TG 14 ÖABT REHBERLİK KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ REHBER ÖĞRETMEN TG 14 ÖABT REHBERLİK Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

3 2015 ÖABT / RHBR REHBER ÖĞRETMEN TG Korelasyon yöntemi; çoğunlukla deneysel yöntemin kullanılamadığı durumlarda başvurulan bir yöntemdir. Öncülde sorulan korelasyon bağıntısı sahte korelasyon olarak tanımlanır. Örneğin kış ayları ile kumar oynama davranışı arasında bir ilişki olduğu istatistiksel olarak kurulabilir. Fakat kış aylarında kumar oynama davranışı artar dediğinizde; kentleşme olgusunu, hava kirliliğini, ülkenin ekonomik koşullarını vb. göz ardı etmiş olursunuz. 4. Organizmanın hareket planını oluşturan ve bu planlanmanın gerçekleşmesini sağlayan aynı zamanda da motor korteksle iş birliği hâlinde olan yapı premotor kortekstir. 7. Özellikle okullarda görev yapan öğretmenlerin kız ya da erkek öğrencilerini değerlendirirken sıkça başvurdukları bu yöntem aşırı gerekçelendirme etkisi olarak tanımlanır. Bu etkide kişi, kendi sezgi ve yargılarına çok fazla güvenir. 2. Her travmatik durumun öğrenciler üzerinde geniş çaplı etkileri olur. Bu etkileri derin bir şekilde hisseden öğrencileri tespit ederek bir grupla danışma hizmeti sunmak hem işlevsellik hem de ekonomik yönden doğru bir müdahale yöntemi olacaktır. 5. Ödüller genel olarak istendik davranışları güçlendirir. Fakat öncülde de belirtildiği üzere ödülleri fazlaca önceleyip kişisel unsurları göz ardı etmek doğru bir yaklaşım değildir. Bu yaklaşım psikolojide aşırı gerekçelendirme etkisi olarak tanımlanır. 8. Davranışçılarca soru kökünde vurgulanan fikir, pragmatist ve pozitivist düşüncenin bir yansımasıdır. Pragmatizm en iyinin, günlük yaşamda işe yarayan şey olduğunu iddia eder. Pozitivizm ise doğrudan gözleme açık olan gerçekler arasındaki ilişkilerin önemine vurgu yapan ve bu ilişkilerin bilimsel bir nitelik taşıdığına inanan felsefik bir ekoldür. 3. Gestalt algı yasalarında uyarıcıları organize ederken kullandığımız pürüzsüz yollar süreklilik ilkesi adı altında tanımlanır. 6. Öz güven sahibi çocukların, uyma davranışı sergileyen ve hayır diyebilme becerisine sahip olanların zorbalık davranışlarına maruz kalma riskleri oldukça düşüktür. Yine kabul gören çocuklarda zorbalık davranışlarıyla karşılaşmazlar. Fakat riskli davranışlar sergileyen çocukların akranları tarafından zorbalığa maruz kalmaları sıklıkla görülen bir durumdur. 9. Soruda annenin kullandığı savunma mekanizması yadsımadır. Bu mekanizmayı kullanan kişi bilince gelmesine tahammül edemediği bir duyguyu sanki yokmuş gibi tanımlar, böylece o duyguya bağlı acıyı bilincin dışında tutar. 3

4 10. Kişisel inançların bireylerde var olan problemlerde önemli etmenler olduğu düşüncesi, Adler-Beck ve Ellis tarafından sıklıkla vurgulanır. C seçeneğinde yer alan bu üç kuram, kişisel inançların önemi konusunda ortak fikirlere sahiptir. 13. Psikolojik danışmanın bir gözlemci gibi davranarak terapi sürecinde olup biteni görmeye çalışması nesnellik özelliği ile doğrudan ilişkilidir. 