Merkez Strateji Enstitüsü. (d) Suriye İslami Cephesi (SİC) (El Cabhat el İslamiye el Suriye) (Feshedilmiş koalisyon)

Transkript

1 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum (d) Suriye İslami Cephesi (SİC) (El Cabhat el İslamiye el Suriye) (Feshedilmiş koalisyon) (I) Selefi Ahrar el Şam örgütü liderliğinde oluşturulan SİC, Aralık 2012'de kurulmuştur. ÖSO'dan ayrı olmasına karşın SÖC gibi ÖSO ile işbirliği yapmıştır. (II) Katar tarafından desteklenen örgüt, 160 kısa sürede gücünü artırmış, 2012 sonunda olan savaşçı sayısını Mayıs 2013'de 'e 162 çıkarmıştır. SİC, etkin olduğu dönemde; ülke çapında; özellikle de Idlib, Şam, Lazkiye ve Deyrizor'da askerî mevcudiyet göstermiştir. (III) Kasım 2013'de İslami Cephenin kurulmasıyla örgüt feshedilmiştir (Şekil 4.). 163 (e) İslami Cephe (İC) (El Cabhat el İslamiye) (I) Suriye Ulusal Konseyinden ayrılan yedi Selefi muhalif grubun liderliğinde, Kasım 2013'de kurulmuştur. 164 Bu örgütler daha önce SÖC'ün bünyesine olan; 1) SİC'in kuruluşunda olan Idlib kaynaklı Ahrar el Şam el İslamiye 2) Şam kaynaklı Ceyş el İslam 3) Idlib kaynaklı Şükr el Şam 4) Liva el Tevhid 5) Humus kaynaklı Liva el Hak 6) Lazkiye kaynaklı Ansar el Şam 7) Kürt İslam Cephesi'nden oluşmuştur (Şekil 4.). (II) Suudi Arabistan tarafından desteklenen örgütün, civarında kuvveti olduğu bildirilmiştir. 166 Önceki Selefi koalisyonlardan daha aşırıcı bir çizgi izleyen İC, ÖSO ile oldukça mesafelidir. Hatta İC ile Mücahidin Ordusu ve Suriyeli Devrimciler Cephesi kuvvetleriyle çatışmalar yaşanmıştır. Bununla birlikte İC'ye bağlı bazı unsurlar, rejim kuvvetlerine karşı zaman zaman ÖSO ile koordineli harekât icra etmektedirler. İŞİD'le mücadeleye girene kadar Suriye'nin en büyük askerî güçleri arasında görülen İC'nin bu örgütle mücadelesinde bazı unsurlarını IŞİD'e kaptırdığı bilinmektedir. 167 (f) Haraket Ahrar el-sham el-islamiye (Şam'ın İslami Hürleri Hareketi) (IC Bağlısı) (I) Ocak 2012'de İdlib'te kurulan örgüt, o yılın sonlarında, 11 "İslamcı" militan grupla birlikte tesis ettiği, Suriye İslami Cephesi vasıtasıyla güç kazanarak Kuzey Suriye'deki en etkin askeri güç halini almıştır. 168 Başlangıçta İdlib ile sınırlı harekât alanını ülke geneline yaygınlaştırmıştır 169. El Kaide ile yakın ilişkisi olan örgüt politik olarak daha sonra kurduğu, İslami Cephe'nin lideri konumundadır. 170 Ocak 2013'de küçük ölçekli üç grup (Haraket el-facr el-islamiye, Cemaat el-taliaa el-iislamiye ve Kataeb el-iman el-mukatila) örgüte katılmıştır. 171 Bu yapının ayrıca bir de Kürt kolu bulunmaktadır. 172 Liderliğini Şeyh Haşim el Şeyh (diğer adı Ebu Caber)'in 173 yaptığı örgüt, hasmı IŞİD gibi, Selefi, "Cihad"cı ideolojiyi benimsemiştir. Batı tipi devlet anlayışını reddeden örgüt benzerlerine görece ılımlı kabul edilmektedir. Örgütün zaman zaman ÖSO ile işbirliği yaptığı görülmüştür. 2013'te araları açılıncaya kadar örgütün El Nusra ve IŞİD ile yakın işbirliği olmuştur. Kasım 2013'ten itibaren IŞİD'le aralarında mevzi çatışmalar yaşanmıştır. 174 Örgüt Ocak 2014'te Cabat el Nusra ve İslami Cephe'nin diğer örgütleriyle birlikte IŞİD'in Rakka'dan uzaklaştırılması maksadıyla kurulan, Yüksek Askerî Komite'ye dahil olmuştur. 175 (II) Örgüt liderliği askerî gücünün 83 taburdan oluştuğunu beyan etmiştir. Bu sayının kişilik bir kuvvete karşılık geldiği değerlendirilmektedir. 176 Örgütün kuruluşunda ayrıca bir siber savaş birliği bulunmaktadır. 177 Örgütün bir diğer unsuru ise "Mekteb el-agatha" yardım kuruluşudur. Ülkenin 11 vilayetinde fiili olarak kuvvet bulunduran örgütün, Haziran 2013 itibariyle; İdlib, Hama, Halep, 33

2 Rakka, Deyrizor, Haseke ve Dera'da güçlü olduğu bilinmekte olup, 178 IŞİD'in güç kazandığı Rakka, Deyrizor ve Haseke'de bu etkinliğini aynı ölçüde muhafaza edemediği değerlendirilmektedir. Örgütün başlıca dış destekçisi Katar'dır 'de başlıca finansal kaynağının Şeyh Haccac el Acem olduğu açıklanmıştır. 180 (g) Ceyş el İslam (IC Bağlısı) (I) Eylül 2013'de Şam'da 50 civarında örgütün birleşmesiyle Zahran Allush'un liderliğinde kurulmuştur. Bu örgütlerden 30'u daha önce, Liva el İslam Birliği adı altında toplanmışlardı. 181 Ceyş el İslam, Aralık 2013'de 6 muhalif grupla birleşerek İslami Cephe'yi oluşturmuşlardır. 182 Örgütün lideri, Suudi Arabistan bağlantılı Zahran Elloş'tur. 183 (II) Ceyş el İslam, Şam'daki en güçlü gruplardan biridir. Özellikle de Şam'ın doğusundaki Ghouta kırsalında etkin olduğu bilinmektedir. 184 Örgütün askerî kuvveti hakkında ile arasında değişen- 185 çelişkili tahminler mevcuttur. Örgüt diğer 11 grupla birlikte muhalif İC'ye katılmamıştır. 186 Örgüt bünyesinde bulunan Liva el İslam örgütü gibi Suudi Arabistan'dan mali destek almaktadır. 187 Suudi Arabistan, Ceyş el İslam'ı El Kaide'nin Şam bölgesinde güç kazanmasına engel olmak maksadıyla desteklemekte olup, ABD ise örgütün Yüksek Askerî Konseyi tanıması için silah desteği sağlamaktadır. 188 (h) Şükr el Şam (IC Bağlısı) (I) Örgüt, Eylül 2012'de İdlib'de Cebel el Zavaiye bölgesinde, Şeyh Ahmed Ebu Isa tarafından kurulmuştur. Görece ılımlı Selefî 19 grubu kapsayan Suriye İslami Kurtuluş Cephesi Şükr el Şam liderliğinde oluşturulmuştur. Örgüt bu cephenin askerî bakımdan en aşırı ve en etkin unsurudur yılında örgütü aşırıcı kanadının Haraket Ahrar el-sham el-islamiye'ye katılması ile bir parçalanma yaşanmıştır. Şubat 2014'te IŞİD'le çatışmaya giren örgüt, Hama'da ağır bir yenilgiye uğramış, ardından IŞİD'le ateşkes imzalamıştır. 189 Örgüt ÖSO ile irtibatlı olmakla beraber bağımsız olarak harekât icra etmektedir. (II) Askerî gücü civarında olup, İdlip, Halep ve Şam civar bölgelerinde etkindir. 190 Örgütün başlıca dış destekçisi Katar'dır. 191 Silah ve teçhizatının kaynağını ağırlıklı olarak Esad Yönetiminden ele geçirilenler ile rüşvetle satın alınanlar oluşturmaktadır. 192 (i) Liva el Tevhit (IC Bağlısı) (I) Temmuz 2012'de 30 civarında muhalif grubun birleşmesiyle Ocak 2013'te Halep'te kurulmuştur. 193 Böylelikle şehrin bir bölümünü kontrol edebilen ilk örgüt olmuştur. 194 Kasım 2013'de lideri Abdül Kder Salih'in öldürülmesinden sonra örgüt yeni liderinin ismini açıklamamıştır. 195 (II) Liva el Tevhit'in arasında muharip kuvvetinin olduğu tahmin edilmektedir. 196 Liva el Tevhit, İdlib muharebeleri esnasında, muhtelif sınıf ve silahları kullanarak organize taarruzlar düzenleyebilme imkân ve kabiliyetine sahip olduğunu göstermiştir. 197 Başlangıçta daha ılımlı bir çizgi takip eden ve ÖSO içinde yer alan örgüt, daha sonra önce Suriye İslami Kurtuluş Cephesi'ne bu organizasyonun başarısız olması üzerine de Aralık 2013'de İslami Cephe'ye katılmıştır Kuruluşunda Suudi Arabistan'ın önemli etki olan 200 örgüte Katar tarafından mali destek sağlandığı rapor edilmiştir

