GUSTOS/AUGUST18-20,2003 BELGES

Transkript

1 (j.jlzj vwj'vecrsj'i'psi jl:n1(}l (]{ll/rdcj(l(jrtce 3a UlUSLARARASI ileri TEKNOLOJiLER SEMPOZYUMU Jrd INTERNATIONAL ADVANCED TECHNOLOGIES SYMPOSIUM KAT GUSTOS/AUGUST18-20,2003 BELGES CBu6eCgeSayzn.J:(Q(ll.M"ro:i..UH~ 18-20/liJustos 2003 tarihlerinde (jazi r{lniversitesfnde gerrekfe.)tiri[en 3. lllllslyl2lyl2l.9ls1 j CEqij rr'p/k;no OJj CE(j(S'Ec;v{pozeyllc;v{ll )na kgtzfimzndan do[ayz veri[mi.)tir. II / Prof 'Dr. I \~

2 ellj The Latent Semantic Analysis And Indexing AkifShamil Oglu Suleymanov. The Exam ination of The Depreciation of The Gauges Use Bearing Surfacas R.R. Zeynalov, ES. Huseyn. Kafesl i S istmelerde Ya$am Kabi Iiyyeti Strukturlann 111b~ Meseleleri EA. Baltyev, HT. Qurbanov, EB. Imameliyev. A Mathematical Model For Monitoring Pollutants Levels Majed Alhazmy. Oguz Borat. Condition Monitoring Through Data Mining Giillekin c;eliner, Oguz Borell. Paylanml$ Sistemlerde Optimal Xidmet Olunma Emelliy) i$lenmesi EA. Baltyev, c;c. Abidov, H. T Qurbanov, A.E Eliyeva. Sertliyi Az Olan i<,:ibo$ Flrlanma Sethli Detallarlll imaij. Hatalan VE Nerimanov. Vidalarll1 Tala$IJ imalatll1da Olu$an ISlnll1 YLizey SlcakIJ~ E Fetullayev, c; Karata.},F Kafkas, HK. AkyzldlZ. VidaIJ Birle$tirmelerin Yorulma Hesabll1da Artlk Geriln Saglayan KO$ullarlll Ara$tlnlmasl E Fetullayev. R. Kzllk. K Akyzldlz, F. Kafkas. A Fuzzy Parametric Programming Model for the Desi Systems Feyzan Arzkan, Zuhal Giingor. Developing an Expert System for Logical Trubleshooting Hacl Saglam, Siileyman Yaldlz. Measuring Drag Coefficents of a Cylinder Model in th Wire Anemometer Mustafcl Almaca, tsmail Ekmek(:i, Talat inan, Hojin Ahn An Analysis of Orthogonal Cutting Under Different Rake Method

3 The Effect of Face Milling on Surface Integrity of Wasp< Using Uncoated and CVD Coated Carbide Tolls Saklp KdksaL. Ramazan KaYlkr;1. A Finite Element Model for Load Transfer from Matrix t< Ezgi Giinay, Zeki Ece. Hiclrolik Sistemlercle Ariza Tespitinde Bir Uzman Sistem R. Yenilepe. B AkICI. :) Aykul. Konvensiyonel Taklm Tezgahlarlllcla Tasarlm: Vargel Te Erol Tiirkq, Ramazan Kdse, Naci Za[er. Pnomatik Komparator Yard limy la Ger<;:ekZamanlJ i~ Par izleme HaCI Saglam. Muciz Ozcan. Klasik TOrlM Tezgahlarlnda Kullanilan Yeni Tip Bi Tasarlllli ve imalatl Erion Evin, Cihan Ozel. imalat Planlamasl Pratigi i<;:inldefo Modellemesi Ozdogan Karar;alt. MustaIC' Kurt. $erit Testere i Ie Kesmede, Kesmey i Etki leyen Parametrel [-[acisaglam. A.Oniivar, AS Ersoyoglu. Comparison Between Various Types of 5 Axis CNC M Machine Kinematics. Bident Kayo. Fehmi Erzincanll,. Kaynaklanml~ Martenzitik Paslanmaz <;::eligin Mukavem Aglarl Metodu ile Belirlenmesi Adnan (allk, A.,)encan. A Kema! Yakul. Akl~kan YataklJ Kazan Tasarlml ve imalatl A. T Inan. M Onal. Ill! Z Gid. A Onal. Malzeme ihtiya<;: Planlamasl ve Huglu Av TUfekleri Koor Hayrettin Diizciikoglu. Ulvi :)eker. Zafer Tekiner. imalat EndUstrisinde internet Destekli Kural Tabanll Bir I Sistemi Uygulamasl (WATP/CTP) Niliifer Yur/ay. Yiikse! furlay, Serap (akar. ZF-7B 1301' Ala~lInll <;::elik Malzemenin DLizlem Yi Geometrisi ve i lerlemenin YUzey PLiriizlLiliigiine Etkisi S Giilmez, Ill! Giirler. Y. Eoz/oprak. Taklm Tezgahlarlnda Dinamik Dengeleme Erol Tiirkq. Nazi Zajer. Ramazan Kdse. ZF-7B Bor Ala~lInll <;::elik Malzemenin OUzlem Yii Parametrelerinin i~lenebilirlige Etkisi Servel Giilmez, Al/uslaIC'Giirler, Yalr;l/1Bozloprak.

