ffiffirffim$y r RDffi

Transkript

1 MAK,ALE ffiffirffim$y r RDffi AR$frVreRfrN mroem,, Yrd" E,r:q.Dr. lial<a.n AfqA0dlEfinq ' --_r'_.; _ - " -'" '-' iankara Universitesi Dil ve Tarih - Cogra{ya rakultesi iigi ve Belge Yonetimi Bolumti ' f)xrotim T l-roci r vvrvlrlrr Yakiagrk 200 yrldrr vatandaqa yoneiik hizmetlerin oda[rnda bulunan belediyeler, hemen her iilkede genelde birbirine benzer faaliyetlerde bulunmaktadr. Vatandaglann temel gereksinimleri olan sa$rk, ulagrm, haberleqme, temizlik, efitim, vb. pek qok hizmet alanr olan belediyeler, vermig olduklarr bu hizmetlerinin sonucunda yolun bir belge uretimi siirecini de gergeklegtirrnektedirler. Soz konusu belge iiretimi, 5393 sayrh kanun ile belediyelere verilmig yetki / sorumluluk ve atanmrg gorevler sonucunda oluqmaktadrr. Bu ba$amda belediyeler, Belediye Kanunu'nun 14. ve 15 maddelerinde belirtilen hizmetlerin saflanmasmda tiretilen belgelerin "Devlet ArSit, Hizmetleri Hakkmda Ycinetntelik" in. maddesindeki amag ve 3. maddenin b bendindeki igerik do[rultusunda, argiv gairqmalarlnl yapmak zorundadrrlar. Bunun yanr slra ilgili yonetmelifiin di[er maddelerini de birer kamu kurumu olma sifatlarryla yerine getirmekle yiikiimliidiirler. Belediye Kanunu ve Btiyiikgehir Belediyesi Kanunu ile arqiv ig ve iglemleri yerel yonetimlerde Yan lsleri ve Kararlar Daire BaSkanltfu / Miidiirliifi) birimlerine verilmigtir. Baqta belge iiretimi olmak iizere, genel evrak ig ve iglemleri, argiv ig ve iglernleri, aragtrrmacrlar ile her tiir belge ve bilgi talebine ulaqma ve hizrnete sunma gorevi olan bu birimler, kendi birimleri ile ilgili hazrrlayrp uyduklan yonetmeliklerde de bu ifadelere yer vermiglerdir. g yo[unlufu, nitelikli personel eksikli[i, mekan yetersizlikleri ile yrllann birikimi olan evrakr derleyip, diizenlemek oldukga zahmetli aynl zamanda da belirli bilgi ve beceriler isteyen bir uygulamadu. Ayni zamanda yonetimsel destek olmadrlr zaman, her birim kendi evrakrnr derlemek ve diizenlemek gibi yanhq algrlamalara gidebilir. Bu boliimde yonetmelik ornefi verilerek ig ve iglemler belirlenmiqtir. Belediyelerin gegitli birimlerinde; a. Kurum igi (birimler alt birimler arasr) b. Kurum drqr (di[er kamu ozel uluslararasr kurumlarla ve kigilerle) Yazrqmalar yaprlmaktadrr. iqlemlerin siirdriri.ilmesi ve bu nedenle kurumun hukuki, idari ve tarihi nitelik tagryan bu i.iri.inlerine resmi belge denilmektedir. Bu ballamda aynr kapsamda olan kamu

2 ?=. BEKLENEN MAHALL DARELER DERGS kurumlan olan belediyeler igin de aynr topiulu[unun uygun qartlarda oluqturulan niteli!i tagrmaktadrr. Bu yazrgmalar mekantnt nitelemesidir. Belediyelerin genellikle manuel (elle) olarak hazrlanan kendini olugturan birimlerinde oluqtuktiqrik bir oranda da elektronik ortamdak-i rulmasr gereken bu tiir argivlere birim belgelerle yaprlmaktadrr. Yaprlacak arsivi adr verilmektedir. Bu birim iglemlerin igeri[i ile bu belgelerin sayr ve arqivlerinde uygun teknik ve koqullara geqitleri de defigiklik gostermektedir. Bu gore organize edilen belgeier belirlenen sayl ve geqit belediyenin birbirinden farkh streler igerisinde ilgili belediyenin