Alerjik duyarlılık yaşa bağımlı olarak rinit ile bağlantılıdır ancak aynı durum astım için daha az geçerlidir.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Alerjik duyarlılık yaşa bağımlı olarak rinit ile bağlantılıdır ancak aynı durum astım için daha az geçerlidir."

Transkript

1 Alerjik duyarlılık yaşa bağımlı olarak rinit ile bağlantılıdır ancak aynı durum astım için daha az geçerlidir. Katja Warm, MD, a Linnea Hedman, PhD, b Anne Lindberg, MD, PhD, a Jan Lötvall, MD, PhD, c Bo Lundbäck, MD, PhD c ve Eva Rönmark, PhD b Ume å and Gothenburg, İsveç Sunum: Erişkinlerdeki astım ve alerjik rinit ile alerjik duyarlılık arasındaki bağlantıyı açıklayan epidemiyolojik veriler nadirdir. Amaç: Yaş ile bağlantılı olarak erişkinlerdeki astım ve alerjik rinit üzerinde, hava yolu ile taşınan alerjenlere karşı gelişen özel duyarlılığın prevalansının ve etkisinin belirlenmesi. Yöntem: Popülasyondan rastgele bir örnek grubu (21-86 yaş arasında), yapılandırılmış bir görüşme ve sık görülen, hava yolu ile taşınan 9 alerjene karşı özgül IgE düzeylerinin bakılması ile araştırılmıştır. Çalışmaya katılması için davet edilen bireylerin 692 tanesi (%68) kan örneği de vermiştir. IgE düzeyinin 0.35 IU/mL ya da üzerinde olması, pozitif test sonucu olarak belirlenmiştir. Sonuçlar: Hem popülasyon örnek grubunda hem de astımı ve alerjik riniti olan bireylerde, yaşın artması ile birlikte alerjik duyarlılığın azaldığı gözlenmiştir. Çok değişkenli bir modelde, hayvanlara karşı duyarlılığın astım ile anlamlı bir şekilde pozitif bağlantısı olduğu (olasılık oranı [OR], 4.80; %95 CI, ), hem hayvan (OR, 3.90; %95 CI, ) hem de polen (OR, 4.25; %95 CI, ) duyarlılığının ise alerjik rinit ile anlamlı bir bağlantısı olduğu bulunmuştur. Alerjik duyarlılık ve rinit arasındaki bağlantı, en güçlü şekilde, en genç yaş grubunda kendini göstermiştir ancak bu durum astım için geçerli değildir. Astımı olan hastalar arsındaki alerjik duyarlılık prevalansı, astımın başlangıç yaşının artması ile azalma göstermiştir: 6 ᵃUmeå Üniversitesi/Umeå Tıp bölümü, Halk Sağlığı ve Klinik Tıp Departmanı, OLIN Birimi; ᵇUmeå Üniversitesi/Umeå Halk Sağlığı ve Klinik Tıp Departmanı, İş Yeri ve Çevre Sağlığı Birimi, OLIN Birimi ve Gothenburg Üniversitesi/Gothenburg Krefting Araştırma Merkezi, Tıp Enstitüsü nden. Bu çalışmalar İsveç Kalp-Akciğer Vakfı, İsveç Astım - Alerji Kuruluşu, İsveç Araştırma Konseyi, Umeå Üniversitesi, Visare Norr ve Norrbotten Ülke Konseyi tarafından desteklenmiştir. ThermoFisher Bilimsel Araştırmaları, Uppsala, İsveç tarafından da ek destek elde edilmiştir. Olası Çıkar çatışmaları: K. Warm İsveç Kalp-Akciğer Vakfı ndan destek almıştır. J. Lötvall Novartis, AstraZeneca, GlaxoSmithKleine, Sanofi ve FlagShip firmaları için danışmanlık yapmaktadır; Götenburg Üniversitesi nde çalışmaktadır; Bahr da uzman görüşüne danışılmaktadır; AstraZeneca dan araştırma desteği almıştır; yaptığı konuşmalar için AstraZeneca, Novartis, GlaxoSmithKleine ve Abdi İbrahim den ücret almıştır; FlagShip girişimlerinden patentler almıştır ve FlagShip girişimleri aracılığı ile görüş bildirmektedir. B. Lundbäck AstraZeneca ve GlaxoSmithKleine dan araştırma desteği almıştır; AstraZeneca, GlaxoSmithKleine, Novartis ve Takeda dan verdiği dersler için ücret almıştır; AstraZeneca, GlaxoSmithKleine ve Novartis in danışmanlık kurullarında yer almıştır. E. Rönmark İsveç Kalp-Akciğer Vakfı, İsveç Astım - Alerji Kuruluşu, İsveç Araştırma Konseyi, Umeå Üniversitesi, Visare Norr, Norrbotten Ülke Konseyi ve ThermoFisher Bilimsel Araştırmaları tarafından desteklenmiştir. Diğer yazarlar herhangi bir çıkar çatışması bildirmemektedir. Yayınlanmak için gönderilme tarihi 2 Ocak 2015; gözden geçirilme 1Haziran 2015; yayınlanmasının kabul edildiği tarih 11 Haziran İletişim kurulacak yazar: Eva Rönmark, PhD, Department of Public Health and Clinical Medicine, Occupational & Environmental Medicine, Umeå University, SE Umeå, İsveç. E-posta: eva.ronmark@nll.se 2015 American Academy of Alergy, Asthma & Immunology yaş ya da daha küçük yaşta astım başlangıcında %86, 7-19 yaş arasındaki başlangıçta %56 ve 20 yaş ve üzerindeki başlangıçta ise %26. Yorum: Hayvanlara karşı duyarlılığın, tüm yaş gruplarında astım ile bağlantılı olduğu bulunmuştur; alerjik rinit hem polen hem de hayvanlara karşı duyarlılık ile bağlantılıdır ve ileri yaştaki erişkinler ile karşılaştırıldığında, yaşı daha küçük olan erişkinlerde, daha güçlü bir ilişki ortaya çıkmaktadır. Erken yaşlarda başlamış olan astım, astımı olan erişkinlerdeki alerjik duyarlılık ile bağlantılıdır. Anahtar sözcükler: Erişkinler, alerjik rinit, alerjik duyarlılık, astım, epidemiyoloji, özgül IgE Alerjik duyarlılık ve astım ve rinit arasındaki güçlü bağlantı çocuklarda, adölesanlarda ve genç erişkinlerde iyi bir şekilde tanımlanmıştır. 1-3 Bununla birlikte daha büyük yaştaki erişkinlerdeki alerjik duyarlılık ve astım, respiratuar semptomlar ve rinit arasındaki bağlantı ile ilgili veriler oldukça sınırlıdır. 4,5 Dünyadaki genel popülasyon içindeki yaşlı insanların oranı giderek artış göstermekte olduğu için, daha ileri yaşlardaki alerjik duyarlılığın hava yolları hastalıkları üzerindeki etkilerinin daha iyi bir şekilde anlaşılması önemlidir. Alerjik duyarlılık ile yaş arasındaki bağlantının araştırıldığı çalışmalarda, çocukluk çağından genç erişkinlik çağına kadar olan dönemdeki prevalansta bir artış olduğu, daha ileri yaşlarda ise azalma olduğu bildirilmektedir. 6-8 Erişkinlerde, yaşın artması ile birlikte alerjik duyarlılık prevalansında azalma olması bir dereceye kadar normal yaşlanma süreci ile açıklanabilmektedir8 ve bu duruma kohort etkisinin de katkıda bulunduğu söylenebilir.9 Benzer şekilde, alerjik rinit prevalansının çocukluk çağından ve adölesan dönemden genç erişkinlik çağına kadar bir artış gösterdiği bilinmektedir ve bu dönemden sonra da yaşın artması ile birlikte azalma göstermektedir. 10,11 Hem astım hem de rinit heterojen hastalıklardır ve hem duyarlı hem de duyarlı olmayan fenotiplerde ortaya çıkabilmektedir Alerjik duyarlılığın değerlendirilmesi önemlidir çünkü alerjik hava yolları hastalıklarının hem var olmasını hem de şiddetini etkilemektedir. 15,16 Alerjik duyarlılığın, astım ile karşılaştırıldığında, rinit üzerindeki etkisinin daha güçlü olduğu hipotezi ileri sürülmüştür.17 Üstelik bu hastalıkların farklı özgül alerjenler ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Hava yolu ile taşınan en önemli alerjenlerin coğrafik bölgelere göre farklılık gösterdiği de unutulmamalıdır. 18,19 Bu çalışmanın amaçları, erişkinlerdeki astım ve alerjik rinit üzerindeki farklı hava yolu ile geçen alerjenlere karşı gelişen alerjik duyarlılığın prevalansının ve etkisinin belirlenmesi ve aradaki bağlantıların yaşa göre incelenmesidir. Bundan dolayı astımın ilk ortaya çıktığı yaş da dahil olmak üzere, yaşa göre astım ve rinite karşı duyarlılık arasındaki bağlantıya odaklandık. YÖNTEMLER Çalışma bölgesi Bu çalışma, İsveç in en kuzeyinde yer alan bir bölge olan Norrbotten deki Kuzey İsveç Araştırmaları nın Obstrüktif Akciğer Hastalıkları kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bu bölgedeki yerleşim alanları birbirinden oldukça 1