16. Danışanın dile getirdiği duygu ile sergilediği davranış arasındaki çelişkinin danışmanca dile getirilmesi yüzleştirme koşulu çerçevesinde olmuştur. 11. Beck e göre; danışma hizmeti almaya gelenlerin yaşadıkları sorunların esas kaynağı bireyin farkında olmadan ürettiği otomatik düşüncelerdir. Otomatik düşünceleri tespit etme ve onların yerine işlevsel düşünceleri yerleştirme terapi sürecinde esas amaçtır. 14. A, B, D ve E seçeneklerinde verilen kriterler planlama aşamasında dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardır. Fakat hazırlanan planın danışana sunumunda etkileyici olmasına gerek yoktur. 17. Soru öncülüne bakıldığında toplumsal uyum ve başarı vurgusu ön plandadır. Hazırlanan BEP in bu işlevleri, okul personelinin, ailenin ve öğrencinin sınıf arkadaşlarının hazırlanan BEP sürecine ilişkin bilgilendirilmesiyle doğrudan ilişkilidir. 12. Danışanı değişim için motive etmek ve terapötik iş birliğini geliştirmek için danışanını öven terapi yaklaşımı çözüm odaklı kısa süreli terapi yaklaşımıdır. 15. Danışana zarar veren zorundayımcı ya da talepkâr kuralların yerine gerçekçi kurallar ikame edilmelidir. Seçenekler incelendiğinde B seçeneğinde yer alan Yetkin bir psikolojik danışman olmak için çaba harcamak dışında bir şey yapamam. cümlesi oldukça gerçekçi bir kural olarak diğer seçeneklerden ayrılır. 18. Öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda uygun bölümleri seçebilmeleri için farkındalıklarını artırma odaklı yürütülen işlemler rehberliğin geliştirici yönüyle ilişkilidir. 4

5 19. B seçeneğinde verilen yakından ilgilenme becerisi danışana insan olmaktan kaynaklı saygı duyulduğunu ve söylediklerine önem verildiğini ifade etmek için kullanılan temel beceridir. 22. Maslow a göre Huriye; evleneceği kişinin ona gurur verecek niteliklere sahip olmasını ayrıca insanların imreneceği iyi bir mesleği olmasını da isteyerek saygı ve statü ihtiyacını gidermeye çalışmaktadır. 25. Sınavdan kaynaklı kaygı yaşayan Murat a sunulması gereken hizmet eğitsel rehberlik kapsamında gerçekleşir. 20. İhtiyaçlar hiyerarşisinde yer alan sevgi ve ait olma ihtiyacını gideremeyen bireylerin yalnızlık ve yabancılaşma duygusu yaşaması Maslow a göre kaçınılmazdır. 23. Görev yaptığı okula sirayet edecek olumsuz bir duruma karşı çocukları korumayı amaç edinen bu çalışma rehberliğin önleyici işlevi ile ilişkilidir. 26. İlgileri ve yeteneklerine paralel bir alan seçmek isteyen Kemal e verilmesi gereken rehberlik hizmeti eğitsel rehberliktir. Problem alanına göre sunulan bu hizmet, bireyin gelişim alanlarında karşılaştıkları sorunları aşma ve yeterlilikleri kazanması amacı güder. 21. Polis tarafından yakalanıp cezaevine konmamak için hırsızlık yapmadığını söyleyen bir birey, Kohlberg e göre gelenek öncesi aşamada yer almaktadır. Bu bireyler fiziksel ya da maddi cezadan kaçmak için hareket ederler. 24. Diyalogda psikolojik danışmanın verdiği tepkilerden I ve III numaralı cümlelerin empatik tepki olduğu söylenebilir. Empatik tepkiler danışanların söylediklerinin duygu ve içerik yönünden yansıtılmasına yönelik güçlü tepkilerdir. 27. A, B, C ve D seçeneklerinde, otizmli bireylerde görülen temel özellikler verilmiştir. Fakat E seçeneğinde verilen bilgi hatalıdır. Çünkü otizm ile düşük SED arasında herhangi bir ilişki saptanmış değildir. 5

