Transkript

1 Temmuz 2008 ATSO

2 izyon.org.tr yon.org.tr on.org.tr n.org.tr rg.tr g.tr w.tr w.tr ww w.atsovizyon.org.tr www. o www ww.atsovizyon.org.tr www. w.atsovizyon.org.tr tsovizyon.org.tr sovizyon.org.tr ovizyon.org.tr ovizyon.org.tr izyon.org.tr yon.org.tr on.org.tr n.org.tr rg.tr g.tr w.tr w.tr ww w.atsovizyon.org.tr www. o ATSO Temmuz yayında Derginiz ATSO Vizyon la artık sanal dünyada da buluşabileceksiniz. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası nın 1987 yılından bu yana aralıksız yayınlanan ve her ay 13 bin adet basılarak Antalya iş dünyasının yanı sıra, devlet protokolü, özel sektör kurum ve kuruluşlarına dağıtılan dergi, bir yeniliğe imza atarak, sanal dünyada da okuyucuyla buluşuyor. Derginin, w w w.atsoviz yon.org.tr adresiyle internetten yayınına başlandı. ATSO Vizyon Dergisi, artık ile internet sayesinde dünyanın her yerinden okuyucular tarafından takip edilebilecek. sitesinde ATSO Vizyon un son iki yılda yayınlanmış sayılarının tamamına ulaşmak mümkün. Site dergi kalitesini, bilgisayar ekranına da taşıyor. Dergi sayfalarını birebir inceleme ve okuma fırsatı sunarken, dilenirse PDF formatında yayınlanan sayfaları, bilgisayara indirmeyi de mümkün kılıyor. Antalya da çeşitli konulardaki araştırma dosyaları, kültür sanat, edebiyat, çevre konularında yayınları ile iş dünyasının yakından takip ettiği dergi, ekonominin yanı sıra, Antalya tarihine yönelik yayınları ile adeta kentin belleği ve kaynak yayın niteliği de taşıyor.

3 .org.tr rg.tr w g.tr ww.tr ww tr www r www. www. ww. ww. w.yon. n.org.tr.atso.o atso.or so.org..org.tr vizyon. izyon. yon.or on.org. on.org..org.tr rg.tr w g.tr ww.tr ww tr www r www. www. ww. ww. w.yon. n.org.tr A N T A L Y A T İ C A R E T V E S A N A Y İ O D A S I 122 yıllık hizmetin yeni adresi Çevreyolu üzeri Göksu Mahallesi Gazi Bulvarı No: 531, ANTALYA Haziran 2008 ATSO

4 Kemal ÖZGEN ATSO Yönetim Kurulu Başkanı TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Milletlerin geleceği ekonomik güce ve uluslararası alanda ülke menfaatlerinin korunabilmesine bağlıdır Antalya Ticaret ve Sanayi Odasının Sayın Üyeleri, Değerli ATSOVİZYON Okuyucuları, Son yıllarda Amerika ve Avrupa ülkelerinde ideoloji temelli siyasetin sona erdiğini, seçim yarışında ekonomik politika tercihlerinin ilk sırada yer aldığını, bakanlık gibi makamlara iktidar partisi dışından isimlerin atanabildiğini görüyoruz. Bu nedenledir ki, bu ülkelerde siyaset, günlük hayatta çok konuşulmayan, yerel siyasette veya sivil toplum hizmetlerinde yıllar boyunca hizmet etmiş az sayıda insanın devam ettirdiği, sivil katılımın önem kazandığı bir alan haline gelmiştir. Bu ülkelerde siyasetin odak noktası önce ekonomi, sonra dış ilişkilerdir. Çünkü milletlerin geleceği ekonomik güce ve uluslararası alanda ülke menfaatlerinin korunabilmesine bağlıdır. Bu noktada, uluslararası alanda güçlenmenin her şeyden önce ulusal birliğin tesis edilmesi ve ulusal politikalar üzerinde çok geniş bir uzlaşma sağlanmış olmasına bağlı olduğunu hatırlatalım ve Türkiye nin de artık bu düzeye gelmesini temenni ettiğimizi belirtmekle yetinelim. Değerli Üyelerimiz, Sıcak yaz aylarını geride bırakmayı, bütün ülke gündemini işgal eden siyasi gerilimlerin azalmasını, TBMM ve Hükümet gündeminin ekonomi odaklı hale gelmesini beklerken son dönemde çok üzücü olaylarla bir kez daha sarsıldık. Terör saldırılarını, Konya da çöken Kuran Kursunda 18 yavrumuzun kaybı, Ankara da bir hastanede kısa sürede 27 bebeğin kaybı ve iki vatandaşımızla birlikte binlerce hektar orman alanını kaybetmemize neden olan Manavgat Orman Yangını izledi. Odamız Yönetim Kurulu olarak Manavgat Orman Yangınını yerinde inceledik ve çevresel tahribatın büyüklüğünü, evlerini kaybeden vatandaşlarımızın dramını yerinde gördük. ATSO olarak bu konuda yapılması gerekenler üzerinde hassasiyetle duruyoruz. Orman yangınının söndürülmesi konusunda ilgili kurumların, yangın sahasındaki görevlilerin günlerce büyük bir gayretle, fedakârlıkla mücadele verdiklerini biliyoruz. Ancak, yangının boyutları ülkemizde ormanların korunması, yangınla mücadele altyapısı konusundaki eksiklerimizi bir kez daha düşünmemize neden olmuştur. Son