7- ELEKTRİK DEVRELERİ VE MALZEMELERİ

Transkript

1 7- ELEKTRİK DEVRELERİ VE MALZEMELERİ

2 *Bir elektrik devresi en basit hali ile, *Üreteç *Dönüştürücü Eleman *Anahtar *Bunları birbirine bağlamak için kullanılan İletken den meydana gelir.

3 *Elektrik devresi; üreteç, iletken, sigorta, anahtar ve alıcıdan meydana gelen kapalı bir sistemde, akımın izlediği yoldur.

4 *Herhangi bir enerjiyi (kimyasal, mekanik, ısı, ışık), elektrik enerjisine dönüştüren devre elemanına üreteç veya kaynak denir. *Elektrik devresindeki alıcıların çalışabilmesi için gerekli elektrik enerjisini sağlayan devre elemanıdır. *Akım kaynağı, doğru akım kaynağı ve alternatif akım kaynağı olmak üzere iki çeşittir. *Doğru akım kaynağı; Generatör (D.A. dinamo), akümülatör, pil olarak çeşitleri vardır. *Alternatör (A.A. Generatör) alternatif akım kaynağıdır.

5 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI

6 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI

7 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI

8 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI

9 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Li-Ion pilleri, ilk kullanımdan önce saatlerce şarjda bırakmak gerektiği, aslında bir şehir efsanesi. Eski teknolojilerde bu geçerliydi ama Li-Ion piller, yüzde 100 dolduğunda zaten şarj işlemini kesiyor. *Pili tamamen bitmiş halde bırakmayın. Bu pile büyük bir yük bindirir. *Pili sürekli tamamen dolu bir halde de bırakmayın. Pilinizi kullanmazsanız kapasitesinde kayıp meydana gelebilir. *Pillerinizi serin yerde saklayın, sıcak hava piller için iyi değildir. *Pilinizi saklayacaksanız yüzde oranında şarj edin ve serin bir yerde saklayın (örneğin buzdolabı).

10 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Lityum-İyon pillerin avantajları; *1- Yüksek enerji yoğunluğu ve daha fazla kapasite. *2- İlk kullanım sırasında herhangi bir özel işlem istemezler. Sadece normal bir dolum yapmanız yeterlidir. *3- Hafıza efekti etkisine sahip olmadıkları için herhangi bir özel deşarj/şarj prosedürüne ihtiyaç duymazlar. Yani doldurulmaları için boşaltılmaları şart değildir. *4- Benzer boyuttaki Ni-Cad pillere göre %35 daha hafiftirler. *5- Kendi kendine boşalım yüzdeleri daha düşüktür.

11 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Dezavantajları; *1- Voltaj dalgalanmalarına karşı hassastırlar ve bundan korunmaları gerekir. *2- En iyi şartlarda depolasanız ve hiç kullanmasanız dahi zamanla ömürleri azalır. *3- Nikel-Kadmiyum pillere göre % 40 daha pahallıdırlar. *4- Döngü ömürleri azdır. (Yaklaşık defa)

12 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Pek çok dezavantajına rağmen Li-ion pil kullanıyor olmamızın belli başlı 3 sebebi var; *"Hafıza efekti etkisi"ne sahip olmamaları (Her seviyede ve her seviyeye kadar şarj edilebilmeleri), Yüksek enerji yoğunlukları hafiflikleri... *Li-ion piller hem yaşlandıkça hem de kullanıldıkça ölürler ve bu etki birbirinden bağımsızdır. *Genel olarak 1 yıl veya 300 döngü sonunda kullanılabilir kapasitesi % 80 veya altına, 2 yıl veya 500 döngü sonunda ise % 50 veya altına düşecektir. Yani hiç kullanamasanız bile 2 yıl sonunda artık % 50 veya altında kapasite ile çalışan bir piliniz olacaktır. *Aynı şekilde 500 döngüyü 1 ayda kullansanız da 1 ay sonunda % 50 kapasitesini kullanabildiğiniz ölü bir piliniz olacaktır.