6 28. Önemli bireysel bilgilerin bile anımsanamadığı bu bozukluk tipi dissosiyatif kimlik bozukluğudur. Onlarca farklı kimliğe sahip vakaların da olduğu bu bozukluğa sahip hastalar en fazla tanınan hastalardır. 31. Kuşkuculuğun da görülebildiği bu vakalara şizotipal bozukluk tanısı konmaktadır. Yakın ilişkilere giremeyen ve hâlihazırdaki ilişki becerilerinde de ciddi azalmalar şizotipal bireylerin yaygın sorunlarıdır. 33. Öğrencilerin yalnızlaştırılması ya da gruptan dışlanması sorunu okullarda sıkça rastlanan bir olgudur. Grup dinamikleri anlamak için sosyometri, kimdir bu ve sosyal uzaklık ölçeği teknikleri oldukça önemli bilgiler edinilmesi için yararlı tekniklerdir. 29. Bireylerin aşırı huzursuz olması ile tanımlı bu bozukluktaki temel dinamik kaygıdır. Bu bozukluğa sahip bireyler birlikte yaşadığı insanlarla olan ilişkilerinde ciddi uyumsuzluklar yaşar. 30. Başkalarının temel haklarını göz ardı eden Hasan adlı öğrencinin sergilediği davranışlar, davranım bozukluğunun ayırıcı özellikleriyle örtüşmektedir. Bu vakalar toplumsal kuralları da göz ardı ederler. 32. Varyans analizi kısaca ANOVA (Analysis of Variance) iki ya da ikiden çok gruba ait ortalama puanlar arasındaki farkları karşılaştırılırken kullanılır. Soru öncülünü incelediğimizde Sertaç Bey fen ve teknoloji, psikolojik danışma ve rehberlik, matematik ve tarih öğretmenlerinden oluşan dört farklı grubun algılama düzeyleri arasındaki farkları incelemektedir. Bu nedenle kullanılması gereken teknik varyans analizidir. T testi iki grubun ortalamalarını karşılaştırılırken kullanılır. POST HOC çoklu karşılaştırma testleri ise hangi grubun ortalamaları arasındaki farkın daha anlamlı olduğu araştırılırken kullanılır. Fisher testi grupların varyansları eşit ve örneklem yani kişi sayıları farklı iken, Tukey testi grupların varyansları ve örneklemleri eşitken, Dunnet testi ise yine varyans ve örneklem sayıları eşitken kullanılır. Soruda da varyansları aynı, örneklemleri farklı gruplar kullanıldığına göre kullanılacak çoklu karşılaştırma testi Fisher LSD testidir. 34. B seçeneği dışında yer alan seçenekler çocuklar için geliştirilen zekâ test örnekleridir. Farklı yetenek bataryası ise yetişkinler için kullanılan bir yetenek testidir. 35. Tekniklerin merkezinde bütün öğrenciler yer alır. Geçerlik ve güvenirlik tüm teknikler için önemli bir kriterdir. Sonuçlar bütüncül bir şekilde değerlendirilmelidir. Amaç öğrenciyi bütün yönleriyle tanımaktır. Tekniklere ilişkin sıraladığımız bu ilkelerden biri de sonuçların öğrenci ile paylaşılmasının zorunluluğudur. Yani III numaralı ifade hatalıdır. 6