2 2 WARM ET AL J ALLERGY CLIN IMMUNOL 2015 Kullanılan kısaltmalar OR: Olasılık oranı PAF: Popülasyona dayalı fraksiyon RR: Göreceli risk uzaktır. 105,000 km2 lik bir bölgede yaklaşık olarak 250,000 nüfus yaşamaktadır. Subarktik olan iklim koşulları soğuk ve uzun kışlar ile hafif geçen yazlardan oluşmaktadır. Bu çalışma, İsveç teki Umeå Üniversitesi Bölgesel Etik Derleme Kurulu tarafından onaylanmıştır. Çalışma popülasyonu Çalışma popülasyonu, bu makalenin da yer alan Online Kaynak ındaki Şekil E1 de sunulmuştur da Norrbotten popülasyonundan rastgele bir örnek grubundan (n = 7997; yaş: arasında) posta ile yapılan bir anket çalışmasına katılmaları istenmiştir.20 Ayrıca yaşları 30 ile 84 arasında değişen ve benzer bir anket çalışmasına 1996 da katılmış olan bir başka rastgele seçilmiş popülasyon grubundan20 da takip çalışmasına katılmaları istenmiştir (n = 7,004). Çalışmada toplam 12,055 kişi (davet edilmiş olanların %80 i) yer almıştır da ankete yanıt verenler arasından rastgele seçilmiş bir örnek grubu, Norrbotten popülasyonunun cinsiyet ve yaş dağılımına uygun bir şekilde gruplara ayrılarak klinik incelemeler için davet edilmiştir. Davet edilmiş olan 1,016 kişinin 737 tanesi (%73) gelmiştir. Bu grubun muayene sırasındaki yaş ortalaması 53 olup (aralık 21-86) %50 si kadınlardan oluşmaktaydı. Klinik incelemeler yapılandırılmış bir görüşme ve özgül ve total IgE düzeyleri için kan örnekleri alınmasından meydana gelmekteydi. Klinik incelemelerde yer alan katılımcılar, çalışma örnek grubunun tamamını temsil edecek nitelikteydi. 21 Anket Kuzey İsveç Obstrüktif Akciğer Hastalıkları anketi, birkaç ulusal ve uluslararası epidemiyoljik araştırmalarda kullanılmıştır. 11,22 Hem posta ile gönderilmiş olan anket hem de yapılandırılmış görüşmelerde respiratuar semptomlara, astım, rinit, kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, hava yolu hastalıklarına eşlik eden diğer durumlar ve olası risk etmenlerine odaklanılmıştır. Anketin geçerliliği, kısa bir süre önce Global Alerji ve Astım Avrupa Ağı anketi ile test edilmiştir. 23 Alerjik duyarlılık Alerjik duyarlılık, serumdaki özgül IgE antikorlarının ölçülmesi ile değerlendirilmiştir: huş ağacı, çayır otu, pelin otu, kedi, köpek, at, Dermatophagoides pteronyssinus, Dermatophagoides farinae ve Alternaria. Serum örnekleri İmmuno CAP sistemi (ThermoFischer, Uppsala, Sweden) ile analiz edilmiştir. Katılımcıların 692 tanesi (katılımcıların %94 ü) kan örneği vermiştir ve bunların %51 i kadındır. Test sonucunun pozitif olması, özgül antijenlere karşı IgE düzeyinin 0.35 IU/mL ya da daha üzerinde olması olarak tanımlanmıştır. Tanımlamalar Astım, hışıltı ve alerjik rinit prevalansı görüşmede sorulan şu sorulara alınan pozitif yanıtlar ile belirlenmiştir: Doktorun tanı koyduğu astım: Size hiçbir doktor tarafından astım tanısı kondu mu? : Doktorun tanı koyduğu astım yanıtı ya da Hiç astım oldunuz mu? ve şu sorulardan 1 tanesi: Son 12 ay içindeki herhangi bir zamanda, göğsünüzden hışıltı ya da ıslık gibi sesler geldi mi? ya da Son 12 ay içindeki herhangi bir zamanda nefes darlığı atakları geçirdiniz mi? ya da Son 12 ay içinde, düzenli olarak ya da gerektiği bir zamanda astım tedavisi aldınız mı? Güncel hışıltı: Son 12 ay içindeki herhangi bir zamanda, göğsünüzden hışıltı ya da ıslık gibi sesler geldi mi? Astıma bağlı hışıltı: Güncel hışıltıya yanıtı ve Bu hışıltı sesi olduğu zaman tamamen nefessiz kaldınız mı? ve Bir soğukalgınlığı olmadığı halde bu hışıltı ya da ıslık sesi oldu mu? Herhangi bir zamandaki alerjik rinit: Alerjik rinit ya da saman nezleniz var mı ya da hiç geçirdiniz mi? Güncel alerjik rinit: Herhangi bir zamandaki alerjik rinit sorusuna yanıtı ve şu sorulardan 1 tanesi: Son 12 ay içinde, soğukalgınlığı olmaksızın hapşırık, burun akıntısı ya da nazal konjesyon oldu mu? ya da Son 12 ay içinde rinit için ilaç kullandınız mı? Ailede astım (alerjik rinit) öyküsü: Anne, baba ya da kardeşlerde astım (alerjik rinit) geçirme öyküsü. Bu bilgi iki farklı soru ile alınmıştır. Herhangi bir alerjen: Özgül alerjenlerden herhangi birine karşı IgE düzeyinin 0.35 IU/mL üzerinde olması. Herhangi bir hayvan: Kedi, köpek ya da ata karşı IgE düzeyinin 0.35 IU/ ml üzerinde olması. Herhangi bir polen: Huş ağacı, çayır otu ya da pelin ağacına karşı IgE düzeyinin 0.35 IU/mL üzerinde olması. İstatistiksel analizler İstatistiksel analizler Windows için Sosyal Bilimler İstatistik Paketi, Versiyon 20.0 kullanılarak yapılmıştır. Oranların karşılaştırılması için, χ2 ya da Fisher doğrulama testlerinden uygun olanı kullanılmıştır. Mantel-Haenszel testi ile alerjik duyarlılık prevalansı ve iki kategoriden fazla değişkenler arasındaki bağlantıların değerlendirilmesi için kullanılmıştır. Total IgE verileri normal bir dağılım göstermediği için, gruplar arasındaki dağılımın karşılaştırılmalarında Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. P değerinin.05 altında olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Çalışma grubu, benzer sayıda ve yaklaşık olarak benzer özellikledeki üç gruba ayrılmıştır: İnceleme sırasında yaş arasında olanlar, yaş arasında olanlar ve yaş arasında olanlar. Alerjik duyarlılık ve güncel astım ve güncel alerjik rinit arasındaki bağlantının hesaplanabilmesi için çok değişkenli lojistik regresyon analizleri kullanılmıştır ve aradaki bağlantılar %95 CI leri ile olasılık oranları (OR ler) olarak sunulmuştur. Bu analizler yaş grubuna, cinsiyete, tütün kullanma alışkanlıklarına ve ailedeki astım (alerjik rinit) öyküsüne göre uyarlanmıştır. Aynı zamanda analizler her 3 yaş grubu için ayrı ayrı yapılmıştır. Astım ve alerjik rinit ile özgül antijenlere karşı duyarlılık arasındaki bağlantının incelenmesi için iki model oluşturulmuştur: alerjenler tek tek ve hepsi bir arada olarak aynı modele dahil edilmiştir. Herhangi bir polene, herhangi bir hayvana ve herhangi bir alerjene karşı duyarlılık değişkenleri kullanılarak da benzer modeller oluşturulmuştur. Herhangi bir alerjene karşı duyarlılıktan kaynaklanan, popülasyondaki astım ve rinit olgularının yüzdesi PAF = P(RR 1)/RR formülü kullanılarak hesaplanmıştır. PAF, popülasyona bağlı fraksiyon; RR, göreceli risk ve P ise alerjik duyarlılığı olan olguların yüzdesidir. RR, uyarlanmış OR ile hesaplanmıştır. SONUÇLAR Alerjik duyarlılığın prevalansı Herhangi bir alerjene karşı duyarlılığın prevalansı, yaşın artması ile birlikte azalma göstermiştir: yaş grubunda %45, yaş arasında %30 ve yaş arasında ise %15 (P) (Tablo I). En sık görülen alerjenlere karşı prevalans da benzer şekilde bir azalma göstermiştir: köpek, kedi, çayır otu, huş ağacı ve at. Akarlara karşı duyarlılık daha az sıklıkta görülmüştür; küfe karşı duyarlılığın %0.7 olduğu bulunmuştur. Cinsiyete göre herhangi bir anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Astım ve alerjik rinit prevalansı Hem güncel hem de herhangi bir zaman için bildirilmiş olan alerjik rinitin prevalansı, yaşı artması ile birlikte anlamlı olarak bir azalma göstermiştir; prevalansın en yüksek olduğu grup yaş olarak en genç olan grup olmuştur (Tablo II). Hem

3 J ALLERGY CLIN IMMUNOL VOLUME, NUMBER ARTICLE IN PRESS J ALLERGY CLIN IMMUNOL 3 TABLO I. Cinsiyet ve yaşa göre özgül IgE düzeyinin 0.35 IU/mL ya da üzerinde olması olarak tanımlanmış alerjik duyarlılığın prevalansı (%) Alerjen Huş ağacı Çayır otu Pelin otu Herhangi bir polen Kedi Köpek At Herhangi bir hayvan Herhangi bir akar Herhangi bir küf Herhangi bir alerjen Erkekler (n=342) Cinsiyet Kadınlar (n=350) Cinsiyete göre farklılık, P değeri (n=154) Yaş (yıl) (n=295) (n=243) Cinsiyete göre farklılık, P değeri Toplam* (n=692) *Bölgedeki popülasyonun cinsiyet ve yaş göre dağılımına göre uyarlanmıştır. Fisher doğrulama testi kullanılmıştır. TABLO II. Cinsiyet ve yaşa göre astım, hışıltı ve alerjik rinit prevalansı (%) Respiratuar durum Erkekler (n=361) Kadınlar (n=371) Cinsiyet Cinsiyete göre farklılık, P değeri (n=171) 17.0 Yaş (yıl) (n=315) (n=251) Cinsiyete göre farklılık, P değeri.58 Toplam* (n=737) 15.2 Doktor tarafından tanı konmuş astım Güncel hışıltı Astıma bağlı hışıltı Herhangi bir zamandaki alerjik rinit (kişinin kendi beyanı) Güncel alerjik rinit ve alerjik rinit *Bölgedeki popülasyonun cinsiyet ve yaş göre dağılımına göre uyarlanmıştır. doktor tarafından tanı konmuş olan hem de güncel olan astımın prevalansı ve güncel ya da astıma bağlı hışıltının prevalansı yaş ile anlamlı bir değişiklik göstermemiştir. Bu hastalıklar ile cinsiyet arasında herhangi bir anlamlı ilişki saptanmamıştır. Alerjik duyarlılığın astım ve alerjik rinit ile bağlantısı (%24.5 a karşılık %10.7) ve özellikle de güncel alerjik rinit (%56.3 e karşılık %17.6) prevalansı, duyarlılığı olmayan olgular ile karşılaştırıldığında, herhangi bir alerjene duyarlılığı olan bireyler ile karşılaştırıldığında anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Özgül antijenlere duyarlılığı olan ve olmayan olgular da karşılaştırıldığında benzer sonuçlar elde edilmiştir (Tablo III). Çok değişkenli modele, değişkenler birer birer eklenirken herhangi bir alerjene karşı duyarlılık ve belli başlı özgül antijenlere karşı duyarlılık ile güncel astım arasında, karışıklık yaratıcı etmenler için uyarlama yapıldıktan sonra bile pozitif bir bağlantı olduğu bulunmuştur. Aynı modele, özgül antijenlerin tamamı dahil edildiğinde, kedi ve polen duyarlılığının aksine köpek (OR, 2.58 [%95 CI, ]) ve ata (OR 2.64 [%95 CI, ])karşı duyarlılığın anlamlı bir şekilde pozitif bağlantısı olduğu gözlenmiştir. Herhangi bir hayvan ve herhangi bir polen değişkenleri aynı modelde, bağımsız değişkenler olarak kullanıldığında, herhangi bir hayvana karşı alerjik duyarlılığın (OR, 4.80; %95 CI, ) güncel astım ile anlamlı bir şekilde bağlantılı olduğu ancak herhangi bir polene karşı duyarlılığın anlamını kaybettiği gözlenmiştir (Tablo III). Astıma benzer şekilde, çok değişkenli modele tek tek dahil edildikleri zaman, güncel alerjik rinitin bütün duyarlılık değişkenleri ile anlamlı bir bağlantısı olduğu bulunmuştur. Herhangi bir hayvan ve herhangi bir polen değişkenleri aynı modelde bağımsız değişkenler olarak kullanıldığında, alerjik rinitin her iki değişkenle de anlamlı bir bağlantısı olduğu gözlenmiştir (sırası ile OR 3.90; %95 CI, ve OR 4.25; %95 CI, ). Belli başlı bütün özgül antijenler aynı modele dahil edildiğinde, rinit ile polenler ve kedi duyarlılığının anlamlı bir şekilde bağlantılı olduğunu ancak köpek ve at duyarlılığı arasındaki bağlantının anlamlı olmadığını bulduk (Tablo III). Alerjik duyarlılığın astım ve alerjik rinit üzerindeki etkisi, her 3 yaş grubu için çoklu lojistik regresyon modelleri kullanılarak analiz edilmiştir (Tablo IV). Herhangi bir alerjen, herhangi bir polen ve herhangi bir hayvana karşı duyarlılığın, tüm yaş gruplarında, alerjik rinit ile anlamlı bir şekilde bağlantılı olduğu ve OR nin, 40 yaş üzerindeki olgular ile karşılaştırıldığında, yaş arasındakilerde dikkati çekecek kadar daha yüksek olduğu bulunmuştur. Astım için, OR ler, tüm yaş gruplarında benzer değerlerde çıkmıştır ancak 60 yaş üzerindeki olgularda, herhangi bir alerjen ya da herhangi bir polene karşı duyarlılığın anlamlı olmadığı gözlenmiştir. Herhangi bir hayvana karşı duyarlılığın, tüm yaş gruplarındaki astım ile anlamlı bir şekilde bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştır. Astımı ve riniti olmayan olgular ile karşılaştırıldığında, astımı ve riniti olan olgulardaki toplam IgE düzeylerinin anlamlı olarak

