Ş e h i r g i b i b i r ç a r ş ı A b a z a a r l i k e a c i t y R e n k l i ç ö l l e r ü l k e s i : Ü r d ü n T h e l a n d o f c o l o u r f u l

Transkript

1 Ş e h i r g i b i b i r ç a r ş ı A b a z a a r l i k e a c i t y R e n k l i ç ö l l e r ü l k e s i : Ü r d ü n T h e l a n d o f c o l o u r f u l d e s e r t s : J o r d a n D a d a ş l a r y ü k s e k t e n u ç a c a k D a d a ş w i l l b e f l y i n g h i g h

2 İSTANBUL ARKEOLOJİ MÜZELERİ KOLEKSİYONUNDAN ÇİNİ MİHRAP Erken Osmanlı Dönemi çini sanatına hâkim olan renkli sır tekniği ile yapılmış, 1432 tarihli Karamanoğlu İbrahim Bey İmareti ne ait çini mihrap. Bitkisel ve geometrik bezemeli çini levhalardan oluşan mihrabın kitabe panosunda, nesih hatla Bakara Sûresi nin 255. (Ayet-el Kürsî) ayeti, kûfî hatla da 256. ve 257. ayetleri yazılıdır. Ana Sponsor İstanbul Arkeoloji Müzeleri TÜRSAB ın desteğiyle yenileniyor İstanbul Arkeoloji Müzeleri Osman Hamdi Bey Yokuşu Sultanahmet İstanbul Tel:

3 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

4 çindekiler Contents Sayı: 307 / Ocak 2011 Issue: 307 / 2011 January 12 Renkli çöller ülkesi: Ürdün The land of colourful deserts: Jordan 04 İzmir de turizm buluşması Tourism meeting in İzmir 22 Dünyanın sanat rehberindeki müze The museum in art directories of the world 08 Şehir gibi bir çarşı A bazaar like a city 18 Dadaşlar yüksekten uçacak Dadaş will be flying high 26 Balık keyfine Vira Vira for fish pleasure 30 Bademağacı Höyüğü nde (Antalya) yapılan tarihöncesi kazıları sona erdi - II Prehistoric excavations at Bademağacı Höyük (Antalya) have been completed - II 39 Efsane çift İstanbul da Legendary couple in İstanbul 42 Gökova nın akvaryumu: Akyaka Gökova s aquarium: Akyaka 48 Çok eğlenceli lüzumsuz bilgiler! Unnecessarrily entertaining notes! 50 Dünya standartlarında sağlık hizmeti Healthcare in world standards 53 İstanbul da Lübnan tatları Tastes of Lebanon in İstanbul 58 Boğaz da yeni bir adres A new address at the Bosphorus TÜRSAB TÜRK YE SEYAHAT ACENTALARI B RL taraf ndan ayl k olarak yay nlan r Published monthly by ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES ISSN Yerel Süreli Yay n/local Periodical TÜRSAB ad na Sahibi Owner on behalf of TÜRSAB Başaran ULUSOY Sorumlu Yaz şleri Müdürü/Managing Editor Feyyaz YALÇIN Yay n Yönetmeni/Editor Ayşim ALPMAN TÜRSAB ad na Yay n Koordinatörü Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB Arzu ÇENG L Görsel Yönetmen/Art Director Özgür AÇIKBAŞ Çeviri/Translation Kemal PARLAR Bask /Printing: Müka Matbaa Tel: (0.212) Bask Tarihi/Print Date: Ocak/January 2011 TÜRSAB Tel: (0.212) Faks: (0.212) Dikilitaş Mah. Aş k Kerem Sk.No: Beşiktaş- stanbul/türkiye Editoryal ve Görsel Haz rl k Editorial and Visual Preparation BRONZ YAYIN Tel: (0.212) Faks: (0.212) Pürtelaş mah. Güneşli sk. No:22 D: Cihangir- stanbul/türkiye bronzyayin@gmail.com TÜRSAB DERG, Bas n Konseyi üyesi olup, Bas n Meslek lkeleri ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG de yay nlanan yaz ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al nt yap lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

5 BAŞYAZI editorial (TÜRSAB Dergisi, Mayıs 2001 tarihli başyazıdan bir bölüm.) TURİZMİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİ ÜZERİNE (TÜRSAB Magazine, an extract from the editorial of May 2001 issue.) DIVERSIFICATION OF TOURISM Basın yayın organlarından gelen soruları zaman zaman toplu olarak değerlendirir ve en çok bilgi istenen konular üzerinde düşünürüm. İnanç turizmi, hakkında en çok sorulan konulardan biriydi; kültür turizmi de onun hemen yanı başında yer alıyordu. Zaman içinde kültür turizmiyle beraber toplantı-kongre turizmi, son zamanlarda da ekoturizm ağır basmaya başladı. Bu konular Türk turizminin hızlı bir gelişim sürecine girdiği 1980 li yılların sonlarında alternatif turizm adı altında turizmcilerin gündemini meşgul etmeye başladı. Bu dönemde altyapı ve üstyapı yatırımları arttı; sağlanan cazip teşviklerle konaklama kapasitesi hızlı bir artış gösterdi. Kültür turizmi, inanç turizmi ve bir ölçüde doğa turizmi ile bazı özel turizm türleri daha 1960 lı yıllardan itibaren ülkemizde uygulanıyordu. Kitle turizmi talebi artarken, bu tür özel alanlardaki turizm etkinliklerine ilişkin talep de artmaya başlıyordu. Dış turizmin hızlı bir gelişim gösterdiği dönemlerde iç turizm talebi hızla Akdeniz ve Ege ye yöneldi. Ancak bu gelişme, arazi talebi, imar üzerindeki baskılar, çarpık yapılaşma, kaynakların taşıma kapasitelerinin zorlanması, ekolojik dengenin bozulması ve altyapı ile trafik sorunlarını beraberinde getirdi. From time to time I evaluate questions from the press as a whole and think about the most questioned subjects. Faith tourism was one of the subjects about which many questions were asked; Culture tourism s place was alongside that too. Over time meeting-congress tourism, and lately eco-tourism started to get focus alongside culture tourism. These topics entered tourism professional s agenda towards the end of 1980s under the heading of alternative tourism when Turkish tourism entered a fast developing phase. Investments in infrastructure and superstructure increased in this period; With attractive incentives provided, accommodation capacity showed a rapid increase. Culture tourism, faith tourism and nature tourism to a degree, as well as some private tourism types were practiced in our country from 1960s onwards. While demand for mass travel was increasing, demand for these specialty type of tourism activities were also seeing an increase in demand. At a time when international tourism showed an improvement, domestic tourism turned rapidly towards the Mediterranean and the Aegean. But this demand brought together demand for land, pressure over building regulations, unplanned construction, and pressure on transport infrastructure at the source, upsetting ecological balance and infrastructure and traffic problems with it. Birçok turizm türünde de koruma ve kullanma dengesi, kaynakların sınırlı taşıma kapasitesinin artırılması büyük önem taşır. Bu nedenle başta alternatif turizm olmak üzere tüm gelişim alanlarında sürdürülebilir turizm ilkelerine uymak, olmazsa olmaz koşuldur. Biliyoruz ki ülkemiz büyük bir çeşitlilik gösteren doğal kaynakları, olağanüstü zenginlikteki tarihsel ve kültürel değerleriyle dünyada alternatif turizm alanında en büyük gelişme potansiyeline sahip ülkelerden biridir. Kıyılardaki yoğunluğu ve yapılaşmayı yaylalara, ormanlara, doğa parklarına taşıdığımız takdirde birçok turizm türünün ve özellikle ekoturizmin geleceğini tehlikeye atarız. Deniz kıyısındaki kumsallar gibi, içerideki doğal kaynaklar da sınırlıdır. Zaten pazar talebinin nicel ve nitel özellikleri bu boyutta bir aşırı kaynak kullanımına olanak vermeyecektir. BAŞARAN ULUSOY TÜRSAB Başkan The President of TÜRSAB Finding a balance between protection and usage in many tourism types, increase in limited transport capacity of resources is very important. For this reason, adhering to principles of sustainable tourism, in every area of development, especially in alternative tourism has become a must. We already know that our country is one of the countries with the greatest potential in alternative tourism in the world with natural resources, incredibly rich historical and cultural values. If we take the dense population and buildup on coast areas to highlands, forests, nature parks then we put in danger many types of tourism and especially ecotourism. Natural resources inland are just as limited as the beaches on the coastline. Already the characters of quantitative and qualitative aspect of the market demand will not allow for such build-up. Saygılarımızla... With regards... TÜRSAB DERGİ OCAK

6 FUAR fair İZMİR DE TURİZM BULUŞMASI Travel Turkey fuarı bu yıl da başarıyla tamamlandı. Turizm sektörü temsilcileri 9-12 Aralık 2010 tarihlerinde Kültürpark uluslararası fuar alanında bir aradaydı 2 Nihal Boztekin Özgür Açıkbaş 4 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

7 Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), Hannover-Messe International İstanbul ve İzmir Fuarcılık Hizmetleri (İZFAŞ) işbirliğiyle düzenlenen Travel Turkey İzmir Turizm Fuar ve Konferansı nın dördüncüsü 9-12 Aralık 2010 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Fuarın açılış töreninin ardından Kültür Bakanı Ertuğrul Günay ın da katılımıyla, Çeşme Turistik Otelciler Birliği nin (ÇEŞTOB) düzenlediği İzmir ve Çeşme nin Gelecekteki TOURISM MEETING IN İZMİR Travel Turkey fair this year was once again successfully concluded. Representatives of tourism sector were together in Kültürpark international fair area on 9-12 December 2010 Organised with the cooperation of Turkish Travel Agents Association (TÜRSAB), Hannover- Messe International İstanbul and İzmir Fair Services (İZFAŞ), the fourth Travel Turkey İzmir Tourism Fair and Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Travel Turkey Fuarının açılış töreninde bir konuşma yaptı Culture and Tourism Minister Ertuğrul Günay made a speech at the opening ceremony of Travel Turkey Fair TÜRSAB DERGİ OCAK

8 TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy TÜRSAB Chairmen Başaran Ulusoy Yüzü konulu bir toplantı izlendi. Aynı akşam Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde fuara katılan yabancı konuk seyahat acenteleri ve turizm basını onuruna Hilton İzmir Oteli nde verilen Hoşgeldiniz Kokteyli ise sektör temsilcilerinin keyifli dakikalar geçirmesini sağladı. Açılış töreni Fuarın açılış töreninde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş, İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Sırrı Aydoğan, Ordu Valisi Orhan Düzgün, Osmaniye Valisi Celalettin Cerrah, İzmir Valisi Mustafa Cahit Kıraç ve KKTC Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Kemal Dürüst birer konuşma yaptı. Turizm dünyayı dönüştürüyor Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay konuşmasında Türkiye nin önümüzdeki beş yıl içinde turizm alanında dünyada ilk beşe girmesini hedeflediklerini belirtti ve Turizm sayesinde yöreler, şehirler, toplumlar, ülkeler, devletler birbiriyle tanışıyor. Turizm bir toplumsal dönüşüm vesilesi. 21. yüzyılı kurtaracak, dünyayı güzelleştirecek olan proje bence turizmdir. Turizmciler insanlığın barışını inşa ediyorlar sözleriyle turizmin önemini vurguladı KKTC nin yılı olacak KKTC Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Kemal Dürüst ise konuşmasında Türkiye nin kendilerine sağladığı olanaklardan ve KKTC deki Osmanlı izlerinden söz ettikten sonra, 2011 yılını Türkiye Cumhuriyeti nde KKTC yılı ilan etme kararının alındığı haberini verdi. Başaran Ulusoy dan fuar alanı talebi TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, İzmir ve Ege Bölgesi ne hak ettiği değerin verilmeye çalışıldığını, bölgedeki kültür değerlerinin canlandırıldığını vurgulayarak, bir sonraki fuarın Gaziemir deki yeni fuar alanında yapılması konusundaki talebini dile getirdi. Kuşadası ndaki kongre merkezinin de Ege nin çehresini değiştireceğini belirterek, destekleri için Valilik ve Bakanlığa teşekkür eden Ulusoy, Burada belediye başkanına büyük iş düşüyor; başkan inşallah büyük salonlar tahsis eder dedi. Kalkınmanın temel ayağı İTO Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, her çeşit turizmi hedeflediklerini ancak kruvaziyer Conference took place on 9 th 12 th December The opening of the fair was followed by a meeting with the theme of İzmir and Çeşme s face in the future which was organized by Çeşme Touristic Hoteliers Association (ÇEŞTOB) and attended by the Culture Minister Ertuğrul Günay. Welcome Cocktail given in honour of visiting foreign travel agents and tourism press at Hilton İzmir Hotel in the same evening provided pleasant moments for representatives of the sector. The opening ceremony Culture and Tourism Minister Ertuğrul Günay, TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy, İzmir Chamber of Commerce Chairman Ekrem Demirtaş, İzmir Metropolitan Deputy Mayor Sırrı Aydoğan, Governor of Ordu Orhan Düzgün, Governor of Osmaniye Celalettin Cerrah, Governor of İzmir Mustafa Cahit Kıraç and TRNC Tourism, Environment and Culture Minister Kemal Dürüst each made a speech at the opening ceremony of the fair. Tourism is transforming the world At his speech, Culture and Tourism Minister Ertuğrul Günay stated that Turkey was aiming to be one of the top five countries in the field of tourism during the next five years and further reinstated the importance of tourism by saying Thanks to tourism, regions, cities, societies, countries, states are getting together. Tourism is a means of social transformation. For me, the project that will salvage the 21 st century and make the world a better place is tourism. Tourism professionals are building the peace for humanity 2011 will be the year of TRNC (Turkish Republic of Northern Cyprus) After talking about resources Turkey provided for them and traces of Ottoman in TRNC in his speech, TRNC Tourism, Environment and Culture Minister Kemal Dürüst delivered the news that 2011 was declared the year of TRNC in Turkish Republic. Başaran Ulusoy s exhibition space request TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy emphasized that İzmir and the Aegean region were deservedly valued while the region s cultural assets kept alive and he made the plea that the next fair should be held in the new exhibition centre in Gaziemir. Talking about how Kuşadası congress centre will change the face of the Aegean region, Ulusoy thanked the governorship and the Ministry and said The Mayor has a great responsibility here; hopefully the mayor will allocate large halls. Main pillars of development Chairman of the board of İzmir Chamber of Commerce Ekrem Demirtaş emphasized that all types of tourism was targeted by İzmir but cruise ship tourism had a special importance. He talked about his hope of adding a cruise ship hall in next year s exhibition should the space problem resolved. İzmir Metropolitan Deputy Mayor Sırrı Aydoğan stated that tourism was the main pillar of local development targets and that planning of Yarımada and İnciraltı districts carried special importance. Together in tourism summit Following the opening of Travel Turkey 6 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

9 TÜRSAB standı, fuarda ilgi gören stantlar arasındaydı TÜRSAB stand was among the popular stands at the fair Fair in Kültürpark International Fair Area was the Tourism Summit. The summit was attended by Culture and Tourism Minister Ertuğrul Günay, Governor of İzmir Cahit Kıraç, the ministry bureaucrats, İzmir Metropolitan Mayor Aziz Kocaoğlu, mayors of towns involved in tourism, representatives of chambers, associations and organizations involved in tourism, authorities of companies active in tourism and hotel sector, representatives of nongovernmental organizations. turizmine özel bir önem verildiğini vurgulayarak, önümüzdeki yıl yapılacak fuarda yer sorununun kalmaması halinde kruvaziyer holünün de fuara eklenmesini umut ettiğini söyledi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Sırrı Aydoğan da yerelde kalkınma hedefinin en temel ayağının turizm olduğunu vurgulayarak, özellikle Yarımada ve İnciraltı bölgesinin planlanmasının büyük önem taşıdığını kaydetti. Turizm zirvesinde bir arada Kültürpark Uluslararası Fuar Alanı nda Travel Turkey Fuarı nın açılışının ardından Turizm Zirvesi gerçekleştirildi. Zirveye Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, İzmir Valisi Cahit Kıraç, bakanlık bürokratları, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, ilçe belediye başkanları, turizmle ilgili oda, dernek ve kuruluşların temsilcileri, turizm ve otelcilik sektöründe faaliyet gösteren firmaların yetkilileri ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Uluslararası bir buluşma Fuarın bu yılki partner illeri Ordu, Osmaniye ve Hırvatistan ın başkenti Zagreb oldu. Bu yıl Yunan Adaları da Travel Turkey İzmir e büyük ilgi gösterdi. Midilli, Sakız, Samos adalarından çok sayıda firmanın yer aldığı fuara, Tunus, Suriye, Hırvatistan, Güney Afrika, Etiyopya, Almanya, Kosova, Makedonya, KKTC, Irak, İtalya, Ürdün, Mısır ve İngiltere den de birçok firma katıldı. Hosted Buyer programı Travel Turkey İzmir 2010 Turizm fuarı kapsamında Yunanistan, İspanya, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Rusya, İtalya, Filistin, Ürdün, Mısır, Bosna Hersek, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran da faaliyet gösteren seyahat acentelerinden satın alıcılar ile turizm basını Hosted Buyer Programı adı altında katılımcı firmalarla işbirliği yapmak üzere fuarda çeşitli etkinliklerde bir araya geldi. An international meeting Partner cities of this year s fair were Ordu, Osmaniye and the capital of Croatia, Zagreb. Greek islands also showed great interest in this year s fair. The fair included many companies from the islands of Lesvos, Ios, Samos as well as numerous companies from Tunisia, Syria, Croatia, South Africa, Ethiopia, Germany, Kosovo, Macedonia, TRNC, Iraq, Italy, Jordan, Egypt and England. Hosted Buyer program Within the context of Travel Turkey İzmir 2010, buyers of travel agents active in Greece, Spain, Croatia, Montenegro, Kosovo, Russia, Italy, Palestine, Jordan, Egypt, Bosnia- Herzegovina, United Arab Emirates and Iran met with tourism press during many different events under the heading of Hosted Buyer Program in order to cooperate with participating companies. Travel Turkey fuarından çeşitli görüntüler Scenes from Travel Turkey fair TÜRSAB DERGİ OCAK

10 TARİH history ŞEHİR GİBİ BİR ÇARŞI Fatih Sultan Mehmet in İstanbul u fethinden sonra yaptırdığı Kapalıçarşı 550. yaşını kutlamaya hazırlanıyor. Bugüne kadar yolunuz hiç düşmemişse de, defalarca gitmiş olsanız da bu benzersiz yapıyı ziyaret edip doğum gününü kutlayın. Ama gitmeden önce mutlaka bu yazıyı okuyun 2 Aylin Şen Rasim Konyar 8 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

