İNSAN Geocyclab Bisiklet üzerinde 3 yıl Aynur Erdem Barthelemy Peron

Transkript

1 İNSAN Geocyclab Bisiklet üzerinde 3 yıl Fransız sanatçılar Barth Peron ile Fanch Dodeur, dünyayı içine alacak bir sanat projesi gerçekleştirmeyi uzun süre hayal etti. Üç yıl önce Fransa dan yola çıktılar. Onlara göre bu yolculuk, paylaşıldığında anlam bulacak. Amaç doğa, teknoloji ve insan ilişkileri üzerinden hayatın estetik biçimlerini örneklemek. GEO Türkiye, onları projenin İstanbul ayağında yakaladı. YAZI Aynur Erdem FOTOĞRAFLAR Barthelemy Peron

2 HİNDİSTAN, 11 Şubat Barth Peron, seyahatlerinin birincil parçası bisikletindeki arızayı tamir ediyor. FOTOĞRAF Doruk Seymen MYANMAR, 15 Ekim Geocyclab projesinin en ilginç ayaklarından biri de Myanmar da geçti. Bu ilginç ülkede yeni projeler geliştirme şansları oldu. 07/15 G 101

3 Bu yolculuk her şeyden önce bir hayat biçimi tercihi. Keşfetme arzumuzla dünyayı deneyimlemeyi ve yaşadığımız macerayı paylaşmayı tercih etmek. Yaklaşık üç yıl önce memleketleri Fransa dan bisikletleriyle ayrılan iki sanatçı arkadaşın, çıktıkları bu uzun yolculukta deneyimlediklerini aktardıkları web sitesi, yukarıdaki cümlelerle açılıyor. Dünyayı bir çember gibi, bisikletleriyle turlayan Fanch ve Bart ın bu sanat hedefli yolculuklarının ayaklarından biri de İstanbul dan geçti. Onlarla buluşmak ve yaşadıklarını dinlemek için Tarlabaşı nda alıyorum soluğu... Kentsel dönüşümün ana merkezlerinden Tarlabaşı sorunlu yapısından dolayı sanatçıların, özellikle de yabancı kökenli sanatçıların son dönem yaşamak ve proje geliştirmek için tercih ettiği bölgelerden. Kaldıkları sanat merkezi Pasaj ı çok iyi biliyorum. Kar amacı gütmeyen ve alternatif sanat anlayışını benimseyen bir kolektif burası. Yurtdışında çok iyi işleyen ve bizde örnekleri pek olmayan bir çeşit Artists Residency görevi de görüyor Pasaj. Ara sokaklarda farklı etnik gruplardan geldikleri belli olan mahalleli kadınlar öbekler halinde oturmuş çekirdek çitliyor. Bir taraftan yanlarında oynayan çocuklarını göz ucuyla kontrol ediyorlar. Binanın önündeki kadınları selamladıktan sonra zili çalıyor ve yukarı çıkıyorum. Kapıyı Fanch açıyor, beni içeri davet ediyor. 30 lu yaşlarının ortalarında iki maceracı sanatçı ile karşı karşıyayım. İstanbul a geldikleri için mutlu görünüyorlar. Ancak yorgunlukları gözlerinden okunuyor. Giydikleri kıyafetler, yaklaşık üç yıldır bisiklet üstünde süren göçebe hayatın izlerini taşıyor: Güneşten rengi atmış giydiklerinin. Cilt renkleri de keza bir Avrupalı değil Afrikalı cildi kadar koyulaşmış. Bisikletleri dikkatimi çekiyor. Bildiklerimizden farklı. Recumbent adıyla bilinen bisikleti uzun seyahatte onlara daha fazla konfor alanı sunduğu için tercih ettiklerini anlatıyorlar. 102 G 07/15

