Türkiye Avrupa nın konfeksiyon tedarikçisi

Transkript

1 Dış Ticaret ve Ekonomi Dergisi Yıl 1 Sayı 9 Eylül 2012 Fiyatı: 10 TL SERBEST BÖLGELER İHRACATI BÜYÜTÜYOR Mısır a Yatırım Yapmak İçin Hangi Ülkeler Sıraya Girdi Ağırlıklı olarak Arap Baharı nın yaşandığı ülkelerden öğrenci çeken Türkiye nin 2015 hedefi 100 bin, 2020 hedefi ise 150 bin uluslararası öğrenci. MAKARNADA 5 YIL SONRA İTALYA'YI GEÇERİZ Hikmet TANRIVERDİ / İHKİB Başkanı Türkiye Avrupa nın konfeksiyon tedarikçisi Ülke ekonomisinde 16,2 milyar dolar ihracatıyla önemli bir kale olan hazır giyim sektörü, imalat sanayi içinde üretimde yüzde 8,3, istihdamda ise yüzde 13,5 lik payla ilk sırada yer alıyor.

2 2

3 3

4 4

5 5

6 I omer.lekesiz@ihracat.info.tr KOBİ ULUSLARARASI TANITIM VE DAĞITIM A.Ş. ADINA; İMTIYAZ SAHİBİ : Ali Gazel GENEL YAYIN YÖNETMENİ (SORUMLU) Ömer Faruk Lekesiz YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ : Esra Torlak SANAT YÖNETMENİ : Mustafa Ceviz GÖRSEL YÖNETMEN : Gülay Özlen EDİTÖR : Yeliz Yirmibeş PAZARLAMA MÜDÜRÜ : Dilek Demir REKLAM GRUP BAŞKANI : Yusuf Baltacı HUKUK MÜŞAVİRİ : Av. Süleyman Boyalı FİNANS MÜDÜRÜ : Süleyman Demirhan İNTERNET SORUMLUSU : Tuba Koçaş TEKNİK PLANLAMA MÜDÜRÜ : Seda Eser HABER MERKEZİ : Canan Ilgın Havva Nur Sedef Sezen Bulut Serap Yardımcı REKLAM MERKEZİ : Behlül Boyalı Gamze Bige KILIÇ Makbule KOÇAKER Elif Eseroğlu Kübra Atçeken Gülsen Boyun SATIŞ YÖNETMENLERİ : Özge Sönmez Sema Kolay GÖRSEL DANIŞMAN : Himmet Büyükvadi LOJİSTİK : Berat Gözükızıl Osman Gök YAYIN TÜRÜ : Ulusal, Süreli, Aylık YÖNETİM MARKA DİREKTÖRÜ : Abdullah Yaprakcı KURUMSAL İLETİŞİM DİREKTÖRÜ : Harun Dikici FİNANS DİREKTÖRÜ : Nurettin Yıldıran YÖNETİM YERİ Ataşehir Üsküdar Yolu Topçu İbrahim Sk. Pak Plaza Kat:7 No:13 İstanbul/Türkiye T: F: TEMSİLCİLİKLER ANKARA : F. Özlem Yaylagül 0 (312) AFYON : Önder Çelik 0 (272) BURSA : Hayati Ata 0 (224) ISPARTA : Emre Hamamcı 0 (246) İZMİR : Demet Aktürk 0 (232) KOCAELİ : Satılmış Çiloğlu 0 (262) KONYA : Selma Alımcı 0 (332) K.MARAŞ : Ali Suyadal 0 (344) KÜTAHYA : Eyüp Cihan 0 (274) TOKAT : Ahmet Köknar 0 (356) VAN : Fatih Altun 0 (432) MERHABA Türkiye nin en çok ihracat yapan ikinci sektörü olan hazır giyim ve konfeksiyonun ülke ihracatındaki payı 16,2 milyar doları yakalamış durumda. Sektöre imalat sanayi açısından bakmak gerekirse ise rakamlar oldukça yüz güldürücü görünüyor. Hazır giyimciler, üretimde yüzde 9,3, istihdamda ise yüzde 13 buçukluk payla ilk sırada yer alıyor. Her yıl bir önceki yıla göre pazar sayısını ve pazar payını artıran sektörün ana pazarı Avrupa Birliği ülkeleri. Avrupa ya yapılan toplam ihracat ise 12,8 milyar dolar kadar. Sektörün en dinamik ve proje adamı olarak bilinen ismi İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçılar Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi yle dergimizin dokuzuncu sayısında sektörün yeni ihracat hedeflerini, üretim stratejilerini, pazar genişlemesi için atılması gereken adımları konuştuk. İhracatımızın itici lokomotif güçlerinden olan sektörün 2023 hedefinin 52 milyar dolar olduğunu açıklayan Tanrıverdi nin söyleşimizde üzerinde durduğu en önemli konulardan biri de markalaşma oldu. Üretimde yakalanan başarının markalaşmada da yakalanmasını gerektiğini belirten Tanrıverdi, uluslararası areneda Türk hazır giyim sektörünün liderliğe oynadığı müjdesini de veriyor. Geçtiğimiz sayıda Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Tarık Sönmez ile gerçekleştirdiğimiz söyleşiye bu sayıda da ikinci ve son bölümüyle devam ediyoruz. Türkiye ihracatının röntgeninin çekildiği söyleşiyi okumanızı tavsiye ediyorum. İyi okumalar diliyorum. ÖmerFarukLekesiz BASIMCI : Turkuvaz Matbaacılık Yayıncılık A.Ş. BASILDIĞI YER Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No:4 Sancaktepe-İstanbul Tel: Faks: DAĞITIM : MNG KARGO 6