11 Aralık ayının son günlerinden birinde, yani 2010 u uğurlarken Kapalıçarşı da bir konser vardı. Kentin önde gelen isimlerinin, sanatçıların ve elbette Kapalıçarşı esnafının izlediği konser, piyanist Tuluyhan Uğurlu nun Sonsuza Kadar İstanbul albümünün galasıydı. Etkinlik mekânı gelişigüzel bir seçim değildi. Kapalıçarşı 550. yaşını kutlamaya hazırlanıyordu. Aslında Kapalıçarşı nın temeli 1461 yılında atıldı. Ama kutlamaya İstanbul un Kültür Başkenti unvanını terk etmeden önce başlanması için olsa gerek, etkinlik 2010 sonuna alındı. Elbette ilk olsa da son etkinlik olmayacak bu boyunca Kapalıçarşı kâh gündelik telaşıyla kâh özel buluşmalarla 550. yaşını kutlayacak. Özellikle Ortadoğu da hemen her başkente bir benzeri yapılan bu muazzam yapı, meraklısıyla sırlarını paylaşacak. Devasa rakamlar Kapalıçarşı yı anlatmaya herhalde rakamlarla başlamak gerekir, çünkü 45 bin metrekare üzerine kuruludur. 64 sokağı ve binlerce dükkânıyla çarşıdan çok bir şehri andırır. Zaten Fatih Sultan Mehmet in İstanbul u kendi şehri yapma hedefinin de en önemli adımlarından biridir. Onun talimatıyla inşa ettirilmiştir. Bugünkü haline oranla mütevazı ölçüler taşıyan çarşı giderek genişlemiş ve özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde gerçek bir şehre dönüşmüştür. Günümüze tümü ulaşamasa da, o şehrin içine 5 A BAZAAR LIKE A CITY The Grand Bazaar, built by Fatih Sultan Mehmet (The Conquerer) after the conquest of İstanbul is getting ready to celebrate its 550 th anniversary. If you have not had the chance so far, or had done so many many times, visit this unique place and celebrate its birthday. But before you visit, make sure you read this article In one of the last few days of December as we were getting ready to say goodbye to 2010, a concert took place in the Grand Bazaar. Watched by the prominent names of the city, artists and naturally, the Grand Bazaar tradesmen, the concert by pianist Tuluyhan Uğurlu was the gala concert for Sonsuza Kadar İstanbul (İstanbul till eternity) album. In fact, it was the foundations of the Grand Bazaar that was laid in But the event was started at the end of year 2010, perhaps to start the celebrations before İstanbul handed over the title of Culture Capital. This maybe the first event but it certainly won t be the last. Throughout 2011 the Grand Bazaar will celebrate its 550 th anniversary with sometimes daily hubbub and other times with special meetings. This magnificent structure, copies of which have been built in almost every capital in the Middle East, especially will share its secrets with people curious about it. Giant numbers It is best to start talking about the Grand Bazaar with numbers, Kapalıçarşı 1461 yılından bu yana İstanbul da alışverişin kalbi Grand Bazaar is the shopping heart of İstanbul since 1461 TÜRSAB DERGİ OCAK

12 cami, 1 okul, 7 çeşme, 10 kuyu, 1 şadırvan, 1 hamam, 2 lokanta ve 17 han yapılmıştır. Bu yapıların çok büyük bölümü, 1651 yılındaki büyük yangından başlayarak 20 kadar yangın ve deprem nedeniyle yıkıldı, harap oldu. Ancak her şeye rağmen Çarşı görkeminden hiçbir şey kaybetmedi ün üzerinde dükkânla 21. yüzyılı da görmeyi başardı. Tuğcular yaşamıyor ama... Bu muazzam çarşı, aynı zamanda mimari ve idari açıdan da incelemeye değiyor; zira daha baştan bütün dükkânların genişliği aynı tutulmuştu. Bir labirenti andırsa da sokakları müthiş bir düzenle birbirine bağlanırdı. O sokakların hemen her birinde de ayrı bir mesleğin, ürünün loncası yer alırdı. Bir sokakta yorgancıları görürdünüz, yanı başındaki sokakta terlikçiler müşteri beklerdi. Aynacılar sokağından kumaşçılara geçilirdi; oradan da fesçilere! O mesleklerden bazıları bugün unutulup gitti, tarihe karıştı. Ama yüzyıllarca önce sokaklara verilen isimler bugün hâlâ kullanılıyor. Serpuççular, Takkeciler, Tuğcular, Kapalıçarşı because founded over 45 thousand square meters area with 64 alleys and thousands of shops it is reminiscent of a city. It was an important step in Mehmet the Conqueror s target to make İstanbul his own city. It was built by his instructions. Built in a modest scale compared to today, the bazaar was extended and turned into a real city during the reign of Süleyman the Magnificent. While not all of them survived to today, 5 mosques, 1 school, 7 fountains, 10 water-wells, 1 large fountain, 1 Turkish bath, 2 restaurants and 17 inns have been built. Most of these buildings have been destroyed after a number of fires and earthquakes, first of which was in But despite all this, the bazaar never lost its splendour. It survived successfully into 21 st century with over 3500 shops. Brigadiers do not live any longer but... This splendid bazaar is also worth to study from architectural and management angles; because from the beginning all shops were designed to be same size. Despite resembling a labyrinth, all streets were linked in an amazing order. There would be a separate craftsmanship, a separate guild in each of those streets. In one street you would see quilons, while on the next street clog makers would await customers. A passage from the street of mirror makers would lead to fabric sellers; and from there onto fez makers! Some of those guilds have been forgotten and lost today, became history. But the names given to the streets hundreds of years ago are still in use today. Serpuççular, Takkeciler, Tuğcular, Yağlıkçılar and many streets take visitors on a journey into history. Just as they did for 550 years... The Grand Bazaar witnessed an Grandbazaar Giyilmemiş çamaşırlar nasıl kokar bilirsin, Sandık odalarında; Senin de dükkânın öyle kokar işte. Ablamı tanımazsın, Hürriyette gelin olacaktı, yaşasaydı; Bu teller onun telleri, Bu duvak onun duvağı işte. Ya bu çamurdaki kadınlar? Bu mavi mavi, Bu yeşil yeşil fistanlı... Geceleri de ayakta mı dururlar böyle? Ya bu pembezar gömlek? Onun da bir hikâyesi yok mu? Kapalı Çarşı deyip geçme; Kapalı Çarşı, Kapalı kutu Orhan Veli Kanık You know how unwashed clothes smell, In chest rooms; That s how your shop smells. You don t know my sister, Had she lived, she was going to be a bride at liberty; These threads are her threads, This veil is her veil. But these women in mud? These colourful blue, These colourful green dresses... Do they stand like this at nights too? How about this pink shirt? Doesn t it also have a story? Don t just say Grand Bazaar in passing; Grand Bazaar Secretive box Orhan Veli Kanık 10 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

13 Yağlıkçılar ve daha pek çok sokak, ziyaretçilerini geçmişe götürüyor. Tıpkı 550 yıldır olduğu gibi... Kapalıçarşı her dönemde inanılmaz bir insan akışına sahne oldu, çünkü ekonominin kalbi orada atardı. Bu nedenle de idari yönetim titizlikle işlerdi. Her ürünün fiyatı loncalar tarafından sıkı sıkıya denetlenirdi. Hiçbir esnaf o fiyatın üzerine çıkamazdı; hatta ürününü dükkânının önünde sergileyip müşteri çalamazdı. Değerli kumaşlar... Mücevherat... Silah... Antika eşya... İstanbullular kimi zaman almak için gelirdi, kimi zaman da satmak için. Dahası, dönemin zenginleri mücevherlerini, kürklerini çarşıdaki kasalarda muhafaza ederdi. Devlet hazinesinin bir bölümü de yine o kasalarda tutulurdu. Kısacası Kapalıçarşı eski İstanbul da hayatın merkeziydi. Yüzyıllar boyunca da öyle kaldı. Günde 300 bin kişi Günümüzde ekonominin nabzı İstanbul un değişik köşelerinde atsa da, Kapalıçarşı hâlâ bir cazibe merkezi. Üstelik geçmiş yüzyıllardan farklı olarak, artık o kalabalığa dünyanın her köşesinden gelmiş insanlar, turistler karışıyor. Mevsime ya da duruma göre değişse de günde 300 ila 500 bin kişi çarşıyı ziyaret ediyor. Geziyor, alışveriş yapıyor. Yaklaşık 20 bin kişi de çalışıyor. Sayıları çok fazla olmasa da, o çalışanlar arasında dükkânın tapusunu elinde bulunduranlara rastlanıyor. Bu, ailelerinin en az 3-4 kuşaktır Kapalıçarşı da esnaflık yaptığı anlamına geliyor. Ve elbette bambaşka bir paye veriyor. Ama elbette, en büyük paye İstanbul a ait. Kapalıçarşı gibi benzersiz bir yapıta sahip olduğu için... Onu 550 yıl öncesinden bugüne taşıyabildiği için... Doğum günü kutlu olsun! amazing flow of people throughout its history as the heart of the economy was beating there. This is why the local management would work thoroughly. Price of every product sold would often be inspected by the chambers. No tradesmen would go above the prices set by the chamber; In fact, they weren t even allowed to display their goods in front of their shops in order to attract customers. Valuable fabrics... Jewellery... Guns... Antique goods... Sometimes İstanbulites would arrive to sell and sometimes to buy. Furthermore, Wealthy people of the time would keep their precious jewellery, fur coats in safes in the bazaar. Part of the state treasure was also kept in those safes. In short, the Grand Bazaar was the centre of life in old İstanbul. And stayed that way for hundreds of years. 300 thousand visitors a day Although city s pulse beats in different corners of the city today, Grand Bazaar is still a centre of attraction. Moreover, the crowds are mixed with people from every corner of the world, unlike in the past centuries. Allowing for seasonal and situational variances, around 300 to 500 thousand visitors visit the bazaar daily. They wonder around and shop. Almost 20 thousand people work there. Despite numbering only a few, you can still find people in the bazaar who own the deeds to their shops. This means that those families have been in Grand Bazaar for 3-4 generations. And naturally this gives them a different honour. But the biggest honour belongs to İstanbul. Because it possesses a unique building which is the Grand Bazaar... As it has been able to carry it from 550 years ago to today... Happy birthday! TÜRSAB DERGİ OCAK

14 GEZİ travel renkli çöller ülkesi: ÜRDÜN Uçsuz bucaksız taş çölleri... Kayalara oyulmuş masalsı kentler... Roma İmparatorluğu kalıntıları... Haçlı Seferleri nden kalma kaleler... Görkemli Camiler... Tek tanrılı üç dinin kutsal toprakları üzerinde kurulu en eski ülkelerden biri... 2 Ayşim Alpman The land of colourful deserts: JORDAN Endless rocky deserts... Fairytale cities carved into rocks... Ruins from the Roman Empire... Crusaders Castles... Splendid Mosques... One of the oldest countries founded over the holy ground of three monotheistic religions... Gülkurusu renginde kayalara oyulmuş Petra antik kenti Ürdün ün en önemli tarihi ve turistik hazinesi... Rose coloured Petra antique city carved into rocks is the most important and touristic treasure of Jordan 12 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

15 Üzerinde kurulduğu topraklar insanlık tarihinin en eski yerleşim merkezlerinden biri ama Ürdün ün bağımsız devlet olarak geçmişi sadece 65 yıla dayanıyor yılında Londra Antlaşması ile sınırları masa başında çizilen Ürdün de 400 yıllık Osmanlı idaresinin izlerine de rastlanıyor. Bugün hâlâ kullanılmakta olan Hicaz demiryolu bunlardan biri. Beyaz Şehir Amman Yedi tepe üzerine kurulu başkent Amman, eski ve yeninin karışımıyla, çöl ve verimli Ürdün Vadisi arasında oluşuyla tezatları yansıtıyor. Kentin eski bölümü geçmişle iç içe yaşarken, yeni kentte modern binalar, lüks oteller, şık restoranlar, sanat galerileri ve butikler yer alıyor. Kentin en turistik yerleri, yüzyıllar öncesinden hem askeri hem de dini miraslar barındıran Citadel Tepesi ve bugün bile bazı kültürel etkinlikler için kullanılan 6 bin kişilik amfitiyatrosu En dikkat çekici özelliklerinden biri ise bütün binaların beyaz renkli yerel bir taşla kaplı olması. Şehir yönetiminin zorunlu kıldığı bu uygulama Amman a beyaz şehir unvanını kazandırmış. Açık Hava Müzesi Yaklaşık 125 bin kayıt altına alınmış arkeolojik bölgesi, Musa Vadisi, Ceraş ve Petra gibi antik kentlerin yanı sıra Kızıldeniz in kuzey ucunda yer alan Akabe Körfezi ve dünyanın en alçak gölü olan Ölü Deniz deki kıyılarıyla Ürdün, son yıllarda giderek Ortadoğu nun en cazip turizm merkezlerinden biri haline geliyor. Gülkurusu rengi kayıp şehir 1812 yılında İsviçreli macerasever bir gezgin, Johann Burckhardt, Bedevi giysileri içinde at sırtında Ürdün çöllerini keşfe çıkar. Ölü Deniz ile Akabe Körfezi arasındaki uçsuz bucaksız çölün kıyısında gül rengi kayalara oyulmuş antik bir kent bulan Burckhardt, Petra yı yüzlerce yıl süren uykusundan uyandıran kâşif olarak tarihe geçti. Bundan sonra Petra sadece arkeologların ilgi alanında kalmamış, birçok filme The territory where Jordan is established is one of the oldest settlements in the history of humanity but as an independent state, Jordan s past only goes back for 65 years. Traces of 400 years of Ottoman administration are found in Jordan whose borders were determined with London Agreement in Hejaz railway which is still in use today is one of those traces. White City Amman Situated over seven hills, Capital Amman reflects contrasts with the mixture of old and new and by being in Jordan Valley, desert and fertile. While the old parts of the city still nested in with the past, new city has modern buildings, luxurious hotels, smart restaurants, art galleries and boutiques. Best touristic sites of the city are Citadel Hill which houses military and religious heritages from centuries ago and 6 thousand capacity amphitheatre which is still used for performances today... One of the most eye catching feature is the fact that all buildings are cladded with white stone. This practice, enforced by the local authority, has won Amman the title of white city. Open Air Museum Famous with almost 125 thousand registered archaeological sites, with antique cities such as Mosses Valley, Ceraş and Petra as well as Aqaba gulf on Red Sea and the Dead Sea below sea level, Jordan is fast becoming an attractive centre of tourism in the Middle East. Rose coloured lost city... In 1812, Johann Burckhardt, An adventure loving Swiss traveller sets of wearing Bedouin clothing to discover the deserts of Jordan. Discovering an antique city carved into rose coloured rocks on the outskirts of an immense desert between Dead Sea and Aqaba Gulf, Burckhardt s name is written into history as the discoverer who woke Petra from its centuries long sleep. After that, Petra not only was interesting archaeologists but also formed the background for many movies. Most popular of these are the adventures of the adventurer, soldier and archaeologist professor Indiana TÜRSAB DERGİ OCAK

16 de dekor teşkil etmişti. Bunlardan en ünlüsü maceraperest, asker ve arkeolog Indiana Jones un maceraları Bugün Ürdün ün en önemli tarihi hazinesi olan Petra,1985 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültürel Mirası listesine dahil edilmiş, 2007 de de Çin Seddi, Brezilya daki Kurtarıcı İsa heykeli, Peru daki Machu Picchu antik kenti, Meksika daki Chichen Itza Piramidi, Roma daki Kolezyum ve Hindistan daki Tac Mahal ile birlikte Dünyanın Yeni Yedi Harikası ndan biri olarak seçilmişti. Petra nın ilk yerleşim tarihi kesin olarak tespit edilmemişse de, MÖ 400 ile MS 106 yılları arasında Nebatilere başkentlik yaptığı biliniyor. MÖ 4. yüzyılda bütün Mezopotamya yı tehdit eden Perslerden kaçan Nebatiler, ulaşılması çok zor olan Musa Vadisi ne sığınıp tapınakları, sarayları ve mezarlarıyla kayalara oyulmuş bu antik kenti inşa etmiş. Putperestlikleri ile bilinen bu topluluk, tanrıları Duşara için dev tapınaklar yapmış. Petra ile ilgili Ürdün deki yaygın kanı ise Kuran ı Kerim de yok edildiği bildirilen kavimlerden Semud un yurdu olduğu yönünde. Gri-sarı bir geçit Yaklaşık 100 kilometrekare alana yayılan Petra antik kentini hakkıyla gezmek, tüm tepelerine tırmanıp tüm vadilerinde yürümek için en az dört beş gün gerekiyor. Şehri şöyle bir gezmek bile birkaç gün alabilir. Petra nın merkezine yaklaşık iki kilometrelik dar bir geçitten giriliyor. Büyük bir kaya masifinin tektonik hareketler sonucu yarılmasıyla oluşan bu koridorda kayaların yüksekliği zaman zaman 300 metreyi buluyor. Griler ile sarıların birbirine karıştığı karanlık geçitin bitiminde kayalara dantel gibi oyulmuş, yüksekliği 40 metreyi bulan sütunlu bir yapı karşılıyor ziyaretçileri. Hazine olarak bilinen bu yapı, adını korsanların buraya define sakladığını anlatan 19. yüzyıl hikâyelerinden almış, Beyaz şehir Amman White city Amman ancak aslında kentin en büyük bir anıt mezarı. Petra da mutlaka görülmesi gereken yerlerin başında 5 bin kişilik antik tiyatro, Tiyatro Nekropolü diye bilinen mezarlık, şehrin merkezi sayılan sütunlu yol ve kentin en görkemli bölümlerinden biri olan, Nebati krallarının kırmızı kayalardaki görkemli mezarları geliyor. Gümüş renkli alçak göl Ürdün ün bir başka turistik özelliği ise dünyanın en alçak gölüne ev sahipliği yapması. Ölü Deniz ya da Lut Gölü, deniz seviyesinden 400 metre aşağıda ve tuzlu, mineralli yapısıyla dünyada tek. İçinde hiçbir canlı yaşamadığı için bu isimle anılıyor. Su, içeriğindeki mineral ve tuzlar nedeniyle o kadar yoğun ki yüzmek neredeyse imkânsız; ama sırtüstü yatarak veya su içinde dik durarak kitap okumak mümkün. Ölü Deniz in suyu neredeyse kış aylarında bile ılık. Rusya ve Avrupa dan turistler fırsatı değerlendirip suyun keyfini çıkarıyor. Bu sudan çıktıktan sonra duş almazsanız bembeyaz bir tabaka teninizi kaplıyor. Su ve çamuru cilde gerçekten iyi geliyor. Ölü Deniz in karşı yakasında kıyıları olan İsrail, gölün bu özelliklerinden oldukça yararlanıyor. Şimdi Ürdün de son yıllarda inşa edilen lüks uluslararası otelleriyle rekabete hız veriyor. Ayrıca gölün tedavi edici mineral ve tuzlarından elde edilen banyo tuzları ve kozmetik ürünleri ülke dışında alıcı buluyor. Sadece, ışıl ışıl parlayan gümüş rengi gölün üzerinden batan güneşin kızıllığını seyretmek için bile gitmeye değer Ölü Deniz e Mercan kenti Akabe Kızıldeniz in kuzey kıyısındaki Akabe, özellikle konumu itibarıyla ilginç bir yer. Ürdün ün denize Petra nın en görkemli yapıtlarından Hazine adı verilen anıt mezar The Treasury, one of Petra s most magnificent structures Jones... Becoming the most important historical treasure in Jordan today, Petra was included in the list of World Cultural Heritage list by UNESCO in 1985 and was voted one of the new seven wonders of the world along with the Great Wall of China, Statue of Jesus the Saviour in Brazil, Machu Piccu antique city in Peru, Chichen Itza Pyramid in Mexico, Coliseum in Rome and Taj Mahal in India. Although the date of the first settlements in Petra has not been determined, it is known that it was the capital of Nabateans between 400 B.C. and 106 A.D. Leaving Mesopotamia as a result of threats from Persians in 4 th century B.C., Nabateans sought refuge in Moses Valley and with its temples, palaces and graves; they carved this city into rocks. Known to be pagan, this community built giant temples for their god Dushara. General belief in Jordan however is that Petra was the land of Semuds which is mentioned in the holy book of Koran as people who were destroyed. 14 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