13 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Pilin ömrünü kısaltan 2 etken vardır: Sıcaklık ve enerji boşaltım hızı. Li-ion piller için 45 C üzeri sıcaklıklar zararlıdır. *Yüksek enerji boşaltım hızı da pilin ömrünü azaltır. (Oyun v.b. işlemler) *"Kullanmadan önce 8 saat şarj et" türü hurafeler Nikel-Kadmiyum pil kullandığını zanneden kişilerin uydurduğu ve Li-ion piller açısından hiçbir doğruluğu bulunmayan söylemlerdir.

14 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Li-ion pillerin güvenli ve verimli şarj edilebildiği sıcaklık aralığı 0 ila 45 C arasıdır. (Hızlı şarj uyguluyorsanız 5 ila 45 C arası) İdeal şarj aralığı ise 15 ila 30 C'dir. *Li-ion piller sık şarj olmayı seviyorlar. Bu yüzden pilinizi makul sıklıkla şarj etmeniz piliniz için iyidir. *Bunun için kullanmasınız dahi 1-2 günde bir pilin ortalama %20-30 enerjisini tüketin ve ardından şarj edin. Fakat bu işlemi yaparken aynı seviyeyi tekrardan kaçının. Örn. bir gün %50 şarj ettiyseniz bir dahaki sefere %20 edin. *Uzun süre (Özellikle 1 aydan fazla) şarj etmemek pilin ömrünü aşağı çekecektir. Çok sık şarj etmek ise bataryaya zarar vermese bile her döngü batarya ömründen yediği için yine batarya ömrünü kısaltacaktır.

15 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Bu piller 0 C'nin altında kesinlikle şarj edilmez. Bu yapıları gereği pilin patlaması ile sonuçlanabilir. (Askeri veya özel amaçlarla üretilen bazı özel Li-ion piller bu tanımın dışındadır.) *Piyasada bulabileceğiniz ve pilleri normal şarj süresinden çok daha hızlı şarj eden aparatları sürekli kullanmanız pil ömrünü oldukça aşağı çekecektir. *Mümkün olduğunca yavaş deşarj etmek pilin ömrünü uzatacaktır.

16 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Günümüzde kullanım şekli olan "% 100'den %5'e kadar boşalt sonra şarj et" yerine kısmi deşarj etmek Li-ion piller için daha sağlıklıdır. Fakat belli periyotlarda pili kalibre etmek zorundasınız. *Akıllı pil kalan kapasitesinin % 5'ine kadar boşaltıldığında kesin kalibrasyon sağlar. *Kullanıcının periyodik olarak pili % 5 kapasite alarmı eşiğine kadar boşaltması yeterli olacaktır. *Genel olarak, bir Li-ion pil minimum 3 ayda bir veya 30 döngüde bir kalibre edilmelidir. *Neredeyse hiçbir zaman boşaltılmayan bir pil, ayda bir defa kalibre edilmelidir.

17 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER) *Şarj etmeden önce bataryayı bitirmem gerekiyor mu? *Hayır. *Peki şarj etmeye başladıktan sonra tamamlamam şart mı, başka bir deyişle tam dolmadan şarj işlemini iptal edersem bir zararı olur mu? *Hayır. Li-ion pilleri dilediğiniz seviyeye kadar doldurabilirsiniz ve dilediğiniz bir seviyeye kadar boşaltabilirsiniz. Bunun hiçbir zararı yoktur. *Pili hangi seviyeye kadar deşarj etmeliyim? *Bu cevap verilmesi zor bir soru çünkü pillerde insanlar gibi farklı farklı karakterlere sahip. Ama çok fazla deşarj etmeyin. Özellikle %5-10'luk sınırın altına inmeyin.

18 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (ADAPTÖR) *Adında anlaşılacağı gibi D.C. ile çalışan cihazları A.C. ye adapte eden cihazlardır. *Günümüzde genel kullanım olarak bataryaların şarj edilmesi için kullanıldıklarından şarj cihazı da denilmektedir.

19 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (ADAPTÖR) *Bu cihazlarda en önemli olan husus kullanacağınız adaptörün Gerilim (V) ve Akım (I) değerleridir. *Öncelikle Adaptörün Gerilim değeri kullanacağınız Cihazın gerilim değeri ile eşit olmalıdır. *Akım değeri ise yapacağınız işe göre değişir. *Akımın yüksek olması (batarya şarjı hariç) her zaman iyidir çünkü cihazın çekeceği akımdan daha fazla akım değerine sahip olan adaptör ısınmaz ve bozulması zorlaşır.