günlerde basında Türkiye ve 10 milyon nüfuslu Yunanistan ın yangınla mücadele donanımının karşılaştırmasında Türkiye nin geride kaldığı görülmektedir. Büyük önder Atatürk ün 1930 lu yıllardaki bazı konuşmalarında ormanlarımızın korunması ve değerlendirilmesi arasındaki dengenin korunması gereği vurgulanmaktadır. O dönemin bu vizyonuna rağmen Türkiye ormanlarının orman köylüsü ve özel teşebbüs tarafından korunarak işletilmesi yönünde bir sistem oturtamamıştır. Bütün bu sorunlar Türkiye de kamu yönetiminde çok ciddi bir modernizasyon ihtiyacını, daha ötesinde köklü bir sistem değişikliğini ortaya koymaktadır. Ülkemizde kamu kurumları yönetim modeli verimlilik, teknoloji gibi konularda çağın gerisindedir. Özellikle 1970 sonlarından itibaren kamu kurumlarında çoğunlukla reform yerine günlük müdahaleler yapılmış, kurumların modernizasyonu ihmal edilmiştir. Siyasi müdahaleler kamuda kurumsallaşmayı engellemiştir. Kamu kurumlarında TBMM tarafından yapılan dış denetim yetersiz olduğu gibi, kurumlar kendi içinde özerk demokratik denetimlere de sahip değildir. Mevcut sistemle devam edilmesi mümkün değildir. Kamu yönetim reformunun ele alınması, kamu kurumlarında verimlilikperformans-liyakat sisteminin oturtulması, kurumların siyasi müdahaleden özerk tutulması gereklidir. Denetimin siyasi hiyerarşi yerine Meclis tarafından demokratik denetim mekanizması ile yapılması gereklidir. ABD de büyükelçilerden, yüksek bürokratlara, Merkez Bankası Başkanına kadar birçok kişinin Senato komiteleri önünde sürekli hesap verdiğini, senato üyelerinin her ATSO Temmuz

5 birinin bir parti kadar güçlü olduğunu görüyoruz. Bu açıdan ülkemizde de siyaset sistemi değişmeli ve gerekirse TBMM Sayın Başkanının dile getirdiği gibi temsil gücü yüksek, veto yetkisi olan Senato sistemi yeniden kurulmalıdır. Kamu kurumlarında sendikaların ve sivil toplum örgütlerinin yönetime katılmaları sağlanmalıdır. Basınımızda son günlerde ilgi çekici bir diğer haber, Hazine nin Merkez Bankası Vakfının 5 milyar dolarlık parasının Hazine hesabına aktarılması talebi ve Merkez Bankasının buna karşı çıkması olmuştur. Merkez Bankamızda 4300 personel görev yapmaktadır. İngiltere Merkez Bankası ya da ABD Merkez Bankası FED in personel sayısı TCMB nın yarısı düzeyindedir. Merkez Bankasının taşınması veya atamaları gibi esasen ekonomik yönü olmayan konular sıkça tartışılırken, bu tür konular veya Merkez Bankasının fiyat istikrarı yanında ekonomik büyümeyi de dikkate almasına dönük yasa değişikliği konusu gündeme gelmemektedir. Kamu yönetimindeki bu resimler geçmişten gelen ve bütün kamu kurumlarında gözlenen bir yapının resimleridir. Biraz önce belirttiğim gibi, Türkiye nin artık bu yapıyı taşıması mümkün değildir. Artık geçmiş uygulamaları referans göstererek ilerleyemeyiz. Değerli Üyelerimiz, Antalya da yangın felaketi dışında Odamızı doğrudan ilgilendiren bir sorun Dokuma, Çallı, Meydan, Aspendos Bulvarı gibi bölgelerdeki altyapı inşaatları nedeniyle üyelerimizin yaşadığı sorunlardır. Üyelerimizin sorun ve taleplerine duyarsız kalmamız mümkün değildir. Bu nedenle bu konuda gerekli girişimlerde bulunuyoruz. Bir caddede trafik aylarca kesildiğinde oradaki işyerleri kapanma noktasına gelmektedir. Şüphesiz ki, altyapı yatırımlarının yapılması zorunludur. Ancak sorun yapılan çalışmalar değil, bu çalışmalarda vatandaşın, esnafın zararının en aza indirilmesi için gereken çabanın gösterilmemesidir. Bu sorun da ülkemizdeki kamu yönetim geleneğinde var olan eksikliklerden kaynaklanmaktadır. Altyapı çalışmaları vatandaşa çok önceden duyurulmalı, özellikle bölgedeki işyerlerine, hazırlık için zaman verilmelidir. Çalışma için belirtilen süreye kesinlikle uyulmalıdır. Bir cadde tümüyle kapatılmamalıdır. Alternatif ulaşım imkanları, yönlendirme işaretleri eksiksiz olarak yerine getirilmelidir. En önemlisi devlet nasıl malına zarar veren vatandaşa ödeme yaptırıyorsa, kendisinin yaratığı zararı da tazmin etmelidir. Bir işyeri aylar boyunca iş yapamıyorsa zararı belirli ölçüde karşılanmalı, en azından bu işyerleri için kredi kolaylığı, vergi muafiyeti gibi imkanlar getirilmelidir. Son günlerde Odamız Ali Çetinkaya ve Dokuma bölgesindeki