17 açılan tek limanı. İsrail, Mısır ve Suudi Arabistan la çevrili, ama komşusu İsrail in turistik şehri Elat yoldan geçen arabaların ışıkları görülecek kadar yakın. Ürdün ün en önemli gelir kaynaklarından biri olan fosfat Akabe limanından ihraç ediliyor. Turistler açısından Akabe nin en önemli özelliği, Kızıldeniz deki mercan yatakları. Çok sayıda mercana ve parlak renkli balığa ev sahipliği yapan Kızıldeniz e tüple veya şnorkelle dalmak için Akabe ye gelen turistlerin sayısında artış bekleniyor. Bu tür sporları yapmayanlar için de altı camdan teknelerle tura çıkıp denizin içini ve mercanları izleme imkânı mevcut. Akabe de de ülkenin diğer turistik merkezlerinde olduğu gibi lüks otel yapımına önem verilmiş. Kızıldeniz kıyısında şık oteller yan yana sıralanıyor. Mağaradaki şehitlerimiz Amman a 20 kilometre uzaklıktaki eski başkent Salt ta bulunan Türk Şehitliği, Ürdün e giden Türklerin uğramadan geçemeyeceği bir yer. Burada Birinci Dünya Savaşı nın son günlerinde Salt bölgesinde İngilizlere karşı savaşırken şehit düşen yaklaşık 300 Türk askeri için yapılan anıt mezarlar bulunuyor. Ortadoğu daki topraklarını arka arkaya kaybeden Osmanlı çekilirken şehitlerini de geride bırakmış. Altmış küsür yıl sonra, Salt tepelerindeki bir mağarada çarpışarak ölen askerlerin arta kalan naaşları tesadüfen bulunmuş ve Ürdün de görev yapan Türkiye Cumhuriyeti Askeri Ateşeliği nin girişimiyle şehitlik inşa edilmiş. Ölü Deniz de günbatımı Sunset in Ölü Deniz Önceleri Petra antik kentinde yaşayan Bedeviler, bugün turist rehberliği yaparak geçimlerini sağlıyorlar Bedouins, who previously lived in Petra antique city, today earn their living as tourist guides A grey-yellow passage To visit Petra antique city spread over an area of 100 kilometres, to climb all its hills and walk all its valleys require at least four or five days. Even to visit the city as part of a whistle stop tour would take a few days. A narrow passageway, almost two kilometres long leads to centre of Petra. Created as a result of a rock mass, cracked after tectonic movements, the height of the rock face reach up to 300 meters in places. A 40 meter high building with columns carved into the rock face like lace meets visitors at the end of this dark passageway where colours grey and yellow are mixed together. Treasure which is the name of this building derives its name from 19th century stories of pirates who used to hide their loot here. But in fact, the building is the biggest temple of the city. 5 thousand capacity antique theatre, burial ground also known as Theatre Necropolis, columnar street considered to be the centre of the city, splendid graves of Nabatean kings in red rocks are among must-see places in Petra. Silver coloured low lake Another touristic feature of Jordan is that it is the host to world s lowest elevation lake. The Dead Sea or the Salt Sea is 400 meter below sea level and is the world s saltiest lake. It is known with this name as there are no living creatures in it. The water is so dense as a result of all the salt and minerals in it that it is almost impossible to swim; but it is possible to read a book while laying down or even standing up in water. The water of the Dead Sea is warm even in winter months. Russian and European tourists take advantage of this fact to enjoy the water. If you do not have a shower after coming out of this water your skin will be covered in a white layer. The water and the mud are really good for the skin. Israel on the opposite shores of the lake is already making use of this feature of the lake. Now Jordan is joining the competition with luxury international hotels built in the last few years. Bath salts and cosmetic products made from therapeutic minerals and salt from the lake is also marketed overseas. To watch the beautiful red sunset over the silver lake alone is reason enough to visit the Dead Sea... Aqaba, the city of corals Aqaba on the northern shores of the Red Sea is in an interesting location. It is the only port in Jordan. It is neighboured by Israel, Egypt and Saudi Arabia but the lights of Israeli city of Eilat are as close as lights of passing cars. Phosphate, one of Jordan s most important exports is shipped out of Aqaba port. Most important aspect of Aqaba from a touristic point of view is the reefs in the Red Sea. Number of tourists visiting the Red Sea, host to several reefs and colourful fish, for diving and snorkelling holiday is expected to rise. There are glass bottom boats for those who can t do these sports. Building of luxury hotels has also been deemed important in Aqaba as in other resorts of the country. Smart hotels are lining up both sides of the Red Sea. Our martyrs in the cave Turkish war cemetery in the city of Salt, old capital of Jordan, 20 kilometre from Amman is a must see for Turks visiting Jordan. There is a cenotaph here built for memories of 300 Turkish soldiers died in Salt region fighting against the British during the last few days of the First World War. Losing its territory in the Middle East one after the other, the Ottoman have left behind their martyrs when retreating. It was a coincidence when the dead bodies of Turkish soldiers died in the battle were discovered 60 years later and the martyrdom was built after the efforts of Military Attaché of Turkish Republic in Jordan. TÜRSAB DERGİ OCAK

18 TÜRSAB heyeti Ürdün Turizm Bakanı Zaid Goussous un konuğu oldu TÜRSAB delegation was the guest of Jordan Tourism Minister Zaid Goussous TÜRSAB bu kez de Ürdün de Türkiye ile Ürdün arasındaki turizm işbirliğini geliştirmek amacıyla Ürdün Seyahat Acenteleri Birliği nin (JSTA) davetiyle ve Türk Hava Yolları nın katkısıyla gerçekleşen geziye TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy, Başkan Danışmanları Yusuf Duru ve Mustafa Özdoğan, TÜRSAB Marmaris Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı İsmail Özbozdağ, TÜRSAB Kurumsal İlişkiler Direktörü Ela Atakan ve TÜRSAB Başkan Asistanı Gülçin Şen katıldı. DEİK Bölge Koordinatörü Suzan Cailliau, acente temsilcileri ve basın mensupları da gezinin katılımcıları arasındaydı. Türkiye Cumhuriyeti Amman Büyükelçisi Dr. Ali Köprülü nün elçilik rezidansında TÜRSAB heyeti şerefine verdiği davete Ürdün Turizm Bakanı Zaid J. Goussous ve turizmden sorumlu Senatör Akel E. Biltaji katıldı. Heyet daha sonra Ürdün Turizm Bakanı Zaid Goussous u makamında ziyaret etti. Hem Ürdün Turizm Bakanı Zaid Goussous ile yapılan görüşmelerde, hem de JSTA ile yapılan toplantılarda iki ülke arasındaki turizm potansiyelinin daha da artırılması için projeler üretildi. Karşılıklı olarak turizm fuarlarına katılım, öğrenci değişimi, kültür, müzik, sanat, moda dallarında ülke tanıtım haftaları düzenlemek, inanç turizminde ortak rotalar oluşturmak, söz konusu projelerden sadece birkaçı. TÜRSAB is in Jordan this time The trip, realized with the support of Jordan Travel Agents Association (JSTA) and Turkish Airlines in order to improve tourism cooperation between Turkey and Jordan was joined by TÜRSAB Board Chairman Başaran Ulusoy, Advisors to Chairman Yusuf Duru and Mustafa Özdoğan, Türsab Marmaris Region Executive Committee Chairman İsmail Özbozdağ, TÜRSAB Corporate Relations Director Ela Atakan and TÜRSAB Chairman s assistant Gülçin Şen. Also taking part on the trip were DEİK Regional Coordinator Suzan Cailliau, agency representatives and members of the press. The reception given in honour of TÜRSAB delegation by Turkish Republic Ambassador to Amman Dr. Ali Köprülü in his residency was attended by Jordan Tourism Minister Zaid. J. Goussous and Senator responsible for tourism Akel E. Biltaji. The delegation visited Jordan Tourism Minister Zaid Goussous in his office. Projects to increase tourism potential between two countries were created in meetings with Jordan Tourism Minister Zaid Goussous and also in meetings with JSTA. Mutual participations in tourism fairs, student exchanges, organizing country promotional weeks in culture, music, art, fashion, forming joint routes in faith tourism were some of the projects discussed. Türk turizmciler Ürdün deki Türk Şehitliği ni ziyaret etti Turkish tourism professionals visited Turkish war cemetery in Jordan 16 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

19 TÜRSAB DERGİ OCAK

20 SPOR spor DADAŞLAR YÜKSEKTEN UÇACAK Maskotu çift başlı kartal olan 2011 Erzurum Universiade Kış Oyunları 27 Ocak günü başlıyor. Erzurum, yöneticisiyle ve halkıyla hazırlandığı Oyunlar için artık hazır; hatta daha şimdiden Olimpiyat şehri olacağız diyor 2 Aylin Şen DADAŞ* WILL BE FLYING HIGH 2011 Erzurum Universiade Winter Games with a double headed eagle as the mascot opens on 27 January Erzurum is now ready for the games after preparing together with its folk and the administrators of the city; in fact, it s already saying that We will be an Olympic city *An affectionate expression for comrade or brother in Erzurum area 18 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

21 Çift başlı kartal havalanacak, Erzurum dağlarının üzerinden süzülerek yamaçlara konacak. Kış oyunlarının startını verecek. Erzurum yıllardır 2011 hazırlığı yapıyor, maskotu çift başlı kartal olan Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunları için gecesini gündüzüne katıyor. Ama artık düdük çalmak üzere. Meşale çoktan yola çıktı. Anadolu nun çeşitli illerini kapsayan güzergâhtan Ankara ya, oradan da Erzurum a gelecek. Ve 27 Ocak 2011 günü Kış Oyunları başlayacak. Bu, ilki 1959 yılında İtalya nın Torino kentinde yapılan Kış Oyunları nın 25 incisi; yani artık denenmiş ve netleşmiş standartlardan söz edilebilir. Erzurum işte o standartlara uygun bir ev sahipliği için her düzeyde yöneticisiyle, halkıyla hazırlandı. Dileyen yabancı sporcuları ağırlamak üzere gönüllü evler tespit edildi. Oteller ve kamu misafirhaneleri gözden geçirildi. Bu arada asıl konaklama mekânı olarak, oyunların ruhuna da uygun biçimde Erzurum Atatürk Üniversitesi ndeki 1500 kapasiteli öğrenci yurtları yenilendi. Bununla yetinilmedi. Bir de aynı kapasitede yeni yurt binası inşa edildi. Ocak sonuna doğru takımlar, Kış Oyunları nın müdavimi izleyici/ turistler dünyanın en önemli spor kanallarının ekipleri Erzurum a gelmeye başlayacak. Türkiye nin de Kartal Yuvası The double headed eagle will soar high, glide over the mountains of Erzurum and land on hillsides. It will give the start for the games. Erzurum has been preparing for years for 2011, working day and night for the World Universiade Winter Games whose mascot is a double headed eagle. But the whistle is about to go. The torch is already on its way. It will arrive in Ankara via a route covering many Anatolian cities, then onto Erzurum. And on 27 January 2011 Winter Games will commence. This is the 25 th Winter Games first of which was in Turin in Italy in 1959; In short, we can now talk about a tried and tested standards. Erzurum was prepared with its folk and its administrators to be the worthy host of those standards. Volunteer homes were identified for foreign athletes who wanted that kind of accommodation. Hotel s and provincial guest houses were overhauled. Meanwhile, a 1500 capacity student accommodation unit at Erzurum Atatürk University campus was renovated within the spirit of the games to be the main accommodation centre. That was not all. Another accommodation building similar in size to the existing one was built from scratch. Teams, followers of Winter Games and tourists, crews of most important sports channels of the world will start to arrive in Erzurum towards the end of January. The double headed eagle will be flying the flag on 27 January in Erzurum, also known in Turkey as the Eagle s Nest. Competitor/spectator university youth arriving from Erzurum, Kış Oyunları için tesislerini yeniledi Erzurum revamped the facilities for Winter Games TÜRSAB DERGİ OCAK

22 diye bildiği Erzurum da çift başlı kartal 27 Ocak günü bayrağını sallayacak. 6 Şubat gününe kadar da dünyanın dört köşesinden gelen yarışçı/izleyici üniversiteli gençler Erzurum u şölen alanına çevirecek. Bu önemli organizasyonu, 2011 Universiade Genel Koordinatörü Bekir Korkmaz ile konuştuk. TÜRSAB: Erzurum da gerçekleştirilecek 2011 Kış Olimpiyatları na kaç ülkeden katılım olacak? Kaç kişinin Erzurum da konaklaması bekleniyor? Bekir Korkmaz: 25. Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunları na başvuran ülke sayısı 54 oldu. Bu da daha önce 50 olan maksimum ülke katılım sayısı rekorunun Erzurum Universiade tarafından kırıldığının bir göstergesi. Universiade 2011 de yaklaşık 3000 sporcu ve beraberinde resmi katılımcının konuk olarak ağırlanması planlanıyor Erzurum Universiade Kış Oyunları 11 branşta yapılacak. 10 branş zorunlu, biri ise ev sahibi ülkenin seçimine bırakıldı. all corners of the world will turn Erzurum into a festival area until 6 th February. We talked about this important organisation with 2011 Universiade General Coordinator Bekir Korkmaz. TÜRSAB: How many countries are takin part in the 2011 Winter Olympics in Erzurum? How many people are expected to be accommodated in Erzurum? Bekir Korkmaz: 54 countries applied to the 25 th World Universiade Winter Games. This shows that with the previous highest number of 50 countries, Erzurum Universiade has broken the record for number of countries taking part in the games. Almost 3000 athletes and officials are expected to be accommodated in Universiade Erzurum Universiade Winter Universade 2011, yaklaşık 3000 sporcuyu ağırlayacak Around 3000 athlete will be hosted in Universiade TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

23 TÜRSAB: Kış oyunları için ne kadar yatırım yapıldı? Bekir Korkmaz: Erzurum a KDV hariç 480 milyon liralık yatırım yapıldı. Bunun yüzde 90 lık kısmını Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, geri kalan kısmını da Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu ile Karayolları Genel Müdürlüğü karşıladı. TÜRSAB: Oyunların Erzurum da yapılmasını nasıl yorumluyorsunuz? Bekir Korkmaz: Üç yıl içerisinde büyük hamleler yaptık. Türkiye son 10 yılda spor alanında çok büyük ilerlemeler kaydetti. Erzurum gerek tesisleşme, gerekse organizasyonlardaki başarısı dolayısıyla bölgesinin parlayan yıldızı oldu. Herkes gece gündüz bu işi en güzel şekilde çıkarmanın gayretinde. Erzurum artık olimpiyat şehri olma yolunda ilerliyor. Şehrimizin sadece 2011 e değil olimpiyatlara da hazır olduğunu göstermek istiyoruz e aday olurken elimizde hiçbir şeyimiz yoktu, ama olimpiyatlara aday olacağımız zaman elimizde her şey olacak. Games will be competed in 11 different branches. 10 of those are compulsory; the other one is the home country s selection. TÜRSAB: How much has been invested for the winter games? Bekir Korkmaz: 480 million Turkish Lira excluding VAT has been invested in Erzurum. 90 percent of this was provided by Youth and Sport General Directorate, the rest was met by Higher Education Credit and Accommodation Institute with Highways General Management. TÜRSAB: How do you comment on the fact that the games are held in Erzurum? Bekir Korkmaz: We made big moves in three years. Turkey made great advances in sport in the last 10 years. Erzurum became the rising star of its region for organization and facilities. Everyone is making a round the clock effort to achieve the best. Erzurum is now making advances on the way to become an Olympic city. We want to show that Erzurum is ready for the Olympics and not just for We had nothing when we applied to be a candidate for 2011, but we will have everything when the time comes to be a candidate for the Olympics. TÜRSAB DERGİ OCAK

