T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ATİNA TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ATİNA TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ"

Transkript

1 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ATİNA TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ YUNANİSTAN IN GENEL EKONOMİK DURUMU VE TÜRKİYE İLE EKONOMİK-TİCARİ İLİŞKİLERİ (2013) Ağustos, 2014 ATİNA

2 İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 4 BÖLÜM I: YUNANİSTAN A İLİŞKİN VERİLER SOSYAL ve EKONOMİK GÖSTERGELER Ülke Kimliği Sosyal Göstergeler Ekonomik Göstergeler EKONOMİK DURUM Tarım Sanayi Ulaştırma Karayolları Demiryolları Gemicilik Havayolları TELEKOMUNİKASYON Ticaret ve perakende piyasası Hizmetler Turizm İnşaat Bankacılık Sigortacılık Enerji Rüzgar Enerjisi Güneş Enerjisi Doğal Kaynaklar ve Madencilik Özelleştirme DIŞ TİCARET Genel Durum Dış Ticaret Mevzuatı Tarife Dışı Engeller Anti-Damping Uygulamaları Dış Ticaret İstatistikleri Yıllara Göre Dış Ticaret Değerleri Başlıca Ülkelere Göre Dış Ticaret (Milyon Euro) Ülke Grupları ve Ekonomik Topluluklara Göre Dış Ticaret Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı Başlıca Maddelere Göre İthalat*(İthalatı 500 Milyon Euro nun üzerinde olanlar) Başlıca Maddelere Göre İhracat* (İhracatı 300 Milyon Euro nun üzerinde olanlar) Mal ve Hizmet İhracat ve İthalatı (Milyon Euro) Atina Ticaret Müşavirliği 2

3 BÖLÜM II TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ Ticari İlişkilerin Genel Durumu Ticari İlişkilerin Gelişimi İkili Anlaşma ve Protokoller, KEK Toplantıları FARKLI SINIFLANDIRMALAR BAZINDA DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ GENİŞ EKONOMİK GRUPLAR BAZINDA İHRACAT ve İTHALATIMIZ GTİP12 Bazında ihracat ve ithalat (İlK 10 KALEM) BÖLÜM III TİCARİ İLİŞKİLERDE BİLİNMESİ GEREKEN KONULAR Genel Bilgiler İşyeri Açma ve Şirket Kuruluşu Ticari Engeller (Sektörel) İthalat Mevzuatı Ticarette Uygulanan Standartlar Reach (Avrupa Kimyasallar Düzenlemesi) Serbest Bölgeler ve İlgili Mevzuatı Yatırım Teşvikleri YIL İÇİNDE AÇILAN FUARLAR BAŞLICA EKONOMİK VE TİCARİ KURULUŞLAR SORUNLAR, GÖRÜŞLER VE FAYDALI BİLGİLER Tespitler ve Görüşler İş Görüşmesi Yaparken () Faydalı Bilgiler Hava Durumu Tatil Günleri ve Çalışma Saatleri Vize ve Seyahat Başlıca Gazete ve Dergiler Kambiyo Denetimi Avukatlar ve Hukuk Büroları Tercümanlar Adresler ve Haberleşme Danışmanlık ve Pazar Araştırması Yapan Şirketler () Bakanlıklar ve Adresleri Yararlı Olabilecek Diğer Telefonlar Atina Ticaret Müşavirliği 3

4 GİRİŞ Yunanistan da ekonomik krizin etkileri kendini hissettirmeye devam etmektedir yılında %7.0 oranında küçülen ekonominin 2013 yılında da %3.9 oranında küçüldüğü hesaplanmaktadır yılından itibaren ise, yatırımlara ve kalkınmaya ağırlık verilmesi koşuluyla, küçük de olsa bir toparlanmanın başlayabileceği tahmin edilmektedir. İşsizlik seviyesi %27 gibi oldukça yüksek seviyelerde seyretmektedir. Ülke borcunun düşürülmesine ilişkin tüm çalışmalara rağmen kamu borcunun GSMH ye oranı, 2012 yılı seviyelerini de aşıp %175 ler seviyelerine ulaşmış; dolayısıyla borcun ödenmesine ilişkin uluslararası kaygılar da kaydadeğer bir düşüş sağlanamamıştır. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik sıkınıtlar ve daralan iç pazar neticesinde son dönemlerde Türkiye de yatırım yapan Yunan şirketlerinin sayısında ve yapılan yatırımlarda önemli artışlar kaydedilmiştir. Hazine Müsteşarlığı kayıtlarına göre, itibariyle Türkiye de 600 Yunan firması ve 5 irtibat bürosu faaliyet göstermekte olup, toplam yatırım tutarı 6 milyar Euro ya yaklaşmıştır. Ülkeye gelen yabancı yatırımlarda ise oldukça düşen yatırım maliyetlerine rağmen, 2013 yılında da arzu edilen hacme ulaşılamamıştır yılından itibaren başlayan özelleştirme programları beklentilerin çok altında kalmış, 2013 yılı için planlan özelleştirmelerin neredeyse hiçbiri gerçekleştirilememiştir. Ülkemiz işadamlarınca, Yunanistan a yatırım hususunda kaydadeğer ilgi olmakla beraber, bu ilgi şu ana kadar çok kısıtlı yatırıma dönüşmüştür. Müşavirliğimiz kayıtlarına göre Yunanistan dan yatırım yapan Türk sermayeli şirket sayısı sadece 20 olup yatırım meblağı da 180 Milyon Dolar civarındadır. Ülkemiz ile Yunanistan arasındaki dış ticaret hacmi 1999 yılında 694 milyon dolar iken, 2008 yılı sonunda 3.6 milyar dolara ulaşmış, takip eden yıllarda global ekonomik krizin etkisiyle düşmekle beraber 2012 yılında tekrar yükselişe geçerek 2013 yılında 5.6 milyar Dolar a ulaşmıştır. Geçen yıl ülkemizin Yunanistan a ihracat tutarı 1.4 milyar Dolar, Yunanistan dan ithalatı ise 4.2 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. Yunanistan ın dış ticaretinin yaklaşık % 60 ı AB ile kalan kısmı ise 3. ülkelerle yapılmıştır. Yunanistan ın ülkemize başlıca ihracatı işlenmiş petrol ürünleri sınıfında olurken ithalatı ise daha çok doğalgaz ve sanayi ürünlerinden oluşmaktadır. Bu rapor 3 bölümden oluşup, 1.Bölümde Yunanistan ın sosyal, ekonomik ve ticari durumuna ilişkin veriler, 2.Bölümde Türkiye ile olan ekonomik ve ticari ilişkileri, 3. Bölümde Yunanistan a yatırım ve ticaret yaparken bilinmesinin faydalı olacağı diğer hususlar sunulmaktadır. Bu bilgiler ile başta ihracatçılarımız ve yatırımcılarımız olmak üzere diğer tüm ilgili kesimlerin karar alma süreçlerine katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Raporun hazırlanmasında mümkün olduğu kadar 2013 yılına ait veriler kullanılmaya çalışılmış, ancak bazı başlıklarda bu güncellikteki veriler bulunamadığından bulunabilen en yakın tarihli veriler kullanılmıştır. AB üyesi olmakla beraber istatistiki veri temini konusunda yaşanan güçlükler ve elektronik ortamda sunulan verilerin birçoğunun Yunanca olması nedeniyle sunulan bilgilerin okuyucular için önemli bir rehber olduğu düşünülmektedir. Son olarak raporda yer almayan hususlar için bağlantısında yer alan bilgiler incelenmeli ve ihtiyaç duyulması halinde e-posta yoluyla (dtati@otenet.gr veya atina@ekonomi.gov.tr) Müşavirliğimize başvurulmalıdır. Atina Ticaret Müşavirliği 4

