ASOMEDYA. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ASO Genişletilmiş Meclis Toplantısı na Katıldı DOSYA BÜYÜTEÇ

Transkript

1 ASOMEDYA MART / NİSAN 2010 ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ASO Genişletilmiş Meclis Toplantısı na Katıldı Sanayicimiz ürettikçe onların yükünü hafifletmek de bizim görevimizdir Binali YILDIRIM ULAŞTIRMA BAKANI Sanayi üretimindeki artışın baz etkisi dışında sürdürülebilir olduğu konusundaki endişelerimiz devam etmektedir Nurettin Ö ZD EB İR ASO YÖNETİM KURULU BAŞKANI DOSYA BÜYÜTEÇ! Türkiye de Bölgesel Politikaların Gelişimi ve Bölgesel Dengeler! Zorunlu İstihdam

2 Üreten Türkiye'nin Bankası KOBİ ler bankasını bilir! HALKBANK > îüreten Türkiye nin Bankası

3 ASOMEDYA ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN 2010 ASO Adına İmtiyaz Sahibi Yönetim Kurulu Başkanı NURETTİN ÖZDEBİR sunuş Yazı İşleri Müdürü OKAN SAYKUN Yayın Yönetmeni NACİ CANPOLAT ASOMEDYA Yönetim Yeri Atatürk Bulvarı No:193 Kavaklıdere / ANKARA Tel: Faks: aso@aso.org.tr Yapım CAST GRAPHIC Tokdemir Ajans Prodüksiyon - Organizasyon - Yayıncılık Ltd. Şti. Turan Güneş Bulvarı 4. Cad. 90. Sok. 1/3 Yıldız - Çankaya/ANKARA Tel: (Pbx) Faks: Baskı ve Cilt TŞOF Trafik Matbaacılık San. Tic. A.Ş. Organize San. Böl. Orhan Işık Cad. No: 3 Sincan- Ankara Tel: Faks: plakamatbaa@tsoftrafik.com.tr Reklam Rezervasyon Yayın Türü Yerel Süreli ANKARA SANAYİ ODASI ÜCRETSİZ YAYIN ORGANIDIR. Reklamların sorumluluğu reklam veren firmaya ait olup, Cast@Graphic Ajans hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Dergide yayınlanan yazılar, yazarların düşüncelerini kapsamaktadır. Basım Tarihi 1 Nisan 2010 Bu ayın Büyüteç bölümünü Zorunlu İstihdam konusuna ayırdık sayılı İş Kanunu'nun işverenlere getirdiği istihdam yükümlülükleri işverenlerce zorunlu istihdam olarak tanımlanmaktadır. Zorunlu istihdam uygulaması, işverenlere ek maliyetler getirerek rekabet güçlerini zayıflatırken, istihdam ve yatırım kararlarını da olumsuz etkilemektedir. İş dünyasının talebi bu yükümlülüklerin bazılarının kaldırılması bazılarının ise makul düzeylere indirilmesi. Bu ayın Dosya'sının konusu bölgesel kalkınma. Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gülen Elmas Arslan ve Araştırma Görevlisi Baki Demirel'in "Türkiye'de Bölgesel Politikaların Gelişimi ve Bölgesel Dengeler" başlıklı yazısı ülkemizde bölgesel kalkınma politikalarının tarihsel gelişimini ve AB uyum sürecinde bölgesel politikalardaki son gelişmeleri ele alıyor. Ankara Sanayi Odası'nın Genişletilmiş Meclis Toplantısı'na katılan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, sektör temsilcilerinin görüş ve önerilerini dinledikten sonra yaptığı konuşmada sanayinin ve ekonominin içinde bulunduğu durumu değerlendirdi. Sayın Cumhurbaşkanı'nın yaptığı konuşmanın tam metnini dergimizde bulacaksınız. Şubat ayı Oda Meclisi aylık olağan toplantısının konuğu Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'dı. Ulaştırma sektöründe meydana gelen değişimleri anlattığı konuşmasında Sayın Bakan geleceğe ilişkin projeler hakkında da bilgi verdi. Sayın Bakan'ın konuşmasını da ASO Meclis bölümünde bulabilirsiniz. ASO Başkanı Nurettin Özdebir Genişletilmiş Meclis Toplantısı ve Şubat ayı Oda Meclisi toplantısında yaptığı konuşmalarda 2010 yılında ekonomik Okuyucu Dağılımı büyümenin beklenenin altında kalabileceği uyarısında bulunarak ekonomik politikaların iç talebi canlı tutacak biçimde tasarlanması ve bankaların da KOBİ'lere kapattıkları kredi musluklarını açmaları gerektiğini belirtti. ASO Üyeleri % 50 Ü n iversite le r %5 Basın %6 V alilikle r % 2 Oda ve Borsalar % 12 D ernekler %2 B ü yükelçilikler %1 Bankalar %1 Devlet Protokolü % 11 naci.canpolat@aso.org.tr Siyasi Partiler %1 B elediyeler %2 B akanlıklar %7

4 x\ ^içindekiler m Ocak Meclis ASO Genişletilmiş Meclis Toplantısı, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Katılımıyla Gerçekleşti Şubat Meclis ASO Şubat Meclis Toplantısı, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın Katılımıyla Gerçekleşti Dosya Türkiye'de Bölgesel Politikaların Gelişimi ve Bölgesel Dengeler Doç. Dr. Gülen Elmas Arsları Baki Demirel Büyüteç Zorunlu İstihdam İsmail Bozok Fulya Tunca ANKARA SANAYİ ODASI AYLIK YAYIN ORGANI MART / NİSAN 2010

5 Risks threatening the economic recovery An ambiguity continuing for two years have disappeared by the announcement that a standby agreement will not be made with IMF. Henceforth, Turkey shall meet its finance not by IMF sources, but debiting from international markets and internal market. The last bids realized by the Treasury have put forth that not much difficulties shall be experienced in providing foreign finance unless great problems are encountered in the international financial markets. The budgetary progress of the first two months further show that the Treasury may pull down the internal debt rollover ratio a few points. However, also there is the risk of damaging this positive scene by possible fluctuations in international markets. On the other hand, recovery in real economy realizes very slowly. Capacity use ratios in manufacture industry and increase rate of industrial production related to the first two months of the year is lower than expected. There is not an appreciable increase also in the loans given to real sector, especially SMEs by the banking sector. If SME loans reduced in real terms in 2009 don't exhibit a significant increase in 2010, anyway the recovery in industry will unavoidably be limited. Furthermore, the Central Bank has announced that it shall not avoid interest increase in case the increase in inflation harms the inflation expectations and pricing behaviors. An interest increase in the second half of the year or before shall also affect the economic development rate adversely. All these risks put forth how sensitive are the balances in the economy. While economy should be the first item of the agenda to preserve or improve these balances, political strains with increasing dose have pushed economy to lower ranks of the agenda; and political risk has again entered the lists of factors affecting the investors' behaviors due to the increasing rumor of an early election. This scene should change. The economy management should support economic recovery by precautions increasing reliance, the structural reforms paused for a while should be accelerated, and the political strains should not be provoked.

6 Nurettin OZDEBIR ASO YÖNETİM KURULU BAŞKANI Ekonomik canlanmayı tehdit eden riskler IMF ile bir stand-by anlaşmasının yapılmayacağının açıklanması ile birlikte iki yıldır süren bir belirsizlik ortadan kalkmış oldu. Bundan sonra Türkiye, borç finansmanını IMF kaynakları ile değil, uluslararası piyasalardan ve iç piyasadan yapacağı borçlanmalarla karşılayacaktır. Uluslararası finansal piyasalarda büyük sorunlar yaşanmadıkça dış finansmanın sağlanmasında büyük sorunların yaşanmayacağını Hazine'nin gerçekleştirdiği son ihaleler ortaya koymuştur. İlk iki ayın bütçe gelişmeleri de Hazine'nin iç borç çevirme oranını birkaç puan aşağı çekebileceğini göstermektedir. Ancak, uluslararası piyasalarda yaşanabilecek dalgalanmaların bu olumlu tabloyu bozma riski de bulunmaktadır. Diğer yandan, reel ekonomide toparlanma ise çok yavaş gerçekleşmektedir. Yılın ilk iki ayına ilişkin imalat sanayiinde kapasite kullanım oranları ve sanayi üretimindeki artış hızı beklentilerin altında kalmıştır. Bankacılık sektörünün reel sektöre, özellikle KOBİ'lere açtığı kredilerde de hissedilir bir artış yoktur yılında reel olarak düşen KOBİ kredileri, 2010 yılında ciddi bir artış göstermezse sanayide toparlanmanın sınırlı kalması zaten kaçınılmazdır. Ayrıca Merkez Bankası da enflasyondaki artışın enflasyon beklentilerini ve fiyatlandırma davranışlarını bozması halinde faiz artırımına gitmekten çekinmeyeceğini açıklamıştır. Yılın ikinci yarısında ya da daha önce gelebilecek bir faiz artışı da ekonomik büyüme hızını olumsuz etkileyecektir. Tüm bu riskler, ekonomide oluşmakta olan dengelerin ne kadar hassas olduğunu ortaya koymaktadır. Bu dengelerin korunması ve daha da iyileştirilmesi için ekonominin gündemin ilk maddesi olması gerekirken, dozu giderek artan siyasi gerginlikler, ekonomiyi gündemin alt sıralarına itmiş; artan erken seçim söylentileri nedeniyle siyasi risk de yeniden yatırımcı davranışlarını etkileyen faktörler listesine girmiştir. Bu tablo değişmelidir. Ekonomi yönetimi güven artırıcı tedbirlerle ekonomik canlanmayı desteklemeli, bir süredir ara verilen yapısal reformlara hız verilmeli, siyasi gerginlikleri tırmandırmaktan kaçınılmalıdır.