luntm fakatbirbiriyleiligkileride[igikbirimleri arsivinedevredilir.2 ve alt birimleri tarafindan iiretilmektedir. Belediyelerin giinliik iglemleri Orne[in bir ilse belediyesit".l iileri,";;;; rireuikleri; Mi.idiirliigti ile Kiiltiir ve Sosyal gler :--. Miidiirli.ifl'niin ilretti[i ve aldrfi U*tglt.t a' Arqivsel belirgin farkhhklar gostermektedir. b. Hukuksal / Kanrtsal Belediyelere ait bu birimler iglemlenn yiiriitiilmesinde birincil muhataplan olan vatandaglardan da gegitli belgeler istemekte / almaktadrrlar. Bu nedenle iiretilen ve ahnan belgeler; Eegitli resmi belgelerin c. Mali d. Yonetsel e. Tarihsel / Kiilttirel de[er tagryan belgeieri; ni.ishalan, harita, plan, kroki, hava a. iqlem, faaliyet ve hizmetlerini devam foto[rafi, fotofiraf, goriintri gibi geqitli ettirebilmek, igerik ve ortamlarda yer alabilmektedir b. Hukuksal sorunla'n giderilmesinde Belediyeler bu belge ttirlerini kendi iglem, u' ^^*':^ ;,_:^;:.:-;; -?^; 1,.., ve hizmetlerini yiiriitebil*"r. ^ u. hizmet verdi[i ozel ve trizel ytl-y","e korunmasrnda kantt vatandaglarrn talepgrini giderebilmek flll::ll laklartntn amacrylakullanrnaktadrrlai.utt.*ira. olarakkullanmak' 2009 yrlr itibarryla 2949' belediyenin c. Daha once yaprlmrq iglemlerin faaliyetlerini stirdtirdiilii goz oniine tekrartntn onlenmesi veya karqrlaqrlmrq afuncfufirncla iiretilen belge miktan ve sorunlann daha lasa ve verimli bir bigimde geqitlitifinin de matematiksel olarak giderilmesinde karar verme aracr olarak ne kadar yofiun oldufunu gormek zor kullanmak, de[ildir. d. Hesap verebilir bir yerel yonetim / Belediyelerin giinliik iglemleri belediyecilik anlayrqrnrn kurulabilmesini sonucnnda iiretmig oldufu her ttirden sa[lamak, belgeyi ilgili mevzuat gergevesinde e. Gelecefe yonelik daha akricr, saklamast, korumasr ve lcullantma agmasl sa[1k1, uyguianabilir stratejik planlada ayn bir onem ve de[er tagrmaktadrr. *fn,r,'yap'rlabilmesini saflamak, Bu iglemleri her ne kadar belediyelerin. n,-..i-^'_^* L^r-^..i-^+:*,, *lktrrer belge iiretimini ve belge t;r;'i;i;t* rururtur Daire eusku,r-;;;, {: / Mtidtirlti[ii birirnleri gergekl.$ti;it;; kaybrnrengellemek' olsa c1a her birim kendi argiv birimlerini g. Mali ve insan giicri kaynaklartntn olugturmak ve yonetmek ile yrikiimliidiir. dana verimli kullanrlmasrnl saflayarak Burada vurgulanmasr gereken onemli bir ve zamankaybrnrn engelleyerek vatandaq nokta argiv kelimesinin hem riretilen merkezli bir hizmet anlaytgtntn belgeler toplululu hem de bu belgeler yerleqtirmek, itil;;;t" D6";; B";t;".* s";;" Ntttu.r".,;-ir,"*,il;i-Apd"' t"eor.,j.,t*.*t, srit"*, rr"h';i;;i;;,"u,e;';t, t;; (lvlayrs 2010), s ) Bkz. Devtet Argiv Hizmelleri Haklcrnda Ydnetmelik, T.C. Resni Gazete, , E i i t a J ril rl _! t.t ;! nkim 2010 ' Yr[: zo 6ayr: 194