5 BÖLÜM I: YUNANİSTAN A İLİŞKİN VERİLER 1.SOSYAL ve EKONOMİK GÖSTERGELER 1.1 ÜLKE KİMLİĞİ Devletin Adı Başkent Yönetim Biçimi Resmi Dil Dini Yunanistan Atina Parlamenter Cumhuriyet Yunanca Ortodoks Hıristiyanlık Para Birimi Euro ( ) Üyesi Olduğu Başlıca Uluslararası Kuruluşlar EU,UN,NATO,OECD, BSEC, EBRD, FAO, IFC, ILO, IMF, IEA,UNESCO,HO, WTO, INTERPOL, IBRD, OSCE / $ Paritesi Yıllık Ort , Max , Min Yüzölçümü 131,957 km 2 Coğrafi Konum Komşuları Sınır Uzunluğu doğu boylamı ve kuzey enlemi Türkiye, Bulgaristan, Makedonya ve Arnavutluk 1,180 Km ( Türkiye Km) Kıyı Uzunluğu 13,676 Km (Adalar Dahil ) Nüfus (2013) (EUROSTAT) Nüfus Dağılımı (2012) Nüfus Yapısı ( CIA WorldFactbook 2014) Toplam Kadın Erkek 11.1 milyon 5.65 milyon 5,45 milyon % 75 Kent, % 25 Kır 0-14 Yaş 1.5 milyon (% 14.1) Yaş 7.1 milyon (% 65.7) 65 ve Üzeri 2.2 milyon (% 20.1) Yıllık Nüfus Artışı (2012 den 2013 e) Nüfus Yoğunluğu (2011) 86 kişi / km 2 Mesai Saatleri ve Günleri Büyük Kentler Büyük Limanlar Zaman Dilimi Haftalık Çalışma Saati 40 Telefon Kodu :30 15:00 ; Pazartesi Cuma Atina,Selanik, Patra, Irakliyon,Volos ve Larissa Pire, Selanik, Patra, Lavrio, Volos, Korfu, Dedeağaç, Elefsina, GMT+ 2 (Türkiye ile aynı) Ölçü Birimi HDI (İnsani Gelişme Endeksi ) Metrik Sıra Atina Ticaret Müşavirliği 5

6 GSYİH Sektörel Paylar (2012 World Factbook) Bin Kişide / Bin Kişiye Düşen (ELSTAT, 2012) 1.2 SOSYAL GÖSTERGELER Ortalama Ömür (CIA WorldFactbook, 2014 Tahmini) Ortalama 80.3 Kadın 83.0 Erkek 77.7 Okuma Yazma Oranı (UNDP Report 2011) % 97,2 Hastane ve Klinik Sayısı (ELSTAT.,2012) Doktor Sayısı (Diş Hekimlei Hariç) Doktor Başına Nüfus 159 Otomobil 652 Sabit Telefon Hattı 833 Mobil Telefon Hattı 892 Televizyon 993 Bilgisayar 58 Internet Kullanan 682 Geniş Internet Bağlantısı Gelen Turist Sayısı (Arrivals of nonresidents from abroad, 2012) Karayolu Uzunluğu Demiryolu Uzunluğu Kişi Başına Yıllık Elektrik Tüketimi Aylık Brüt Asgari Ücret (EUROSTAT, 1 Ocak 2012) 313 (142 Devlet, 171 Özel) 69,930 (2012 ELSTAT verilerine göre) Milyon (ELSTAT) 117,533 Km 2,576 Km 5,363 kwh 876 Euro (1 Ocak 2013, 684 Euro) 1.3 EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH ( )(Cari Fiyatlarla) GSYİH ($) (SAGP) Reel GSYİH Artış Oranı (2013) 182 Milyar (EUROSTAT) 213 Milyar (EUROSTAT, Real Expenditure in PPS_EU28) - % 3.9 (EUROSTAT) Tarım % 3.8 Kişi Başına Gelir (Cari fiyatlarla) Kişi Başı Gelir (SAGP) Sanayi % 16.0 Hizmetler % 80.1 Enflasyon Oranı (TÜFE-Yıllık Ortalama Değişim) İşgücü (Eurostat) 16,457 (EUROSTAT) 19,200 (EUROSTAT,Real Expenditure per capita in PPS_EU28) -%0.9 4,943 Milyon İşsizlik Oranı (Eurostat) % 27.5 Atina Ticaret Müşavirliği 6

7 Bütçe Eurostat Türkiye İle Mal Ticareti ELSTAT Dış Ticaret (Mal) Bank Of Greece Gençler Arasındaki İşsizlik %58.3 İşsiz Sayısı (Eurostat) İhracat İthalat Denge Toplam İhracat / İthalat % 56,7 İhracat / GSMH % 12,3 İthalat / GSMH % 21,7 İhracatta (Mal) İlk Beş Ülke İthalatta (Mal) İlk Beş Ülke İhracat İthalat Denge Toplam Cari İşlemler Açığı(Bank of Greece) Cari İşlemler / GSMH(Bank of Greece) % 0,7 Kamu Borç Stoku (Eurostat) (General government gross debt ) Kamu Borç Stoku/GSYİH(Eurostat) % D. Net Yabancı Sermaye Girişi GDP nin % si olarak D.Yabancı Sermaye Stoku Giderler Total General Govt. Expenditure Gelirler Total General Govt. Revenue Denge Yabancı Turist Sayısı Turizm Gelirleri 2013 SETE Tahmin Petrol İthalatı -2013(Bank of Greece) Açık / GSYİH -% 12.7 Petrol İhracatı 2013(Bank of Greece) 1,330 Milyon Milyar Euro Milyar Euro Milyar Euro Milyar Euro Türkiye,İtalya,Almanya, Bulgaristan ve GKRY Rusya,Almanya,Irak, İtalya ve Çin 3,205 Milyon Euro 1,128 Milyon Euro 2,077 Milyon Euro 4,333 Milyon Euro Milyar Euro Milyar Euro 1.9 Milyar Euro (EUROSTAT) % Milyar Euro (EUROSTAT) Milyar Euro 83.5 Milyar Euro Milyar Euro 17,920 Bin 11.5 Milyar Euro 17.0 Milyar Euro 10.7 Milyar Euro 1.4 EKONOMİK DURUM Son iki yıla bakıldığında, GSYiH 2012 yılında Milyar Euro ya, 2013 yılında ise 182 milyar Euro ya gerilemiştir. Bütçe açığı 2011 yılında 19.9 milyar, 2012 yılında 17.2 milyar Euro, 2013 yılında ise 23.1 milyar Euro olmuştur. Kamu borcu ise 2012 yılında 304 milyar Euro iken, bu rakam 2013 de milyar Euro ya çıkmıştır. Atina Ticaret Müşavirliği 7

8 Cari Fiyatlarla GSYİH GSYİH (Milyar ) GSYİH (Milyar $) ,7 Büyüme (%) Kaynaklar : Yunanistan İstatistik Kurumu ( euro/dolar: ) Yunanistan İstatistik Kurumu verilerinin incelenmesinden 2012 yılındaki daralmanın anahatlarıyla 2013 yılında da devam ettiği görülmektedir. Daralmanın en önemli nedenlerinin özetle üretimde düşüş, tüketim harcamalarındaki düşüş, azalan sabit yatırımlar ve daralan dış ticaret olduğu anlaşılmaktadır. Özel tüketimdeki daralma 2013 de % 5.6 olmuştur. GSYİH bileşenleri incelendiğinde tarımın payının önceki yılda artışına karşı 2013 yılında yine küçük bir düşüş kaydettiği görülmektedir. Tarım sektörünün GSYİH içindeki payı 2012 sonunda %3.8 iken, 2013 sonunda %3.6 düzeylerine çıkmıştır. Sanayinin GSYİH içindeki payı son iki yılda hemen hemen aynı seviyelerde seyretmiştir sonunda bu pay önceki yıla kıyasla % 16.1 olurken, 2013 yılı sonunda %16.5 seviyesine yükselmiştir.. Hizmetler sektörünün GSYİH ye katkısı çoğu gelişmiş ülkede olduğu gibi önemli yer tutmaktadır. Hizmetler sektörünün düşük katma değerli yapısı finansal sistemin 1990 lı yıllarda modernizasyonu ile değişmiştir. Turizm, gemicilik, finans, inşaat ve telekom sektörün en önemli kalemleridir. İnşaat dahil hizmetler sektörünün GSYİH içindeki payı son 10 yıldır % 80 seviyelerinin üzerinde seyretmektedir yılında % 81.4 e çıkan hizmetler sektörünün GSYİH içindeki payı 2012 de % 80.1 e, 2012 de ise %79.9 a hafif gerilemiştir. GSYİH Sektörler (%) Tarım Sanayi Hizmetler GSYİH Bileşenlerinde Değişim Oranları (%) Nihai Tüketim Sabit Sermaye (Yatırım) Mal ve Hizmet İhracatı Mal ve Hizmet İthalatı GSYİH Kaynak : Yunanistan İstatistik Kurumu GSYİH Bileşenleri (SAGP) (Milyar Euro) Nihai Tüketim Sabit Sermaye (Yatırım) Mal ve Hizmet İhracatı Mal ve Hizmet İthalatı GSYİH Kaynak : Yunanistan İstatistik Kurumu Atina Ticaret Müşavirliği 8