4 4 WARM ET AL J ALLERGY CLIN IMMUNOL 2015 TABLO III. Duyarlılık durumuna göre astım ve alerjik rinit prevalansı (%) ve OR ler ve %95 CI ile belirtilen astım ve alerjik rinit riski* Alerjen Prevalans P değeri OR (%95 CI) OR (%95 CI) Güncel alerjik rinit Prevalans P değeri OR (%95 CI) OR (%95 CI) Çayır otu ( ) 1.54 ( ) ( ) 4.31 ( ) Huş ağacı ( ) 1.07 ( ) ( ) 2.59 ( ) Kedi ( ) 1.61 ( ) ( ) 2.49 ( ) Köpek ( ) 2.58 ( ) ( ) 1.88 ( ) At ( ) 2.64 ( ) ( ) 2.14 ( ) Herhangi bir polen ( ) 1.39 ( ) ( ) 4.25 ( ) Herhangi bir hayvan ( ) 4.80 ( ) ( ) 3.90 ( ) Herhangi bir alerjen ( ) ( ) *Bu analizler 692 adet, alerjik duyarlılığı olan olgunun verileri ile gerçekleştirilmiştir. İçlerinden 100 tanesinde güncel astım, 194 tanesinde de güncel rinit bulunmaktaydı. Yaş, cinsiyet, tütün kullanma durumu ve ailede astım (alerjik rinit) öyküsü bulunmasına göre uyarlanmıştır. Duyarlılık değişkenleri (alerjenler) tek tek dahil edilmiştir. Yaş, cinsiyet, tütün kullanma durumu ve ailede astım (alerjik rinit) öyküsü bulunmasına göre uyarlanmıştır. Duyarlılık değişkenlerinin (alerjenler) tamamı modele dahil edilmiştir. TABLO IV. ve rinit, yaş grupları ayrı ayrı analiz edilmiş ve karıştırıcı faktörler için düzeltilmiş, sırayla OR ve %95 CI olarak ifade edilmiş risk. Alerjen Herhangi bir polen Herhangi bir hayvan Herhangi bir alerjen Yaş (yıl) Güncel alerjik rinit (n ) OR (95% CI) (n ) OR (95% CI) (25/154) 3.98 ( ) (54/154) ( ) (43/295) 1.98 ( ) (91/295) 4.40 ( ) (32/243) 4.01 ( ) (49/243) 8.37 ( ) (25/154) 3.96 ( ) (54/154) ( ) (43/295) 5.93 ( ) (91/295) 6.03 ( ) (32/243) 6.78 ( ) (49/243) 3.45 ( ) (25/154) 3.53 ( ) (54/154) ( ) (43/295) 3.17 ( ) (91/295) 5.41 ( ) (32/243) 2.07 ( ) (49/243) 2.39 ( ) *Her analizin referans grubu ilgili alerjene karşı duyarlılığı olmayan olgu gruplarıydı. Cinsiyet, aile astım (alerjik rinit) hikayesi ve sigara alışkanlığı için düzeltilmiştir. Astımlı kişi sayısının gruptaki tüm kişi sayısına oranı. Rinitli kişi sayısının gruptaki tüm kişi sayısına oranı. daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar tüm yaş grupları için benzer şekilde bulunmuş olmakla birlikte en genç yaş gruplarında sadece rinit için istatistiksel anlamlılığa ulaşmıştır (bu makalenin daki Online Kaynak ındaki Tablo E1 e bakınız). Astım ve riniti olan bireylerdeki alerjik duyarlılık ı olan bireylerde, herhangi bir alerjene karşı duyarlılığın, yaş gruplarına göre anlamlı bir şekilde azaldığı ortaya çıkmıştır (Tablo V e bakınız). Aynı durum, önemli 2 alerjenlere karşı özgül duyarlılık için de geçerlidir. Astımı olan, yaş arasındaki olgulardın %22 inde en az bir alerjene karşı duyarlılık bulunmaktaydı, yaş arasındaki astımlı bireyler için ise bu oran %68 olarak hesaplanmıştı. En ileri yaş grubundaki astımı olan ve duyarlılığı bulunan bireylerin tamamı ya kediye ya da köpeğe karşı duyarlı idi (veriler tabloda gösterilmemektedir). Astımı olan bireylerdeki duruma benzer şekilde, alerjik riniti olan bireylerde de yaşın ilerlemesi ile birlikte, özgül alerjenlerin yanı sıra herhangi bir alerjene karşı duyarlılık da anlamlı bir şekilde azalma göstermekteydi (Tablo V). Herhangi bir alerjene karşı duyarlılığa atfedilebilir astım ve rinit

5 J ALLERGY CLIN IMMUNOL VOLUME, NUMBER J ALLERGY CLIN IMMUNOL 5 TABLO V. Yaşa göre astımı ve alerjik riniti olan olgularda, IgE düzeyinin 0.35 IU/mL üzerinde olması ile tanımlanmış duyarlılığın prevalansı (%) Özgül IgE Huş ağacı Çayır otu Herhangi bir polen Kedi Köpek At Herhangi bir hayvan Herhangi bir akar Herhangi bir küf Herhangi bir alerjen yaş (n = 25) yaş (n = 43) yaş (n = 32) Yaşa göre farklılık, P değeri yaş (n = 54) yaş (n = 91) Güncel alerjik rinit yaş (n = 94) Yaşa göre farklılık, P değeri Astım Rinit 6 yaş 7-19 yaş 20 yaş % yaş yaş yaş Herhangi bir polen Herhangi bir hayvan Herhangi bir alerjen ŞEKİL 1. Yaş grubuna göre astım ve alerjik rinit için alerjik duyarlılığın % PAF değeri. ŞEKİL 2. Astımın başlangıç yaşına göre güncel astımı olan olgulardaki alerjik duyarlılığın prevalansı. olgularının oranı, her yaş grubu için ayrı olarak hesaplanmıştır yaş arasındakilerdeki astım için PAF değeri %49, yaş arasında %37 ve yaş arasında ise %11 idi. Rinit için hesaplanmış olan PAF değerleri ise daha yüksekti; yaş gruplarına göre sırası ile %79, %44 ve %16 olarak bulunmuştu (Şekil 1). Astımı olan olgularda, alerjik duyarlılık prevalansı, astımın başlangıç yaşının artması ile birlikte azalma göstermişti; 6 ya da daha küçük yaşta başlayan astımı olanlarda, herhangi bir alerjene karşı duyarlılık oranı %86, astımı 7-19 yaş arasında başlayablarda %56 ve 20 yaş ve üzerinde başlayanlarda ise %27 olarak bulunmuştur (Şekil 2). Hem astımın ilk ortaya çıktığı yaşın artması hem de muayene sırasındaki yaş ile astımı olan bireylerin alerjik duyarlılık oranları ters orantılı idi, her iki değişken de bir çoklu lojistik regresyon analizine dahil edilmişti. Bu modelde herhangi bir alerjene karşı alerjik duyarlılık, astımın başladığı yaşın artması ile birlikte ters ve anlamlı bir ilişki göstermekteydi. Muayene sırasındaki yaş ile ilgili böyle bir bağlantı saptanmamıştı (veriler gösterilmemiştir). TARTIŞMA Erişkinler ile gerçekleştirilmiş olan bu çalışmanın en önemli bulgusu, astımı olan bireylerde, astımın başlangıç yaşının artması ile alerjik duyarlılıkta görülen belirgin azalma olmuştur. Astımı 6 yaştan önce başlayanların %86 sında, erişkinlik çağında duyarlılık bulunmaktaydı. Buna karşın 20 yaş ve üzerinde astımı başlayan olguların sadece %26 sında duyarlılık var idi. Astım için alerjik duyarlılığın PAF değeri, yaş arasında %49 iken, yaş arasında %11 olarak bulunmuştur. Beklenildiği üzere alerjik rinit için denk gelen değerler %79 ve %16 olmak üzere biraz daha yüksekti. Astım ve alerjik rinit ile alerjik duyarlılık arasındaki bağlantıda ortaya çıkan farklılıkları da tanımladık. Alerjik duyarlılık, astım ile yaştan bağımsız olarak benzer ilişkiyi göstermekteydi. Alerjik duyarlılık ve alerjik rinitin prevalansı, yaşın artması ile birlikte anlamlı bir şekilde azalmaktaydı; bu bulgu daha önceden yapılmış olan çalışmalar ile uyumlu idi. 6,21,22-24 Astım prevalansı ile hafif ancak anlamlı olmayan bir şekilde azalma göstermişti. Astım prevalansının yaşa göre değişiklik gösterdiğini bildiren araştırmalar bulunmakla birlikte bu çalışmaların birçoğunda astımın en sık genç erişkinlerde ortaya çıktığı bulunmaktaydı. 20,25 Son 50 yıl içinde, asıl olarak çocuklarda, hem alerji hem de astım prevalansında bir artış olduğunu gözlemledik. Bu çocukların artık erişkin yaşta olmaları önemlidir ve süregelen morbiditeleri ile ilgili bildirilmiş olan veriler de yeterli değildir. Hem astımı olan bireyler hem de alerjik riniti olan bireylerde, duyarlılığı olan olgu sayısı yaş ilerledikçe anlamlı bir azalma göstermiştir yaş arasındaki astımlı olgularda %68.0, alerjik rinitli olgularda %83.3; yaş arasındaki astımlı olgularda %21.9, alerjik rinitli olgularda %26.5 olarak bulunmuştur. Genç erişkinlerdeki alerjik duyarlılık prevalansının 3