3 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum (ı) Liva el Hak (IC Bağlısı) (I) Ağustos 2012'de Humus'ta kurulmuştur. 202 Esasen İslami motiveli bir örgüt olmasına karşın her kesimden taraftarı bulunmaktadır. 203 Örgüt 6 muhalif grupla birlikte, Aralık 2013'de İslami Cephe'ye katılmıştır. Örgütün siyasi lideri eski bir iş adamı olan Ebu Ratıb, askerî lideri ise eski bir hava indirme subayı olan Abdurrahman Suveis'tir. 204 (II) Humus bölgesindeki en etkin muhalif gruplardan biri olan Liva el Hak'ın askerî gücü bilinmemektedir. 205 Örgüt, İdlib'teki çatışmalarda, El Nusra ve Liva el Tevhit ile işbirliği yapmıştır. Örgüt Suudi Arabistan tarafından desteklenmektedir. 206 (j) Ansar el Şam (IC Bağlısı) (I) Örgüt Haziran 2012'de Lazkiye'de, tabur çapında askerî kuvveti olan 11 muhalif örgütün bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Örgütün kurucusu, Ebu Ömer, 207 askerî lideri Çeçen kökenli Ebu Musa el Şişani'dir. Ansar el Şam, daha çok insani yardım, eğitim ve öğretim faaliyetleriyle öne çıkmaktadır. 208 Askerî bakımdan çok güçlü olmamasına karşın, birleştirici özelliği nedeniyle İslami Cephenin kurucuları arasında yer almıştır. 209 (II) Ansar el Şam'ın 'den fazla muharip personeli bulunmaktadır. 210 Savaşçılarından çoğu Suriyelilerden oluşmaktadır. Ana karargahı Lazkiye'de olan örgüt özellikle Halep ve İdlip'te etkindir. 211 Örgüt, ÖSO ve IŞİD başta olmak üzere diğer muhalif gruplarla çatışmaktan özenle kaçınmaktadır. Suudi Arabistan'dan mali destek aldığı yönünde bazı kanıtlar mevcuttur. 212 (k) Kürt İslami Cephesi (IC Bağlısı): kişiden az bir kuvveti olan örgüt, başlangıçta, PYG'ye kaşı Suriye El Kaidesi ile birlikte mücadele vermiştir. Son dönemde, Suriye [Geçici] Kürt Hükûmetine katılmıştır. (l) Liva el Faruk (SÖC Bağlısı): 2011 Sonbaharında kurulan örgütün merkezi Humus'tadır. Örgüt, Idlib, Hama, Halep ve Şam'da etkindir. SÖC'e bağlı bir kuruluştur. Örgüt kaynakları civarında kuvvete sahip olduklarını açıklamışlardır. 213 Çok hızlı büyüyen örgüt kısa süre içinde parçalanmalar yaşamıştır. 214 Müslüman Kardeşler Örgütü tarafından desteklenen Faruk Tugayı (Taburları), ÖSO ile müttefik olup bazı yöneticileri YAK'ta görev yapmaktadır. 215 Örgütten ayrılan İslami Faruk Tugayı, Ömer Faruk Tugayı gibi gruplar aşırıcı kanada kaymıştır. 216 (m) Liva el Feth (SÖC Bağlısı): Halep, Haseke ve Rakka'da faaliyet göstermektedir. Cihatçı gruplara karşı, YAK saflarında yer almıştır. (n) Liva el İslam (SÖC Bağlısı): 2011'de kurulan Selefi örgüt, Şam çevresinde etkindir. (o) Ansar el İslam: 2001 yılında, El kaide irtibatlı, Kuzey Irak kökenli örgütün Suriye kolu, başlangıçta Ansar el Şam örgütü bünyesinde faaliyet gösteren yedi grubun birleşmesiyle Ağustos 2012'de Şam'da kurulmuştur. Halep muharebelerinde El Nusra ve İslami Cephe ile ittifak yapmıştır. 217 Ancak kısa süre sonra Suriye İslami Cephesine 35

4 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum ve Ahvad el Resul örgütüne katılımlar nedeniyle koalisyonda kopmalar yaşanmıştır. Örneğin son olarak, Şam batısında ve Golan bölgesinde etkin olan Furkan Tugayları örgütten ayrılmıştır. 218 Halihazırda örgütün başlıca üyeleri El Habib el Mustafa Tugayı ve Sahebe Tugaylarıdır. 219 Ansar el İslam örgütü 50 lideri, Ağustos 2014'te IŞİD'e katılmıştır. 220 (ö) Cabat el Nusra (I) Irak El Kaidesi lideri Ebu Bekir el Bağdadi'nin, Suriye'ye gönderdiği temsilcisi Ebu Muhammed el Golani tarafından 2011'de kurulan örgüt 221 ilk kez 24 Ocak 2012'de adını duyurmuştur. Başlangıçta, 6 Haziran 2012'de Şam'da 26 kişinin ölümüyle sonuçlanan bombalama olayı gibi terör eylemleriyle ile dikkat çeken Cabhat el Nusra, sonraları askerî harekât da icra edebilme yeterliliğine ulaşmıştır. El Nusra'nın kısa süre içinde askerî yeterliliğini artırmasında, aldığı dış yardımların büyük etkisi olmuştur. 222 Irak El Kaidesi, operasyonel bütçesinin yarısını El Nusra'ya tahsis ettiğini açıklamıştır. 223 Örgüt sivillere yönelik saldırıları nedeniyle, Aralık 2012'de ABD, 2014'te ise BM tarafından terörist örgütler listesine alınmıştır. 224 El Nusra, Kasım 2014'te İdlib yakınlarındaki Cebal el Zaviye bölgesinde, Muhalefetin ılımlı kanadını oluşturan ve ÖSO'ya yakınlığı ile bilinen Suriye Devrimci Cephesi ve Hareket Hazm örgütlerine karşı önemli askerî başarılar elde etmiş, bu gruplara bağlı kuvvetlerden bir kısmını kendi saflarına çekmiştir. 225 IŞİD'in Cabat el Nusra'nın ağırlıklı faaliyet alanı olan kuzey ve doğu Suriye'de bölgelerinde iç savaşa dahil olması sonrasında, iki örgüt arasında yaşanan gerilim, Mart 2014'te Nusara'nın personel kaybına varan çatışmalara dönüşmüştür. 226 El Nusra IŞİD ile mücadelesinde ÖSO ile müştereken harekât icra emiştir Yazında, IŞİD, El Nusra ve müttefiklerinin en önemli askerî üssü ve petrol kaynağı olan Deyrizor'u ele geçirmiştir. 228 Irak El Kaidesi'nin IŞİD'i reddetmesine rağmen son dönemde El Nusra'nın bazı unsurlarının bu örgütle yakın işbirliği içinde olduğu ve bir kısım savaşçısının IŞİD saflarına katıldığı saptanmıştır. 229 (II) Örgüt, IŞİD ile mücadelesi esnasında ve koalisyon kuvvetlerinin hava taarruzları neticesinde vermiş olduğu kayıplara rağmen halen Suriye'nin 13 vilayetinden 11'inde fiili olarak kuvvet bulundurmakta olup, özellikle Halep, Rakka, Deyrizor, Dera ve İdlib'te etkin olan örgütün civarında bir askerî gücü olduğu değerlendirilmektedir. 230 El Nusra, IŞİD'ten sonra en fazla yabancı savaşçıya sahip olan örgüttür. 231 (p) Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) (I) 9 Mayıs 2013'de Irak El Kaide'sinin [Cabat] el Nusra ile birleşmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgütün lideri, Ebu Bekir El-Bağdadi'dir. Suriye harekât alanını El Nusra'ya tahsis eden El Kaide lideri Zavahiri'nin bu kararının hilafına faaliyet alanını Suriye'ye taşıyan IŞİD, bu örgütle başlangıçta çatışmış ancak son aşamada uzlaşmayı başararak faaliyet alanını genişletmiştir. Başlangıçta kişilik kuvvetine karşın, Irak ve Suriye yönetimleri tarafından tarafından dışlanan Sünni nüfusun desteğini sağlamayı başaran örgüt, Irak'taki muharip sayısını 'e Suriye'deki savaşçı sayısını ise 'e çıkarmıştır. (II) Irak'ta Haziran-Temmuz 2014 aylarında Anbar, Felluce, Ramadi ve diğer bazı bölgelerin ele geçirilmesinde ve kuzeydeki Erbil ve Dohuk'u tehdit eden bir konuma kolaylıkla yükselmesi, örgüte bu kazanımlarını Suriye'ye aktarabilme imkânını bahşetmiştir. 232 Temmuz ve Ağustos (2014) aylarında, 36