4 Elektro Erezyon i Ie i$leme Performansll1l11 i$leme Parametreleri iie Degi$imi Ali 6zgedik. Can (ogun 308 CNC Freze Tezgahlannda Yuzey Puruzli.ilugune Etki Eden FaktOrierin Belirlenmesi Mustafa Ay, Osman Eldogan, Mustafa Kurt 317 Kemigin Mekanik DaVranl$lI1a Hareketsizligin Etkisi Ozerine Deneysel Bir <::ali$ma M. Re!jit UysaL. E. Faruk Mumcu, Remzi Varo!. Ufuk GiiLsoy 330 Kink Kemik Tedavilerinde Kullanllan DI$ Fiksator Aletin Test CihaZi Tasarul1l ve imalatl Bilgen Mutlu, Mustafa Kurt 345 Sistematik Tasanmda ~artname A$amasl Mustafa Bozdemir, Faruk Mendi. Cengiz Eidem '" 355 imalat Hucreleri Olu$turma Probleminin Buland<. <::ok Amayll Programlall1a Yak la$1111 I i Ie Modellenll1es i Feyzan Ankan, Zuhal Giingor, 368 Geometrik Modellerin Bilgisayar Destekli Tasanll1 ile Parametrik Ayll1l1l1lan Hudayim Ba,s'ak, Cengiz Eidem 382 Kavral1lsal Tasanll1da Karar Venl1e Mustafa Bozdemir. Faruk Mendi. Cengiz Eidem Metal Kesme i$lemlerinde Kesici Taklm ve i$ Paryasl Araslllda Olu$an Sicaklik Daglllmll1 Saylsal <::ozumleme Metodu ile Belirlenmesi H.Mehmet Sahin, Adem ACl/' Isd i$lem Atolyelerinin Otomasyonu iyin Pic Kontrolli.i indi.iksiyon Ocagl Tasanl1ll Halil Murat Onver 4/6 90. Appl ication of Phase Change Materials To Pre-Heating of Internal Combustion Engines M. Giimii!j, E.Ktll9arslan, Ahmet Korhan Binark Experimental Optimization ofa Gasoline HCCI Engine Using Double Injection and Intake Air Temperature Mustafa Canak9l Dizel Motorlarlllda Kullanllan Kontrol Sistemleri Yakup kingiir. Hasan Yal11lk Otomotivde Mekatronik Bir Uygulama: Cep Telefonlu Oto GLivenlik Sistemi Volkan Ydmaz, Ahmet Korhan Binark Otomotiv i$letmelerinde ileri Bilgi Teknolojilerinin Toplam Kalite Yonetil1li Uygulamalanndaki Rolu SiiLeyman Semiz, SenolOkay, Yakup Sekmen, Can (mar Motor Emisyon Parametreleri iyin Bir Bulanlk Uzman Sistem Tasanml M. Ciniviz, I Santa!j. S. Salman. N Allahverdi Otomobil Anza Tespiti iyin Bir UZll1an Sistem Tasanml Sakir Ta.) demir ismail Sanla.)', Murat Ciniviz, A. A/paslan Altun, Novruz Allahverdi