4 Sanatsal bir göçebe workshop u olarak da tanımlanabilecek Geocyclab projesinin sahipleri Fanch Dodeur ve Barth Peron a göre bu deneysel yolculuk mutlaka paylaşılmalıydı. Bu yüzden yolculuğun her karesi dikkatle kaydedildi. GÖÇEBE SANAT Geocyclab ismini verdikleri proje için 13 bin 668 kilometreyi bisiklet sırtında geçiren sanatçılara Bu süreci bir-iki cümleyle özetlemeniz gerekse ne söylersiniz? diye soruyorum. Barth devreye giriyor: Geocyclab sanatsal bir göçebe workshop u ve aynı zamanda mobil bir araştırma labaratuarı. Ayrıca iki buçuk yıldır bisiklet sırtında dünyayı turlayan, bağımsız ve deneysel bir yolculuk diye tanımlayabiliriz. Onları seyahate iten motivasyon kaynaklarını tabii ki çok merak ediyorum ancak asıl merak ettiklerim oldukça basit: Kaç para harcadılar, kaç kilometre yürüdüler, hangi ülkelerden geçtiler, kaç çift ayakka- bı eskittiler, kaç gece çadırda kaldılar, kaç gecelerini otelde geçirdiler, hangi ülkelerde hangi projelere imza attılar? Cevaplar için çok fazla düşünmeleri gerekmiyor. Çünkü belli bir amaç için yola çıkmışlar ve yaşadıkları her an, seyahat ettikleri her dakika kayıtlı. Bu seyahatin amacı sadece dünyayı turlamak olsaydı daha kısa sürmesi gerektiğini belirtiyorlar öncelikle. Ancak gittikleri ülkeleri bir çeşit açık laboratuar olarak gördükleri ve ortak sanat projeleri gerçekleştirdikleri için daha uzun bir zaman dilimine yayılmış. Özetle ilk sorularımın cevapları şöyle: Bu seyahate çıkarken 50 bin Euro bütçe hayal etmişler ancak 30 bin bulabilmişler. Fakat bu bütçe, seyahatle- FAS, 22 Şubat Barth Peron yaklaşık üç ay kaldıkları Fas ta günlükleri için kayıt alırken... Fas ın kliması Barth Peron ve Fanch Dodeur e çalışmak ve keşfetmek için daha uygun koşullar sundu. 07/15 G 103

5 ri, planladıklarından uzun sürdüğü için çok zor yetmiş. Üç kez uçağa binmek zorunda kalmışlar. Çok fazla eşyayla yola çıkmamışlar, ihtiyaçları da olmamış zaten. Gittikleri ülkelerden edindikleri arkadaşları onlara o kadar çok tişört hediye etmiş ki, bir kısmını Fransa ya göndermek zorunda kalmışlar. Bu yolculuk boyunca her ikisi de birer çift ayakkabı ve üçer çift terlik eskitmiş. Yola çıktıkları ayakkabılar hâlâ ayaklarnda ve yaklaşık üç ay sonra (bu yazı kaleme alınırkenki tarih itibariyle) yani eylül ayında Fransa ya vardıklarında aynı ayakkabılar ayaklarında olacak. Çok fazla yürümek zorunda kalmadık diyor Fanch. Niye tek ayakkabıyla bu üç yılı geçirdiklerinin cevabı da burada saklı. Bu ikibuçuk yıl boyunca ve 875 gün (İstanbul a kadar) süren yolculuklarında 400 geceyi çadırda, geri kalanı evlerde ya da ucuz otel veya hostellerde geçirmişler. Bu konaklamaların 100 gecesi genelde Afrika ve Asya da mecburiyetten gerçekleşmiş. İstanbul dan sonra Avrupa ülkelerini geçtikten sonra (90 günü geçmemeyi planlıyorlar) ülkelerine varmayı hedefliyorlar. Avrupa da hangi ülkelerden geçeceksiniz? diye sorduğumda, bisiklet yolculuğunun rotasının nasıl şekillendiğinin de cevabını alıyorum: Bisikleti düz yolda kullanmak gerekiyor. Dağlık alanları, zor olduğu ve seyahati gereksiz şekilde uzatacağı için tercih etmiyoruz. Bunun için Avrupa da Tuna Nehri boyunca hareket edeceğiz. Fanch Dodeur ve Barth Peron, SENEGAL de mola verdiklerinde. 23 Nisan Çok büyük bir ülke olmasına rağmen Hindistan da sadece 19 gün kalabildiler. 104 G 07/15