7 7

8 / İÇİNDEKİLER 22 İHRACAT GÜNDEMİ SERBEST BÖLGELER İHRACATI BÜYÜTÜYOR İhracatçıya büyük kolaylıklar ve imkânlar sağlayan serbest bölgeler Türkiye ihracatına da katkıda bulunuyor. Bugün itibariyle Türkiye Serbest Bölgeleri'nde tahsis edilmiş 3 bin 192 ruhsat bulunuyor. Bu ruhsatların 870 i üretim, bin 699 u alım-satım, 623 ü diğer faaliyetleri kapsıyor. Bu firmalar bünyesinde 52 bin 379 kişiye doğrudan istihdam sağlayan serbest bölgeler aynı zamanda ülkemiz için önemli istihdam merkezi haline geldi. 40 YENİ PAZAR/İHRACAT ihracat AKTuEL [ SAYI KAPAĞI FiNANS [ dunya ekonomi MISIR A YATIRIM İÇİN HANGİ ÜLKELER SIRAYA GİRDİ? Arap Baharı na ilham veren ve 30 yıl tek başına ülkeyi yöneten Hüsnü Mübarek in devrilmesi sonrasında normalleşme sürecine kısa zamanda geçmesiyle dünyanın ilgisini çeken Mısır a Amerika dan Çin e kadar onlarca ülke yatırım yapmak için sıraya girdi. Yatırım yapmak için gözünü körfez sermayelerine diken Mısır a hangi ülke ne kadarlık bir yatırım öngörüyor? Yabancı yatırımlar hangi sektörleri tercih ediyor? EKONOMİ BAKANLIĞI İHRACAT GENEL MÜDÜRÜ TARIK SÖNMEZ: "İHRACATIMIZIN KALİTESİ İYİLEŞİYOR" 18 Geçtiğimiz sayıda Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Tarık Sönmez ile gerçekleştirdiğimiz röportajın devamında Türkiye ihracatının artış nedenlerini, sektörel çeşitliliğin önemini ve 2023 hedefine giden yolda yürütülen çalışmaların geldiği noktayı konuştuk. 42 SÖYLEŞİ TÜRK SAVUNMASI DÜNYAYI SARIYOR Ekonomik ve siyasi yönden rekabet içerisinde olan ülkelerin ekonomisini güçlendirmede ve ulusal güvenliğini sağlamada savunma ve havacılık sanayinin gelişmişliği tartışılamaz. Üretiminde ileri teknoloji gerektiren sektörde dünya genelinde toplam ihracatın yüzde 76 sını ABD, Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere gerçekleştiriyor. 46 SEKTÖREL BÜYÜME İHRACATIN KIRILMAYAN NOKTASI, CAM SEKTÖRÜ Hayatımızın her alanında kullandığımız camı nerdeyse tamamen yerli ham madde kullanarak üretiyoruz. Birçok ürünle günlük yaşantının bir parçası olan cam, aynı zamanda çeşitli sektörlerdeki kullanımıyla da karşımıza çıkıyor. Üretimi ve ihracatıyla ülke ekonomisine katkı sağlayan sektörün geçtiğimiz yılda ihracatı 977,9 milyon dolar, ithalatı ise 704,8 milyon dolar olarak gerçekleşti. 8