5 Programl KlIliandarak Belirlenmesi ve Deneysel Verilerle Kar$da$tJrllmasl H. Oguz. i. Santa~. H. Ogiit. N ALlahverdi EGR ve Motor Performansl iyin BlIlanlk Uzman Sistem Tasanml i. Santa;;, Ai Ciniviz, C. Ha~ imoglu. Y. kingii. N Allahverdi BlIlanlk Mantlk KlIllandarak Mar$ Motorlarlllda Hata Te$hisi Omer Faruk Bay. Raif Bayzr Motorlll Ta$ltlarda Fren KlIvvetlerinin Olyumu ve Fren KlIvveti Olyll1e Cihazlan Ai Diizgiin, D. Altlparmak, H. Bayrak(:eken Frenleme KlIvveti ve Geli$tirilen Bir Fren Test CihazlIlda Frenlell1e KlIvvetinin Olyulll1esi Huseyin Bayrak(:eken, Duran Altlparmak Toplall1 Kalite Yonetill1i ve Degi$ill1 Muhendisligi Yonetill1 Teknikleri Arasllldaki Farkllilklarlll Degerlendiri 11l1esi Suleyman Semiz. Enver Aydogan Alternatif iyten Yanmall MotoriaI' Nadir Aksoy. Yakup i(:ingiir 571

6 Istl i~lem AtOlyelerinin Otomasyonu h;in PLC Kontrollii indiiksiyon Ocagl Tasanml :(.Ktrtkkale Oniversitesi, Miihendislik Fakiiltesi, , unver({~kku.edu.tr Guniimuzde, PLC (Programmable Logic Controller) sayesinde, <;:e~itli sektorlerde, iiretim bantlanna kolayldda otomasyon uygulanabilmektedir. Ancak, Isd i~lem iiretim bantlannda kullandan induksiyon ocaklannlll tasanml hala ozgiin elektronik devreler halinde olu~turllldllgllndan otomasyon yakla~1il1l1la liygunluk saglayamadlgl gozlenmektedir. Bu <;:all~mada, 60 Kw gucunde bir induksiyonlu <;:elik tav ocagl tasarlanml~ ve kontrolu PLC ile ger<;:ekle~tirilmi~tir. Boylelikle, induksiyon ocaklan, uzerinde, a<;:ma/kapama, basll1<;:, IS I, hareket kontrolu gibi i~lerin ger<;:ekle~tirilmesiyle birlikte, uretim bandll1da olu~turulacak otomasyon yaplsll1da sistemin diger birimleriyle birlikte e~ zamanll 9alt~ma yetenegine sahip olmu~tur. Aynca klasik kontrol dl~lilda bulal1lk mantlk, adaptif kontrol, yapay zeka gibi yeni kontrol yontemlerinin uygulanmasl i<;:inalt yapl elde edilmi~tir. Anahtar Kelimeler: induksiyon Ocaklan, otomasyon, PLC A PLC Contl"olled Induction Heating Furnace Design for Automation of Heating Process Units Abstract Nowadays, \-vith the help of PLC (Programmable Logic Controller), automation can easily be adapted to production bands in various sectors. Yet, because the design of induction heating furnaces which are used in heating process production bands are still formed as electronic circuits, it is observed that they are not suitable for automation approach. In this study, an induction heating furnace which has 60 k'vv power is designed and controlled with PLC. Therefore, the induction heating furnaces have had the ability to work synchronized with other units of the system in automation structure. On the other hand a substructure is maintained in order to use new control methods like artificial intelligence, adaptive control and fuzzy logic as alternatives to classical control. 1. Giri~ induksiyonla ISltma, ilk tezgahlann iiretiminin ba~ladlgl glinden bu yana ge<;:en yakla$lk 50 yjl i<;:inde kullal1lm kolayltgl ve i$lem goren malzeme kalitesinin <;:ok yliksek olmasl nedeniyle yogun ilgi gormektedir. Sanayi toplumunun olu$tugu slralarda bu konuya egilen firmalar giiniimiizde bu alanda ciddi ~ekilde piyasaya