7 l\% ASOMECUS I/ # Ankara Sanayi Odası Genişletilmiş Meclis Toplantısı 21 Ocak 2010

8 ASOMECLİS Ekonomik politikalar, nüfusu itibariyle büyük bir iç pazarı olan ülkemizde, iç talebi canlı tutacak biçimde M tasarlanmalıdır NURETTİN ÖZDEBİR ASO YÖNETİM KURULU BAŞKANI Sayın Cumhurbaşkanım, ASO Meclisi ve Meslek Komitelerinden oluşan Genişletilmiş Meclis Toplantısı'na hoşgeldiniz. Hafızam beni yanıltmıyorsa Başbakanlığınız döneminde ziyaret ettiğiniz ilk oda Ankara Sanayi Odası'ydı. Yine Ocak ayı ve yine bir Perşembe günüydü. Şimdi sizi yine bir Ocak ayında ve yine bir Perşembe günü odamızda ağırlamaktan büyük bir onur duyuyoruz. Sayın Cumhurbaşkanım, dünyamız ve ülkemiz için çok zor geçen bir yılı geride bırakmış bulunuyoruz yılında dünya ekonomisi İkinci Dünya Savaşı'ndan beri ilk kez küçülürken, Türkiye ekonomisindeki daralmanın yüzde 6'yı bulacağı hatta aşabileceği tahmin ediliyor. Dünya ekonomisinin bu küçülmeden sonra biraz toparlanması doğaldır. Hükümetlerin ve merkez bankalarının ekonomiyi canlandırmak için aldıkları tedbirler etkili olmuştur. Ancak toparlanmanın güçlü ve kalıcı olması için özel tüketim ve yatırım harcamalarının da artması gerekir. Gelişmiş ülkelerde tüketici harcamaları henüz hızlı bir toparlanmayı destekleyecek ölçüde güçlü değildir. Diğer yandan artan kamu harcamaları nedeniyle büyüyen bütçe açıkları, birçok ülkede kaygı verecek düzeylere ulaşmıştır. Dubai'de yaşananlar, Yunanistan'ın borç problemi, İspanya, İrlanda, Macaristan gibi AB ülkelerinin sorunları yeni sürprizlere hazırlıklı olmamız gerektiğini gösteriyor. Nitekim IMF, Dünya Bankası ve Avrupa Merkez Bankası başkanları peş peşe yaptıkları Gelişmiş ülkelerde tüketici harcamaları henüz hızlı bir toparlanmayı destekleyecek ölçüde güçlü değildir. Diğer yandan, artan kamu harcamaları nedeniyle büyüyen bütçe açıkları, birçok ülkede kaygı verecek düzeylere ulaşmıştır. Dubai'de yaşananlar, Yunanistan'ın borç problemi, İspanya, İrlanda, Macaristan gibi AB ülkelerinin sorunları, yeni sürprizlere hazırlıklı olmamız gerektiğini gösteriyor. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN

9 21 Ocak 2010 Ekonomik krizde en ağır darbeyi sanayimiz almıştır. Fabrikalar birbiri ardına kapanmaktadır. Kapanan işletmelerin yeniden faaliyete geçmesi çok zordur. Bu nedenle, sanayimizdeki mevcut kapasiteyi korumak için sektörü destekleyecek tedbirler alınmalıdır. açıklamalarla dünya ekonomisindeki toparlanmanın kaotik olacağını, bazı ülkelerde çift dipli resesyon riskinin hala devam ettiğini vurguladılar. Küresel ekonomideki bu riskler bizdeki toparlanmayı da tehdit etmektedir. Bu nedenle ekonomik politikalar, 72 milyonluk nüfusu ile büyük bir iç pazarı olan ülkemizde iç talebi canlı tutacak biçimde tasarlanmalıdır. Bu bağlamda, harcama eğilimi fazla olan emeklilere yapılan zammın yüksek tutulması yerinde bir karar olmuştur. Benzer biçimde kamu harcamalarının istihdam etkisi fazla, geri dönüşü hızlı ve çarpan etkisi yüksek alanlara yönlendirilmesi doğru olur. Örneğin, yüksek istihdam sağlayan üretim alanları uygun maliye politikalarıyla desteklenmelidir. Meclis'e sunulan tasarıda kısa çalışma ödeneğindeki artışın 2010 yılında da uygulanacak olması yerindedir. Diğer yandan, içinde bulunduğumuz hassas dönemde rekabeti bozacak düzenlemelerden de kaçınılmalıdır. Karşılıklar Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklerin süresi Mart ayında bitecek. Ekonomi düze çıkana kadar bu süre uzatılmalıdır. Ekonomik krizde en ağır darbeyi sanayimiz almıştır. Fabrikalar birbiri ardına kapanmaktadır. Biz her hafta iki-üç üyenin kaydını silmekteyiz. Kapanan işletmelerin yeniden faaliyete geçmesi çok zordur. Bu nedenle sanayimizdeki mevcut kapasiteyi korumak için sektörü destekleyecek tedbirler alınmalıdır. Örneğin, krizde en büyük üretim kaybına uğrayan yatırım malları sektörünü desteklemek için iyi tanımlanmış bir listede yer alan yatırım mallarına uygulanan KDV oranı, leasingde bir süreliğine yüzde 1'e çekilebilir veya hızlandırılmış amortisman uygulanabilir. Bankalar, büyük işletmelere düşük faizlerle kredi verirken KOBİ'lere çok cimri davranmakta, kredi verseler bile çok yüksek faizler talep etmektedirler yılındaki büyümeyi desteklemek için bankaların bu tutumlarını değiştirmeleri ve KOBİ'lere kredi açmak için öne sürdükleri şartları yumuşatarak KOBİ kredilerinin yeniden yapılandırılmasında daha esnek bir tavır sergilemeleri gerekmektedir. Ayrıca, Kredi Garanti Fonu'nun yeni mevzuatına göre hala çalışmıyor olması da finansman sıkıntısı içindeki KOBİ'lerin sorunlarını ağırlaştırmaktadır. Kredi Garanti Fonu acilen çalıştırılmalıdır. Sayın Cumhurbaşkanım, komşularla sıfır problem politikası meyvelerini vermeye başlamış, komşularımızla ilişkilerimiz düzelirken birçok ülkeyle vize uygulamasına son verilmiştir. Bildiğiniz gibi Odamız, uzunca bir süredir AB'nin işadamlarına uyguladığı vizeyi kaldırmasını talep etmekte ve bu uygulamayı ticarette teknik bir engel olarak değerlendirmektedir. AB vize uygulamalarında kağıt üzerinde bazı Komşularla sıfır problem politikası meyvelerini vermeye başlamış, birçok ülkeyle vize uygulamasına son verilmiştir. Odamız, uzunca bir süredir AB'nin işadamlarına uyguladığı vizeyi kaldırmasını talep etmekte ve bu uygulamayı ticarette teknik bir engel olarak değerlendirmektedir. Vize uygulamalarındaki sıkıntıların giderilmesi için siyasi girişimlerin devam etmesi gereklidir. 8

