabaci Genn. (Hom.: Aleyrodidae) ye Karşı Kullanılabilecek Entomopatojen Fungusların Tespiti ve patojenitelerinin Araştırılması PROJENİN AMACI: Tüm dünyada pestisitlerin kullanımından kaynaklanan olumsuz gelişmelerden dolayı yeni çözüm arayışlarına girilmiş ve çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu yeni düzenlemelerinde gerektirdiği şekilde iyi tarım uygulamaları ve organik tarıma yönelik mücadele ajanlarının kullanılması önem arz etmektedir. Son yıllarda, tarımsal zararlılarla mücadelede entomopatojenler ve doğal düşmanlar ile biyolojik mücedele ile bitkisel kökenli bileşiklerin kullanımı alternatif uygulamaların başında gelmekte olup bu konudaki araştırmalar yoğun olarak devam etmektedir. Bu çalışma ile bölgemiz faunasına adapte olmuş bazı fungus ırklarının kırmızıörümcekler ve beyazsinekler üzerinden izolasyonu, teşhisi ve bu izolatların mikrobiyal mücadele ajanı olarak kullanım olanaklarının araştırılması hedeflenmektedir. ÇIKTILARIN UYGULAMAYA AKTARILMASI VE YAYGINLAŞTIRILMASI Bu çalışma ile bölgemiz faunasında adapte olmuş yeni entomopatojen fungusların tespiti ve bunların T. cinnabarinus ve B. tabaci üzerindeki patojenitelerinin araştırılması ile bu zararlılara karşı yerli entomopatojen fungusların tespiti, Biyolojik mücadelenin önemli bir noktası olan yerli ajanların tespiti ve kullanılması hedeflenmektedir. Tespit edilen yerli ajanların patojenitelerinin saptanması ve başarılı olanların sektöre tanıtılması Bu sayede ithal mikrobiyal mücadele ajanları ile yapılan uygulamalarda karşılaşılan bazı ekolojik sorunlar elemine edilmiş olacak ve ithal edilen ürünlerdeki ekonomik kayıplar göz önüne alınınca fiyatlandırmada düşüş sağlanarak ülke ekonomisine katkı sağlanması Sıra Proje Çıktıları Çıktıların Uygulamaya Aktarılma Mekanizmaları Bitki koruma ürünü olarak yerli mikrobiyal ajan

11 TALEP EDİLEN BÜTÇE I.Yatırım Tutarı YILLARA GÖRE DAĞILIM 06 SERMAYE GİDERLERİ 1.Yıl 2.Yıl 3 Yıl 4.Yıl 5 Yıl Mamul Mal Alımları Menkul Sermaye Üretim Giderleri Gayri Maddi Hak Alımları Gayrimenkul Alımları ve Kamulaştırılması Gayrimenkul Sermaye Üretim Giderleri Menkul Malların Büyük Onarım Giderleri Gayrimenkul Büyük Onarım Giderleri Stok Alımları Diğer Sermaye Giderleri Toplam Genel Toplam II. Bütçe Gerekçesi ve Yatırım Tutarının Dağılımı KAYNAKÇA Akello, J.; Dubois, T. and Gold, C.S., Beauveria bassiana (Balsamo) Vuillemin as an endophyte in tissue culture banana (Musa spp). J Invertebr Pathol. 96:34 42 Benjamin, R.; Blackwell, K.M.; Chapella, I.; Humber, R.A.; Jones, K.G.; Klepzig,.K.A.; Lichtwardt, R.W.; Malloch, D.; Noda, H.; Roeper, R.A. and Spatafora Weir J.W.A., The search for diversity of insects and other arthropod associated fungi. In: Biodiversity of Fungi: Standard Methods for Inventory and Monitoring. Academic Press, New York, Benoit, J.B.; Yoder, J.A.; Ark, J.T. and Rellinger, E.J., Fungal fauna of Ixodes scapularis Say and Rhipicephalus sanguineus (Latreille) (Acari: Ixodida) with special reference to species-associated internal mycoflora, International Journal of Acarology, 31: Benz, S., Environment. In: Fuxa JR, Tanada Y (eds) Epizootiology of insect diseases. Wiley, New York, pp Brodsgaard, H.F. and Albajes, R., Integrated pest and disease management in greenhouse crops, Developments in plant Pathology, Kluwer Academic Publishers, 14: Bugeme, D. M., Maniania, N.K., Knapp, M. and Boga, H.I., Effect of temperature on virulence of Beauveria bassiana and Metarhizium anisopliae to Tetranychus evansi. Exp. Appl. Acarol., 46: Bulut, E. and Göçmen, H., Pests and their natural enemies on greenhouse vegetables in Antalya, Bulletin OILB Srop, 23(1): Byrne, D.N.; Bellows, T.S.J. and Parrella, M.P., 1990, Whiteflies in the agricultural systems. En Gerling D (Ed.) Whiteflies: their bionomics, pest status and management. Intercept. Andover, RU.pp