6 TEHLİKELİ ANLAR Bisiklet kullanmak açısından en zorlandıkları yerlerden biri de Türkiye olmuş. Çünkü karayolundaki sürücüler bisiklet kullananlara alışık değil. Özellikle Bolu dan sonra İstanbul a kadar olan bölgede büyük tehlikeler atlattıklarını itiraf ediyorlar. Gürcistan dan sonra Türkiye ye Karadeniz bölgesinden giriş yapıp yine aynı istikamette Trabzon, Sinop, Kastamonu, Bolu hattını takip etmişler. Bu yolculuk da yaklaşık 50 gün sürmüş. Ne kadar benzer karakterde olursanız olun, bu kadar günü aynı kişi ile geçirmek bir süre sonra yormaz mı? Cevapları net. İkisi de yolculuk boyunca hiç kavga etmemiş, bir gün bile bu projeyi yarım bırakıp ülkelerine, ailelerine geri dönmeyi düşünmemiş. İkisinin de yüzüne ve vücut dillerine baktığınızda ne kadar barışçıl olduklarını görüyorsunuz. Fanch müzikle uğraşan bir sanatçı. Doğal olarak daha hareketli. Barth ise grafik tasarımcısı ve bu yönde sanat işleri geliştiriyor. Yazı ve organizasyon işine daha yatkın. Bu iki karakter söz konusu zor ve uzun yolculukta çok iyi uyum sağlamışa benziyor. Seyahat esnasında zor anlar da yaşamışlar, örneğin hastalık gibi Ama hemen tedavi olup yeniden yola devam etmişler. Ve ne ilginçtir ki, kötü bir deneyim olarak hatırlayacakları negatif bir olayla hiç karşılaşmamışlar. Bunu söylerken her iki ellerinin baş parmak ve işaret parmaklarını çaprazlamayı unutmuyorlar tabii espriyle karışık YEDİ YILLIK PROJE Projenin üç yıl önce başladığını düşünüyorsanız yanılırsınız. Çünkü proje en az yedi yıllık. iki yılı bütçeyi denkleştirmek ve planlamakla geçirmişler. Üç yıl seyahat. Bu seyahatten sonraki iki yıl da projenin kitabı, belgeseli ve sergisi gibi safhalarla geçecek. Biz onlarla karşılaştığımızda projenin tam ortalarında olduklarını söyleyebiliriz. Gittikleri her ülkede mutlaka bir sanat projesine imza atmışlar. Aklımızdaki her şeyi yapamadık çünkü imkanlar sınırlıydı diyorlar. Ancak web sitelerini ziyaret ederseniz üç farklı kulvarda şahane ve alternatif sanat işlerine imza attıklarını göreceksiniz. 12/14 G 105

7 MORİTANYA, 8 Nisan Çöpe atılmış otomobillerden toplanan metaller kullanılarak çay pişirme kabı yapılıyor. DIY için en güzel örneklerden. (Üstte.) SENEGAL, 23 Nisan Float Drop projesinden bir kare. Her bir şişede Geocyclab a yüklenmiş videolardan birinin adı ve web uzantası yazılı. Bu şişeler okyanusa bırakılarak yeni sahiplerini arayacak. (Altta.) 106 G 07/15