24 MÜZE museum dünyanın sanat rehberindeki müze Ressam Burhan Doğançay, eserleri ve adına kurduğu müzeyle Türkiye yi sanatla, dünyayı Türkiye yle buluşturuyor 2 Nihal Boztekin The museum in art directories of the world Painter Burhan Doğançay is introducing Turkey to art and the world to Turkey using his paintings and the museum established in his name Sadece Türkiye de değil dünyada da sanatın en önemli isimlerinden olan Burhan Doğançay, sanata katkılarını kişisel çalışmaları yanında kendi adıyla kurduğu müzeyle de sürdürüyor. Adını Los Angeles, Fransa, New York, İsviçre ve diğer birçok ülkede duyuran Doğançay ın fotoğrafları JFK Uluslararası Havaalanı nda tam iki yıl boyunca sergilendi, kimi resimleri Fransa da duvar halısı olarak dokundu. Bugün dünyada sanat gündemini belirleyen Metropolitan Museum of Art, MoMA, Victoria&Albert Museum, The British Museum un da aralarında bulunduğu 65 müze, sanatçının eserlerini daimi koleksiyonlarında bulunduruyor yılında Türkiye de ilk kişisel modern sanat müzesi olarak yaşama geçen Burhan Doğançay Müzesi, yetişkinler ve çocuklar için yaratıcı etkinlikler düzenliyor. Müzenin öyküsünü Burhan Doğançay dan dinledik. TÜRSAB: Sayın Burhan Doğançay, plastik sanatlarla yaşamınızın hangi döneminde ve ne tür etkilerle ilişkilenmeye başladığınızdan söz eder misiniz. Burhan Doğançay: Babam Adil Doğançay ressam olduğundan, resim hayatımın her döneminde vardı. İlk resimlerimi 4 yaşımda yaptım. Babamdan aldığım resim derslerine ilave olarak, lise yıllarımda Arif Kaptan dan An important name in the world of art not only in Turkey but also in the world, Burhan Doğançay is continuing to contribute to art with his personal creations and with the museum he created in his name. Doğançay s name is known in many countries including Los Angeles, France, New York, Switzerland, his photographs were exhibited in JFK International Airport for two years, some of his pictures were weaved into wall carpets in France. Today, 65 museums across the globe, including Metropolitan Museum of Art, MoMA, Victoria & Albert Museum, The British Museum, contain permanent exhibitions of the artists works. Burhan Doğançay Museum was the first private modern art museum in Turkey which opened in 2004 and organizes creative events for children and adults. We heard the story of the museum from Burhan Doğançay himself. TÜRSAB: Mr. Burhan Doğançay, can you talk about what stage of your life you were involved with plastic arts and what contributed to the start of this relationship. Burhan Doğançay: Painting was always in my life as my father Adil Doğançay was also a painter. I first painted when I was 4 years old. As well as private tuitions I received from my father, I was tutored by Arif Kaptan during my high school years. Later on 22 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

25 Doğançay Müzesi, Türkiye nin ilk kişisel modern sanat müzesi olarak etkinliklerini sürdürüyor Doğançay Museum continues its activities as Turkey s first personal modern art museum when in Paris for my PhD in economics, I went to art classes in La Grande Chaumiere and took part in group exhibitions at Cité Universitaire. TÜRSAB: What course did your relationship with artists and art institutes abroad take alongside the impact you created in the art world in Turkey? Burhan Doğançay: Any notable impact happened first in the USA and then in Turkey. My first exhibition in the USA opened in Ward Eggleston Gallery in New York in 1964 and was honoured with a New York City Appreciation Certificate. The first time one of my works was included in a museum collection was in 1966 with The Solomon R. Guggenheim Museum. My first important personal exhibition was in İstanbul in TÜRSAB: How did the idea of establishing a museum in your name come about? Burhan Doğançay: I visited 114 countries as part of my Walls of the World project where ı saw monograph museums. For instance, there are museums in Santiago dedicated to Neruda, in Havana dedicated to Hemingway, in Barcelona dedicated to Tapies. Writing memoirs or leaving traces for young people to follow is not something you often see in Turkey and I have always observed these shortcomings; which is why the museum idea was always in my thoughts. I also da ders aldım. Daha sonra ekonomi doktoram için Paris te bulunduğum yıllarda La Grande Chaumiere deki sanat derslerine devam ettim ve Cité Universitaire deki grup sergilerine katıldım. TÜRSAB: Türkiye de sanat dünyasında yarattığınız etkinin yanında yurtdışındaki sanatçılar ve sanat kurumlarıyla ilişkilenmeniz nasıl bir seyir izledi? Burhan Doğançay: Aslında önce ABD de, sonra Türkiye de bahsedilebilir bir etkim oldu. ABD deki ilk sergim 1964 te New York taki Ward Eggleston Galerisi nde açıldı ve New York Kenti Takdir Belgesi ile ödüllendirildi. Bir eserimin ilk defa müze koleksiyonuna alınması 1966 da The Solomon R. Guggenheim Müzesi ile oldu. Türkiye deki ilk önemli kişisel sergim ise 1976 da İstanbul da gerçekleşti. TÜRSAB: Adınıza bir müze kurma fikriniz nasıl şekillendi? Burhan Doğançay: Walls of the World projem için 114 ülkeye gittim, burada monograf müzeleri gördüm. Mesela Santiago, Şili de Neruda, Havana da Hemingway, TÜRSAB DERGİ OCAK

26 Burhan Doğançay, resimlerinin ana teması olan duvarlar ı şu sözlerle anlatıyor: Duvarlar bulunduğu şehir, mahalle hatta sokağın, sosyoekonomik yüzü ve toplumun aynasıdır ve aynı insanlarda olduğu gibi, zamanla bu yüzler değişir. Politik tercihten futbol takımına, aşktan konser-film afişine her şey bu duvarlar aracılığıyla duyuruluyor, bir nevi şehrin nabzı duvarlarda atıyor. Duvarlarda, kendilerini bireysel platformda açıkça ifade etmemiş insan elini görürsünüz. Yapışmış ve sökülmüş ilanlara, zaman ve hava koşullarının, yağmur, güneş ve gölgelerinde etkileri eklenince tablolarımın ilham kaynağını oluşturur. Burhan Doğançay describes the main theme of his paintings urban walls with these words: Urban walls are a reflection of socio economic facade and the society of the city, the neighbourhood, even the street and changes over time as it does with people. Everything from political preferences to football teams, from love to concert-film posters are announced through these walls, it is almost as if the pulse of the city beats through walls. On the walls, you can see hands of people who haven t been able to express themselves on an individual platform. The inspiration for bill board ads stuck or dismantled is generated when you add the effect of time and weather conditions, rain sun and shadows. Barcelona da Tapies e adanmış müzeler var. Türkiye de anı yazmak, gençlere iz bırakmak çok sık görülen bir şey değildir ve bunun eksikliğini hep gözlemledim; bu sebeple böyle bir müze fikri hep aklımdaydı. Ayrıca anavatanının dışında başarılı olmuş kişilerin, doğdukları topraklara bir katma değerlerinin olması gerektiğine çok inanıyorum. Bunu yapan Türklerin sayısı maalesef yok denecek kadar az, umarım yakın gelecekte artar da aldığım müze binası 2004 te Türkiye deki ilk kişisel modern sanat müzesi olarak ziyaretçilere açıldı. Sanırım farkında olmadan, diğer özel güncel sanat müzelerine öncülük etmiş oldum. Müzede sadece babamın ve benim 50 yılı kapsayan eserlerimden bir seçki teşhir ediliyor. Ayrıca eserlerim kullanılarak her biri kısıtlı sayıda yapılmış kol düğmeleri ve ipek eşarplara ilave olarak, sergilerimin kitapları bulunuyor. TÜRSAB: Müzenizin ziyaretçi kabul etmek dışında yaklaşımları da var. Bu tür farklı etkinliklerden söz eder misiniz. Burhan Doğançay: Her sene İstanbul da bulunan 1542 ilkokul arasında resim yarışması düzenliyoruz ve her seferinde 7000 in üzerinde eser katılıyor. Bu sene yarışmanın yedincisi olacak. Bu yarışma aracılığıyla küçük yaştaki çocuklarımızı sanatla tanıştırıyoruz. Birincileri geçmiş senelerde Paris ve Londra ya yolladık, bu sene de güzel ödüllerimiz olacak elbette. Ayrıca geliri TİKAD yararına bırakılacak bir proje üzerinde ZEN Diamond ile işbirliği yaptık. Bu projemiz de 2011 için önemli bir çalışma olacak. strongly believe that those who have been successful away from home should make a contribution to the land they were born in. Unfortunately the number of Turks doing that is almost nonexistent but hopefully it will increase in the near future. The museum building I acquired in 1999 was opened as the first private modern art museum of Turkey in I think, without realising, I led the way for other private topical art museums. Only a selection of my father s and my works of 50 years are displayed in the museum. There are also limited edition cuff links and silk scarves decorated with my works, as well as books about my exhibitions. TÜRSAB: Your museum has a different approach aside from accepting visitors. Can you talk about these various events? Burhan Doğançay: We organise a painting competition amongst 1542 first schools in İstanbul and every year we receive more than 7000 entries. This year is the 7 th year of this competition. Through this competition we introduce small children to art. In previous years we sent the winners to London and Paris, of course we will have worthy awards this year too. In addition we cooperated with ZEN Diamond over a project, proceeds of which will be donated to TİKAD. This project is going to be an important project in TÜRSAB: What s your appraisal of the interest in the museum since it was opened? Burhan Doğançay: During first years schools and foreign visitors 24 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

27 Doğançay Müzesi nde Adil Doğançay ve Burhan Doğançay ın eserleri sergileniyor Paintings of Adil Doğançay and Burhan Doğançay are displayed in Doğançay Museum TÜRSAB: Müzenin kurulduğu günden bu yana gördüğü ilgiyi nasıl değerlendiriyorsunuz? Burhan Doğançay: Müzenin ilk yıllarında özellikle okullar ve yabancı turistler geliyordu. Bulunduğu yer ve binanın 150 yıllık olması yabancıları çok etkiliyor. Okulların düzenlediği ziyaretlerle gelen çocuklar ebeveynlerini getiriyorlar ki, bu müthiş bir şey. Türk ziyaretçimizin sayısında devamlı bir artış gözlemliyoruz. TÜRSAB a kayıtlı rehberlerimizden, Doğançay Müzesi ni kültürel turlarına dahil etmelerini çok isteriz. Böylece ziyaretçilerin Türk modern sanatından bir kesit görerek, Türkiye hakkında daha tamamlanmış bir intibalarının olacağını düşünüyorum. Sanırım gelen turistler hâlâ ülkemizi minare, fes, güneş, kum ve şiş kebaptan ibaret sanıyor; güncel yüzümüz hakkında genellikle bilgileri olmuyor. Sanatımızı da tanıtarak elbirliğiyle bu eksiği tamamlamamız gerekiyor. İletişim: Doğançay Müzesi Balo Sok. No 42 Beyoğlu İstanbul Tel: (212) in particular were coming to the museum. It s location and the fact that the building is 150 years old impresses foreign visitors. Kids bring their parents when on schools visits which is incredible. We are observing an increase in number of Turkish visitors. We very much like TÜRSAB registered guides to include Doğançay Museum in cultural tours. I think that, by doing so visitors will see a section of Turkish modern art and will have more rounded impression of Turkey. I believe that tourists arriving in our country still think of minarets, fez, sand and shish kebab; they certainly don t have any information about our current facade. We need to work together to fill this gap by promoting our art. Contact: Doğançay Museum Balo Sok. No 42 Beyoğlu İstanbul Tel: +90 (212) TÜRSAB DERGİ OCAK

28 RESTORAN restaurant BALIK KEYFİNE VİRA 1966 yılında Şile de kapılarını açan Vira Restaurant, müdavimlerini artık Kuzguncuk ta da karşılıyor VİRA FOR FISH PLEASURE Opened in Şile in 1966, Vira Restaurant now welcomes its regulars in Kuzguncuk 26 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

29 Kuzguncuk Vira Restaurant henüz bu yılın haziran ayında hizmet vermeye başladı, ancak bir balık restoranı olarak tecrübesi on dört yıla dayanıyor. Denizle tanışıklığı aileden gelen ve çocukluğu balık tekneleriyle bir arada geçen Okan Sarı, eşi Özlem Sarı ile birlikte gerçek bir balık restoranını meraklılarıyla tanıştırıyor. Kıyıda bir kalyon Vira da yemek yemeye gittiğinizde büyük bir kalyonun kapısından girdiğinizi düşünüyorsunuz, çünkü binanın vitrinini dev bir kalyon resmi süslüyor. Mekân sahiplerinin bu konudaki hayalini mimarlar Hakan Canay, Murat Özünal ve Kutluhan Mertdoğan başarıyla hayata geçirmiş. Binanın alt katındaki 200 kişilik salon Ambar adını taşıyor; 60 kişilik üst salon ise Güverte olarak adlandırılıyor. En gözde alanlardan biri, Güverte salonunun önündeki teras. Bu geniş teras eşsiz bir Boğaz manzarası eşliğinde 150 kişiyi ağırlayabiliyor. Ambar da, Okan Sarı nın koleksiyonunda yıllar içinde birikmiş amforalar ziyaretçilerle buluşuyor. İstanbul Arkeoloji Müzeleri ne kayıtlı bu koleksiyon İstanbul Valiliği nin izniyle aslına uygun olarak sergileniyor. Boğaz a bakan meşaleler Vira, müzik eşliğinde yarattığı atmosfer konusunda da iddialı. Yunan, Latin ve Türk ezgilerinin buluştuğu mekânda cuma ve cumartesi geceleri canlı performanslar izlenebiliyor. Cumartesi gecesi Kübalı müzisyenlerden oluşan Tres de Cuba adlı gruba yine Kübalı sanatçı Damarys sıcaklığı ve kusursuz sesiyle eşlik ediyor. Aynı gece sergilenen beklenmedik bir mini gösteri ise misafirleri epey şaşırtıyor: Gösterinin oyuncuları terasta bulunan iki adet meşale. Yunan Kuzguncuk Vira Restaurant only opened in June of this year, but its fish expertise goes back for fourteen years. Coming from a family who introduced him to the sea and spending his childhood with fishing boats, Okan Sarı, with his wife Özlem Sarı introduces a genuine fish restaurant to those interested in one. A galley on the shore When you visit Vira for a meal, you feel as though you are entering the door of a galley, as a big picture of a galley bears over the entrance of the venue. The landlord s dreams on the subject were successfully brought to life by architects Hakan Canay, Murat Özünal and Kutluhan Mertdoğan. The 200 capacity dining hall at the basement of the venue is called Ambar (the hutch); the 60 capacity upper hall is named Güverte (the deck). The most eye-catching area is the terrace at the front of Güverte hall. This large terrace with unique views of the Bosphorus can host 150 people. Amphoras from Okan Sarı s collection, gathered over the years, meet visitors in Ambar. This collection is registered with İstanbul Archaeology Museums and is displayed appropriately with permission from Governorship of İstanbul. Torches overlooking the Bosphorus Vira is also confident about the atmosphere accompanied by music. There are live performances on Friday and Saturday nights at the venue where Greek, Latin and Turkish melodies sang together. The Tres de Cuba group which is made up with Cuban musicians is accompanied on Saturday nights by the warm and flawless voice of Cuban singer Damarys. An unexpected mini show also surprises the guests on the same Vira Restaurant, Kuzguncuk a yeni bir soluk getirdi Vira Restaurant brought a breath of fresh air to Kuzguncuk TÜRSAB DERGİ OCAK

30 mitolojisinde Yunanlı denizciler denize açılmadan önce güvenli bir yolculuk için Okyanus Tanrısı Poseidon a adaklar adar, bolluk, bereket ve sağlık dilekleriyle büyük ateşler yakarmış. İşte Vira İstanbul da da her cumartesi akşamı bu meşaleler aynı dileklerle tutuşturuluyor; meşalelerin aydınlığı İstanbul Boğazı na şans getiriyor. Ve ağız tadı Vira da mutfak da titizlikle donatılmış. Sabahları sunulan zengin serpme kahvaltıyı, öğlen ve akşam yine aynı çeşitliliğe sahip yemekler takip ediyor. Deniz ürünlerine dayalı mönüdeki balıklar Karadeniz den özel teknelerle getirtiliyor ve mutlaka mevsimine göre taze taze sunuluyor. Meze ve salatalarda kullanılan otlar Ege Bölgesi nin farklı yörelerine, onları süsleyen enfes zeytinyağı da Cunda Adası na ait. Deniz ürünleri kuralı çocuklar için bozulabiliyor; balıkla arası iyi olmayan çocuklar kendileri için pişirilen köftelerden yiyebiliyor. Balığın arkasından tatlı yemek bir gelenek Sıra tatlı faslına geldiğinde Vira nın incir tatlısını mutlaka denemek gerekiyor. Vira Restaurant Şile Liman Mevkii Kayıkhane Sk. No: 17 Tel: (216) Vira Restaurant İstanbul Paşalimanı Cad. No 62 Üsküdar (Devlet Opera Balesi Tütün Sahnesi; eski Tekel binaları yanı) Tel: (216) evening. The stars of the show are two torches on the terrace. In the Greek mythology, Greek seamen would offer gifts to Poseidon, the god of the sea, with wishes of abundance, plenitude and health and light big fires. Here, Vira İstanbul lights torches with same wishes every Saturday night; the light from the torches bring luck to the Bosphorus. And the palate... The kitchen at Vira is equipped with meticulously. The rich spread of breakfast in the mornings are followed by just as rich lunches and evening meals. Seasonal fresh fish on the seafood based menu are delivered by specially hired boats from the Black Sea. Greenery used in mezes and salads are from different regions of the Aegean and delicious olive oil decorating those come from Cunda Island. The seafood rule may be broken for children; Kids who do not enjoy fish can eat köftes. Having dessert after eating fish is a tradition... When its desert s turn you must try Vira s fig dessert. Vira Restaurant Şile Liman Mevkii Kayıkhane Sok. No: 17 Tel: +90 (216) Vira Restaurant İstanbul Paşalimanı Cad. No 62 Üsküdar (Devlet Opera Balesi Tütün Sahnesi; eski Tekel binaları yanı) Tel: +90 (216) TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

31 TÜRSAB DERGİ OCAK

32 ARKEOLOJİ archaeology BADEMAĞACI HÖYÜĞÜ NDE (ANTALYA) YAPILAN TARİHÖNCESİ KAZILARI SONA ERDİ - II* (Prof. Dr. Refik Duru & Prof. Dr. Gülsün Umurtak) PREHISTORIC EXCAVATIONS AT BADEMAĞACI HÖYÜK (ANTALYA) HAVE BEEN COMPLETED - II* *Bu yazının ilk bölümü, dergimizin bir önceki sayısında (TÜRSAB, 306 (2010): s ) yayınlanmıştır. *First part of this article was printed in the previous edition of this magazine (TÜRSAB, 306 (2010): p ) Resim-1: Bademağacı Höyüğü nün son görünümü Figure-1: The most recent view of Bademağacı Höyük 30 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

