YÖNETİMDE STRATEJİK YAKLAŞIM EVREN AKSOY, MA, PEC

Transkript

1 YÖNETİMDE STRATEJİK YAKLAŞIM EVREN AKSOY, MA, PEC 2

2 Paylaşmak yaratıcı gücü arttırır EĞİTİM Avusturya Lisesi Bilkent İşletme Middlesex Universitesi Master Erickson College International KARİYER PriceWaterHouseCoopers Bin sene de okusam, Ne biliyorsun diye sorsalar bana haddimi bilirim derim. Mevlana Celaleddin Rumi Peppers & Rogers Shell UK, Aberdeen Shell Türkiye Pazarlama Müdürü Shell Dünya Pazarlama Müdürü Shell İtalya Pazarlama Müdürü Shell Türkiye İş Geliştirme Müdürü YAŞAM İkiz babasıyım Bağımsız danışmanlık & eğitim Profesyonel Erickson Koç TUP Kırmızı Uğurböceği (SHÇEK, ABCE, vb) 2

3 KONULAR 1. Strateji, Misyon, Vizyon 2. Stratejik Yönetim Süreci 3. Stratejik Planlama Sistemi 4.Kaynak Yönetimi 5. Mevcut Durum Değerlendirmesi 6. Stratejik İş Modeli 2

4 KONULAR 1. Strateji, Misyon, Vizyon 2. Stratejik Yönetim Süreci 3. Stratejik Planlama Sistemi 4.Kaynak Yönetimi 5. Mevcut Durum Değerlendirmesi 6. Stratejik İş Modeli 2

5 Tanıyabildiniz mi? Stratejinin temel öğretisi Mutlaka okunması gereken 2 den bir Diğeri ne? 3

6

7

8 "Hayatta hiçbirşey Velazquez in resmi kadar belirgin ve net değildir. İş hayatı gerçekleri size Picasso'nun resmindeki gibi şekil değiştirmiş olarak gösterir. Picasso'nun resmine bakıp, Meninas'ı görebilenleriniz başarılı olacak, diğerleri kübik şekillere bakıp yanlış anlamlar çıkarmaktan gerçekleri hiç göremeyecek." Muhan Soysal ODTÜ

9 STRATEJİK PLAN KENDİMİZİ TANIMAK HEDEFLERİ BELİRLEMEK YOLU YÜRÜMEK MİSYON VİZYON STRATEJİ 7

10 KENDİMİZİ TANIMAK Hayat Amacı Gelecek Hayali DEĞERLER 7

11 HAYAT AMACI 7

12 HAYAT AMACI 7

13 HAYAT AMACI İnsanın gözüne ışık verir İzgören Pursak kavşağı 05:30 Bu salondaki kadar ayrı hayat amacı olabilir; yeter ki olsun Hayrettin Karaca 7

14

15 KENDİMİZİ TANIMAK Hayat Amacı Gelecek Hayali DEĞERLER 7

16 GELECEK HAYALİ Gelecek hayalinize ulaşmanız gerekmez Yıldızlara dokunamazsınız ama karanlık gecelerde onlar size yol gösterir. Simyacı (Endülüslü çobanla müslümanın hikayesi) Hayaller için hiçbir kriter yoktur. İnanç görünmeyene inanmaktır. Görünmeyene inanırsanız başakalarının göremediklerini görürsünüz. 7

17 DEĞERLER Hayat Amacı Gelecek Hayali DEĞERLER 7

18 DEĞERLER Değerler ilk ikisinden farklıdır Altalta değerlerinizi sıralayabiliyorsanız hayatla ilgili karar almanızı kolaylaştırır. Değer pozitiftir genelde tek kelimedir. Sizin için önemli olandır. Bir hal belirtir çok kolay tanımlanamaz Davranışa dönüşmüş hali ise ilkelerdir. (Dürüstlük = Yalan söylememek) Yurt sevgisi ve hoşgörü birlikte harika değerlerdir. Genelde inançla karıştırılır. David Hawkins in bilinç seviyelerinde de yerleri vardır. 7