üyelerimizin sıkıntıları ile karşı karşıyadır. Burada işyeri kurmuş, yatırım yapmış üyelerimiz şimdi bu caddelerin trafiğe tümüyle kapatılacağını ve buradan tramvay hattının geçeceğini öğrenmişlerdir. Oysa böyle bir durum daha ulaştırma master planı veya raylı sistem planlaması aşamasında ilgililere duyurulmalı ve tedbir almaları istenmelidir. Aksi halde bu işyerlerinin zararları kısmen de olsa tazmin edilmeli veya taşınma alternatifleri sunulmalıdır. Şehir için genel olarak çok yararlı olan bir projede kaybı olanların kayıpları da dikkate alınmalı ve bu kayıplar proje maliyetine eklenmelidir. Ulaşım konusunda artan trafik yükü karşısında Çevre Yolu ihtiyacımızın arttığını bir kez daha dile getirmek istiyorum. Antalya ulaştırma yatırımlarında geleneksel olarak çok şanslı bir il değildir. Alanya yolumuz 30 yıl sürmüş, şimdiden aşırı bir yoğunluk ile karşı karşıya kalmıştır. Antalya gibi hızlı büyüyen bir ilde projelerin günün ihtiyacının gösterdiğinden iki-üç kat daha büyük ölçekte, geleceğe dönük planlanması gerekir. Bittiği anda yetersiz kalan projeden daha pahalı proje yoktur. Şehir içi ulaşımda da geleceğe dönük büyük kamulaştırmaların şimdiden planlanması gerektiğini bir kez daha hatırlatalım. Değerli ATSO üyeleri, Türkiye 2001 krizinden sonra detay çözümler üzerinde yeterince tartışma olmaması nedeniyle girdiği düşük kur çıkmazından kurtulamamaktadır. Cari açık özel sektörün ucuz döviz kredisi kullanımı sayesinde finanse edilmektedir. Yüksek maliyetler reel sektörün, ihracatçının ve turizmcinin gelişmesini sınırlamaktadır. Döviz kuruna bağlı kambiyo kârı elde etmeyen işletmelerin durumu zorlaşmaktadır. Ekonomi cari açık tedirginliği ve sermaye çıkışı riskini taşımaya devam etmektedir. Bu ortamda küçük sermayeli ticaretin sorunları artmaktadır. TBMM den sonbahar aylarında Büyük Mağazalar Kanununun ve Ticaret Kanununun çıkarılmasını bekliyoruz. Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Zafer Çağlayan bu konularda önemli çaba harcamıştır, artık sıra TBMM ndedir. Büyük Mağazalar Kanunu ticaret sektörünün veya KOBİ lerin bütün sorunlarını çözmeyecektir. Ancak Kanun en azından şehirlerde ticari alan yaratılmasında planlama ihtiyacının anlaşılmasına, bu yönde bir anlayış gelişmesine katkı yapacaktır. Bu nedenle yıllardır sürüncemede kalan bu konuda sonuç almak için ısrarcı olacağız. Son olarak Odamızın gelecek ay yeni hizmet binasına taşınacağını sizlere duyurmak istiyorum. Son yıllarda ciddi bir bütçe tasarrufu yaparak, birçok etkinlikten vazgeçerek, Meclisimizin, Yönetim Kurulumuzun fedakâr ve ilkeli tutumu ile yeni hizmet binamızı bitirdik. Kurumsal gelişmeye inanarak, bazen sektörlere dönük çalışmalarımızı kısıtlayarak böyle bir sonuca ulaştık. Yeni hizmet binamızdan siz değerli üyelerimizin sadece rutin işlemlerde değil, her tür toplantı, sergi ve diğer etkinlikler için de en iyi koşullarda yararlanacağına inanıyoruz. Hizmet binamız her üyemizin üzerinde hakkı olan bir binadır, üyelerimizin evidir. Bu nedenle bütün üyelerimizin binamızın açılış törenini onurlandırmalarını, bu mutluluğu bizlerle paylaşmalarını diliyorum. Sevgi ve saygılarımla 3 Temmuz 2008 ATSO

6 ANTALYA TİCARET VE SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI YIL:21 / TEMMUZ 2008 / SAYI:246 ATSO ADINA SAHİBİ: Yönetim Kurulu Başkanı Kemal ÖZGEN YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ: Sevim KAYAHAN YAYIN KURULU: Çetin Osman BUDAK Ali Rıza AKINCI Arif SELÇUK Özdağ ÇANCI YAYINA HAZIRLIK: Mete TEKİN Orhan ÇAKMUR TASARIM: Kaan ESİNGÜNER BASKI: ÇAĞDAŞ YAŞATAN Reklam Matbaacılık Tanıtım Organizasyon A.Ş. Kızılsaray Mh. 63. Sk. No:4, Yaşatan İş Merkezi, ANTALYA Tel.: Faks: DAĞITIM: ÖZYILDIRIM DAĞITIM Tahılpazarı Mahallesi 468.Sokak Kaymak Apt. No: 6/4, ANTALYA TEL: FAX: yildirimkurye@hotmail.com ATSO: Kazım Özalp Caddesi 2. Sokak No: 4 ANTALYA Tel : Faks : URL : dergi@atso.org.tr Fİnansal Yönetİm Ormanlarımızın eski haline gelmesi yarım asır sürecek ANTALYA LÜKS TEKNE ÜRETİMİNDE DÜNYA MARKASI OLMA YOLUNDA 16 Raftİng den daha fazlası KÖPRÜLÜ KANYON Ayda bir yayınlanır. Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek alınabilir. Dergimizde yayınlanan yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. 6 ANTALYA EXPO YA TALİP 24 PATRONLAR VE YÖNETİCİLER 26 GIDA TÜKETİMİ 30 NOSTALJİ 32 YANAN HER AĞAÇ, SU KAYNAĞINI DA YOK EDİYOR 40 DENETİMLİ SERBESTLİK 42 HUKUK 44 AB DEN GÜNCEL HABERLER 50 KÜLTÜR-SANAT 52 EKONOMİK GÖSTERGELER 68 FUARLAR 70 İŞBİRLİĞİ TEKLİFLERİ 72 ANTALYA DAN LEZZETLER ATSO Temmuz

