BM ve UNDP'nin Ankara'daki yeni temsilcisi. Türkiye'ye karbon stratejisi gerekiyor. S-UN Gençlik Fonu hayatları değiştiriyor

Transkript

1 Sayı: 50 Şubat 2010 BM ve UNDP'nin Ankara'daki yeni temsilcisi S-UN Gençlik Fonu hayatları değiştiriyor Yerelde iklim değişikliğiyle mücadele Türkiye'ye karbon stratejisi gerekiyor Seyhan Havzası iklim değişikliğine hazırlanıyor

2

3 BM/UNDP'nin Ankara'daki yeni temsilcisi Yeni Birlesmis Milletler ve UNDP Türkiye Temsilcisi Shahid Najam Ankara ya gelerek 23 Aralık ta göreve başladı. Ankara, Şubat senesi BM sisteminde olmak üzere 33 senelik engin tecrübeye sahip Najam, Türkiye Hükümeti, sivil toplum ve diğer ortaklarla beraber çalışarak ortak önceliklerle BM-Türkiye işbirliğini artırmaya, yoksulların ve korunmasızların kalkınma seçeneklerini çoğaltmaya ve Binyıl Kalkınma Hedefleri ne ulaşılmasına odaklanacağını belirtti. Pakistan vatandaşı olan Najam, hukuk ve kamu politikası alanlarında London School of Economics and Political Science dan, kırsal kalkınma alanında ise Londra da yerleşik Wye College den aldığı yüksek lisans diplomaları dahil dört alanda master derecesine sahip. Kariyeri süresince liderlik pozisyonlarında görev yapan Najam ın çalışma alanları arasında kamu politikalarının belirlenmesi ve analizi, stratejik kalkınma planlaması ve programları, proje ve çalışma planlarının formülasyonu, uygulanması ve izlenmesi, kaynak yaratma ve yönetimi, afet yönetimi ve yardım operasyonları bulunuyor. Shahid Najam BM Türkiye Mukim Koodirnatörü ve UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Najam ayrıca, Pakistan da Lahor Hükümet Temsilcisi ve Punjap Yatırım ve Ticaret Kurulu bünyesinde üst düzey yönetici görevlerinde bulundu. Najam, BM sistemi içinde de Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) İran Temsilcisi, FAO Yerelleşme (Decentralization) Destek Hizmetleri ve Tanzanya FAO Temsilci Yardımcısı görevleri dahil olmak üzere çeşitli mevkilerde görev yaptı. Najam, BM sistemi içinde de Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) İran Temsilcisi, FAO Yerelleşme (Decentralization) Destek Hizmetleri ve Tanzanya FAO Temsilci Yardımcısı görevleri dahil olmak üzere çeşitli mevkilerde görev yaptı. İngilizce, Fransızca ve Urduca ya iyi derecede hakim olan Najam, ayrıca Farsça da biliyor.

4 Türkiye'ye karbon stratejisi gerekiyor Türkiye gönüllü karbon piyasalarında tecrübe sahibi olsa da yeni iklim rejiminde karbon pazarı üzerinden kendine ait bir yer edinebilmesi için buna özel özel bir kurumsal yapının oluşturulması şart. Ankara, Şubat 2010 Karbonun, herhangi başka bir ürün gibi bir süredir ticareti yapılıyor. Her ne kadar Türkiye gönüllü karbon piyasalarında tecrübe sahibi olsa da yeni iklim rejiminde karbon pazarı üzerinden kendine ait bir yer edinebilmesi için buna özel özel bir kurumsal yapının oluşturulması şart. Ocak ayında Ankara da gerçekleşen Karbon Projeleri Mekanizmalarında Devletin Vizyonu ve Rolü konulu çalıştayda Türkiye nin küresel karbon piyasalarında önemli bir oyuncu olabilmesi için başvurabileceği çeşitli yollar tartışıldı. Türkiye de İklim Değişikli ile Mücadelenin Yönetimi için Kapasitelerin Artırılması projesi kapsamında düzenlenen çalıştayda UNDP proje danışmanları Amit Bando ve Malik Amin Aslam'ın sunumlarının yanısıra ve karbon projeleri üzerine hukuk müşaviri olan Nursel Atar ve Devlet Planlama Teşkilatı'ndan İzzet Arı'nın sunumlarına yer verildi. Türkiye nin küresel karbon piyasasındaki yerini daha güçlü bir hale getiren bir çerçeve oluşturulmasını kolaylaştırmak amacıyla Türkiye de bulunan Bando ve Aslam, ülkenin doğru zamanda doğru yerde olmasından kaynaklanan özel konumunun önemli bir fırsat olduğunun ve Kyoto Rejimi nin çökmesinden doğan belirsizliklerden yararlanabileceğinin altını çizdiler. Yaklaşık 60 kişinin katıldığı çalıştay, aralarında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Çevre ve Orman Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Sanayii ve Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve Hazine Müsteşarlığı nın da bulunduğu bir çok kamu kuruluşuna ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Sermaye Piyasaları Düzenlenme Kurulu (SPDK) gibi diğer paydaşlara yönelik olarak düzenlendi. Çevre ve Orman Bakanlığı Hava Yönetimi Daire Başkanlığı başkanı Mustafa Şahin açılış konuşmasında Türkiye de karbon ticareti konusunda kapasitesinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Kadıoğlu Türkiye de yasal önlemlerin alınması gerektiğine dikkat çekerken bakanlıkta karbon odaklı bir şubenin de bulunduğu bir iklim değişikliği dairesi kurulduğunu duyurdu. UNDP Türkiye Mukim Temsilci Yardımcısı Ulrika Richardson-Golinski karbon ticareti mekanizmalarının özel sektör için yeni fırsatlar doğurduğunu ve istihdam olanakları yarattığını söyledi. Golinski, Devlet Planlama Teşkilatı na projeye önemli fonlar sağladıkları için, Çevre ve Orman Bakanlığı na değerli işbirliği için ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ne de projeye katkıları için teşekkür etti. Türkiye de neye ihtiyaç var?