9 9

10 / İÇİNDEKİLER OTOMOTİVCİLERDEN KÜRESEL PAZAR İÇİN YENİ STRATEJİLER TÜRKİYE AVRUPA NIN KONFEKSİYON TEDARİKÇİSİ Ülke ekonomisinde 16,2 milyar dolar ihracatıyla önemli bir kale olan hazır giyim sektörü, imalat sanayi içinde üretimde yüzde 8,3, istihdamda ise yüzde 13,5 lik payla ilk sırada yer alıyor. YERİNDE İHRACAT İÇİN HEDEF 150 BİN ÖĞRENCİ 26 Türkiye imalat sanayisinin lokomotif sektörlerinden biri olan otomotiv sektörü, geçen yıl dünya üretiminde 17 inci sırada yer alarak küresel pazarda büyük bir ivme yakaladı Eğitim ihracatında, Türkiye nin hedefleri her geçen gün artmaya devam ediyor. Ağırlıklı olarak Arap Baharı nın yaşandığı ülkelerden öğrenci çeken Türkiye nin 2015 hedefi 100 bin, 2020 hedefi ise 150 bin uluslararası öğrenci. 50 SEKTÖREL HEDEF TÜLOMSAŞ 2023 E 1 MİLYAR EURO TAŞIYACAK 118 yıllık tecrübe ve bilgi birikimi ile ülkemizin demiryolu çeken-çekilen araçları ihtiyacını karşılayan Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş. (TÜ- LOMSAŞ) ülke ekonomisine ve istihdama sağladığı katkılar yönüyle dikkat çekiyor. 56 SEKTÖREL HEDEF MAKARNADA 5 YIL SONRA İTALYA YI GEÇERİZ Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği (TMSD) Yönetim Kurulu Üyesi ve Beşler Makarna Genel Müdürü Kemal Çakmak, sektör olarak yıl sonunda üretim kapasitesinin 2 milyon tona ulaşmasını beklediklerini söyledi. Çakmak, ihracat payını da önümüzde 3-5 yıl içerisinde bir milyon tona çıkararak İtalya yı geride bırakmayı amaçladıklarını ifade etti. 60 TESPİT BU DA FUTBOLUN CARİ AÇIĞI Türk futbolu yabancı futbolcular için servet harcarken Türk futbolcuların yabancılara satışı cılız kalıyor, Geçtiğimiz yıl 35 milyon Euro transfer açığı veren Türk futbolu bu sezon açık ta 45.5 milyon Euro ile Avrupa 5 incisi oldu. Maliye ise vergiyi artırarak yabancı transferinin cazibesini kırmak istiyor. 62 İHRACAT GÜNDEMİ HİZMET İHRACATINA YENİ FORMÜL, TÜRK DİZİLERİ Türk dizileri dünyada fırtına gibi esiyor. Özellikle Arap dünyasında büyük ilgiyle karşılanan ve yayınlandığı her ülkede fenomene dönüşen Türk dizilerinin ihracata katkısı her geçen gün artıyor. Bu bağlamda, Türkiye nin hizmet ihracatını artırmak için ise Türk dizileri üzerine çalışılıyor. 76 SEKTÖREL HEDEF KİMYEVİ MADDE DIŞ TİCARET AÇIĞINI KAPATMAYA ÇALIŞIYOR Akdeniz Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uğur Ateş ile yaptığımız röportajda, kimyevi maddeler ve mamulleri sektörünü mercek altına aldık. 64 SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE YENİ ÇÖZÜM; SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU 80 KAZAKİSTAN A İHRACATIMIZ 1 MİLYAR DOLARI BULACAK 86 ANTALYA 1 MİLYAR 72 MİLYON DOLAR İHRACATIYLA BÜYÜYOR 88 TÜRK TRAKTÖRÜNÜN DIŞ PAZARDA TARLASI ÇOK 92 SAKARYA NIN İHRACAT HEDEFİ İLK 5 94 GYİAD, TÜRK GİRİŞİMCİLERE YÖN VERİYOR TÜRK ÇİN İ KORKUTUYOR 100 DENİM İ AVRUPA BULDU TÜRKİYE HAKİM OLDU 102 TÜRK MÜHENDİSLER TELEVİZYONA ÇAĞ ATLATTI 104 BORAJET BÖLGESEL HAVACILIKTA BÜYÜYOR 106 HAVİ LOGISTICS, FAALİYETLERİYLE 3 KITAYA YAYILIYOR 108 HAVACILIKTA İKİNCİ DEVRİM; KARGO 110 İNGİLTERE ORDUSU YDS İLE YÜRÜYECEK 112 İTHALAT SORUNUNA BÖYLE ÇÖZÜM ÜRETTİ 114 LOJİSTİK VE GÜMRÜK HİZMETLERİNİ BİRLEŞTİRDİ 116 İTHAL ETTİĞİ FLEXİTANKI İMAL EDİYOR 118 GERİ DÖNÜŞÜMLE AYAKKABI ÜRETİYOR 120 HAMAMDAN SONRA PEŞTEMALLE DE TANIŞACAKLAR 126 "TRANSİT TAŞIMACILIKTA DAHA FAZLA PAY ALABİLİRİZ 128 ALPNAKTA SINIRSIZ LOJİSTİK HİZMETİ 130 YILDA 5,5 MİLYON ADET ÜRETİM YAPIYOR 132 HER KOBİDE HABER VAR 10

11 11

12 12

13 13

14 ihracat 01 FINDIKTAN 1,8 MİLYAR DOLAR GELDİ Dünya fındık üretim ve ihracatının büyük kısmını elinde bulunduran Türkiye, bu üründen fındık ihraç sezonunda 1,8 milyar doları aşkın gelir elde etti. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB)'nden yapılan yazılı açıklamada, 1 Eylül 2011 tarihinde başlayan fındık ihraç sezonunun, 31 Ağustos 2012 tarihi itibariyle sona erdiği belirtildi. 03 BİTKİSEL YAĞLAR, RUSYA'DA GÖRÜCÜYE ÇIKIYOR 21. World Food Moscow 2012 Uluslararası Yiyecek İçecek Fuarı'nda, Türkiye nin en önemli ihracat kalemleri arasında yer alan bitkisel yağların tanıtımı gerçekleştirilecek. Makarna, Bulgur, Bakliyat ve Bitkisel Yağlar Tanıtım Grubu (MBTG) nun yurt dışındaki ilk tanıtım çalışmasının yapılacağı fuarda, Türk mutfak kültürünün birçok önemli lezzetleri de tanıtılacak. 02 ZÜCCACİYEDE HEDEF BÖLGE ÜLKELER 23. Züchex Uluslararası Züccaciye ve Hediyelik Eşya ve Elektrikli Ev Gereçleri Fuarı nda yerini alan firmalar; ihracatlarını katlamayı, bölge ülkelere satışlarını artırmayı hedefliyor. Asyalı ve Avrupalı müşterilerinden de yeni talepler almayı öngörüyor. 04 GIDA ÜRÜNLERİ GÜMRÜKTE BEKLEMEYECEK Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı arasında bitki ve bitkisel ürünler, gıda maddeleri ve hayvancılık ürünlerinin ülkeye giriş çıkışının yapılacağı gümrük kapılarını belirlemek için işbirliği protokolü imzalandı. Protokolle, gıda ve hayvansal ürünler artık gümrük kapılarında daha az bekleyecek. 14