3 BEKLENEN MAHALL DARELER DERGS MAKALT Bi:., ['r', ::iir. a- ':. h. Birimler ve alt birimler arasr iletigimin hrzlanmasrnr sa[iamak, i. Ulkenin tarihsel, sanatsai ve kiiltrirel mirasrni korumak ve gelecek nesillere aktarmak amacryla ve ilgili mevzuat gerefince organrze etmek durumundadnlar Bu durum apt zamanda belediyelerimizin kurumsailagma siirecinde kargrlagtrklarr sorunlann Eoziimiinde, hizmet kalitesinin arttrtlmastnda ve uluslararasl normlara uygun geffaf, sorgulanabilir ve adaletli bir belediyecilik kavramrnrn da oturtulmasinda etkili olacakttr. Belediyelerin hizmet ve vatandag odakh olmalarr, bu kamu kurumlarrnrn hularki platformda da on planda olmalannt beraberinde getirmektedir. Kurum ve birim argivleri bu bakrmdan belediyelerin kurumsal bilgi yonelimi unsurunun da temel bilegenlerinden biri olmaktadrr. O nedenle beiediyelerin argivlerini hazrrlanml$ mevzuat ve standartlara gore3 hazrrlamasr kurumsal haftzantn da olugmasma yardtmct olacakttr. Belediyeierin vatandaglarla en gok muhatap olan kamu kuruiuglart olma ozellikleri belediye hizmetlerinin igeri[i, bu hizmetlerin kapsamr, maliyetleri, difer hizmetlerle olan ba$antrlan vb. konularda vatandaglann sorulart ve isteklerine cevap verme zorunluiufuna da beraberinde getirmektedir. Bu baplamda belediyeler 2003 yrh iginde yrirtirliifie giren "Bilgi Edinme Hakh Karutnu"nun da do[rudan muhataplan olmaktadrrlar. Bilgi Edinme Hakkr Kanunu, kamu kurum ve kuruluglarr ile kamu kurumu niteli[indeki meslek kuruluglannrn faaliyetierinde uygulanmak ve biigi edinme hakkrnrn bir gere$i olarak, bu Kanun ve di$er kanunlardaki smrrlamalar sakh kalmak ilzere ( tarih ve 30ll sayrh Dilekge Hakktntn Kullanrlmaslna Dair Kanun) higbir kamu kurum ve kurulugu ile kamu kurumu niteli[indeki meslek kuruluqunun faaliyetlerinin kapsam drgr kalmamasl amacryla haztrlanmtgttr. Kanun kapsamrnda belge, bilgi ve bunlara eriqimle ilgili tanrmlar yaprimrg ve sozii edilen kawamlann ieerikleri belirlenmigtir. Kanun kapsamrnda bilgi kurum ve kuruiugiann sahip olduklan kayrtlarda yer alan Bilgi Edinme Hakkr Kanunu kapsamrndaki her tiirlii veri; belge kurum ve kuruiuglarrn sahip olduklan Bilgi Edinme Hakkr Kanunu kapsamrndaki yazrh, basrir ve gofaltrlmrg dosya, evrak, kitap, dergi, broqiir, etltt, mekfup, program, talimat, kroki, plan, fiim, foto[raf, teyp ve video kaseti, harita, elekhonik ortamda kaydedilen h-er tiirlii bilgi, haber ve veri tagryrcriarr; bilgi/belgeye erigim ise istenilen bilgi ve belgenin niteli[ine gore, kurum ve kuruluqlarca, baqvum sahibine (bilgi talebinde bulwtcut gergelc ve tiizel kisiler) soz konusu bilgi veya belgenin bir kopyastnrn verilmesi ;eklinde tanrmlanmtgttr.a Bu baflamda belediyeler iirettikleri hemen her tiirlii belge ile bu kanunun kapsamrna ginnektedirler. Bu nedenle de arqivlerini ve argiv belgelerini yaprlacak baqvurulann daha saflrkh ve yeterli bir gekilde cevaplanmasrnda kullanabilmek igin T.C. Bagbakanhk Devlet Arqivleri Genel Miidiirliifii (DAGM) tarafindan olugturulan ve 2005/7 sayrh Bagbakanhk Genelgesi ile kullanrlfirasl ve haztrlanmasr <inerilen "Stanclart Dosya Paru " uyannca diizenlemeleri gerekmektedir. Genelge' de Belediyeler ve ozel idarelerin ana faaliyetlerine yonel ik do sya p ian an i gi gleri 3) a saylr " Muhafazasma Liizurrt Kalnroyan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakktnda Kanun Htikmiinde Kararnantenin DeliStit'ilerek Kabulii Hakhnda Kanun",b. "Devlet ArSiv Hiznterleri Hukknda Ydnetmelik", c. "Resmi Yaasmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakktnda Yiinetnelik", d sayilt"belediye Kanunu",e.4982 sayrlr "Bilgi Edinme Hakhnda Kanun",f."Bilgi Edinne HakkrKanunununUygttlanasutaitiskinEsasveUsullerHakkmdaYcinetmelik",g.5070sayrh "e-lnrzakanwur",h.genelgel99l/17,i. Genelge20A5/7,j.Genelge2A08/16,k.Genelge2008/l7,l.Cenelge2009/4,m.KamulgKontrolSistenleriTebligi,n."