5 Çalıştayın moderatörlüğünü yapan Cumhurbaşkanı nın enerji danışmanı Dr.Volkan Ediger, Türkiye de karbon ticaretinin ihtiyaçlarını şöyle sıraladı: Veritabanı İnsan kapasiteleri (hem hükümet hem STK düzeyinde) Hukuki ve işleyiş çerçevesi Düzgün işleyen kurumlar Karbon piyasaları konusunda uluslararası uzman Amit Bando katılımcılara karbon projeleri kayıt sistemeleri ve uluslararası karbon düzenlemeleri konusunda bilgi verdi. Karbon piyasasının %95 ini oluşturan Temiz Kalkınma Mekanizmaları nın (CDM) sadece Ek I ülkelerine dahil olmayan ülkeler için geçerli olduğun belirten Bando, yeni iklim rejimi oluşturulana kadar Ek I ülkelerine dahil olan Türkiye nin CDM piyasa mekanizmalarını sadece örnek olarak kullanabileceğini kaydetti. Karbon piyasalarının yönetiminin şeffaf ve sistematik süreçlere dayanması gerektiğini söyleyen Bando, bunun için hukuki dayanağı olan bir yapıya ihtiyaç duyulduğunu da belirtti. Farklı kayıt sistemlerinden örnekler veren Bando görüşlerin paylaşıldığı açık bir platform oluşturulmasının kayıt sistemi seçerken en iyi yol olduğunu dile getirdi ve dünyadaki çoğu kayıt sisteminin halka açık olarak işletildiğini söyledi. Çalıştayda, farklı konuşmacılar tarafından Türkiye de gelişirilen karbon projeleri için farklı sayılar verilmesi, Türkiye de ortak bir kayıt sisteminin olmamasına bağlandı. Tüm katılımcılar ortak hareket edilmeye ihtiyaç duyulduğunda hemfikir oldular. Karbon finansı politikalarında uzman olan uluslararası uzman Malik Amin Aslam genelde düzenlemeler ve atanmış ulusal otorite yapılandırmalarından bahsetti. Geçmiş dönemde Pakistan da çevreden sorumlu Devlet Bakanı olan Aslam, kendi ülkesinde karbon ticareti uygulamalarından örnekler verdi. Aslam, Pakistan Başbakanı nın, sadece bir karbon projesinden elde edilen gelirin koca bir bakanlığın bütçesinden fazla olduğunu görünce, gerekli düzenlemeler ve mekanizmalar üzerinde çalışmak üzere bizzat kendi yönetiminde bir komite kurduğunu söyledi. Uluslararası Uzmanlar Yeni Ufuklar ın sorularını yanıtladı: Türkiye de karbon piyasaları hakkında ilk izlenimlerini dile getiren Bando ve Aslam özel sektörün ileriye dönük yaklaşımlarından ve bu alanda sahip olduğu bilgiden etkilendiklerini belirtirken gerekli mekanizmaların kurulması için kamu sektöründe ve hükümette yapılması gerekenler olduğununun altını çizdiler. Bando ya göre Türkiye de özel sektör oldukça aktif. Bunun kapasite geliştirme açısından yüreklendirici olduğuna inanan Bando özel sektörün çok da yardıma ihyiyaç duymadığını gösterdiğini söyledi. Bando Özel sektör konuları, eksikliklerini ve sistemdeki boşlukları iyi biliyorlar, dolayısıyla ileri gitmek için nelerin gerektiği konusunda son derece belirli hedefleri var dedi. Öte yandan hükümet ortaklarının karbonla ilgili konularda genel bir fikre sahip olsa da tam teşeküllü bir otorite yaratmak için yönlendirilmeye ve rehberliğe ihtiyaçları olduğunu kaydetti. Temiz teknoloiler konusunda ekonomi uzmanı olan Bando Türkiye nin örnek alabileceği çeşitli kayıt sistemlerinden bahsetti. Türkiye nin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) ndee gelişmiş Ek I ülkeler arasında yer almasına rağmen salım azaltım taahhütü bulunmamasından kaynaklanan özel konumu dolayısıyla belirli usuller çerçevesindeele alınması zor. Bu zorluk aynı zamanda Türkiye nin diğer ülkelerin tecrübelerinden sonuçlar çıkarabilecek olması yönüyle debir avantaj sağlıyor. Teknik uzman Aslam ın da dediği üzere Karbon piyasaları bir süredir varolmaya devam ediyorlar ve Türkiye diğer ülkelerin yaptıklarından, hangilerinin işe yarayıp yaramadığından yararlanabilecek bir pozisyonda. Tekerleği yeniden icat etmektense, düzenleyici faktörlerin olmadığı