9 GSYİH Sektörel Dağılım(Milyar Euro) Tarım Sanayi (Enerji Hizmetler Dahil) Vergiler Toplam Kaynak : Yunanistan İstatistik Kurumu, *GSYiH cari fiyatlar Eurostat verilerine göre, ekonomik büyüklük açısından AB üyeleri arasında inceleme yapıldığında, 2012 yılı itibariyle Yunanistan ın 13. sırada yer aldığı görülmektedir. Birliğe sonradan üye olan ülkeler içinde sadece Polonya; Yunanistan ın önünde yer almıştır. Öte yandan, Türkiye nin AB üyesi olması durumunda sıralamada Birliğin 5. büyük ekonomisi olarak İtalya nın hemen ardından yer alacağı görülmektedir. İstatistik Kurumu verilerine göre, kişi başı gelir Yunanistan da civarındadır. Yunanistan 2012 yılında kişi başı gelir sıralaması açısından AB içinde 19uncu sırada yer almıştır yılında 14üncü sırada yer alan ülke, borç krizinin yol açtığı tedbirler nedeniyle, birkaç yıl içinde 5 sıra gerilemiş olup, AB ortalamasının %75 ine sahiptir. Cari Fiyatlarla Kişi Başı (Euro) GSYİH 16,748 17,386 18,713 19,938 20,753 20,481 19,646 18,747 17,430 16,457 GSΜH 16,629 17,133 18,284 19,367 20,074 19,982 19,095 18,204 17,571 16,442 Kaynak : Yunan İstatistik Kurumu Selanik ve Atina altyapı yatırımlarının tamamlanmış olması nedeniyle endüstrinin yoğunlaştığı bölgelerdir. Adalar ile Makedonya ve Trakya gibi kuzeyde yer alan bölgelerdeki yetersiz altyapı ise hükümetin yerel yönetimleri güçlendirme çabalarını engellemektedir. Bölgenin AB Topluluk Destek Çerçeve Programı kapsamında sağlanan finansmanla kalkındırılması hedeflenmektedir. Öte yandan, AB fonlarının bir kısmı ile Balkanlardaki diğer ülkelerdeki alt yapı yatırımlarının da finanse edilecek olması bu beklentiyi güçlendirmektedir. Dışa açık bir ekonomi olan Yunanistan da, kamu sektörü; devam etmekte olan özelleştirme programına rağmen hala ekonomide en önemli aktör olma pozisyonunu sürdürmektedir arasında yaklaşık 7.5 Milyar Euro tutarındaki özelleştirmeye (% 75 i yabancı sermaye tarafından satın alınmıştır) rağmen devlet hala çok büyük bir işveren konumundadır. Öte yandan, Yunanistan da son 3 yılda yaşanan ekonomik krizden dolayı, özelleştirmeler yavaşlatılmış ve geri planda kalmıştır. Atina Ticaret Müşavirliği 9

10 AB Ülkelerinde Kişi Başı GSYİH Lüksemburg 59,900 65,000 71,700 78,000 76,400 71,400 77,400 80,300 80,700 83,400 Danimarka 36,500 38,300 40,200 41,700 42,800 40,500 42,600 43,200 43,900 44,400 İsveç 32,400 33,000 35,000 36,900 36,100 31,500 37,300 40,800 42,800 43,800 Hollanda 30,200 31,500 33,100 34,900 36,200 34,700 35,300 35,900 35,800 35,900 Avusturya 28,700 29,800 31,300 33,000 34,000 33,100 34,100 35,700 36,400 37,000 İrlanda 36,900 39,200 41,600 43,100 40,100 35,800 34,700 35,500 35,700 35,600 Finlandiya 29,100 30,000 31,500 34,000 34,900 32,300 33,300 35,000 35,500 35,600 Belçika 28,000 29,000 30,200 31,600 32,400 31,600 32,700 33,600 34,000 34,500 Almanya 26,600 27,000 28,100 29,500 30,100 29,000 30,500 31,900 32,600 33,300 Fransa 26,500 27,300 28,400 29,600 30,100 29,300 29,900 30,700 31,100 31,300 İngiltere 29,900 31,000 32,700 34,200 29,900 25,700 27,800 28,200 30,200 29,600 İtalya 24,000 24,500 25,300 26,200 26,300 25,200 25,700 26,000 25,700 25,600 İspanya 19,700 21,000 22,400 23,500 23,900 22,800 22,700 22,700 22,300 22,300 GKRK 17,300 18,400 19,500 20,700 21,800 20,900 21,000 21,000 20,500 19,000 Yunanistan 16,800 17,400 18,700 20,000 20,800 20,700 19,900 18,700 17,400 : Slovenya 13,600 14,400 15,500 17,100 18,400 17,300 17,300 17,600 17,200 17,100 Malta 11,600 12,200 12,800 13,700 14,600 14,400 15,600 16,100 16,500 17,200 Portekiz 14,200 14,600 15,200 16,000 16,200 15,900 16,300 16,100 15,600 15,800 Çek Cumhuriyeti 9,000 10,200 11,500 12,800 14,800 13,600 14,300 14,800 14,600 14,200 Slovakya 6,300 7,100 8,300 10,200 11,900 11,600 12,100 12,800 13,200 13,300 Estonya 7,200 8,300 10,000 12,000 12,100 10,400 10,700 12,100 13,000 13,800 Hırvatistan 7,700 8,400 9,200 10,100 11,000 10,400 10,300 10,300 10,200 10,100 Litvanya 5,400 6,300 7,400 8,900 10,100 8,400 8,900 10,200 11,000 11,700 Macaristan 8,100 8,800 8,900 9,900 10,500 9,100 9,600 9,900 9,800 9,900 Letonya 4,900 5,800 7,200 9,600 10,500 8,600 8,600 9,800 10,900 11,600 Polonya 5,300 6,400 7,100 8,200 9,500 8,100 9,200 9,600 9,900 10,100 Romanya 2,800 3,700 4,600 6,000 6,800 5,800 6,100 6,500 6,600 7,100 Bulgaristan 2,600 3,000 3,400 4,000 4,600 4,600 4,800 5,200 5,500 5,500 Geçmişte yabancı sermayenin ilgisini çekmede başarısız olan Yunanistan a 2006 da daha önceki dönemlerin aksine ciddi yabancı sermaye girişi olmuştur. İstatistik Kurumu verilerine göre, 2006 yılındaki 6.2 Milyar $ doğrudan yabancı sermaye yatırımı Yunanistan tarihinde en yüksek sermaye girişinin olduğu yıldır ve 2009 yıllarında sırasıyla 3 ve 2.4 Milyar Euro yabancı sermaye girişi olmuş ve 2009 sonu itibariyle Yunanistan daki doğrudan yabancı sermaye stoğu 45 Milyar Euro ya yaklaşmış bulunmaktadır. Son olarak, 2012 yılında ülkeye giren sermaye rakamı 2.3 milyar Euro olmuştur, Ancak yıllarında, ülkenin içinde bulunduğu kriz ortamından dolayı çok ciddi yatırımlar gerçekleşmemiştir (Yabancı sermayeye ilişkin ayrıntılı bilgi ayrı bir bölüm olarak sunulmuştur). Kamu sektöründe çalışanlara ödenen maaşlar enflasyonla mücadelede ve finansal istikrarın sağlanmasında EMU öncesinde olduğu gibi sonrasında da en önemli problemlerden birisi olarak görülmeye devam etmektedir yılında ülkedeki kriz nedeniyle önce maaşlara zam yapılmayacağı açıklanmış, ardından maaş ve primlerde kesintilere gidilmiştir. Enflasyon (%) TÜFE Kaynak:Yunanistan İstatistik Kurumu Atina Ticaret Müşavirliği 10