7 hakim olmu~lardlr. Ciddi bir bilgi birikimi ve sermaye gerektiren indliksiyon ocaklan liretimi, bu firmalann hakimiyetinden otlirti geni~ bir liretici yelpazesi olu~turamaml~tlr. Olkemizde ancak 1980'li ydlann sonlannda indliksiyon ocaklannlll sadece iki tipinin liretimine ba~lanabilmi~tir. indliksiyon ocaklan tiretimini elinde tutan bu bliyi.ik firmalann, otl1rmu~ liretim tekniginin dl~lila <;Ikmama egilimi gostermesi nedeniyle indliksiyon ocaklan, geli~en otomasyon sistemlerine uyum saglayamaml~tlr. Ozellikle, gli<; linitesinin kumanda ve kontrollinde, firmalann, kendi tasanmlan olan elektronik kartlardan vazge<;memi~ olmalart, her ge<;en glin geli~en kontrol ve otomasyon tekniklerinin Isd i~lem il1lalathanelerine uygulanmasllla imkan vermemektedir. Hatta bu konuda yapdan akademik <;all~malarda bu dogrultuda oll1lu~, indliksiyon ocaklart, <;evreyle etkile~im i<;inde blllunmayan kapall bir <;evrim halinde kalml~tlr [1-14]. Hali hazlrda ocaklannda PLC kullanan firl1lalar da PLC'yi genellikle ayma-kapama, sayllll, slireyli i~ler organizasyonu, zal1lanlal1la ve hareket kul1landasl saglal1lak amaclyla kullanml~lardlr. Bu yakla~lin, her ne kadar ocaga modern bir gortinlim vermekteyse de otomasyon aylsll1dan hi<;bir i~e yaramamaktadlr. indiiksiyon ocagl kullandan Isd i~lem birimlerinde genellikle kar~da~dan sorlinlar a~agldaki gibi ozetlenebilir. Isd i~lem oncesi tezgahlann, sabit parametrelerle <;all~an indliksiyon tav ocaklan oniine malzeme YlglLl1lakta ve bu tezgahlar malzemenin kullallllmaslll1 beklemek durlil1lunda kalmaktadlr. Periyodik olarak ISltdml~ tirtin <;lkl~1 veren indliksiyon tav ocaklannda, belirli zaman aralddannda ISltdml~ malzeme otomatik olarak <;I1<artlmaktadlr. Isd i~lem somasl tezgahlarda, ye~itli nedenlerie meydana gelen gecikmeler siraslllcla ylkan ISltdml~ malzel1leler, tav sicakllgllli kaybetmesi necleniyle kllllanllamamaktadir. Isd i~lem oncesi ve Isd i~lem somasl tezgahlar, otol1lasyon alt yapdanna sahip olsalar da Isd i~lem tezgahlannlll otol1lasyon alt yaplsll1a sahip olmal1lasl nedeniyle bu li<; biril1l kencli aralannda etkile~im kuramal1laktadlr. Isd i~lel1l tezgahlannlll otol1lasyona katdamal1lasl gerek Isd i$lel1l atolyesi i<;indeki gerekse bu awlyenini cliger liretil1l birimleriyle olan veri ileti~il1l agllll cia anlamslz kdmaktacllr. Bu sorunlann, ancak inclliksiyon tav ocaklanllln gli<; linitelerinin PLC ile denetil1l ve kontrolliniin ger<;ekle~tirilerek yoztilebilecegi a<;11<olarak gortill1lektedir. Bir Isd i~lem awlyesinin otomasyon yapdanmasllla ili$kin blok diyagram $ekil I. 'de verilmi$tir. indliksiyon tav ocaklannlll PLC ile denetil1l ve kontrolliniin ger<;ekle$tirill1lesinden beklenen faydalar $unlarcllr; L- indliksiyon tav ocagllllll gliy linitesi clelletim altlllcla tutulacaktlr. Ozellikle <;elik tavlllda ortaya <;lkan manyetik ge<;irgenligin (~l) degi$il1line bagll frekans ve slcakllkla meydana gelen ozdiren<; (p) artl$lila bag II gli<; degi$imlerinin istenmeyen