6 gönüllü karbon piyasaları üzerinden alım-satımdabulunan Türkiye nin, zorunlu piyasalarda alım-satım yapan ülkelerde geçerli olan tüzüklerden yararlanarak karbon piyasalarında daha güçlü bir yere sahip olabilir. Bando nun sunumunda da belirttiği gibi Kyoto Protokolü çerçevesinde salım azaltma çabalarına katkıda bulunmak üzere oluşturulan piyasa tabanlı üç mekanizmadan biri olan Temiz Kalkınma Mekanizmaları (CDM) Türkiye için yol gösterici bir model oluşturabilir. CDM ler gelişmekte olan ülkelerde hayata geçirilen salım azaltım projelerinin, her biri bir ton CO2 ye eşit sertifikalı salım azaltım kredisi (CER) ya da diğer deyişle CER sertifikalarının alınmasını öngörüyor. Gönüllü karbon piyasalarında takas edilen sertifikaların 4 misli kadar değerli olan CER sertifikalarına talep oldukça fazla.şu anda Çin, Hindistan ve Brezilya nın liderleri olduğu ve hükümetlerin arkasında durduğu bu piyasa, Türkiye nin %70-80 ini oluşturduğu gönüllü karbon piyasalarına kıyasla daha istikrarlı. Karbon piyasalarının bu denli karmaşık olması göz önünde bulundurulduğunda Bando ve Aslam Türkiye nin karbon piyasalarındaki yerini güçlendirmek için UNDP nin ülkede neler yapıldığına dair mesajların verildiği basın ve tanıtım kampanyalarıyla farkındalığı arttırmak konusunda en fazla yararlı olabileceğini söyledi. Bando yararlanıcıların ne gibi çerçevelerin ve kurumların önerildiğini, yeni bir yapılanmanın neler getireceğini ve nasıl işleyeceğini bilmeleri gerektiğini ekledi. Ayrıca, şu anda Çevre ve Orman Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığı nda sınırlı ölçekte dairelerin karbon piyasaları sürecinde aktif rol oynadığını ama aslında Dış İşleri Bakanlığı nın da aralarında bulunduğu pek çok diğer bakanlıkların da bu sürecedahil olmalarının önemli olduğunu belirtti. Bando, Türkiye nin karbon piyasalarındaki yerinin sadece bir iklim meselesi olmadığını; büyüme, istihdam ve AB ye katılım süreci açısından ulusal bir mesele olduğunu vurguladı. Ürün piyasalarına benzer olarak, karbon piyasları da atmosferdeki karbon dioksit (CO2) miktarını düzenlemek üzere oluşturulan bir mekanizma. Karbon piyasaları 1997 de yürürlüğe giren ve Avrupa Birliği ülkelerinin ve Türkiye nin de aralarında bulunduğu 189 ülkenin onayladığı Kyoto Protokolü ne dayanıyor. Kanunen bağlayıcılığı olan bu Protokol Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC)'ne bağlı. 38 gelişmiş ülke ve Avrupa topluluğu için seragazları salımının azaltılması için bağlayıcı hedefler koyan Protokol aşırı karbon tüketen ürün ve hizmetlerinin ve enerji üretiminin yeniden değerlendirilmesine yol açtı. Daha müsamahakar olan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi iklim değişikliği sorunlarıyla başa çıkmak için genel bir hükümetlerarası çerçeve sunarak gelişmiş ülkelerin seragazı yayılımlarını azaltmalarını teşvik ederken, Protokol, bu ülkelerin yayılımlarını azaltmalarını taahhüt ediyor. Türkiye nin karbon alanındakiçabaları, Ulusal Azaltım Eylemleri (NAMA) ile dengelenebilir. Aslam NAMA yı bir ülkenin kendisi için uygun olan azaltım eylemleri üzerine karar vermesi ve bunları UNFCCC ye beyan etmesi olarak tanımlıyor. Türkiye nin yenilenebilir enerji kaynakları payını 2023 yılına kadar arttırmayı hedeflemesi, bir NAMA olarak iyi bir aday olabilir. Karbon ticareti kalıcı olacak Karbon piyasaları hakkında gelecekteki öngörüleri sorulduğunda Uluslararası iklim rejiminin kuralları değişse de karbon ticareti her zaman tercih edilen araç olacak sonucuna varan Aslam Türkiye deki en önemli iki belirsizliği ulusal düzeyde karbon ticaretini düzenleyen mekanizmaların olmaması ve uluslararası düzeydeki özel konumu olarak belirliyor. Türkiye nin gönüllü karbon piyasalarına getirdiği canlılığı vurgulayan Aslam, özel sektörün belirsizliklere rağmen çabalarını takdir ettiğini söylüyor. Aslam bu çabaların önemli bir fırsat olabileceğini dile getirirken özel sektörün Türkiye için bazı belirsizlikleri giderebileceğini ve böylelikle ülkenin uluslararası iklim düzeninde önemli bir oyuncu olabileceğini belirtiyor. Amit Bando'nun Karbon Projeleri Kayıt Sistemleri ve Uluslararası Karbon Piyasası Düzenlemeleri sunumu için tıklayın. Malik Amin Aslam'ın sunumu için tıklayın. Karbon Projeleri üzerine Proje Hukuk Müşaviri Nursel Atar'ın Türk Mevzuatında Karbon Piyasalarını Etkileyebilecek hükümler sunumu için tıklayın. Devlet Planlama Teşkilatı'ndan İzzet Arı'nın Gönüllü Emisyon Ticaretinden Türkiye nin Kazanımları sunumu için lütfen tıklayın.