5 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum Rakka'yı ele geçiren örgüt, Suriye İç Savaşı'ndaki stratejik dengeyi değiştiren operatif seviyede bir kırılmayı gerçekleştirmiştir. (II) IŞİD halihazırda, Suriye'nin kuzey ve doğusunda, Rakka, Deyrizor ve Haseke vilayetlerinde kontrolü elde bulundurmakta olup Şam civarında ve orta-kuzey kesimde PYD'nin elinde bulundurduğu, Kobani/Ayn el Arab'ta varlığını tesis etmeye çalışmaktadır. Esasen ağırlıklı orak Irak'lı Sünni gruplardan desteklenen ve bu ülkedeki üslerinden güç alan örgüt, Suriye İç Savaşı'nda kısa süre içerisinde dengeleri lehine değiştirmeyi, aşırıcı örgütleri kendi komutası altında toplamayı başarmıştır. (IV) Eylül 2014'de Irak Hükûmetinin talebi üzerine ABD önderliğinde oluşturulan koalisyonun 8 Ağustos 2014'ten itibaren, önce Irak'ta müteakiben de Suriye'de icra ettiği hava harekâtı neticesinde örgütün özellikle kuzey ve batı istikametinde ilerlemesi kısmen de olsa durulmuştur. (V) Örgütün ABD ve Koalisyon ülkelerinin 8 Ağustos tan itibaren icra ettikleri hava harekâtı ile Irak güvenlik kuvvetleri, peşmergeler, Şii milisler ve PYD/PKK unsurları ile çatışmalarda Aralık 2014 itibariyle civarında militan kaybettiği, 30 tank ve 70 civarında zırhlı, 700 civarında diğer aracının tahrip olduğu kıymetlendirilmektedir. Örgüt hava harekâtında vurulan petrol tesisleri nedeniyle gelirlerinin yüzde 70 ni kaybetmiştir. 233 (VI) ABD ve Koalisyon liderliğinde IŞİD e karşı yapılan harekât Suriye de Esad Yönetimine doğrudan ve dolaylı olarak fayda sağlamaktadır. (r) Yekineyen Parastina Gel (YPG-Halk Koruma Birlikleri) (I) PKK'nın Suriye kolu olan ve Liderliğini Salih Müslim'in yaptığı Kürt Demokratik Birlik Partisi (PYD)'nin silahlı örgütü 2004'te Kamışlı'da kurulmuştur. Bu dönemde, civarında kuvveti olan örgüt, 2012 yazında Esad Yönetimi ile ittifak yaparak rejim kuvvetlerinin bölgeden çekilmesinin ardından bir güç olarak ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda, Afrin, Kobani ve Cezire bölgelerini kapsayan bir [geçici} hükûmet kurmuştur. 234 PYD, Suriye deki iç savaştan, Türkiye de PKK nın ateşkes ve çözüm sürecinde kuvvet kaydırma imkânından ve IŞİD tehdidinden dolayı yerel ve uluslararası destekten istifade ile gücünü önemli ölçüde artırmıştır. PYD nin silahlı militan sayısının civarında olduğu iddia edilmektedir. 235 (II) PYD'nin saf değiştirerek SMK'ya dahil olmasının ardında ise örgüt, Halep'te rejim kuvvetleriyle çatışmaya girmiştir. IŞİD'in kuşatmasına maruz kalan Ayn el Arab/Kobani'nin savunulması maksadıyla, Irak Peşmergelerinden Türkiye üzerinden destek almıştır. Kobani saldırıları ve ABD liderliğindeki "Eğit ve Teçhiz Et" projesi, bölgedeki muhtelif Kürt grup ve aşiretlerinin PYD liderliğindeki hükûmete katılmalarına neden olmuştur. (III) IŞİD'in Irak'tan aldığı güçle Suriye'de askerî ve siyasi dengeyi lehine değiştirdiği gibi, PYD'de PKK ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetiminden aldığı destekle bölgesinde siyasi başarı elde etmiştir. Suriye İç Savaşı'nda, askerî yetersizliklerine karşın, fiilen de olsa, "devletini" kuran ilk grup PYD olmuştur. Bu koalisyon içinde şimdilik yer alan diğer Kürt grupların tasfiye veya asimilesi ise sadece bir süreç meselesidir. 37

6 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum c. Yeterlilik Ölçütleri Bakımından Değerlendirme (1) Savaşma Azim ve İrade Yeterliliği (a) İslami Cephe, El Nusra ve IŞİD gibi "cihatçı" gruplar ile YPG'nin savaşma azim ve iradesi, ideolojik tabanlarından ve güçlü liderlikten beslenmektedir. ÖSO, yerel komutanların öne çıkarıldığı Yüksek Askeri Konsey (YAK) yapılanması ile önceki liderlik zafiyetini büyük ölçüde gidermiştir. (b) Gelinen aşamada, muhalif gruplar, Esad Yönetiminin marjinal bir güce indirgenmedikçe toplu katliamlara maruz kalacaklarına inandıklarından savaşma azimlerini muhafaza etmektedirler. (c)yapısal olarak ise, ÖSO'nun savaşma azim ve iradesi dış yardımlar ve bölgesel komutanlıkların sahip olduğu kadardır. Aşırıcı grupların savaşma azmi sahip oldukları dış destekten çok Sünni tabandan ve Irak'taki Sünnilerden sağladıkları desteğe bağlıdır. Kürt grupların savaşma azmi ise Irak, Türkiye ve Batı'dan sağladıkları desteğe bağlıdır. (ç) Muhalefetin savaşma azim ve iradesine ilişkin en büyük hassasiyet, farklı grupların ortak harekât icra ettikleri durumlarda yaşanmaktadır. Mayıs-Haziran 2013'te El Kusayr; Ağustos 2013 ve Haziran 2014'te Lazkiye örneklerinde olduğu üzere, baskı altında muhalifler arasındaki işbirliği parçalanabilmektedir. (2) Beka Yeterliliği: Muhalif grupların tamamı, dış destek almadıkça; ikaz, ihbar, istihbarat imkân ve kabiliyetinden yoksundur. Bu unsurların hava savunması zafiyeti nedeniyle de tesis ve kuvvet koruma kapasitesi düşüktür. Sektörel kurtarılmış bölgeler dışında büyük yerleşim alanlarında istikrarlı bir şekilde hakimiyet tesis edememektedirler. Bununla beraber, muhalif grupların, kırsal kesimlerde beka yetenekleri mevcuttur. ISİD haricindeki muhalif gruplar, beka yeteneklerini destekleyecek öz mali kaynaklardan yoksundur. (3) Komuta Kontrol, Sevk ve İdare Yeterliliği: (a) IŞİD dışındaki grupların komuta ve kontrol imkân ve kabiliyetleri, ancak kısıtlı kapsamdaki harekâtı destekleyebilecek seviyededir. Ülkenin vilayetleri arasında zayıf bir koordinasyon mevcut olup merkezi olarak sevk ve idare edilememektedir. Bununla beraber, muhalif grupların, süreç içerisinde, şehir muharebelerinde müştereken harekât icra etme yeteneklerini geliştirdikleri görülmüştür. YAK yapılanması, ülke çapında bir komuta ve kontrol imkânı sağlamamaktadır. Muharebeler, operasyonlar ve lojistik konular muhalif gruplar arasında yapılan görüşmeler ile belirlemektedir. 236 (b) Kısıtlı bölgede harekât icra etmesine karşın, YPG, terör örgütünden milis gruplarına geçiş sürecinde bulunması nedeniyle nizami harekâtın ihtiyaçlarını yerine getirebilecek komuta ve kontrol yeterliliğine sahip değildir. (4) Hareket ve Manevra Kabiliyeti Yeterliliği: (a) ÖSO da dahil olmak üzere mahalli grupların hareket ve manevra kabiliyeti zayıftır. Esad Yönetimi'nin ulaştırma ve iletişim hatları üzerindeki genel hakimiyeti, muhalefetin bu kapsamdaki kısıtlılığının sebeplerinden biri olduğu kadar sonucunu da oluşturmaktadır. (b) Koalisyon hava harekâtı neticesinde ciddi kayıplar vermesine karşın 237 IŞİD, bu kapsamdaki imkân ve kabiliyetini belirli ölçülerde de olsa muhafaza etmektedir. Irak sınırından itibaren Rakka'ya 38

7 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum kadar olan bölgedeki güzergaha hakim olan IŞİD, doğu harekât bölgesinde önemli ölçüde manevra kabiliyeti üstünlüğünü haizdir. Bu imkân ve kabiliyet örgüte, Irak ve Suriye'deki kazanımlarını karşılıklı olarak bir ülkeden diğerine aktarabilme olanağı sağlamaktadır. (5) Harp Silah ve Araçları, Ateş Gücü ve Desteği Yeterliliği: (a) YAK yapılanmasından sonra ÖSO'ya bağlı unsurlar da dış yardım ve desteğe ulaşmaya başlamışlardır. 238 Büyük çaplı bir harekât için gerekli olan ateş desteği yetersiz olan ÖSO'nun yegane birliği, Güney Cephe'deki 1'inci Topçu Alayıdır. Bu birliğin ise hareket kabiliyeti ve lojistik sınırlılıklar nedeniyle etkin kullanım imkânı kısıtlıdır. Mevcut durumda, muhalefetin harp silah ve araçlarındaki zafiyeti azaltmak maksadıyla, Esad Yönetimine ait silah depolarına olan saldırılarını yoğunlaştırdığı görülmektedir. (b) Yerel cihatçı gruplar, ÖSO'nun önceki yapılanmasında sahip oldukları konum vasıtasıyla dış yardımların büyük kısmına sahip olmuşlardır. Bu gruplar, gelişmiş tanksavar ve piyade ateş destek silahlarına sahiptir. (6) Muharebe Hizmet Desteği Yeterliliği (a) Muhalif grupların yerleşik bir lojistik sistemi bulunmamaktadır. Muharebe hizmet desteğindeki yetersizlikler, Lazkiye muharebelerinde olduğu üzere uzun süreli çatışmaların başarısızlıkla sonuçlanmasına ve ele geçirilen yerlerin muhafaza edilememesine neden olabilmektedir. 239 İkmal bütünüyle dış yardımlara bağlıdır. (b) Silah altına alınabilir personel bakımından sorunu bulunmayan muhalif grupların, yetişmiş muharip personel ve eğitim ihtiyacı büyüktür. ABD liderliğinde bölge ülkelerinin katılımıyla başlatılan "Eğit ve Teçhiz Et" programının kısa erimde muharebe sahasının ihtiyaçlarını karşılama ve mevcut dengeyi değiştirebilme imkânı bulunmamaktadır. (c) Muhalif kuvvetlerin günde ortalama 100 personel kaybı vardır Sünni erkek nüfusun silah altına alınabilir mevcudu 'dır. 39