11 Enflasyondaki artış eğilimi 2008 in başlarında Yunanistan da haklı bir tedirginlik yaratmış 2008 de enflasyon % 4.2 olarak gerçekleşmiştir da ise resesyon endişeleri ile birleşen ekonomik kriz neticesinde enflasyon % 1.2 seviyesinde kalmıştır yılında % 4.7 oranında gerçekleşen enflasyon, 2011 yılında da 3.3 e gerilemiştir. Son olarak 2012 yılında ekonomik krizin bir sonucu olarak 1.5 seviyelerine, 2013 de ise eksiye geçerek, -1.7 seviyelerine gerilemiştir. Yunanistan ın cari açığı geçtiğimiz yıllarda ekonomi için tehdit oluşturmuştur te 10 Milyar Euro seviyelerinde olan cari açık sadece 4 yıl sonra 2008 de 35 Milyar $ a dayanmıştır. Ancak ekonomik kriz, petrol fiyatlarındaki düşüş ve ithalattaki ciddi daralma ile bu açık 2009 sonunda 25.8 Milyar Euro ya, 2010 sonunda 22.5 Milyar Euro ya ve 2011 sonunda 20.6 Milyar Euro ya düşmüştür. (EUROSTAT). İzlenen sıkı mali politikalar sonucu 2012 sonuna gelindiğinde cari açığın 4.6 milyar Euro olduğu görülmektedir, 2013 yılında ise ülke 1948 den bu yana ilk kez artıya geçmiş ve 1.4 milyar Euro cari işlem fazlası kaydetmiştir. YUNANISTAN Birim ABD Doları (Milyar) , , , ,7 Cari Açık, Euro Cinsinden GSYIH'nın Yüzdesi Kaynak: Yunan Merkez Bankası Kamu borç stoğunun GSYİH ya oranı son on yıl % 90 seviyelerinin üzerinde seyretmiştir. (AB ülkeleri için öngörülen üst sınır Maastricht Kriterlerinde belirtilen % 60 tır.) 2008 yılından itibaren zaten yüksek olan bu oranın sürdürülemez seviyelere ulaşması ülkenin kırılganlığını arttıran önemli bir faktör olmuştur. Bu ülke için geliştirilen tüm kurtarma paketlerinin temel ayaklarından biri kamu harcamalarının kısılıp tasarrufların arttırılması üzerinedir. YUNANISTAN Units Kamu Borç Stoğu (General government gross debt) Kamu Borç Stoğu Kaynak: IMF GSYIH Yüzdesi EURO (Milyar) yılı bütçesi açıklanan verilere göre yaklaşık 23 Milyar Euro açık vermiştir. Eurostat verilerine göre 2013 yılında gelirler toplamı 83.4 Milyar Euro iken giderler yaklaşık Milyar Euro olmuştur. Gelir Gider Bütçe Rakamları EURO (Milyar) GSYIH Yüzdesi EURO (Milyar) GSYIH Yüzdesi Bütçe EURO (Milyar) Açığı GSYIH Yüzdesi Kaynak: EUROSTAT Yunanistan ın ekonomi alanında önemli problemlerinden birisi biraz da tarihsel temelleri olan kayıt dışı ekonominin hacmidir. Euro Bölgesinde kayıt dışı ekonominin toplam GSYİH içindeki oranı % 10 larda seyrederken Yunanistan da bu oranın % 30 dan az olmadığı düşünülmektedir. Atina Ticaret Müşavirliği 11

12 1.4.1 TARIM Dünya Bankası istatistikleri, Yunanistan ın toplam yüzölçümünün % 65 inin tarıma elverişli olduğunu göstermektedir. Ancak dağlık arazi yapısı nedeniyle toplam arazinin % 30 u, bir başka ifade ile yaklaşık 40,000 km2 lik bölümü, tarımsal faaliyetlere izin vermektedir. Yunanistan İstatistik Kurumu verilerine göre ise bu alan 35,000 km2 civarında olup yaklaşık 10,000 km 2 sini meyve ağaçları kaplamaktadır. Makedonya, Mora ve Merkez Yunanistan sırasıyla tarımsal üretimin en fazla olduğu bölgelerdir. Yunanistan ın milli hesaplarla ilgili yaptığı düzeltme neticesinde GSYİH içinde sektörlerin payında da değişiklikler olmuştur. Son hesaplamalar neticesinde tarımın GSYİH içindeki payı 2006 da % 4.1 seviyesine inmiştir ve 2008 yıllarında bu pay sırasıyla % 3.8 ve % 3.3 olmuştur yılında % 3.5 seviyesine yükselmiş, ancak 2010 ve 2011 yıllarında % 2.7 oranına gerilemiştir yılına bakıldığında ise, küçük bir artışla %2.9 oranına, 2013 de ise 3.25 e yükseldiği görülmektedir. Tarımsal ürünlerin toplam ihracat içindeki payı % 20 ler civarındadır. Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere tarımsal kesimde yaklaşık yarım milyon kişi çalışmaktadır. Bir başka ifade ile tarım kesiminde çalışanların toplam istihdam içindeki payı % 10 dan biraz daha fazladır. Yaş Gruplarına Göre Tarım Sektöründe Çalışanların Dağılımı-2009 * (1,000 Kişi) Toplam Toplam 4, , , Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık *Yunan İstatistik Kurumu ndan elde edilebilen en güncel veridir. Yunanistan bir çok üründe kendi ihtiyacını karşılayacak kadar üretime sahip olmakla birlikte et ve mandıra ürünlerinde önemli bir ithalatçı konumundadır. Bazı tahıl çeşitleri yine ithal edilen tarımsal ürün grubunda yer almaktadır. Dünya genelinde endüstriyel şeftali üretiminde lider ülkedir. Domates üretiminde de dünya sıralamasının önemli bir yerindedir. Pamuk, tütün ve şekerpancarı önemli ihracat kalemleridir. Bu ürünlere olan talebin azalmasına rağmen alternatif ekim konusunda henüz bir karara varılmamıştır. Öte yandan yeni tarımsal reformlar kapsamında kalitenin miktara nazaran öne çıkartılmasını öngören politikalar çiftçilikle uğraşan kesimlerin şiddetli protestolarına neden olmuştur. Yunanistan balıkçılık filosunda, AB fonlarından faydalanma amacıyla 1990 ların ortalarında rehabilitasyona gidilmiş ve 8,000 i aşan tekne sayısı 2004 sonunda 6,900 lara düşmüştür sonunda tekne sayısı olup, söz konusu tekneler tarafından 259 Milyon değerinde balık yakalanmıştır. Yunanistan balık çiftçiliği sektöründe Avrupa nın lideri konumunda olup, üretimin yaklaşık % 50 sini yapmaktadır. Bu çiftliklerde daha çok çipura, levrek ve kabuklu deniz ürünü üretimi yapılmaktadır. Sazan, alabalık ve yılanbalığı üretimi tatlı su balıkçılığında öne çıkanlardır. Öte yandan, son dönemlerde sektörün Türkiye de ciddi anlamda yatırım yaptığı görülmektedir. Son olarak, Yunanistan da 250,000 civarında traktör bulunmakta olup, her yıl yaklaşık 500,000 ton gübre tüketilmektedir. Hayvan Sayısı (1,000 Adet) Sığırlar Domuz 1, , Koyun 8,144 8,692 9,124 9,058 9,000 8,827 8,744 9,031 9,156 Keçi 4,526 5,336 5,662 5,669 5,619 5,509 4,925 5,075 4,213 Bal Arısı 1,167 1,196 1,294 1,288 1,294 1,302 Atina Ticaret Müşavirliği 12

13 Başlıca Tarımsal Üretim (1,000 ton) ÜRÜNLER Buğday 2,084 2,076 1,725 1,712 1,698 1,779 1,651 2,102 2,140 Mısır 2,035 2,163 2,314 2,451 2,547 2,351 2,396 2,891 2,432 Pamuk 1,210 1, ,173 1,241 1,040 1, Şeker Kamışı 2,882 2,713 2,204 2,208 2,603 1, ,372 Domates 1,820 1,574 1,700 1,932 1,705 1,568 1,461 1,379 1,561 Portakal 1,022 1, Limon Mandalina Elma Şeftali Patates Karpuz ve Kavun Tütün Pirinç Arpa Zeytinyağı Kaynak : Yunanistan İstatistik Kurumu (elde edilebilen en güncel verilerdir) SANAYİ Yunanistan da sanayi sektörünün GSYİH içindeki payı yıllarında % 12.7 ila % 13.7 arasında seyretmiş, 2009 sonu itibariyle bu pay % 27.7 olmuştur da %27, 2011 de ise %25.5 oranında gelişmiştir. Son olarak, 2012 ve 2013 yıllarına bakıldığında bu oranın %14-15 lere gerilediği görülmektedir. Toplam işgücünün % 14 ü imalat sektöründe istihdam edilmektedir. İmalatçı firmaların geneli küçük aile Sanayi Üretim Endeksleri işletmeleridir. Yunanistan Ulusal İstatistik Hizmetlerinin (NSSG) en son Sanayi Üretim Endeksi yaptığı sanayi araştırmasında listelenen 144,717 kuruluşun % 92.5 i İmalat Sanayi on kişiden az işçi ve yalnızca % 0.5 i Madencilik den fazla işçi çalıştırmaktadır. En geniş ve genel olarak en karlı Elektrik / Gaz sektörler özellikle hammaddelerini yerel kaynaklardan sağlayan yiyecek, içecek ve tütün gibi tüketim malları sanayiidir. Giyecek ve ayakkabı endüstrisinde, düşük ücretli Asya ve Doğu Avrupa ülkeleriyle yapılan rekabet nedeniyle son yıllarda gerileme görülmüştür. Bazı Yunan şirketleri, özellikle tekstil-konfeksiyon sektöründe çalışanlar, iş yoğunluklarını Balkan ülkeleriyle sınırlandırmışlardır lerde Avrupa ile artan ekonomik ilişkiler sonucu, 1950 li ve 1960 lı yıllarda kurulan düşük teknolojiyle çalışan ve daha çok ithalata dayanan sanayi şirketlerinin sayısı azalmıştır. Üreticiler, artan ücret maliyetleri sebebiyle, daha yüksek katma değer sağlayan malların araştırmasına girmişlerdir. Ekonomik kriz Yunanistan da sanayi üretimini etkilemeye devam etmektedir. Tablodan da görüleceği üzere 2008 yılında başlayan sanayi üretimindeki düşüş ilerleyen yıllarda azalarak Atina Ticaret Müşavirliği 13