7

8 S-UN Gençlik Fonu hayatları değiştiriyor S-UN Gençlik Fonu nun ilk döneminde Kocaeli, Konya ve Muğla da toplam 303 bin dolarlık hibe alan 20 projeden 14'ü sona erdi. Ankara, Şubat 2010 İlk dönemde göze çarpan üç projeden Küçük Kent Muğla ve Görünmeyen Konya projeleri biterken, Dokumalar Genç Ellerde Tezgahlara Yerleşiyor projesi Kocaeli nde devam ediyor. Küçük Kent Muğla projesi kapsamında bölge mimarisini tanıtma amacıyla 6 tarihi binanın minyatür modellerinden ve 24 yağlı boya tablodan oluşan bir sergi düzenlendi. Projeye Muğla Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi nden ve yerel teknik liselerden 45 genç kadın ve erkek katıldı. Katılımcıların sanatsal yönlerini ortaya çıkaran proje aynı zamanda gençlerin ekip çalışması ve sosyal ağ kurma becerilerinin gelişmesine de katkıda bulundu. Küçük Kent Muğla projesinin şehrin mimari mirasını yeniden canlandırması, Muğla da daimi olarak sergilenmesi bekleniyor. Konya il merkezine diğer illerden ya da Konya'nın ilçe ve kasabalarından gelerek sosyal hayata uyum sağlayamayan ve Konya'yı tanımayan yaş arasındaki gençlere tüm ilçelerin kültürünü, tarihini ve turizm kaynaklarını tanıtarak onları Konya nın sosyal yaşantısına dahil etmeyi amaçlayan Görünmeyen Konya projesi, Kasım ın ilk haftasında da Konya İlçelerinin Buluşması festivalini düzenledi. Şehir merkezinde gerçekleşen festivale Konya'nın tüm ilçelerinden festival katılımcıları gelerek merkezde ikamet eden halka kendi ilçelerini tanıttı. Proje arkadaşlık bağlarını ve ilçeler arasındaki iletişimi güçlendirdi. Katılımcıların birbirilerinin deneyimlerinden faydalanmasını sağlayacak bir ortam yarattı. İlk dönemde destek alan projelerden Dokumalar Genç Ellerde Tezgahlara Yerleşiyor projesi ise hala devam ediyor. Altı çocuk annesi olan 24 yaşındaki Filiz Eroğlu, daha önceden Hereke halısının Kocaeli civarında yapıldığını bildiğini fakatdokumalar Genç Ellerde Tezgahlara Yerleşiyor projesinden küçük bir broşür sayesinde haberi olduğunu ve projeye katılmaya karar verdiğini dile getiriyor. Proje ile Kocaeli ne göçle gelmiş ve istihdama katılamamış 25 genç kadına dokumacılık eğitimi verilerek girişimcilik becerilerinin geliştirilmesi amaçlıyor. Katılımcılar, Hereke Halı ve İpekli Dokuma Fabrikası ve Halk Eğitim Merkezi nde dört aylık eğitime katılarak bir zamanlar sarayları süsleyen Hereke halılarını dokumayı öğreniyorlar. Dokumalar Genç Ellerde Tezgahlara Yerleşiyor projesiyle genç kadınlar artık hem süslü ve ayrıntılı halılar dokumayı biliyor hem de kendi ayakları üstünde durarak geçimlerini sağlıyor. Kurstan sonra serifikasını alan Filiz akranlarına Gençlere sevdikleri şeyleri mutlaka yapmalarını tavsiye ediyorum. Ben halıyı seviyordum. Diğer gençlere de sevdikleri işi mutlaka yapmalarını, boş oturmaktansa birşeyler üreterek kendilerine değer vermelerini öneriyorum tavsiyesinde bulundu. Proje genç kadınların vasıf kazandırmanın ve istihdam