15 05 SENEGAL'DEN ESİDEF E İŞ BİRLİĞİ TEKLİFİ Ege ve Batı Akdeniz Sanayici ve İşadamları Federasyonu (ESİDEF), Senegal'den gelen heyeti misafir etti. Senegal Ticaret ve Sanayi Bakan Yardımcısı Babacar Diagne ile ESİDEF Başkanı Mustafa Özkara, görüşmeler sırasında fikir alışverişinde bulundu. 08 ANTEP E İHRACAT MORALİ Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Konukoğlu, Gaziantep ten Ağustos ayında 464 milyon 541 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildiğini belirtti. 06 UZAKDOĞULULAR, TÜRK BULGURUNA KARAR VERDİ Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) bünyesinde kurulan ve ilk yurt içi faaliyetini, 20. Uluslararası Gıda Worldfood İstanbul Ürünleri ve Teknolojileri Fuarı'nda gerçekleştiren Makarna Bulgur Bakliyat ve Bitkisel Yağlar Tanıtım Grubu (MBTG) ilgi odağı oldu. 09 KIRGIZLAR BURSA YA ÇIKARMA YAPTI 07 ULUSOY, MACARİSTAN A LOJİSTİK YATIRIM KARARI ALDI Ulusoy Holding, Macaristan'a lojistik merkezi, TIR parkı, depolama alanları ve gümrükleme merkezi kurma kararı aldı. Çeşitli temaslar için Bursa ya gelen Kırgızistan heyeti, şehrin önemli sanayi bölgelerinden Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi nde sanayicilerle bir araya geldi. İki ülke arasındaki ticaretin ve kardeşliğin artırılması için işadamlarıyla görüşmelerde bulunan heyet, fabrika ziyaretleri yaparak incelemelerde bulundu. 15

16 ihracat 10 ÇİN E NİYET TÜRK E KISMET Çin in Şanghay kentinde düzenlenen Intertextile Shanghai Home Textiles 2012 Fuarı'nda ilginç bir olay yaşandı. Fuara Çin malı ürün almaya gelen Endonezya, Malezya, Singapur, Kore ve ABD'li firmalar, yaptıkları incelemelerin ardından fikir değiştirerek Türk malı aldı. 12 İHRACATÇI, ALACAĞINI FAKTORİNGLE GARANTİLEYECEK İhracatçı firmaların faktoringe yönelimi artıyor. Burada bir aşama alındığına işaret eden Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Yine de ihracat alacaklarının tahsilinde büyük önemi olan faktoring yeterince bilinmiyor. Amacımız faktoringi KOBİ lere detaylarıyla anlatmak. dedi. 11 ÇELİK SEKTÖRÜ İHRACATINI ARTIRIYOR Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) verilerine göre Ağustos ayında ihracat yüzde 4,5 artarak 1,3 milyar dolar oldu. Sektörün ihracatı Ocak-Ağustos dönemi toplamında 10,6 milyar dolara ulaştı. Pazar büyüklüğünde Ortadoğu nun ağırlığı sürüyor. Çelik sektörü ihracatında Ortadoğu Avrupa yı 4 e katladı. 13 EV TEKSTİLİ FUARI NDA TÜRKİYE YİNE GÖZDE ÜLKE Avrupa nın sektöründe en önemli fuarı olarak kabul edilen Uluslararası MoOD Ev Tekstili Ürünleri Fuarı, Brüksel Expo Fuar alanında yapıldı. AB Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi Büyükelçi Selim Yenel, Brüksel Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Oya Yazar Turan ve Brüksel Başkonsolosu Ali Barış Ulusoy fuarda yer alan Türk firmalarına ziyaret gerçekleştirerek yetkililerden bilgi aldı. 16