33 Antalya nın yaklaşık 50 km. kuzeyinde bulunan Bademağacı Beldesi yakınlarındaki Bademağacı Höyüğü nde, İstanbul Üniversitesi adına yaptığımız kazıların sonuçlarının bir bölümü olan Neolitik Çağ yerleşmelerine ait bulguları, bir önceki yazımızda özet halinde tanıtmıştık den 2010 yılı Eylül ayına kadar sürdürülen çalışmalarda, höyükte Neolitik Çağ yerleşmelerinin sona erdiği MÖ yakl tarihlerinden sonra, Erken Kalkolitik ve Geç Kalkolitik Çağlar da da yerleşmelerin devam ettiği, arkeolojik belgelerden, özellikle de çanak çömlek buluntulardan anlaşılmış, ancak bu dönemlerin mimarlık izlerine, kazı yapılan alanlarda rastlanmamıştır. Höyükte geniş ölçekli bir yerleşme süreci, MÖ yakl yıllarında, İlk Tunç Çağı II (İTÇ II) kültür evresinde yeniden başlamaktadır. Bu tarihlerde yöreye gelen ve binlerce yıl önce burada yaşamış olan Neolitik ve Kalkolitik Bademağaçlılarla hiçbir ilgisi olmayan başka insan toplulukları, o zamanlarda yayvan bir höyük / tepecik halini almış olan bu yeri, yerleşmelerini kurmak için uygun bulmuş olmalıydılar. İTÇ II boyunca höyükte oturan bu topluluklar, deprem, yangın, savaş vb. olası nedenlerle en az üç kez yıkılan evlerini ve kasabalarını onararak veya yeniden inşa ederek, yaşamlarını MÖ yakl yıllarına kadar devam ettirmişlerdi. İTÇ II yi bir sonraki kültür evresi olan Orta Tunç Çağı (OTÇ) izlemektedir. Kısa süreli OTÇ yerleşmelerinin oldukça zayıf olan arkeolojik bulguları çok dar alanlarda görülebilmiştir. OTÇ nin bitiminden, Hıristiyanlık dönemine kadar olan uzun zaman aralığında, Bademağacı Höyüğü nde herhangi bir iskân olmamıştır. MS 500 / 600 ler civarında, höyüğün ortalarına küçük bir Kilise yapılmıştır. Resim-2: Höyüğün güneyden alınmış hava fotoğrafı Figure-2: An aerial photograph of the Mound taken from the south İlk Tunç Çağı ve daha geç yerleşmeler (MÖ 2700 MS 1100) İTÇ II yerleşmesi, Neolitik dönem yapılarının yıkıntılarının hemen üzerine kurulmuştu. Bir kasaba, hatta kent denebilecek ölçülerde olan bu yeni dönem yerleşmesi, daha eski yerleşmelerle oluşmuş yüksekliğe uygun olacak şekilde, uzun oval / terlik biçimindedir (Res. 1-3). Uzun çapı 200 m., dar çapı 120 m. civarında olan 3 evreli İTÇ yerleşmeleri, yer yer 4.50 / 5 m.lik birikim oluşturmuştur. Bu yeni dönemin en eski yerleşmesi olan İTÇ II / 3 yapı katının bilinçli şekilde öngörülmüş bir sisteme, hatta deyim yerinde ise bir ön planlamaya göre düzenlenmiş olduğu söylenebilir. İTÇ II / 3 ün yaşamı süresince, başlangıçta In our previous article we wrote about the findings from the archaeological excavations of Neolithic settlements carried out at Bademağacı Höyük, located near the town of Bademağacı, 50km North of Antalya. It is understood from the archaeological finds, especially pottery, discovered during the excavations carried out from 1993 to September 2010, that the Early and Late Chalcolithic settlements continued at the mound after the end of the Neolithic Period c BC but no architectural remains were discovered at the excavation site. The period of large scale settlement at the mound began during the Early Bronze Age II (EBA II) phase around 2700 BC. Communities arriving in the region around this date and unrelated to the Neolithic and Chalcolithic people Resim-3: İTÇ II yerleşmelerinin genel planı (En dış halkadaki taranmış alan, yamaç döşemesidir) Figure-3: General plan of the EBA II settlements (Shaded area on the outer ring is the paving on the slope) of Bademağacı who had lived here thousands of years before must have found this shallow, broad mound suitable for habitation. The communities that lived at the mound during EBA II struggled with earthquakes, fires, wars etc. and rebuilt their houses and towns to remain here until almost 2000 BC. The EBA II is followed by Middle Bronze Age (MBA). The archaeological findings of the short lived MBA settlements are observed in narrow strips. There were no settlements at Bademağacı Höyük after the end of MBA until the Christian Period, when a small church was built in the centre of the mound c. 500 / 600 AD The Early Bronze Age and later settlements (2700 BC 1100 AD) The EBA II settlements were formed over the ruins of the Neolithic period buildings. The settlement of this new period, which was as big as a town or even a city, was in the shape of a long oval which complied with the height formed as a result of previous settlements (Fig. 1 3). The long diameter is 200 m. and the short diameter is around 120 m. The 3 phase EBA settlements formed an accumulation of 4.5m. 5m. It could be said that the oldest settlement of this new period of the EBA II / 3 building level was built according to a preconceived plan. Architectural traditions established TÜRSAB DERGİ OCAK

34 at the beginning were meticulously followed throughout the life of EBA II / 3, so much so that one or two room terraced houses were built in a row on the east and west elongated edges (the current boundary of the mound) (Fig. 3 5). Resim-4, 5: Res. 4 te höyüğün tepe kesimi; sağ üst köşede Kilise, ortada Saray. Res. 5 te batı yamaçtaki Megaron lardan bazıları görülüyor (Dikdörtgen planlı, kapısı dar kenara açılan ve çok daha geç dönemlerdeki -Klasik Çağlar- Yunan Tapınak larının plan olarak benzeri ve öncüsü olan Megaron planlı yapılar, İTÇ süresince Batı Anadolu, Ege Adaları ve Yunan Karası nda çok yaygın olarak kullanılmıştır. Resmin ortalarındaki derin açmada, höyüğün daha erken yerleşmeleri araştırılmıştır) Figure-4, 5: Fig. 4 is the hill section of the mound; the Church is in the top right corner, the Palace is in the centre. Some of Megarons on the west slope can be seen in Fig. 5 (Rectangular in plan with doors opening on the narrow side and similar in plan to and pre-runners of a much later period Classical Age- Greek Temples, buildings of Megaron plan were widely used in Western Anatolia, the Aegean Islands and Mainland Greece during EBA. The Deep sounding in the middle of the picture is where the earlier settlements of the mound were researched) mimarlıkla ilgili olarak konulan kurallar özenle uygulanmıştı. Şöyle ki; yerleşmenin doğu ve batı uzun kenarlarındaki en dış halkaya (höyüğün bugünkü dış çizgisi), birbirine bitişik konumda, dikdörtgen planlı tek veya iki odalı evler, bir sıra halinde, yanyana dizilmişti (Res. 3-5). İçlerinde oturulduğu kuşkusuz olan bu evler, küçük plan farklılıklarıyla birbirine benzemektedir. Uzunlukları 10 m. ile 19 m., genişlikleri de m. arasında değişen, kibrit kutusu şeklindeki bu meskenlerin kapıları, kentin orta / iç kısmına bakan dar kenarlarına açılmıştı. Ölçüleri büyük olan evlerin bazılarının kapıdan girildikten sonra gelinen esas odasının arka tarafına, ikinci bir oda eklenmiştir. Kapının açıldığı yönde, evlerin yan duvarları iki yandan ileriye 2-3 m. kadar uzamaktaydı ve böylece, evin önünde yarı açık bir mekân / sundurma elde ediliyordu. Bir kaçı dışında yapıların hepsinin, kentin dışına bakan arka dar kenarları sağır duvardı. Arkeoloji dilinde Megaron olarak tanımlanan planda yapılmış olan bu evlerin bitişik konumlandırılmış olması nedeniyle yerleşme dışına bakan kenar, düz ve yerleşme içine giriş vermeyen, ortak bir duvar haline gelmişti; başka bir anlatımla yerleşme, sur denebilecek bir sağır duvarla çevrilerek, koruma sağlanmıştı. Doğu ve batı uzun kenarlarda sadece birer evin Resim-6: Höyüğün batı kenarında yer alan yapılar Figure-6: Buildings on the western side of the mound Resim-7: İTÇ II kentinin güney ucu Figure-7: The Southern end of the EBA II town Resim-8: Kuzey uçta kentin savunması için yapılmış bağımsız duvar sur- ve daha dışta, taş döşeli yamaç Figure-8: Detached wall built at the northern end to defend the city and beyond this, the stone paved slope Resim-9: İTÇ II / 3 kasabasını çeviren taş kaplamalı yamaç bandı Figure-9: Strip of stone paving on the slope surrounding the town of EBA II / 3 These houses, which would certainly have been occupied, were similar except for small differences in plan. Their lengths varied between 10m 19m and the width between 3.50m 4.50m. The doors of the box shaped houses were situated on the narrow section overlooking the middle / inner section of the city. In some of the larger houses a second room was added behind the main room by the front door. In the direction that the doors opened, the side walls of the houses were extended by 2-3m. thus providing a semi enclosed area in front of the house. Most of the narrow back walls of the houses facing outward from the city were without any openings. Referred to as Megaron in Archaeology terminology, houses built according to this plan formed a joint, straight wall looking out of the settlement as they were built next to each other, denying entry into the settlement. In other words, the settlement was surrounded by walls which could be described as a fortress and was protected in this way. A house on each of the eastern and western longer sides had narrow walls at the back with an opening and these houses were given a kind of gate (propylon) function to provide entry from the outside. On the northern end of the settlement the layout was planned differently. (Fig. 1, 3). The Megarons situated on the approach to this section from the eastern and western slopes cease after a certain point and a solitary, independent 1m thick stone wall forms the outer line of the settlement. As evident on the plan in Picture 3, this fortress-like wall had been intersected in two places and 3 4 metre wide passages / gates were placed on it. The section at the northern end overlooking the city was an empty area without any buildings. Built to a different plan from the eastern and western sides, it could be said that 32 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

35 arka dar kenarı kapatılmamış ve bu evlere, dışarıdan içeri girişi sağlayan bir tür kapı (propylon) işlevi verilmişti. Yerleşmenin kuzeye doğru sivrileşen uç kısmında durum farklı planlanmıştır (Res. 1, 3). Bu kesime doğu ve batı yamaçlardan yaklaşan megaronlar belli bir noktada kesilmekte, bundan sonra 1 m. kalınlıkta yapılmış bağımsız bir taş duvar (Res. 8), yerleşmenin dış çizgisini oluşturmaktadır. Res. 3 deki planda görüleceği üzere, sur niteliğindeki bu duvar iki yerde kesilerek, 3-4 m. genişlikte geçitler / kapılar bırakılmıştır. Kuzey uç un, kent içine doğru olan kısmı, üzerinde yapı olmayan boş bir alan haline idi. Doğu ve batı kenarlardan çok farklı olan bu planlamanın özel bir amaçla yapıldığını ve sur da bırakılmış geçitlerden, Bademağacı halkının geceleri veya olası tehlikeli durumlarda, sahibi oldukları hayvan sürülerini yerleşme içine aldıkları ve bu nedenle de orta alanın boş bırakıldığı söylenebilir. Kentin güney ucunda da planlamada değişiklikler görülmektedir (Res. 3, 7). Bu kesimde, en dış halkadaki bazı evlerin temel kalıntılarının günümüze kadar gelmemiş olduğu anlaşılmış olmakla birlikte, mevcut görünüm, megaronların burada da bulunmadığı ve bambaşka bir düzenleme ile yan yana dizilmiş iki veya daha fazla sayıda sıra halinde kutu kutu mekânların yerleştirildiği gözlemlenmektedir (Ancak, yukarıda söylediğimiz gibi, burada tahrip olan en dış halkada megaron planda bir ev dizisinin olması da mümkündür. Res. 3). Bademağacı İTÇ II kentine giriş için, bu uç ta, günümüze kadar gelemeyen özel planlı ve belki gösterişli bir Ana Kent Kapısı da bulunuyordu. yapılmıştır (Res. 8, 9). Höyüğü çepeçevre dolaşan bu yamaç döşemesinin yapılış sebebi tam olarak anlaşılamamıştır (Bazı Orta Çağ kalelerinde / şatolarında olduğu gibi, bu uygulamanın savunmayı güçlendirmek amacıyla yapılması, kanımızca pek olası değildir. Belki bu döşeme, çukur bir alanda yer alan ve sulak mevsimlerde çevresinin göl haline gelmesi nedeniyle höyüğün kenarlarının ve yerleşmenin dış halkasında bulunan ev duvarlarının yükselen su tarafından aşındırılmasının önüne geçilmek için yapılmış olabilir). Yukarıda kısaca tanımladığımız yerleşmenin, birbirine yapışık ev dizileriyle çevrilmiş genel planlamasının bilinçli şekilde düşünüldüğü ve ortada kalan kesimin özel olarak korunmaya çalışıldığı, bu alanda kazılar sırasında meydana çıkartılan çok odalı ve karmaşık planlı bir kompleksin varlığından anlaşılmaktadır (Res. 3-5). Toplumun yönetici sınıfı için yapıldığını düşündüğümüz bu büyük yapının Saray ın, 17 odası açılmıştır. Bu alanda, yani höyüğün merkezinde ve en yüksek kesimine yapılmış olan Kilise yi kaldırıp, bu önemli yapının altında kalan temelleri araştırma söz konusu olmadığı için kazısını bitiremediğimiz çok odalı büyük yapı grubunun, kanımızca kilisenin altında kalan kısımda en az 10 odası daha vardı. Tümüyle açılması mümkün olamadığı için, planını da tam olarak anlayamadığımız bu yapı grubuna batıdan giriş verilmişti. Yapının bazı odalarının Resim-10, 11: Yerleşme içinde bulunmuş mezarların hepsi çömlek içine yapılmış gömmelerdir. İri boy çömlek hatta küp denecek büyüklükteki kaplar içine büzülerek sokulan cesetler, sokak veya boş alanlarda açılmış cm. derinlikte çukurlara yerleştiriliyor, ağızlarına bir kapak taşı konduktan sonra toprakla kapatılıyordu. Bazı mezarların olduğu yerleri belirtmek için, toprak üzerine yüzeye bir taş çember yapılıyordu Figure-10, 11: All graves discovered in the settlement were burials in pots. Bodies were squeezed into large pots and placed cm deep holes, and then covered with soil after a flat piece of stone had been placed as a stopper at the opening of the jar. A stone circle on the surface indicated the location of some graves this plan had a purpose and through the passages on the wall, the people of Bademağacı brought their animals into the settlement at nights or when it was dangerous and this is why this centre section was left empty. Variation in planning can also be observed in the southern end of the city (Fig. 3, 7). In this section, despite understanding the fact that some of the remains of house foundations have not survived to present times, the actual appearance indicates that there were no megarons here and there was a completely different arrangement, a formation of box-like spaces were built over two or more rows. (However, as we mentioned above, it is possible that the outer ring that had been destroyed contained a series of houses here built according to the megaron plan. Fig.3) There was a Main City Gate with a special plan at this point that provided access to the Bademağacı EBA II city, which did not survive to the present day. A section, between 4m and 8m wide, the surface of which was irregularly covered with quarry stones, was formed on the slopes of the mound outside the line of the city beyond the megaron and other buildings (Fig 8, 9). The exact purpose of this hillside paving, which surrounds the mound completely, is not understood (We do not think that it was built to strengthen the defence as seen in some Middle Age castles. Perhaps this paving was built to prevent erosion of the house walls on the outer ring of the settlement and the barrow from increasing water levels as they were built on a slightly lower ground which became waterlogged in the rainy seasons). It is understood from the existence of multi-roomed and complicated plan of a complex building, which was discovered during excavations, that the general planning of terraced houses of the settlement described above was thought out carefully and consciously which had the purpose of protecting the central area (Fig. 3 5). 17 rooms of this building the Palace, which is thought to have been built for the ruling Kentin dış çizgisindeki megaron ve diğer yapıların dışında kalan höyük yamaçlarına, bu dönemde genişliği 4 m. ile 8 m. arasında değişen, üzeri düzensiz şekilde ocak taşlarıyla döşenmiş bir kuşak Resim-12: İlk Tunç Çağının ikinci yarısına ait yapı katlarında bulunmuş, pişmiş topraktan çok stilize edilmiş Ana Tanrıça tasvirleri olan idollerden örnekler (Son idol mermerden yapılmıştır - idol boyları 4-7 cm. arasındadır) Figure-12: Examples of terracotta idols depicting highly stylized versions of the Mother Goddess discovered in building layers belonging to second half of the Early Bronze Age (The last idol is made of marble The heights of the idols vary between 4 7 cm.) TÜRSAB DERGİ OCAK

36 içinde ele geçen çok sayıda kap kacak (Res. 13), bu odaların sarayın olasılıkla erzak depolama mekânları olduğuna işaret etmektedir. Bademağacı Höyüğü İTÇ II / 3 yerleşmesinin planlanmasında kesin olarak açıklayamadığımız bazı hususlar vardır. Meselâ saray yapılarının kuzeye doğru ne şekilde geliştiği anlaşılamamıştır. Zira bu alanda OTÇ nin çok zayıf mimarlık kalıntıları vardır (Res. 3) ve bunların kaldırılması istenmemiştir. Kilise ile güney kenardaki yapılar arasında kalan alandaki mimarlık izlerinin nasıl yorumlanması gerektiği konusunda da kesin konuşmak mümkün değildir. Bunların yanı sıra, böylesi iyi organize olmuş bir yerleşmede varlığı kesin olan Tapınak nerededir; hiçbir fikrimiz yoktur. Bu dönemin mimarlık bulgularının yorumlanması sonucunda, İTÇ II de Bademağacı kasabasının kentinin bir hakim kişi veya sınıfın egemenliği altındaki bir Yerel Beylik merkezi olduğunu ve bu beyliğin yakın çevreyi de egemenliği altında tuttuğunu tahmin ediyoruz. Bu olgu, büyük olasılıkla yerleşmenin dış tehlikelerden korunmasını da gerektiriyordu. Kuşkumuz yoktur ki bu kent, kararlarına kesin şekilde uyulan bir iradenin, yani yöneticilerin belirlediği bir planlama içinde düzenlenmişti. Tanımlamaya çalıştığımız, mimarî olarak çok iyi organize edilmiş bu kentin bir sebeple İTÇ II içinde kısmen yıkıldığını, doğu ve batı kenarlarda bulunan megaronların bir kısmının terk edildiği, bazılarına ekler yapılarak kullanılmaya devam edilmesinden anlaşılmaktadır. İTÇ II / 2 olarak tanımladığımız bu yeni dönemde güney uç ta bazı önemli değişikliklerin olduğu görülmektedir. Benzer bir gelişme höyüğün ortalarındaki çok odalı kompleks için de geçerlidir. Bu yapıda da söz konusu geç dönemde önemli bazı ek ve değişikler yapılmıştır. Bir sonraki dönem olan Orta Tunç Çağı yerleşmeleri, Kilise nin kuzey Resim-13, 14: İTÇ II / 3 yerleşmesinin sarayı olarak düşünülen binanın depo olarak kullanılan bir odasında ele geçen kap kacağın kazılar sırasındaki buluntu durumu Figure-13, 14: Various pots as they were discovered during excavations of what was thought to be the storage room of the palace in the EBA II / 3 settlement class of the society, were excavated. As it was out of the question to move the Church - built at the centre of this area and on the highest point of the mound - to examine the foundations of this important structure underneath, we can only assume that there are at least 10 more rooms of this multi -roomed large structure buried under the church. This building group, the plan of which is not completely understood as it has been impossible to completely uncover it, had its entrance from the west. Pottery pieces discovered in some of the rooms (Fig 13) indicate that these rooms were possibly the food storage areas of the palace. There are certain elements in the planning of Bademağacı Settlement EBA II / 3 that cannot be fully explained. For example, it is not understood how the buildings of the palace complex developed in a northerly direction. Because there are some architectural remains from MBA (Fig. 3) that were not to be disturbed, it is not yet possible to comment with any certainty on the architectural remains found in the area between the Church and the buildings on the southern side. In addition to these we have no idea where the Temple is, the existence of which in such an organised settlement is certain. As a result of interpreting the architectural discoveries of this period, we think that the EBA II Bademağacı town city was the centre of a Local Clan under the sovereignty of a ruler or a class and that this Clan also ruled the nearby areas. This fact possibly necessitated the protection of the settlement from outside dangers. This city was undoubtedly built to a plan laid down by someone whose authority was beyond question. This city we are trying to describe was architecturally well organised; it was partially destroyed for some reason during EBA II and some of the megarons on the east and west were abandoned, while some continued to be occupied after being extended. Some important changes are observed at the southern end in this period, which we describe as EBA II / 2. A similar development is also seen in the multi roomed complex in the centre of the mound. This building had some important extensions built on to it in the later period just mentioned. The settlements of the Middle Bronze Age, the period that followed, were uncovered in a narrow strip on the north side of the church and not much information was revealed. Our knowledge of this period is limited to a few pottery pieces discovered in the excavations. The building belonging to the latest date in our mound is the Church, which was built during Early Byzantine period. (Fig. 24) Possibly the jointly shared church / chapel of surrounding Christian villages, this structure must have continued to serve its purpose Resim-15, 16: İki ayrı kazı mevsiminde bulunmuş tüm ve onarılmış kap kacak Figure-15, 16: Complete and reconstituted pots found during two different excavation seasons until the arrival of Turkish tribes at the turn of 12th century (no findings from Christian period have been discovered in the mound). The number of houses unearthed from EBA II / 3 period is around 60. When you add around 30 houses located in the unexcavated area and around 25 rooms in the palace complex at the centre to this number, the number of houses in this period reaches around 120. Assuming that every house had 6-7 people living in it, the population of Bademağacı settlement was around 700. Further assuming that the city continued for two generations, i.e years, then it could be thought that 1500 people lived here. When you add other levels of accumulation of EBA and the MBA, the numbers who lived here in 900 years from 2700 BC to 1800 BC reach tens of thousands. No graves or graveyards belonging to that many people have been discovered as in the Neolithic period. Around 10 graves were discovered in the streets outside 34 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