20 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (ADAPTÖR) *Fakat bu kural batarya şarjında tam tersidir. *Bataryaların şarj olduğu bir akım değeri vardır bunun üzerinde akıma sahip adaptör ile şarj etmeniz bataryadan kapasitesinin üstünde akım geçmesine buda sıcaklığın atmasına sebep olur. *Dolayısıyla bataryanın ömrü kısalır hatta tamamen bozulabilir. *Lion Pil üzerinde yazan mah değerinin yaklaşık yarısı kadar akım ile şarj edilmesi uygun olacaktır. *Örn. 5V 3000mAH bir Li-ION pilde 5V 1500mA (1,5A) lik adaptör kullanılır. *Bu değer Ni-CD ve Ni-MH pillerde 1/10 dur. *Örn. 1,2V 2200mAH bir Ni-MH pil 1,2V 220mA lik adaptör kullanılır.

21 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (GÜÇ KAYNAĞI) *Adaptötörlerin büyük olan tiplerine güç kaynağı denir. *Genelde laboratuvarlarda araştırma amaçlı kullanılırlar. *İstenilen değer aralığında ayarlanabilir akım ve gerilime sahiptir.

22 *D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (GÜÇ KAYNAĞI)

23 *A.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (GÜÇ KAYNAĞI) *Alternatif akım kaynağı olarak genellikle binalarda bulunan 220V prizlerinden ana şebekeyi kullanmaktayız. *Fakat Elektrik kesintisi ve elektrik olmayan mekanlar için jeneratörler kullanılmaktadır. *Jeneratörler genelde fosil yakıtlar ile çalışmakta. *Ayrıca güvenlik ve kesinti açısından özellikle bilgisayarlar için kesintisiz güç kaynakları (UPS) kullanılmakta.

24

25

26 *SİGORTALAR *Elektrik devrelerinden istenmeyen aşırı akımlar geçebilir. Bu durumda elektrik devre elemanları zarar görür. *Devreye bağlanan sigorta akım şiddetinin belli bir değerin üstüne çıkmasını önler. *Devrenin güvenliği için kullanılır. Çeşitleri vardır. Buşonlu, cam, fişli, anahtarlı otomatik sigorta, NH (bıçaklı) sigorta ve yüksek gerilim sigortalarıdır. *Konutlarda otomatik sigorta kullanılır. Bu sigortalar üzerindeki anahtar ile elektriği açıp kapamada da kullanılabildiği için halk arasında yanlış olarak şalter olarakta adlandırılır.

27 *SİGORTALAR

28 *SİGORTALAR

29 *SİGORTALAR

30 *SİGORTALAR

31 *SİGORTALAR

32 *ANAHTARLAR BUTONLAR *Elektrik ve elektronik devrelerde devrelerin açılıp kapanmasını yada sayısal sistemlerde bilgi girişi yapmayı sağlayan malzemelerdir. *Bir çok çeşidi vardır. *Elektrik devrelerde kullanılanlar daha kaba ve yüksek akımlara dayanabilirler. *Elektronik devrelerde kullanılanlar ise daha küçüktür ve daha az akıma dayanabilirler.

33 *ANAHTARLAR BUTONLAR (Elektrik Devreleri) *

34 *ANAHTARLAR BUTONLAR (Elektrik Devreleri)

35 *ANAHTARLAR BUTONLAR (Elektronik) *Elektronikte açma kapama işlemleri için buton ve anahtarlar kullanılmaktadır. *Anahtarlar genelde basıldığında kalıcı olarak konumunu korur. *Butonlar ise basıldıktan sonra bırakıldığında eski konumuna geri döner.

36 * BUTONLAR (Elektronik)

37 *ANAHTARLAR (Elektronik)

38 *TUŞ TAKIMI (Elektronik)

39 *İLETKENLER (Elektrik) *Elektrik akımını bulunduğu yerden başka bir yere iletmek için kullanılan, bir veya birden fazla telden meydana gelen, çıplak (izolesiz) veya yalıtılmış (izoleli) tel veya tel demetine iletken denir. *İletkenler, öz direnci düşük metallerden yapılır.