17 14 CARİ AÇIK 34,5 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ Merkez Bankası, 2012 Ocak-Temmuz ödemeler dengesini açıkladı. 7 aylık cari işlemler açığı, geçen yılın aynı dönemine göre 15 milyar 724 milyon ABD doları azalarak 34 milyar 462 milyon ABD dolarına geriledi. Cari açığın gerilemesi dış ticaret açığının 13 milyar 547 milyon ABD doları azalarak 40 milyar 885 milyon ABD dolarına gerilemesi, hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 1 milyar 216 milyon ABD doları artarak 9 milyar 724 milyon ABD dolarına ulaşması ve gelir dengesinden kaynaklanan net giderlerin de 1 milyar 38 milyon ABD doları azalarak 4 milyar 32 milyon ABD dolarına gerilemesinde etkili oldu. 16 TRABZON DA GÜNDEM 2023 Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından her yıl yapılan İlk 1000 İhracatçı Araştırması nın sonuçlarına göre bu yıl Trabzon'dan ilk 500 firma listesine 9 firmanın yer aldığını belirtti. 15 İHRACATÇILARA UKRAYNA ANLATILDI Vize muafiyetinin 1 Ağustos itibaren yürürlüğe girdiği Ukrayna ile ticaretin önümüzdeki günlerde daha da artması bekleniyor. 46 milyonu geçen nüfusu ve coğrafi yakınlığı bakımından ihracatçılar için hedef pazarların başında gelen Ukrayna, Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) tarafından düzenlenen bilgilendirme toplantısında ele alındı ANTALYA NIN SAĞLIK TURİZMİ YURT DIŞINDA GÖRÜCÜYE ÇIKACAK Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkan Yardımcısı Adnan Vücudi Özen, şehrin sağlık turizmi potansiyelinin dünyaya tanıtılması amacıyla çalışma yürüttüklerini söyledi. MOZAMBİK TE BÜYÜK POTANSİYEL VAR Mozambik te düzenlenen ticaret fuarına katılan Mersinli işadamları, bu ülkede bulunan iş fırsatlarına dikkat çekti. İşadamları, Mozambik te büyük potansiyel bulunduğunu ifade etti. 17

18 SÖ LEŞİ / Esra Torlak Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü TARIK SÖNMEZ: İHRACATIMIZIN KALİTESİ İYİLEŞİYOR Geçtiğimiz yılda Türkiye'nin ihracatı, bir önceki yıla kıyasla yüzde 18,17 artışla 134 milyar 571 milyon 338 bin dolar olarak gerçekleşti. Cumhuriyet tarihinin rekoru olarak adlandırılan bu yükselişle birlikte Türkiye nin hızlı büyüyen ekonomisi de dikkatleri üzerine çekti. Büyüyen ekonominin sadece rakamları değişmiyor, sektörel dağılımdaki değişikler de dikkat çekiyor. Geçtiğimiz sayıda Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Tarık Sönmez ile gerçekleştirdiğimiz röportajın devamında Türkiye İhracatı'nın artış nedenlerini, sektörel çeşitliliğin önemini ve 2023 hedefine giden yolda yürütülen çalışmaların geldiği noktayı konuştuk. Artan ihracatın sadece rakamsal olarak değerlendirilmemesi gerektiğini ifade eden Sönmez, İhracatımız sadece miktar ve değer olarak artmıyor, dağılım olarak da artıyor, diğer bir ifadeyle kalitesi iyileşiyor. Geçmişte ihracatımız hammadde veya tarım ürünleri ağırlıklı iken, şimdi tüm ihracatımızın yüzde 94 ü sanayi ürünlerinden oluşuyor ve sanayi ürünleri içerisinde de yüksek standartlara doğru ihracatımız artıyor diyor. 18