9 olanakları yaratmanın yanısıra kültürel değerini kaybetmeye yüz tutmuş geleneksel Hereke halılarını yeniden gündeme getirdi. Eğitimlerini tamamlayarak sertifikalı halı dokuyucusu olan genç kadınlar, kurulması planlanan şirket ve oluşturalacak kooperatifle üretime devam edecek. S-UN Gençlik Fonu nun ikinci dönem hibe başvuruları Adana, Balıkesir ve Kocaeli nde devam ediyor. Başvuruların son tarihi 26 Şubat İsviçre-UNDP Gençlik Fonu Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve UNDP tarafından başlatılan bir hibe ve teknik yardım programı. Türkiye Hükümeti nin gençlerin sosyal entegrasyonu destekleme çabasına destek olmak amacıyla, Fon, İsviçre Kalkınma ve İşbirliği Ajansı tarafından UNDP ye tevdi edilmişti.

10 Seyhan Havzası iklim değişikliğine hazırlanıyor Seyhan Havzası artık iklim değişikliğinin olumsuz etkileriyle daha rahat mücadele edecek. Ankara, Şubat 2010 Türkiye nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi BM Ortak Programı kapsamında 2009 yılında başlatılan Seyhan Havzası nda İklim Değişikliğine Uyum Hibe Programı ile havza sakinlerinin ve kurumların iklim değişikliğine uyum kapasitelerini geliştirecek yeni projeler hayata geçiriliyor. Balıkçılık, hayvancılık ve ormancılık alanlarında yapılan yaklaşık 150 proje başvurusundan 18 i seçildi. 12 si Adana da, dördü Kayseri de ve ikisi de Niğde de uygulanacak olan projeler, uzun vadede iklim değişikliğine uyum konusunda kapasite geliştirmeyi ve farkındalık yaratmayı amaçlarken, doğru tarım tekniklerinin geliştirilmesini, gıda güvenliğinin sağlanmasını, taşkın risklerinin belirlenmesini, alternatif sulama tekniklerinin kullanımını ve deniz seviyesinin yükselmesinin engellenmesini hedefliyor. Hibe programı çerçevesinde yerel otoritelerden, sivil toplum kuruluşlarından, akademik çevrelerden ve diğer ilgili gruplardan tarım ve gıda güvenliği, su kaynakları ve kalitesi, halk sağlığı, afet risk yönetimi, havza ve kıyı alanlarının yönetimi, doğal kaynakların yönetimi ile altyapı başlıkları altında teklif sunmaları istenmişti. İklim değişikliğine uyumun sosyal, çevresel ve ekonomik boyutlarını ele alan projeler tercih edildi. Hibe programı çerçevesinde yerel otoritelerden, sivil toplum kuruluşlarından, akademik çevrelerden ve diğer ilgili gruplardan tarım ve gıda güvenliği, su kaynakları ve kalitesi, halk sağlığı, afet risk yönetimi, havza ve kıyı alanlarının yönetimi, doğal kaynakların yönetimi ile altyapı başlıkları altında 14 Haziran 2009 tarihine kadar teklif sunmaları istenmişti. Başvurular, başvuran kurumun kapasitesi, önerilen konunun uygunluğu, yöntem, etki ve sürdürülebilirlik başlıkları altındaki 28 kıstas kullanılarak değerlendirildi. Değerlendirme sonucunda yenilikçi uyum tedbirlerinin uygulanması ve uyum kapasitesini geliştirecek şekilde iklim değişikliğine uyumun sosyal, çevresel ve ekonomik boyutlarını ele alan projeler tercih edildi.) Hibe Programı, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak, olumlu etkilerden azami düzeyde faydalanmak ve Binyıl Kalkınma Hedefleri ne ulaşılmasını güvence altına almak için birbirini destekleyen üç uzun vadeli hedeften oluşuyor. Bunlardan ilki, Ortak Program ın da önceliklerinden biri olan Binyıl Kalkınma Hedefleri ne ulaşılması sürecinde iklim değişikliği risklerinin azaltılmasına katkı sağlamak. İkinici hedef, uyum kapasitesinin geliştirilmesi için iklimsel risklerin yönetilmesinde önceliklerin belirlenmesi ve uyum tedbirlerinin alınmasını ve uygulanmasını

