ÇANAKKALE N N KAYIP T TAN K BULUNDU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇANAKKALE N N KAYIP T TAN K BULUNDU"

Ceren Alptekin
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÇANAKKALE N N KAYIP T TAN K BULUNDU Alman U21 denizalt s taraf ndan Çanakkale de torpillenerek bat r lan Frans z yolcu gemisi Carthage n bat na ulafl ld. Yazan: SAVAfi KARAKAfi Sualt Foto raflar : ADNAN BÜYÜK Arfliv: Musée National de la Marine 915 y l nda Çanakkale sular kanl bir savafla sahne oldu. Birinci Dünya Savafl nda Osmanl mparatorlu u nu saf d fl etmek isteyen Müttefikler; dretnotlar, kruvazörler ve dev savafl gemileri yan nda kiralad klar 66 ya da el koyduklar pek çok sivil gemiyle de Çanakkale ye yüklendiler. Aralar nda dev yolcu gemileri de vard, bal kç lara ait trol tekneleri de... Düflman birliklerinin bu taarruzu, hiç beklemedikleri bir bozgunla sonuçland. Çanakkale Savafllar s ras nda Frans z kuvvetlerine asker ve cephane tafl yan gemilerden biri de Carthage

2 idi y l nda seferlerine yolcu gemisi olarak bafllayan Carthage, Compagnie Genérale Transatlantique adl bir Frans z firmas na ba l olarak hizmet veriyordu. ngiltere/newcastle da Swan Hunter&Wigham Richardson Tersaneleri nde infla edilen Carthage, döneminin Alman denizalt s taraf ndan bat r lan Frans z yolcu gemisi Carthage en modern gemilerinden biriydi. Üç farkl s n fta toplam 470 yolcu tafl ma kapasitesine sahip olan bu lüks transatlantik, savafl y llar ndan önce Marsilya-Tunus rotas nda seyahat ediyordu. Carthage, 16 Ocak 1912 de Marsilya dan Tunus a giderken talyan Agordat kruvazörü taraf ndan bordaland ve Cagliari de alt gün al konuldu. Bu s rada Trablusgarp Savafl devam etmekte ve Osmanl ya karfl savaflan talyanlar gemideki uçaklar n, Libya daki Türk kuvvetlerine gönderildi ini düflünmekteydiler. Bu olay talya-fransa iliflkilerinde krize sebep olurken, Carthage yard m etmekle suçland ülkenin k y lar na 1915 y l nda hiç de dostça gelmedi. Carthage, 1 Temmuz 1915 günü Çanakkale ye malzeme ve asker getirip, Tekke Burnu na boflaltmaya bafllad. Bu askeri malzeme Kerevizdere de Türk kuvvetlerine karfl kanl çarp flmalar veren Frans z güçleri için hayati önemdeydi. Bat k gemi Carthage a ulaflan ekip: (Arka s ra, soldan sa a) smail Sar -Standby dalg ç, Selçuk Kolay-Sualt araflt rmac s, Savafl Karakafl-Belgesel yap mc s, (Ön s ra, soldan sa a) Adnan Büyük-Sualt foto rafç s, Engin Aygün- Sualt kameraman, Erol Öztunal -Dal fl süpervizörü 67

3 E ge deki sessiz ve derin mezar nda uyuyan Carthage n 1915 Çanakkale Savaﬂ ndan günümüze kalan en iyi korunmuﬂ zaman kapsülü oldu unu ortaya koyuyor. CARTHAGE Malzeme Gemi Tipi Pervane Üretim Y l Üretim Yeri Boyu Eni Derinli i Motor Motor gücü H z A rl k 68 : Çelik : Buharl Gemi : 2 pervane : 1910 : Newcastle, Swan Hunter tersaneleri : 121,75 m : 15,6 m : 6,2 metre : 2 pilonlu, üçlü üç silindirli : hp : 19 knots (35,2 km/s) : grt