12 Çakmak, I.; Başpınar, H. and Madanlar, N., 2005, Control of the carmine spider mite Tetrancyhus cinnabarinus Boisduval by the predatory mite Phytoseiulus persimilis (Athias Henriot) in protected strawberries in Aydın, Türk. J. Agric.For., 29: Carner, G.R., A description of the life cycle of Entomophthora sp. İn two-spotted spider mite. J. Invertebr. Pathol., 28, Dagli, F. and Tunc, I., Dicofol resistance in Tetranychus cinnabarinus: resistance and stability of resistance in populations from Antalya, Turkey. Pest Manag. Sci.,57: Chandler, D.; Davidson, G.J.; Pell, K.B; Ball, V., Shaw, K. and Sunderland, K.D., Fungal Biocontrol of Acari. Biocontrol Science and Technology, 10: Davidson, G.; Phelps, K.; Sunderland, K.D.; Pell, J.K.; Ball, B.V; Shaw, K.E. and Chandler, D., Study of temperature growth interactions of entomopathogenic fungi with potential for control of Varroa destructor (Acari: Mesostigmata) using a nonlinear model of poikilotherm development. Journal of Applied Microbiology, 94: David, M.; Bugeme,E.; Nguya, K.; Maniania, E.; Markus, K.; Hamadi, I.B., Effect of temperature on virulence of Beauveria bassiana and Metarhizium anisopliae isolates to Tetranychus evansi. Exp Appl Acarol. 46: Dimbi, S.; Maniania, N.K.; Lux, S.A. and Mueke, J.M., Effect of constant temperatures on germination, radial growth and virulence of Metarhizium anisopliae to three species of African tephritid fruit flies. Biocontrol. 49: Ekesi, S.; Maniania, N.K. and Ampong-Nyarko K., Effect of temperature on germination, radial growth and virulence of Metarhizium anisopliae and Beauveria bassiana on Megalurothrips sjostedti. Biocontrol Sci Technol. 9: Elliot S.L., Ecology and epizootiology of Neozygites floridana, a pathogen of the cassava gren mite. Imperial College at Silwood Park, Berkshire, United Kingdom. (Ph.D. thesis). Faria, M., Wraight, S.P., Biological control of Bemisia tabaci with fungi. Crop Prot. 20, Feng, M.G., Pu, X.Y., Ying, S.H., Wang, Y.G., Field trials of an oil-based emulsifiable formulation of Beauveria bassiana conidia and low application rates of imidacloprid for control of false-eye leafhopper Empoasca vitis in southern China. Crop Prot., 23, in pres. Franzolin, M.R.; Gambale, W.R.; Cuero, G. and Correa, B., Interaction between toxigenic Aspergillus flavus Link and mites (Tyrophagus putrescentiae Schrank) on maize grains: effect on fungal growth and aflatoxin production. Journal of Stored Products Research, 35 : Genç, H. A. and Özer, İ., İzmir ilinde ambarlanmış ürünlerde bulunan akarlar üzerine ön çalışmalar. Türk. Bit. Kor. Derg., 3: Guo, F.Y., Zhang, Z.Q. and Zhao, Z.M., 1998, Pesticide resistance of Tetranychus cinnabarinus (Acari: Tetranychidae) in China: a review, Systematic and Applied Acaralogy, 3: 3-7. Güncan, A.; Madanlar, N.; Yoldaş, Z.; Ersin, F. and Tüzel, Y., 2006, Pest status of organic cucumber production under greenhouse conditions in İzmir (Turkey). Türk. entomol. derg., 30(3):