10 ASOMECLİS iyileştirmeler yapmışsa da uygulamadaki sıkıntılar devam ediyor. Bu sıkıntıların giderilmesi için siyasi girişimlerin devam etmesi gereklidir. kamu bankalarının komşu ülkelerin önemli iş merkezlerinde şube açabilmeleri için gerekli diplomatik girişimler hızlandırılmalıdır. Dış ilişkilerdeki gelişmeler ülkeler arasındaki ekonomik ilişkileri de geliştirecek ve bundan herkes kazançlı çıkacaktır. Ancak bunun için sadece işadamlarının çabası yetmez. Bürokrasinin de çok daha fazla çaba göstermesi gerekir. Sizin ve Hükümet'in her zaman işadamlarının yurtdışında yaşadıkları sorunlarla yakından ilgilendiğinizi ve bu sorunları çözdüğünüzü biliyoruz. Birçok büyükelçi ve konsolosumuzun da bu çabalara desteklerini arttırdıklarını görüyor ve bu değişimin daha da yaygınlaşmasını diliyoruz. Bölgemizdeki bazı ülkelerde bankacılık ve ödeme sistemindeki sorunlar nedeniyle sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu nedenle, Sayın Cumhurbaşkanım, beklentilerin ve ekonomiye duyulan güvenin ne kadar önemli olduğu hepimizin malumudur. Bu nedenle, herkes gibi biz de tüketici ve reel kesim güven endeksindeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Eylül ayından itibaren düşüşe geçen tüketici güven endeksi, Aralık'ta çok az da olsa yükseldi. Temmuz ayından beri düşüşte olan reel kesim güven endeksi de Aralık'ta biraz toparlandı. Ancak bu hafif toparlanmalara rağmen her iki endeksin seviyeleri, ekonominin geleceğine ilişkin kötümserliğin devam ettiğini gösteriyor. Bu nedenle tüketici ve yatırımcıların ekonomiye duydukları güven arttırıcı İş yapmak için geçmek zorunda olduğumuz mayın tarlasında birçok alanda olumlu adımlar atılmasına rağmen mayın tarlasının henüz tam temizlenmediğini görüyoruz. Bu nedenle ülkemizde üretim, yatırım, ihracat ve istihdamın önünü açmak için yapısal reformlara devam etmek gereklidir. Biz bu yapısal reformlarda geciktikçe rekabet gücümüz zarar görüyor. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN

11 21 Ocak 2010 Siyasetteki gerginlik, toplumda endişe ve belirsizlikleri arttırmaktadır. Bu endişe ve belirsizliklerin artması halinde bundan ekonominin de olumsuz etkileneceği açıktır. Bu konuda siyasilere, medyaya, sivil toplum kuruluşlarına büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir. tedbirlerin alınması gereklidir. Odamızı Başbakan olarak ziyaret ettiğinizde, o zamanki başkanımız Zafer Çağlayan iş yapmak için geçmek zorunda olduğumuz mayın tarlasını size göstermişti. Birçok alanda olumlu adımlar atılmasına rağmen mayın tarlasının henüz tam temizlenmediğini görüyoruz. Bu nedenle ülkemizde üretim, yatırım, ihracat ve istihdamın önünü açmak için yapısal reformlara devam etmek gereklidir. Biz bu yapısal reformlarda geciktikçe rekabet gücümüz zarar görüyor. Sayın Cumhurbaşkanım, İsrailli bir bakan yardımcısının Büyükelçimize yaptığı terbiyesizlik tüm toplumun tepkisini çekmiş, hemen hemen her konuda ayrışan basın bu olayda ortak bir tepki göstermiştir. Ülkemizin gururu söz konusu olduğunda böyle bir birlik ve beraberlik tablosunun çizilmesi bizi memnun etmiştir. Biz bu tabloyu diğer alanlarda da görmek istiyoruz. Elbette ki fikir ayrılıkları olacaktır; bu, demokrasinin bir gereğidir ancak fikir ayrılıklarının birlik ve beraberliğimizi bozacak bir kutuplaşmaya yol açmaması için herkesin üslubuna dikkat etmesi, eleştirilerin dozunu iyi ayarlaması zorunludur. Siyasetteki gerginlik, toplumda endişe ve belirsizlikleri arttırmaktadır. Bu endişe ve belirsizliklerin artması halinde bundan ekonominin de olumsuz etkileneceği açıktır. Bu konuda siyasilere, medyaya, sivil toplum kuruluşlarına büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir. Sayın Cumhurbaşkanım, sizin siyasette üslup ve kurumlar arasında uyum konusundaki girişim ve uyarılarınızı takdirle izliyoruz. Sizin de gayretlerinizle özlediğimiz huzur ve ahenge kavuşup boşa harcadığımız enerjimizi ülkemizin refah ve mutluluğunu arttırmada değerlendirebiliriz. Odamızı onurlandırarak bu günlerimizde bizlere destek ve moral verdiğiniz için bir kez daha teşekkür ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. 10

12 ASOMECLİS Teknik gücümüzün yetmeyebildiği bu çetin rekabet ortamında devletin ve hükümetin desteğine ihtiyacımız var i P MİTHAT YENİGUN İNŞAAT VE TESİSAT MÜTEAHHİTLERİ MECLİS ÜYESİ Sayın Cumhurbaşkanım, Odamıza hoşgeldiniz. İzninizle yurtdışı müteahhitlikle ilgili konuşmak istiyorum. Biliyorsunuz işadamları olarak dünyanın her tarafında dolaşıyor ve iş geliştirmeye çalışıyoruz. Ancak dünyada rekabet o kadar çetin ki teknik gücümüz yetmeyebiliyor. Bu nedenle, diğer ülkelerin yaptığı gibi devletin ve Hükümet'in desteğine ihtiyacımız oluyor. Biz de eski Cumhurbaşkanımız rahmetli Turgut Özal'ın Başbakanlığı döneminde başlayan bir usulle ve zat-ı alinizin Dışişleri Bakanlığı döneminden başlayan, sonra Sayın Başbakanımızın, sayın bakanlarımızın verdikleri destekle dünyada büyük başarılar elde ediyoruz. Dubai Metrosu, Varşova Metrosu ve Libya'daki gelişmeler bunlara birer örnektir. Boğaz Köprüsü inşaatı sırasında İngiltere Başbakanı Thatcher'in ülkemizi ziyaret edip, köprü inşaatının İngiliz firmalara verilmesi için öneri ve ricada bulunduğunu hatırlarız. Bu nedenle, sizlere bu desteklerinizden dolayı çok teşekkür ediyoruz; bizi yalnız bırakmıyorsunuz ve gerçekten başarılarımızın devamını sağlıyorsunuz. Bunun devamından da emin olduğumuzu bilmenizi isteriz. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde müteahhitler olarak Türk işgücünden olabildiğince faydalanmak isteriz. Çünkü biz, kendi işçilerimizle çalıştığımız zaman daha kaliteli, daha güvenli ve daha hızlı çalışma imkanları elde ediyoruz. Örneğin, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Projelerinde çalıştırılan işçilerin sigorta primi ve vergi ödemelerine devlet nasıl destek oluyorsa benzer uygulamanın yurtdışında yapılması halinde daha fazla Türk işçisi çalıştırma imkanı elde edeceğiz. Aksi halde, maalesef daha ucuz olduğu için Filipinli, Hintli işçileri acenteler vasıtasıyla çalıştırmak zorunda kalıyoruz. Yurtdışı hizmetlerinde bir sorunumuz da teminat mektubu. Bildiğiniz gibi bankalarımızın teminat mektupları bazı ülkelerde doğrudan kabul edilmemekte ve muhabir bankalar devreye girmekte. Bu durum, mektupların temininde daha fazla zorluk çıkartmakta ve maliyet artmaktadır. Mesela yakın olduğumuz ve de iş hacmimizin yüksek olduğu Libya, Suudi Arabistan, Kuveyt gibi ülkelerde mektuplarımızın doğrudan kabulü sağlanırsa daha fazla iş imkanı elde etmiş oluruz. Bir de Eximbank'ın imkanlarına değinmek istiyorum. Rusya gibi krizi ağır geçiren ancak iş potansiyelinin yüksek olduğu ülkelerde Eximbank'ın devreye girmesi ve krediyle desteklemesi halinde firmalarımız, pozisyonlarını koruyup kriz sonrası tekrar bu ülkelerde söz sahibi olma imkanı elde eder, çok büyük yarar sağlarız. İzninizle bir de yurtiçi konuya değinmek istiyorum ve 2009 yıllarında dünyada baş gösteren krizlerin etkilerini hafifletmek için bazı ülkeler altyapı yatırımlarına bütçeden ödenek ayırarak işsizliği azaltma imkanı elde etmişlerdir. Bizde de özellikle devam eden altyapı yatırımlarına daha fazla ödenek ayırmak suretiyle hem yarım kalmış yatırımların ülke hizmetine girmesi sağlanmış olur hem de piyasayı canlandırmış oluruz. Sayın Cumhurbaşkanım, son olarak inşaat sektöründeki kalite düşüklüğüne dikkat çekmek istiyorum. Özellikle Haiti depremi sonrası sonuçlar ortadayken ülkemizde herkes müteahhit olabilmekte ve en düşük fiyatı veren herkes iş alabilmekte. Ülkemizin deprem bölgesinde olduğu gerçeğini göz önünde bulundurursak resmi kurumlarda ihaleye çıkarılan bir işin gerçek ihale bedelinin mutlaka iyi hesaplanması, ihale kararı verildiği zaman bunun göz önünde bulundurulması ve bu kararı veren kurum yetkililerinin müfettiş korkusundan arındırılması gerekmekte. Aksi halde doğru karar verilememektedir ve maalesef deprem ülkesi olduğumuz ve yıllarca çok büyük deprem felaketleri yaşadığımız halde, aynı tehlikelerle karşı karşıya yaşamaya devam edeceğiz gibi gözükmektedir. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN

13 21 Ocak 2010 ÇED Raporu ile gerekli tedbirleri alan sınai bir tesisin Türkiye'nin neresinde olursa olsun yapılmasının sağlanması lazım SOZER ÖZEL MADENCİLİK SANAYİİ MECLİS ÜYESİ Sayın Cumhurbaşkanım, hoşgeldiniz. Madencilik Meslek Grubu olarak saygılarımızı arz ediyoruz. Madencilik, dünyada geçmiş son 10 yılda gelişen, önümüzdeki 10 yıllarda daha da gelişecek ve potansiyeli olan çok büyük bir sektör. Madenciler olarak bugünkü şartlar altında, dünyadaki bu konjonktür ve madenlerin inanılmaz yükseliş trendi içerisinde devletimizden şu anda maddi anlamda bir destek beklemiyoruz ama önümüzde büyük köstekler var Sayın Cumhurbaşkanım. En büyük ancak süratle çözebileceğimiz köstek, mevzuat kösteği yılında AK Parti Hükümeti döneminde yeni bir Maden Kanunu çıkartıldı ve bu Maden Kanunu'nun en can alıcı noktası, yeni getirilmiş olan izinler maddesi, bu Kanun'un 7. maddesi. Madencilikle ve diğer mevzuatlarla ilgili, ormandan tutun çevre, diğer ne kadar izin varsa bu maddede tüm bakanlıkların iştiraki ve görüşü alınarak "Bakanlar Kurulu'nun çıkaracağı yönetmeliğe göre izinler alınır." diye bir madde konuldu. O dönemde Cumhuriyet Halk Partisi Anayasa Mahkemesi'ne gitti 'da Anayasa Mahkememiz, bu madde ve birkaç küçük maddeyi de iptal etti ama en önemlisi bu "izinler" maddesinin 1. paragrafını -yönetmelikle bu işin düzenleneceğine dair olan maddeyi- iptal etti ve yayınlandığı tarihten itibaren -ki Anayasa Mahkemesi'nin yayın tarihi 11 Haziran'dır- yeniden düzenlenmesi için 1 yıl müddet verdi. Bu müddet içerisinde Anayasa Mahkemesi'nin görüşüne göre Sayın Bakanlığımızın bir kanun çalışması yapıp bu açığı kapatması lazımdı. Bugüne kadar geldik bu kanun yapılmadı. Bu arada Tema Vakfı Danıştay'a müracaat etti ve Bakanlar Kurulu'nun çıkarmış olduğu bu kararnamenin iptali için müracaatta bulundu ve maalesef geçen sene bir yürütmeyi durdurma kararı verdi Danıştay; orman izinleri dahil bütün izinler durdu. Bunun üzerine, Bakanlar Kurulu kanun çıkarma yerine ormanla ilgili konuları aşabilmek için yeniden bir yönetmelik çıkardı ve tekrar orman izinleri alınmaya başlandı. Ancak Danıştay, bu Yönetmeliğin 70 küsur maddesini -neredeyse tümünü- iptal etti ve şu anda Anayasa Mahkemesi 1 yıl müddet vermiş olmasına rağmen izinler alınamıyor, yeni maden yatırımları yapılamıyor. Tamamen bloke olmuş vaziyetteyiz. Bunun bir an evvel Anayasa Mahkemesi'nin vermiş olduğu karara göre tekrar bir sorun çıkmayacak şekilde ve Danıştay'ın Yönetmelik'le ilgili vermiş olduğu karara bakarak, bir kanun maddesinin ve bir yönetmeliğin hemen çıkarılması lazım. Bu çıkarılmadığı taktirde bizim bir şey yapmamız mümkün değil. İkinci konu; mevzuatla ilgili. Geçmiş dönem Meclis'inde Balıkesir milletvekili arkadaşımız bir önerge vererek zeytin alanları içerisinde bir kısıtlama getirdi. Bu kısıtlama şu; 3 kilometre içerisinde herhangi bir zeytin ağacının bulunduğu bir yerde zeytin ve zeytinciliğin haricinde hiçbir şekilde bir sanayi tesisinin yapılması mümkün değil. Son 5 yılda milyonlarca yeni ağaç ekildi, bu ne demek biliyor musunuz? Artık bu bölgelerde sınai anlamda çivi çakılmaz demektir. Dünyanın hiçbir yerinde, başta Avrupa Birliği olmak üzere ne İspanya'da ne İtalya'da ve bizden fazla zeytin ağacı olan Yunanistan'da böyle bir kanun yok. Gazetelerden okuduğumuz kadarıyla bu konu bugünlerde Meclis'e geldi. Bir kere herhangi bir sınai tesis için ÇED alıyorsunuz ve bu ÇED'de kurulacak yerin şekline, teknolojisine göre çevreye zarar verecek şekilde izin almanız mümkün değil. Şu anda bizim bürokratlarımız kraldan çok kralcı. Onun için ÇED alabilecek sınai bir tesisin Türkiye'nin neresinde olursa olsun, bu tedbirleri aldığı müddetçe yapılmasının sağlanması lazım Sayın Cumhurbaşkanım, Diğer yandan, madenciliğin gelişmesi konusunda dünyayla rekabet edebilmemiz için rekabetçi bir maliyet sistemi içerisinde olmamız ve nakliye problemimizin de mutlaka çözümlenmesi gerekiyor. 12