4 Gemideki de erli kargo henüz indirilmiflti. Fakat 4 Temmuz günü ö le saatlerinde Binbafl Otto Hersing komutas ndaki Alman U21 denizalt s da ayn sulardayd. Gerisini U21 nin Komutan Otto Hersing flöyle anlatmaktad r: 4 Temmuz da Çanakkale den geçerken, Bo az d fl nda düflman n ç karma noktas na gece büyük bir Frans z gemisinin geldi i bildirildi. Gemiden küçük teknelerle savafl gereçleri boflalt l yordu. Carthage adl bu Frans z gemisi, may n kufla n geçtikten sonra, kararlaflt r lm fl gibi önüme ç kt. 10 metre derinlikte ilerlerken, gemiye torpido biçiminde bir puro sundum! Tütünü a r gelmifl olacak ki, üstündeki patlay c nesneler ve siper savafl gereçleri ile denizin dibini boylad. aralar nda Frans z savafl haberleri dergisi L Illustration un da yer ald pek çok mecrada genifl yer buldu. Osmanl Karargâh- Umumisi 6 Temmuz (23 Haziran 13-31) tarihinde yay mlad resmi tebli de Carthage n n bat r l fl n flöyle belirtmektedir: Çanakkale Cephesi nde: 22 Haziran ö leden sonra bir buçukta bir Alman tahtelbahiri (denizalt s ) iki bacal bir Frans z nakliye gemisini Seddülbahir önünde bat rm fl ve sefine (gemi) üç dakika zarf nda denize gömülüp gitmifltir. Carthage n bat r l fl o tarihte L Illustration dergisinde genifl yer buldu. 4Temmuz 1915 günü yaflanan bu olay, saat 13:27 ile 13:30 aras nda 3 dakika kadar sürdü. Bir flahit geminin k ç n n h zla batt n, arka bacan n sel gibi duman kustu unu ve ön bacan n ard ndan onun da y k ld - n söylüyor. O gün çekilen foto raflarda da geminin pruvas n n t pk flaha kalkan bir at gibi havaya do ru yükseldi i ve geminin k ç n n 85 metrede dibe oturdu u görülüyor. Sonra Carthage n pruvas da dibe dalm fl ve gemi tamamiyle batm fl. Alt denizcinin yaflam n yitirdi i Carthage n kayb 69

5 Bu, Çanakkale Savafllar n n yaklaflan 100. y ldönümüne damgas n vuracak olan büyük bir keflif. Almanya da da Carthage n n bat - r l fl yank buldu: Chartage nam ndaki Frans z posta vapurunun geçen Pazar günü Seddülbahir karibinde Helles Burnu civar nda bir denizalt taraf ndan torpillenerek bat r ld n ve geminin ton olup, asker yan nda birçok mühimmat bulundu u Bahriye Nezareti tebli eylemifltir. Ajans Havas n Marsilya ç k fll haberine göre; Carthage gemimizin torpillenip bat r ld na dair haber, burada pek fliddetli tesir do urmufltur. Transatlantik Kumpanyas na ait bulunan ad geçen vapur, Çanakkale ye asker ve mühimmat naklinde kullan lmak üzere Fransa Hükümeti taraf ndan kiralanm flt r. Carthage vapuru çok önemli yük ile Marsilya dan ayr lm flt r. SUYUN ALTINDAK TAR H Çanakkale Savafllar s ras nda kayb ile yank uyand ran Carthage, Seddül- Bahir aç klar nda 85 metre derinlikte unutulmufltu. Derinlik, güçlü ak nt lar ve gemi trafi i de, Ege Denizi ndeki mezar nda uyuyan Carthage korudu. 70 Ta ki Vehbi Koç ve Ayhan fiahenk Vak flar sponsorlu undaki Çanakkale Bat klar kitab için Selçuk Kolay ve Okan Taktak baflkanl nda yürütülen çal flmalara kadar. Araflt rma neticesinde yeri belirlenen ve 3 boyutlu sonar surveyi yap - lan transatlanti e, Z TV belgesel yap mc s Savafl Karakafl, teknik dal fl süpervizörü Erol Öztunal, sualt foto rafç s Adnan Büyük ve sualt kameraman Engin Aygün den oluflan ekip, ilk kez ulaflt Haziran 2012 tarihleri aras nda yap lan derin dal fllar s ras nda al nan ilk kareler, Ege deki sessiz ve derin mezar nda uyuyan Carthage n 1915 Çanakkale Savafl ndan günümüze kalan en iyi korunmufl zaman kapsülü oldu unu ortaya koyuyor. Bu, Çanakkale Savafllar n n yaklaflan 100. y ldönümüne damgas n vuracak olan büyük bir keflif. PROFESYONEL HAZIRLIK Dal fl ekibi çal flmalara büyük bir titizlikle haz rland. Bu derinli e yap lan dal fl n getirdi i derinlik sarhofllu u, oksijen zehirlenmesi ve vurgun gibi risklerden korunmak için dal fl ekibi helyum, nitrojen ve oksijenden oluflan Trimix adl özel bir kar fl m soludu. Acil durumlar için Sahil Güvenlik Çanakkale Grup Komutanl ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi T p Fakültesi içerisindeki bas nç odas yla sürekli temasta kal nd. Ve göze al nan tüm risklere ra men dal fl operasyonu baflar yla tamamlanarak, Çanakkale Savafllar n n 100. y l na damgas n vuracak büyük keflif gerçeklefltirilmifl oldu.

Benzer belgeler

Türkiye Cumhuriyeti ne YAHUD SOYKIRIMI SUÇLAMASI

Otopsi Cengiz Özak nc 8 Türkiye Cumhuriyeti ne YAHUD SOYKIRIMI SUÇLAMASI 71 Y l Sonra Dünyada ve Türkiye de lk Kez T pk Bas m ve Tam Metin 24 fiubat 1942 Struma Facias nda Türkiyenin Suçsuzlu unu Kan tlayan