8 etkileri ortaclan kalclmlabilecektir. Bu sayecle halen kullanl1makta olan inclliksiyon tav fmnlan i<;:in ozel olarak tasarlanan elektronik kartlara olan baglmltltk ortaclan kalkacaktlr. 2- incltiksiyon tav ocaklannclaki, a~m aklm, a~m gerilim, losa clevre, slcaklik, basm<;: korumalan ile a<;:ma-kapama, sayml, stire<;:li i~ler organizasyonu, zaman lama, konul1l kontrolti ve gerekli ikazlan sesli, 1~lklI veya yazdi yapdabilecektir. istenirse incltiksiyon tav ocagma ili~kin parametrelerin eile yapdan giri~leri kullalllmi claha kolay ve gorsel bir yaplcla PC tizerinclen ger<;:ekle~tirilebilecektir. 3- inclliksiyon tav ocaklannclaki, elle girilebilen parametre saylslllln cia artmll1lasllla imkan verecektir. Dolaylslyla tav ocagl, sabit bir frekansta <;:ali~mak clurumuncla kalmayacaktlr. ~ali~ma frekansl istenilcligi gibi clegi~tirilebileceginclen, buna bagll olan cia i~leme clerinligi cle arzu eclilcligi gibi ayarlanabilecektir. 4- Isl1 i~lem biril1linin anltk clurumu hakklllcia bilgi (Isltdan malzeme aclecli, <;:alt~ma stiresi, anza clurumu vb.) veri ileti~im agl lizerincle her noktaclan allllabilecektir. Bu bilgi, cliger liretim birimleri taraflllcian kullanjlabilecegi gibi i~letme yonetimi taraflllcian cia kullandabilecektir. 5- lsd i~lem oncesi tezgahlar, uygun zamanlama ile malzeme hazlrlayacaklar, gereksiz yogunluk veya bo~ kalma stire<;:leri ya~anmayacaktlr. 6- lsd i~lem somasl birimlerincle meyclana gelecek bekleme ve gecikmeler Isd i~lem birimi taraflllcian clegerlenclirilebilecek ve hazlr oluncluguncla ISltIlml~ malzeme <;:lkl~1allllabilecektir. Boylelikle ISltdan malzemelerin kullandamaclan sogumaslllcian kaynaklanan kaylplar onlenecektir. 7- Son yjllarcia bliyiik geli~imler gosteren bulallik mantlk, aclaptif kontrol ve yapay zeka gibi moclern kontrol yontemlerinin, hem Isd i~lem atolyelerincle hem cle buna bagli cliger liretim birimlerinde kolaylikla uygulanabilecegi bir alt yapl olu~turulacaktlr. 2. Yontem Tasarlanan sistel1l, Sekil 2.' de gorlildtigli lizere, bir AC/DCI AC clonli~tiirlicti gti<;: linitesi, yliksek frekans transformatorli, ISltma grubu, kontrol grubundan olu~l1laktadlr. Sistem ile 7 sn 'cle ladet, 25 ml1l~ x 35 mm boyutlannda <;:elik par<;:alann tavlanmasl