8 Seyahatin motivayon kaynaklarından en temeli sanat. Seyahatleri devam eden ikili bu süreçte çok fazla sanat projesi ve fikri üretmiş. Bart ve Fanch, Geocyclab adını verdikleri proje için üç farklı ana dalda sanat projeleri gerçekleştirmişler. 1-GÖRSEL-İŞİTSEL SANAT Geocyclab projesinin internet sitesindeki Haiku ve Free Objects başlıkları altında günlük olarak yayınlanıyor. 2-SPONTANE SANAT Adhan ve Mehndi - Fas Homo Sapiens Sapiens - Moritanya Float Drop - Senegal How to disturb the desert silence -Meksika. 3-DENEYSEL SANAT SERGİLERİ Techno Griot Dakar-Senegal Communication innapropriée - Meksika Singing Plants and Aquaphonics - Kualalumpur-Malezya SANAT PROJELERİ SENEGAL, 16 Mayıs Techno Griot performans projesinden bir kare. Telefon atıklarından elde edilen bir aparat ile müzik yapılıyor. DIY ya da Sistem D adı verilen Do It Yourself (kendin yap) kültürünün en güzel örneklerinden. (En üstte.) MALEZYA KUALA LUMPUR, 6 Ağustos Singing Plants deneysel sanat çalışmasından bir kare. Bitkiler yoluyla müzik yapılan bu proje Açık teknoloji-kaynak (Open Source) akımı temeli üzerinde yükseliyor. (Üstte.) 07/15 G 107

9 Projenin amacı geçici bir yolculuk için sebep oluşturmak değil. Amaç, doğa, teknoloji ve insan ilişkileri üzerinden hayatın sonsuz estetik biçimlerini örneklemek. RECUMBENT BİSİKLET Recumbent, sırt üstü yatar pozisyonda sürülebilen bir bisiklet çeşidi. Uzun mesafe seyahat edecek sürücüler ergonomik sebeplerden dolayı son zamanlarda genellikle Recumbent i tercih eder oldular. Bisiklet üzerindeki ağırlığın dengeli dağılımı sürücülere uzun mesafede büyük kolaylık sağlıyor. Aerodinamik açıdan da avantajlılar. Sonsuz sayıda modelleri mevcut. İlk Recumbent 19. yüzyılın ortalarında görülüyor lü yıllarda çok sayıda farklı Recumbent tasarımına rastlansa da ilk örnekleri bugünkü modele göre başarısız. Bu ilk modeller zamanla geliştirilerek bugünkü şeklini alıyor. ÇIKARILAN DERSLER Planlamak çok güzel de uygulama ve pratikte sonradan farkına vardığınız ve çıkaracağınız dersler olmuştur. Sapmaların olduğu durumlar mesela? Müstehzi gülümsüyorlar. Bu seyahati planlarken göçebe ve vahşi bir hayat süreceklerini ve sonsuz sanat projeleri gerçekleştireceklerini hayal etmişler. Ancak Hayat siz planlar yaparken başınıza gelenlerdir demiş bilge bir kişilik. İkisinin de bu yolculuktan çıkardıkları iki ana ders var: Birincisi: Eğer bisikletle seyahat ediyorsan tamamen medeniyetten uzak göçebe bir hayat süremezsin. Çünkü bisiklet için yol gerekiyor. İnsan eliyle yapılmış karayolunu takip edersen zaten bir şekilde medeniyetten uzaklaşamıyorsun. İkincisi: Hem göçebe bir hayat sürüp hem de gittiğin her yerde sanat projesi yapmak mümkün ama çoook zor. Ya istediğin gibi bir yer bulamıyorsun ya da konsept. İkisinin bir araya geldiği yerler olmuş ama çok ender. PASAJ: SANATÇI KONUŞMASI Onlarla ilk tanışmamdan yaklaşık iki hafta sonra Pasaj da davetlilere Geocyclab i anlattılar. Burada bir parantez açıp Pasaj dan da kısaca bahsetmek gerek. Pasaj, İstanbul sanat ortamında var olan ticari sistemlere alternatif bir yapı oluşturmak amacını güdüyor. Ticari amaç gütmeyen inisiyatif, rekabet- 108 G 07/15