19 Küresel ekonomik sisteme entegrasyonla birlikte, dünya standartlarında, katma değeri yüksek ürünler sunulması ve markalaşmaya gidilmesi gerekiyor Tarık Sönmez / Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürü» Türkiye nin ihracatını artırmasını hangi sebeplere bağlıyorsunuz? Bilindiği üzere, 2011 yılında Avrupa nın birkaç ülkesinde başlayarak Avro Bölgesi ne yayılan kamu borç krizi ve yükselen petrol fiyatları, küresel ekonomi ve finans sisteminin geleceğine yönelik kuşkuları arttırdı. Euro/dolar paritesinde yaşanan dalgalanmalar ve emtia piyasalarındaki belirsizliklerin yanı sıra, yakın bölgemizde yaşanan siyasi belirsizliğin küresel ekonomiye etkileri ve ABD ve Japonya gibi güçlü ekonomilerdeki yavaşlama belirtileri, dünyanın yaşadığı en büyük ekonomik sarsıntılardan biri olan 2008 küresel ekonomik krizinden kısa bir süre sonra ikinci bir global kriz tehlikesini gündeme getirdi. Ülkemiz açısından ekonomimizde yaşanan gelişmeleri değerlendirdiğimizde, 2008 yılı dünya ekonomisinde yaşanan belirgin bir kriz ortamı ve talep daralmasına rağmen ihracatımızın zirve yaptığı bir yıl oldu ve 2010 yıllarında krizin etkileri daha belirgin hale gelmesine rağmen ihracatımız 100 milyar doların üzerinde kalarak birçok ülkenin önünde bir performans sergilemiştir. Devamında ise, söz konusu ihracat rakamını yakalayamadık. Ancak 2011 yılında gerçekleştirdiğimiz 135 milyar dolar ihracat ile rekorlarımıza bir yenisini ekleyerek 2023 hedefimize ulaşmak noktasında güven tazeledik. Başta pazara giriş faaliyetleri ve pazar çeşitlendirme çalışmaları olmak üzere, bakanlığımız bünyesinde yürütülen etkin politikaların neticelerini görmek bizleri çok memnun ediyor. Son ihracat rakamlarında da görüldüğü gibi, önemli ihraç pazarlarımızdan birisi olan AB de yaşanan olumsuzluklar ve kriz ortamı, yükselen petrol fiyatları ve Ortadoğu daki hadiselerin küresel ekonomiye etkilerine rağmen ihracat artışımız devam ediyor. Geleneksel pazarımız olan AB nin toplam ihracat içerisindeki payı giderek azalıyor. Ortadoğu ve Afrika gibi yeni pazarlara ihracatımız artarken söz konusu bölgelerin ihracatımızdaki payları da giderek yükseliyor. Bu anlamda, pazara giriş faaliyetleri ve pazar çeşitlendirme stratejimizin olumlu sonuçlar verdiğini söyleyebiliriz. Bakanlığımız bünyesinde pazara giriş faaliyetlerinin yanı sıra, birçok faaliyet gerçekleştiriliyor ve ihracatçılarımıza önemli destekler sağlanıyor. Bu kapsamda, ihraç ürünlerimizin uluslararası pazarlarda tanıtımının sağlanarak pazar payımızın artırılması amacıyla ticaret ve alım heyetleri düzenleniyor, yurt dışı fuarlara katılım ile yurt dışı ofis-mağaza ve tanıtım programları destekleniyor. Ayrıca, Türk malı imajının geliştirilmesi ve Türk markalarının küresel arenada rekabet edebilmeleri gayesiyle TURQUALITY ve marka destek programlarına önem veriyoruz. Öte yandan, ihracatçılarımızın rekabet yeteneklerini ve donanımlarını geliştirmeye yönelik istihdam, tasarım, eğitim ve danışmanlık faaliyetleri ile çevre maliyetlerinin azaltılmasına yönelik destek programları yürütüyoruz. Sektörel anlamda baktığımızda Türkiye nin en çok hangi alanlara yatırım yapmasında fayda görüyorsunuz? Bugün ihracatçılarımız geniş bir ürün yelpazesinde, neredeyse dünyanın her yerine ihracat yapıyor. Yürüttüğümüz sektör pazar çeşitliliği stratejileri, destek programları ile ülkemizin sınırlı sayıda bir ürün segmentide ihracatının dar bir pazara bağımlı kalmasını önlüyoruz. İhracatçımızın bu gibi olumsuz- 19