19 !mkansıza ulaşmanın tek yolu onun mümkün olduğuna inanmaktır. (ALICE) 3

20 MİSYON Misyon, bir işletmenin varlığının temel amacıdır. Gelecekte olmak istediği yer, şu andaki durumu, toplumdaki imajı ve yöneticilerin dünya görüşüdür denebilir. Bir şirketin misyonu şirketin neden var olduğunu ve amacının ne olduğunu açıklar. Amaç, sürekli olan bir şey ve elde etmek için uğraşılması gereken bir şey olmalıdır. Amacın en büyük özelliği gerçekliğidir Gerçek olmalıdır, gösteriş değil. İnsanlar misyonu olan bir şirket değil, misyona doğru koşan bir şirket arayışındadırlar. Genelde aşağıdaki konularla ilgili bilgiler içerebilir: Ø Organizasyonun genel felsefesi ve iş yapma felsefesi Ø Üretilecek temel mal ve hizmetler Ø Organizasyonun kendisini nasıl gördüğü Ø Kullanılacak temel teknolojiler Ø Hangi pazara hizmet sunulacağı Ø Genel olarak vermek istediği imaj 7

21 HEDEFLERİN BELİRLENMESİ TOMBUL Hedefler Başarmak İnanç 7

22 ŞU SMART HEDEF KONUSU Planlama Planlama SMART Simple, Measurable, Accurate, Realistic, Timely TÖMBUL Tatminkar, Ölçülebilir, Mantıklı, Belirgin, Ulaşılır, Limitli Tatmin edici olsun çünkü tatmin olmadığımız bir hedef bizi motive etmez böylece ona ulaşmak için gerekli olan hırsımız kaybolur. Örneğin iyi insan olmak bir hedef değildir. Bu sizi tatmin etmez. Ben paylaşımcı ve yardımsever bir insan olacağım dediğinizde bu sizi tatmin edecektir. Olçülebilir olsun çünkü hedefimizi belirlerken gittiğimiz yolun doğru olup olmadığını ya da ulaşıp ulaşmadığımızı ölçebiliyor olmamız esastır. Ben zayıflamak istiyorum. Ben her hafta 1,5 cm olmak üzere 6 haftada bel ölçümü 86 cm den 79 cm ye indireceğim Mantıklı olsun çünkü mantıklı olmayan bir hedef bizim için değersizdir. Örneğin güneşte yaşamak istiyorum bir hedef değildir. Güneşi gözlemleyip onunla ilgili bütün bilgilere ulaşmak istiyorum iyi bir hedeftir. Belirgin olsun çünkü belirsiz bir hedef bizim rotamızı gösteremez. Örneğin elimden gelenin en iyisini yapmak istiyorum bir hedef değildir. Fakat Ben 480 puan almak istiyorum iyi bir hedeftir. Ulaşılabilir olsun çünkü ileride ben zaten ulaşamam diyerek umutsuzluğa kapılmayalım. Örneğin sözel dersleri kuvvetli bir öğrencinin matematik öğretmeni olmak istemesi iyi bir hedef değildir fakat tarih öğretmeni olmak istemesi iyi bir hedeftir. Limitleri belirli olsun çünkü sınırları belli olmayan bir hedef bizim yönümüzü bulmamızı engeller. Örneğin başarılı olmak iyi bir hedef değildir fakat Matematik alanında çok başarılı olmak iyi bir hedeftir. 13

23 VİZYON Vizyon, peşinde gittiğimiz misyon ile şirketin 10 yıl sonra ne hale geleceğini gösteren gerçekçi bir resmi oluşturmakta size yardımcı olacaktır. Şirketinizin 10 yıl sonra NE olmasını istiyorsunuz? Şirketinizde 10 yıl sonra NELER olmasını istiyorsunuz? Şirketinizin 10 yıl sonra NELER YAPMASINI istiyorsunuz? SONUÇ: Kısa cevap, eğer kullanacaksanız önemi vardır bu kavramların. Her ikisini de her gün, herkese erişilebilir kılmalısınız. 11

24 9

25 Örnek 1: Misyon 9

26 10

27 Örnek 2: Misyon 10

28 YOLU YÜRÜRKEN Kişilik + Düşünce STRATEJİ Mücadele Ruhu Yaratıcılık 7

29 SAĞLAM KİŞİLİK Ülkede zeki adam derdi yok. Ülkede dürüst, güvenilir, işini iyi yapan adam derdi var. Türk milleti çok zekidir. Bakın ne Türk milleti zeki, ne Nijerya milleti zeki, ne Amerikan milleti zeki. Allah zekâyı tüm dünyaya eşit dağıtmıştır. Sınırların dışında düşünebilmek gerekir. Deha imkansız zannedilende mümkün ü görebilmek demektir.gemilerin karada da yüzebileceğini sezmek; Mehmetler den birini Fatih yapar... 7

30 OLUMLU DÜŞÜNCE Olumsuz varsa, beyninizden olumluyu kovmaya çalışır. Dert dediğiniz nedir ki? Ya bütün gün karanlığa küfredersiniz ya da güneşe yürürsünüz. 7