37 bitişiğinde, dar bir alanda açılmıştır ve çok fazla bilgi edinilmemiştir. Bu dönem hakkında bildiklerimiz, kısıtlı sayıdaki çanak çömlek buluntulara dayanmaktadır. Höyüğümüzdeki en geç tarihe ait bina, Erken Bizans döneminde yapıldığı anlaşılan Kilise dir (Res. 24). Büyük olasılıkla çevredeki Hıristiyan köylerinin ortak Kilisesi / Şapel i olan bu yapı, 12 yüzyıl başlarında Türk Boylarının bölgeye gelişine kadar işlevini sürdürmüş olmalıydı (Höyük üzerinde Hıristiyanlık dönemine ait hiçbir yerleşim kalıntısı ele geçmemiştir). İTÇ II / 3 yerleşmesinde açtığımız ev sayısı 60 civarındadır. Buna kazılmayan kısımlardaki olası 30 evi ve orta alandaki Saray yapılarının yaklaşık 25 odasını da katarsak, bu dönemde yerleşmede toplam 120 civarında mekân bulunuyordu. Her evde 6-7 kişinin yaşaması durumunda, Bademağacı nın bu yerleşmesinde en az 700 kişinin yaşadığı ve kentin yıl, yani iki kuşak boyu hayatını sürdürmesi kabul edilirse, burada en az 1500 kişinin oturmuş olduğu düşünülebilir. İTÇ nin diğer yapı katları ve OTÇ de buna katılırsa, MÖ 2700 lerden 1800 dolaylarına kadar olan 900 yıl içinde bu sayı onbinlere varır. Bu kadar çok insanın mezarlığı veya mezarlıkları -Neolitik dönemde olduğu gibi- bulunmamıştır. Kazılan alanlarda evlerin dışındaki sokak ve boş alanlara, bazen de odaların tabanlarının altında 10 kadar mezara rastlanmıştır. Gömme geleneği, bu dönemde Anadolu nun pek çok başka yerleşmesinde de görüldüğü gibi, cesetlerin iri bir küp içine konup, ağızları yassı bir kapak taşı ile kapatılarak açılan çukura hafif eğik olarak konması şeklindedir (Res. 10, 11). Bazen ölülerin yanına, küp içine küçük bir gaga ağızlı testicik bırakılmaktadır. İTÇ döneminin küçük buluntuları arasında çanak çömlek (çç), sayısal olarak ilk sırayı almaktadır (Res ). Bu dönem çömlekçiliğinin bir önceki sayımızda söz konusu the houses or under the house floors in the excavation site. The burial tradition, as witnessed in other settlements of Anatolia during this period, was to put the body into a large pot, cover its top with a flat stone and place it in a slightly tilted angle in the hole that was dug (Fig 10, 11). Sometimes, a small beak spouted pitcher was left inside the pot next to the body. Among the small finds of EBA period, pottery pieces are the most numerous (Fig ). The pottery of this period bares no relation or similarity to the Neolithic pottery mentioned in the previous article. While the potter s wheel used in pottery making was not known in this period, it was used in later periods and different forms - plates, bowls, jugs, pots and jars - were produced (Fig. 17, 18). Some of the pots were decorated and were of extraordinarily high quality. An important group among the small EBA finds is terracotta human depictions (Fig. 12). Production of three dimensional female figures known from the Neolithic period had ceased in this period; they were replaced by these simply depicted idols, which are thought to represent the Mother Goddess. Lines observed on some of the idols may have been a depiction of the clothing of the Goddess. Some idols were also made from stone (Fig. 12 the last idol). Seals form yet another important group of finds (Fig. 19, 20). Indirectly documenting the existence of property rights and trade, seals often contained two intersecting lines on the round or rectangular stamp surface and the triangular area in between was filled with straight / slanted lines and simple shapes. Usually made from terracotta (clay), more rarely from stone (Fig. 20 first row second seal) and metal (Fig. 20 first row, third seal), some examples of seals contained shapes which are indecipherable to us today but probably carried a meaning for their owners (Fig. 20 second row of stamp seals). Seals from this group are very important for the history of the culture; because at the time before writing was known, these signs can be thought of as some kind of Resim-17: İTÇ II nin değişik yapı katlarında bulunan kaplardan bir kısmı (Bu dönemde çoğunlukla kırmızı boya astarlı kaplar tercih edilmekteydi. Siyah hamurlular daha enderdir) Figure-17: Some pots discovered in different layers of EBA II (pots with red slips were mainly preferred in this period.; the black paste ones are less common) Resim-18: İTÇ II çömlekçilerinin ürettiği değişik biçimli fantezi kaplardan ikisi Figure-18: Two of the special vessels of different shapes produced by the potters of EBA II TÜRSAB DERGİ OCAK

38 pre-writing symbols or even meaningful marks (ideogram) that may have had a sound equivalent. In addition to that, terracotta clay tablets and bullas with signs for numbers and seal impression marks found in these layers carry special importance as they indicate the existence of a common communication language and possible trade relations in the pre-writing period. There are a large number of terracotta beads and whorls (Fig. 23). It is understood from many advanced and high quality Resim-19: Bir kazı mevsiminde ele geçen mühürler toplu halde Figure-19: Seals discovered in one excavation season shown together ettiğimiz Neolitik Çağ çömlekçiliği ile hiçbir ilişkisi veya benzerliği yoktur. Çanak çömlek yapımında bu dönem başlarında çömlekçi çarkı bilinmezken, biraz geç dönemde çark kullanılmağa başlanmış ve değişik şekillerde tabak, çanak, testi, çömlek ve küpler üretilmiştir (Res. 17, 18). Kaplardan bazıları süslemeli ve olağanüstü yüksek kalitelidir. İTÇ nin küçük eserleri arasında önemli bir grup, pişmiş topraktan basit insan betimleridir (Res. 12). Bu dönemde, Neolitik ten tanıdığımız gerçek anlamda üç boyutlu kadın tasvirlerinin yapımı tümüyle sona ermiş, onların yerini, yine Ana Tanrıça yı temsil ettiği tahmin edilen bu basit betimler, İdol ler almıştır. Bazı idollerin üzerinde görülen çizgilerle Tanrıça nın giysilerinin gösterilmek istendiği düşünülebilir. İdoller ender olarak taştan da yapılmışlardı (Res. 12 son idol). Bir diğer önemli buluntu grubunu mühürler teşkil eder (Res. 19, 20). Dolaylı şekilde mülkiyet hakkını ve ticaretin varlığını belgeleyen mühürlerin yuvarlak ya da dörtgen baskı alanlarında çoğu kez birbirini dik kesen iki çizgi bulunmakta ve arada kalan üçgen alanlar düz / eğik çizgiler veya basit şekillerle doldurulmaktadır. Çoğunlukla pişmiş topraktan, ender olarak da taş (Res. 20 birinci sıra ikinci mühür) ve madenden yapılmış olan mühürlerin (Res. 20 birinci sıra üçüncü mühür) bazı örneklerinde, bugün bizim için anlaşılmaz olan, fakat sahipleri için anlamlı olduğunu sandığımız şekiller yapılmıştı (Res. 20 nin ikinci sıra mühürleri). Bu gruptan mühürler, kültür tarihi için çok önemlidir; zira yazının henüz bilinmediği bu devirde, bu işaretler bir tür tanıtıcı şekil veya hatta ses değeri olan anlamlı işaretler (İdeogram) olarak düşünülebilir. Ayrıca, bu tabakalarda bulunmuş üzerinde sayı işaretleri olan kil plakalar (tablet) ve üzerinde mühür baskı izleri olan kil topaklar (bulla) yazı öncesi dönemin ortak bir iletişim dilini ve olasılıkla ticaret ilişkilerini göstermesi bakımından özellikle önem taşırlar. Pişmiş topraktan boncuk ve ağırşakların sayısı pek çoktur (Res. 23). Bu dönemde madenciliğin önemli bir iş kolu olduğu, İTÇ II ve OTÇ yerleşmelerinde bulunmuş çok ileri düzey ve kalitedeki maden eşyadan anlaşılmaktadır. Bademağacı nda Tunç tan yapılmış çok sayıda hançer, mızrak ucu, balta ve başlı iğne ele geçmiştir (Res. 21). Altından Kulak Tıkacı (Res. 22/2) ve gümüşten yapılmış, irice başlı süs iğneleri (Res. 22/1) değerli madenlerden üretilmiş eserlerin başlıcalarıdır. Maden eserlerden en olağanüstü olanı, gümüşten yapılmış bir Tabak / Resim-20: Bademağacı İTÇ tabakalarında 120 kadar mühür bulunmuştur. Genellikle pişmiş topraktan yapılmış olan mühürlerden birkaç örnek (Üst sıranın ikinci mührü taş, üçüncüsü tunç tan üretilmiştir). Mühürlerde baskı alanı çoğunlukla geometrik çizgisel motiflerle dolduruluyordu. İkinci sıranın üç mührünün baskı alanındaki çizgiler, anlam taşıyan işaretler gibi görünüyor Figure-20: Around 120 seals were discovered in EBA layers of Bademağacı. A few examples of seals usually made from clay /terracotta (second seal on the top row is stone, third is bronze ). The Stamp surfaces of the seals were usually filled with linear geometrical motives. Lines on three seals in the second row may have been meaningful symbols 36 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

39 Çanak tır. Çapı 24 cm., derinliği 4.5 cm. olan tabağın kenar kalınlığı 1 mm.den daha incedir. Bu özelliği ile sözü edilen çanak, Önasya tarihöncesi dönem madenciliği için benzersiz (ünik) bir eserdir. Bu eser aynı zamanda MÖ 2300 ler civarında bölgede ve genel olarak Anadolu da maden işleme zanaatının gelişmişlik düzeyini de belirtmektedir. Sayın okuyucularımız, iki kısa yazı ile Bademağacı Höyüğü nde yaptığımız 18 yıllık kazı çalışmalarında elde ettiğimiz bilgileri ana çizgileriyle aktarmaya çalıştık. Önümüzdeki 4-5 yıl içinde kazıların ayrıntılı bilimsel raporunu yayınlamayı planlıyoruz. Burada şu hususları özellikle vurgulamak isteriz; yapılan her arkeolojik kazı, insan türünün, yani atalarımızın kültür tarihi sürecine yaptığı katkıları ve bugün varılan noktaya nasıl gelindiğini anlamaya, açıklamaya çalışan çabalardır. Biz de mesleğimizin kuralları içinde, günümüzden binlerce yıl öncesinde, Anadolu nun bir noktasında, Bademağacı Höyüğü nde yaşamış insanların, toprağın metrelerce altında ve geçmişin karanlıklarında kalmış kalıntılarını açığa çıkartıp, bu kanıtlardan yararlanarak, onların yaşam maceralarını anlamaya ve öğrendiklerimizi sizlerle paylaşmaya çalıştık. Yaptığımız kazılarla bu olağanüstü önemli merkezin sakladığı bilgilerin küçük, ama gerçekten çok küçük bir bölümünü ortaya çıkarttık. Bu merkezden öğrenilecek daha çok şey olduğunu iyi biliyoruz. Höyüğümüzün kazmadığımız alanlarında ve temellerini kaldırmadığımız üst tabaka yerleşmelerinin altında, ileride başka arkeologlar ve diğer bilim insanlarının yeni yöntemlerle yapacakları kazı ve araştırmalarla bilinmeyenlerin bir kısmı daha öğrenilecektir. Resim-22: 900 ayar gümüşten bir Süs İğnesi (Uzunluk 7 cm.) ile altından yapılmış bir Kulak Tıkacı (Uz. 1.5 cm.) Figure-22: A Decorative Pin made from 900 karat silver (Length 7 cm.) with an golden Ear Plug (Length 1.5cm.) Resim-21: Bakır a belli bir oranda karıştırılan kalay la elde edilen tunç tan, İTÇ zanaatkârları bir hayli değişik türde gereç üretmişlerdir. Resimde tunçtan yapılmış balta / keski, hançer, mızrak ucu ve iğnelerden örnekler verilmiştir Figure-21: Craftsmen in EBA produced various tools using bronze which consisted mainly of copper with a certain amount of tin mixed in. The picture shows examples of axes / chisels, daggers, spearheads and pins made from bronze Resim-23: Pişmiş topraktan yapılmış küresel veya çift koni biçimli iri boncuklar, büyük ihtimalle bir ipe dizilerek kolye olarak kullanılmışlardı (Boncuk tanelerinin üzerine, çizgi ile süsleme yapılmıştır) Figure-23: Large clay spherical or double cone shaped beads were most probably placed on a piece of string and used as a necklace (the beads are decorated with line drawings) metal artefacts found in the EBA II and MBA settlements that mining was important. Many daggers, spearheads, axes and pin heads made from bronze have been discovered in Bademağacı (Fig. 21). A golden ear plug (Fig. 22/2) and silver decorative needles with large heads (Fig. 22/1) are the main metal artefacts. The most extraordinary of the metal artefacts is a silver Plate / Bowl. 24cm in diameter and 4.5cm in depth, the thickness of the plate is less than 1mm. With these features the bowl is a unique example of prehistoric mining in the Near East. At the same time, this artefact reflects the development level of the mining in the region around 2300 BC and in Anatolia as a whole. We have attempted in two short articles to briefly describe to you, our readers, the information gathered from the 18 years of excavations work at Bademağacı Höyük. The plan is to publish a detailed scientific report of the excavations in the next 4-5 years. We would like to emphasize the following points here; every archaeological excavation is an effort to understand and explain the development of mankind i.e. the contributions of our ancestors throughout the history of culture and how the point we are at today was reached. In keeping with the requirements of our profession, we have tried to share with you what has been learned about people who lived thousands of years ago at a certain place in Anatolia, Bademağacı Höyük, by unearthing the remains buried under metres of soil in the darkness of the past and by learning about their lifestyles. With the recently completed excavations we have only revealed a small part of the knowledge of this extraordinarily important centre, really only a small part of what was hidden. We know there is still much to learn from this centre. Some of the things that are still unknown will be uncovered in the future by other archaeologists and researchers using new methods to investigate the unexcavated areas of our mound and the sections under the foundations of the upper settlement levels that have been left untouched. Resim-24: Bademağacı nın en geç döneme ait yapısı olan Kilise (Krş. Res. 3, 4 - Üç nef li kilisenin ölçüleri 15.5 X 13 m.dir) Figure-24: The Church building belonging to the most recent period of Bademağacı (cf. Fig. 3, 4 the church with three naves measures 15.5m x 13m.) TÜRSAB DERGİ OCAK

40 SERGİ exhibition EFSANE ÇİFT İSTANBUL DA Sadece resimleriyle değil, aşkları ve yaşam öyküleriyle de ölümsüzleşen, Hollywood a ilham kaynağı olan bir çift: Frida Kahlo ve Diego Rivera. Eserleri Berlin ve Viyana dan sonra İstanbul da, Pera Müzesi nde 2 Aylin Şen Özgür Açıkbaş LEGENDARY COUPLE IN İSTANBUL A couple immortalized not just with their paintings but also with their love and their life story, an inspiration for Hollywood: Frida Kahlo and Diego Rivera. After Berlin and Wien, their paintings are in İstanbul Pera Museum 38 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