13 Hubert, J.; Stejskal, V.A.; Kubátová, Z.; Munzbergová, M.V. and Nová, E., Mites as selective fungal carriers in stored grain habitats. Experimental and Applied Acarology, 29: Humber, R.A., Entomopathogenic fungal identification. APS/ESA Joint Annual Meetıng 8-12 November, Las Vegas, NV. Inglis, D.G.; Goettel, M.S.; Butt, T.M. and Strasser, H., Use of hyphomycetes fungi for managing insect pests. In: Butt TM, Jackson C, Magan N (eds) Fungi as biocontrol agents: progress, problems and potential. CABI International, Wallingford, pp Jeppson, L.R.; Keifer, H.H. and Baker, T.W., Mite injurious to economic plants, Berkeley: University of California pres, CA, p. Kpindou, O.K.D.; Lomer, C.J.; Langewald, J.; Togo, T. and Sagara, D.,1997. Field treatment of desert locust (Schistocerca gregaria Forskal) hoppers in Mauritania using an oil formulation of the entomopathogenic fungus Metarhizium flavoviride. Biocontrol Sci.Technol. 7, Lewis, L.C; Bruck, D.J; Gunnarson, R.D. and Bidne, K.G., Assessment of plant pathogenicity of endophytic Beauveria bassiana in Bt transgenic and non-transgenic corn. Crop Sci, 41: Lewis, T., Thrips as crop pests. CAB International, University Press, Cambridge, UK., 796p. Majumdar, A., Boetel, M.A. and Jaronski, S.T., Discovery Fusarium solani as a naturally occurring pathogen of sugarbeet root maggot (Diptera: Ulidiidae) pupae: Prevalence and baseline susceptibility. Journal of Invertebrate Pathology, 97, 1-8. McCoy C.W., Sehime A.G., Kanavel R.F. and Hill A.J Suppression of citrus rust mite populations with application of fragmented mycelia of Hirsutella thompsonii. J. Invertebr. Pathol. 43: Mansour, F., Bar-Zur, A. and Abo-Moch, F., 1993, Resistance of maize inbred lines to the carmine spider mite, Tetranychus cinnabarinus (Acarina: Tetranychidae): Evaluation of antibiosis of selected lines at different growth stages, Maydica, 38: Michelakis, S.E., 1986, Problems in the application of biological control against Trialeurodes vaporariorum in unheated plastic glasshouses in Crete, Eppo Bulletin, 16(2): Ocak, İ.; Doğan, S.; Ayyıldız, N.; Hasenekoğlu, İ., Akarlardan İzole Edilmiş Entomopatojen Bir Fungus Türü: Beauveria bassiana (Balsamo) Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Journal of Arts and Sciences. Poinar, G. O.Jr., Parasites and pathogens of mites. Annu. Rev. Entomol. 43: Parella, M.P., Allen, W.W. and Morishita, P., Leaf miner species causes California mum growers new problems, California Agriculture, 35(9-10): Rosas-Acevedo J.L. and Sampedro, L., Parasitismo de Hirsutella thompsonii Fisher sobre Phyllocoptruta oleivora (Ashm.) y Aceria guerreronis Keifer. Boletín. Soc. Mex. Entomol., 9:

14 Shi, W.B.; Jiang, Y. and Feng, M.G., Compatibility of ten acaricides with Beauveria bassiana and enhancement of fungal infection to Tetranychus cinnabarinus (Acari: Tetranychidae) eggs by sublethal application rates of pyridaben. Appl. Entomol. Zool. 40(4): Shi, W.B. and Feng, M.G., 2004a. Lethal effect of Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae, and Paecilomyces fumosoroseus on the eggs of Tetranychus cinnabarinus (Acari: Tetranychidae) with a description of a mite egg bioassay system. Biological Control, 30: Shi, W.B., Feng, M.G., 2004b. Ovicidal activity of two fungal biocontrol agents against tetranychus cinnabarinus (Acari: Tetranichidae). Chin. Sci. Bull. 49 (4). Samson, R.A. and Evans, H.C., Two new Beauveria spp. From South America. J. Inver. Pathol., 39: Sáenz-de-Cabezón Irigaray, F.J.V.; Marco Mancebón, I. Pérez-Moreno, The entomopathogenic fungus Beauveria bassiana and compatibility with triflumeron: effects on the twospotted spider mite Tetranychus urticae, Biological Control, 26: Smitley, D.R., Kennedy, G.G. and Brooks, W.M., Role of the entomogenous fungus, Neozygites floridana, in population declines of the twospotted spidermite, Tetranychus urticae, on field corn. Entomol. Exp. Appl. 41, Toledo, A.V.; Humber, R.A. and Lastra Lopez, C.C., First and southernmost records of Hirsutella (Ascomycota: Hypocreales) and Pandora (Zygomycota: Entomophthorales) species infecting Dermaptera and Psocodea. Journal of Invertebrate Pathology, 97, Tunç, İ., ve Göçmen, H., Antalya da bulunan iki sera zararlısı Polyphagotarsonemus latus (Banks) (Acarina: Tarsonemidae) ve Frankliniella occidentalis (Pergande) (Thysanoptera: Thripidae) üzerine notlar, Türk. Entomol. Derg., 19(2): Van der Geest, L.P.S., Elliot, S. L., Breeuwer, J.A.J. and Beerling, E.A.M., Diseases of mites. Exp. Appl. Acarol., 24: Wu, K.M., Liu, X.C., Qin, X.Q. and Luo, G.Q., 1990, Investigation of carmine spider mite (Tetranychus cinnabarinus) resistance to insecticides, Acta Agricultura Boreali-Snica, 5: Yano, E., 1983, Constraints on the use of Encarsia formosa in tomatoes in Japan with special regerance to the effect of temperature on its efficiency, Bulletin OILM Srop, 6(3): TEKLİF ONAYI Proje Lideri Öneren Kuruluş Müdürü İşbirliği Yapılan Kuruluş Yetkilisi İşbirliği Yapılan Kuruluş Yetkilisi Adı Soyadı Tarih İmza Emine TOPUZ Abdullah ÜNLÜ

15