10 İSPANYA, 19 Kasım Fanch Dodeur (Solda.) SENEGAL, Saint Louis-22 Nisan Sanatçı ve bisiklet tamircisi Fal Meissa. Babası dedesinden o da babasından devralmış bisiklet tamirciliğini. Aynı zamanda bisiklet parçaları ve bisiklet biriktirdiği geniş bir koleksiyona sahip. Fal Meissa yaşadığı şehirde çok iyi tanınan bir heykel sanatçısı aynı zamanda. (Altta.) çi değil samimi paylaşımdan yana tavır takınıyor. Bu merkezde iktidar sanatçının. Odaklandıkları şey ise deneyim. İşte bu iki çılgın sanatçı iki buçuk yıl boyunca yaşadıklarını Pasaj kitlesiyle paylaştı. Konuşmadan sonra yeniden sohbet imkanı bulduğum sanatçılar İstanbul için birtakım sanat platformlarıyla ortak işlere imza atacaklarının da sinyalini verdiler. Ancak müthiş dinamik buldukları İstanbul için projelerini bir sonraki seyahate bıraktıklarını ve zamana ihtiyaçları olduğunu anlıyorum. AÇIK KAYNAK, AÇIK KÜLTÜR Fanch Dodeur ve Barth Peron, sanat eğitimi aldıkları öğrencilik yıllarından beri tanışıyorlar. İkisi de ayrı ayrı sanat işlerinde ve projelerde yer alsalar da akıllarında hep göçebe bir hayat sürerken gittikleri ülkelerde sanat işleri yapabilecekleri Geocyclab gibi proje vardı. Gerekli olan parayı denkleştirmeleriyle seyahatleri 30 Eylül 2012 de yaşadıkları şehir olan Quimper den start aldı. Bu seyahat ve proje aynı zamanda bir hayat biçimi tercihiydi. Keşfetme arzularını dinleyen maceracı iki sanatçının seçimi Amaçlardan biri bu seyahat boyunca yaşadıklarını paylaşmak. Bilgiyi de aynı zamanda yereldeki sanatçılar ve bağımsız kurumlarla paylaşmak Hemen hemen geçtikleri her ülkede Open Culture-Sharing Culture ı (Açık kültür-paylaşma kültürü) benimseyen kişiler ve oluşumlarla karşılaştılar. Bu akımla ve yaşadıklarıyla ilgili paylaşımlarını web sitelerinden takip edebilirsiniz: geocyclab.fr/rubrique/objets-libres MOBİL ÖZGÜRLÜK Geocyclab, iki bağımsız sanatçının dünyayı ve kurdukları ilişkileri sorgulama biçimi aynı zamanda. Mobil olmayı tercih ediyorlar çünkü bir yere bağlanmamak, yaratmak için en uygun konteksi sunuyor. Böylece adım attıkları her yer onlara sonsuz keşif olanağı sunuyor. Yeni sorularla karşılaşıyor ve bunları paylaşıyorlar. Onlara en iyi otonomiyi sunan ekipman olan bisikletle yola çıkmaları, son- 07/15 G 109