40 *İLETKENLER (Elektrik) *Bakır: Rahat işlenebilen, mekanik dayanıklılığı iyi, kırmızı renkte iletken gereçtir. Özdirenci 0,0178 Ω mm²/m (1/56), özgül ağırlığı 8,93 kg/dm³, ergime derecesi 1083 ºC dir. Bu özellikleri ile birlikte, çok üretilmesi ve ekonomik olması iyi bir iletken olarak kullanım alanını arttırmıştır. *Alüminyum: Mekanik dayanıklılığı azdır, bakıra göre daha yumuşak yapıdadır. Gümüş beyazı, renkte bir metaldir. Özdirenci 0,028 Ω mm² /m, ergime derecesi 658 ºC dir. Bakırdan sonra en çok kullanılan iletken gereç olan alüminyum daha çok dış tesisatta ve havaî hatlarda çelik telle birlikte kullanılır.

41 *İLETKENLER (Elektrik)

42 *İLETKENLER (Elektrik) *Gümüş: Beyaz parlak renkte ve oldukça yumuşaktır. Özdirenci 0,016 Ω mm²/m, ergime derecesi 961 ºC dir. Elektriği en iyi ileten gereç olmasına rağmen pahalı olduğundan, ölçü aleti yapımı ile, role kontaktör ve şalterlerin kontakları ile bazı sigortalarda kullanılmaktadır. *Demir:Parlak gri renkte yumuşak bir metaldir. Özdirenci 0,1 Ω mm²/m, ergime derecesi 1526 ºC dir. Ayrıca mıknatıslanma özelliği bulunduğundan, sac levha haline getirilerek elektrik motorlarının stator nüveleri ile transformatörlerin manyetik nüvelerinin yapımında kullanılır.

43 *İLETKENLER (Elektrik) *Kurşun: Gri, mavimtrak renkte, mekanik dayanımı az yumuşak bir metaldir. Pillerde ve akümülatörlerde elektrot olarak yer altı kablolarında ve lehim yapımında kullanılır. *Platin: Parlak beyaz renkli yumuşak bir metaldir, havada oksitlenmez. Direnç, elektrot, kontak, paratöner uçları yapımında kullanılır. *Kalay: Beyaz, sarımtrak renkli yumuşak ve işlenebilirliği kolay olan bir gereçtir. Buşonlu sigortaların ergiyen tellerinde, akümülatör plakalarında, bir kısım iletken tellerinin kaplanmasında, kondansatör levhalarının yapımında, lehim yapımında kullanılır.

44 *İLETKENLER (Elektrik) *Krom: Gümüş beyazı renginde sert bir metaldir. Oksitlenmediği ve mıknatıstan etkilenmediği için direnç yapımında, maden kaplamacılığında kullanılır. *Tungsten: Korozyona dayanıklı sert bir metaldir. Yüksek ergime derecesi (3410 ºC) nedeniyle lamba flamanı, direnç teli yapımında kullanılır. *Pirinç: Bakır-çinko karışımıdır. Oksitlenmediği için ölçü aletleri, anahtar, şalter, sürgülü reosta gibi aletlerin kontaklarının yapımında, tesisat malzemelerinde kullanılır.

45 *İLETKENLER (Elektrik) *Civa: Beyaz parlak renkli, ºC de buharlaşma özelliğinde sıvı halde bir metaldir. Elektriği, ısıyı iletme özelliği vardır. Elektrik cihazlarında cam tüp içerisinde kontak malzemesi olarak kullanılır. Buharı zehirlidir.

46 *İLETKENLER (Elektrik) *İLETKEN SINIFLARI *İletkenler çıplak ve yalıtılmış olmak üzere çeşitlere ayrılır. *1-ÇIPLAK İLETKENLER *Elektriki olarak yalıtılmamış iletkenlerdir, tek telli ve çok telli çıplak iletkenler olmak üzere çeşitlere ayrılır. * Tek Telli Çıplak İletkenler: Bütün iletken tek bir telden meydana gelir. Genelde 16 mm²den büyük kesitte yapılmamaktadır, topraklama ve havaî hat tesislerinde kullanılır. *Çok Telli Çıplak İletkenler: İletken kesiti büyüdükçe işlemek zorlaştığından, birden çok küçük kesitli iletken bir araya getirilip birbiri üzerine burularak (sarılarak), 35 mm²den 150 mm²ye kadar büyük kesitte çok telli, çıplak iletkenler yapılmaktadır.