14 devam etmiştir. Açıklanan verilere göre, 2010 un sonunda sanayi üretimindeki kümülatif gerileme % 5.9 civarında olmuş, 2011 yılında daralma % 7.8 e ulaşmış, 2012 yılında 3.2, 2013 yılında ise 7.8 daralma kaydedilmiştir. İmalat sanayindeki daralma 2012 yılında % -3.9 iken, 2013 yılında %-2.0 oranında daralma kaydedilmiştir. Madencilikteki yavaşlama 2011 ve 2012 yıllarında hemen hemen sabit kalmıştır, ancak 2013 de %9.8 gibi bir daralmaya gidilmiştir, elektrik/gaz da ise 2011 yılında %9 civarında daralma gerçekleşirken, 2012 yılında %3, 2013 yılında ise %7 dolaylarında gerilemiştir ULAŞTIRMA Karayolları Yunanistan da uluslararası standartlara sahip iki otobanın inşaatı tamamlanma aşamasındadır. Her iki proje de Trans-Avrupa ulaşım ağı (TENs) programına dahil edilmiş olup maliyetin yaklaşık % 60 ı AB den sağlanan fonlarla finanse edilmektedir. Bunlardan ilki Patra-Atina-Selanik istikametini takip eden projedir ve 2015 sonlarında tamamlanacağı açıklanmıştır. İkincisi ise Egnatia projesi olarak da adlandırılan ve İgumenitsa Selanik Türkiye sınırını takip eden 680 km lik güzergahtır ve 2014 başlarında tamamlandığı açıklanmıştır. verileri). Artık tamamlanmış durumda olan Egnatia projesi ile Türkiye sınırından giriş yapan bir araç yaklaşık 6 saat sonra Adriyatik kıyılarına ulaşabilmektedir. Daha önce bu yolun 11 saatten az olmadığı düşünüldüğünde Trans- Avrupa ulaşım ağındaki önemi ortaya çıkmaktadır. Atina yı Elefsina nın endüstri merkezine ve yeni havaalanına bağlayan BOT projesi kapsamındaki karayolu inşası Yunanistan- Fransa konsorsiyumuyla yapılmıştır. Antik Olympia Atina arasındaki kısmın büyük bir bölümü 2004 deki olimpiyatlar öncesinde tamamlanmıştır. Dünya Bankası verilerine göre Yunanistan da toplam karayolu uzunluğu km ye yaklaşmaktadır )2008 Demiryolları Atina Ticaret Müşavirliği 14

15 Yunan Demiryolu Kurumu (OSE) uzun zaman önce kurulmuş olmasına rağmen ülkenin zorlu arazisi nedeniyle demiryollarının gelişmesi diğer ülkelerle mukayese edildiğinde yetersiz kalmıştır. OSE nin gerek coğrafi şartlar gerekse kaynak eksikliği nedeniyle sadece 2007 de yaklaşık 2 Milyar $ olmak üzere toplam zararı 7.5 Milyar $ ı aşmıştır. Başbakan Karamanlis Eylül 2008 de OSE nin rehabilitasyonu için bir program hazırlandığını ve şirketin dörde ayrılacağını (TraiOSE- EDISY-ErgOSE-GAİOSE) açıklamıştır yılının başlarında açıklanan rehabilitasyon programı dahilinde kurumun yeniden yapılandırılması planlanmaktadır yılı başlarında eski yan şirketi olan EDISY A.E. ile birleşen OSE halen 546 milyon Euro toplam bütçeye sahip olan 33 proje yürütmektedir ve bunlar özellikle taşradaki demiryollarında restorasyon ve iyileştirme çalışmalarıdır. Yunan ekonomisinde önemli yeri olan güneydeki limanlardan kuzey Yunanistan ve güneydoğu Avrupa ya uzanan demiryolu hattının yetersiz olması nedeniyle demiryolu ile taşımacılık tercih edilmemekteydi. Ancak kriz döneminde ülkenin Demiryolları Şirketi Trenose nin yaptığı çalışmalar sonucunda, 2014 yılına gelindiğinde demiryolu taşımacılığında önemli artışlar meydana geldiği ve şirketin kâr ettiği açıklanmıştır. Şirketin yurtiçi ve yurtdışına (Makedonya, Sırbistan, Bulgaristan ve Eylül 2014 den itibaren Türkiye) ye taşımacılık yaptığı açıklanmıştır. AB tarafından Trans-Avrupa ulaşım ağına (TENs) dahil edilmiş bulunan demiryolu sisteminde yenileme ve genişleme yatırımları başlatılmış bulunmaktadır. Bu çalışmalarla ana hatlarda elektrifikasyon ve çift raylı sisteme geçilerek saatte 200 km hıza ulaşım hedeflenmektedir. Proje kapsamında lokomotiflerin bir bölümü satın alınmış olup engebeli araziler ve dağlık alanlardaki hatların tamamlanması beklenmektedir. Demiryollarının rehabilitasyonunda bir diğer öncelik batıdaki Patra Limanı ile Atina arasında yük ve yolcu taşımaya elverişli hatta verilmiş ve 2010 itibariyle tamamlanması hedeflenmiştir, ancak son iki yıldır ekonomik kriz nedeniyle bütün çalışmalar dondurulmuştu. Son dönemde, özelleştirme programına dahil edilen OSE nin (Yunan Demiryolları) devlete olan borcunu ödemeyi teminen, birçok sabit kıymeti ve materyali borcuna karşın devletin mülkiyetine geçmektedir ve demiryollarını daha sağlıklı bir işletme haline getirebilmek için, daha küçük yeni şirketler kurulmaktadır. Nihai amaç, zarar eden OSE şirketinin kademeli olarak içi boşaltılarak kapatılmasıdır. Ülkenin ikinci büyük şehri olan Selanik, Balkanlar ve Avrupa ya çıkış için önemli bir merkez konumundadır. Önemli demiryolu hatlarının bağlantısı Selanik üzerinden yapılmaktadır. Dünya Bankası verilerine göre; Yunanistan daki demiryollarının toplam uzunluğu 2,576 km dir. 18 istasyonlu Atina metrosu 2000 yılında çalışmaya başlamıştır. Ancak metro hatlarının çeşitli banliyölere ulaşım sağlayacak şekilde genişletilmesine ilişkin çalışmalara ve 24 yeni istasyonun inşaatına devam edilmektedir. Atina Ticaret Müşavirliği 15