11 amaçlıyor. İlk iki hedefi destekler nitelikteki üçüncü hedef ise, sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin iklimsel riskler ve uyum ihtiyacı doğrultusunda hayata geçirilmesini teşvik ediyor. Bu üç hedefle beraber Seyhan Havzası nda iklim değişikliğine uyum kapasitesi geliştirilirken bölgede yaşayanlara sosyal ve kurumsal alanlarda yeni bakış açıları kazandırılarak, yenilikçi uyum faaliyetleri desteklenecek. Daha çok coğrafyaya, yörenin gelişmişlik düzeyine ve bu etkilerle başa çıkabilecek insan kaynaklarına bağlı olan İklim değişikliğine uyum, uluslararası politikanın bir konusu olan iklim değişikliğini yaratan sera gazlarının kontrolünün aksine bölgesel ve yerel açıdan ele alınması gereken bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Uyum, iklim değişikliğinin özellikle toplumun yoksul kesimlerine olumsuz etkilerini azaltmak için doğru ve zamanında önlemler alarak uygun uyarlamaları ve değişiklikleri yapmayı gerektiriyor. İklim değişikliğinin kaçınılmaz etkileriyle mücadelede başrolde olan uyum, özellikle doğal kaynaklara dayalı tarım, ormancılık, hayvancılık gibi hassas sektörlerde ekonomik faaliyetleri düzenlemenin yanı sıra değişen iklim koşullarında sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek için de fırsatlar sunuyor. Bilim dünyasından sonra uluslararası siyasi platformlarda da artan sıcaklıklar, kuraklık, orman yangınları, deniz seviyesinin yükselmesi, salgın hastalıkların artması, türlerin yok olması, insan yaşamının devamını sağlayan ekosistemlerin zarar görmesi, iklim göçlerinin başlaması ve daha birçok şekilde ortaya çıkan ilkim değişikliğinin etkilerine çözüm aranıyor yılı sonunda Kopenhag da yapılan müzakereler, ülkelerin bakış açıları ve sorunu çözmeye yönelik yaklaşımları farklı olsa da iklim değişikliği ve iklim değişikliğine uyum konularının küresel ölçekte önemle ele alınması gerektiğini bir kez daha gösterdi. Bu konular 2010 yılında ve belki daha sonrasında da uluslararası politik gündemin başlıca maddelerinden birisi olmaya devam edeceğe benziyor. Özellikle toplumların iklim değişikliğinin sebep olduğu alışılmadık iklim şartları ve bunun yol açtığı belirsiz gelecekle daha iyi mücadele etmeleri için iklim değişikliğine uyum konusunda somut adımlar atmaları gerekiyor. Türkiye nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi BM Ortak Programı, Binyıl Kalkınma Hedefleri nin iklim değişikliği risklerinden etkilenebileceği düşüncesiyle 2008 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı ile ortaklaşa olarak başlatıldı. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından yürütülen Ortak Program; iklimsel risklerin yönetilebilmesi, özellikle toplumun yoksul kesimlerinin etkilenebilirliğini azaltacak şekilde uyumun sağlanabilmesine yönelik politika çerçevesinin, bilimsel çalışmaların ve insan kaynaklarının geliştirilmesi ile uyum tedbirlerinin yerelde uygulanabilirliğinin gösterileceği bir hibe programına yönelik hedef ve faaliyetleri içeriyor. Seyhan Havzası nda İklim Değişikliğine Uyum Hibe Programı kapsamında desteklenen projeler şunlar:

12

13 Yerelde iklim değişikliğiyle mücadele Türkiye, son birkaç yıldır iklim değişikliğinin artarak hissedilen etkilerine karşı uyum çabalarını hızlandırmaya başladı. Ankara, Şubat 2010 Ulusal iklim değişikliğine uyum stratejisi oluşturma sürecinde Tekirdağ, Trabzon, Kastamonu, Kars, Sivas, Şanlıurfa, Van, Antalya, Eskişehir, Samsun ve İzmir de olmak üzere toplam 11 ilde ilk defa iklim değişikliğinin etkilerini yerel bilgi ve gözlemlerle ölçen Katılmcı Etkilenebilirlik Analizi Çalıştayları düzenlendi. Elde edilen tüm çıktılar ulusal iklim değişikliği uyum stratejisi geliştirme sürecine dahil edilecek. Kasım 2009 da başlayan ve Ocak 2010 da tamamlanan Katılımcı Etkilenebilirlik Analizi Çalıştayı nın düzenlendiği 11 ilde gözlemlenen iklim değişikliği ile bağlantılı değişimler ortaya kondu. Kimin, nasıl, nerede, ne zaman, hangi sıklıkta etkilendiği tanımlanarak, iklim değişikliğini etkileriyle mücadelede gelecekte ne gibi önlemlerin alınması (politika, mevzuat, yerel uygulamalar vb alanlarda) gerektiği belirlendi. Bu çalıştaylarda amaçlananlar arasında; yerel düzeyde iklim değişikliğinin etkilerine karşı geçmişte gözlemlenen etkileri tespit etmek, değişen iklim koşullarında başta tarım olmak üzere diğer ilgili sektörlerdeki üretkenliği sorgulamak, ekosistem hizmetlerinin ve doğal kaynakların sürdürülebilirlik düzeyini tartışmak ve aynı zamanda iklim değişikliğinden kaynaklanan kuraklık, sel gibi doğal afetlere karşı hazırlıklı olma düzeyini ölçmek yer aldı. Çalıştaylarla iklim değişikliğinin etkilerine karşı yerel kurumlarda farkındalık yaratılmasının yanı sıra, yerelde iklim değişikliği riskleriyle mücadele etmek amacıyla kurumlar tarafından sürdürülen çalışmalar değerlendirildi. 11 ilin seçiminde 7 bölgenin de temsil edilmesi göz önünde bulundurulurken, ilin bulunduğu su ve tarım havzası, iklim senaryolarına göre etkilenebilirliği, ilgili bakanlıkların bölgesel düzeyde hizmet alanlarına girmesi, iklim değişikliği ile ilgili bölgeye yönelik çalışmaların bulunması, kıyı alanları ile bütünlük içinde olması, Kalkınma Ajanslarının, devlete bağlı teknoloji geliştirme merkezleri ve araştırma enstitülerinin, Türkiye İstatistik Kurumu nun, Ulaştırma, Sağlık, Kültür ve Turizm, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıkları nın, bölge müdürlüklerinin varlığı, büyükşehir belediyeleri ya da bölgesel düzeyde öne çıkan belediyelerin olması, su ve atık yönetim birimlerinin olması, üniversitelerin ve STKların bulunması gibi kriterler dikkate alındı. Özellikle sıcaklık artışı, azalan yağışlar, kuraklık, artan seller gibi iklim değişikliğinin göstergelerine bağlı olarak baş gösteren su sıkıntısının insan yaşamına olumsuz etkisinin yanı sıra tarım sektörü olmak üzere sanayi, turizm, ulaştırma, enerji, sağlık gibi pek çok sektör de iklim değişikliğinden etkileniyor.