11 FAS, 27 Şubat Fanch Dodeur. MYANMAR, 15 Ekim Yerliler balık tutarken. Rakamlar konuşsun Euro Geocyclab, iki bağımsız sanatçının dünyayı ve kurdukları ilişkileri sorgulamak için seçtikleri bir yöntem aynı zamanda km Toplamda bu proje için harcadıkları para. Seyahat için kullandıkları iki bisiklet de bütçeye dahil. İstanbul a kadar bisikletle kat ettikleri yol. İstanbul a İstanbul dan kadar süren sonra seyahatlerinin Fransa ya gün sayısı. kadar sürecek olan seyahatin gün sayısı. Çadırda kaldıkları gece sayısı. Otel ya da hostelde konakladıkları gece sayısı. Uçak seyahati. İki sanatçının şimdiye kadar eskittiği ayakkabı sayısı Kullandıkları pantolon sayısı. Eskitip attıkları terlik çifti sayısı. suz araştırma, gözlem ve paylaşma deneyimi sağlıyor. Yürüyerek ya da otobüsle ya da diğer ulaşım biçimlerini tercih edebilirlerdi. Ancak sahip oldukları anlayış onları daha sessiz, ekolojik ve ekonomik olan bisiklete yönlendirmiş. Bu çerçevede bisiklet onların zamanla olan ilişkisini, dünyayı ölçme biçimini insani değerler çerçevesinde değiştirerek şekillendirmiş. Yolculuk aynı zamanda alışık oldukları hayat biçimini de değiştirmiş doğal olarak. Alışkanlıklarından uzaklaşıp yeni bir hayat biçimi bulmayı ümit etmişler ve bulmuşlar da Bu iki sanatçı gittikleri yerlerin global sorunlarıyla da yüzleştiklerini itiraf ediyorlar. Su sorunu, enerji sorunu vs Farklı yaşam biçimlerine duydukları saygıysa daha da güçlenmiş. KENDİN YAP Projenin en temel ayaklarından biri bilgi birikimi paylaşımı ve Do It Yourself (kendin yap) kültürü. Free Objects (Serbest-özgür objeler) olarak adlandırdıkları bu ayakta amaçları, yaşadığımız dijital çağada Sistem D ya da DIY (Do It Yourself) ya da kendin yap kültürünüakımını keşfetme ve geliştirme. Onlara göre Do It Yourself, Do It Together a (birlikte yap) doğru evriliyor. Çünkü artık daha da globalleşen açık kültür akımı uluslararası topluluklar sayesinde de gelişiyor. Bilginin paylaşımı daha da değer kazanıyor. Fanch ve Barth ın Geocyclab bünyesindeki ayaklardan biri olan Free Objects projeleri bu açık kültür akımından ve felsefesinden esinlenilerek geliştirilmiş. Bu bölüm günlük tutmaktan ibaret değil. Free Objects (özgür objeler) bilgi paylaşımının özgürce yapılması gerektiğini savunan yerel oyuncularla geçirilen zamanı ve onlarla birlikte geliştirilen projeleri anlatıyor. 110 G 07/15