41 Heyecan fırtınası daha eserler gelmeden esti; çünkü 20. yüzyılın en ilginç çiftinin şöhreti dünyayı saran eserleriydi söz konusu olan. Aslında Jacques ve Natasha Gelman ın özel koleksiyonuna aittiler. Ama onlar bile eserleri Meksika dan dışarı izinsiz çıkartamıyordu, çünkü eserler Meksika nın ulusal kültür varlıkları envanteri ne kayıtlıydı. O nedenle bugüne kadar nadiren Meksika dışına çıkmışlardı. İstanbul da o sayılı duraklardan biri olacaktı, hem de tam 40 eserle birden. Güvercinle fil Frida Kahlo ve Diego Rivera çiftinin eserleri 20 Mart 2011 tarihine kadar Pera Müzesi nde sergilenecek. Sakatlığı yüzünden son yıllarında yatağından dahi çıkamayan Frida, İstanbul da konuklarını ağırlayacak. Kendi elleriyle resmettiği gözlerini izleyicilerinin The excitement has peaked even before the paintings have arrived; because it was the paintings whose reputation is known worldwide by 20 th century s most interesting couple. They are actually from the private collection of Jacques and Natasha Gelman. But even they cannot take the paintings out of Mexico without permission because they are registered in Mexico s national cultural assets inventory. This is why they rarely left Mexico thus far. İstanbul would become one of those rare stops and with 40 paintings as well. Pigeon and elephant Paintings of Frida Kahlo and Diego Rivera couple will be displayed in Pera Museum until 20 March Not able to leave her sick bed in her last years due to her disability, Frida will be hosting her guests in İstanbul. She will be meeting the eyes of her visitors with her eyes drawn by herself. She will share her pain, joy, dreams, endless suffering of her TÜRSAB DERGİ OCAK

42 Ayçiçekleri, Diego Rivera, 1943 Sunflowers, Diego Rivera, 1943 Maymunlu otoportre, Frida Kahlo, 1943 Self portrait with monkey, Frida Kahlo, 1943 İçi açılmış yaşamı görünce korkan gelin, Frida Kahlo, 1943 The Bride Frightened at Seeing Life Opened, Frida Kahlo, 1943 Düşüncelerimde Diego, Frida Kahlo, 1943 Diego in My Thoughts, Frida Kahlo, 1943 Natasha Gelman ın portresi, Diego Rivera, 1943 Portrait of Natasha Gelman, Diego Rivera, TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

43 gözlerine dikecek. Acısını, coşkusunu, hayallerini, kazada paramparça olan vücudunun bitmeyen ıstırabını paylaşacak. Ama her şeyden önce Diego ya duyduğu büyük aşktan söz edecek. Kalbini paramparça eden o aşk kazasını anlatacak. Malum, Frida nın hayatı da eserleri de öylesine sıradışıydı ki, Hollywood eliyle ölümsüzleştirilip tüm dünyaya aktarıldı. Çocukken geçirdiği hastalık... Genç kızlığında geçirdiği feci otobüs kazası... Komünist Diego Rivera ile tanışıp ona âşık olması... Fırtınalı evlilikleri... Ya da annesinin tanımıyla bir güvercinle filin beraberliği... Giderek yatağa bağımlı hale gelirken Diego nun yavaş yavaş uzaklaşması... Henüz 47 yaşında kimilerine göre intiharla sonuçlanan bir hayat... body broken to pieces in an accident. But above all else she will be talking about her love for Diego. She will tell the story of that accident of love which broke her heart to pieces. As you know, Frida s life and paintings were so out of ordinary that it was immortalised by Hollywood to be spread around the world. Illnesses suffered at childhood... Horrible coach crash she was involved in her teenage years... Meeting and falling in love with Communist Diego Rivera... Their stormy marriage... or togetherness of a pigeon with an elephant as her mother would describe... Diesgo s slowly distancing himself as she was being confined to bed... A life which ended -deliberately according to some-when she was just 47 years old... Three month visit Despite this short and sorrowful life story, Frida s paintings are an explosion of colours. Almost as if an incredible energy is bursting out of the canvas. Even though she painted her self portrait with her un-plucked eyebrow and all her facial deformations it lures the observers in. We almost see her through Diesgo s eyes: Despite not being an attractive -even considered to be an ugly- woman she is a stunning woman. Diego Rivera painted Mexico. Frida painted him and herself. And now they are in İstanbul hand in hand. They will be our guests at Suna and İnan Kıraç Foundation Pera Museum for almost three months. They will tell us their legendary stories. Üç aylık misafirlik Bu kısacık ve hazin yaşam öyküsüne inat, Frida nın tablolarında renkler patlar. Müthiş bir enerji tuvalden fışkırır adeta. Kendisini bitişik kaşlarıyla ve yüzündeki bütün defolarıyla resmettiği halde izleyeni cezbeder. Sanki Diego nun gözleriyle görürüz onu: Alımlı olmamasına hatta çirkin sayılmasına rağmen insanı çarpan bir kadın. Diego Rivera, Meksika yı resmetti. Frida onu ve kendisini. Şimdi el ele İstanbul dalar. Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi nde yaklaşık üç ay konuğumuz olacaklar. Bize efsaneleşen öykülerini anlatacaklar. TÜRSAB DERGİ OCAK

44 GEZİ travel GÖKOVA NIN AKVARYUMU: AKYAKA Akyaka, Gökova Körfezi nin başlangıç noktası. Dağlardan gelip Akyaka da denize dökülen azmağın kıvrımları arasına kurulu belde farklı tatil arayışlarına mükemmel bir seçenek sunuyor 2 Hümeyra Özalp Konyar Rasim Konyar GÖKOVA S AQUARIUM: AKYAKA Akyaka is the starting point of Gökova Bay. Situated along the shores of the river which runs down from the mountains and meanders its way to the sea in Akyaka, the town offers an excellent choice for those who seek a diverse holiday 42 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

45 TÜRSAB DERGİ OCAK

46 B odrum-marmaris arasında, doğu-batı ekseninde uzanan ve Kerme ya da İstanköy olarak da bilinen Gökova Körfezi, Türkiye nin en girintili-çıkıntılı kıyı kesimini oluşturuyor. Orak ve Sedir adaları, Çökertme, Akbük, Söğüt, İngiliz Limanı, Değirmen Bükü ve Longöz gibi koyları ile mavi yolculukların vazgeçilmez rotalarını çiziyor. Körfezin en doğu noktasında yer alan Akyaka beldesi ise daha çok karayoluyla gezenlerin gözdesi. Kuzeyden Marmaris e inerken, Sakar Geçidi ni geçtikten hemen sonra tüm ihtişamıyla ortaya çıkan Gökova Körfezi, yolculuğun en çarpıcı manzaralarından birini sunuyor. Sırtını dağlara yaslamış muhteşem bir ovanın denizle buluştuğu noktada yer alan Akyaka, Türkiye nin belki de en güzel beldelerinden biri yıllık yaşam izleri taşıyan yörenin antik çağdaki ismi İdima (Idyma). Bir Karya kenti olduğu bilinen İdima nın kaya mezarlarından bazıları hâlâ ayakta. Günümüze ulaşan ve İÖ 4. yüzyıla tarihlenen kolonlu kaya mezarlarının Paktyes hanedanına ait olduğu düşünülüyor. Turizme geçiş 70 li yıllardan sonra turizmin Situated between Bodrum and Marmaris and extending from east to west, Gökova Bay, also known as Kerme or İstanköy, forms the most intricate shores of Turkish coastline. With Orak and Sedir islands, Çökertme, Akbük, Söğüt, English Port, Değirmen Bükü and Longöz bays, it offers an indispensible route for blue voyages. Akyaka town on the easternmost point of the bay is more popular with visitors arriving by road. Appearing with its entire splendour immediately after passing Sakar Pass when arriving from Marmaris in the North, Gökova Bay offers one of the most striking views of the journey. At a point where the magnificent plains resting onto a mountain meets the sea, Akyaka is most probably the prettiest town in Turkey. Carrying traces of life that is 2000 years old, the antique name of the region s name is Idyma. Some of the rock tombs have survived to present times in the city which was known to be a Karian city. It is thought that column rock tombs dating back to 4 B.C. which have survived to today belong to Paktyes dynasty. Progressing to tourism While resorts such as Bodrum, Akyaka evlerinden biri, dere kısındaki restoranlar, Azmak tan görüntüler ve kaya mezarları One of Akyaka houses, restaurants by the stream, scenes from Azmak and rock tombs 44 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

47 TÜRSAB DERGİ OCAK

48 kapısını aralayan Türkiye nin Bodrum, Kuşadası, Marmaris gibi merkezleri parlamaya başlarken, Akyaka gözlerden uzak, sakin bir balıkçı köyü olarak bekliyordu. Akyaka nın turistik bir beldeye dönüşmesinde şüphesiz şair, gazeteci, mimar Nail Çakırhan ın imzası var. Memleketi olan Ula nın geleneksel mimarisini farklı bir üslupla yorumlayarak kendisi için Akyaka da bir ev inşa eden Çakırhan, bu projesiyle Uluslararası Ağa Han mimari ödülünü kazanınca tüm gözler buraya çevrildi. Bu mimari, yörede daha sonra inşa edilen yapılara da öncülük etti. Akyaka evlerinin şöhreti yayıldıkça, Gökova nın bu küçük köyü de kimlik değiştirmeye başladı. Çakırhan a, mimarisine ve köyüne sahip çıkan aydınlar, betonlaşmaya karşı ciddi bir duvar oluşturdu. Bugün, birkaç çirkin beton yapıyı saymazsak, Akyaka nın tamamı bu özgün mimari ile sarılı. Akyaka evleri özellikle saçakları, kapıları, tavanları ve dolap kapaklarındaki dantel gibi işlenmiş ahşap işçiliği ile dikkat çekiyor. Azmak ve Okalüptüslü Yol Akyaka nın en büyük özelliği Kadın Azmağı adını taşıyan deresi. Sazlıklar, ağaçlar ve otların arasında yemyeşil bir tünel gibi dolanan su yolu, 1200 metre uzunluğunda. Küçük teknelerle gezilebilen derenin yerden kaynayan buz gibi sularında binlerce balık, yüzlerce ördek yaşıyor. Akyaka daki oteller son derece farklı bir tatil seçeneği sunarken, dere kenarındaki restoranlar kolay kolay unutulmayacak bir molaya ev sahipliği yapıyor. Marmaris e giden eski yolun küçük bir bölümünü oluşturan ünlü Okalüptüslü Yol ise yalnızca eskilerin anılarında kaldı. Yenisi yapıldığı için artık kullanılmayan bu kısacık yol, yüzlerce yıllık dev okalüptüs ağaçlarıyla sarılı. Akyakalıların mücadelesiyle koruma altına alınan yol, bilinçli gezginler ve fotoğrafçılar için hâlâ vazgeçilmez bir uğrak noktası. 46 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011 Okalüptüslü Yol Eucalyptus Way

49 Kuşadası, Marmaris became the stars of 70s Turkey opening its doors to tourism, Akyaka was biding its time as a quiet, secluded fishing village There is no doubt that the poet, journalist, architect Nail Çakırhan had his hand in turning Akyaka into a touristic resort. By building a house in Akyaka which used a variation of traditional Ula architecture where Çakırhan hails from, he won the International Aga Khan architectural award and all eyes turned to Akyaka. This architectural style also led the way for other buildings that followed. As the fame of Akyaka houses spread, this small village of Gökova began to change its identity. Intellectuals protecting the architecture and the village formed a barrier against serious build up. Notwithstanding a few concrete buildings today, Akyaka is completely surrounded with distinctive architecture. Akyaka houses draw the attention especially with their guttering, doors, ceilings and craftsmanship evident on woodwork on their cupboard doors. Azmak and Eucalyptus Way The biggest feature of Akyaka is the Kadın Azmağı brook. The waterway which meanders through as if it s a green tunnel surrounded by trees and marshes is 1200 metres long. There are fish and ducks on chilly waters of the stream which is accessible by small boats. While hotels in Akyaka offer highly unconventional holiday options, riverside restaurants are host to unforgettable breaks. Forming a short section of the old route to Marmaris, once famous Eucalyptus Way lives only in memories. No longer in use, this short road is surrounded with hundreds of years old massive eucalyptus trees. Protected with efforts of Akyaka s locals, the road is still stamping ground for conscious travellers and photographers. Akyaka, Çınar Plajı Akyaka, Çınar Beach TÜRSAB DERGİ OCAK

50 NOT DEFTERİ notebook ÇOK EĞLENCELİ LÜZUMSUZ BİLGİLER! Yıla keyifli girin istedik. İlginç notlarımızı muhtemelen hiçbir işinize yaramayacak, yani son derece lüzumsuz ama bir o kadar eğlenceli bilgilerden derledik. Buyurun! 2 Aylin Şen UNNECESSARILY ENTERTAINING NOTES! We wanted you to enter the year on a cheerful note. We compiled our interesting notes from highly unnecessary yet entertaining pieces of information which you will probably find useless. Here you are! 48 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

51 Yılbaşında kime ne hediye verdiniz, kimden ne hediye aldınız bilmiyoruz. Peki siz hediyelerin en güzeli diye tanımlanan değerli taşların çoğunun birkaç elementten oluştuğunu, sadece elmasın tamamen karbondan oluştuğunu biliyor muydunuz? Dünyadaki tüm nüfus her işini bırakıp günde 24 saat satranç oynasa ve her saniyede bir hamle yapılsa, satrançta tüm oyunları tecrübeden geçirebilmek için asırlara ihtiyaç vardır. Satranç tarihinin en uzun oyunu 1950 yılında Mardel Plato da yapılmış dünya satranç turnuvasında gerçekleşmiştir. Pilkin ile Çernyak arasında yapılan bu maç 22 saat devam etmiş ve 191. hamle sonrası berabere bitmiştir. Dünyanın en kokulu camisi Tebriz şehrindedir; ama yanlış anlaşılmasın, kokulu derken mis gibi demek istiyoruz. Zaten camiye bu unvanı veren de mis sözcüğünün kökeni. Mescit inşa edilirken çamuruna misk kokusu ilave edilmiştir ve 600 sene geçmesine rağmen hâlâ misk kokmaktadır. Dünyada en tehlikeli hayvan sivrisinektir; çünkü insanların ölümüne en fazla sebep olan hayvandır. Kayda geçmiş, yani tablete kazınmış en eski alfabe Suriye nin Akdeniz sahilindeki Lattakiya limanı yakınlarında yapılan kazı sonucu bulunmuştur. Alfabe 32 harften oluşmaktadır. Ünlü Arap şairi, Kahire Üniversitesi profesörü Şeyh Muhammed Abdul İbrahim 150 yaşında vefat etmiştir. 105 sene bekâr yaşamış, 105 yaşında evlendikten sonra 5 çocuğu olmuştur lerin sonlarında Rusya da yaşamış olan Vasilyev adlı adamın toplam 87 çocuğu olmuştur, ama asıl ilginç not bu değil; çünkü bu çocuklar Vasilyev in sadece iki eşinden dünyaya gelmiştir. İddiaya göre, o 75. yaşını kutlarken çocukların 83 ü bir arada babalarına uzun ömürler dilemiştir. Doğum günü demişken... Herkes biriciktir elbette, ama herkes doğum gününü dünya üzerinde en az 9 milyon kişiyle paylaşır. Çocuğunuz doğdu, adını koyacaksınız. Aklınızda bulunsun: Türkiye de en çok kullanılan isim 3 milyona yakın kişiyle erkeklerde Mehmet, 4 milyondan fazla kişiyle de kadınlarda Fatma. Bu bilgilerin ne işe yarayacağı hakkında bir fikrimiz yok. Ama son not, en azından evde çoluk çocuk bir süre heyecanlı bir uğraş yaratabilir. İşte o not: Hiçbir kâğıt 7 defadan fazla 2 ye katlanamaz. Deneyin bakalım, doğru muymuş! We don t know who you gave gifts to and who you received gifts from. But did you know that the precious stones described as the prettiest gift them all consist of more than one elements and that only diamond is formed completely from carbon? If everybody in the world stopped working for a 24 hour period to play chess and made a move every second, centuries would be needed to experiment all the moves of chess. The longest game of chess took place in the world chess tournament in Mar del Plata in The game between Pilkin and Çernyak went on for 22 hours and ended in a draw after 191 moves. World s smelliest mosque is in the city of Tabriz; but do not get us wrong, as when we say smelly we mean sweet smelling. In fact what gives the mosque this title is the root of the word mis (musk). Musk was added to mortar used in the construction of the mosque and after 600 it still smells like musk. World s most dangerous animal is the mosquito; because they cause the most deaths in humans. World s oldest recorded i.e. written in stone alphabet has been discovered in excavations near the Mediterranean port of Lattakiya in Syria. The alphabet consists of 32 letters. Famous Arabian poet, Sheikh Mohammed Abdoul İbrahim, a professor in Cairo University, died at the age of 150. He was single for 105 years and had 5 children after getting married at the age of 105. A man named Vasilyev who lived in Russia towards the end of 1700s had 87 children in total, but that is not the interesting note; because these children were given birth by only two of Vasilyev s wives. According to the claim, 83 of his children wished him happy birthday when he celebrated his 75 th birthday. Talking of birthdays... Of course everyone is unique but everyone share their birthdays with nine million other people in the world. Your child is born and you will name him/her. Remember: Most used Turkish name for boys is Mehmet with almost 3 million and for girls is Fatma with 4 million. We have no idea how useful these notes are. But the last note may cause a ripple of excitement among the folk at home. Here is that note: No paper can be folded in 2 more than 7 times. Try and see if that s correct! TÜRSAB DERGİ OCAK

52 RÖPORTAJ reportage DÜNYA STANDARTLARINDA SAĞLIK HİZMETİ Anadolu Sağlık Merkezi, nitelikli tıbbi kadrosu, ileri teknolojik donanımı ve akıllı bina teknolojisiyle referans merkezi olma yolunda HEALTHCARE IN WORLD STANDARDS Anadolu Medical Centre is on the way to become a reference centre with qualified medical team, advanced technological equipment and smart hospital technology 50 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