14 Bu bağlamda, Türkiye nin iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlaması, bu etkilerle mücadele edebilmesi, belirsizliklerin ve etkilenebilirliklerin azaltılması, bu yönde gerekli stratejilerin oluşturulması amacıyla 2008 yılında Türkiye nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesi nin Geliştirilmesi Birleşmiş Milletler Ortak Programı başlatıldı. Ortak Program kapsamında, Türkiye nin ulusal düzeyde iklim değişikliği uyum stratejisinin geliştirilmesi için çalışmalar hızlandırıldı. [BAGLANTILAR]

15 Düşler Akademisi'nin birinci yılı kutlu olsun Geçtiğimiz sene İstanbul un popüler mekanlarında eğlenen, dünya çapında müzisyenlerle konserler veren, fotoğraftan dansa birçok alanda kendini geliştiren ve iş hayatında başarılı olmanın sırlarını Vodafone da öğrenen 300 engelli genç kadın ve erkek Düşler Akademisi sayesinde her türlü engelin üstesinden gelebileceğini gördü. Ankara, Şubat 2010 Almanya da geçirdiği üniversite yıllarında engellilere havuzlardan diskolara ve spor sahalarına kadar sosyal yaşam kapılarının açılabileceğini gören ve Türkiye de de evden çıkamayan, yok sayılan, yaşam alanlarında görmeye alışmadığımız ya da ön yargılarla dışladığımız umacılar ın sokağa çıkmasına önayak olan proje ortaklarından Alternatif Yaşam Derneği nin (AYDER) Başkanı Ercan Tutal ile Düşler Akademisi nin önümüzdeki senelerde gerçekleştireceği düşleri konuştuk. Düşler Akademisi nin birinci yılı kutlu olsun! Türkiye de engelli gençlerin genel anlamda durumu nedir? Ne gibi sorunlarla karşılaşıyorlar? Bunların önüne geçmek için ne gibi çabalar var? Engelli ve sosyal dezavantajlı bireyler, yeterli eğitimi alamıyorlar ve dolayısıyla da iş gücüne katılmakta çok zorluk çekiyorlar. Çevre ve mimari konusundaki yanlışlıklar da bu bireylerin evden çıkıp sosyal hayata katılımını güçleştiriyor. Düşler Akademisi projesi bu iki temel sorunu yıkmak için, engelli ve sosyal dezavantajlı gençlere kültür ve sanat alanında eğitimler veriyor. Bu eğitimlerin hepsi gençlerin istihdamına yönelik. Hatta bu doğrultuda yetenekli gençlerden oluşan Social Inclusion Band duyarlı sanatçılarla beraber konserler veriyor. Yine aynı amaçla kurulmuş bir tiyatro topluluğumuz var. Tamamı engellilere uygun bir oyun çıkartmak üzere provalarına devam ediyorlar. Ayrıca, dönem sonlarında atölye katılımcılarının yüksek katılım gösterdikleri performans partileri İstanbul un en önemli eğlence mekanlarında gerçekleştiriliyor. Bir yıl kadar kısa bir sürede 300 den fazla engelli gencin düşlerini gerçekleştiren akademi nasıl oluştu ve temel amaçları neler? Düşler Akademisi projesi, Alternatif Yaşam Derneği nin engelli ve sosyal dezavantajlı gençlerle olan 10 yıllık deneyimiyle oluşturulmuş bir proje. Alternative Camp, Dalmak Özgürlüktür gibi spor ağırlıklı projelerini devam ettirmenin yanı sıra her insanın hayatında olması gereken sanatla ilgili projelere yönlenmek istedik. Sonuçta engellilerin ve sosyal dezavantajlı gençlerin sanat alanında ücretsiz eğitim alabileceği, sonrasında bu alanda iş gücüne katılabilecekleri kısaca birer sanatçı ya dönüşebilecekleri Düşler Akademisi projesi doğdu. Düşler Akademisi nin en temel hedefi sanatı kullanarak sosyal dışlanmayı