31 MÜCADELE RUHU Aile yeter ki çocuğuna mücadele gücü versin Yoksa ilk zorlukta yıkılırsınız İş hayatında asansörle yukarı çıkan adam da görmedim, şirket de Bedava peynir sadece fare kapanında olur. 7

32 YARATICILIK 1) İletişime 2) Fikirlere 3) Gelişime Açık OLMAK Fikirle proje arasında büyük fark vardır. Ev yapmak fikirdir, bitirmek proje. Mustafa Güzelgöz - Eşşekli Kütüphane Ezbercilik, deney faresi gibi yetişmek, sahtecilik 7

33 STRATEJİ Stratos (Ordu) + Ago (Yön Vermek) Bir örgütün ana amaçlarını, politikalarını ve eylemlerini uyumlu ve tutarlı bir şekilde bütünleştiren plandır. 12

34 STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ

35 STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ 13

36 STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ Planlama Uygulama SMART Simple, Measurable, Accurate, Realistic, Timely Gerekli Nitelikler Liderlik, Eğitim, Tecrübe, Odak, Adanmışlık, Azim Uygulama adımları: Örgütlenmek ve ekibi oluşturmak, Ortak hedeflerin ve kültürün oluşturulması, Fiziki, beşeri, teknolojik ve finansal kaynakların oluşturulması, Aksiyon planları (AOPs) ve icraat Denetim.. Tabula Rasa Deli Ivan 13

37 Stratejik Planlama nedir? Şu anda neredeyiz? Kurum içi değerlendirme Kurum dışı değerlendirme Hedef kitle / İlgili Taraf (Paydaş) tanımı Nerede olmayı istiyoruz? Misyon: Kurumun geniş kapsamlı amacının kısa bir biçimde ifadesi Vizyon: Gelecekte arzulanan pozisyonun kavramsal bir biçimde ifadesi İlkeler: Kurumun misyonunu taşıyacak temel değerlerin belirlenmesi Amaçlar: Üç ya da daha fazla yıl sonunda ulaşılması arzulanan düzeyi ifade eder. Hedefler: Amaçlara ulaşabilmek için somut olarak belirlenmiş ve ölçülebilir hedefler Gelişmemizi nasıl ölçebiliriz? Başarı ölçütleri Olmak istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? Aksiyon planları Değerlendirme ve performans ölçümu 14

38 Kısaca Strateji Pahalı DANIŞMAN STRATEJ! Etkili GENEL B!LG!?

39 Stratejik Planlamada Dikkat Edilmesi gereken 10 nokta 1. Sonuç odaklı olmalıdır 2. Değişimi planlamalıdır. Geleceği tasarlamalı ve yönlendirmelidir. 3. Dinamik ve değişken olmalıdır 4. Gerçekçi olmalıdır 5. Kaliteli yönetimin aracıdır. Disiplinli ve sistemli olarak takip edilmesi lazımdır. 6. Sorumluluk ve yetkilendirme içerir 7. İrade ve azim içerir 8. Katılımcı olmalıdır. Ekip ve örgüt yapısı veya işbirlikleri gerektirir 9. Süreklidir. 10. Uzun vadelidir. 15

40 STRATEJİK PLANLAMA SİSTEMİ 14

41 STRATEJİK PLANLAMA SİSTEMİ Durum: Mevcut durumun analizi ve bu noktaya nasıl gelindiğinin tarihçesi Hedef: Amaç ve hedeflerin tanımlanması Yol planı: Hedefe ulaşmak için yapılması gereken faaliyetlerin ve mihenk taşlarının ve yol ayrımlarının planı / listesi Yorum: Varılmak istenen hedef ideal durumdan farklı mı? Neden? Değişim: Hangi yeni aksiyonların alınması veya değişimin gerçekleştirilmesi gerekiyor Kaynak: Bütün bu stratejik plan için gerekli olan kaynaklar (Ekonomik, IK, teknolojik, sosyal, yasal, entelektüel.) 16

42 STRATEJİK PLANLAMA SİSTEMİ Stratejik plan şablonu Ø Mevcut durumun analizi Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Trend analizi: Pazar, sektör, teknoloji, sosyal ve yasal çevre, tüketici davranışları Pazar ve rekabet analizi: Ürün rakipleri Pazar rakipleri Pazar bölümlenmesi: Tedarik ve talep tarafı Marketing-mix: 4Ps + 3Ps + 4Cs Product, Place, Price, Promotion + People, Process, Physical Evidence, Customer Value, Convenience, Cost, Communication SWOT ve Porter Rekabet Analizi ve Konumlandırma analizleri Bilgi kaynakları Hedefler Aksiyon ve operasyon planları Hedef pazar bölümlenmesi ve hedef marketing mix Gelir Gider bütçesi ve fizibilite 17