6 6 WARM ET AL J ALLERGY CLIN IMMUNOL 2015 yüksek olması beklenen bir durumdur ve bu yaşlardaki alerjik rinit ile ilgili görüşme anketinin geçerliliğinin yüksek olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte 61 yaş üzerindeki bireylerde, alerjik duyarlılık prevalansının düşük olması, anketin geçerliliğinin daha düşük olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, daha önceden yayınladığımız bir makalede değindiğimiz gibi, yaşlı bireylerde alerjik duyarlılıkta yüksek oranda bir remisyon olması etken olabilir.8 Bundan dolayı genç yaşta alerjik riniti olan bireylerdeki alerjik bileşenin zamanla ortadan kaybolduğu ve hastalığın alerjik olmayan bir rinite dönüştüğü söylenebilir. 26 Karışıklık yaratıcı etmenler için uyarlanmış analizlerde, alerjik duyarlılığın, yaş arasındaki genç erişkinler için, alerjik rinit açısından bir yüksek risk etmeni olduğu, 61 yaş ve üzerinde ise bu oranın düştüğü ancak yine de anlamlı bir risk etmeni olduğu bulunmuştur. Bu kuvvetli bağlantı, başka yazarlar tarafından da bildirilmiştir. 22 Benzer ilişki herhangi bir polen ve herhangi bir hayvana karşı duyarlılıkta da kendini göstermiştir. İlginç olarak rinitteki durumun tersine, yaş grubundan bağımsız olarak astım için böyle bir bağlantı bulunmamıştır; literatürde de böyle bir bulguya rastlanmamıştır. Hem tek değişkenli risk analizlerinde hem de karışıklık yaratıcı etmenler için uyarlama yapılmış olan çok değişkenli modele birer birer eklendiklerinde, önemli alerjenlerin her birine karşı alerjik duyarlılığın astım ve biraz daha güçlü bir şekilde de alerjik rinit ile bağlantılı olduğu bulunmuştur. Bu bulgular, Avrupa Birliği Respiratuar Sağlık Araştırması nın 27 ve Finlandiya 22 ve Estonya da 24 yapılmış olan çalışmaların sonuçları ile uyumludur ancak Finlandiya ve Estonya da yapılmış olan çalışmalar, karşılaştırma yapmak için yeterli değildir. Astımdan daha çok rinit ve alerjik duyarlılık arasında güçlü bağlantılar bulan başka çalışmalar da vardır. 28,29 Astımın sigara ve egzos dumanları, sosyoekonomik durum ve obesite gibi bazı çevresel etmenler ile bağlantılı olduğu, rinitin ise temel olarak alerjik duyarlılık ile bağlantılı olduğu iyi bilinmektedir. 15,27,29 Önemli özgül alerjenlerin tamamının yer aldığı çok değişkenli bir modelde çayır otu, huş ağacı ve kedi ile alerjik rinit arasında anlamlı bir bağlantı olduğu, at ve köpeğe karşı duyarlılığın ise anlamlı değere ulaşmadığı gözlenmiştir. Bunun tersine astım ile köpek ve ata karşı duyarlılık arasında anlamlı bir bağlantı olduğu ve çayır otu, huş ağacı ve kedi arasında anlamlı bir bağlantı olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu bulgular, çocuklar ile yapılmış olan başka çalışmalar ile uyumludur. 12,30 Erişkin popülasyonları ile yapılmış olan çalışmalardan elde edilen bulgular, akarlar ve evcil hayvanlar gibi ev içi alerjenlere karşı duyarlılık ile astım arasında, alerjik rinit ile karşılaştırıldığında, daha güçlü bir bağlantı olduğunu göstermektedir. 31 Mevsimsel polene maruz kalmaktan çok ortamda sürekli bulunan alerjenlere sürekli bir şekilde maruz kalmanın bu bulguların ortaya çıkmasından rol oynadığı düşünülebilir. Ortamda sürekli bulunan alerjenlere maruz kalmanın alt hava yolları üzerinde daha güçlü bir etkisi bulunmaktadır. Bir polene görece olarak daha kısa bir süre maruz kalmak, özellikle bizim çalışma yaptığımız bölgede, daha düşük bir etki yaratmaktadır. Oldukça küçük olan ve havada daha uzun süre kalan kedi alerjenlerinin tam tersine 32 polenler daha büyüktür ve alt hava yollarını etkileyen diğer çevresel etmenlere bağlı gibi durmaktadır. 33 Birçok coğrafi bölgede, ev tozu akarının astım ile bağlantılı olan en önemli özgül alerjen olduğu bilinmektedir. 34 Bununla birlikte Kuzey İsveç te, akara karşı duyarlılık sık olarak 2 görülmemektedir. 7,19 Bunun nedeni büyük olasılıkla soğuk ve kuru olan iklimdir. Astım ile tüylü hayvanlara karşı duyarlılık arasında güçlü bir bağlantı olduğu, orta yaşlı ve ileri yaşlı bireylerde de bulunmuştur. Duyarlılığın yaş ile azaldığını bildiğimiz için bu bulgu bize şaşırtıcı gelmiştir. Bizim bulgularımız ile uyumlu olarak, kediye karşı özgül IgE düzeylerinde artış olan, ileri yaştaki bireylerde, bronşiyal hiperreaktivite prevalansının yüksek olduğu 35 bulunmuştur. Orta ve ileri yaşlı bireyler ile gerçekleştirilmiş olan, bir longitidünal çalışma olan Avrupa Birliği Respiratuar Sağlık Araştırması nın sonuçlarına göre kediye karşı duyarlılık olması, yeni başlayan astım ile bağımsız bir şekilde bağlantılıdır. 27 Çalışmaların birçoğunda polene karşı duyarlılığın rinit ile güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulunmuştur. 14,36,37 Ancak az sayıdaki çalışmada, yaşlılar da dahil olmak üzere, farklı yaş gruplarında, rinit için bir risk etmeni olarak polen duyarlılığı incelenmiştir. Bizim çalışmamızdaki önemli bir bulgu, risk hesaplamalarının gücü yaşın ilerlemesi ile azalmış olmakla birlikte alerjik rinit ile duyarlılık arasındaki bağlantının en yaşlı grupta bile anlamlı kalmasıdır. Polen duyarlılığına ek olarak hayvanlara karşı duyarlılık için OR ler de benzer düzeylerde bulunmuştur. Herhangi bir hayvana karşı duyarlılık ile alerjik rinit arasındaki bağlantı, 61 yaş ve üzerindeki grupta da anlamlı düzeyde bulunmuştur. Polen dışındaki başka alerjenlerin de rinit ile bağlantılı olabileceği gösterilmiştir. 29 Bizim çalışmamızdaki yaş gruplarına benzer olgular ile yapmış oldukları araştırmada Bousquet ve ark., alerjik rinit ile bağlantılı olan en önemli alerjenlerin polenler ve akarlar olduğunu bildirmiştir. Astım ya da alerjik rinit için PAF değerlerinin hesaplanmış olduğu çok az çalışma bulunmaktadır. 25,27 Amerikan Ulusal Sağlık Ve Beslenmenin Değerlendirilmesi Araştırması nda, astım olgularının %56 sının arasında atopik bireylerde görüldüğü bulunmuştur. 25 Bu oran, bizim çalışmamızdaki benzer yaş grubu için bulunan orandan daha yüksektir. Bekleneceği üzere, bizim çalışmamızda alerjik riniti olan olguların daha yüksek bir yüzdesi, özellikle en genç 2 yaş grubunda, herhangi bir alerjene bağlı duyarlılık ile bağlantılıydı. Bununla birlikte, yaşlı gruptaki astım olgularının %10 u ve alerjik rinit olgularının %15 i alerjik duyarlılık ile bağlantılıydı; bu bulgu alerjik duyarlılığın ileri yaşlarda da önemli olduğunu göstermekteydi. Başkaları ile uyumlu olarak 38 total IgE düzeylerinin, tüm yaş gruplarında benzer bir şekilde, hem astım hem de rinit ile güçlü bir bağlantısı olduğunu gösterdik. Bununla birlikte, özgül IgE ile karşılaştırıldığında, total IgE düzeyinin daha az özgül olduğu ve enfeksiyonlar ve ilaç kullanımı gibi başka etmenlerden etkilenebileceği unutulmamalıdır. Çalışmamızın çapraz kesitsel tasarımından dolayı, olguların hangi yaşta duyarlı hale geldiğini değerlendirememekteyiz. Buna rağmen astımı olan grupta, astımın başlangıç yaşı ile alerjik duyarlılık arasındaki bağlantıyı değerlendirebildik. Bulgularımıza göre astımın başlangıç yaşı arttıkça alerjik duyarlılıkta anlamlı bir azalma meydana gelmektedir yaş arasındaki astımı olan çocuklardan oluşan bir kohortta da benzer sonuçlar elde edilmiştir: 19 yaşta kalıcı astımı olan olguların büyük çoğunluğunun 7 yaşlarında kedi ya da köpeğe karşı duyarlılıkları bulunmaktaydı. 15 Erişkinlerde, astımın başlangıç yaşı ile alerjik duyarlılık arasındaki bağlantı hakkında çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Avustralya da yapılmış olan bir çalışmada, 30 yaş üzerinde astımı başlayan olgularda