14 ASOMECLİS Ülkemize uygulanan gümrük vergileri nedeniyle zararına iş yapmak durumunda kalıyoruz Sayın Cumhurbaşkanım, hoşgeldiniz. ASO Meclisi'ne seçilen ilk kadın üyelerden biri olmam ve ilk kürsüden konuşmamı siz Sayın Cumhurbaşkanım ziyareti sırasında huzurunuzda yapıyor olmam bana büyük bir onur veriyor. Ben mobilya sektörüyle ilgili konuşmak istiyorum. Mobilya sektörü, bildiğiniz gibi son yıllarda ülkemizde 5. büyük sektör olma yolundadır. Firmalarımız kendi gayretleriyle teknolojileri takip edip yatırımlarını yapmakta, dünya ile rekabet edebilecek seviyeye gelmektedir. Özellikle mobilya sektörünün yaşadığı sıkıntıların sadece 5'ini ve olası çözüm önerilerini sizlere aktarmak istiyor ve bu konularda sektörümüze göstereceğiniz desteğe inanıyorum. Sayın Cumhurbaşkanım, öncelikle nakliye bizim için büyük bir sıkıntı. Ürünlerimiz büyük hacim kaplayan havaleli mallardır. Demonte gönderme konusunda hepimiz özen gösteriyoruz ancak montajı yapılmış halde gönderilen mobilyalar çoğunluktadır. Bunların nakliye bedellerinin yaklaşık yüzde 40'a varan kısımları havaya ödenen paralardır, bu da maliyetimizi çok artırmakta. Özellikle komşu ülkelerimize demiryoluyla nakliye konusunda gerekli girişimlerde bulunulması bizleri çok memnun edecektir. Demiryolu ağının yük taşımaya daha elverişli hale getirilmesi, katar sayısının arttırılması ve fiyatlarının makul seviyelere çekilmesi, ayrıca Van Gölü geçişinde feribot sayısının arttırılması ülkemiz ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır. Bir diğer sorunumuz da gümrük vergileridir Sayın Cumhurbaşkanım. Serbest ticaret anlaşmaları sayesinde AB ülkelerinin gümrük vergileri olmadan girebildiği sektörümüz, pazarı olan ülkelere maalesef yüksek gümrük vergileri ödeyerek ihracat yapabilmektedir. Bu konuda girişimlerin ve sonuçlanmış serbest ticaret anlaşmalarının olduğunu biliyoruz. Ancak zaman bizler için çok önemlidir. Pazarı diğer rakip ülkelere kaptırmadan bizlere destek olunacağına inanıyorum. Fizan'a kadar gidip iş bulmak için gayret gösterip işi alıyoruz. Ancak, ülkemize uygulanan gümrük vergileri nedeniyle zararına iş yapmak durumunda kalıyoruz. Bir diğer sorunumuz da -tekrar olacak farkındayım bunu her türlü toplantıda söylüyorlardır mutlaka- KOSGEB kredileri. Yazılı ve görsel basında KOSGEB kredilerinin cazibesi çok anlatılmakta ancak uygulamada yaşanan zorluklar nedeniyle bu kredilerden kaçar olduk. İşlemlerin sonuçlanması için oldukça fazla bürokratik engeli aşmak zorundayız. Burada önemli olan doktorun hastaya gereken zamanda, gereken dozda ilacı vermesidir. Hasta komaya girdikten sonra doktorun reçete yazması hastaya hiçbir fayda sağlamaz. Sayın Cumhurbaşkanım son olarak da bilindiği gibi inşaat sektörüyle ilişkilerimiz var. Bizler koltuk, kanepe üretiminin yanı sıra yapılan kamu ya da özel inşaatlara mutfak, banyo dolabı, ofis donanımları üretip montajını yapıyoruz ve bunlar inşaat kalemlerinden değerlendiriliyor. Bu durumda örneğin Aralık ayında yapılan bir sözleşmenin teslimi doğal olarak bir sonraki yıla kalmaktadır. Maliye Bakanlığı tarafından bu işler inşaat işi sınıfına sokulmadığı halde, idareler tarafından yıllara sari iş olarak değerlendiriliyor ve bizden stopajlar kesiliyor. Bu bizim boynumuzun borcu bir vergi, mutlaka ödemek durumundayız. Ancak bu kesilen stopajları hiçbir şekilde yıl içinde verdiğimiz geçici vergilerden indiremeyip bir sonraki yılda verdiğimiz kurumlar vergilerinde indirebiliyoruz. Oysa gerek Kamu İhale Kanunu'na gerekse Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre inşaat işiyle birlikte üstlenilmemiş olan mutfak, banyo dolapları ve ofis donanımları mal teslimi olarak değerlendirilir, bunlar inşaat sınıfına girmemelidir. Ancak idareler bu konuda lehimize almış olduğumuz özel gelire itibar etmemekte, mutlaka bir tebliğ ile bu işlemin yapılmasını beklemektedirler. Bu konuda da gerekli girişimlerde bulunulacağına inanmaktayım. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN

15 21 Ocak 'te 500 milyar dolarlık ihracat hedefi için çalışma haritası çıkarmamız lazım TEOMAN AKIŞ ELEKTRONİK SANAYİİ MECLİS ÜYESİ Sayın Reisicumhurum, Odamıza hoşgeldiniz. Ben elektronik sanayii sektörünün sorunlarını ifade etmeden önce, genel makro ekonomik sıkıntılarımızı dile getirerek söze başlamak istiyorum Türkiye perspektifine bakıldığı zaman 500 milyar dolarlık ihracat, milli bir hedef olarak öngörülmekte ve bütün sektörlerin hedeflerini bu 500 milyar dolarlık ihracata yönelik yapmaları gerekmektedir. Yani 2009 yılında ihracatımız 100 milyar dolar olduğuna göre sanayimizin, mal ve hizmetlerimizin yaklaşık olarak 4 misli büyümesi ve buna göre kendimize çeki düzen vermemiz gerekmektedir. Toplum olarak demokratik özgürlükleri, sosyal özgürlükleri konuşuyoruz, tartışıyoruz ancak ben buna bir de ekonomik özgürlükleri eklemek istiyorum. Acaba biz ekonomik özgürlüklerde ne durumdayız? Tabii burada ister istemez bir kıyaslama yapma imkanımız doğuyor. Birleşmiş Milletler'e bağlı kuruluşların dünyada 179 ülke üzerinde yaptığı ekonomik özgürlükler sıralamasında maalesef biz 67. sıradayız. Şimdi buna baktığımız zaman gerçekçi olmamız lazım, yani önümüzde ekonomik yönde bizden daha özgür pozisyonda olan, daha hızlı karar alabilen, yatırım yapabilen yaklaşık 67 tane ülke var. Bu indeks bize karamsar bir tablo sergiliyor ancak bize aynı zamanda bir yol haritası da veriyor. İndeksi oluşturan birçok parametreler var. Bu parametrelerin belirli ağırlıklı ortalamaları alınarak total bir puanlama yapılıyor. Endeks aynı zamanda yükselmemiz için neler yapmamız gerektiği konusunda ev ödemizi belirtiyor. O zaman bizim bireysel olarak şikayet edip, konuşmaya gerek kalmadan bütün sorunlarımızı ortaya koyacak bir endeks ve çalışma haritası ortaya çıkarmamız, kurumlarımızın kurumsal zekasını buna odaklayıp sorunlarımızı çözmemiz gerekiyor. Aksi halde 500 milyara yönelik hedefi gerçekleştiremeyiz. Bizler Orta Anadolu'da yerleşmiş bulunan firmalarız; üretimimizi, ihracatımızı, ithalatımızı Orta Anadolu'dan yapıyoruz ve denize uzak bir bölgedeyiz. Biraz evvel konuşmacıların bahsettiği üzere, tüm taşımacılığın karayolu ile yapılması da mümkün olmadığına göre o zaman süratli bir şekilde demiryollarımızın yük taşımacılığını arttırmamız lazım. Ancak bunu devletin tekeliyle, tek elle yapması mümkün olamayacağından "serbest lokomotif işletmeciliği" düzenlemesinin getirilmesi gerekiyor. İkinci olarak da derin limanlarımız yok. Son derece sıkıntılı Kuzey Ege limanlarımızı geliştirmemiz, sıkıntılarımızı giderecek bir kurumsal zekanın belli bir koordinasyon içinde çalışması gerekmektedir. Ben sözü uzatmadan Sayın Cumhurbaşkanımızın Dışişleri Bakanı olduğu dönemde gayet iyi bildiği TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) ile ilgili ufak bir anekdotumu anlatmak istiyorum. TİKA, hepinizin bildiği üzere Dışişleri Bakanlığımızın paralelinde Türkiye'nin, bilhassa Türkiye Cumhuriyetlerinin Osmanlı coğrafyası ağırlıklı olmak üzere o ülkelere çeşitli destekler vererek Türkiye'nin ilişkilerini sağlamlaştıracak bir kuruluştur ve gayet başarılı çalışmalar yapmakta, bu ülkelere çeşitli uzman, araç-gereç desteklerinde bulunmaktadır. Şimdi bu kuruluşumuzla ilgili uygulamada yaşadığımız bazı ufak tefek sıkıntılarımızı aktarmak istiyorum. Bizler kendi mallarımızı üretip bu ülkelere satmak için uğraşırken, TİKA vasıtasıyla gelen mallar bizim oradaki en büyük rakiplerimizi Türkiye alıp oraya intikal ettirip otomatikman bizim de zor duruma düşmemize maalesef sebep olmaktadır. Şimdi bu bakımdan eğer Türk imajını düşünürseniz lütfen Türkiye hiç olmazsa Türk malını temin edip Türkiye'de üretilen limanları temin edip oraya direk olarak sevk etmesi hepimizin menfaati icabıdır. Ama rakibimizin malını o ülkeye bize verip de bizim ihale sırasında doğal olarak eleminasyona girmemiz hakikaten son derece trajikomiktir. Kurumların birbirleriyle organizasyonu, otomatikman ilişkilendirilmesi lazımdır. Bunlar olmadığı zaman daha komplike işlere girmemizin mümkün olmadığı inancındayım. İnşallah 2023'te 500 milyar dolarlık ihracata, 1,5 trilyon dolarlık da milli gelire ulaşırız. 14