47 *İLETKENLER (Elektrik)

48 *İLETKENLER (Elektrik) *TEL SAYISINA GÖRE YALITILMIŞ İLETKENLER *1-Tek Telli Yalıtılmış İletkenler: İletken kısmın tamamı tek telden yapılan iletkenlerdir. 16 mm² kesite kadar yapılır. *2- Çok Telli Yalıtılmış İletkenler: Çok telli çıplak iletkenin üzeri bir izole ile kaplanarak yapılır.

49 *İLETKENLER (Elektrik) *DAMAR SAYISINA GÖRE YALITILMIŞ İLETKENLER *1-Tek Damarlı Yalıtılmış İletkenler: Bir veya daha çok çıplak telin üzerinin yalıtkan ile kaplanmasından meydana gelir. Tek damarlı tek telli ve tek damarlı çok telli çeşitleri vardır. *2-Çok Damarlı Yalıtılmış İletkenler: Birden fazla, tek telli veya çok telli damar ayrı ayrı yalıtıldıktan sonra, tek bir yalıtıcı kılıf altında toplanarak yapılırlar. Çok damarlı tek telli ve çok damarlı çok telli çeşitleri vardır.

50 *İLETKENLER (Elektrik) *DAMAR SAYISINA GÖRE YALITILMIŞ İLETKENLER *1-Tek Damarlı Yalıtılmış İletkenler: *2-Çok Damarlı Yalıtılmış İletkenler:

51 *İLETKENLER (Elektrik) YALITILMAMIŞ YALITILMIŞ TEK TELLİ ÇOK TELLİ TEK DAMARLI ÇOK DAMARLI TEK TELLİ ÇOK TELLİ TEK TELLİ ÇOK TELLİ

52 *İLETKENLER (Elektrik) *İletkenleri birbirine bağlamak için çeşitli yöntemler kullanılır. *Düz Ek

53 *İLETKENLER (Elektrik) *İletkenleri birbirine bağlamak için çeşitli yöntemler kullanılır. *T- Ek

54 *İLETKENLER (Elektrik) *İletkenleri birbirine bağlamak için çeşitli yöntemler kullanılır. *Klemens ek

55 *İLETKENLER *Koaksiyel kablo: *Görüntü ve veri aktarımında kullanılır. Anten kablosu olarak da adlandırılır.

56 *İLETKENLER *Fiber Optik Kablo: *Görüntü ve veri aktarımında kullanılır. Günümüzde daha çok veri aktarımı için kullanılmaktadır. *Fiber optik, insanın saç teli kalınlığında ve çok hassas üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi prensibiyle çalışan bir sistemdir. *Bu şekilde üretilmiş kabloların tercih edilmesinin en büyük sebebi, çevresel şartların ağır olduğu; nemli, rutubetli, elektriksel alan parazitlerinin yoğun olduğu yerlerden etkilenmemesi ve her zaman stabil bir bağlantı sunmasıdır. *Fiber optik kablolar, iletimi ışık hızıyla yani saniyede 300 bin km lik hızla gerçekleştirirler. Bu yönleri sebebiyle uzak mesafelere veri aktarımı için tasarlanmışlardır.

57 *İLETKENLER *Fiber Optik Kablo Kısımları; *Merkez: Işığın hareket ettiği ince cam tabaka *Cam Örtü: Merkezin dışını saran optik malzemeden üretilmiş, merkezden yasıyan ışığı tekrar merkeze geri gönderen kısım *Kılıf: Kabloyu darbelere ve neme karşı koruyan dış katman

58 *İLETKENLER *Kaplamasız Dolanmış Çift (Unshielded Twisted Pair-UTP) Kablolar; *8 adet tek telli bakır kablonun 2 şerli olarak birbiri üzerine bükülüp bir kılıf içerisine yerleştirilmesinden meydana gelen veri iletim kablosu çeşididir.