16 kırmak, engelli bireylerin aktif ve üretken olmalarını sağlamaktır. Bunun yanı sıra, Yetenek ve becerileri gelişen engelli bireylerin ilgili sektörlerde iş bulmalarını kolaylaştırarak istihdam sorunda çözümün bir parçası olmayı, proje yararlanıcılarının edindikleri yeteneklerini yaşadıkları sosyal alanda kullanarak çevreleriyle eşit koşullarda ilişki sürdürmelerini sağlamak ve böylece bireylerin özgüvenlerini geliştirmeyi sıralayabiliriz. Birinci senesinde Düşler Akademisi sosyal açıdan dezavantajlı gençleri topluma katılımını desteklemek için görme engellilere kişisel gelişim ve yaşam koçluğu eğitimi ve Social Inclusion Band konserleri gibi birçok aktivite düzenledi. Bunların yanında Mayıs ayında Engelliler Haftası daha önceden hiç kutlanmadığı bir biçimde, Düşler Akademisi eğitmen ve öğrencileri ile birlikte Ortaköy Meydanı nda bir şenlikle kutlandı. Bu aktivetelerle engelli gençlerin hayatında ne gibi değişiklikler gözlemlendi? Bize başarı hikayeleri anlatabilir misiniz? Düşler Akademisi bir yıllık sürecine pek çok başarı hikayesi sığdırdı. Örneğin, Social Inclusion Band deki tüm öğrenciler başlı başına birer başarı hikayesi Daha önce ritim ile ilgili herhangi bir kurs ya da eğitim almamış öğrencilerden oluşan bir kaç öğrenci geçen yıl Düşler Akademisi nin ritim atölyesine başladı. Kısa zamanda ritme olan yeteneklerini farkettik ve bu sayede bir iç proje olarak Social Inclusion Band doğdu. SIB, Akbank Caz Festivali nde ilk konserini verdi. Konserde Baki Duyarlar, Gücüm sezer gibi isimlerin yanı sıra Almanya dan Alfred Menhert de SIB grubuna eşlik etti. İkinci konser ise Pozitif grupla yapılan anlaşma kapsamında Türkiye nin gelecek vaad eden raggea grubu Sattas la beraber İstanbul un önemli eğlence mekanlarından Babylon da gerçekleşti. Social Inclusion Band konserleri her ay farklı müzisyenlerin katılımı ile devam edecek. Resim atölyesi öğrencilerinden de benzer başarı öykülerine örnek verebiliriz. Resim atölyesinden iki öğrencimiz, kendi atölyelerini açarak sanatçı kimliğini kazandılar. Yaptıkları resimlerini kendi atölyelerinde sergilemenin yanı sıra satışa sunarak iş gücüne katılıyorlar. Doğuş otomotion, Vodafone gibi kurumlarda öğrencilerimizin yaptığı resimleri sergiledik. Bu gibi sergi teklifleri almaya da devam ediyoruz. Türkiye de sosyal açıdan dezavantajlı ya da engelli gençlerin genel bir tablosunu çizecek olursak, onların topluma dahil edilmesi sürecinde ne gibi zorluklarla karşılaşılıyor? Düşler Akademisi, bu zorlukların aşılmasında nasıl bir role sahip? Türkiye de engelli ve sosyal dezavantajlı gençler maalesef evlerinden dışarı çıkmak istemiyorlar. Mimari ve kentsel yapının uygunsuzluğu ya da iyi bir eğitim göremedikleri için istihdama katılamamalarının yanı sıra bir çoğu toplumsal dayatmalar sonucu özgüven sorunu da yaşıyor. Düşler Akademisi tüm bu olumsuz tabloyu değiştirmek adına pek çok çalışmalar yapıyor. Örneğin dönem sonlarında gerçekleştirilen performans partilerinin bireyleri sosyal hayata katmasının yanı sıra mekanları engelsiz hale getirmek gibi bir amacı da var. Düşler Akademisi nin tüm etkinliklerinde mekanlara önceden keşif gerçekleştirilerek gerekli görülen fiziki düzenlemeler yapılıyor ve bunların kalıcı olması sağlanıyor. Bu sayede; Düşler Akademisi nin etkinlik mekanlarını engellilere uygun olarak düzenlediğini bilen engelli birey, aynı mekana ikinci kez gitmekte