$O15489 (Jluslararasr n Belge Ytinetim Standar&". 4) Bilgi Edinme Hakkr Kanunu, T.C. Resmi Gazete, , lkim 20io

4 BEKLNEN l4afrfll!?areler DERctst MAKALE Bakanlr[r tarafindan hazrrlanmasr kararlagtrrrlmrgtrr. Belediyelerle ilgili olarak hazrrlanan dosya planrna http :// gov.trlsource. cms4/index. asp?wapp: adresinden eriqilebilmektedir. Ancak uygulamad a bazt srkrntrlann yagandrfr da bir gergektir. Bu amagla standart dosya planmm belediye arqivlerinde daha safhkh kullanrimasl ve anlagrlmasr igin bazr akademik gahgmalann da siirdiirtildiifri bilinmektedir.5 (anun kapsamrnda tanrmlanan bilgi ve belge kavramlarr- kurumsal bilgi yonetirni ve bilgi riretirn srireci ile de yakrndan ilgilidir. Qtinkii burada kurum ve kuruluglarrn biinyelerinde bulunan ve iirettikleri bilgi ve belgeden soz ediimektedir. Kurumsal bilgi yonetiminin yanl srra belge ve bilgi yonetirni kavramlan da, gtinrimtizde her ttirlti kurum igin buytik saflamaktadrr. Ancak difer kamu kurum ve kuruluqlarrnda oldufu gibi belediye arqivlerimizin btiyiik bohimtinde de zamanrnda yaprimayan argiv iglemleri nedeniyle ciddi miktarda evrak birikimi meydana gelmigtir. Belediyeler iglemi tamamlanmrq, tasnif, imha ve devir edilmeyi bekleyen binlerce belge ile u[raqmak zorunda kalmaktadrrlar. Bunun goziimlerunesi iqin oncelikie konuyla ilgili mevzuatrn uygulanmasr, DAGM'den teknik destek, oneri ve uygulama deste[i almak ve bu birimlerde argivcilik efitimi almrg uzmanlann istihdam ediimesi gerekmektedir. Belediyelerin (btiyiikgehir, ii ve ilge) gegitli birimleri tarafindan iiretilen ve iglemden drigmrig olan DAGM'ye gondermekle yiikiimlii oldusu argiv belgeleri genel hatlanyla gunlardrr: a. Beiediye meclis kararlan ve ekleri, b. Enciimen kararlan, onem tagryan kavramlar olarak kargrmrza c. Toplantr futanakla', grkmaktadrr. Drinyada ve iilkernizde bu, ^' iconularla ilgili yayrnlarda onemli bir artri d' Anrtlartn, heykellerin ve tarihi yaptlann gortihnelcte,-bunnn mevcut durumlart ile sonucu orarak d" b;l;; ilgili bilgi ve bilgi yonetirni dosyala'(btiyiikqehir)' konularrnu otu,r lt?l arhnaktadrr. Qiinki.l kurumlann kendi belie e. Onemli goriilen yeqil alan projeleri, ve bilgilerini yonetmeleri, daha verilili peyzaj dosyalarr (briyrikqehir, il ve i19e), gahgrnalan, iiretim yapmalarr, rekabeti f. Ankara ve istanbul Briviiksehir siirdi.irmeleri ve kendilerini daha etkin Belediyeleri'ne ait onemli ornekler olarak denetlemeleri demektir. Bu nedenle kurum belirlenen ihale ve kesin hesap dosyalarr, ve kuruluglar sozi.i edilen iglemleri yerine (biiyikqehir, il ve ilge) getirebilmek amaciyla kendi btinyelerinde g. yrl'k faaliyet raporlarr, belge ve bilgi iiretimini standart bir gekle : + -.,, sokmak