8 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum Tarafların Mukayesesi a. Tarafların Kuvvetli ve Zayıf Tarafları (1) Esad Yönetiminin Kuvvetli Tarafları: Savaşma azim ve iradesi, beka yeterliliği, hareket ve manevra kabiliyeti, harp silah ve araçları bakımından yeterlidir. Komuta kontrol, sevk ve idare, yetişmiş personel bütünlemesi ve muharebe hizmet desteği bakımından asgari yeterli seviyededir. (2) Esad Yönetiminin Zayıf Tarafları: Sınırlı insan ve malzeme kaynağıyla iç savaşı uzun süre devam ettirebilme kapasitesi kısıtlıdır. (3) Muhalif Grupların Kuvvetli Tarafları: Savaşma azim ve iradesi yeterli seviyededir. İnsan gücü kaynağı nedeniyle harbi uzun süre devam ettirebilme kapasitesine sahiptir. Harp silah ve araçları bakımından gelişme kaydetmektedir. (4) Muhalif Grupların Zayıf Tarafları: Hareket ve manevra kabiliyeti ve komuta kontrol, sevk ve idare yeteneği belirli alanlarla sınırlıdır. Beka yeterliliği, yetişmiş personel bütünlemesi ve muharebe hizmet desteği, zayıftır. b. Yeterlilik Ölçütlerinin Ayrıntılı Mukayesesi Tablo 3. Tarafların Kuvvetli ve Zayıf Tarafları Yeterlilik Ölçütü 1 Savaşma Azim ve İradesi Esad Yönetimi Muhalif Gruplar a Liderlik Yeterli Yeterli b Olumsuz Güdülenme Çok İyi İyi c Olumlu Güdülenme (İdeoloji) Yeterli Çok İyi ç Muharip Kaynağı Kısıtlı Kısıtlı d Unsurlar Arasındaki Dayanışma İyi Yetersiz e Disiplin İyi Yetersiz f Eğitim İyi Yetersiz 2 Beka a Alarm, İkaz ve İhbar Sistemi Çok İyi Yetersiz b İstihbarat ve İstihbarata Karşı Koyma Çok İyi Yetersiz c Keşif, Gözetleme Çok İyi Yetersiz ç Baskın ve Sabotajlara Karşı Tedbirler Çok İyi Yetersiz d Düşman Silahlarından Korunma İyi Yetersiz Derecelendirme: 1 Çok İyi 2 İyi 3 Yeterli 4 Kısıtlı 5 Yetersiz 40

9 Tablo 3. Tarafların Kuvvetli ve Zayıf Tarafları (Devamı) Yeterlilik Ölçütü 3 Komuta Kontrol, Sevk ve İdare Esad Yönetimi Muhalif Gruplar a Komuta Kontrol, Tesis, Sistem ve Süreçleri İyi Yetersiz b Bilgi ve İletişim Sistem ve İmkanları İyi Yetersiz c Doğru ve Süratli Karar Verebilme Yeteneği İyi İyi ç İnisiyatif Geliştirebilme Yeteneği İyi Çok İyi 4 Hareket ve Manevra Kabiliyeti Dost Kuvvetlerin Hareket Kabiliyetini Artırma İyi İyi Hasım Kuvvetlerin Hareket Kabiliyetini Azaltma Yeterli İyi Bağımsız Olarak Harekât İcra Edebilme İyi Yetersiz Zırhlı Birlikler Çok İyi Yetersiz Motorlu Birlikler Çok İyi Yeterli İntikal İyi Yeterli Muharebenin İcrası Çok İyi İyi Hedef Ele Geçirme ve Muhafaza Edebilme Çok İyi Yetersiz Karşı Taarruz Yapabilme Çok İyi Yeterli 5a Harp Silah ve Araçları İyi Yeterli 5b Ateş Gücü ve Desteği Çok İyi Yeterli 6 Muharebe Hizmet Desteği Lojistik İkmal ve Bütünlemesi İyi Yetersiz Personel Seferberliği İyi İyi Derecelendirme: 1 Çok İyi 2 İyi 3 Yeterli 4 Kısıtlı 5 Yetersiz 41

10 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum Sonuç ve Değerlendirme a. Kuvvet Bakımından Değerlendirme (1)Esad Yönetiminin hava ve ateş gücü üstünlüğüne sahip olması, kara harekâtının seyrini stratejik seviyede etkilemektedir. Gayrinizami harekâtın gereklerine göre yeniden teşkil edilen rejim kuvvetleri, halihazırda başarıyla gerçekleştirmiş olduğu seferberlik sistemi ve mevcut muharebe gücüyle muhaliflere karşı üstünlük sağlamıştır. (2) Muhalif gruplar içinde askerî yeterliliği yüksek olan aşırıcı unsurların ÖSO'dan uzaklaştırılmasıyla doğan güç boşluğunun ılımlı, demokratik güçlerle doldurulması, dış yardımların artırılarak bu unsurlara yönlendirilmesini ve halihazırda uygulanandan daha büyük kapsamlı eğitim programlarını gerektirmektedir. Diğer taraftan, YAK yapılanmasıyla daha geniş bir tabana yayılan ÖSO'nun, halihazırda Esad Yönetiminin yanında yer alan unsurları yanına çekme imkânları artmıştır. (3) IŞİD'e karşı icra edilen koalisyon kuvvetleri harekâtı Esad Yönetiminin ve PYD'nin güç kazanmasına neden olmuştur. b. Mekan Bakımından Değerlendirme (1) Suriye İç Savaşı ana ulaştırma yollarının ve yerleşim merkezlerinin kontrolü üzerine yoğunlaşan bir yıpratma savaşına dönüşmüştür. Gelinen aşamada Esad Yönetiminin Sahil Şeridi, Şam ve civarından güç alan askerî harekâtının güney kuzey mihveri üzerindeki Humus, Hama, Halep ve Idlip mihverini ele geçirmeyi büyük ölçüde başardığını söylemek mümkündür. (2) Buna mukabil muhalif kuvvetlerin ülkenin doğusuna ve kuzeyine inhisar eden kontrolü taraflar arasındaki güç mücadelesi nedeniyle istikrar kazanmış değildir. ÖSO'nun Esad Yönetimine üstünlük sağlayabilme imkânı öncelikle IŞİD'in bertaraf edilmesinden ve bu örgüte bağlı unsurlardan ılımlı olanları kendi saflarına çekmesinden geçmektedir. IŞİD'in 'marjinalize' edilebilmesi ise Sünnilerin Irak yönetimi içinde kendilerine bir yer bulabilmelerine doğrudan bağlı görünmektedir. Bu ise ancak, doğru bir stratejinin istikrarlı olarak uygulanmasıyla mümkün olabilecektir. Görüldüğü üzere ÖSO'nun başarılı olabilmesi, çok sayıda şartın sağlanmasına bağlı olması, Esad Yönetimine durum üstünlüğü sağlamaktadır. (3) Operatif seviyedeki genel durum, Halep üzerindeki mücadelenin sonucunun iç savaşın seyrini önemli ölçüde etkileyebileceğini ortaya koymaktadır. Halep'in Esad Yönetiminin eline geçmesi halinde ise rejim kuvvetleri, kuzeyde Fırat Nehri'nin Ceylanpınarı'ndan Tabka Barajı (Rakka'nın 50 Km. kuzeyi)'na kadar olan kesimini doğrudan tehdit edebilecektir. Bu kesimin ele geçirilmesi halinde ise savunmasını doğal bir engele dayandırdığı gibi, Sünni nüfusu elektrik ve su kaynaklarından büyük ölçüde yoksun bırakabilecektir. c. Zaman Bakımından Değerlendirme (1) Suriye İç Savaşı uzun süreli bir yıpratma savaşına dönüştüğünden harbin sonucunu mevcut kazanımlarını devam ettirebilme yeteneği belirleyecektir. Esad Yönetiminin bu kapsamdaki kısıtlılıkları muhaliflere oranla daha fazlıdır. Bu nedenle, Esad Yönetimi, siyasi tabanını yeni bağlaşıklarla genişletmeksizin, mevcut kuvvetleriyle elinde bulundurduğu bölgeleri uzun bir süre korumakta ciddi güçlüklerle karşılaşacaktır. Bu nedenle, kuvvetlerini geniş bir alana yaymış olmanın verdiği zafiyet 42