9 ama<;:lanmaktadtr. lsd i~lem ktsml11da bultl11an indliktorlin onlinde ve arkasl11da olmak lizere iki adet pnomatik silindir bulunmaktadtl Arka tarafta yukleme magazinindeki i~ par<;:alan silindir tarafl11dan i<;:eri all11makta, bobin agzl11daki hazlr olmayan i~ par<;:alannl ise on taraftaki silindir tekrar i<;:eriye almaktadlr. AC/OC/AC D6nustllruciJ ISII!$lem PI frekilns kontrol uniti!si Plgu..;; kontrol unitesi Sistemin olu~turulmasl11daki en onemli noktalardan birisi PLC se<;:imidir. Yapdan incelemelerden soma Siemens'in S7-200/ CPU 214 modeli uygun goti.ilmli~ti.ir. Burada kriter olarak, PLC'nin bir induksiyon ocagl11l11 gu<;: linitesini surecek fonksiyonlara sahip olmasl11l11 yanl11da maliyet a<;:lsl11danda uygun olmasl belirleyici olmu~tur. 14 giri~/io <;:d(l~11bu PLC'de P\VM ve PTO jeneratorleri bulunmaktadlr. Bu jeneratorler QO. I ve QO.2 <;:1I<1~lannayonlendirilebilmektedir. Aynca indliksiyon ocaktaki i~ alllla-<;:i!<arma, slcakllk, bas 111<;:, konum kontrolli gibi sistemin hareketi ve korunmasllla ili~kin gorevleri yerine getirebilecek kapasiteye sahiptir. Aynca a~tr1 aklm, a~tr1 gerilim, klsa devre korullla gibi elektriksel koruma tepkilerine cevap verecek ~ekilde duzenlemeler yapdml~tlr PLC i<;:in haztrlanan program PWM jeneratoti.il1, a<;:llla ve kapalllas 111I ger<;:eklqtiren 2 alt program ve yine PWM jeneratorun frekans ve doluluk Oranl11l ayarlayan 4 kesllle (interrupt) blogundan olu~lllaktadlr. Bunun dl~ltlda ocagltl <;:qitli koruma ve hareketlerine ili~kin klslmlar da alt prograllllar halinde olu~ttlrulmu~tur. $ekil 3. 'de prograllla ili~kin algoritllla verilmi~tir. Se<;:ilen PLC'de, ro.o ve ro.l giri~leri interrupt giri~i olarak kullandabilecek ~ekilde liretilmi~tir. Bu giri~lerin durumlanna baglt olarak M bellek bolgesinde 4 bitlik bolge tannnlamasl yapdml~ttr. Bu tanlmlama ile PWM darbe <;:I!(I~1Il1llperiyot ytikseltme ve al<;:altma emirleri ile doluluk oranl yukseltme ve al<;:altma emirlerinin

10 PLC'ye aktanimasl amaylanml$tlr. PLC'de sadece iki interrupt giri$i olmasl nedeniyle, doluluk oranl yada periyot'tan hangisi iizerinde i$lem yaptlacagml belirtmek uzere aynca lo.3 giri$i kullantlml$tlr. lo.3' e giri$ saglayan elektronik anahtar yardlmlyla PWM jeneratoliiniin periyot ve doluluk oral1l ayan seyimi yaptlmaktadlr. Tasarlanan elektronik devre, onceligi rezonans frekans ayanna tanlmak iizere PI kontrol iinitelerinin lirettigi i$aretlere baglt olarak lo.3' e giri$ uygulayan elektronik anahtannm konumunu belirlemektedir. P\VIVIjcnatol'u a<;:nlablogu P\VIV[ jcnan,tol'u kapattna blogu P\VIVI pci'yot yi.ikscltlne blogu P\V.lV[pel'yot di.i~unne blogu P\VIVI doluluk on"l1 )'i.ikseltnu blogu p\''lvr doluluk o... nl chi~unne blogu indiiksiyon ocagl kontl'ol ve Inllnanda pl'og"'ulll I-Ial'ckct, kol'unla ronsiyon Ian alt pl'ognunlan Program, PI frekans kontrol linitesi, PI gliy kontrol linitesi tarafmdan gonderilen geri besleme i$aretlerine bagll olarak, dogru periyot ve doluluk oranml otomatik olarak belirleyebilmekte, aynca manuel yalt$maya da imkan vermektedir. PWM jeneratoruniin ylkl$1 QO.O lizerinden, PWM/slirlicli dagltlcl birimine uygulanmaktadlr. Bu birimin yl!o$mda ise IGBT siirliciileri iyin uygun ve kararll bir gerilim elde edilmektedir. Semikron firmasll1m SKHI 23/12 rumuzlu IGBT