7 J ALLERGY CLIN IMMUNOL VOLUME, NUMBER ARTICLE IN PRESS J ALLERGY CLIN IMMUNOL 7 duyarlılık oranlarının daha düşük olduğu bulunmuştur. 39 Bizim bulgularımıza benzer şekilde Amerika da yapılmış olan bir başka çalışmada, astım başlangıcı erken bir yaşta olan bireylerin deri prick test pozitifliğinin daha yüksek bir prevalansta olduğu ve astımlarının daha ciddi seyrettiği bulunmuştur. 40 Epidemiyolojik araştırmalarda, alerjik duyarlılığın varlığının belirlenebilmesi için deri prick testi sıklıkla kullanılmaktadır. Biz bunun yerine serumda özgül IgE düzeylerine baktık. Yaşlılarda deri reaktivitesinin belirlenmesi zor olduğu için bu yöntemimiz oluşabilecek yöntemsel yargıları ortadan kaldırabilecekti. Çalışmamızın güçlü olduğu bir başka yön de tasarımın popülasyona dayalı olmasıdır. Böylece genel popülasyondaki duyarlılık durumu ve hastalık prevalansı daha iyi bir şekilde yansıtılmaktadır. Geçerliliği olan anketlerin kullanılması da bu konuda yararlı olmuştur. Katılım oranları yüksek olduğu için, olguların katılmamalarından kaynaklanabilecek yargılar sınırlanmıştır. 41 Astımın başlangıç yaşının değerlendirilmesinde, anımsama ile ilgili yargılar olabilir. Rinitin başlangıç yaşı ile ilgili bilgilerin olmaması da kısıtlılık yaratan bir durumdur. 700 kişiden oluşan büyük örnek grubu olmasına rağmen yaşa göre özgül antijenlere karşı duyarlılığın daha deteyalı bir şekilde değerlendirilmesi, yaşlılardaki duyarlılığın düşük prevalansta olması nedeni ile gerçekleştirilememiştir. Sonuç olarak astım ve alerjik rinit ile ilgili bilinmeyen, farklı bir özellik bulunmuştur. Çayır otu, huş ağacı ve kediye karşı duyarlılık ile alerjik rinit arasında anlamlı bir ilişki olduğu, köpek ve ata karşı duyarlılığın ise astım ile bağlantılı olduğu bulunmuştur. Ek olarak alerjik rinitte yaş arttıkça bu bağlantının gücü azalmıştır. Astım ve alerjik duyarlılık arasındaki bağlantı üzerinde yaşın etkisi çok fazla değildir. Astımı olan erişkinlerde alerjik duyarlılık ile erken yaşta başlamış olan astım arasında anlamlı bir doğru orantı bulunmaktadır. Genel popülasyondaki alerjik duyarlılık prevalansı artmış olduğu için ve yaşlı nüfus da giderek arttığı için erken alerjik duyarlılığın yaşlılardaki morbidite üzerindeki etkilerinin araştırılmasına yönelik longitidünal çalışmaların yapılmasına gerek vardır. Kuzey İsveç Araştırmaları, Obstrüktif Akciğer Hastalığı grubunda yer alan ekibe, özellikle Ann-Christin Jonsson ve Sigrid Sundberg e verilerin toplanmasındaki yardımlarından dolayı teşekkür ederiz. Klinik etkiler: Alerjik rinit, polen ve hayvanlara karşı duyarlılık ile yaşa bağlı bir ilişki göstermekte iken astım, yaştan bağımsız olarak hayvanlara karşı duyarlılık ile bağlantılıdır. REFERENCES 1. Toelle BG, Xuan W, Peat JK, Marks GB. Childhood factors that predict asthma in young adulthood. Eur Respir J 2004;23: Sears MR, Greene JM, Willan AR, Wiecek EM, Taylor DR, Flannery EM, et al. A longitudinal, population-based, cohort study of childhood asthma followed to adulthood. N Engl J Med 2003;349: Bjerg-Backlund A, Perzanowski MS, Platts-Mills T, Sandstrom T, Lundback B, Ronmark E. Asthma during the primary school ages prevalence, remission and the impact of allergic sensitization. Allergy 2006;61: Schoefer Y, Schafer T, Meisinger C, Wichmann HE, Heinrich J. KORA Study Group. Predictivity of allergic sensitization (RAST) for the onset of allergic diseases in adults. Allergy 2008;63: Bodtger U, Poulsen LK, Linneberg A. Rhinitis symptoms and IgE sensitization as risk factors for development of later allergic rhinitis in adults. Allergy 2006;61: Linneberg A, Gislum M, Johansen N, Husemoen LL, Jorgensen T. Temporal trends of aeroallergen sensitization over twenty-five years. Clin Exp Allergy 2007;37: Ronmark E, Bjerg A, Perzanowski M, Platts-Mills T, Lundback B. Major increase in allergic sensitization in schoolchildren from 1996 to 2006 in northern Sweden. J Allergy Clin Immunol 2009;124:357-63, 63.e Warm K, Backman H, Lindberg A, Lundback B, Ronmark E. Low incidence and high remission of allergic sensitization among adults. J Allergy Clin Immunol 2012;129: Broadfield E, McKeever TM, Scrivener S, Venn A, Lewis SA, Britton J. Increase in the prevalence of allergen skin sensitization in successive birth cohorts. J Allergy Clin Immunol 2002;109: Blomme K, Tomassen P, Lapeere H, Huvenne W, Bonny M, Acke F, et al. Prevalence of allergic sensitization versus allergic rhinitis symptoms in an unselected population. Int Arch Allergy Immunol 2013;160: Eriksson J, Ekerljung L, Pullerits T, Holmberg K, Ronmark E, Lotvall J, et al. Prevalence of chronic nasal symptoms in West Sweden: risk factors and relation to self-reported allergic rhinitis and lower respiratory symptoms. Int Arch Allergy Immunol 2011;154: Ronmark E, Perzanowski M, Platts-Mills T, Lundback B. Different sensitization profile for asthma, rhinitis, and eczema among 7-8-year-old children: report from the Obstructive Lung Disease in Northern Sweden studies. Pediatr Allergy Immunol 2003;14: Westman M, Stjarne P, Asarnoj A, Kull I, van Hage M, Wickman M, et al. Natural course and comorbidities of allergic and nonallergic rhinitis in children. J Allergy Clin Immunol 2012;129: Bousquet J, Annesi-Maesano I, Carat F, Leger D, Rugina M, Pribil C, et al. Characteristics of intermittent and persistent allergic rhinitis: DREAMS study group. Clin Exp Allergy 2005;35: Andersson M, Hedman L, Bjerg A, Forsberg B, Lundback B, Ronmark E. Remission and persistence of asthma followed from 7 to 19 years of age. Pediatrics 2013; 132:e Zureik M, Neukirch C, Leynaert B, Liard R, Bousquet J, Neukirch F, et al. Sensitisation to airborne moulds and severity of asthma: cross sectional study from European Community respiratory health survey. BMJ 2002;325: Gehring U, Heinrich J, Jacob B, Richter K, Fahlbusch B, Schlenvoigt G, et al. Respiratory symptoms in relation to indoor exposure to mite and cat allergens and endotoxins. Indoor Factors and Genetics in Asthma (INGA) Study Group. Eur Respir J 2001;18: Burbach GJ, Heinzerling LM, Edenharter G, Bachert C, Bindslev-Jensen C, Bonini S, et al. GA(2) LEN skin test study II: clinical relevance of inhalant allergen sensitizations in Europe. Allergy 2009;64: Perzanowski MS, Ronmark E, Nold B, Lundback B, Platts-Mills TA. Relevance of allergens from cats and dogs to asthma in the northernmost province of Sweden: schools as a major site of exposure. J Allergy Clin Immunol 1999;103: Backman H, Hedman L, Jansson SA, Lindberg A, Lundback B, Ronmark E. Prevalence trends in respiratory symptoms and asthma in relation to smoking two cross-sectional studies ten years apart among adults in northern Sweden. World Allergy Organ J 2014;7: Warm K, Lindberg A, Lundback B, Ronmark E. Increase in sensitization to common airborne allergens among adults two population-based studies 15 years apart. Allergy Asthma Clin Immunol 2013;9: Pallasaho P, Ronmark E, Haahtela T, Sovijarvi AR, Lundback B. Degree and clinical relevance of sensitization to common allergens among adults: a population study in Helsinki, Finland. Clin Exp Allergy 2006;36: Ekerljung L, Ronmark E, Lotvall J, Wennergren G, Toren K, Lundback B. Questionnaire layout and wording influence prevalence and risk estimates of respiratory symptoms in a population cohort. Clin Respir J 2013;7: Raukas-Kivioja A, Raukas ES, Meren M, Loit HM, Ronmark E, Lundback B. Allergic sensitization to common airborne allergens among adults in Estonia. Int Arch Allergy Immunol 2007;142: Arbes SJ Jr, Gergen PJ, Vaughn B, Zeldin DC. Asthma cases attributable to atopy: results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. J Allergy Clin Immunol 2007;120: Simola M, Holopainene E, Malmberg H. Changes in skin and nasal sensitivity to allergens and the course of rhinitis: a long-term follow-up study. Ann Allergy Asthma Immunol 1999;82: Anto JM, Sunyer J, Basagana X, Garcia-Esteban R, Cerveri I, de Marco R, et al. Risk factors of new-onset asthma in adults: a population-based international cohort study. Allergy 2010;65: L^am HT, Ekerljung L, Bjerg A, Van T, Tng N, Lundb ack B, et al. Sensitization to airborne allergens among adults and its impact on allergic symptoms: a population survey in northern Vietnam. Clin Transl Allergy 2014;4: Plaschke PP, Janson C, Norrman E, Bjornsson E, Ellbjar S, Jarvholm B. Onset and remission of allergic rhinitis and asthma and the relationship with atopic sensitization and smoking. Am J Respir Crit Care Med 2000;162: Stoltz DJ, Jackson DJ, Evans MD, Gangnon RE, Tisler CJ, Gern JE, et al. Specific patterns of allergic sensitization in early childhood and asthma & rhinitis risk. Clin Exp Allergy 2013;43: Shaaban R, Zureik M, Soussan D, Anto JM, Heinrich J, Janson C, et al. Allergic rhinitis and onset of bronchial hyperresponsiveness: a population-based study. Am J Respir Crit Care Med 2007;176: Luczynska CM, Li Y, Chapman MD, Platts-Mills TAE. Airborne concentrations and particle size distribution of allergen derived from domestic cats (Felis domesticus): measurements using cascade impactor, liquid impinge and a two-site monoclonal antibody assay for Fel d I. Am Rev Respir Dis 1990;141: Badorrek P, Dick M, Emmert L, Schaumann F, Koch W, Hecker H, et al. Pollen starch granules in bronchial inflammation. Ann Allergy Asthma Immunol 2012; 109: e Sunyer J, Jarvis D, Pekkanen J, Chinn S, Janson C, Leynaert B, et al. Geographic variations in the effect of atopy on asthma in the European Community Respiratory Health Study. J Allergy Clin Immunol 2004;114: Kerkhof M, Postma DS, Schouten JP, de Monchy JG. Allergic sensitization to indoor and outdoor allergens and relevance to bronchial hyperresponsiveness in younger and older subjects. Allergy 2003;58: Haahtela T, Burbach GJ, Bachert C, Bindslev-Jensen C, Bonini S, Bousquet J, et al. Clinical relevance is associated with allergen-specific wheal size in skin prick testing. Clin Exp Allergy 2014;44: Bauchau V, Durham SR. Epidemiological characterization of the intermittent and persistent types of allergic rhinitis. Allergy 2005;60: Salo PM, Calatroni A, Gergen PJ, Hoppin JA, Sever ML, Jaramillo R, et al. Allergy-related outcomes in relation to serum IgE: results from the National Health and Nutrition Examination Survey J Allergy Clin Immunol 2011;127: Craig TJ, King TS, Lemanske RF Jr, Wechsler ME, Icitovic N, Zimmerman RR Jr, et al. Aeroallergen sensitization correlates with PC(20) and exhaled nitric oxide in subjects with mild-tomoderate asthma. J Allergy Clin Immunol 2008;121: Miranda C, Busacker A, Balzar S, Trudeau J, Wenzel SE. Distinguishing severe asthma phenotypes: role of age at onset and eosinophilic inflammation. J Allergy Clin Immunol 2004;113: Ronmark EP, Ekerljung L, Lotvall J, Toren K, Ronmark E, Lundback B. Large scale questionnaire survey on respiratory health in Sweden: effects of late- and non-response. Respir Med 2009;103:

8 7.e1 WARM ET AL J ALLERGY CLIN IMMUNOL da PQ Randomize örnek grubu Yaş (doğum yılı ) Davet edilen N=8704 Katılan N=7420 (%85) 2006 da PQ Yanıt verenlerin takibi Yaş (doğum yılı ) Davet edilen N=7004 Katılan N=5890 (%84) 2006 da PQ Randomize örnek grubu Yaş (doğum yılı ) Yanıt verenlerden rastgele seçilen bir örnek grubunun klinik değerlendirmesi Yaş (doğum yılı ) Davet edilenler N=1016 Katılanlar N=737 (%73) IgE bakılanlar N=692 ŞEKİL E1. alışma popülasyonunun akış şeması. PQ, Posta İle Anket Çalışması. 2

9 J ALLERGY CLIN IMMUNOL VOLUME, NUMBER ARTICLE IN PRESS J ALLERGY CLIN IMMUNOL 7.e2 TABLO E1. Yaş gruplarına göre astım ve rinit ile bağlantılı olan total IgE düzeyleri Astım ve alerjik rinit varlığına ve yaş grubuna göre olgular Ortalama Medyan Farklılık, P değeri* Olguların tamamı yaş yaş yaş Olguların tamamı Güncel rinit yaş Güncel rinit yaş Güncel rinit yaş Güncel rinit *Gruplar arasındaki dağılımların karşılaştırılması için Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. (sırası ile astımı olan ve olmayan olgular ve riniti olan ve olmayan olgular). TK/FF/0007/15

Gaziantep te Çocuklarda Solunum Allerjenleri Duyarlılığı

Gaziantep te Çocuklarda Solunum Allerjenleri Duyarlılığı Araştırma Gaziantep te Çocuklarda Solunum Allerjenleri Duyarlılığı E. KÜÇÜKOSMANOĞLU*, Ö. KESKİN* * Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Allerjisi Bilim Dalı, GAZİANTEP Atopi genellikle çocukluk

Detaylı

Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri

Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Çocuktan Erişkine Astımın Doğal Seyri Prof. Dr. İpek Türktaş Gazi Tıp Fakültesi, Ankara 6 Yaşı şına gelene kadar ~ %50 sinde en az 1 vizing atağı olacaktır Tekrarlıyan Bronşiolitler (Hışıltılı Bebekler)

Detaylı

Hışıltılı Çocuk. Ne zaman astım diyelim?

Hışıltılı Çocuk. Ne zaman astım diyelim? Pediatrik Astım Hışıltılı Çocuk Ne zaman astım diyelim? Prof. Dr. Hasan YÜKSEL 2. Puader Kongresi 2013, Antalya Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji Bilim Dalı ve Solunum Birimi hyukselefe@hotmail.com

Detaylı

Astım hastalarında görülen öksürük, hırıltı ve nefes darlığı gibi yakınmaların sebebi, solunum

Astım hastalarında görülen öksürük, hırıltı ve nefes darlığı gibi yakınmaların sebebi, solunum Bölüm 28 Çocuğum Astımlı mı Kalacak? Dr. S. Tolga YAVUZ Astım hastalarında görülen öksürük, hırıltı ve nefes darlığı gibi yakınmaların sebebi, solunum yollarında ortaya çıkan ve şiddeti zaman içinde değişmekle

Detaylı

Alerjik Rahatsızlıklar. Atmosphere Sky ile hayatın tadını çıkarın!