59 *İLETKENLER *9 kategoriye ayrılmış çeşitleri vardır. *Cat 5: Yerel ağlarda en çok kullanılan kablodur. 100 Mhz frekansında çalışır ve 100 mbps'e kadar bant genişliği sağlar. 8 tellidir. RJ-45 jackı ile sonlandırılır. Ethernet protokolünde en çok kullanılan kablodur. *Cat 5e: Cat-6'nın alt türüdür 1000 Mbps'e kadar bant genişliğine imkan verir. *Cat 6: 250 MHzlik bir frekans geçişine elverişlidir. 10GBASE-T Ethernet standardını sağlayan kablodur. 1 gbps bant genişliği sağlar ve Cat-5'e oranla daha sağlamdır. *Cat 6a: 500 MHz lik bir veri geçişine elverişlidir. *Cat 7: Aslında STP kablonun gelişmiş bir türüdür kablo kesiti kalın olduğundan, montaj zorluğundan ve maliyetinden dolayı çok tercih edilmemektedir.

60 *İLETKENLER *UTP Ağ Kablosu Yapımı: *Kablo yaparken, yani bir kablonun iki ucuna jak takarken, kabloyu nerede kullanacağınıza bağlı olarak iki tipten bahsedilebilir. Düz kablo, Cross(çapraz) kablo.

61 *İLETKENLER *UTP Ağ Kablosu Yapımı:

62 *İLETKENLER *UTP Düz Ağ Kablosu Renk Sıralaması: *1 Turuncu Beyaz *2 Turuncu *3 Yeşil Beyaz *4 Mavi *5 Mavi Beyaz *6 Yeşil *7 Kahverengi Beyaz *8 Kahverengi

63 *İLETKENLER *UTP Çapraz Ağ Kablosu Renk Sıralaması: *Turuncu Beyaz (TB) / Yeşil-Beyaz (YB) *Turuncu (T) / Yeşil (Y) *Yeşil Beyaz (YB) / Turuncu Beyaz (TB) *Mavi (M) / Mavi (M) *Mavi Beyaz (MB) / Mavi Beyaz (MB) *Yeşil (Y) / Turuncu (T) *Kahverengi Beyaz (KB) / Kahverengi Beyaz (KB) *Kahverengi (K) / Kahverengi (K)

64 *İLETKENLER

65 8- OHM VE KİRŞOF (KIRCHOFF) KANUNLARI

66 *OHM KANUNU *Bir devreden geçen akım (I), uygulanan gerilimin (V yada E) büyüklüğü ile doğru orantılı, direnç (R) büyüklüğü ile ters orantılıdır. *Gerilim kaynağının gücü (E) artırılırsa akım(i) artar. Azaltılırsa akım(i) azalır. *Direnç değeri (R) artırılırsa, akım azalır(i). (R) azaltılırsa (I) artar. * OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

67 *OHM KANUNU OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

68 *OHM KANUNU OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

69 *OHM KANUNU *Örnek: 1,5 V luk pilin uçları arasına direnci 3 ohm olan bir ampul bağlanmıştır. Ampul üzerinden geçen akımı hesaplayınız. *I=V/R *I=1,5 V / 3Ω *I=0,5A OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

70 *OHM KANUNU OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

71 *OHM KANUNU *ÖRNEK: Bir elektrik devresinde kaynak gerilimi 12V, direnç 6KΩ ise devreden geçem akımı bulunuz. *I=2mA *ÖRNEK: Bir elektrik devresinden geçen akım 10mA, kaynak gerilimi 5V ise devredeki direnç değerini bulunuz. *ÖRNEK: Bir elektrik devresinde 24V luk kaynaktan, 200μA akım çekiliyorsa devredeki direnç değerini bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

72 *OHM KANUNU *ÖRNEK: Aşağıdaki elektrik devresinde 1MΩ değerindeki direnç, 150mA akım çekiyorsa kaynak E gerilim değerini bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

73 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER *Elektronik devrelerde kullanılan dirençler, seri paralel ya da karışık bağlanarak çeşitli değerlerde dirençler elde edilebilir. *İçlerinden aynı akım geçecek şekilde dirençler birbiri ardına eklenirse bu devreye seri devre denir. *İstenen değerde direnç yoksa seri bağlantı yapılır. Örneğin iki adet 300Ω luk direnç seri bağlanarak 600Ω luk direnç elde edilir. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