53 Anadolu Sağlık Merkezi, Joint Commission International (JCI), Avrupa Tıbbi Onkoloji Derneği (ESMO), ISO (18001,14001 ve 9001) akreditasyonlarıyla uluslararası standartlarda hizmet veren bir sağlık kuruluşu. Hasta hakları ve güvenliğini temel önceliği olarak belirleyen Merkez, dünyanın farklı bölgelerinden gelen hastalara onkolojik bilimler, nörolojik bilimler, kalp sağlığı, cerrahi bilimler, ortopedi ve kadın sağlığı alanlarında tedavi olanağı sunuyor. Uluslararası hastalara özel hizmet Hasta, Anadolu Sağlık Merkezi nde tedavi olmaya karar vermesi durumunda, kendisini nasıl bir tedavi planının beklediği, bu işlemlerin ne kadar süreceği konusunda ve ihtiyaç duyduğu diğer tüm konularda bilgilendiriliyor; hasta ve hasta yakınlarının ziyaretleri, ulaşım ve konaklamaları özel ekipler tarafından planlanıyor. İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça, Bulgarca, Romence, Ukraynaca, Kırgızca, Kazakça, İspanyolca, Arapça, Japonca ve Felemenkçe olmak üzere toplam 13 yabancı dilin konuşulduğu Uluslararası Hasta Hizmetleri Departmanı ndan yetkililer hastalara tüm süreç boyunca eşlik ediyor. Onkoloji Anadolu Sağlık Merkezi Onkoloji Merkezi kanser hastalarının tüm gereksinimlerini karşılamak üzere bir referans merkezi olarak kuruldu. Hastane içinde hastane Anadolu Medical Centre is a health centre offering international standard service with accreditations from Joint Commission International (JCI), European Society for Medical Oncology (ESMO), ISO (18001, and 9001). Identifying patient rights and safety as the principle priority, the Centre is offering treatments for patients arriving from different parts of the world in areas of oncology science, neurologic science, cardiovascular care, surgical sciences, orthopaedic and women s health. Special service for international patients Once a patient chooses Anadolu Medical Centre for treatment, he is informed about what kind of treatment plan is awaiting him, how long the treatment will last and everything else he may need to enquire about; Visiting, transportation and accommodation needs of the patient and their relatives are planned by special teams. Team members from International Patient Services Department where 13 foreign languages such as English, German, French, Russian, Bulgarian, Romanian, Ukrainian, Kyrgyz, Kazakh, Spanish, Arabic, Japanese and Dutch are spoken accompany the patients throughout their stay. Oncology Oncology Department at Anadolu Medical Centre was founded as a reference centre to meet every need of cancer patients. Designed Bir hasta hikâyesi Amerika nın Nevada eyaletinden John Freeman ufak bir kalp krizi geçirmişti; bulunduğu yerdeki doktorlar tarafından yapılan incelemede kalp kapakcığında bir problem olduğu saptandı; ancak ameliyat pahalı olacaktı ve sağlık sigortası olmadığı için elinde bulunan her şeyi satması gerekliydi. Sonuçta yurtdışındaki alternatiflere bakmaya başladı. O esnada, bir sağlık turizmi dergisinde Anadolu Sağlık merkezi ile ilgili bir yazıyı okudu ve İstanbul a gelmeye karar verdi. Anadolu Sağlık Merkezi ne vardığında anjiyo yapıldı; kalp kapakcığı problemine ilaveten bir damarda tıkanıklık olduğu da belirlendi. Prof. Dr. Sertaç Çiçek ve ekibi dört saat süren başarılı bir ameliyatla onu sağlığına kavuşturdu. İşte Freeman ın ağzından bu süreç: Deneyimlerime dayanarak bu hastanenin hizmet kalitesi ve teknik altyapısı açısından Amerika daki hastanelerden hiçbir farkı olmadığını söyleyebilirim. Ekip çalışması ve Türk doktorların entegre yaklaşımınından çok etkilendim. Tıbbi personelin kendi aralarındaki devamlı ve etkili iletişimi ve başarılı geçmişleri bana gerçekten rahatlık verdi. İki ülke arasındaki uzak mesafeden dolayı buraya tek başıma geldim, ama ekibin içten ve yakın ilgisi sayesinde kendimi hiç yalnız hissetmedim. A patient s story John Freeman, a native of the State of Nevada in the U.S., experienced a minor heart attack. After an evaluation by the local physician, it was determined that he had a cardiac valve problem; but the operation would be expensive and it was going to cost everything that he had as he didn t have health insurance. As a result he started to look for alternatives abroad. In the meantime John read an article about Anadolu Medical Center in a medical tourism magazine and decided to come to İstanbul. Once at Anadolu Medical Center, John underwent an angiography, which revealed a blockage in one of his vessels in addition to the cardiac valve problem. A successful operation by Prof. Dr. Sertaç Çiçek and his team resulted in him regaining his health. Here is the process in John s own words: Based on my experience, I can confidently say that there is no difference between this hospital and those in America in terms of service quality and technical infrastructure. I found the teamwork and integrated approach among Turkish physicians to be very impressive. Consistent and effective communication among the medical staff and their successful backgrounds really comforted me. The long distance between two countries meant that I travelled alone for this operation. However the staff s sincere and close attention ensured that I never felt alone. TÜRSAB DERGİ OCAK

54 konseptiyle tasarlanan Merkez de hastalara diğer bölümlerden ayrılmış, özel bir ortamda tedavi görme olanağı sağlanıyor; en uygun tedavi planının belirlenmesi ve uygulanması için cerrahi bilimler, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, dahili bilimler, patoloji, radyoloji nükleer tıp ve biyokimya bölümleri tarafından değerlendiriliyor. Kanser tedaviside uygulanan radyocerrahinin en gelişmiş biçimi olan ve dünyanın sayılı merkezlerinde bulunan CyberKnife teknolojisi Anadolu Sağlık Merkezi nde altı yıldır kullanılıyor. Hematolojik Onkoloji Anadolu Sağlık Merkezi bir Kemik İliği Nakli Merkezi ni de hayata geçirdi. Aynı anda 22 hastaya kemik iliği nakli gerçekleştirilebilinen altyapıya sahip merkezde tedavi gören hastaların enfeksiyonlardan korunabilmesi amacıyla hasta odalarının tümünde, havada bulunan partikülleri temizleyen ve hepafiltre olarak adlandırılan sistem kullanılıyor. Ayrıca hasta odalarının girişinde, hekim, hemşire ve hasta yakınlarının dışarıdan taşıyabilecekleri mikroorganizmalardan arınmaları için tasarlanmış özel bölümler bulunuyor. Hastalardan alınan kök hücreleri, dünyaca kabul gören bir laboratuvar standardı olan GMP (Good Manufactoring Practise-İyi Üretim Kuralları) koşullarında işlem görüyor. Kardiyoloji Kalp damar cerrahisi bölümünde anne karnındaki ceninden ileri yaşlardaki hastalara kadar kalp rahatsızlığı olanlara konusunda uzmanlaşmış bir ekiple uluslararası standartlarda sağlık hizmeti sunuluyor. Nöroloji Nörolojik Bilimler Bölümü gelişmiş elektromiyografi, nöropatik ağrı tedavisi, epilepsi cerrahisi, birincil ve ikincil derece felç önleme gibi pek çok alanda disiplinlerarası bir yaklaşım gösteriyor. Nöroşirurji Bölümü tanı ve tedavide navigasyon yardımlı biyopsi ve CyberKnife Radyo cerrahi teknolojisinin yanı sıra video EEG görüntüleme, dijital anjiyografi, gelişmiş MRI ve CT kullanıyor. Ortopedi ve Travmatoloji Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü kasiskelet sisteminin hastalıklarının tanısı, tedavisi ve rehabilitasyonu konularında hizmet veriyor. Bölümde her türlü ortopedik rahatsızlığın yanı sıra kas-iskelet sistemi tümörleri, omurga hastalıkları, el ve üst ekstremite cerrahisi, ayak sağlığı gibi özel dallarda da konusunda uzmanlaşmış bir kadroyla hizmet veriliyor. with a Hospital within a hospital concept, The centre provides a separate unit segregated from other departments for patients to receive treatment in a special environment; Surgical sciences, medical oncology, radiation oncology, internal medicine sciences, pathology, radiology nuclear medicine and biochemistry departments work in unison to identify and apply the most suitable treatment plan. CyberKnife technology, the most advanced radio-surgery technology used in treatment of cancer and only available in select medical centres of the world has been in use in Anadolu Medical Centre for six years. Hemathologic Oncology Anadolu Medical Centre also implemented a Bone Marrow Transplantation Centre. The centre has the structure capable of carrying out 22 simultaneous transplantations and is equipped with hepafilter system in every room which purifies the particles found in the air to prevent patients from infections. In addition to that, there are purification rooms at the entrances to each patient s room for doctors, nurses and patient s relatives to be cleansed of any microorganisms they may carry. Stem cells received from patients are treated according to GMP (Good Manufacturing Practise) standards which is a laboratory standard accepted worldwide. Cardiology Heart and Vascular Center provides comprehensive cardiac care of highest international standards with an expert team to all patients with heart disease from foetus to the eldest. Neurology Neurological Science Department has a multidisciplinary approach in areas such as advanced electromyography, treatment of neuropathic pain, epileptic surgery, prevention of first and second degree paralysis. Neurosurgery Unit confidently employs navigation assisted biopsies and CyberKnife Radiosurgery technology in diagnosis and treatment as well as other technologies such as video EEG monitorization, digital angiography, advanced MRI and CT. Orthopaedics and Traumotology Anadolu Medical Centre Orthopaedics and Traumotology Center offers diagnostics, treatment and rehabilitation of muscularskeletal illnesses. The centre offers treatment for all types of orthopaedics conditions along with muscular-skeletal system tumours, spinal illnesses, limb and top extreme surgery, foot health with a specialized team expert in their individual fields TÜRSAB DERGİ OCAK 2011

55 RESTORAN restaurant İSTANBUL DA LÜBNAN TATLARI Hilton İstanbul, yeni mekânı Al Bushra da misafirlerini Lübnan mutfağıyla tanıştırıyor Hilton İstanbul un 9. katında açılan Al Bushra Restaurant, eşsiz yemeklerini Boğaz manzarası eşliğinde Lübnan mutfağına özgü geleneklerle sunuyor. Deneyimli Lübnanlı şeflerin yönetiminde pişirilen yemekler haftanın her günü öğle ve akşam yemeklerinde masaları donatıyor. Saat 12:00-14:30 arasında öğle yemekleri, 18:30-23:30 arasında akşam yemekleriyle Lübnan lezzetlerine doyacağınız mekânda, Al Bushra Bar da gece 02:00 ye dek zengin içki mönüsüyle misafirlerine hizmet veriyor. Mutfakta neler var Lübnan usulü yaprak dolması Warakenab, bulgurlu çiğ et Kebbeh Nahey, Lübnan mutfağının vazgeçilmezi Falafel, kıymalı fıstıklı börek Samboussik gibi mezelerin yanı sıra, kömürde pişirilen Castaleta, Jawaneh Dajaj gibi tavuk ve et çeşitleri Al Bushra nın mutfağından sofralara taşınıyor. Masalarda bulunan döner bakır sinilerin üzerinde servis edilen yemekler, Al Bushra mönüsü veya Şef in özel mönüsü eşliğinde sunuluyor. Zengin bir şarap mönüsüne sahip olan restoranın patlıcan ve ceviz tatlıları da vazgeçilmezler arasında yerini alıyor. İletişim Al Bushra Restaurant Hilton İstanbul Cumhuriyet Cad. Harbiye İstanbul Tel: (212) TASTES OF LEBANON IN İSTANBUL Hilton İstanbul is introducing Lebanon cuisine to its guests in its new venue Al Bushra Opened on the 9 th floor of Hilton İstanbul, Al Bushra Restaurant offers unique dishes in traditions particular to Lebanon cuisine accompanied with a view of the Bosphorus. Dishes prepared by experienced Lebanese chefs are on offer at lunch times and evenings throughout the week. You can taste flavours of Lebanon between 12:00 14:30 for lunch, 18:30 23:30 for dinner at the venue where Al Bushra Bar continues to serve its guests with a rich drinks menu till 02:00. What s in the kitchen Lebanese style stuffed wine leaves Warakenab, raw meat with bulgur wheat Kebbeh Nahey, mainstay of Lebanese kitchen Falafel, fillo pastry with minced meat and pistachios Samboussik, Castaleta cooked in coal fire, along with chicken and meat variations of Jawaneh Dajaj are brought from the kitchens of Al Bushra on to tables. Served on rotating copper trays, meals are presented in Al Bushra menu or Chef s special menu. The restaurant contains a rich wine list and its aubergine and walnut desserts are among indispensables. Contact Al Bushra Restaurant Hilton İstanbul Cumhuriyet Cad. Harbiye İstanbul Tel: +90 (212) TÜRSAB DERGİ OCAK

56 ŞEYLERİN TARİHİ history of things ONSUZ OLMAZ! Her nesnenin, her yiyeceğin mutlaka önemi vardır, ama ekmeğin yeri bambaşkadır. Tarihçesini okuyup dinlerdeki yerini görünce hak vereceksiniz. Gerçekten de ekmeksiz olmaz! 2 Aylin Şen WOULDN T BE WITHOUT IT! Every object, every food has an importance, but bread has a special place. You will concur when you read its history and see its place in religions. We really just can t do without bread!

57 Biz Türkler çalışmayı, kazanmayı hep ekmek le değerlendiririz. Ekmek kapısı deriz... Ekmek teknesi deriz... Ekmeği taştan çıkartıyor deriz Doğrusu gündelik hayatımızda da ekmeksiz yapamayız. İstanbul Halk Ekmek in yaptığı araştırmaya göre, günde kişi başına tüketilen ekmek miktarı 150 ila 700 gram arasında değişiyor. Ortalama ise 350 gram, yani yaklaşık iki ekmek tüketiyoruz. Ne de olsa makarnanın, pilavın bile yanında ekmek yiyoruz. Ekmek yemeyen, örneğin Çin, Japonya, Moğolistan gibi Uzakdoğu ülkelerini katiyen anlamıyoruz! Oysa ekmeğin kökeni o topraklara uzanıyor. Taş gibi topaklar! Ekmeğin gerçekten de Uzakdoğu da ortaya çıktığı sanılıyor; elbette bugünkü ekmeklerden çok ama çok farklı bir biçimde. Genel kabule göre, ilk insanlar suyla ıslatılmış ve kendi haline bırakılmış buğday kırmasında gözeneklerin meydana geldiğini görmüş ve gözenekli kütleyi sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri zaman lezzetinin iyi olduğunu anlamışlar. Tarih günümüze yaklaştıkça medeniyetler de yöntemlerini geliştirmiş. MÖ 4000 yıllarında Us Turks always equate earning our living with bread. We say bread door... we say bread boat... we say getting the bread out of stone... In fact we can t do without bread in our daily lives. According to a research by İstanbul Halk Ekmek (A bakery firm) amount of daily bread consumed per person varies between 150 and 700 grams. We consume 350 grams on average, which equates to 2 loaves of bread. After all, we even have bread with pasta and rice. We never understand Far Eastern countries such as China, Japan, and Mongolia who never eat bread! But in fact the roots of bread stretch their way. Lumps like stone! It is really thought that bread first appeared in the Far East; but of course in a completely different format than the one we know today. It is generally accepted that prehistoric man observed that wheat mixture soaked and left on its own developed pores and when they cooked this porous TÜRSAB DERGİ OCAK

58 Babilliler özel fırınlarda ekmek pişirmeye başlamış. Ama o ilk ekmek mayasız, dolayısıyla piştiğinde neredeyse taş gibi katılaşan bir yiyecekmiş. Ekmeğin kaderini değiştirip başımızın tacı olmasını sağlayanlar ise yine hayatın pek çok alanında olduğu gibi Mısırlılarmış. Muhtemelen bir raslantıyla, hamura bira dökülmesinin ekmeği yumuşattığı fark edilmiş. O zamandan sonra da mayalı ekmek en değerli şey haline gelmiş, hatta Eski Mısır da bir ara para yerine bile geçmiş. Mısırlılar bu değeri ölümsüzleştirmeyi de bilmiş. Bugün British Museum da ilk örneği sergilenen ekmek somunu resimlerini mezarlarına kazımışlar. Ekmek mahkemeleri Savaş kötüdür, ancak bazı sonuçları gelecek kuşaklar için yararlıdır. İşte Roma ordularının seferlerinin sonucu: Mayalı ekmek Mısır dan Roma ya ve ardından Batı Avrupa ya yayıldı. Sonrasında da soyluların sofrasından hiç eksik olmadı. Bu arada her ülke kendi ağız tadına ya da alışkanlıklarına uygun eklemeler yaptı. Örneğin Normanlar çavdar kullanıyordu. İsveçliler de una Ren geyiği kanı katıyordu. En ilginç yöntemlerden biri, hem tabak gibi kullanılabilen hem de yemekle birlikte yenebilen yayvan ekmeklerdi. Zamanla birçok toplulukta fırıncı loncaları kurulmaya başladı. Loncanın kurallarını çiğneyen fırıncı kırbaçlanır, sokaklarda süründürülür ya da ömür boyu meslekten men edilirdi. Gramajının altında ekmek sattığı ortaya çıkan bir fırıncı için bu cezalardan kaçış yoktu. İlk olarak İngilizler tarafından kurulan ekmek mahkemeleri mass in hot stones they discovered that it had a delicious taste. Civilizations have improved their methods as we get closer to present day. Babylonians started to bake bread in special ovens around 4000 B.C. But that first bread was baked without yeast so when it was baked it was solid as a rock. As with many other things in our lives, changing bread s fate and making it the crown of our heads were Egyptians. It was discovered, possibly by accident, that mixing beer into dough made it softer. From then on, leavened bread became a valuable commodity, so much so that in Egypt it was even used as money. Egyptians knew how to immortalize this value. They carved pictures of bread loaves in their graves, first example of which is displayed in British Museum today. Bread courts The war is bad but some of its results were good for later generations. Here is the result of the Roman army s crusades: Leavened bread spread from Egypt to Rome and then to whole of Europe. After that it never left the dinner tables of aristocracy. Meanwhile, each country produced bread that suited their own taste and habits. For instance, Normans used rye. Swedish bakers would mix flour with reindeer blood. One of the most interesting methods was flat bread which could be used as a plate and yet it was edible. Bakers guilds started to form in some communities over time. Any baker stepping outside guild s rules would be whipped or given a life ban from the profession. Any baker found to be selling underweight bread would not be able to avoid this punishment. Bread courts, first installed by the British, determined the weight and the price of bread for centuries. There were Fırıncının Pir i Âdem! Hemen hemen her dinde ekmeğin özel bir yeri vardır. İslam inancına göre Cebrail, Hazret-i Âdem e unu öğüterek ekmek yapmayı öğretmiştir: Bu nedenle de fırıncılar Âdem i Pir olarak kabul eder. İncil de de hem ekmek tariflerine rastlanır, hem de sıklıkla balık ekmek ifadesine. Nitekim, Katolik ve Ortodoks Hıristiyanlar, ayinlerde İsa nın bedeni olarak kabul ettikleri bir çeşit peksimet yerler. Yahudiler de ekmeği adeta kutsallaştırır. Şabat ta Challah denen özel bir ekmek pişirilir. Bu özel ekmeğin biçimi de yenme ritüelleri de Tevrat ta karşılığını bulan dini anlamlar içerir. Mayasız bayramında da bir hafta mayalanmamış ekmek yenir. Baker s Master of Adam! Almost every religion has a special place for bread. According to Islamic beliefs, Gabriel taught Adam to make bread by milling of flour: This is why Bakers see Adam as the Master. Description of bread as well as the phrase fish bread is often sighted in the bible. Thus Catholic and Orthodox Christians are given consecrated bread which they believe to be the body of Christ. Jews too, almost sanctify bread. They make a special bread called Challah in Shabbat. Rituals relating to the shape and the method of consuming this bread have religious meanings in the Hebrew bible Tanakh. Unleavened bread is eaten during the Passover week. 56 TÜRSAB DERGİ OCAK 2011