16 Yunanistan da Demiryolu Hatları Gemicilik Yunanistan coğrafi konumu itibari ile tarih boyunca denizle iç içe yaşamış bir ülkedir. 200 den fazlasında yerleşim olan 2000 civarındaki ada denizcilik sektörünün gelişmesindeki en temel tarihsel gerekçedir. Yunanlılar adalarla iletişimde kazandıkları tecrübelerini ticarete aktarmayı başararak bugün dünyanın en büyük gemicilik filosuna sahip olmuşlardır. Özellikle II.Dünya Savaşından sonra modernize edilmeye başlayan sektöre 60 lı yıllarda Onassis ve Niarchos tarafından yapılan yatırımlarla hacim ikiye katlanmıştır. Yunanistan daki limanlardan yük ve yolcu taşımacılığı AB üyesi ülkelerle rekabete açık olmakla birlikte Adriyatik te Yunanistan-İtalya arasındaki seferlerin çoğunluğu ve Ege deki hatların hemen hemen tamamı Yunanlı şirketler tarafından gerçekleştirilmektedir. AB mevzuatı gereğince kıyı taşımacılığı ve kruvaziyer seferleri 1 Ocak 1999 da AB üyesi ülkelere açılmış, feribot trafiği ise 1 Ocak 2004 de açılması gerekirken açılmamıştır. AB Komisyonunun konuyu Adalet Divanı na götürmesi ve Adalet Divanı nın Yunanistan ı mahkum etme riski hükümetin feribot seferlerinde kısmen de olsa rekabete izin veren bir düzenleme yapmasına neden olmuştur. (Deniz Ticaret Bakanlığı, Mayıs 2006 da (iki şirket tarafından yılda 300 bin veya üstü sayıda yolcu veya tek Atina Ticaret Müşavirliği 16

17 şirket tarafından yılda 150 bin veya üstü sayıda yolcu taşınan hatlarda) feribot seferleri ve tarifelerinde serbestleştirmeye gitmiştir.) Gemi taşımacılığının Yunanistan ekonomisi için hayati bir yeri bulunmaktadır. Sektörün geliri ile ilgili net rakamlara ulaşmak kolay olmamakla birlikte 2011 yılında bu değerin 14 Milyar Euro yu aştığı tahmin edilmektedir. Bir başka ifade ile sektör 2011 yılında ticari açığın %51 ini karşılamıştır yılına bakıldığında ise, bu rakamın 13.2 milyar Euro seviyelerine hafif bir gerileme kaydettiği görülmektedir. Diğer taraftan bu rakam sadece Yunan bayraklı gemilerden ve limanlardan elde edilen gelirdir. Gemi sahiplerinin Yunan ekonomisine bir diğer katkısının Yunan hükümetlerinin yeni mevzuat düzenlemelerinin ardından gemicilikten kazandıkları ile başka alanlarda yatırım yapmaları olarak beklenmektedir. Yunanlı armatörlere ait olan gemiler her tür deniz taşımacılığında, yıllık deniz ticareti içinde çok önemli bir payına sahiptir yılı verilerine göre, Yunanlı armatörler toplamda gemiye sahiptir (245 milyon ton kapasiteye ve dünya kapasitesinin %15.6 sına isabet etmektedir) ve bunların tanesi Yunan bandıralıdır. Toplam gemi 227 milyon dwt kapasiteye sahip olup, sürekli modernize edilmektedir ve ortalama 11.3 yaşa sahiptir. Yabancı bandıralı gemi bulundurmalarının en önemli nedenleri ise; bir geminin Yunan bayrağı taşıması durumunda belirli sayıda Yunanlı mürettebatın istihdam edilmesi zorunluluğu (Yunanlılara ödenen ücretler maliyetleri artırmaktadır) ve tonaja bağlı olarak artan vergi oranlarıdır. Başlıca Limanlar 1. Pire 2. Selanik 3. Patra 4. Lavrio 5. Volos 6. Korfu 7. Dedeağaç 8. Elefsina Yunanistan 2013 yılında toplam kapasite açısından dünyada birinci sıraya tekrar yükselmiştir. Yunanlı armatörler böylelikle birinci sırada bulunan Japonya yı ikinci sıraya çekmişlerdir. Yunanistan ın toplam kapasitesi 164 milyon ton olan gemisine karşın, Japonların 157,4 milyon ton kapasitesi olan gemisi bulunmaktadır. Yunanlı armatörler ülkelerinde süregelen ekonomik krizden çok etkilenmemiş olup, Japonya, Almanya ve Güney Kore gibi ülkeleri geride bırakmışlardır. Rapora göre, Japonya ikinci sırada yer alırken, Çin üçüncü, Almanya ise dördüncü sırada takip etmektedir. İlk on ülkeyi sırasıyla Güney Kore, ABD, Norveç, Singapur, İtalya ve Danimarka tamamlamaktadır. 9. İgumenitsa Yunanlı armatörler petrol taşıma pazarında önemli bir yere sahiptirler, 10. Kavala zira dünya tanker gemisi filosunun %23,8 ine sahiptirler ve aynı zamanda %18,5 oran ile dökme (tahıl ve diğer kuru ticari mallar) yük gemileri filosunun da zirvesinde bulunmaktadır. Ancak önceki yıllarda Yunanlı armatörlerin faaliyetlerinde bir düşüş meydana gelmiştir ve bunun sonucu olarak 2000 li yıllarda Japonya, uzun yıllar süren Yunan hakimiyetini alaşağı ederek birinci sıraya yerleşmeyi başarmıştır. Böylece, deniz yoluyla ticari mal taşımacılığının önemli kârlılık sergilediği bir dönem olan 2004 ile 2007 yılları arasında, Japonya bu kârı nakte dönüştürerek yeni gemi alımına gitmiştir. Aksine, Yunanlı armatörler, tercihlerinde daha muhafazakâr davranıp, likiditelerini korumayı ve daha sonra seçici bir şekilde kullanmayı tercih etmişlerdir yılında Avrupa yı etkisi altına alan ekonomik kriz, ülkelerini etkilemiş olmasına rağmen, dünya çapında armatörleri fazla etkilememiştir. Bunun nedeni, armatörlerin faaliyetlerinin uluslararası düzeyde gerçekleşiyor olması, dolayısıyla bu armatörlerin ülkelerinin milli ekonomisine bağlı olmamasıdır. Yunanlı armatörlere bakıldığında ise, Kıbrıs bankalarının çökmesi ve Yunan Bankacılık sisteminin yaşadığı sorunlar, her ne kadar faaliyetlerinde bazı sorunlara yol açmış olsa da, onları önemli derecede etkilememiştir, zira faaliyetlerini, Çinli kuruluşlar da dahil, başka para finans kurumları aracılığıyla yeniden finanse edebilmişlerdir. Aynı Atina Ticaret Müşavirliği 17