Alerjik Rahatsızlıklar. Atmosphere Sky ile hayatın tadını çıkarın! Alerjik Rahatsızlıklar. Atmosphere Sky ile hayatın tadını çıkarın! 01 Giriş Her yıl artan sayıda insanı etkileyen alerjik rahatsızlıklar yaygın bir sorundur 1. Avrupa da 150 milyondan fazla insan kronik

Detaylı

BAġKENT ÜNĠVERSĠTESĠ ÖĞRENCĠLERĠNDE ALERJĠK RĠNĠT PREVALANSI

BAġKENT ÜNĠVERSĠTESĠ ÖĞRENCĠLERĠNDE ALERJĠK RĠNĠT PREVALANSI BAġKENT ÜNĠVERSĠTESĠ ÖĞRENCĠLERĠNDE ALERJĠK RĠNĠT PREVALANSI BarıĢ Çelik, Zeynep Önerci, H. Fatih ġeker, T. Çağıl Tezcan DanıĢman: Selim S. Erbek ÖZET Alerjik rinit, alerjik hastalıkların en sık karģılaģılan

Detaylı

ALLERJİ AŞILARI. Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi

ALLERJİ AŞILARI. Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi ALLERJİ AŞILARI Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi Allerji aşıları Allerjen immunoterapi Allerjik bir hastaya giderek artan miktarlarda allerjen

Detaylı

Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerde Astım ve Allerjik Rinit Prevalansı: Dört Yıllık Kohort Çalışması İlk Sonuçları #

Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerde Astım ve Allerjik Rinit Prevalansı: Dört Yıllık Kohort Çalışması İlk Sonuçları # Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerde Astım ve Allerjik Rinit Prevalansı: Dört Yıllık Kohort Çalışması İlk Sonuçları # Necla ÖZDEMİR*, Selma METİNTAŞ**, İrfan UÇGUN*, Mustafa KOLSUZ*, Muzaffer METİNTAŞ*,

Detaylı

Malatya da Yaşayan 6-7 Yaş Grubu Çocuklarında Allerjik Hastalıkların Sıklığı ve İlişkili Risk Faktörleri

Malatya da Yaşayan 6-7 Yaş Grubu Çocuklarında Allerjik Hastalıkların Sıklığı ve İlişkili Risk Faktörleri Astım Allerjİ İmmünolojİ Asthma Allergy Immunology doi: 10.21911/aai.348 Asthma Allergy Immunol 2017;15:1-6 ARAŞTIRMA/RESEARCH ARTICLE Malatya da Yaşayan 6-7 Yaş Grubu Çocuklarında Allerjik Hastalıkların

Detaylı

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesinde Uygulanan Deri Prik Testlerinin Sonuçları

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesinde Uygulanan Deri Prik Testlerinin Sonuçları Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesinde Uygulanan Deri Prik Testlerinin Sonuçları Fahrettin TALAY 1, Nadir GÖKSÜGÜR 2, Fahrettin YILMAZ 3, Bahar KURT 1 1 Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İzzet

Detaylı

KISA BİLDİRİ: KOCAELİ BÖLGESİNDE ATOPİK HASTALIK SEMPTOMLARI İLE HASTANEYE BAŞVURAN HASTALARDA MANTAR ALERJİ PREVALANSI*

KISA BİLDİRİ: KOCAELİ BÖLGESİNDE ATOPİK HASTALIK SEMPTOMLARI İLE HASTANEYE BAŞVURAN HASTALARDA MANTAR ALERJİ PREVALANSI* MİKROBİYOL MİKROBİYOLOJİ BÜLT 2006; 40: BÜLTENİ 383 387 383 KISA BİLDİRİ: KOCAELİ BÖLGESİNDE ATOPİK HASTALIK SEMPTOMLARI İLE HASTANEYE BAŞVURAN HASTALARDA MANTAR ALERJİ PREVALANSI* SHORT COMMUNICATION:

Detaylı

(İnt. Dr. Doğukan Danışman)

(İnt. Dr. Doğukan Danışman) (İnt. Dr. Doğukan Danışman) *Amaç: Sigara ve pankreas kanseri arasında doz-yanıt ilişkisini değerlendirmek ve geçici değişkenlerin etkilerini incelemektir. *Yöntem: * 6507 pankreas olgusu ve 12 890 kontrol

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi

Detaylı

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi. Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Doğum Mevsimi İlişkisi Dr. Özlem HEKİM BOZKURT Dr. Koray KARA Dr. Genco Usta Giriş DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), çocukluk çağının en sık görülen

Detaylı

Solunum Sistemi Allerjik Hastalıklarının Tanısında Mast-Cla, Deri Testleri ve Allerjik Semptomlar Arasındaki İlişki

Solunum Sistemi Allerjik Hastalıklarının Tanısında Mast-Cla, Deri Testleri ve Allerjik Semptomlar Arasındaki İlişki Solunum Sistemi Allerjik Hastalıklarının Tanısında Mast-Cla, Deri Testleri ve Allerjik Semptomlar Arasındaki İlişki Sibel ATIŞ*, Candan ÖZTÜRK**, Mukadder ÇALIKOĞLU*, Nuran DELİALİOĞLU**, Minür TÜMKAYA*

Detaylı

ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE

ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Asthma Allergy Immunol 2010;8:23-32 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Tokat merkez ve köylerinde 13-15 yaş okul çocuklarında pulmoner semptomlar ve allerjik rinit sıklığı: Risk faktörleri ve hijyen hipotezinin

Detaylı

HIŞILTILI ÇOCUKLARA YAKLAŞIM

HIŞILTILI ÇOCUKLARA YAKLAŞIM HIŞILTILI ÇOCUKLARA YAKLAŞIM 1. PUADER KONGRESİ ANTALYA 2012 Dr. İpek Türktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara ipektur@gmail.com STRİDOR? VİZİNG? BRONŞİOLİT %80 ÜSYE %20 BRONŞİOLİT BRONŞİOLİT

Detaylı

TÜTÜN VE ASTIM. Kısa Ders 2 Modül: Tütünün Solunum Sistemine Etkileri

TÜTÜN VE ASTIM. Kısa Ders 2 Modül: Tütünün Solunum Sistemine Etkileri TÜTÜN VE ASTIM Kısa Ders 2 Modül: Tütünün Solunum Sistemine Etkileri Kısa Dersimizin Hedefleri KISA DERSİMİZİN AMACI: Öğrencileri tütünün astım üzerindeki zararlı etkileri ile astım hastalarına ve ebeveynlerine

Detaylı

SİVAS YÖRESİNDE İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARINDA ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLARIN İLİŞKİSİ VE PREVALANSI

SİVAS YÖRESİNDE İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARINDA ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLARIN İLİŞKİSİ VE PREVALANSI SİVAS YÖRESİNDE İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARINDA ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLARIN İLİŞKİSİ VE PREVALANSI Dr Sulhattin Arslan, 1 Dr. Serdal U urlu, 2 Dr. Yeltekin Demirel, 3 Dr. Günay Can 4 1 Cumhuriyet Üniversitesi

Detaylı

TEMEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ Prof. Dr. Gül Ergör

TEMEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ Prof. Dr. Gül Ergör TEMEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ Prof. Dr. Gül Ergör Tıpta araştırmalar günümüzde giderek artan bir hızla gerçekleştirilmektedir. Araştırmalar eğitimin de ayrılmaz bir parçasıdır. Bir hekimin eğitimi ve akademik

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Denizli deki 13-14 yaş okul çocuklarında alerjik hastalık belirtilerinin yaygınlığı

Denizli deki 13-14 yaş okul çocuklarında alerjik hastalık belirtilerinin yaygınlığı Türk Pediatri Arşivi 2006; 41: 81-6 Denizli deki 13-14 yaş okul çocuklarında alerjik hastalık belirtilerinin yaygınlığı The prevalence of symptoms related to allergic diseases in 13-14- yr-old school children

Detaylı

14 Aralık 2012, Antalya

14 Aralık 2012, Antalya Hamilelerde Uyku Bozukluğunun Sorgulanması ve Öyküden Tespit Edilen Huzursuz Bacak Sendromunda Sıklık, Klinik Özellikler ve İlişkili Olabilecek Durumların Araştırılması A Neyal, G Benbir, R Aslan, F Bölükbaşı,

Detaylı

İnek sütü alerjisi artıyor mu? Prof Dr Esen Demir EÜTF Çocuk Alerji ve Klinik İmmunoloji BD Çocuk Göğüs hastalıkları BD

İnek sütü alerjisi artıyor mu? Prof Dr Esen Demir EÜTF Çocuk Alerji ve Klinik İmmunoloji BD Çocuk Göğüs hastalıkları BD İnek sütü alerjisi artıyor mu? Prof Dr Esen Demir EÜTF Çocuk Alerji ve Klinik İmmunoloji BD Çocuk Göğüs hastalıkları BD WAO 2013 Alerji prevalansı %10-40 Gelişmiş ülkelerin çoğunda prevalans >%20 EAACI

Detaylı

RAPOR FORMATI Bilgisayarda 12 punto büyüklüğünde karakterler ile, tercihan "Times New Roman" stili kullanılarak yazılacak ve aşağıdaki kesimlerden (al

RAPOR FORMATI Bilgisayarda 12 punto büyüklüğünde karakterler ile, tercihan Times New Roman stili kullanılarak yazılacak ve aşağıdaki kesimlerden (al T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU OBESİTE, ATOPİ VE ALLERJİK HASTALIKLAR Proje Yürütücüsünün İsmi: Doç. Dr. Figen Doğu Proje Numarası: 10B3330029 Başlama Tarihi: Ekim 2010

Detaylı

Aydın il merkezinde okul çocuklarında astım ve allerjik hastalıkların prevalansı

Aydın il merkezinde okul çocuklarında astım ve allerjik hastalıkların prevalansı Asthma Allergy Immunol 2012;10:84-92 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Aydın il merkezinde okul çocuklarında astım ve allerjik hastalıkların prevalansı Prevalences of asthma and allergic diseases in primary

Detaylı

Türkiye de ve Dünyada Astım Epidemiyolojisi

Türkiye de ve Dünyada Astım Epidemiyolojisi Türkiye de ve Dünyada Astım Epidemiyolojisi Doç. Dr. Bülent Karadağ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hast. BD, İstanbul Dünyada Astım 300 milyon hasta Gittikçe artıyor. Dünyada Astım ISAAC

Detaylı

DİYARBAKIR YÖRESİNDE ALLERJİK SOLUNUM YOLU ŞİKAYETLERİYLE BAŞVURAN HASTALARDA UYGULANAN DERİ PRİCK TESTİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

DİYARBAKIR YÖRESİNDE ALLERJİK SOLUNUM YOLU ŞİKAYETLERİYLE BAŞVURAN HASTALARDA UYGULANAN DERİ PRİCK TESTİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, Cilt XXIX Sayı 2, 2015 DİYARBAKIR YÖRESİNDE ALLERJİK SOLUNUM YOLU ŞİKAYETLERİYLE BAŞVURAN HASTALARDA UYGULANAN DERİ PRİCK TESTİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION

Detaylı

Astımlı ve Astım-Alerjik Rinit Birlikteliği Olan Çocuklarda Deri Testi Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Astımlı ve Astım-Alerjik Rinit Birlikteliği Olan Çocuklarda Deri Testi Sonuçlarının Değerlendirilmesi Özgün Araştırma Original Article Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi Turkish Journal of Pediatric Disease Astımlı ve Astım-Alerjik Rinit Birlikteliği Olan Çocuklarda Deri Testi Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Detaylı

SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ

SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü Sayı : 37.81 1.563-934/ 28/04/2014 Konu : Teklife Davet Tel : Faks : Kurumumuzun ihtiyacı olan (2) kalem Dünya Astım Günü

Detaylı

Astım. Özellikle son yıllarda sıklıkla duyduğumuz. Modern Yaşamın Gizli Tehdidi. En Yaygın Tipi Alerjik Astım

Astım. Özellikle son yıllarda sıklıkla duyduğumuz. Modern Yaşamın Gizli Tehdidi. En Yaygın Tipi Alerjik Astım Özlem İkinci Modern Yaşamın Gizli Tehdidi Astım Sanayileşme ve egzoz gazları dış ortam havasını kirletirken, ev içinde kullanılan parfüm, sprey, deterjan, boya gibi malzemeler de iç ortam havasının kirlenmesine

Detaylı

ALLERJİK RİNİT ve EŞLİK EDEN HASTALIKLAR

ALLERJİK RİNİT ve EŞLİK EDEN HASTALIKLAR ALLERJİK RİNİT ve EŞLİK EDEN HASTALIKLAR Dr. İpek Türktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Çocuklarda: %8.6-15.4 Erişkinde: %20 AKINTI KAŞINTI Allerjik Selam Allerjik Rinit Bulguları AKSIRMA ATAKLARI

Detaylı

S A H A A R A Ş T I R M A S I

S A H A A R A Ş T I R M A S I S A H A A R A Ş T I R M A S I GEREÇ VE YÖNTEM Saha Araştırması Plan ve Uygulaması Bu araştırma, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından

Detaylı

Denizli l Merkezindeki 20 49 Ya Grubu Eri kinlerde Astım Semptom Prevalansı ve Etkileyen Risk Faktörleri

Denizli l Merkezindeki 20 49 Ya Grubu Eri kinlerde Astım Semptom Prevalansı ve Etkileyen Risk Faktörleri ARAŞTIRMA / Original Article ASTIM / Asthma Toraks Dergisi 2006; 7(3): 151-155 Denizli l Merkezindeki 20 49 Ya Grubu Eri kinlerde Astım Semptom Prevalansı ve Etkileyen Risk Faktörleri Güner Dalo lu 1,