12 07/15 G 111

13 SEYAHATİN KRONOLOJİSİ A T L A S O K Y A N U S U B Ü Y Ü K O K Y A N U S B Ü Y Ü K O K Y A N U S H İ N T O K Y A N U S U FRANSA (42 GÜN-1261 KM) Fransa nın kuzeybatı bölgesi Bretonya dan başlayan seyahat Atlantik kıyısı boyunca bol yağmurlu bir havada devam etti. İSPANYA (32 GÜN-745 KM)- Fransa dan İspanya ya geçiş. Madrid de iki gün konaklama. Kasım sonuna denk geldiği ve hava çok soğuk olduğu için Madrid den Grenada ya geçmek için otobüs tercih edildi. FAS (97 GÜN-2194 KM)- Kliması ve doğal olarak günlük hayatın daha kolay olduğu Fas ta sanatçılar, projeleri için daha fazla konaklama ve araştırma imkanı buldular. Sahra çölünü geçmeden birtakım projeler yapmaya başlamışlardı. MORİTANYA (30 GÜN-700 KM)- Arkadan rüzgar aldığı zamanlarda seyahat çok kolaydı. Ancak güneşin tepeye çıktığı anlarda seyahat neredeyse imkansızdı. Noukchott da geçirilen iki hafta sonunda hiçbir yerin tam ortasında yer alan bu çılgın şehirde ne yaptıklarını, neler olduğunu ancak anlayabilmişler. SENEGAL (34 GÜN-320 KM)- Moritanya sınırından Dakar a ulaşmak az vakit aldığından projeleri için araştırma yapmaya, yereldeki sanatçılar ve kurumlarla tanışmaya ve projelerini gerçekleştirmeye daha fazla vakitleri olmuş. DAKAR-MEKSİKA- (Uçak ile seyahat) MEKSİKA (173 GÜN-794 KM)- Meksiko City de birkaç ay hiç bisikletlerine dokunmadan yaşadılar. Çünkü dizüstü bilgisayarlarında büyük bir problem vardı. Bu Geocyclab projesinin karşılaştığı ilk büyük sorundu. Ancak bu sorunu avantaja çevirmeyi bilen sanatçılar, zamanı proje üretmeye harcadılar. Burası seyahatleri boyunca onlara daha derin araştırma ve içlerine sinen bir proje gerçekleştirme fırsatı sundu. MEKSİKA-ABD (Tekne ve Otobüs Seyahati) ABD-KALİFORNİYA (76 GÜN KM)- San Diego dan San Francisco ya hava koşulları sebebiyle rahat bir yolculuk gerçekleştirdiler. Los Angeles da 10 gün konakladılar ve yaklaşık iki hafta San Francisco da geçti. KALİFORNİYA-ENDONEZYA (Uçak seyahati) ENDONEZYA (69 GÜN-1490 KM)- İlk tropical ülke. Kalabalık, ancak insanlar oldukça sıcak. Bali Denpasar dan Jakarta ya kadar bisikletle ilerlediler. Jakarta daki birkaç haftayı da pasaport ve vize sorunlarıyla boğuşarak geçirdiler. ENDONEZYA-MALEZYA (Gemi Yolculuğu) MALEZYA (58 GÜN+90 GÜN TATİL-635 KM)-Kuala Lumpur a yağmur altında ulaştılar ve Biji Biji isimli sosyal işletmeyle buluştular. Kalacakları yer zaten hazırdı. Birlikte çok sayıda sanat projesi, deney ve workshop lara imza attılar. Tüm bunların sonunda Tayland a geçmeden önce kendilerine 90 günlük bir tatil hediye edip bisiklet sürmeyi bıraktılar. TAYLAND (29 GÜN-305 KM)- Fanch ın ateşli bir hastalığa yakalanması yüzünden Malezya sınırından direkt Bangkok taki bir hastaneye trenle geçtiler. Bir hafta hastanede yatan Fanch, sağlığına kavuşunca bisiklet seyahati de kaldığı yerden devam etti. Vizeleri bitmek üzere olan sanatçılar bu yüzden Myanmar a kadarki yarı yolu tren ile geçmek zorunda kaldılar. MYANMAR (27 GÜN-905 KM)- Myanmar, onlara akla hayale gelmeyecek yeni deneyimler tatma ve yeni insanlar tanıma şansı sundu. Yeni projeler geliştirdiler. Vizeleri az olduğu için oradan tren ve gemi ile Hindistan a geçildi. HİNDİSTAN (19 GÜN-335 KM)-Kuzeydoğu Hindistan ı Lucknow a kadar kısmen otobüs kısmen bisiklet kısmen tren ile kat ettiler. MALEZYA (TEKRAR) (26 GÜN-0 KM)- Kuala Lumpur a Lucknow dan uçakla ulaşıldı. Çünkü Biji Biji deki arkadaşları onları bir festivalde çalışmaları için davet etti ve bu sayede birazcık da olsa proje bütçelerine para katabildiler. NEPAL (17 GÜN-0 KM)- Malezya dan Nepal e uçakla seyahati tercih ettiler. Amaç Hindistan vizesi almak ve bu yoğun temponun sonunda biraz dinlenmekti. HİNDİSTAN (YENİDEN) (72 GÜN-510 KM)-Hindistan a bu ikinci gelişte kuzey ve batı Hindistan da geçirdikleri vakti garip olarak niteliyorlar. Çünkü Yeni Delhi den uçakla ayrılmak zorunda kaldılar. Sebep Iran ve Pakistan dan vize alamamalarıydı. Bu kadar büyük bir ülkede geçirdikleri zaman yetersizdi. GÜRCİSTAN (25 GÜN-453 KM)- Tiflis te iki hafta boyunca bir çağdaş sanat merkezinde kaldılar. Şehirdeki sanatçılar ve bağımsız oluşumlarla toplantı yapma şansları oldu. Türkiye sehayatinden önce Karadeniz kıyısındaki Batum a ulaştılar. TÜRKİYE (55 GÜN-1534 KM)- Biz bu röportajı yaptığımızda ortaya çıkan rakamlar bunlar. Gürcistan sınırında Karadeniz kıyısı boyunca Artvin, Trabzon, Sinop, Kastamonu seyahati. İstanbul a az kalmasına rağmen onlar için en zorlu etap bisiklet sürücülerine alışık olmayan tırlar ve otomobil sürücülerinin yarattığı tehlikeden dolayı Bolu-İstanbul parkuru oldu.

14 07/15 G 113