74 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER *Tüm dirençlerin yerine geçecek tek dirence eşdeğer direnç veya toplam direnç denir. *RT veya Reş şeklinde gösterilir. *Seri devrede toplam direnç artar. *Birbiri ardınca bağlanan dirençlerden her birinin değeri aritmetik olarak toplanır ve toplam direnç bulunur. *RT=R1+R2+R3+.+Rn OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

75 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER RT=R1+R2+R3+.+Rn OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

76 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER ÖRNEK: Aşağıdaki devrede A ve B noktaları arasındaki eşdeğer direnci bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

77 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER ÖRNEK: Aşağıdaki devrede eşdeğer direnci bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

78 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER ÖRNEK: Aşağıdaki devrede eşdeğer direnci, I akımını ve V1 V2 voltajlarını bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

79 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

80 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER ÖRNEK: Aşağıdaki devrede her bir direnç üstündeki voltajı bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

81 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER *Kirşof un Gerilimler Kanunu *Kirşof, Gerilimler Kanunu ile; devreye uygulanan gerilim, dirençler üzerinde düşen gerilimlerin toplamına eşittir der. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

82 *SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER *Kirşof un Gerilimler Kanunu *Kirşofun Gerilimler Kanuna göre, seri devrede devreye verilen gerilim, herbir direnç üzerine düşen gerilim, direnç değerleri ile doğru orantılı olarak paylaşılır. *Büyük direnç üzerinde büyük gerilim, küçük direnç üzerine küçük gerilim düşümü meydana gelir. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

83 *PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER *Dirençlerin karşılıklı uçlarının bağlanması ile oluşan devreye paralel bağlantı denir. *Paralel bağlantıda toplam direnç azalır. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

84 *PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER *Dirençler üzerindeki gerilimler eşit, üzerinden geçen akımlar farklıdır. *Aşağıdaki devrede gerilimler V=V1=V2 *Akımlar ise I=I1+I2 şeklindedir. *Gerilim kaynağının çıkışındaki ilk akıma ana akım denir. Tüm akımlar bu akımdan ayrılır OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

85 *PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER *ÖRNEK: A-B noktaları arasındaki eşdeğer direnci bulunuz *CEVAP: Reş=R1.R2/R1+R2 * =3.6/3+6 * =18/9 * =2Ω OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

86 *PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER *ÖRNEK: Aşağıdaki devrede I, I1 ve I2 akımlarının değerlerini bulunuz. OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM

87 9- ANALOG DEVRE ELEMANLARI

88 *ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI *Herhangi bir fiziksel olayı ifade eden büyüklüklere işaret denmektedir. *Zaman içerisinde kesintisiz olarak devam eden işaretlere Analog işaret denir. *İnsanın karışmadığı tüm işaretler analogdur *Bilgisayar sistemlerinin gelişmesine kadar olan süreçte bir işaret elektriğe çevrilse dahi süreklilik göstermekteydi. Dolayısıyla analogdu. ANALOG DEVRE ELEMANLARI

89 *ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI ANALOG DEVRE ELEMANLARI

90 *ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI ANALOG DEVRE ELEMANLARI

91 *ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI ANALOG DEVRE ELEMANLARI

92 *ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI ANALOG DEVRE ELEMANLARI

93 *ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI *Analog ve Dijital sinyaller birbirinden farklı olduğu için, onları işleyen devre elemanları da farklıdır. *Fakat analog sistemlerde kullanılan devre elemanları sayısal sistemlerde kullanılmaz diye bir şart yoktur. *Örneğin direnç analog ve dijital tüm sistemlerde kullanılır. ANALOG DEVRE ELEMANLARI

94 *DİRENÇLER *Analog ve Dijital sinyaller birbirinden farklı olduğu için, onları işleyen devre elemanları da farklıdır. *Fakat analog sistemlerde kullanılan devre elemanları sayısal sistemlerde kullanılmaz diye bir şart yoktur. *Örneğin direnç analog ve dijital tüm sistemlerde kullanılır. ANALOG DEVRE ELEMANLARI