11 silrilctileri, evirici I<lsmlllda bulllllan Semikron firmaslillll 200 A'lik SKM 200 G8 123 rumuzlu IG8T yan kopru modtil1erini silrmektedir. Klsa devre koruma Onitesi bu1unan bu siirucii i1e IGBT'leri Hz arahglllda istenen bir frekansta sormek mlimklin olmaktadlr. Sistemin dogrultucu klsmlllda Semikron firmasllla SKKD 100 rumuz1u diyot modolleri kullanllml~ olup, denetimsizdir. 3. Bulgular Yapiian hesap1arda; endtiktansll1, ma1zeme soguk ha1deki degeri ~lh iken ma1zeme tsll1dll<tan sonraki sorekli 9alL~ma ha1indeki degeri ~lh'ye kadar do~mekte R direnci ise O.OIQ'dan 27 Q'a kadar Ytkmaktadtr. 3 khz civannda ka1abi1mek iyin ~lf gtiy kondansatoro bag1anmt~tlr. 8u ha1de slirek1i 9a11~ma rezonans frekansl; fa = I = -_-_-_-_-_-1======== = 3290 Hz. 21[-J L.C 21[~81,20.1O-6.28,82.1O-6 olarak e1de edilmektedir (Ma1zeme tam ISllldtglllda tse rezonans frekanst 3290Hz olmaktadtr). Sistem 9ah~tIrt1ml~ ve e1ektrikse1 egriler $ekil4.'deki gibi e1de edilmi~tir. Evirici 91kl~ gerilimi, denklelll I 'de hesaplandlgl gibi 3290 Hz'e oturlllu~tur. Sistellle ili~kin Cos ~=0.96'dlr. $eki1 4.a. 'da transformatoriin sekonder taraftna yani tavlama k1smtna uygu1anan gerilim golii1mektedir. 8urada gerilimin etkin degeri U= 997 Y, aklllltn etkin degeri ise 1= A'dir. Pens ampermetre, glivenlik nedeniy1e x 10 dara1tmasly1a kullaill1ml~tlr. 8uradaki aktif guy; olarak elde edilmi~tir. $eki1 4.b. 'de evirici 9"<I~lna ili~kin egri gorolmektedir. Burada geri1imin tepe degeri YIll=~545 Y, etkin degeri Y=353.8 Y, yeki1en aklm ise 1=142.4 A'dir. Anahtarlamallln kapandlgl anda meydana gelen kuyruk gerilimleri de ~ekilde gortilmektedir. Evirici tarafllldaki guy; hesap1anml~tlr. Denklem 2 ile denklem 3 'te hesaplanan degerler arastndaki 2.8 kw'hk fark ise transformator kaytp1andlr. $ekil 4.c. 'de sistemin ~ebeke taraftndaki gerilil1l ve akll1ltn etkin deger degi~im1eri goliilmektedir. $ebeke gerilimi U~=398.3 Y, ~ebeke akll1ll 1~=131.2 A'dir. 8uradan ~ebeke taraftndaki goy; Pc =U.l.Cos =398.3xI31.2xO.96= ~50.2 KIll (4) olarak ytkl1laktadtr ki, denklem 3'de e1de edilen degerle aradaki 1.9 kw'hk fark guy linitesinde l1leydana ge1en kaytp1an vermektedir. $eki1 4.c. ince1endiginde

12 ama<;:landlgl gibi almn ve gerilimlerin kabul edilebilir bir arall1<:ta (±%4) degi~tigi gorlilmli~tur. UOL TS I AMPS I HERTZ <J: BACI< j H SCREEH." H SAGS & SWELLS HOLD C MAX u" MIH MAX A::: MI" 120.OA L O.OA BACK j H SCREEH 1m H 4.80nu<;la.- Tasarlanan sistem ile 7 sn'de ladet, 25 mm~ x 35 mm boyutlannda <;:elik par<;:alann tavlanmasl ger<;:eklqtirilmi~tir. $ekil 5. 'te sistemin <;:alr~ma anll1daki gorlinti.isu yer almaktadlr. Yaplian denemelerde PLC, hem tav ocagll1ll1 hareket ve koruma fonksiyonlannl ger<;:ekle~tirirken hem de gu<;:linitesinin rezonans frekansl ve gli<;:degi$imini denetim altll1da tutabilmi~, kararll bir <;:all~ma elde edilebilmi~tjr. Elde edilen birikimle, ISl! i~lem atolyelerinde tam otomasyona ge<;:ilebilecek bir alt yapl saglanml~tlr. [sl! i~lem atolyelerinde bullll1an tom tezgahlar birbirlerine otomasyon agl lizerinden baglanabilecek, dolaylslyla, buyi.ik oranda enetji ve zaman tasarrufu saglanabilecektir. Aynca adaptif kontrol, bulanl1<: mantlk, yapay zeka modern kontrol tekniklerinin uyguianmasl kolayllkla ger<;:ekle$tirilebilecektir.