20 Geleneksel pazarımız AB ye YAPILAN ihracatın toplam ihracat içerisindeki payı giderek azalmasına rağmen Ortadoğu ve Afrika gibi yeni pazarlara ihracatımız artıyor ve bu bölgelerin ihracatımızdaki payları da giderek yükseliyor. luklardan yepyeni başarılara koşmasına aracılık ediyoruz. İhracatçılarımızın yakaladıkları başarıları görmek bizleri yeni başarılar için daha da iştahlandırıyor. İhracatımızın sektörel dağılımında ulaşılacak çeşitlilik de hedeflerimize ulaşmamız açısından son derece önemlidir. Küresel ekonomik sisteme entegrasyonla birlikte, dünya standartlarında, katma değeri yüksek ürünler sunulması ve markalaşmaya gidilmesi gerekiyor. Bu kapsamda, dinamik bir anlayışla hazırlanan Yeni Teşvik Sistemi, il bazlı bölgesel teşvik sistemiyle, ülkemizde yatırım havzalarının oluşmasını, kümelenmenin sağlanmasını, lokomotif sektörlerin desteklenmesini ve maliyetlerin azaltılmasını hedefliyor. İhraç ürünlerimize yönelik olarak uygulanan stratejiler ile birlikte düşük teknoloji sektörlerinden orta teknoloji sektörlerine dönüşüm sürmektedir. Böylece, teknoloji yoğun sektörlerde daha rekabetçi ve katma değeri yüksek ürünler üretilmeye başlamıştır. Söz konusu stratejilerin etkileri de son on yıllık dönemde açık bir şekilde ortaya çıkmıştır. Kimya, demir çelik ve makine sektörlerinin ihracatımızda giderek artan ağırlığı bu görüşü destekler mahiyettedir. Katma değeri yüksek ve Ar-Ge odaklı üretime yönelik stratejilerin uygulanması ile birlikte ülkemiz teknoloji yoğun sektörlerde de rekabetçi bir konuma gelmiştir. Bu kapsamda, son yıllarda birçok ürünün ihracatında uluslararası başarılar elde edilmektedir. Bir örnek teşkil etmesi bakımından ülkemiz hâlihazırda buzdolabı ihracatında dünyada 3 üncü, Avrupa da ise 1 inci ihracatçı; ticari araç ihracatında dünyada 7 inci, Avrupa da ise 4 üncü. Midibüs, minibüs ve otobüs ihracatında dünyanın 6 ncı büyük ihracatçısı olan ülkemiz, Avrupa nın ise 3 üncü büyük ihracatçısı konumunda. Ayrıca, Türkiye nin döviz kazandırıcı hizmet gelirlerinin artırılması ve hizmet sektörlerinin uluslararası rekabet gücünün geliştirilmesi amacına yönelik olarak eğitim, sağlık turizmi, film ve bilişim sektörlerinin faaliyetleri de bakanlığımız tarafından destekleniyor. Ülkemiz hâlihazırda buzdolabı ihracatında dünyada 3 üncü, Avrupa da ise 1 inci ihracatçı; ticari araç ihracatında dünyada 7 inci, Avrupa da ise 4 üncü. Midibüs, minibüs ve otobüs ihracatında dünyanın 6 ncı büyük ihracatçısı olan ülkemiz, Avrupa nın ise 3 üncü büyük ihracatçısı konumunda." 2023 Türkiye İhracat Stratejisi ni ve hedeflerini ihracatçılarımız açısından değerlendirir misiniz? Dünyanın siyasi, ekonomik, ticaret, sosyal ve kültürel yapısı büyük dönüşümlerden geçmektedir. İkinci Dünya Savaşı sonrası kurulan ekonomik sistem büyük ölçüde değişmiş, hızlanan rekabet, teknolojinin gelişim hızındaki artış, gittikçe çeşitlenen tüketici beklentileri ile ürünlerin kısalan yaşam süreleri gibi etkenler, firmaların ve ülkelerin eskiye göre yeni ürün ve hizmet yaratma, yenilikçilik, teknolojik gelişmelere uyum sağlama ve rakiplerini saf dışı bırakarak dünya pazarlarında yer edinebilmeleri gibi konularda daha yoğun çalışmalarını gerektirmektedir. Bu çalışmaların verimli bir şekilde ilerleyebilmesi için ülkelerin, firmaların, hatta bireylerin uzun vadeli stratejiler belirleyerek, rakiplerini ve gündemi takip etmeleri, ülkelerin kamu politikalarına ve firmaların stratejilerine yön verirken bu gerçeklerden hareket ederek geleceği planlamaları kurum ve kuruluşların geleceği açısından son derece önemlidir. Ekonomi Bakanlığı olarak, Sürdürülebilir İhracat Artışının Sağlanması vizyonu çerçevesinde bu uzun ve zorlu yolun sonunda ulaşılacak hedefi belirleyerek bu yolda ihracat ve ihracatçımızı desteklemek adına kamu ve özel sektörün izleyeceği politikalarda yol gösterici olması amacıyla 2023 Türkiye İhracat Stratejisini hazırladık Türkiye İhracat Stratejisi'nin Yüksek Planlama Kurulu Kararı olarak 13 Haziran 2012 tarihinde yayımlanmasıyla birlikte ihracatımıza cesaret ve ilham veren, Türkiye nin vizyonunu genişleten 500 milyar dolarlık ihracat hedefi güvenle telaffuz edilen 12 yıllık bir hedef haline gelmiştir. Türkiye nin sahip olduğu potansiyeli etkin bir şekilde değerlendirerek 2023 yılına gelindiğinde de Türkiye nin dünyanın 10 büyük ekonomisinden biri olacağına yürekten inanıyorum Türkiye İhracat Stratejisi ni Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) nin önemli katkılarıyla 2 yılda hazırladık. Bu süreçte özel sektör ve kamu olarak birlikte konunun tüm taraflarını bir araya getiren kapsamlı görüşmeler ve çalıştaylar düzenledik. Toplantılarda ihracatçı sektörlerimizi yakından takip eden ve sektörün nabzını tutan yüzlerce katılımcının engin deneyimlerinden fayda sağlandı ve tüm sektörlerimizin 2023 hedefleri makroekonomik dengeler ve beklentilere paralel olarak 2023 Türkiye İhracat Stratejisi şekillendirildi. Özel sektörün öneri ve taleplerinin kamu uygulayıcıları için büyük ehemmiyeti olduğunu gösteren bu projenin ihracatçıların kendilerine olan güvenlerini tazelemelerini sağladığını görüyoruz. Bundan 10 yıl önce bu kadar büyük hedefler belirlenebileceği düşünülemezdi. Ancak süreç içinde kaydedilen başarılar, bugün kötümserliğe mahal bırakmamıştır. İlk defa 100 milyar rakamı dile getirildiğinde de hedef çok yüksek görülüyordu. Ancak biz gücümüze her zaman inandık ve ilk defa 2007 yılında ihracatımız 100 milyar doları aştı. İhracatımızın krizlere rağmen 20