7 Orman yangınları ve kuraklık Sayın Üyelerimiz, Değerli Okurlarımız, Antalya nın sanayi sektöründeki gelişmesi ulusal ölçeğe yansımaya başladı. Ekonomisi büyük ölçüde 3 T olarak özetlenen turizm, tarım ve ticaret sektörlerine bağlı Antalya nın, artık sanayisi de öne çıkıyor. Bölgenin turizm ve tarım potansiyeline bağlı olarak sanayi yatırımları artıyor. Bunun sonucu olarak her yıl açıklanan Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi ne bu yıl Antalya dan, 4 firma girme başarısını gösterdi. Geçen yıl ADOPEN, ATAÇ ve AGT nin yer aldığı listeye bu yıl YÖRÜ- KOĞLU Firması da eklendi. Bu gelişmede kuşkusuz Antalya Organize Sanayi Bölgesi nin rolü çok büyük. Çevre dostu Antalya OSB de halen 119 firma faaliyet gösteriyor. Yatırım için tahsis alan firmaların üretime başlaması ile bu rakam 250 ye çıkacak. Başarılı firmalarımızı kutluyor, en büyükler listesine yeni firmalarımızın eklenmesini temenni ediyoruz. Antalya ekonomisinde güzel bir gelişmede denizcilik sektöründe yaşanıyor. Dünyada her geçen gün büyük bir ivme kazanan yat sektöründe Antalya Serbest Bölgesi önemli bir üs haline geldi. Avrupa tersanelerinde lüks bir teknenin maliyetinin yüzde 50 sini işçilik oluştururken, Antalya da bu oran yüzde 30 larda seyrediyor. 10 ile 30 ay arasında değişen yapım süreleri, yat pazarındaki değer artışları gibi sebeplerle Antalya dan sipariş veren bir işadamı suya indiğinde teknesini yüzde oranında yüksek fiyatla satabilme olanağına sahip oluyor. Değerli Okurlar, Dünyanın en büyük fuar organizasyonu olan EXPO nun Antalya da düzenlenmesi için çalışma başlatıldı. Son olarak İzmir talip olmuş, ancak çeşitli nedenlerle Expo son anda Milano ya gitmişti. Şimdi bu önemli organizasyonun 2017 veya 2020 yılında yapılacak olanları için Antalya adı konuşuluyor. Antalya, dünyadaki tanınmışlığı ve büyük turizm altyapısı ile böyle bir organizasyona ev sahipliği yapabilecek en avantajlı şehir konumunda. Dergimizde İspanya da başlayan Zaragoza Expo 2008 Fuarı ile ilgili ayrıntılı bir dosya yayınlıyoruz. Sevgili Üyelerimiz, Yatırım kararları, bir işletmenin gelecek yıllardaki durumunu belirleyici nitelikte olduğundan, hayati önem taşıyor. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Aktaş, Finansal Yönetim başlıklı yazısında, doğru ve zamanlaması uygun bir yatırım kararının işletmenin gelirini ve piyasa değerini yükseltirken, yanlış bir yatırım kararının işletmeyi iflasa bile sürükleyebileceğine dikkat çekiyor. Dergimizdeki bir diğer makale de ise, Organizasyonel Gelişim Danışmanı Savaş Tavşancı, şirket patron ve yöneticilerine Organizasyon Yapınızı Gözden Geçirin uyarısı yaparken, Nasıl ki bir bina yapımında herhangi bir sarsıntı karşısında yıkılmaması için temelinin sağlamlığı çok önemliyse, organizasyon yapısı da bir şirket açısından o denli önemlidir. Sağlam ve etkin olmayan bir organizasyon yapısı şirketimizi zora sokabilir diyor. Dergimizin her sayısında, bir dosyada bölgemizdeki tarihi ve doğal güzellikleri tanıtırken, bir başka dosyada ise küresel ısınma başta olmak üzere, çevre konularına yer vermeye özen gösteriyoruz. Çetin Osman BUDAK Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yayın Kurulu Başkanı Bu sayımız için hazırladığımız dosyada orman yangınlarının, su, iklim ve gıda güvenliğine etkilerine dikkat çekerken, gezi sayfamızda ise Köprülü Kanyon Milli Parkı na yer verdik. Arkadaşlarımız dergiyi hazırladığı sırada acı bir tesadüf sonucu, Manavgat ve Serik ten orman yangını haberi geldi. Antalya tarihinin en büyük orman yangınında maalesef 10 bin hektarın üzerinde orman kül oldu, yüzlerce köylü evsiz kaldı ve maalesef iki vatandaşımız can verdi. Köprülü Kanyon ve Taşağıl bölgesinde yangından henüz bir hafta önce çektiğimiz fotoğraflardaki yeşilliklerin büyük bir kısmı ne yazık ki bugün yok. ATSO Yönetim Kurulu olarak bölgeye yaptığımız ziyarette, felaketin boyutunu yakından gördük. Başlatılacak bir seferberlik ile bu bölgenin yeniden eski görüntüsüne kavuşması en büyük temennimiz. Sevgili Üyelerimiz, Maalesef Türkiye de orman yangınlarının yüzde 97 si insan kaynaklı. Yanan her alan, hem doğadan hem de canlılardan bir parça götürüyor. Her orman yangını, su gibi yaşamın sürdürülebilirliği açısından önemli olan kaynaklarımızı biraz daha azaltıyor. Kuraklık riskine karşı en önemli silahımız ormanlarımızı gözümüz gibi korumalıyız. Önümüzdeki sayıda görüşmek dileğiyle. 5 Temmuz 2008 ATSO