16 ASOMECLİS Ankara Sanayi Odası her zaman ülke menfaatlerini birinci plana koymayı prensip kabul etmiştir MEHMET YAZAR ASO ESKİ BAŞKANI Değerli Cumhurbaşkanım ve sevgili arkadaşlarım; Odamızın değerli yöneticileri bana bu programla ilgili telefon ettikleri zaman dediler ki "Siz yaşayan en eski Başkan haline geldiniz, duayen oldunuz, onun için gelin bu görevinizi yapın." Şimdi siyasetten uzaklaşalı 20 sene, Oda'dan ve kamu hizmetlerinden uzaklaşalı 30 sene olmuş. Bu konuşma meselesi tabii bu yaşta bu kadar mesafeden sonra nasıl olacak? Rahmetli Refik Koraltan, Erzurum'da bir açık hava toplantısında kürsüye çıkmış, bu siyasette de olur insanın başına gelir bir anda zihni boş; "Aziz Erzurumlu hemşerilerim" demiş, hemen ilave etmiş "Aziziye tabyaları memleket ekonomisinde mühim bir yer işgal eder.". Şimdi ben de Ankara Sanayi Odası memleket ekonomisinde mühim bir yer işgal eder diye başlamak istiyorum. Benden evvelki değerli konuşmacı arkadaşlarımız hakikaten gurur verdiler, birçoğu ikinci nesil, hatta üçüncü nesil arkadaşlarımız. Konularını gayet hukukiyetle ve çok öz bir şekilde anlatabildiler. Ben uygun görürseniz biraz hafızalarımızı tazeleyip bugüne gelmek istiyorum. Ankara Sanayi Odası -biraz evvel Sayın Başkanımız söyledi- 1963'te kurulmuş. O günkü kurucu üyelerden Necati Bey burada oturuyor, Allah uzun ömür versin. Mümin Bey ağabeyimiz şu anda hayatta fakat rahatsız. Ahmet Bozkurt Beyefendi hayatta ama oğlu burada, onu temsil ediyor. Diğer arkadaşlardan ahirete intikal edenlerden hepimizin büyüğü saydığımız, sevdiğimiz ve bu Oda'nın bu noktaya erişmesinde çok büyük emekleri geçen, fikriyle bizim hareketlerimize ve geleceğimize ışık tutan Sayın Orhan Işık'tan bir iki şey söylemek istiyorum. Bunu geçenlerde ifade etmiştim; Orhan Işık harp sırasında Dresden'de bombalar altında mezun olmuş. Türkiye'ye gelmiş, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde doçent olmuş, sonra bir sebeple okuldan ayrılmış ve Ankara'da Siteler'de, İskitler'de 35 metrekare ufak bir atölye kiralamış ve doçent doktor tornacı Orhan Usta olarak işe başlamış. İşte Oda'yı ilk kuran değerli ağabeyimiz çok güzel bir örnektir, bu neyi gösteriyor? Milletimizin her zor şartta bile hayat mücadelesini, yaşama ve başarı mücadelesini yapabileceğinin çok bariz bir örneğidir. Orhan Bey'in ve diğer bilahare Oda'ya intikal eden arkadaşlarımızın Oda yönetimine getirdikleri ve bizlerin de aynen takip ettiğimiz ve bizden sonraki arkadaşlarımıza da intikal ettirmeye çalıştırdığımız birkaç prensibini burada ifade etmek istiyorum. Bugüne kadar da değerli arkadaşlarımız buna uymuşlardır. Öncelikle Oda'yı siyasete sokmamışlardır. Çünkü o zaman bir siyasi taraf olursa söylediklerim o taraf ekseninden değerlendirileceği için zaman zaman etkili olmamaktadır, buna bugün de arkadaşlarımız aynı hassasiyetle uymaktadırlar. İkincisi; elbette ki meslek kuruluşu olarak önce kendi sorunlarımızı dile getireceğiz ama bunu yaparken her zaman ülke menfaatlerini birinci plana koymayı prensip olarak kabul etmişizdir. Üçüncü ve önemli konulardan bir tanesi de doğru bildiklerimizi açık ve net söyleyişimizdir. Onun için de Ankara Sanayi Odası bugüne kadar bu saygınlığını koruyarak gelmiştir ve bundan sonra da böyle devam edeceğine inanıyorum. Çünkü usta çırak anlayışını da devam ettirmişlerdir. Değerli arkadaşlarım, biraz önce konuşan değerli arkadaşım biraz maziye giderek Türkiye'nin nereden nereye geldiği konusunda bir iki noktaya işaret etti. Sadece bizzat yaşadığımız dönemle ilgili hafızalarınızı biraz geriye götürmek istiyorum. Ben 1970'li yıllarda Oda'ya intikal ettim. 63'te Türkiye'de yavaş yavaş sağ-sol fikirlerinin tartışmaları olmuş, 69'larda bu tartışma eylemlere dönüşmeye başlamıştır; 70'lerde ise birbirimizi, gençlerimizi öldürme boyutuna gelmiştir ve ondan sonraki hadiseleri de biliyorsunuz. İşte o yıllarda Ankara Sanayi Odası'nda bizler değerli arkadaşlarımla beraber bu akım içinde doğruyu bulup, Türkiye'nin kalkınmasının doğru hedefe yönlendirilmesi konusunda zannediyorum misyon olarak tarihi bir görev yaptık. Çünkü o ortamda konuşulan konular tamamen ideolojik, özellikle sol ideoloji ağır bir şekilde yükleniyor; karşı tarafta olan bizler diyelim, ne yazık ki o gün için vurgun-soygun düzeninin temsilcileri olarak ifade görüyoruz. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN

17 21 Ocak 2010 Fabrikalarımız kurşunlanıyor, evlerimiz kurşunlanıyor -işte burada Alaaddin Bey arkadaşımızın fabrikası ve benim fabrikam kurşunlandı- bu ortamda zaten sanayi dediğimiz de hepimizin birer ufak atölyesinden ibaret. Daha bugünkü fabrika boyutlarında değil. Yavaş yavaş bir şeyler yapmaya çalışıyoruz ama bu ortamda bu ideolojik mücadele öyle bir sarmış ki onun içinden çıkacaksın; en önemlisi de karşı görüşe bizim fikirle, ufukla, stratejiyle cevap verecek bir altyapımız yok, en acı tarafımız bu. Açık oturumlara gidiyoruz karşı taraf gayet kolay Marx'ın ideolojilerini anlamakta, ortaya koymakta çok keyifli. Onlar oradan bir giriyorlar, biz ne diyeceğimizi topar- layana kadar ortalık birbirine giriyor. İşte bu noktada Ankara Sanayi Odası -onun için tekrar zikrettim- Sayın Orhan Işık'ın başkanlığında önce bu fikri altyapıyı ve Türkiye'nin kalkınma felsefesini ortaya koymada Türkiye'de öncülük etmiştir, bunu gururla söylüyorum. O zaman İstanbul Sanayi Odası var ama İstanbul Sanayi Odası daha büyük firmaların meydana getirdiği bir Oda olduğu için onlar meseleye daha başka türlü yaklaşıyorlar. Ancak biz idealist bir grup olarak -işte bütün arkadaşlarım burada- ve amatörce yayınlar yaparak, kendimizi yetiştirerek açık oturumlarda, toplantılarda Türkiye'nin kalkınmasının sanayileşmeden geçeceğini anlatmaya çalıştık. Çünkü karşı görüş "Hayır, tarım!" diyor, birincisi bu. İkincisi, karşı görüş "Özel sektör olmaz katiyen, devlet." diyor. Şimdi bu çatışmanın çetin mücadelesi sonunda yüce Rabbimize şükür ki neticede işte bugün burada iftiharla seyrettiğim, değerli arkadaşlarımın ve onların kurduğu büyük tesislerin ihracata yönelik biraz evvel hanımefendi kardeşimiz o da ayrı bir gurur meselesi, bir hanımefendinin aramızda olması, ihracata dönük konular tartışıyoruz. Nerede o tarihte ihracata dönük konu tartışmak, ithalatı nasıl yaparsın onu da bilmiyorsun. Döviz yok; kotayla verilecek. Bir tesisin var, bir torna getirmişsin gözün gibi bakıyorsun ama bir parçası kırılsa parça yok. Parçayı getirecek para yok, döviz olmadığı için cebine dolar kaçak koyuyorsun, orada da yakalandın mı hapse gidiyorsun. Eğer o doları koyup gidip dışarıdan o parçayı aldınsa -ben yaşadığım için söylüyorum- onu da gelirken bavulun bir tarafına yerleştirdinse, gümrüğe girerken bütün duaları okuyorsun aman gümrükçü onu yakalamasın diye. O parçayı getirip tornaya takıp işine devam edeceksin. Demek ki geldiğiniz boyutlar içinde hem ülkenin bugünkü aşaması hem de Sanayi Odamızın bugün geldiği nokta hakikaten hepimize büyük gurur vermektedir. Ankara Sanayi Odası'nın bir başka büyük faaliyeti de organize sanayi meselesinin, organize sanayi fikrinin ve Türkiye'de uygulanmasının ilk önemli öncüsü olmasıdır. Oda, büyük mücadelelerden geçmiştir. Ankara Sanayi Odası'nın bu mücadelesini, organize sanayi kurma tarihini ümit ediyorum yaşayan arkadaşlarım bir gün yazarlar yıllık bir mücadeleden sonra bugün iftihar ettiğimiz sanayi bölgeleri ortaya çıkmıştır. Bu noktada belki söylememem lazım ama üzüntümü sizler- le paylaşmak istiyorum. Biraz evvel haber aldım, eski Sanayi Bakanlarımızdan Orhan Ak Beyefendi rahmetli olmuş. Onu burada rahmetle anıyorum çünkü Sayın Ecevit döneminde, koalisyon dönemlerinde yahut Sayın Ecevit'in Başbakanlığı döneminde özel sektör, sanayici ve hükümet ilişkileri biraz zorluklar içindeydi. O zorluklar içinde sanayi bölgemizin son imzasını atan Orhan Ak Beyefendi olmuştur, yolu açmıştır. Kendisine burada, huzurlarınızda Allah'tan rahmet diliyorum. Sayın Cumhurbaşkanım, sizi daha çok dinleyebilmek, zamanı uzatmamak için çok da siyasi sayılmadan, izin verirseniz bugün Türkiye'nin içinde bulunduğu konuların detayına da girmeden birkaç ana başlığa dikkat çekmek istiyorum ve aman ha aman demek istiyorum. Neden aman ha aman dediğimi birazdan arz edeceğim. Şimdi ne yaparsak yapalım şüphesiz demokratikleşmeyi geliştirelim, küreselleşme çerçevesinde dünyaya, Avrupa'ya uyum sağlayalım. Özgürlükleri, bireysel özgürlükleri, hak ve özgürlükleri büyük genişliğe sokalım. Ancak hiç şüphe yok hepimizin gönlü buradadır, devletimizin milletiyle ve ülkesiyle bölünmez bütünlüğüne en ufak bir nokta düşürmeyelim. Birinci ricam bu. İkincisi; bugün yine güncel olduğu için tabii ki hak ve hukuk arama yine hukuk devletinde hukuka uygun olarak yapılacaktır. Ancak bunlar yapılırken yargının ve ordunun bir tartışma konusu yapılmamasını temenni ederim. Bunu Türkiye'nin hayrına olacağını düşündüğüm için söylüyorum, zaten değerli Cumhurbaşkanım bu konuları benden çok daha iyi bilirler. Yönetimde şüphesiz kadrolaşma diye bir şey olacaktır. Her dönemde olmuştur, bugün de olması tabiidir ancak benim dikkat çekmek istediğim şey Türkiye'nin geleceği açısından bu kadrolaşma cepheleşmeye dönüşmemelidir. Son olarak dış politikada da çok iyi gelişmeler var. Bu gelişmelerin daha da iyiye gideceğini temenni ediyorum. Ancak Sayın Cumhurbaşkanı da çok iyi bilirler, bu iyi yollar bazen çok gizli tuzaklarla doludur. Türkiye'nin geleceği açısından bunları da göz önüne almak gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'nin sorunları her zaman olmuştur ancak sorunlar değişmiş, Türkiye büyümüş, gelişmiştir. Yeni sorunlar olacaktır ve ben bütün sorunlara, problemlere, kaygılara rağmen şu ana kadarki naçizane tecrübemle diyorum ki; Türkiye hiçbir şekilde engele uğramadan, zorlukları aşarak ama önü kesilmeden bütün bunları aşacaktır ve Türkiye ebediyen bu bütünlüğü içinde dünyadaki en güzel yerini alacaktır. Bunu biz görmesek, torunlarımızın göreceğine kesin inanıyorum. Aman ha aman demiştim, neden dediğimi söyleyeyim sonunu güzel bağlayalım. Kayseri'de 1940'lı yıllarda iki ortak bezir alır satarlarmış. O tarihte bezir birçok yerde kullanılıyor. Piyasada bezir yok, Kayseri piyasasında fiyatlar yükseliyor. İbrahim demiş ki "Rahim git İstanbul'a hemen bezirleri topla getir, piyasa müsait kar edelim." Rahim gitmiş bezirlerin fiyatına bakmış şimdi telgraf çekecek, o zaman öyle telefon filan pek yok, olsa da çok pahalı. Telgrafı da çok kısa çekmesi lazım. Telgraf şöyle: "35 stop 250 rahim." Şimdi İbrahim almış telgrafı, bu arada başka bir tüccar piyasaya beziri getirmiş vermiş ve fiyatlar düşmüş. Tabii telgrafı alınca İbrahim yazıyor; "Aman ha aman İbrahim." Efendim aman ha, aman... Hepinize sevgiler ve saygılar sunuyorum. 16

18 ASOMECLİS Bir ülkeyi güçlü yapan, bir ülkenin önünü açan en büyük sermaye müteşebbislerdir, işadamlarıdır M Öncelikle Ankara Sanayi Odası'nın bugünkü genişletilmiş oturumunda sizlerle birlikte olmaktan duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum. Ankara'ya ilk defa milletvekili seçildiğim 1991 yılında gelmiştim. O günden bugüne Ankara Sanayi Odası'na gerek milletvekili olarak gerek biraz önce Sayın Başkan'ın söylediği gibi Başbakan olarak gerekse Dışişleri Bakanı olarak bütün vasıflarımla geldim. Bugün de Cumhurbaşkanı olarak sizlerle, Türkiye'nin her zaman iftihar ettiği değerli sanayicileriyle, müteşebbisleriyle beraber olmaktan büyük bir memnuniyet ve gurur duyuyorum. Aranızda Türkiye'nin en seçkin sanayicileri, işadamları, Türk iş hayatına katkıda bulunan tabii ki çok değerli kişiler var ama Ankara Sanayi Odası'nın geçmişine de baktığımızda çok büyük işadamları, siyasetçiler, devlet adamları -aramızda bulunan Sayın Yazar, diğer bulunmayanlar gibi- yetişmiş. Bugün yine daha önceki Sayın Başkanınız kabinede, Hükümet'te. Çok değerli devlet adamları, siyasetçiler, işadamları yetiştirmiş bir Oda. Böyle bir odanın Genişletilmiş Meclis Toplantısı'nda sizlerle beraber olmak gerçekten benim için büyük bir mutluluk kaynağıdır. Yönetim Kurulu, Sayın Başkanlar bir süre önce beni ziyaret ettiklerinde bu daveti yapmışlardı, ben de memnuniyetle kabul ettim. Uzun yıllar Dışişleri Bakanlığı görevinde bulunduğum için biz buna diplomaside ufuk turu deriz bazen; bugün burada Türkiye'yle ilgili, Türkiye'nin çevresiyle ilgili, Türk sanayisiyle, iş hayatıyla ilgili bir ufuk turu yapıldı. Ankara Sanayi Odası'nın değerli temsilcilerini, sektörlerinin temsilcilerini gayet dikkatli bir şekilde dinledim ve özellikle değerli hanım arkadaşımız Zeynep Hanım'ı dinlerken Bugün müteşebbis, işadamı artık çok daha ayrı bir anlam taşıyor. Hiç kaynağı olmayan, hiçbir madeni olmayan, hammadde anlamında hiçbir değeri olmayan ülkeler bile bugün sadece işadamı, müteşebbis girişimcileri olduğu için dünyanın en zengin madenlerine sahip olan ülkelerin çok daha ilerisine geçiyorlar. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN

19 21 Ocak 2010 İnternetin hayatımıza girmesi, enformasyon teknolojisinin inanılmaz bir şekilde gelişmesi, teknolojiye artık hiçbir ülkenin gem vuramaz, onu sınırlayamaz hale gelmesi hayatımızı, iş hayatını o kadar çok değiştirmiştir ki dünyanın en büyük zenginleri artık elle tutulur bir şey üretenler değil, görünmeyen şeyleri üretenlerden çıkmaya başladı. de ayrıca gurur duydum. Yine aramızda değerli işkadınları, sanayiciler var. Bu da ülkemizin, Ankara Sanayi Odası'nın nerelere geldiğinin ayrı bir göstergesidir, bundan hepimiz büyük iftihar duyuyoruz tabii ki. Değerli müteşebbisler, değerli işadamları, sanayiciler şunu yine ifade etmek isterim; bir ülkeyi güçlü yapan, kuvvetli yapan, bir ülkenin önünü açan en büyük sermaye müteşebbislerdir, işadamlarıdır. Üretim faktörleri klasik anlamda konuşulurken hep müteşebbis konuşulur ama bugün müteşebbis, işadamı artık çok daha ayrı bir anlam taşıyor. Hiç kaynağı olmayan, hiçbir madeni olmayan, hammadde anlamında hiçbir değeri olmayan ülkeler bile bugün sadece işadamı, müteşebbis girişimcileri olduğu için dünyanın en zengin madenlerine sahip olan ülkelerin çok daha ilerisine geçiyorlar. Bugünkü dünya çok farklı bir dünya; dünyanın ne kadar hızla değiştiğini, biraz önce Sayın Yazar hatıralarını anlatırken o günden bugüne geldiğimiz noktayı eminim ki herkes mukayese etmiştir. İnternetin hayatımıza girmesi, enformasyon teknolojisinin inanılmaz bir şekilde gelişmesi, teknolojiye artık hiçbir ülkenin gem vuramaz, onu sınırlayamaz hale gelmesi hayatımızı, iş hayatını o kadar çok değiştirmiştir ki dünyanın en büyük zenginleri artık elle tutulur bir şey üretenler değil, görünmeyen şeyleri üretenlerden çıkmaya başladı. Bu, çok büyük bir değişiklik. İş hayatımızda fabrikalarımızın üretim tarzı, şekli, her şey çok değişti ve tabii ki Türkiye'de de sanayi kökleşirken, sanayici ailelerin ikinci, üçüncü nesilleri artık görevleri devralmaya başladılar. Daha tahsilli insanlar, ufku çok daha geniş insanlar, dünyanın her köşesini bilen insanlar, dünyanın her tarafında dostları, arkadaşları, kontakları olan insanlar artık iş hayatında. İşte sizlerin kurduğu fabrikaları, firmaları devralmaya başladılar çocuklarınız ve dünyanın en büyük şirketleriyle Türkiye'de, Türkiye'nin dışında ortaklıklar kurmaya başladılar. Türkiye'nin bugün geldiği noktayla şüphesiz ki büyük gurur duyuyoruz. Muhakkak ki alternatifini düşündüğümüzde çok daha ileri gitmemiz, çok daha iyi olmamız, çok daha büyük olmamız gerekirdi, bu ayrı. Her şey zaten mukayeseli olarak değerlendirilirse anlam ifade ediyor; başkaları sizden çok daha fazla yatırım yapıyor ve kazanç sağlıyorsa ve başkasıyla mukayese etmezseniz bir şey ifade etmez. Bugün işte bu mukayeseyi yaptığımızda -Türkiye'nin çevresiyle ve kendisine benzer ülkelerle- bazen daha ileri gitmemiz gerektiğini bazen de başarılarımızı görüyoruz. Bugün harcama paritesine göre 1 trilyon dolarlık Gayrisafi Milli Hasıla'ya ulaşmış bir Türkiye, G-20 ülkeleri içerisine girmiş bir ülke. Bütün krize rağmen, dünyadaki ticaretin yüzde 30 gerilemesine rağmen ihracatı 100 milyar doları aşmış olan bir Türkiye. Dışarıda çok büyük yatırımlar, büyük projeler gerçekleştiren bir Türkiye şüphesiz ki hepimiz için büyük bir gurur kaynağı olmakta ve bu, çok büyük bir güç oluşturmaktadır. İşte burada muhakkak devletin rolü vardır ama Türkiye'yi özel sektör, müteşebbisler bu hale getirmiştir. Biraz önce yurtdışı müteahhitlikle ilgili sunuş yapan değerli arkadaşımız çok daha iyi bilecek; artık 10, 20, 30, 50, 100 milyon dolarlık projelerle ilgilenmiyor Türk iş adamları. 500 milyon dolarlık, 1 milyar dolarlık, 1 milyar doların üzerinde o kadar çok iş alan ve bu işleri başarıyla tamamlayan o kadar çok Türk firması var; bunlar Türkiye'nin geldiği noktayı göstermektedir. Şüphesiz ki Türkiye'nin daha da iyileşmesi ve sizlerin önünün daha da çok açılması için her şeyden önce hukuk devleti olması gerekiyor. Hukuk devleti deyince sadece siyasi anlam çıkmasın ortaya. Tabii ki siyasi anlamda hukuk devleti her şeyin temeli, demokrasi her şeyin temeli ama ekonominin gelişmesi için de sizlerin rahat çalışabilmeniz için de işçi-işveren meselelerinin suhuletle çözülebilmesi de yabancıların güvenip gelip, oradaki tasarruflarını getirip Türkiye'ye yatırabilmeleri de Türkiye'deki ekonomi huku 18

20 ASOMECLİS kunun, ticaret hukukunun, iş hukukunun gayet açık sari ve en modern seviyeye çıkartılmasıyla ilgilidir. Bu söz konusu olmadığından bürokrasiden, başka engellerden her zaman şikayet edilebilecektir. Bu noktada da Türkiye'de köklü reformların yapıldığını yine hep beraber görüyoruz, daha da yapılması gereken çok şey vardır. Şimdi düşünün enflasyonun yüzde 100'lere yaklaştığı, maliyet enflasyonu hesaplarının olmadığı, hepimizin elimize biraz para geçince hemen yabancı paraya çevirmek için hücum ettiğimiz plan, program yapılamayan dönemleri. Bugün eğer bütün bu krize rağmen ayakta durabildiyseniz bu, Türkiye'de yapılan ekonomik reformlar sayesindedir. Şüphesiz ki burada daha önceki hükümetlerin, herkesin çok büyük katkıları olmuştur ama özellikle son senelerde yapılan o köklü reformlar, Türkiye'yi bugün sağlam hale getirmiştir. Hemen ufacık bir olaydan nem kapan bir ekonomimiz vardı büyük ekonomik buhranından sonra dünyanın en büyük ekonomik buhranı yaşanırken Türkiye bu krize dayanabildiyse -şüphesiz ki çok etkiledi ama diğer ülkelerle yine mukayese ettiğimizde dayanabildiyse- birçok reformları vaktiyle yapmış olmamızdandır. Başta bankacılık, finans sektörü olmak üzere birçok konuda Türkiye önemli şeyler yapmıştır. Arzu ederim ki bugün de yapılması gerekenler süratli bir şekilde yapılsın. Ticaret Yasası hala Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tartışılıyor; bakıyorum her gün bir madde geçiyor. Şimdi ta 1930 yıllarının ticaret hayatını yansıtan bir yasayla bugünün ticaretini ne kadar etkin yapabilirsiniz. Elektronik imzalar girmiş, elektronik alışverişler girmiş, inanılmaz yeni enstrümanlar ticaret hayatına girmiş; kendi hukukumuzu da o noktaya getirmemiz gerekir. Onun için reformlar dediğimde sadece siyasi reformları anlamayın; ekonomiyle ilgili, ticaretle ilgili reformları da çok köklü ve güçlü bir şekilde devam ettirmemiz gerekiyor. Bu noktada Avrupa Birliği müktesebatını üstlenmemizin işimizi çok kolaylaştıracağına inanıyorum. Bazı noktalarda belki en sona bırakabiliriz eğer çıkarımız şu anda el vermiyorsa ama formülü bulunmuş, standardı ispatlanmış konuları bizim süratli bir şekilde üstlenmemiz muhakkak ki bizim işimizi de kolaylaştıracaktır. Ekonomide tabii ki ticaretin, hizmet sektörünün, turizmin hepsinin ayrı ayrı önemi, yeri vardır ama sanayi ayrıca çok önemlidir. Çünkü sanayi direkt üreten, direkt üretimi yapıp 1930 yıllarının ticaret hayatını yansıtan bir yasayla bugünün ticaretini ne kadar etkin yapabilirsiniz. Elektronik imzalar girmiş, elektronik alışverişler girmiş, inanılmaz yeni enstrümanlar ticaret hayatına girmiş; kendi hukukumuzu da o noktaya getirmemiz gerekir. ANKARA SANAYİ ODASI YAYIN ORGANI MART / NİSAN