11 Rapor-006 Suriye İç Savaşı'nda Askerî Durum nedeniyle uzun dönemde kuvvetiyle mütenasip bir alana geri çekilmesi kuvvetle muhtemeldir. Esad Yönetimi, dış yardımlara büyük ölçüde bağımlı olmasına karşın, güvenilir müttefiklere sahip olmanın avantajlarını kullanmaya uzun erimde de devam edecektir. (2) Halihazırda yerel liderlere dayanan ÖSO'nun güçlü bir liderlik etrafında toplanabilme olanağı siyasi gruplar arasındaki farklılıklar ve dış destekçilerin farklı beklentileri nedeniyle mümkün görünmemektedir. Bu durum, Esad Yönetiminin yenilgiye uğratılması durumunda bile muhalif grupların parçalı bir yapıyı aşamayacaklarını ortaya koymaktadır. Diğer taraftan Irak'taki Sünni kesimden güç almayan ve kendi kendine yeterli kaynaklara sahip olmayan bir coğrafyada oluşturulacak bir yapılanmanın Suriye'de uzun süre ayakta kalması zordur. (3) PYD'nin üç kanton arasındaki kopukluğu ortadan kaldırması bir zaman ve güç meselesinden ibaret olmakla beraber, muhalif grupların kuzeye sıkışmışlığı kaçınılmaz olarak yeni bir Kürt-Arap çatışması yaratacaktır. ç. Sonuç: Tarafların orta erimde (3-5 yıl) doruk noktasına ulaşacakları, bu sürede ellerinde bulundurdukları bölgeler çerçevesinde Suriye'nin yeni siyasi haritasının oluşacağı, bu kapsamda mevcut koşulların devam etmesi halinde: (1) Esad Yönetimin asgari Şam ve sahil kesimi ile kuzeyde Hama'ya kadar olan bölgeyi elinde bulundurabileceği, (2) ÖSO'nun kuzeyde, Idlib, Halep ve Rakka'ya kadar olan kesimde kantonlar oluşturabilceği, (3) Halihazırda İslami Cephe şemsiyesinde yer alan gruplar ile IŞİD'in birleşerek ülkenin doğu kesimlerini elinde bulundurabileceği (4) PYD'nin; dış desteğin artarak devam edeceği ve Türkiye nin PKK ile mevcut etkileşiminin değişmeyeceği varsayımına bağlı olarak, mevcut kantonlarını idame ettirebileceği sonucuna ulaşılmaktadır. 43

12 Notlar: 1. Genel Siyasi Durum 2 Syrian Regime Being Aided from 12 Countries, Foreign Policy, 15 Mart 2013, 3 Council of Ministers (Syria), Wikipedia, 4 Suriye nüfusunun; % 8-10'u oluşturan Hristiyan (Ortodoks, Nasturî, Katolik), % 3'ünü oluşturan Dürzi, Musevî ve Yezidî, % 74'ünü oluşturan Sünni halk ile % 7-9'unu oluşturan Kürt, Ermeni ve diğer etnik gruplara mensup halkın bir kısmı Esad Yönetimine destek vermektedir. 5 OSC Raporu LIR , Syria: regime exploiting humanitarian crisis to win truce deals, gain ground, 11 Haziran 2014, 6 Lori Plotkin Boghardt, "Saudi Funding of ISIS", The Washington Institute, 23 Haziran Lori Plotkin Boghardt, "Qatar and ISIS Funding: The U.S. Approach", The Washington Institute, Ağustos Lori Plotkin Boghardt, "The Terrorist Funding Disconnect with Qatar and Kuwait", The Washington Institute, 2 Mayıs "PYD Announces Surprise Interim Government in Syria s Kurdish Regions", Rudaw, 13 Ekim Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, An Enhanced Train-and-Equip Program for the Moderate Syrian Opposition, The Washington Institute for Neareast Policy, Genel Askerî Durum yılında rejim kuvvetlerinden ele geçirilen bir harita, Şam'ın yarısının muhaliflerin kontrolünde olduğunu göstermekteydi. Nikolaos van Dam, The Struggle for Power in Syria: Politics and Society under Asad and the Ba th Party, New York: I.B. Tauris & Co Ltd, 2011, s IŞİD hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. (E) Tuğg. Oktay Bingöl ve Dr. Ali Bilgin Varlık, Raporu-002: IŞİD e Karşı Operasyonun Boyutları: Stratejiler, Riskler, Öneriler,, Deyrizor-Rakka mihveri, IŞİD in ilan ettiği İslam Devleti nin Irak-Suriye bütünlüğünü sağlaması, Irak-Suriye ana ulaşım istikametini kontrol etmesi ve Fırat ın her iki yakasını elde bulundurma imkânı vermesi nedeniyle IŞİD için stratejik önemi haizdir. Bkz. (E) Tuğg. Oktay Bingöl ve Dr. Ali Bilgin Varlık, Raporu-002: IŞİD e Karşı ABD ve Koalisyon Hava Harekâtının Değerlendirilmesi,, Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, Tarafların Amaçları ve Stratejileri 16 Joseph Holliday, Middle East Security Report 8: The Assad Regime, From Counterinsurgency to Civil War, Institute for the Study of War. Mart 2013, s. 7. Hafız Esad'ın Hama ayaklanmasında uyguladığı strateji hakkında bkz. Nikolaos van Dam, The Struggle for Power in Syria: Politics and Society under Asad and the Ba th Party, New York: I.B. Tauris & Co Ltd, 2011, s , 31-37, 98, 112, 114; Patrick Seale, Asad: The Struggle for the Middle East London:I.B. Tauris & Co, 1988, s. 327, 329; Kirk Campbell, Civil-Military Relations and Political Liberalization: A Comparative Study of the Military s Corporateness and Political Values in Egypt, Syria, Turkey and Pakistan, s Syria: Muslim Brotherhood Pressure Intensifies, Defense Intelligence Agency, May 1982, s Pressure Intensifies.pdf. 17 Joseph Holliday, Mart s , s. 7, 10, , s Ekim 2014 tarihinde Esad Yönetimine bağlı kuvvetlerin, Şam'ın Jabar bölgesinde muhtemelen kimyasal silah kullandığı rapor edilmiştir. Bkz. Jennifer Cafarella and Theodore Bell, Syria Update: October 10 - October 17, 2014, Innstitute for the Study of War, Joseph Holliday, The Struggle for Syria in 2011, Institute for the Study of War, Aralık 2011; Syria s Armed Opposition. ; Joseph Holliday, Mart 2013, s Joseph Holliday, Syria s Maturing Insurgency, Institute for the Study of War, Haziran 2012, s Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, Joseph Holliday, Mart 2013, s a.s. 44

13 26 a.s. 4. Esad Yönetiminin Askerî Durumu 28 Global Firepower, "Countries Ranked by Military Strength", International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2011, Londra: Routledge, 2011, s Elizabeth O Bagy, Christopher Harmer, Jonathan Dupree, Liam Durfee, Syrian Air Force and Air Defense Capabilities, Institute for the Study of War, Mayıs 2013, s ities%20brief_8may.pdf 31 Strategy Page, "Attrition: The Destruction Of The Syrian Air Force" 32 Richard Bennet, The Syrian Military: A Primer, Middle East Intelligence Bulletin, Ağustos/Eylül Skype'in Sürgündeki Suriye'li Generalle Mülakatı, Washington, DC, 19 Nisan Elizabeth O Bagy vd. 2013, s Richard Bennet, Ağustos/Eylül Joseph Holliday, Mart 2013, p , s Human Rights Watch, By All Means Necessary: Individual and Command Responsibility for Crimes against Humanity in Syria, Aralık 2011, s. 88; Sürgündeki Suriyeli generalle mülakat, Washington DC, 20 Mart, 2012'dan aktaran, Joseph Holliday, The Military Balance 2011, s Joseph Holliday, Mart 2013, s , s a.s.. 48 The Military Balance 2011, s Örneğin bkz. 70 percent of Sunni soldiers in Bashar s army are no longer working, Mokhtsar News, April, 10, Fallen Rebel Heroes Honored by Thousands in Idlib, YouTube video, February 7, 2012, 50 Anshel Pfeffer, Syrian Rebel Chief When Assad Falls, We Will Secure His Chemical Weapons, Haaretz, May 29, Joseph Holliday, Mart 2013, s Örneğin, 2012 Şubatında dört tümenden tugayların katılımıyla Zabadani'ye yönelik olarak yapılan harekâtta, ABD Savunma Bakanlığı sadece 40 civarında zırhlı aracın kullanıldığını saptamıştır. (ABD 'State Department' tarafından Suriye'nin Zabadani çecreindeki askerî yığınaklanması konulu görsel, Şubat 11-13, Benzer şekilde Mart ortalarında İdlib'te yapılan harekâta, 4'üncü ve 76'ncı Zırhlı Tümenlerden ve Özel Kuvvetler Komutanlığından alayların katıldığı harekâtta hava fotoğrafları 35'den az sayıda zırhlı araç tespit edilebilmiştir (ABD 'State Department' tarafından Suriye'nin İdlib'deki askerî yığınaklanması konulu görsel, Mart 11, /intell/library/imint/ syria-10.htm.). Kırk civarındaki zırhlı araç bir alay kuvvetindeki bir birlik için bile çok azdır. Ancak kara kuvvetlerinin yaşadığı lojistik kısıtlar dikkate alındığında bu durum şaşırtıcı görünmemelidir. Joseph Holliday, Mart 2013, s , s , s Michael Weiss, My interview with a defected Syrian soldier; plus, more leaked Syrian documents, The Telegraph, 9 Ağustos, Human Rights Watch, Aralık 2011, s. 30, İnsan Hakları Gözlemcileri mülakatlarında, bir nizami tugayın Özel Kuvvetler Komutanlığına bağlı 35'inci Öz.Kuv.A.'nın emrine verildiği saptanmıştır( Joseph Holliday, 2013, s. 12; Human Rights Watch, Aralık 2011, s. 20, 31, 36.) 58 Suriye Kara Kuvvetlerinden Özgür Suriye Ordusu saflarına geçen subayla, 4 Nisan 2012'de Washington, DC'de yapılan yapılan mülakat (Joseph Holliday, 2013, s. 13). 59 Anshel Pfeffer, 29 Mayıs, 2012; Human Rights Watch, Aralık, 2011, s Human Rights Watch, Aralık, 2011, s yılı boyunca 1'inci Zh.Tüm. kuruluşundaki birlikler Şam'ın güneyinde bulunan Kisvah'daki garnizonlarının 10 km. civarındaki operasyonlara iştirak etmelerine karşın, bunlardan 76'ncı Zh.Tug. bünyesinde teşkil edilen birlikler, İdlib'deki harekâta katılmışlardır. Bu harekâttaki acımasız uygulamalarından ötürü 76'ncı Zh.Tug.'a, 'ölüm tugayı' adı verilmiştir (Yerel Koordinasyon Komitesi Internet sayfası, 29 Temmuz, 2011; Yerel Koordinasyon Komitesi Internet sayfası, 45