8 Antalya dünyanın en büyük fuar organizasyonu EXPO ya talip ATSO Başkanı Kemal Özgen, EXPO nun Antalya da yapılması hem Antalya turizmi hem de Türkiye nin dünyadaki yeri ve imajı açısından büyük önem taşımaktadır. Antalya böyle bir organizasyona ev sahipliği yapabilecek ev avantajlı şehirdir. Antalya nın dünyadaki tanınmışlığı ve büyük turizm altyapısı başlangıçta önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu çerçevede Antalya olarak, Ticaret ve Sanayi Odası olarak turizm başkenti, turizmin amiral gemisi unvanlarımızı EXPO ile taçlandırmak istiyoruz dedi. HABER ATSO Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Zaragoza Expo 2008 Fuarı nda incelemelerde bulunmak üzere İspanya ya giden Antalya Milletvekili Sadık Badak, Antalya Valisi Alâaddin Yüksel, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel ve ATSO Başkanı Kemal Özgen umutlu döndü. Heyet adına açıklamalarda bulunan ATSO Başkanı Özgen, Antalya nın 2017 yılında yapılacak Expo Fuarı na talip olduğunu söyledi. Expo nun Antalya da yapılmasının hem Antalya turizmi hem de Türkiye nin dünyadaki yeri ve imajı açısından büyük önem taşıdığını belirten Özgen, Antalya böyle bir organizasyona ev sahipliği yapabilecek ev avantajlı şehirdir. Antalya nın dünyadaki tanınmışlığı ve büyük turizm altyapısı başlangıçta önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu çerçevede Antalya olarak, Ticaret ve Sanayi Odası olarak turizm başkenti, turizmin amiral gemisi unvanlarımızı EXPO ile taçlandırmak istiyoruz. Bu konuda bir süredir Oda olarak gerekli hazırlıkları başlatmış bulunuyoruz dedi. ÜÇ ÇEŞİT EXPO VAR Özgen Expo organizasyonu ile ilgili şu bilgileri verdi; EXPO dünyanın en büyük fuar organizasyonlarından birisidir. Uluslararası Sergiler Bürosu (Bureau International des Expositions BIE) tarafından 1851 yılından bugüne kadar organize ediliyor. BIE tarafından yürütülmekte olan bu organizasyonların Büyük EXPO ve Küçük EXPO olmak üzere iki çeşidi var. Büyük EXPO lar en az 6 hafta en çok 6 ay süren, 5 yılda bir düzenlenen, çok fazla sayıda ülkenin katılımıyla oluşan, fuarın yapılacağı alanın sınırlandırılmadığı ve genel bir temaya sahip olan büyük organizasyonlar. Küçük EXPO lar ise en az 3 hafta en çok 3 ay süren, iki Büyük EXPO arasında yapılan, yapılacağı alanın 25 hektar ile sınırlandırıldığı, özel bir teması olan ve sergide kullanılacak alanların katılımcı ülkelere ücretsiz olarak verildiği Büyük EXPO lara göre daha küçük yapılı organizasyonlar. Bir de yine BIE bünyesinde düzenlenen bitkiler ve çevre temasının işlendiği bir üçüncü EXPO türü vardır. SIRADA JAPONYA, ÇİN VE KORE VAR Teması Su ve Sürdürülebilir Gelişim olarak belirlenen EXPO Zaragoza 2008 Haziran ayında başladı. Eylül ayına kadar sürecek. EXPO 2008, 2005 te Japonya da yapılan Doğa nın Bilgeliği temalı EXPO nun devamı niteliğinde düşünülmüş yılında ise Şangay da Daha İyi Kent, Daha İyi Yaşam temalı fuar düzenlenecek yılında ise sırada Kore bulunuyor. 3 MİLYAR EURO BÜTÇE nüfusa sahip Zaragoza kenti, 2004 yılında Yunanistan ın Selanik ve İtalya nın Trieste kentlerini geride bırakarak 2008 EXPO için seçildi. Organizasyon hazırlığı 4 yıl sürdü. 25 hektarlık alana inşa edilen EXPO alanının düzenlenmesi ve diğer organizasyon için 3 milyar Euro ya yaklaşan bir bütçe kullanıldı. EXPO nun inşası için 700 milyon Euro, Zaragoza kentinin alt yapısı güçlendirilerek ev sahipliğine hazır hale getirilmesi için de 1.5 Milyar Euro harcama yapıldı. ATSO Temmuz