18 zamanda, ekonomik kriz maliyetlerin düşmesine yol açmış, dolayısıyla yeni gemi alımları çok cazip hale gelmiştir. Yunanlı armatörler büyük kapasiteli gemilere odaklanmış olup, günümüzde dünya çapında en yüksek gemi kapasitesine sahip olmayı başarmışlardır. Denizcilik ve ekonomi dergisi Le Marin in yayınladığı verilere göre, Yunanlı armatörler 2013 yılında 275 yeni gemi inşası için 13 milyar dolar (9,4 milyar Euro) tutarında yatırım yapmışlardır. Hatta 2014 ün ilk üç aylık döneminde Yunanlı armatörler 5 milyar dolar tutarında yatırımda bulunmuşlardır. Gemicilik sektöründeki liderliği uzunca bir süre devam ettirmek isteyen Yunanistan buna bağlı olarak demiryolu taşımacılığı ve limanlar gibi yatırımlarına da devam etmektedir. Hükümet; arasında 10 yıl sürecek ve yaklaşık maliyeti 6 Milyar Euro olan limanlardaki altyapının iyileştirilmesine yönelik bir proje başlatmıştır. Yunanistan da yük ve yolcu taşımacılığına elverişli liman sayısı 123 dür. Pire Yunanistan ın en büyük limanı olup konteyner, kuru yük, tanker ve Ro-Ro gemilerine hizmet vermektedir. Selanik teki ülkenin ikinci büyük limanının coğrafi konumu itibariyle Yunan gemicilik sektörü için ayrı bir önemi vardır. Yunanlı armatörlerin elinde 200 milyar Euro'nun üzerinde sıcak para bulunduğu tahmin edilmektedir. Geçtiğimiz dönemde bu meblağın bürokratik engeller ve yatırım teşviklerinin yetersizliği nedeniyle Yunanistan'a gelmediği, yabancı gemi sahiplerinin de yaşadıkları kötü tecrübeler nedeniyle ülkeye sıcak bakmadıkları bilinmektedir. Sözkonusu engellerin aşılmasını ve gemi işletmeciliğinde Yunanistan'ın bir çekim merkezi haline getirilebilmesini teminen, Yunanlı armatörlerin Yunanistan'da büro açmalarını sağlamak üzere Pire'de denizcilik merkezi kurulması, uluslararası rekabete açık gemicilik hizmetleri bölgesi tesis edilmesi ve gemicilik sektörüne kalifiye personel sağlanması için eğitim verilmesi planlanmaktadır. Yunan deniz ticaret filosunun % 20'sine sahip, halen İngiltere'de kaim 100 Yunan armatörü, işletmelerini Londra ve Atina'dan yürütmekte, bu ailelerin İngiliz ekonomisine yıllık katkısı yaklaşık 12 milyar Sterlin'e ulaşmaktadır. Ancak İngiliz hükümetinin yeni vergi düzenlemeleri nedeniyle sayıları otuzu aşan şirket, merkezini Yunanistan a taşımış bulunmaktadır. Havayolları 2001 yılına kadar 50 yaşındaki, yetersiz donanımlı Atina Hellenikon Havaalanı Yunanistan da hava trafiğinin en önemli bölümünü üstlenmiş durumdaydı. 28 Mart 2001 tarihinde, Atina nın güney doğusunda bulunan Spata da başlangıç kapasitesi her yıl 16 milyon yolcu olan ve 50 milyon yolcu kapasitesine genişletilmesi hedeflenen ikiz pistli yeni bir havaalanı (Eleftherios Venizelos) açılmıştır. Selanik havaalanı da son zamanda yenilenmiş olmasına rağmen halen büyük uçakları çekme kapasitesine sahip değildir. Sürdürülen havaalanı vergisini kullanarak bölgesel havaalanlarının yenilenmesi programı yürürlüğe konulmuştur. Atina, Selanik, Iraklio, Rodos, Korfu, Kos, Chania, Zakintos, Samos, Mikonos ve Santorini ülkedeki başlıca havaalanlarıdır TELEKOMUNİKASYON 1949 yılında kurulan ve 2000 yılı başlarına kadar Yunanistan da monopol konumunda faaliyet gösteren OTE; Yunanistan ın en büyük telekomünikasyon kuruluşudur den sonra gerek sabit gerekse mobil telekomünikasyon hizmeti sağlayan şirketler Yunan pazarında faaliyet göstermeye başlamıştır. Pazarın rekabete açık hale getirilmesine rağmen bu sektörde Avrupa nın da ilk 10 şirketi arasında yer alan OTE hala en büyük olma özelliğini sürdürmektedir yılında % 20 hissesini Deutsche Telekom un satın alarak ortak olduğu şirket gerek güneydoğu Avrupa gerekse Ortadoğu pazarında faaliyetlerini genişletmeye çalışmaktadır. Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Makedonya ve Arnavutluk ta olmak üzere yaklaşık 30 bin kişiye istihdam sağlayan şirket, Yunanistan ın ilk 5 büyük şirketi arasında yer Atina Ticaret Müşavirliği 18

19 almakta ve hisseleri Londra ve New York borsalarında işlem görmektedir. WIND, Cosmote (OTE) ve Vodafone ülkede faaliyet gösteren GSM şebekeleridir. Yaklaşık 16 Milyon abonenin bulunduğu mobil iletişim pazarında ciddi rekabet yaşanmaktadır yılı itibariyle 100 kişiye düşen mobil telefon aboneliği 109 adet iken, 2012 de 120 ye yükselmiştir (2008 yılında ise 122 idi) TİCARET VE PERAKENDE PİYASASI Yunanistan da perakende piyasası dağınık bir yapı arz etmektedir. Büyük perakende firmaları ve özellikle zincir süpermarketler pazardaki önemli aktörler olarak yer almaktadır. Tekstilkonfeksiyon, ev eşyası, mobilya gibi emek yoğun sektörler de dahil olmak üzere iç talep yoğun olarak ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Gıda sektöründe yerli üretimle birlikte diğer AB ülkelerinden de ithalat yapılmaktadır. Perakende Ticaret Endekslerinde Değişim (%) Genel Endeks Gıda Tekstil-Konfeksiyon Mobilya ve Elektrikli Aletler Kitap, Kırtasiye Kaynak: Yunanistan İstatistik Kurumu Yaklaşık 650 bin kişinin çalıştığı bir başka ifade ile istihdamın yaklaşık % 19 unu sağlayan perakende sektörü (çalışan sayısı toptan ve perakende sektörleri toplamıdır) arasında yaklaşık %30 büyüme göstermiş ancak 2008 de finansal krizin etkisiyle başlayan daralma 2012 de 8 e ulaşmıştır. Bütün sektörleri etkileyen kriz özellikle tekstil konfeksiyon ve mobilya elektrikli aletler sektöründe çok önemli ölçüde daralmalara yol açmıştır. Son olarak, 2013 yılında daralmanın az da olsa önü kesilmiş gibi bir izlenim olmakta, daralma %6.8 olarak kaydedilmektedir. Carrefour-Marinopoulos SA, AB Vassilopoulos SA, Sklavenitis, Metro SA, Dia SA, Lidl & Schwarz Gruppe, Atlantic SA, Jumbo Hellas SA, Praktiker Hellas, Zara Hellas SA, Plaisio Computers, Kotsovolos S.A., Media Markt, Hondos Center ve Notos Com Holdings SA perakende pazarının en önemli şirketleridir HİZMETLER Turizm 3 tarafı denizlerle çevrili olan Yunanistan dünyada en fazla turist çeken ilk 20 ülke arasında yer almaktadır. Özellikle yaz döneminde rağbet gören ülke 2010 ve 2011 yıllarında 16 milyon civarında turist ağırlarken, 2012 yılında bir düşüş gerçekleşmiştir. Ancak 2013 yılında gelen turist sayısı %15,5 oranında bir artışla 18 milyona yaklaşmıştır. Atina Ticaret Müşavirliği 19

20 Turizm gelirlerinin GSMH ya direk katkısının % 7.5 olduğu ancak yarattığı istihdam ve girdilerle bu katkının % 16.5 lere ulaştığı görülmektedir. Dünya Turizm ve Seyahat Konseyinin Yunanistan la ilgili 10 yıllık tahmini sektörün yıllık büyüme oranının % 4 e yakın olacağı, turizmin 10 yıl sonunda GSMH ya katkısının da % 17.5 lere yaklaşacağı yönündedir. Toplam işgücünün (direk ve dolaylı ) % 20 sinin turizm sektöründe istihdam edildiği tahmin edilmektedir. Yunanistan ı ziyaret edenlerin büyük çoğunluğu; % 90 a yakını Avrupa dan gelmektedir. Sırasıyla ilk beşi oluşturan Almanya, İngiltere, Rusya, Fransa ve İtalya dan gelen turistlerin toplam içindeki payı % 50 dolayındadır yılında gelen turist sayısında muazzam bir artış gerçekleşmiştir. Özellikle Almanya, yıllar sonra İngiltere nin önüne geçmiştir, Rusya ise sürpriz bir şekilde üçüncü sıraya yükselmiştir (%54 artış). Öte yandan, Türkiye den Yunanistan a gelen turist sayısına bakıldığında ise; 2012 yazından itibaren uygulanmaya başlanan turistik vize kolaylıkları sayesinde, bu dönemde turist sayısında %9.1 oranında bir artış meydana gelmiştir, 2013 yılında ise %38 gibi rekor bir artışla kişi Türk turist Yunanistan ı ziyaret etmiştir. Turist Sayısı ve Turizm Gelirleri Gelen Turist (1,000) 13,096 15,938 17,284 15,938 14,914 16,007 16,247 15,518 17,920 Giden Turist (1,000)... 3,061 3,194 3,544 3, Turizm Geliri (Milyar $) 9, Turizm Geliri (Milyar ) Kaynak: Yunanistan Merkez Bankası Konaklama İstatistikleri Konaklama(1000 Gece) Yerli Otel Kullanım Yabancı Oda Yatak Kaynak : Yunan İstatistik Kurumu *2013 verileri henüz yayınlanmamıştır. Son yıllarda başta Türkiye olmak üzere komşu ve çevre ülkelerdeki turist sayısındaki artışın gerisinde kalan ve pazar payını artırmak isteyen Yunanistan turizm politikalarını gözden geçirmekte, özellikle Çin ve uzak doğudan turist çekmek için çalışmalar yapmaktadır. 13 Nisan 2011 itibariyle uygulamaya geçirilen Yeni Yatırım Kanunu nda 3 yıldızlı otellerde dahil olmak üzere otel ve oda-yatak yenileme, renevasyonu için spesifik düzenlemelere gidilmiş, yatırımı artıran ve geliştiren teşvikler sağlanmıştır. Yunan Turizm İşletmeleri Birliğinin (SETE) 2012 yılı verilerine göre, turizm toplam istihdamın %18.3 lük payına sahiptir, bütün yıl boyunca Yunanistan a gelen turist sayısı 15.5 milyon kişidir, turistlerin %56 sı Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde gelmiştir, Yunanistan ın toplam otel kapasitesi adet olup, turist gönderen ülkelerin başında Almanya, İngiltere, Makedonya, Fransa ve Rusya gelmektedir. Son olarak en çok turistin ulaştığı havalimanları sırasıyla Atina, Girit in İraklio şehri, Rodos, Selanik ve Kos olmuştur. Atina Ticaret Müşavirliği 20