14 lccsyria.org, 15 Kasım, 2012; Yerel Koordinasyon Komitesi Internet sayfası, lccsyria.org, 14 Kasım 2012; Suriye Devrim Koordinatörünün Birliği Facebook sayfası, facebook.com/monasiqoon, 15 Şubat 2012; They Burned My Heart: War Crimes in Northern Idlib during Peace Plan Negotiations, Human Rights Watch, Mayıs 2012, s. 7; Joseph Holliday, 2013, s. 14). 62 Human Rights Watch, Aralık, 2011, s a.s. 64 Nikolaos van Dam, The Struggle for Power in Syria: Politics and Society under Asad and the Ba th Party, New York: I.B. Tauris & Co Ltd, 2011, s. 115; Alain Chouet, L Espace Tribal Des Alaouties a l Epreuve du Pouvoir: La disintegration par le politique, Maghreb-Mashreq No. 147, 1995 ( 65 Alain Chouet, L Espace Tribal Des Alaouties a l Epreuve du Pouvoir: La disintegration par le politique, Maghreb-Mashreq No. 147, 1995 ( 66 Joseph Holliday ve Christopher Harmer, 2012, s a.s. 68, s The Military Balance 2011, s Joseph Holliday ve Christopher Harmer. 71 Sevil Küçükçoşkun, Syria fired more than 40 Scud missiles in two months, Hürriyet, 21 Şubat, Nikolaos van Dam, 2011, s ; The Military Balance 2011, s. 332; Joseph Holliday, 2013, s "The regime digs in", The Economist, 15 Haziran The Carter Center, Syria: Pro-Government Paramilitary Forces, 5 Kasım Salih, Syrian Shabiha and Their State; European Union, Council Implementing Regulation (EU) No 1151/2011, 14 Kasım, Liz Sly, Tensions among Alawites pose new challenge or Assad, Washington Post, 17 Ekim, Salih, Syrian Shabiha and Their State; STRATFOR, The Use of Mercenaries in Syria s Crackdown. 78 United Nations High Commissioner for Human Rights, Independent International Commission of Inquiry on the Syrian Arab Republic, 20 Aralık, 2012, s. 2; "Minority militias stir fears of sectarian war in Damascus, Reuters, 7 Eylül 2012; Joseph Holliday, 2013, s Treasury Sanctions Al-Nusrah Front Leadership in Syria and Militias Supporting the Asad Regime, U.S. Department of the Treasury, 11 Aralık Ruth Sherlock, Syrian rebels cut off Bashar al-assad s escape route, The Telegraph, 17 Aralık E.O , U.S. Department of Treasury, 10 Ağustos ISIS Iraq offensive could trigger Hezbollah to fill gap left in Syria, Daily Star, 16 Haziran Israel watches warily as Hezbollah gains battle skills in Syria, New York Times, 10 Mart Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, An Enhanced Train-and-Equip Program for the Moderate Syrian Opposition, The Washington Institute for Neareast Policy, Hezbollah and the fight for control in Qalamoun, Institute for the Study of War, 26 Kasım Leaked video: Iran guiding thousands of Shiite fighters to Syria, Christian Science Monitor, 23 Eylül 2013; From Qusair to Yabrud: Shiite foreign fighters in Syria, Al Monitor, 6 Mart From Karbala to Sayyida Zaynab: Iraqi Fighters in Syria s Shi a Militias, CTC Sentinel, 27 Ağustos Seeing their gains at risk, shiites flock to join militias, New York Times, 13 Haziran Department of the Treasury, Basın Açıklaması, 16 Şubat Elite Iranian unit s commander says his forces are in Syria, Washington Post, 16 Eylül Al Monitor bu sayıyı, , The Telegraph ise olarak vermektedir.( From Qusair to Yabrud: Shiite foreign fighters in Syria, Al Monitor, 6 Mart 2014; "Iran boosts support to Syria", The Telegraph, 21 Şubat Joseph Holliday, 2013, s , s , s. 7, Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, An Enhanced Train-and-Equip Program for the Moderate Syrian Opposition a Key Element of U.S. Policy in Syria and Iraq, The Washington Institute, Joseph Holliday, The Syrian Army: Doctrinal Order of Battle, Institute for the Study of War, Şubat, 2013, s Michael Eisenstadt ve Jeffrey White,

15 Joseph Holliday, Mart 2013, s Muhalif Grupların Askerî Durumu 104 Eric Schmitt and Mark Mazzetti, U.S. Intelligence Official Says Syrian War Could Last for Years, New York Times, 20 Temmuz 2013'den aktaran, Aron Lund, " The Non-State Militant Landscape in Syria", Combatting Terrorism Center in West Point, 27 Ağustos IHS Aerospace, Defence & Security, Analysis: Syria s Insurgent Landscape, Eylül 2013, s Congressional Research Service, Armed Conflict in Syria: Overview and U.S. Response. U.S. Congress, Washington, 9 Nisan 2014, s Charles Lister, "Syria s insurgency beyond Good Guys and Bad Guys, ForeignPolicy.com; Middle East Channel (blog), 20 Eylül 2013; Aron Lund, The Politics of the Islamic Front 1: Structure and Support, Carnegie Endowment for International Peace, Syria in Crisis (blog), 14 Ocak 2014'e atfen, Congressional Research Service, 9 Nisan 2014, s Joseph Holliday, Middle East Security Report 8: The Assad Regime, From Counterinsurgency to Civil War, Institute for the Study of War. Mart 2013, s Örneğin bu grubun önde gelenlerinden Mustafa Şeik Nisan 2012'de yaptığı açıklamada bu sayının civarında olduğunu, bir ay sonra diğer bir lider civarında olduğunu, [Kaynak: Anshel Pfeffer, Syrian Rebel Chief When Assad Falls, We Will Secure His Chemical Weapons, Haaretz, 29 Mayıs 2012 ( tercüme eden, Elizabeth O Bagy, 70 percent of Sunni soldiers in Bashar s army are no longer working, Mokhtsar News, 10 Nisan 2012.], Temmuz 2012'de daha önce Suriye Hava Kuvvetleri istihbaratında görevli olan bir başka lider bu sayının civarında olduğunu açıklamış, (Kaynak: Joseph Holliday, Middle East Security Report 8: The Assad Regime, From Counterinsurgency to Civil War, Institute for the Study of War. Mart 2013, s. 27.) bazı Türk ve ABD kaynaklarında ise muhalif güçlere katılanların civarında olduğu belirtilmiştir (Kaynak: Former Syrian Officer Says Ranks of Defectors Are Swelling, Al-Monitor, 10 Temmuz 2012; Ken Sofer, Next Steps in Syria: A Look at U.S. Priorities and Interests, Center for American Progress, 14 Ağustos 2012'den aktaran, Joseph Holliday, Middle East Security Report 8: The Assad Regime, From Counterinsurgency to Civil War, Institute for the Study of War. Mart 2013, s. 27.) 110 Reuters IHS Aerospace, Defence & Security, Eylül 2013, s Barrett, Richard, Foreign Fighters in Syria. Rapor. The Soufan Group, Haziran Web. 30 Haziran 2014, s IHS Aerospace, Defence & Security, Eylül 2013, s Barrett, Richard, Haziran 2014, s , s a.s. 117 Announcement of the Creation of the Free Syrian Army. Colonel Riad al-asaad, 29 Temmuz Aron Lund, 27 Ağustos Formation of the Joint Command for the Revolution s Military Council, YouTube, 29 Eylül Bu durumun an çarpıcı örneği Sahil Komutanlığında yaşanmıştır. Konsey tarafından atanan Tuğg. Hüseyin Kouliya, mahalli komutanlar tarafından CIA ve Suudi ajanı olmakla suçlanmış, bu komutanlar onun yerine Ahmet Rehal'i bölge komutanı olarak seçmişlerdir. Elizabeth O Bagy, Middle East Report 9, The Free Syrian Army, Institute for the Study of War, 2013, s a.s. 123 The Syrian National Initiative, Carnegie Middle East Center, 1 Kasım Elizabeth O Bagy, 2013, s. 15.; Albay Abdel Jabbar al-aqidi in Bab Salama ile6 Kasım, 2012'de yapılan mülakat. 125 Syrian revolutionary battalions united within five fronts, AlArabiya, 5 Kasım Elizabeth O Bagy, Mart 2013, s Rebhy, Abdullah, "Syrian opposition groups reach unity deal", Associated Press, 11 Kasım üyeli SMDK'nın 22 üyesi önceki Suriye Ulusal Konseyinden seçilmiştir. Bunlar: 47