9 Bu tür organizasyonlar elbette Hükümet desteğiyle yapılıyor. Nitekim İspanya da EXPO kapsamında yapılacak yatırımlara vergi muafiyeti gibi destekler de sağlandı. 8 MİLYON ZİYARETÇİ Tabii ki, bu organizasyonları uluslararası alanda iddiası olan ülkeler, daha doğrusu şehirler üstlenmektedir. Yarışan ülkelere baktığımızda İspanya, İtalya, Kore ve diğer Asya ülkeleri gibi ekonomik alanda da iddialı ülkeler başta gelmektedir. Bu EXPO nun özel bir uluslararası teması olduğu için o konuda dünya çapında ilgili resmi ve özel kurumlar da katılım ve destek sağlamaktadırlar. Örneğin EXPO Zaragoza 2008 Fuarı nın amacı; su konusunda duyarlılık yaratmak, suyun sürdürülebilir kalkınma ile bağlantısını ortaya koymak, su kullanımı konusunda çözümler üretmek, dünyanın farklı yerlerinde yaşanan sorunları ve iyi uygulama örneklerini göstermek olarak belirlenmiştir. Küresel çapta önemli bir konu olduğu için çok önemli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Bob Dylan gibi küresel ısınma konusunda duyarlı ünlü sanatçılar katkı sağlamışlardır. Kentte su temasını işleyen büyük sergiler açılmıştır. 5 bine yakın kültürel etkinlik düzenlenmektedir. 2 bin uzmanın dünyadaki su ve sürdürülebilir kalkınma sorunlarını tartışmaktadır. İspanya 1992 yılında Sevilla da bu fuarı düzenlemiş ve İspanya nın modern yüzünü göstermiştir. Zaragoza fuarı ise İspanya nın artık modern bir ülke olarak çevre koruma, sürdürülebilir büyüme konusundaki duyarlılığını yansıtmış ve bütün bir ülkenin imajına katkı yapmıştır. EXPO Zaragoza ya 104 den ülkeden katılım sağlandı. Fuarı 8 milyon ziyaretçinin gezmesi bekleniyor. Ortalama 100 bin ziyaretçi geliyor. Türkiye Milli Günü 13 Temmuz da yapıldı. Türkiye standını günde ortalama 8 bin kişi ziyaret ediyor. Türkiye nin etkinlikleri kapsamında düzenlenen Anadolu Ateşi gösterisini EXPO alanında özel olarak yapılan mekanda 5 bin kişi izledi. İZMİR İN TECRÜBELERİNDEN YARARLANACAĞIZ Dolayısıyla biz hem fuarı görmek, temaslarda bulunmak ve de Türkiye gününe katılmak üzere Zaragoza ya gittik. Çok yararlı gözlemlerde ve temaslarda bulunduk. BIE yetkilileri ile görüştük. Antalya nın EXPO organizasyonuna ev sahipliği yapması konusunda orada bulunan Devlet Bakanı Hayati Yazıcı ile ve İzmir heyeti ile de görüştük. Şunu özellikle belirteyim ki, bu konuda İzmir ile bir rekabet içinde değiliz. İzmir Büyük EXPO organizasyonuna aday olmuş ve Milano ya karşı kaybetmiştir. Bundan sonra yeniden aday olup olunmayacağına da henüz karar verilmemiştir. Bu açıdan İzmir in tecrübelerini, kaybetme nedenlerini dinleme fırsatını da bulduk. TURİZMİ ÇEŞİTLENDİREN BİR ORGANİZASYON EXPO nun Antalya da yapılması hem Antalya turizmi hem de Türkiye nin dünyadaki yeri ve imajı açısından büyük önem taşımaktadır. Gerçekten de bu bakımdan çok önemli bir organizasyon olduğunu yerinde görmüş olduk. Zaragoza da her mağazanın, her işyerinin günün her saati EXPO ile bütünleştiğine tanık olduk. Giyimden, hediyelik eşyaya kadar EXPO adeta başlı başına bir sektör olmuş durumda. Bu açıdan tanıtım dışında ticarete büyük katkı yapan, turizmi çeşitlendiren ve sezon dışına taşıyan bir organizasyon. Antalya böyle bir organizasyona ev sahipliği yapabilecek ev avantajlı şehirdir. Antalya nın dünyadaki tanınmışlığı ve büyük turizm altyapısı başlangıçta önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu çerçevede Antalya olarak, Ticaret ve Sanayi Odası olarak turizm başkenti, turizmin amiral gemisi unvanlarımızı EXPO ile taçlandırmak istiyoruz. ÇALIŞMALAR BAŞLADI Bu konuda bir süredir Oda olarak gerekli hazırlıkları başlatmış bulunuyoruz. Bu konuda önümüzde iki seçenek bulunmaktadır. Birisi Zaragoza daki EXPO organizasyonudur. Diğeri ise son olarak 2002 yılında Hollanda, 2003 yılında Almanya ve son olarak 2007 yılında Tayland da yapılan bitki ve çevre temalı EXPO organizasyonudur. Hangi EXPO nun Antalya için daha uygun olacağı üzerinde çalışıyoruz. Muhtemelen Talyand daki EXPO yu da yerinde görerek ve yetkililerle görüşerek önümüzdeki aylarda bu konuda bir tercih yapacağız. Hedefimiz 2017 veya 2023 EXPO larından birisine ev sahipliği yapmaktır. TEMA BELİRLENECEK Burada en önemli konu Antalya olarak yıl sonrası için bir vizyon ortaya koyarak, bu konuda güçlü bir kurumsal çalışmanın temelini atmaktır. Antalya için bu şekilde uzun vadeli