7 36. Hüsnü nün ilgisizliğinin temel nedenini ortaya çıkarmak için bireyi tanıma kapsamında bir çalışma yapılması gerekir. Bireyi tanıma kapsamında da Özlem Hanım ın ilk uygulaması gereken teknik görüşmedir. 39. Özellikle sevdikleri insanı kaybedenler sorudaki sınıflandırmaya girer. Ölüm ya da boşanmanın yarattığı travmatik etkiyi üzerinde taşıyan bu tip zor danışanlar çökkün ya da depresyonda olan danışanlar olarak adlandırılır. 42. Ailesi tarafından soğuk davranılan bireylerin toplum tarafından kabul gören mesleklere yönelmesi Roe nun altını çizdiği önemli bir iddiadır. 37. Üye sayısının fazla oluşu, grup dışında yapılan görüşmeler, gönüllük dışında gruba dâhil olma ve kültürel farklılıklar grupta direnci artıran unsurlardır. Farklı olmayan yaş ranjları grupta verimi artıran bir unsurdur, dolayısıyla direnç oluşumunda herhangi bir katkısı yoktur. 40. Duygusal ve davranışsal sorunları ortadan kaldırmak için oluşturulan gruplara psikoterapi grubu denir. Bu tip gruplarda sorunun esas nedeninin ortaya çıkarılması önemlidir. 43. Mustafa Bey, Holland ın kişilik tipolojisinde gerçekçi tipe sahip olarak tanımlanmaktadır. Bu tipler; nesneleri, araç gereçleri, bitki ve hayvanları gerektiği yerde faydalanmak için kullanmaya önem verirler. Bu gruptaki kişiler genellikle teknisyenlik, teknikerlik, oto tamirciliği ve makine mühendisliği mesleklerini seçerler. 38. Grup süreçleri atlanamaz bir sıra izleyen evrelerden oluşur. Bu evreler; başlangıç, geçiş, eylem ve sonlandırma evreleridir. Grupta amaçların belirlenmesi ise başlangıç evresinde gerçekleşir. 41. Özellikle Rogers tarafından kullanılan bu tepkiler danışanı konuşması yönünde teşvik etmeye çalışan asgari düzeyde teşvik tepkileridir. 44. Mesleki seçiminin bir benlik ifadesi olduğu vurgusu Super tarafından dile getirilmiştir. Soru öncülüne bakıldığında birey benlik kavramına uygun bir tercihte bulunarak mühendislik bölümüne yönelmiştir. Dolayısıyla gencin durumu Super in kuramıyla açıklanabilir. 7

8 45. Kübra, öğretmen olan ağabeyiyle özdeşim kurmaktadır. Bu yaş döneminde bulunan çocuklar 11 yaşına kadar benzer düşüncelere sahip olabilirler. Bu basamak Ginzberg e göre hayal basamağıdır. 47. Okulların programı rehber öğretmenlerce hazırlanır, öğrencilerin gelişimsel ihtiyaçları ve esneklik programın ayrılmaz unsurlarıdır. Ayrıca ilçelerdeki çerçeve program RAM lar tarafından hazırlanır. Fakat esneklik ilkesi gereği, bütün eğitim kademelerinde aynı program uygulanmaz. 49. Seçenekler incelendiğinde A, B, D ve E seçenekleri gizlilik ilkesi gereği yetkili kişi ve kurumlara bilgi verilmesini gerektiren durumlardır. Fakat gizlilik ilkesi resmî ve yazılı bir talep olmadığı sürece 3. şahıslara bilgi vermemeyi gerektirir. 46. Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programı hazırlanırken ilk yapılması gereken işlem; tanım ve gerekçenin yazılmasıdır. Tanımı yapılmayan bir programın sonraki aşamalarını oluşturmak mümkün değildir. 48. Yıl sonu değerlendirme raporları ilçe RAM lara gönderilen raporlardır. Sinan Bey in yıl içinde verdiği hizmetlere dair yaptığı bu çalışma araştırma hizmeti kapsamında olan bir çalışmadır. Araştırma hizmetleri hem rehberlik faaliyeti sunan birimlerin çalışmalarının değerlendirilmesi hem de eksik kısımların tamamlanması için yapılan bir hizmettir. 50. Danışanların kendilerine fayda sağlayacaklarını düşündükleri şeyleri seçme haklarına danışmanın müdahale etmemesi duyarlı ve saygılı olma ilkesinin bir gereğidir. 8