16 Suheyr Atassi, Suriye Devrimi Genel Kurulu; Ömer İdlibi, Yerel Koordinasyon Komiteleri; Ahmet el-asi el-carbe, Suriye Devrimi Aşiretler Konseyi; Dr. Muhammed el-sabuni, Suriye Alimler Birliği; Dr. Sadık Celal el-azm, Suriye Yazarlar Birliği; Mustafa Sabbağ, Suriye İş Forumu; El-Haris Nebhah, Vatandaşlık Hareketi; Heysem el-malih, Suriye Devrimi Mütevelli Heyeti; Bessam Yusuf, Ma'an Hareketi; Yahya Gkab, Suriye Ulusal Demokratik Bloku; Halid Hoca, Türkmen Bileşeni; Ziyad el-hasan, Türkmen Bileşeni; Hüseyin Abdullah, Türkmen Bileşeni; Dr. Abdulhakim el-beşar, Ulusal Kürt Konseyi; Mustada Osso, Ulusal Kürt Konseyi; Muhammed Abdo Kido, Ulusal Kürt Konseyi; AbdulIlah Abdulmuen Fahed, Yerel Konsey, Humus; Mustafa Navaf elali, Yerel Konsey, Rakka; Rima Felihan, Yerel Konsey, Suveyda; Dr. Cevad Ebu Hatab, Yerel Konsey, Şam; Riyad el-hasan, Yerel Konsey, Deyr ez-zor; Musa Muhammed el-halid, Yerel Konsey, Kuneytıra; Şeyh Muaz el-hatib, Yerel Konsey, Şam; Ziyad Gassan, Yerel Konsey, Lazkiye; Muhammed Abdel Salam el-said, Yerel Konsey, Tartus; Dr. Muhammed Kaddah, Yerel Konsey, Dera; Adnan Rahmun, Yerel Konsey, İdlib; Celal Hancı, Yerel Konsey, Halep; Selahaddin Hamavi, Yerel Konsey, Hama; Muhammed Mustada Muhammed, Yerel Konsey, Haseke; Halid Ebu Salah, Ulusal Şahıslar; Yahya Kurdi, Ulusal Şahıslar; Ali Sadraddin el-beyanuni, Ulusal Şahıslar; Abdulkerim Bekkar, Ulusal Şahıslar; Necib Gadban, Ulusal Şahıslar; Tevfik Dünya, Ulusal Şahıslar; Ziyad Ebu Hamdan (Muntaha el-atraş'ı temsilen), Ulusal Şahıslar; Kemal Lebvani, Ulusal Şahıslar; Riyad Seyf, Ulusal Şahıslar; George Sabra, Ulusal Konsey; Abdulbasit Seyda, Ulusal Konsey; Muhammed Faruk Tayfur, Ulusal Konsey; Dr. Burhan Galyun, Ulusal Konsey; Nezir el-hakim, Ulusal Konsey; Semir Neşşar, Ulusal Konsey; Ahmet Ramazan, Ulusal Konsey; Cemal el-verd, Ulusal Konsey; Hüseyin es-seyyid, Ulusal Konsey; Halid Salih, Ulusal Konsey; Hişam Merve, Ulusal Konsey; Abdulahad Esatifo, Ulusal Konsey; Selim el-msalet, Ulusal Konsey; Necati Teyyara, Ulusal Konsey; Besam Ishak, Ulusal Konsey; Muti el-butayn, Ulusal Konsey; Halid el-nasır, Ulusal Konsey; Muhammed Sarmini, Ulusal Konsey; Dr. Luey Safi, Ulusal Konsey; Muhammed Khader Veli, Ulusal Konsey; Hannan el-belhı, Ulusal Konsey; Vasıl Şammari, Ulusal Konsey; Mişel Kilo. "Yeni Suriye Muhalefet Koalisyonu Listesi", YDH Haber, 12 Kasım Neil MacFarquhar and Hwaida Saad, Rebel groups in Syria make framework for military, New York Times, 7 Aralık Elizabeth O Bagy, Mart 2013, s Neil MacFarquhar and Hwaida Saad, 7 Aralık Statement on the formation of the Supreme Military Council Command of Syria, Carnegie Middle East Center, 15 Aralık Complete List of Names of the New Military and Civilian Command for the Free Syrian Army, Syria News, 12 Aralık Joseph Holliday, Syria s Maturing Insurgency, Middle East Security Report 5, Institute for the Study of War, Haziran Elizabeth O Bagy, Mart 2013, s Elizabeth O Bagy, Mart 2013, s Elizabeth O Bagy; Liz Sly, Defector Syrian General Will be Conduit for U.S. Military Aid to Rebels, Washington Post, 16 Haziran YAK'ın önceki Genelkurmay Başkanı İdris ile Suriye Muhalefeti Koalisyonu Başbakanı Muaz el Hatip ve Genel Sekreter Mustafa Sabbah arasında yakın işbirliği ve uyum, Sabbah başta olmak üzere koalisyonda yer alan Müslüman Kardeşler Örgütü taraftarlarının YAK'a hakim olacakları endişesini yaratmıştı. (Rania El Gamal and Andrew Hammond, Mistrust of Syria s Muslim Brotherhood lingers, Reuters, 12 Kasım 2012.) Aron Lund, "A Cour in the Supreme Military Council?", Carnegie, 17 Şubat Congressional Research Service, 9 Nisan 2014, s Formation of the Joint Command for the Revolution s Military Council, YouTube, 29 Eylül Charles Levinson, Leadership rifts hobble Syrian rebels, Wall Street Journal, 10 Eylül Central operations room directs every battle inside, Okaz News, 7 Ocak Elizabeth O Bagy, Mart 2013, s Bu bölümde ayrıca atıf yapılanlar dışındaki bütün bilgiler için kaynak: "The Moderate Rebels: A Complete and Growing List of Vetted Groups", Democratic Revolution, Syrian Style, 21 Ekim "Syria crisis: Guide to armed and political opposition" BBC 13 Aralık "Suriye Türkmen Ordusu resmi olarak açıklandı", Fars Haber Ajansı, 8 Ağustos

17 149 Aron Lund, "The Syria Revolutionaries Front", 13 Aralık Sinjab, Lina, "Syria crisis: Guide to armed and political opposition".bbc, 17 Ekim Aron Lund, 27 Ağustos "The Mujahedeen Army of Aleppo". Carnegie Endowment for International Peace. 8 Nisan "Syria crisis: Guide to armed and political opposition" BBC 13 Aralık Elizabeth O Bagy,. Mart 2013,s "Syria crisis: Guide to armed and political opposition" BBC 13 Aralık Karouny, Mariam. "Syria's Islamist rebels join forces against Assad". Reuters. 10 Kasım "Syria crisis: Guide to armed and political opposition" BBC 13 Aralık "The crowning of the Syrian Islamic Front". Foreign Policy Temmuz Aron Lund, "Freedom fighters? Cannibals? The truth about Syria s rebels". The Independent. 18 Haziran "The Structure and Organization of the Syrian Opposition", Center for American Progress. Americanprogress.org.14 Haziran "Syria crisis: Guide to armed and political opposition". BBC. 13 Aralık "Series of Syrian Muslim rebel brigades say they've unified under name of the 'Islamic Front'". Edmonton Journal. Associated Press. 22 Kasım "Al-Qaeda and ISIS: The Renunciation of Abu Bakr al-baghdadi", Al Akhbar, 4 Şubat Richard Hall "Factbox: Syria's rebel groups". Reuters. 9 Ocak Congressional Research Service, 9 Nisan 2014, s ABD Ulusal İstihbarat Ajansı Başkanı, Şubat 2014'te yaptığı açıklamada örgütü ülkedeki en etkin ilk üç grup arasında (diğer ilk iki grup; IŞİD ve El Nusra) saymıştır. Pellerin, Cheryl. "Intelligence Leaders Detail Global Threats to Senate Panel." U.S. Department of Defense. N.s., 11 Şubat Web. 22 Temmuz "Guide to the Syrian Rebels." BBC News., 13 Aralık Lund, Aron. "The Politics of the Islamic Front, Part 2: An Umbrella Organization." Carnegie Endowment for International Peace, 15 Ocak Web. 16 Temmuz Lund, Aron. "Syria's Salafi Insurgents: The Rise of the Syrian Islamic Front". Rapor. UI Occasional Paper 17, Mart Web. 22 Temmuz Lund, Aron. "The Politics of the Islamic Front, Part 5: The Kurds." Carnegie Endowment for International Peace. N.s., 30 Ocak Web. 10 Auğustos Örgütün ilk kurucularından eş-başkan, Ebu Ömer el Şami olarak da bilinen Ebu Halid el Suri, El Kaide lideri Ayman el Zavahiri'nin temsilcisi olarak kabul edilmiştir. 23 Şubat 2013'te -örgütün IŞİD'i sorumlu tuttuğu- örgüt karargahına yapılan bombalı saldırıda ölmüştür (Joscelyn, Thomas. "Syrian Rebel Leader Was Bin Laden's Courier, Now Zawahiri's Representative." The Long War Journal. Foundation for the Defense of Democracy, 17 Şubat Web. 18 Temmuz 2014). Ebu Halis el Suri'nin yerine geçen diğer eş-başkan Hasan Abboud (Ebu el Hasan/Ebu Abdullah el Hamavi) ise 9 Eylül 2014'te öldürülmüştür ("Competition among Islamists." The Economist. N.s., 20 Temmuz Web. 03 Temmuz 2014; Joscelyn, Thomas. "Head of Islamic Front, other senior leaders killed in explosion." Long War Journal. N.s., 9 Eylül Web. 24 Eylül "Ahrar-u Şam Halep'te saldırıyor" Aljazeera Türk, 8 Ekim "Mapping Militant Organizations: Ahrar al-sham", Standford University. 5 Kasım IHS Jane s Terrorism & Insurgency Centre; 13 Aralık 2013; "Competition among Islamists." The Economist. N.s., 20 Temmuz Web. 03 Temmuz Washington Post'a göre ise örgütün kuvveti arasındadır (Ignatius, David. "A Nightmare Group in Syria Could Target the United States." Washington Post. N.s., 13 Mayıs Web. 15 Temmuz