Detaylı

Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi

Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi Hastane çalışanlarında hasta bina sendromu ile iç ortam hava kalitesinin ilişkisi İnci Arıkan 1, Ömer Faruk Tekin 1, Oğuzhan Erbaş 2 1 Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı 2 Dumlupınar Üniversitesi

Detaylı

HAKKARİ DE PRİK TESTİ SONUÇLARIMIZ

HAKKARİ DE PRİK TESTİ SONUÇLARIMIZ İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, Cilt XXVII Sayı 3, 2013 HAKKARİ DE PRİK TESTİ SONUÇLARIMIZ RESULTS OF PRICK TEST IN HAKKARI Şerife TORUN 1 Onur Özlem KÖSE 2 1 Hakkari Devlet Hastanesi, Göğüs Hastalıkları

Detaylı

Özgün Problem Çözme Becerileri

Özgün Problem Çözme Becerileri Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ

Detaylı

Denizli İl Merkezinde 15 Yaş ve Üzeri Nüfusta Astım Prevalansı

Denizli İl Merkezinde 15 Yaş ve Üzeri Nüfusta Astım Prevalansı ARAŞTIRMA/ Original Article ASTIM / Asthma Toraks Dergisi 2006; 7(1): 5-10 Denizli İl Merkezinde 15 Yaş ve Üzeri Nüfusta Astım Prevalansı Nurgül Bozkurt 1, Ali İhsan Bozkurt 2, Erdoğan Taş 3, Binali Çatak

Detaylı

Şanlıurfa Kırsalı 20-44 Yaş Arası Erişkinlerde Astım ve Alerjik Semptom Prevalansı

Şanlıurfa Kırsalı 20-44 Yaş Arası Erişkinlerde Astım ve Alerjik Semptom Prevalansı ARAŞTIRMA Şanlıurfa Kırsalı 20-44 Yaş Arası Erişkinlerde Astım ve Alerjik Semptom Prevalansı The Asthma and Allergic Symptom Prevalance in 20-44 Age Group in Rural Area of Şanlıurfa Elif Köse 1, Özlem

Detaylı

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme

Detaylı

RİSK ÖLÇÜLERİ. Yrd.Doç.Dr. Selçuk Korkmaz Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı. Turcosa Analitik Çözümlemeler

RİSK ÖLÇÜLERİ. Yrd.Doç.Dr. Selçuk Korkmaz Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı. Turcosa Analitik Çözümlemeler RİSK ÖLÇÜLERİ Yrd.Doç.Dr. Selçuk Korkmaz Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Turcosa Analitik Çözümlemeler selcukorkmaz@gmail.com ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEĞİ BİYOİSTATİSTİK EĞİTİMİ

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 7 Ağustos 2018 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 7 Ağustos 2018 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 7 Ağustos 2018 Salı Uzman Dr. M. Tuğba Çöğürlü KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK

Detaylı

Konya yöresinde yaşayan perennial alerjik rinitli hastalarda epidemiyolojik özellikler, alerjen dağılımı ve semptom ciddiyeti

Konya yöresinde yaşayan perennial alerjik rinitli hastalarda epidemiyolojik özellikler, alerjen dağılımı ve semptom ciddiyeti Kulak Burun Bogaz Ihtis Derg 2008;18(4):227-231 KLİNİK ÇALIŞMA Konya yöresinde yaşayan perennial alerjik rinitli hastalarda epidemiyolojik özellikler, alerjen dağılımı ve semptom ciddiyeti Epidemiological

Detaylı

ALERJİ XXIII. DÜZEN KLİNİK LABORATUVAR GÜNLERİ. Gönül GÜNGEN Ürün Müdürü 06.10.2013 1. Siemens Medical Solutions Diagnostics

ALERJİ XXIII. DÜZEN KLİNİK LABORATUVAR GÜNLERİ. Gönül GÜNGEN Ürün Müdürü 06.10.2013 1. Siemens Medical Solutions Diagnostics ALERJİ XXIII. DÜZEN KLİNİK LABORATUVAR GÜNLERİ Gönül GÜNGEN Ürün Müdürü 06.10.2013 1 AJANDA -Allerji -Allerji mekanizması -Allerjenler -Allerji Teşhis ve Tedavisi -Neden İnvitro test -3g Allerji -IMMULITE

Detaylı

Allerjik ve Allerjik Olmayan Astımlı Hastaların Klinik Özellikleri ve Solunum Fonksiyonlarının Karşılaştırılması

Allerjik ve Allerjik Olmayan Astımlı Hastaların Klinik Özellikleri ve Solunum Fonksiyonlarının Karşılaştırılması ÖZET Allerjik ve Allerjik Olmayan Astımlı Hastaların Klinik Özellikleri ve Solunum Fonksiyonlarının Karşılaştırılması Fahrettin TALAY, Bahar KURT, Tuncer TUĞ Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İzzet Baysal

Detaylı

Antalya Bölgesindeki Allerjik Rinitli Hastaların Değerlendirilmesi

Antalya Bölgesindeki Allerjik Rinitli Hastaların Değerlendirilmesi Araştırmalar Antalya Bölgesindeki Allerjik Rinitli Hastaların Değerlendirilmesi V. YAZISIZ*, A.D. YALÇIN*, B. AFACAN**, A.B. AVCI*, E. TERZİOĞLU* * Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim

Detaylı

ARAŞTIRMA TÜRLERİ R. ALPAR

ARAŞTIRMA TÜRLERİ R. ALPAR ARAŞTIRMA TÜRLERİ R. ALPAR ARAŞTIRMA TÜRLERİ Araştırmanın yapılacağı yer, amaç, kapsadığı zaman ve veri toplama biçimine göre değişik biçimlerde sınıflandırılabilir. Araştırmanın kapsadığı zamana göre:

Detaylı

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Johanna M. Geleijnse,* Cees Vermeer,** Diederick E. Grobbee, Leon J. Schurgers,** Marjo H. J. Knapen,**

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

ALLERJİK RİNİTLİ OLGULARDA RİSK FAKTÖRLERİNİN İNCELENMESİ

ALLERJİK RİNİTLİ OLGULARDA RİSK FAKTÖRLERİNİN İNCELENMESİ İst. Tıp Fak. Mecmuası 63:2, 2000 ALLERJİK RİNİTLİ OLGULARDA RİSK FAKTÖRLERİNİN İNCELENMESİ Hayriye ERTEM VEHİD*, Yakut IRMAK ÖZDEN**, Ülker ÖNEŞ*** ÖZET Bilimsel çalışmalarda, değişken sayısının yüksek

Detaylı

Manisa'da tütün kullanımı, meslek ve seçili hastalıklara göre mesane kanseri riski

Manisa'da tütün kullanımı, meslek ve seçili hastalıklara göre mesane kanseri riski Manisa'da tütün kullanımı, meslek ve seçili hastalıklara göre mesane kanseri riski Koray Ömer Erdurak 1, Pınar Erbay Dündar 2, Beyhan Cengiz Özyurt 2, Eva Negri 3, Carlo La Vecchia 3, Ziya Tay 1 1 Manisa

Detaylı

Olgu-kontrol araştırmalarının analizi ve değerlendirilmesi. Raika Durusoy

Olgu-kontrol araştırmalarının analizi ve değerlendirilmesi. Raika Durusoy Olgu-kontrol araştırmalarının analizi ve değerlendirilmesi Raika Durusoy 1 Olgu-kontrol araştırmaları Belli bir hastalığı olan ( olgu ) ve olmayan ( kontrol ) bireyler belirlenir Her iki grubun bir etkene

Detaylı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili

Detaylı

Malatya yöresinde astım ve alerjik rinit tanısı konulan çocukların deri prik testlerindeki aeroalerjen dağılımları

Malatya yöresinde astım ve alerjik rinit tanısı konulan çocukların deri prik testlerindeki aeroalerjen dağılımları doi: 10.5505/abantmedj.2014.25338 Abant MedicalJournal Orijinal Makale / Original Article Volume Cilt 3 Issue Sayı 3 Year Yıl 2014 Malatya yöresinde astım ve alerjik rinit tanısı konulan çocukların deri

Detaylı

BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ. Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr.

BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ. Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr. BÖBREK NAKİLLİ ÇOCUKLARDA GEÇ DÖNEM AKUT REJEKSİYONUN GREFT SAĞKALIMI ÜZERİNE ETKİLERİ Başkent Üniversitesi Çocuk Nefroloji Dr. Aslı KANTAR Akut rejeksiyon (AR), greft disfonksiyonu gelişmesinde major

Detaylı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı BULGULAR Çalışma tarihleri arasında Hastanesi Kliniği nde toplam 512 olgu ile gerçekleştirilmiştir. Olguların yaşları 18 ile 28 arasında değişmekte olup ortalama 21,10±1,61 yıldır. Olguların %66,4 ü (n=340)

Detaylı

AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ

AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ BARAN E 1, KOCADAĞ S 1, AKDUR R 1, DEMİR N 2, NUMANOĞLU

Detaylı

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNİ TANIYALIM

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNİ TANIYALIM BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNİ TANIYALIM TTD XVII. KIŞ OKULU, ŞUBAT 2018, ANTALYA Dr. Canan DEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD, İş Sağlığı ve Meslek Hastalıkları BD Çıkar Beyanı: İlaç

Detaylı

Allerjen Ýmmünoterapisinin Kompliklasyonlarý

Allerjen Ýmmünoterapisinin Kompliklasyonlarý Allerjen Ýmmünoterapisinin Kompliklasyonlarý Dr.Mustafa YILMAZ, Dr.Gülbin BÝNGÖL, Dr.Seval GÜNEÞER KENDÝRLÝ, Dr.Derya U. ALTINTAÞ Ç.Ü. Týp Fakültesi Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý ABD, Pediatrik Allerji-Ýmmünoloji

Detaylı

ALERJİ. Alerji neden olur:

ALERJİ. Alerji neden olur: ALERJİ Alerji normalde zararlı olmayan maddelere karşı vücudun verdiği abartılı cevaptır. Bu abartılı cevap bazen tüm vücutta bazen vücudun bir kısmında olabilir: Gözde olursa; alerjik konjoktivit, Üst

Detaylı

Gaziantep Yöresinde Kronik Öksürük Şikayeti İle Başvuran Çocuklarda Allerjen Dağılımı

Gaziantep Yöresinde Kronik Öksürük Şikayeti İle Başvuran Çocuklarda Allerjen Dağılımı Gaziantep Yöresinde Kronik Öksürük Şikayeti İle Başvuran Çocuklarda Allerjen Dağılımı Nilgün Çöl ARAZ Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Gaziantep ÖZET Amaç:

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

Alerjik Astımlı Çocukların Klinik Özelliklerinin ve Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi

Alerjik Astımlı Çocukların Klinik Özelliklerinin ve Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi Klinik Araştırma Alerjik Astımlı Çocukların Klinik Özelliklerinin ve Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi Mehmet KILIÇ a1, Erdal TAŞKIN 2 1 Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Alerji İmmünoloji Bilim

Detaylı

Çocukluk Çağı Astımında İnhalan Allerjenlerin Cinsi ile Astım Şiddeti ve Prognozu Arasındaki İlişki

Çocukluk Çağı Astımında İnhalan Allerjenlerin Cinsi ile Astım Şiddeti ve Prognozu Arasındaki İlişki Araştırma Çocukluk Çağı Astımında İnhalan Allerjenlerin Cinsi ile Astım Şiddeti ve Prognozu Arasındaki İlişki M. KILIÇ*, D.U. ALTINTAŞ**, S. GÜNEŞER KENDİRLİ**, M. YILMAZ**, G. BİNGÖL KARAKOÇ**, A. İNAL**

Detaylı

Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık olduğu bilinmektedir. Ayrıca:

Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık olduğu bilinmektedir. Ayrıca: EGZAMA Atopik Dermatit; Egzema; Egzama derinin dış tabakasının kronik iltihabıdır. Hastalık bebekler ve çocuklarda sık görülür, yaşla azalır, nadiren erişkinlerde de görülür. Atopik dermatit de denir,

Detaylı

Ankara da Düşük Gelir Seviyeli Bir Bölgede İlkokul Çocukları Ebeveynlerinin Astım Anketi ile Değerlendirilmesi

Ankara da Düşük Gelir Seviyeli Bir Bölgede İlkokul Çocukları Ebeveynlerinin Astım Anketi ile Değerlendirilmesi J Pediatr Res 2016;3(3):139-43 DO I: 10.4274/jpr.88597 Orijinal Araştırma / Original Article Ankara da Düşük Gelir Seviyeli Bir Bölgede İlkokul Çocukları Ebeveynlerinin Astım Anketi ile Değerlendirilmesi

Detaylı

ALERJİK RİNİTLİ OLGULARIMIZDA SEMPTOMLAR VE CİLT TESTİ İLE SAPTANAN ALERJENLERİN DAĞILIMI

ALERJİK RİNİTLİ OLGULARIMIZDA SEMPTOMLAR VE CİLT TESTİ İLE SAPTANAN ALERJENLERİN DAĞILIMI KLİNİK ÇALIŞMA ALERJİK RİNİTLİ OLGULARIMIZDA SEMPTOMLAR VE CİLT TESTİ İLE SAPTANAN ALERJENLERİN DAĞILIMI Dr. Erol KELES, Dr. Turgut KARLIDAĞ, Dr. Hayrettin Cengiz ALPAY, Dr. Abdulvahap AKYİĞİT, Dr. İrfan

Detaylı

Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Solunum Sistemi Semptomlu Hastalarda Atopi Ne Zaman Araştırılmalı?

Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Solunum Sistemi Semptomlu Hastalarda Atopi Ne Zaman Araştırılmalı? Araştırma/Research Article Kor Hek. 2008; 7 (2):153-158 Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Solunum Sistemi Semptomlu Hastalarda Atopi Ne Zaman Araştırılmalı? [When Atopic Research must be Done in Respiratory

Detaylı

Atopik çocukların ebeveynlerinde allerjen deri duyarlılıklarının durumu ve klinik özellikler ile ilişkisi

Atopik çocukların ebeveynlerinde allerjen deri duyarlılıklarının durumu ve klinik özellikler ile ilişkisi Asthma Allergy Immunol 2011;9:86-91 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Atopik çocukların ebeveynlerinde allerjen deri duyarlılıklarının durumu ve klinik özellikler ile ilişkisi Status of skin reactivity to allergens

Detaylı

Kronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı

Kronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Kronik Öksürük Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Epidemiyoloji Polikliniklerde en sık 5. şikayet %88-100 neden saptanıyor Spesifik tedavi

Detaylı

BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER*

BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER* BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER* Emine BARAN 1, M. Esin OCAKTAN 2, Sabahattin KOCADAĞ 1, Ayşe YILDIZ 3, Recep AKDUR 4 1 Araş. Gör. Dr. Ankara Üniversitesi

Detaylı

Hatay'ın Payas Kasabasındaki Okul Çağındaki Çocuklarda Alerjik Hastalıkların Prevalansı ve Astımı Etkileyen Faktörler

Hatay'ın Payas Kasabasındaki Okul Çağındaki Çocuklarda Alerjik Hastalıkların Prevalansı ve Astımı Etkileyen Faktörler Hatay'ın Payas Kasabasındaki Okul Çağındaki Çocuklarda Alerjik Hastalıkların Prevalansı ve Astımı Etkileyen Faktörler PREVALENCE OF ALLERGIC DISEASES AND FACTORS EFFECTING ASTHMA AMONG SCHOOL-AGED CHILDREN

Detaylı

Tokat bölgesinde astım hastalarında prik test duyarlılığı ve duyarlılığın solunum fonksiyon testleri ile ilişkisi

Tokat bölgesinde astım hastalarında prik test duyarlılığı ve duyarlılığın solunum fonksiyon testleri ile ilişkisi Asthma Allergy Immunol 2009;7:44-51 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Tokat bölgesinde astım hastalarında prik test duyarlılığı ve duyarlılığın solunum fonksiyon testleri ile ilişkisi Skin prick test sensitivity

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor

K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor M. H. J. Knapen & L. J. Schurgers & C. Vermeer Özet K vitamini kemik metabolizmasını düzenleyen

Detaylı

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır. Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Detaylı

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya

Detaylı

Okul öncesi dönemde ağır hışıltı atağı ile ilişkili risk faktörleri

Okul öncesi dönemde ağır hışıltı atağı ile ilişkili risk faktörleri doi: 10.5505/abantmedj.2015.80775 Abant Medical Journal Orijinal Makale / Original Article Volume Cilt 4 Issue Sayı 1Year Yıl 2015 Okul öncesi dönemde ağır hışıltı atağı ile ilişkili risk faktörleri The

Detaylı

ASTIMDA YENİ BİYOLOJİK AJANLAR. Doç. Dr. İnsu Yılmaz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD

ASTIMDA YENİ BİYOLOJİK AJANLAR. Doç. Dr. İnsu Yılmaz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD ASTIMDA YENİ BİYOLOJİK AJANLAR Doç. Dr. İnsu Yılmaz Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD Astım-Yeni biyolojik tedaviler Omalizumab (Anti-IgE) Mepolizumab

Detaylı

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ* İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 25 TÜRKİYE DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 Mart 2008 S:25-30 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

Detaylı

Astım Epidemiyolojisi, İnsidans Artıyor Mu?

Astım Epidemiyolojisi, İnsidans Artıyor Mu? 158 Derleme Review Astım Epidemiyolojisi, İnsidans Artıyor Mu? Epidemiology of Asthma, Is the Incidence Rising? Dr. Fatma ERBOY, Dr. Bülent ALTINSOY Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları

Detaylı

İnek sütü, Yumurta, Fıstık, Buğday, Soya, Balık, Midye, Ceviz, Fındık, Susam alerjik reaksiyona en sık sebep olan gıdalardır.

İnek sütü, Yumurta, Fıstık, Buğday, Soya, Balık, Midye, Ceviz, Fındık, Susam alerjik reaksiyona en sık sebep olan gıdalardır. GIDA ALERJİSİ Gıda alerjisi gıda veya gıda katkı maddelerine karşı ortaya çıkan beklenmedik, aşırı alerjik reaksiyonlardır. Gıda alerjilerinin büyük kısmı en çok tüketilen gıdalara karşı oluşur. En sık

Detaylı

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek

Detaylı

Kahramanmaraş ilinde allerjik yakınmalar ile başvuran hastaların deri prick testi sonuçlarının değerlendirilmesi

Kahramanmaraş ilinde allerjik yakınmalar ile başvuran hastaların deri prick testi sonuçlarının değerlendirilmesi doi:10.5222/terh.2016.109 Araştırma Kahramanmaraş ilinde allerjik yakınmalar ile başvuran hastaların deri prick testi sonuçlarının değerlendirilmesi Evaluation of skin prick test results for patients with

Detaylı

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011 Dr. Serhat IŞIK 13.10.2011 TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD PARATİROİD TİROİD

Detaylı

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ N Emiralioğlu, U Özçelik, G Tuğcu, E Yalçın, D Doğru, N Kiper Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Genel Bilgiler Primer

Detaylı

The prevalences of allergic diseases symptoms among 6-7 yr old school children in Denizli

The prevalences of allergic diseases symptoms among 6-7 yr old school children in Denizli Araştırma Makalesi / Research Paper Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 46(3) : 145-150, 2007 Denizli deki 6-7 yaş okul çocuklarında allerjik hastalıklarının prevalansları The prevalences of allergic

Detaylı

Solunum Sistemi Mikrobiyotası. Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara

Solunum Sistemi Mikrobiyotası. Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara Solunum Sistemi Mikrobiyotası Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara NIH Human Microbiome Project (2007) Microbial communities in healthy controls and asthmatic airways

Detaylı

Ev Tozu Allerjisi Saptanan Hastaların Retrospektif Değerlendirmesi RETROSPECTIVE EVALUATION OF THE PATIENTS SENSITIZED WITH HOUSE DUST MITE

Ev Tozu Allerjisi Saptanan Hastaların Retrospektif Değerlendirmesi RETROSPECTIVE EVALUATION OF THE PATIENTS SENSITIZED WITH HOUSE DUST MITE Araştırma Ev Tozu Allerjisi Saptanan Hastaların Retrospektif Değerlendirmesi RETROSPECTIVE EVALUATION OF THE PATIENTS SENSITIZED WITH HOUSE DUST MITE Duygu ÖLMEZ, Arzu BABAYİĞİT, Nevin UZUNER, Özkan KARAMAN,

Detaylı

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD.

Dr. Nilgün Çöl Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Sosyal Pediatri BD. A N N E L E R İ N Ç A L I Ş M A D U R U M U N U N S Ü T Ç O C U K L U Ğ U D Ö N E M İ N D E B E S L E N M E M O D E L İ, H E M O G L O B İ N / H E M A T O K R İ T D E Ğ E R L E R İ V E V İ TA M İ N K U

Detaylı

Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği

Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği Türkiye 2012 Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 25 Nisan 2013-Antalya Çalışmalar PATENT HINT SALTURK PATENT 2 SALTURK 2 Amaç (Patent 2)

Detaylı

Kayseri deki 14-17 yaş öğrencileri arasında allerjik rinit prevalansı

Kayseri deki 14-17 yaş öğrencileri arasında allerjik rinit prevalansı Asthma Allergy Immunol 2010;8:163-169 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Kayseri deki 14-17 yaş öğrencileri arasında allerjik rinit prevalansı Allergic rhinitis prevalence among 14-17 years-old students in Kayseri

Detaylı

Sağlık çalışanlarında asemptomatik atopi sıklığı ve latent tüberküloz ile ilişkisi

Sağlık çalışanlarında asemptomatik atopi sıklığı ve latent tüberküloz ile ilişkisi Asthma Allergy Immunol 2013;11:43-48 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Sağlık çalışanlarında asemptomatik atopi sıklığı ve latent tüberküloz ile ilişkisi The frequency of asymptomatic atopy and relationship

Detaylı

Doç. Dr. Halil Coşkun. Dr. Hüseyin Kazim Bektaşoğlu

Doç. Dr. Halil Coşkun. Dr. Hüseyin Kazim Bektaşoğlu Doç. Dr. Halil Coşkun Dr. Hüseyin Kazim Bektaşoğlu GİRİŞ 2010 verilerine göre dünyada erişkinlerde (20-79 yaş) diabet prevalansı %6,4 (285 milyon). 2030 da bu oranın %7,7 ye (439 milyon) yükseleceği öngörülüyor.

Detaylı

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Öğr. Gör. Kenan KARAGÜL, Öğr. Gör. Nigar KARAGÜL, Murat DOĞAN 3 Pamukkale Üniversitesi, Honaz Meslek Yüksek Okulu, Lojistik Programı, kkaragul@pau.edu.tr

Detaylı

ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD

ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI Alzheimer hastalığı (AH) ilk kez, yaklaşık 100 yıl önce tanımlanmıştır. İlerleyici zihinsel işlev bozukluğu ve davranış değişikliği yakınmaları ile hastaneye yatırılıp beş yıl

Detaylı

%5 Her iki ebeveyn atopik

%5 Her iki ebeveyn atopik ALLERJİ TESTLERİ Dr.ALEV ÖKTEM Düzen Laboratuvarlar Grubu Allerji Allerji vücudumuzun bağışıklık sisteminin çevremizde bulunan ve zararlı olmayan bazı maddelere karşı, ki bunlara allerjen denir, aşırı

Detaylı

ALLERJİNİN NEDENİ NEDİR?

ALLERJİNİN NEDENİ NEDİR? Saman nezlesi tanımı yanlış isimlendirilmektedir. Çünkü saman bu olaya neden olmaz. Hastalık; akan / kaşınan burun ve göz, hapşırma, boğaz kaşıntısı ve burun, boğazda çok miktarda akıntıdan oluşmaktadır.

Detaylı