hedeflere yönelmek bir ilk olacak ve hepimize yeni bir kültür de kazandıracaktır. Çünkü yıl sonra bizler burada olmayacağız ve bu çalışma kişilerden bağımsız olarak Antalya nın, ATSO nun ve diğer kurumların hedefi olarak yürütülecektir. Konunun bu boyutu dahi başlı başına önemlidir. Dolayısıyla, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası olarak bu konuda hazırlıklara başlamış bulunuyoruz. Nasıl bir tema ile hangi organizasyona aday olabileceğimiz yönünde yerel, ulusal ve uluslararası temasları yürüteceğiz. Odamız gerekli altyapının kurulması ve izlenecek prosedür konusunda gerekli hazırlık çalışmalarını yaptıktan sonra konuyu ilgili kurumlara sunacaktır. Sayın Valimizin öncülüğünde 25 hektarlık alana inşa edilen EXPO nun toplam maliyetinin yaklaşık 3 milyar Euro yu bulduğu ifade ediliyor. çalışmalara başlayacağız. Bu konuda Büyükşehir ve diğer belediyelerimizle, ANFAŞ ve turizm örgütlerimizle birlikte çalışacağız. Daha sonraki aşamada Hükümet desteğini almak ve Türkiye çapında örgütlenmek için çalışma yürüteceğiz. BİRLİK VE BAREBERLİK ŞART Biz Antalya olarak artık bu tür organizasyonlar için sıramızın çoktan gelmiş olduğuna inanıyor ve Hükümetten ve tüm ilgili kurumlardan bu konuda destek bekliyoruz. Bu tür organizasyonlara aday olmak, üstlenmek ve başarmak bütün toplumun, bütün kurum ve örgütlerin katılımı ve desteği ile mümkün olmaktadır. Devletin bu konudaki desteği son derece önemlidir. Bu desteği sağlamak için de Antalya olarak konuya tam anlamıyla sahip çıkmamız gerekmektedir. Ben burada bu konuya baştan beri ciddi şekilde kafa yoran ve bu konuda özel gayret sarfeden Milletvekilimiz Sayın Sadık Badak ın çalışmalarını hatırlatmak ve kendisine gıyabında teşekkür etmek istiyorum. Bu proje ancak bütün Antalya nın birlik ve beraberliği ile başarılı olabilir. EXPO nun tarihine baktığımızda ilk EXPO 1851 yılında İngiltere nin Londra şehrinde yapılmış olup şehre Kristal Sarayı kazandırmıştır. Daha sonra ikinci olarak 1855 yılında ve 1889 yılında Paris te düzenlenen EXPO bu şehre de ekonomik getirisi çok büyük olan ve yapıldığı tarihten itibaren günümüze kadar gelen ve Paris için bir simge olan dünyaca ünlü Eyfel Kulesi ni kazandırmıştır. 7 Temmuz 2008 ATSO

10 YATÇILIK Mehmet Ali KANTARCI Referans Gazetesi Bölge Temsilcisi Antalya lüks tekne üretiminde dünya markası olma yolunda İtalya daki tersanelere göre işçilik maliyetleri avantajlı olan Antalya Serbest Bölgesi kompozitten ürettiği lüks yatlarla Avrupa, Ortadoğu ile Rus işadamı ve tekne meraklılarının gözdesi oldu. Yapımı bir yıla yakın süren motoryatlar, denize indikten sonra Avrupa ve diğer bölgelerde yüzde daha yüksek fiyatlarla satılabiliyor.. ATSO Temmuz

11 Dünyada her geçen gün büyük bir ivme kazanan yat sektöründe Antalya Serbest Bölgesi önemli bir üs haline geldi. Yaklaşık 34 tekne üreticisinin bulunduğu Antalya Serbest Bölgesi nde hafif malzeme kompozitten üretilen lüks yatlar Avrupa lı rakiplerinden önemli avantajlara sahip. Lüks tekne imalatında halen dünyada lider ülkeler arasında yeralan İtalyan tersanelerinde işgücü maliyeti Türkiye nin oldukça üzerinde. Avrupa tersanelerinde lüks bir teknenin maliyetinin yüzde 50 sini işçilik oluştururken, Antalya da bu oran yüzde 30 larda seyrediyor. 10 ile 30 ay arasında değişen yapım süreleri, yat pazarındaki değer artışları gibi sebeplerle Antalya dan siparişi veren bir işadamı suya indiğinde teknesini yüzde oranında yüksek fiyatla satabilme olanağına sahip oluyor. Yakın bir tarihe kadar Türkiye deki gemicilik sektöründe üretimin merkezi olan Tuzla dan sonra artık Antalya da özellikle kompozit yat üretiminde hem ülkemiz hem de dünyanın önemli bir merkezi haline geliyor. Ulusal ve uluslararası mega yat üreticileri hazır altyapı, liman, ulaşım ve avantajlı işçilik maliyetleri gibi nedenlerle Antalya Serbest Bölgesini tercih ediyorlar. Ortalama yüzde 25 avantaj Antalya da yüzde 100 yerli sermaye ile kurulan ve 29 ile 41 m arasında kompozitten lüks yatlar üreten Peri Yachts ın Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Çambol Avrupa lı tersanelere göre en büyük avantajlarının ortalama yüzde 25 lik işçilik maliyeti avantajı olduğuun belirtti. İtalya