21 Türkiye nin tek pazar bağımlılığı giderek azalıyor. İhracatçılarımız kendilerini yakında ve ulaşım kolaylıkları açısından tercih edilebilir pazarlarla sınırlandırmayarak dünyanın uzak bölgelerine ihracat gerçekleştiriyorlar. bu seviyenin altına düşmemesi ve yıldan yıla gelişim sergilemesi önümüzdeki yıllar için de umutları arttırmıştır. İhracatçılarımızla çok yakın temasta olan bir yönetici olarak onların azmine her zaman güveniyorum yılında Cumhuriyetimizin 100. senesinde 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşacağımıza olan inancımız da esasen ihracatçımıza olan güvenimizden ileri geliyor. İhracatçılarımız, 2023 Türkiye İhracat Stratejisi nin getirdiği yeni vizyon çerçevesinde uzun vadeli planlar yapma cesaretini ve özgüvenini göstermiştir. İhracatçılarımız kendilerini 2023 yılında nerede görmek istediklerini belirlemiş ve bu doğrultuda hedefe giden yolda izlenmesi gereken stratejiler belirlenmiştir. Sektörlerin ihtiyaçları, yapılması gerekenleri ve projelerin sürelerini belirleyen strateji bugün ihracatçılarımızın önlerini daha açık bir şekilde görebilmelerini kolaylaştıran ve onlara rehberlik eden bir proje olarak yürürlüktedir. Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri ve önerileri ile de zenginleştirilen ve sağlamlaştırılan stratejinin özel sektör inisiyatifi ile başlatılarak ulusal bir stratejiye dönüşen bir proje olması bakımından özel sektör için ayrıca önemli olduğu düşünüyorum. Strateji, ihracatçılarımız ve devlet arasında zaten kuvvetli olan bağları daha da güçlendirmiştir. İhracat Genel Müdürlüğü olarak geçtiğimiz yılı değerlendirdiğinizde nasıl bir tablo çıkarıyorsunuz? Önümüzdeki dönemde öncesi ve sonrasında gerçekleştirilmek istenen proje ve hedefler için neler söylersiniz? 2011 yılına Türkiye nin en büyük ihracat pazarı olan Avrupa Birliği ekonomilerinde yaşanan sorunlar damgasını vurdu. Dünyadaki gelişmelerin Türkiye nin ihracatı için de tehlike teşkil ettiği ve ihracatımızın 2011 yılının ikinci yarısında olumsuz etkileneceğine yönelik güçlü bir beklenti vardı. Ancak 2011 yılında görüldü ki artış hızı kesilmeden ihracatımız yüzde 18,5 ilerleme kaydetti ve 135 milyar dolar olarak gerçekleşti. Küresel ekonomideki yavaşlamaya rağmen geçtiğimiz yıl Türk ihracatçısı açısından verimli bir yıl oldu. Girdi Tedarik Stratejisi (Gİ- TES) kapsamında ihracatçılarımızın ihtiyaçları belirlendi ve alınacak tedbirlere ilişkin çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Kazanılan başarılar, bakanlığımızın yıllardır süren politikaları ve geniş vizyonlu stratejileri neticesinde ortaya çıktı. Yürütülen pazar çeşitlendirmesi stratejileri neticesinde AB nin ihracatımızdaki payı on yılda yüzde 56 dan yüzde 46 ya geriledi. Bu oran 2012 yılının Haziran ayında yüzde 41 e gerilemiş durumdadır. Türkiye nin tek pazar bağımlılığı giderek azalıyor. İhracatçılarımız kendilerini yakında ve ulaşım kolaylıkları açısından tercih edilebilir pazarlarla sınırlandırmayarak dünyanın uzak bölgelerine ihracat gerçekleştiriyorlar. Türk malı markasının dünyada tanınmasına önemli katkıda bulunuyorlar. Ülkemiz bugün otomotiv, elektronik, makine ve kimyasal ürünler pazarında iddialı bir oyuncu konumundadır. İhracatçımız şimdi bilişim, görüntü, haberleşme cihazları, tıbbi ürünler ve bilgisayar pazarı için kolları sıvamış durumda. Dünyanın ürün arz-talep dengesini yakından takip eden ihracatçımız fırsatları zamanında görüp değerlendirmektedir. Türkiye nin dünyanın en büyük 10 ekonomisi içinde yer alma hedefine bir adım daha yaklaşmasını sağlamak, teknolojik dönüşümü tamamlamış, lojistik ve mevzuat altyapısı güçlü, en yeni üretim teknolojilerine hakim, tüm dünyada tanınan ve marka değeri olan ürünler pazarlayan, uluslararası pazarlarda güçlü bir Türkiye yaratmak hedefiyle, ihracatın karşılaştığı yapısal sorunlara çözüm bulmak ve ekonomideki olası küresel, bölgesel ve yerel kırılganlıklara karşı önlem alarak tehditleri fırsata dönüştürmek amacıyla proaktif bir çerçevede tasarlanan 2023 Türkiye İhracat Stratejisi ne ayrı bir önem veriyoruz. Bunlara ilaveten, bakanlığımız ihracatın özendirilerek daha geniş bir tabana yayılması ve ülkemizin ihracat kapasitesinin arttırılmasını sağlayacak çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Geçtiğimiz günlerde uygulamaya giren Yeni Teşvik Sistemi ile ülkemizde yatırım yapmak daha cazip hale gelmiş olup, böylece üretime ve istihdam artışına ilave olarak bölgelerarası farklılıkların giderilmesine önemli katkılar sağlamasını umut ediyoruz. Ayrıca, bakanlığımız bünyesinde yürütülen Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) kapsamında ihracatçılarımızın ihtiyaçları belirlendi ve alınacak tedbirlere ilişkin çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Ara malı ithalat bağımlılığını azaltmayı, ucuz ve kaliteli girdi tedarik sürekliliği ve güvenliği ile daha fazla katma değeri Türkiye de bırakmayı hedefleyen GİTES i de bu yıl içinde uygulamaya koymayı planlıyoruz. Sonuç olarak, önümüzdeki dönemde sürdürülebilir ihracat artışını ve Türk ürünlerinin uluslararası pazarlarda rekabetçiliklerini artırmaya yönelik en büyük yardımcımız, 2023 Türkiye İhracat Stratejisi olacak. Türkiye nin en uzun soluklu ihracat planı olan 2023 Türkiye İhracat Stratejisi'nin, oluşturulma aşamasında olduğu gibi uygulama aşamasında da tüm kamu kurumları ve özel sektörümüz tarafından benimsenerek ihracatımızı ve ülkemizi olduğundan çok daha ileri bir noktaya taşıyacağına inanıyorum. 21