ve riretiien belge u. h' statistiki uirgrr.ri bilgi dosyalan, kullanrma agarak katma deferli yeni bilgi i. Tahvil ve bonolarla ilgili biiytikgehir tiretrnek zorunda kalmrglardrr.6 belediyesi ve drq tilkeler arastnda yaprlan ana sozleqtneler' Belediyeleriirettikleribelgelerinbtiirik bir boltimiinii knrum arqivlerinde j. Onemli ve btiyiik yangrnlara ait saklamaktadrriar. Bu durum, hem yonetim yangln dosyalarr ve istatistik gizelgeleri, kolayh[r hem de biigi edinme bagvuru- k. E[itim, seminer ve konferanslann lanntn karqrlanmasrnda biiyuk avantajlar yrlhk istatistikleri, 5) Bu konuda giincel ve delerli bir gahgma igin bkz. Niyazi Qigek, Belediyelerde Standart Dosya Planr Uygulamalarrnda Yaganan Giigliikleq B i lgi D iinyas r, 9 (2): ) Bkz. Hakan Anamerig, Bilgi Edinme Hakkr Kanunu ve Kurumsal Bilgi Yonetinri itiqkisi, BiLgi Diinyast, 5 (2), s. t?0. riir.t tnrn,, rrl\tl!vlv Yrl: 20 6ayr: 194

5 ifi:' :.8 i$ is i; tr-, g rs: lie ih :s,. s & fi i g $ E! l i- l. Kamuoyu ara$tlrmd sonuglarr, m. Yrllara gore ornekler segilerek denetim raporlan, n. Kamuoyuna mal olmug gahsiyetlere ait personel ozltik, iggi ve sicil dosyalan, o. Toplu ig sozleqmesi goriigme tutanaklan ve sozlegmeler, p. Olur dosyalan, q. Onemli ve buytik yatrnmlarla ilgili dosyalar ile sanat yaprlarina ait yatrrrm ve proje dosyalan, r. Onemli oldufu drigiiniilen drg satrn aima dosyalarr, s. Goriig, adii dava dosyalan ve hukuki mritalaalar (ornekler se gilerek), t. Kamuya mal olmug ve kamuoyunu ilgilendiren inceleme, tanzim, on inceleme ve birim teftig raporlan, u. Genelgeler, v. Onemli gahsiyetlere ait gehir drgr cenaze dosyalarr (ilge), w. Kamuyla ilgili olan tebligatlar (ilge), x. Danrgma kurulu kararlan (ilge), y. Onemli oldufu belirlenen etiit ve fizibilite raporlan (ilge), z. Kurumu tanrtrcr biilten, film, dia, video kaset vb. (birer niisha/kopya)t (Yukartda belirtilen belge tiirleri bilyiiksehir, il ve ilee beledtyelerinin birimlerine gdre belirlenmistir. Kurum arsivlerinde kalacalc belge tiirleri ve saklama siireleri de aynt tablolardan talcip edilebilir). Belediyeler bilgi edinme bagvurularr agrsrndan de!erlendirildiinde de dikkat gekici verilere ulagrlmaktadrr. Bilgi Edinme Hakkr Kanunu uyannca Tiirkiye Briytik Millet Meclisi Bilgi Edinme Delerlendirme Kurulu tarafrndan,, MAKA yayrnlanan 2009 De{erlendirme Raportt'nda belediyelere 2009 yrh iginde toplam bagvuru yaprlmrgtrr. Bu bagrr-rrularn 47.1"93' ti olumlu bulunmug ve cevapianmrgtrr. Bu bagvurularrn 'sr istanbul belediyelerine yaprlmrgtrr. s Belediyeierin kurum ve birim argivlerinde gegitli ortamlara kayrtlr belgeyi ilgili yonetmelik, genelge ve standartlarda belirtilen kurailara gore drizenlemeleri, bundan sonraki donemler igin kurumsal bilgi yonetimi ve kurumsallagma gabalarrnrn onemli bir boliimiinii olugturmaktadrr. Yurt drgrnda ozellikle de Anglo-Sakson ktiltiirde bu uygulamaiarrn difier rilkelere orneklik edebilecek diizeyde olduft da giiphesizdu. Ancak gu unuhrlmamahdr ki, argiv; devlet te.skilatr ve bu tegkilatrn yani devleti olugturan kurumlarrn igleyiqi ile ilgilidir. O nedenle argivlerle ilgili mevzuatrn