43 STRATEJİK PLANLAMA SİSTEMİ 17

44 Rekabet, belli bir alanda faaliyet gösteren farklı kişi veya kuruluşların aynı hedefe ulaşmak için karşılıklı mücadeleleridir. Herhangi bir ihtiyacı karşılayan birden fazla seçenek varsa bu seçeneği sunanlar arasında bir rekabetten bahsetmek mümkündür. Yani; tüketiciler Nokia dan, Sony-Ericsson dan, Samsung dan ya da diğer cep telefonu firmalarından bir telefon alabilirler. Rekabet

45 Üretim Üstünlüğü Maliyetle Rekabet Kalite Üstünlüğü Esneklik Hizmet Üstünlüğü Rekabetin Zaman İçindeki Değişimi

46 SEKTÖRE YENİ GİRECEK FİRMALAR TEDARİKÇİLERİN PAZARLIK GÜCÜ MEVCUT RAKİPLER Mevcut firmalar arasındaki rekabet ALICILARIN PAZARLIK GÜCÜ İKAME ÜRÜN VEYA HİZMETLER Rekabet Düzeyi

47 Bölümler arasında yoğun rekabet tehdidi Eğer pazarın bir bölümünde, çok sayıda güçlü, veya itici rakip varsa, bu bölüm cazip bir bölüm değildir. Pazara yeni girenlerin tehdidi: Bir bölümün cazibesi, giriş ve çıkış engellerinin yüksekliğine göre değişir. En cazip pazar bölümü giriş engellerinin yüksek, çıkış engellerinin alçak olduğu bölümlerdir. Az sayıda yeni firma girebilir ve icraatları kötü olan firmalar da kolaylıkla çıkabilirler. Çıkış engelleri yüksek olunca icraatları kötü olan firmalar piyasada kalıp mücadelelerini sürdüreceklerinden, firmalar, daha fazla rizikolarla karşı karşıya kalacaklardır. Rekabet Düzeyi

48 Çıkış Engelleri Alçak Yüksek Alçak Düşük, istikrarlı kazançlar Düşük, rizikolu kazançlar Giriş Engelleri Yüksek Yüksek, istikrarlı kazançlar Yüksek, rizikolu kazançlar Engeller ve Kazançlar

49 Ürünlerin yerini alan diğer ürünlerin tehdidi Rekabet şartlarından bir diğeri de, ikame sanayinin mevcudiyetidir. Kaliteli ve düşük maliyetli ikame mallarının rekabeti, işletmelerin stratejik üstünlüklerini olumsuz şekilde etkilemektedir. Satın alıcıların gittikçe artan pazarlık gücü tehdidi Bir pazardaki satın alıcılar, güçlü iseler veya pazarlık güçleri artıyorsa, o bölüm cazip değildir. Satın alıcılar, fiyatların indirilmesine çalışacaklar, daha fazla kalite veya servis talep edecekler ve rakipleri birbirine düşüreceklerdir. Tedarikçilerin artan pazarlık gücü tehdidi Eğer şirketlerin tedarikçileri, fiyatları yükseltebiliyor veya tedarik miktarını azaltabiliyorlarsa, o pazar bölümü cazip değildir. Tedarikçilerin sayısı az, malzemenin imalattaki yeri önemli ve tedarikçi değiştirme maliyeti yüksek ise, tedarikçiler güçlü olmaya meyillidir.

50 Porter a göre Rekabet stratejisi, bir sektörde savunulabilir bir konum elde etmek, beş rekabet gücüyle başarılı bir şekilde başa çıkmak ve böylece firmanın büyük bir yatırım getirisi elde etmesi için saldırgan veya savunmacı eylemlerde bulunmasıdır. Bir veya birkaç alanda rekabetçi yetenekler kazandırmayı ve bu yetenekleri birer rekabet avantajına dönüştürmeyi amaçlayan rekabet stratejisi; bir firmanın temelde nasıl rekabet edeceği, hedeflerinin neler olması gerektiği ve bu hedefleri gerçekleştirmek için hangi politikaların izlenmesi gerektiği konularında genel bir formül geliştirmek olarak ifade edilmektedir. Rekabet Stratejisi

51 MEVCUT DURUM DEĞERLENDİRMESİ 19

52 19