18 177 Zelin, Aaron, ve Charles Lister, "The Crowning of the Syrian Islamic Front." Foreign Policy. N.s., 24 Haziran Web. 18 Temmuz Zelin, Aaron, ve Charles Lister. 24 Haziran 2013; "Competition among Islamists." 20 Temmuz 2013; Hubbard, Ben. "Islamist Rebels Create Dilemma on Syria Policy." New York Times. N.s., 27 Nisan Web. 3 Temmuz Hassan, Hassan. "The Army of Islam Is Winning in Syria." Foreign Policy. N.s., 1 Ekim Web. 07 Ağustos Lund, Aron. "Holy Warriors." Foreign Policy (n.d.): n. pag. 15 Ekim Web. 18 Temmuz "Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık Lund, Aron. "The Politics of the Islamic Front, Part 1: Structure and Support." Carnegie Endowment for International Peace. N.s., 14 Ocak Web. 07 Ağustos "Missile Blast Wounds Syrian Rebel Commander: Activists", Reuters. N.s., 20 Şubat Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık Örneğin BBC'ye göre savaşçı sayısı 9.000, (Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık ), The Guardina'a göre (Black, Ian. "Syria Crisis: Saudi Arabia to Spend Millions to Train New Rebel Force." The Guardian. N.s., 08 Kasım Web. 07 Agustos Reuters'e göre ise birkaç bindir (Oweis, Khaled Yacoub. "Insight: Saudi Arabia Boosts Salafist Rivals to Al Qaeda in Syria." Reuters. N.s., 01 Ekim Web. 07 Agustos Oweis, Khaled Yacoub, 01 Ekim Hassan, Hassan. "The Army of Islam Is Winning in Syria." Foreign Policy. N.s., 1 Ekim Web. 07 Ağustos Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık 2013; Black, Ian, 08 Kasım Hassan, Hassan. "Front to Back." Foreign Policy. N. s., 4 Mart Web. 27 Temmuz IHS Aerospace, Defence & Security, Analysis: Syria s Insurgent Landscape, Eylül 2013, s. 3, 4. BBC'ye göre ise örgütün kuvveti arasındadır ("Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık. 2013). 191 Oweis, Khaled, and Erika Solomon. "Syria Islamists Unite as Faction-fighting Goes on." Reuters. N.s., 22 Kasım Web. 28 Temmuz Berman, Asher. "Rebel Groups in Jebel Al-Zawiyah." Backgrounders (26 Haziran 2011): 6. Institute for the Study of War. Web. 29 Temmuz Pannell, Ian. "Syria: Fear and Hunger amid Battle for Aleppo." BBC News. N.s., 29 Temmuz Web. 01 Ağustos Sinjab, Lina. "Guide to the Syrian Rebels." BBC News. N.s., 13 Aralık Web. 24 Temmuz Lund, Aron, 27 Ağustos Syzbala, Valerie. A Power Move by Syria's Rebel Forces. (Rapor). Institute for the Study of War, 22 Kasım Web. 24 Temmuz Sinjab, Lina. "Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık Roggio, Bill. "Al Nusrah Front Launches Joint Assaults with Numerous Syrian Rebel Groups." Long War Journal. Foundation for the Defense of Democracies, 31 Temmuz Web. 04 Ağustos Syzbala, Valerie. A Power Move by Syria's Rebel Forces. (Rapor). Institute for the Study of War, 22 Kasım Web. 24 Temmuz Lund, Aron. "Fighting in Aleppo, Resisting Geneva: An Interview With the Tawhid Brigade." Carnegie Endowment for International Peace. N.p., 2 Ocak Web. 30 Temmuz

19 199 "The Tawhid Brigade Joins the Syria Islamic Liberation Front, Tawhid Brigade veb sitesi, 10 Ocak Lund, Aron, "The Politics of the Islamic Front, Part 1: Structure and Support." Carnegie Endowment for International Peace. N.s., 14 Ocak "Syrian Air Raid Kills Rebel Commander in Aleppo: Activists." Reuters. N.s, 14 Kasım Web. 01 Ağustos Guide to the Syrian Rebels, 13 Aralık Lund, Aron. "Syria's Salafi Insurgents: The Rise of the Syrian Islamic Front." UI Occasional Papers (n.d.): 31. Swedish Institute of International Affairs, Mart Web. 7 Ağustos ag.e. 205 Guide to the Syrian Rebels." 13 Aralık Lund, Aron, 14 Ocak Hussein, Tam, "The Ansar Al-Sham Battalions." Carnegie Endowment for International Peace. N.s., 24 Mart Web. 07 Ağustos Lund, Aron, Mart Hussein, Tam, 24 Mart Lund, Aron, Mart Hussein, Tam. "The Ansar Al-Sham Battalions." Carnegie Endowment for International Peace. Ns., 24 Mart Web. 07 Ağustos Faruk Taburları sözcüsü, Yezid al-hassan ile yapılan mülakat, Skype, Haziran 2013'ten aktaran, Lund, Aron, 27 Ağustos Koalisyondan ilk kopuş, ilk liderin karıştığı seks skandalından sonra gereçekleşmiştir. Bunu iki büyük grubun ayrılması takip etmiştiri. Koalisyona bağlı küçük bir fraksiyonun liderinin kameralar karşısında Esad taraftarı olan bir ölünün etini yemesi ile örgüt dünya kamuoyunun dikkatini çekmiştir (Paul Wood, Face-to-Face with Abu Sakkar, Syria s Heart-Eating Cannibal, BBC, 5 Temmuz 2013'ten aktaran, Lund, Aron, 27 Ağustos 2013.). 215 Elizabeth O Bagy, Mart 2013,s "Syria crisis: Guide to armed and political opposition" BBC 13 December Aymenn Jawad Al-Tamimi, "Key Updates on Iraq s Sunni Insurgent Groups". Brown Moses Blog. 218 Statement about the Withdrawal of the Furqan Divisions from the Ansar al-islam Gathering, Furqan Divisions veb sitesi, 11 Nisan Lund, Aron, 27 Ağustos "Arutz Sheva, Jihadist Group Swears Loyalty to Islamic State" Middle East News 7 Kasım "Country Reports on Terrorism 2012." Bureau of Counterterrorism. U.S. Department of State, Mayıs Web. 03 Temmuz Joscelyn, Thomas. "Al Qaeda in Iraq, Al Nusrah Front Emerge as Rebranded Single Entity." Long War Journal. Foundation for Defense of Democracies, 9 Nisan Web. 03 Temmuz Joscelyn, Thomas. "Al Nusrah Front Leader Renews Allegiance to Al Qaeda, Rejects New Name." Long War Journal. Foundation for Defense of Democracies, 10 Nisan Web. 30 Haziran "Mapping Militant Organizations: Jabhat al-nusra", Standford University. 12 Kasım "Iraqi al-qaeda and Syrian group 'merge'",9 Nisan Web. 9 Nisan Gordon, Michael, and Anne Barnard. "U.S. Places Militant Syrian Rebel Group on List of Terrorist Organizations." New York Times. N.p., 10 Aralık Web. 3 Temmuz "Jihadists Edging out US Allies in Syria." BBC News. 4 Kasım Web. 9 Kasım Associated Press. "ISIL says it faces war with Nusra in Syria." Al Jazera. N.s., 8 Mart Web. 25 Haziran Congressional Research Service, 9 Nisan 2014, s

20 228 "Islamic State expels rivals from Syria's Deir al-zor - activists." Reuters. N.s., 14 Temmuz Web. 25 Eylül Lund, Aron. "Syria's al-qaeda Wing Searches for a Strategy." Carnegie Endowment for International Peace. N.s., 18 Eylül Web. 25 Eylül Branford, Nicholas. "After Foley murder, more jihadi threats to murder hostages." The Christian Science Monitor. N.s., 24 Ağustos Web. 25 Eylül IHS Aerospace, Defence & Security, Eylül 2013, s Barrett, Richard. Foreign Fighters in Syria. Rapor. The Soufan Group, Haziran Web. 30 Haziran (E) Tuğg. Oktay Bingöl ve Dr. Ali Bilgin Varlık, MSE Raporu-002, IŞİD e Karşı Operasyonun Boyutları: Stratejiler, Riskler, Öneriler,, , s (E) Tuğg. Oktay Bingöl ve Dr. Ali Bilgin Varlık, Raporu-005: IŞİD e Karşı Harekâtın (4 Aylık) Ara Dönem Değerlendirmesi,, , s "PYD Announces Surprise Interim Government in Syria s Kurdish Regions", Rudaw, 13 Ekim (E) Tuğg. Oktay Bingöl ve Dr. Ali Bilgin Varlık, Raporu-005:..." , s Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, An Enhanced Train-and-Equip Program for the Moderate Syrian Opposition, The Washington Institute for Neareast Policy, Bkz. (E) Tuğg. Oktay Bingöl ve Dr. Ali Bilgin Varlık, Raporu-005:..." , s "The Moderate Rebels: A Complete and Growing List of Vetted Groups", Democratic Revolution, Syrian Style, 21 Ekim Michael Eisenstadt ve Jeffrey White, "The Moderate Rebels: A Complete and Growing List of Vetted Groups", 21 Ekim