bagka iilkelerden almmasr veya boliimlerin gevrilip uygulanmasr do[m bir yaklagrm dei1dir. Belediyeler bagta olmak iizere kamu kurum ve kuruluglannrn iki argivi olrnalrdrr. itti tarihsei belselerin yo[unlukta olaugu arqiv malzem-esinden oluqan tarihi arsit, (historical archives), difgri-ise tarihsel argivi de kapsayan ve daha genig ve de$erli belge topluh.r[undan olugan lrurumsal arsiv/krtrurn arsivi (agency/irzs tittttional arcltiv es). Ancak iilkernizde her iki argiv tiirii de kamu argivlerine bakrldr[rnda maalesef geligme gosteremernigtir. ingiltere, ABD, Kanada, Avustraiya ve ransa gibi belediye hizmetleri ve tegkilatr agrsrndan onemli bir birikime sahip oian iilkelerde "ntunicipal archives - belediye arsivleri " adr ile orgiitlenen bu 7) Bkz. Biiyiiksehir ve i! Beledi,e BaSkanltklarr Tespit ve Deferlendinne ormu, il-beledryeleri.pdf, lqe Belediye Baskanlftlan Tespit ve Defrerlendirnte ornu., docsf l/.efilce-belediyeleri.pdf.,' 8) 2009 Yh Bilgi Edinme Genel Raporu, Kr]t 2010 Ytl: 20 6ayt: 194

6 BEKLENEN MAHALL ioarrlrr orncisi rli ti: t arqivlerde bazr belgeler ozellikle de kartografik materyal olarak adlandrrrlan harita, plan, kroki ve hava fotofraflarr hem igerdikieri bilgi hem de meydana geldikleri malzeme nedeniyle boyle bir srnrflama ve korumaya tabi tutulmaktadrr. Buna fotografik materyal olarak adlandrrrlan fotofiraf, slayt, dia vb. de eklenebilir. Bu argiv ti.irlerine en onemli ornekler New York City Municipal Archives, Amsterdam Stadsarchiv ve Kd ln S tadt arc hiv verilebilir. Kamu argivlerinin en onemli pargalarrndan olan,belediye arqivleri, * vatandaglarrn ve ozel tegebbiislerin belediye hizmetlerinden kaynaklanacak problemlerin goziimlenmesi, hizmetlerin geligtirilip yenilenmesi, x hukuki uyumsuzluk ve anlagmazhklarrn giderilmesi, * kurumsal ve bireysel adli olumsuzlukiann giderilmesin, * ulusal ve yerel lailtiir ve bilgi birikiminin aktanlmasr, x beigelerin gerektifiinde akademik, sanatsal, edebi ve kiilttirel aktivitelerde kullanrlmasr, x kurumsal bilgi yonetiminin kurulmasl, * kurumsal ve tarihi hafizanrn varatrlmasl, x gehirlilik olgusunun ofurtuimasr, * ;efflaf, sorgulanabilir, adaletii, hesap verebilir ve katrhmcr yonetim anlayrgrnrn yaygrnlagtrrrlmasr, Bakrmrndan iilkemizin en temei ve yaygln bagvuru kaynalr ve delil olma niteli[i taqrmas r bakrmr-ndan rizerinde ciddi bir bigimde durulmasr gereken vazgegilmez kaynaklarrmrzdandrr. Kaymakga 2009 Yrlr Bilgi Edinme Genel Raporu. (2009). 12.t tarihinde http : //www. tbmm. gov. trlbi giedinme/b e d_genelrapor_2009.pdf adresinden erigildi. Anamerig, Hakan. (2004). Bilgi Edinme Hakkr Kanunu ve Kurumsal Bilgi Yonetimi itlgtisi. Bitgi Diinyast, 5 (2): Bilgi Edinme Hakkr Kanunu. (2003). T. C. Resmi Gazete, ( , 25269). Qigek, Niyazi. (2008). Belediyelerde Standart Dosya Planr Uygulamalannda Yaganan Giigliikler. Bilgi Diinyasr,9 (2): Devlet Argiv Hizrnetleri Hakkrnda Yonetrnelik. (1988). T.C. Resmi Gazete, ( , 19816). Donmez, Mustafa. (2010). Beiediyelerin Sayrsr ve Niifuslarrnrn istatistiksel Agrdan De[erlendirilmesi. Beklenen Mahalti idareler Dergisi, 189 (Mayrs 20i0):