ve Avrupa da işçilik maliyetleri yüksek olduğundan kompozit yerine, çalışması daha kolay olan polyesterin tercih edildiğini anlatan Çambol, Kompozit, polyestere göre yüzde 20 daha hafif bir malzeme. Dolayısıyla bizim ürettiğimiz tekneler daha hafif, hızlı ve ekonomik oluyor. Biz, altyapıya 10 yıl garanti verebiliyoruz dedi. Yapım sürelerinin de Balıkçı Barınağı ödenek bekliyor Uzun süredir bir balıkçı barınağı bulunmayan Antalya da Serbest Bölgesi deki rezerv alan bölgede çalışan balıkçılara geçici olarak kullandırılıyor. Ancak liman bölgesindeki sıkışıklık nedeniyle üreticiler gelecekte yatları denize indirmede zorlanabileceklerini vurguluyorlar. Yat üretim kapasitesi gün geçtikçe artan bölgede tekneler teknik testler için tur atıyorlar. ASBAŞ Genel Müdürü Zeki Gürses Balıkçı Barınağı için Sıçan Adası nın ilerisinde bölgenin belirlendiğini ve projenin tamamlandığını belirterek, Barınak için yer tahsis edildi. Ancak ödenek için TBMM den onay bekleniyor. Ödenek gelirse barınak 2 yılda tamamlanacak diye konuştu. teknenin büyüklüğüne göre 10 ile 30 ay arasında değiştiğine değinen Çambol şöyle devam etti: Artık sektör öyle bir hale geldi ki tekneyi yapmaya başlamamızdan itibaren yüzde prim yapmaya başlıyor. Örneğin müşterimizle 10 milyon Euro ya anlaştığımız bir tekneye 12 ay sonra bitiminde Avrupa dan milyon Euro teklif veriyorlar. Bizim avantajımız hem işçilikten hem de genelde artan fiyatlardan oluşmakta. Yaklaşık 5 bin 500 metrekarelik alana sahip tersanemizde 160 kişilik ekibimizle çalışıyoruz. Bu yıl 6 adet, 2009 da 6-8 adet, 2010 da ise mega yat üretip satacağız. 3 yıl içerisinde dünyada sektörün önde gelen kompozit yat üreticilerinden biri olmayı hedefliyoruz. Yunanlı ve Türk ler markacı Yatların tasarımı için, ödüllü tasarımcı Selçuk Koçak başkanlığındaki Scaro Design ekibiyle çalıştıklarını söyleyen Peri Yachts Satış ve Pazarlama Direktörü Beril Öztunalı da yatların fiyatlarının 3.9 ile 13.5 milyon Euro arasında değiştiğini belirtti. Monaco, Dubai, Yunanistan ve Ukrayna gibi sektörün gelişen pazarlarında da temsilcilikleri bulunduğunu söyleyen Öztunalı, gelecek dönemde global ağa İngiltere, Almanya, İspanya, Rusya ve İtalya yı da eklemeyi planladıklarını belirtti. Bugüne kadar Rus, Türk, Ortadoğu ve Avrupa lı müşterilerden oluşan bir portföye tekne ürettiklerini söyleyen Öztunalı şunları kaydetti: Müşterilerimiz genelde işadamlarından oluşuyor. Genelde onları Antalya daki tersanemize davet ediyoruz, burayı görünce çok etkileniyorlar. Türk ve Yunan lı yat müşterileri genelde aynı davranış içindeler. Onlar için marka ön planda. Ortadoğu lu müşteri ise Türkiye de tekna yaptırmaya alışkın. Avrupa lı ise daha bilinçli bir görünüm sergiliyor. Rus müşterilerimiz genelde aceleci oluyor. Tekneye bir an önce sahip olmak istiyorlar. Müşterilerimiz her ne kadar zenginlerden oluşsa da artık yakıt ekonomisi ön plana çıktı. Artık hafif ve daha az yakan tekneler tercih sebebi. Biz de kompozit teknolojisiyle bunu büyük ölçüde sağlıyoruz. 250 milyon doların üzerinde yat satıldı Halen yaklaşık 3 bin 500 kişinin istihdam ettiği Antalya Serbes Bölgesi nde bu yıl sonuna kadar yaklaşık 700 milyon dolarlık iş hacmi hedefleniyor. Bu yıl bölgeden yaklaşık 25 adet megayatın üretilip dünyanın çeşitli bölgelerine gitmesi planlanıyor. Antalya Serbest Bölgesi nde üretilen yatlar başta Avrupa olmak üzere dünyanın dört bir yanına gönderiliyor. Bölge, özellikle kompozitten üretilen yatlarda iddialı. Antalya Serbest Bölgesi nin işletici firması ASBAŞ AŞ Genel Müdürü Zeki Gürses bölgenin özellikle lüks tekne yapımında iddialı olduğunu belirterek yat üreticilerinin yüzde 70 e yaklaşan oranlardaki hammaddesini artık Türkiye den temin ettiğine dikkat çekerek bölge son 7 yılda şeyhlere, ünlü işadamlarına, sporculara toplam değeri 250 milyon doların üzerinde olan metre arasındaki lüks yatların üretip satıldığını vurguladı. Bölgede 34 tekne üretici bulunduğunu kaydeden Gürses 6 adet de tekne yan sanayi ve lojistik firmasının yer aldığını belirtti. Gürses, tekne yapımı ve gemicilik konusunda sertifikalı eğitim projesinin önümüzdeki günlerde devreye gireceğini sözlerine ekledi. 9 Temmuz 2008 ATSO