13 l. Tzou Y. and lung S., "Adaptive Repetitive Control of PWM Inverters for Very Low THO AC-Voltage Regulation with Unknown Loads", IEEE Transactions on Power Electronics, 14(5), Sep Chickamenahalli, S.A.; Lin, 1.; Nallaperumal, V.; Barker, e.m.; "A DSP controlled variable-frequency resonant-commutated converter " Circuits and Systems, ISCAS '98. Proceedings of the 1998 IEEE International Symposium on, Volume: 3, 3 L May-3 lun L 998 Page(s): vol.3 3. Khan, I.; Tapson, l.; De Vries, Automatic frequency control of an induction furnace l.; AFRICaN, 1999 IEEE, Volume: 2, 1999 Page(s): L6 vol.2 4. Espi, 1.M.; Navarro, A.E.; Maicas, 1.; Ejea, l.; Casans, S.;"Control circuit design of the L-LC resonant inverter for induction heating" Power Electronics Specialists Conference, PESC IEEE 3lst Annual, Volume: 3, 2000 Page(s): l430 -l435 vol.3 5. Grajales, L.; Sabate, l.a.; Wang, K.R.; Tabisz, W.A.; Lee, F.e.; "Design of a lo k\v, 500 khz phase-shift controlled series-resonant inverter for induction heating", Industry Applications Society Annual Meeting, 1993., Conference Record of the 1993 IEEE, 2-8 Oct 1993 Page(s): vol.2 6. Young-Sup Kwon; Sang-Bong Yoo; Dong-Seok Hyun; "Half-bridge series resonant inverter for induction heating applications with load-adaptive PFM control strategy Applied Power Electronics Conference and Exposition", APEC '99. Fourteenth

14 7. Okudaira, S.; Matsuse, K.; "Power control of an adjustable frequency quasi-resonant inverter for dual frequency induction heating", Power Electronics and Motion Control Conference, Proceedings. PIEMC The Third International, Volume: 2, 2000 Page(s): vol.2 8. Ho, J.M.; Juang, F.e.; "A practical PWM inverter control circuitry for induction heating and studying of the performances under load variations", Industrial Electronics, Proceedings. ISlE '98. IEEE International Symposium on, Volume: I, 7-10 Jul 1998 Page(s): vol. I 9. Hirota I, H. Omori and M Nakaoka, "Practical Evaluations Of A ZVS-PFM Quasi Load-Resonant High Frequency inverter Using A New Generation IGBT For An induction-heated Cooking Appliance", Int. 1. Electronics, 80(2), sf , 1996, 10. Uchihori, Y.; Kawamura, Y.; Tokiwa, M.; Kim, Y.J.; Nakaoka, M.; "New induction heated fluid energy conversion processing appliance incorporating auto-tuning PIO control-based PWM resonant IGBT inverter with sensorless power factor correction", Power Electronics Specialists Conference, PESC '95 Record., 26th Annual IEEE, Volume: 2, Jun 1995 Page(s): vol.2 II. Komatsu, W.; Po, W.; "A method for control and protection of series resonant induction furnaces", Industry Applications Conference, Thirty-Second IAS Annual Meeting, IAS '97., Conference Record of the 1997 IEEE, Volume: 2,5-9 Oct 1997 Page(s): vol Agu, M. U.; "A microprocessor-based control method for a voltage-fed inverter with a tank load", Industry Applications Society Annual Meeting, 1988., Conference Record of the 1988 IEEE, 2-7 Oct 1988 Page(s): vol. I 13. Terai, H.; Miyauchi, T.; Hirota, I.; Omori, 1-1.;AI, M.A.; Nakaoka, M.; "A novel time ratio controlled high frequency soft switching inverter using 4 th generation IGBTs", Power Electronics Specialists Conference, 200 I. PESC. 200 I IEEE 32nd Annual, Volume: 4, 200 I Page(s): vol Bayindir, N.S.; Kukrer, 0.; Yakup, M.; "OSP-based PLL-controlled khz 20 kw high-frequency induction heating system for surface hardening and welding applications ", Electric Power Applications, lee Proceedings-, Volume: 150 Issue: 3, May 2003,Page(s):