21 İnşaat Yunanistan ekonomisi son yıllarda büyük çöküntüye uğramış, nihai olarak Troyka ile yapılan mali yardım anlaşması ile ülkenin iflası önlenmiştir. Ülkede kamu cari işlemlerinin finansmanında yaşanan sıkıntılar ve hükümetlerin eskiden olduğu gibi finansman konusunda popülist davranışları Troyka nın, kaynakların serbest bırakılması koşulunu anlaşmalarda yer alan ekonomik ve mali tedbirlerin hayata geçirilmesi kriterine bağlamasına neden olmuştur. Ancak ülke insanının karakteristik yapısı, bütün bu düzenlemelerin gerçekleştirilmesi ve ekonomik faaliyetlere yeniden başlanabilmesi için yapılan düzenlemelere büyük protestolarla cevap verilmesi sonucunu doğurmuş, hatta Hükümetin halkın gerekli desteğini alamaması nedeniyle zaman zaman ekonomik paket kapsamında Troyka tarafından verilecek taksitlerin ertelenmesine dahi sebep olmuştur. Günümüzde Yunanistan ın inşaat ve altyapı sektörü, makroekonomik daralmaya paralel olarak, büyük düşüş yaşamaktadır. Bu dönemde, kamu harcamalarındaki mali kısıntılar ve özel sektörün kredi sıkışıklığı nedeniyle, sektör analistleri tarafından inşaat sektöründeki ortalama reel büyümenin sıfıra yakın olduğu belirtilmektedir. Bazı altyapı projelerini finanse eden AB Fonlarının bu dönemde yeni ya da ekonomik olarak daha zayıf durumda olan ülkelere yönlendirildiğini görüyoruz. Her ne kadar hükümet yeni projelerin planlamasını yapmakta ve bölgelerde yeni yatırımlar ve iş sahaları açmayı hedeflemekte ise de, bütün bu planlamalar ülkede yaşanan kredi sıkışıklığından negatif etkilenmektedir. Kısa dönemde müteahhitlik sektöründe iniş trendi devam ederken, uzun dönemde altyapıya ilişkin fırsatlar sektörün optimistik düşünmesini sağlamaktadır. Yunan altyapı sisteminin bu dönemdeki güçlü noktalarını belirtmek gerekirse; Yunan şirketleri, özellikle komşu Balkan ülkeleri ile sınır ötesi altyapı projelerinde işbirliğini artırmaktadırlar. Projeler, petrol ve gaz boru hatlarından, bölgesel geniş bant ağlarına kadar çeşitlilik göstermektedir. Ayrıca Hükümet uzun dönemde özel sektörün pazara girişini sağlamak üzere, Özel Kamu Ortaklıklarının değerlendirilmesi için çalışmaları onayladığını bildirmiştir. Havaalanları, limanlar ve yenilenebilir enerji sektörleri fırsat olarak görülmektedir. Bunun yanısıra sektörün zayıf noktaları; sektör yatırımlarına dair düzenlemelerin iş yapmayı zorlaştırması, pazara girişi neredeyse imkansız kılan tekel halindeki devlete ait güçlü ulaşım ve altyapı kurumlarının varlığı, inşaat sektörünün ağır işçiliğinin yabancılar/göçmenler tarafından üstlenilmiş olması, 2013 yılında da altyapı ve inşaat sanayinin küçülmesi gibi unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Yunan inşaat firmalarının Balkanlar, Ortadoğu ve Doğu Avrupa daki varlıklarını artırmaları ve güçlendirmeleri fırsat olarak görülmektedir. Ayrıca Yunanistan, limanları ve depoları ile Uzakdoğu ve özellikle Çin ile artan ticaret hacmine cevap verebilecek durumdadır. Buna rağmen, 2013 de devam eden ekonomik daralma, yatırım harcamalarının kısılması, ağır bürokrasi inşaat sektörü için tehdit olmaya devam etmiştir. Pazara bakış Yunanistan günümüze kadar Kamu Özel Sektör İşbirliği Projelerine başarılı örnekler vermiştir. Atina metrosu, Attiki otobanı, Egnatia otobanı, Rio-Antirio Köprüsü ve Atina Uluslararası Havaalanı bunlardan bazılarıdır. Bu başarılı örneklere rağmen mevcut hükümetin, altyapı hizmetlerine ilişkin imtiyaz sözleşmelerini düzenlerken çok daha hassas olacağı öngörülmektedir; zira sektörel sendikalar önceki hükümetlerin imtiyaz sağlamaya yönelik girişimlerinin boşa çıkmasını sağlamıştır. Son dönemde inşaat sanayinin büyümesi, özellikle büyük ulaşım projelerine ve altyapı yatırımlarına bağlı görünmektedir. Atina Ticaret Müşavirliği 21

22 Bunun yanısıra, son birkaç yıl içinde iktidara gelen hükümetler yapısal bir değişiklikle Çevre, Fiziksel Planlama ve Kamu Hizmetleri Bakanlığı ile Ulaşım ve Haberleşme Bakanlığı nı, Altyapı, Ulaştırma ve Şebekeler Bakanlığı altında birleştirerek, planlama ve lisanslama işlemlerini efektif hala getirmeyi ve uygulamayı hızlandırmayı hedeflemişlerdir. Yunan hükümetlerin öncelikle yaptığı değişikliklerden biri de, altyapı imtiyaz sözleşmelerini düzenleyen çerçeve mevzuatı değiştirmek olmuştur. Yapılan değişiklikler özellikle inşaat öncesi aşamalara ilişkin olup; böylece, tapunun netleştirilmesi, arkeolojik çalışmaların gerekliliği ve çevresel etkilere dair bürokratik engellerin kolay aşılması ve maliyet etkin yönetim amaçlanmıştır. Yunanistan da Hükümet ticari liberasyonu garanti altına almıştır. Ayrıca Yunanistan ın AB ve Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülke olması sebebiyle ithalat kısıtlamaları sınırlı düzeydedir. Kamu sektörü ile özel sektör işbirlikleri modeline yabancı şirketlerin katılımı Ekonomi Bakanlığı tarafından olumlu karşılanmaktadır. Bu tür iştiraklerin aşağıdaki faydaları sağladığı düşünülmektedir: 1.Yunan ekonomisine yabancı sermaye girişi 2. Bu tür işbirliklerinde Yunan müteahhitlik şirketlerinin yabancı şirketlerden teknik bilgi edinmesi. Bu sayede Yunan şirketlerinin gelecekte Balkan ülkeleri ve Mısır daki kamu projelerinde proje alabileceği düşünülmektedir. 3. Bu proje modeli sayesinde gelecek özelleştirme programı hızlandırılacaktır. Belli başlı Yunan projeleri AB tarafından finanse edildiğinden dolayı, fonlarda yapılacak herhangi bir değişiklik veya indirim bu projeleri temelden sarsabilmektedir. Bu dönemde, ülkenin proje tamamlamadaki gecikmeler ve yetersiz özel yatırımlarla mücadele ettiği, bürokrasinin ise sektörün gelişimine yönelik çalışmaları tam anlamıyla kösteklediği gözlemlenmektedir. Ülkenin ihale prosedürü şeffaf olmakla birlikte, bürokrasiden kaynaklı gecikmeler olabilmektedir. Verimliliğin düşük olması, ücretlerin Batı Avrupa ya oranla düşük düzeyde kalmasını sağlarken, işin kesintiye uğraması (grev vb. nedenlerle) riski yüksektir. Sektörün regülasyonu ise Batı Avrupa ya göre daha güçlüdür. İnşaat sektöründe birkaç büyük firma baskın durumda olmakla birlikte, sektör faaliyet alanlarına göre bölünmüştür demek mümkündür. Örneğin, orta ölçekli firmalar ülkede mesken inşaasını üstlenmişken, büyük çaplı firmalar altyapı ve kamu imtiyaz sözleşmelerini yürütmektedirler. Altyapı projeleri genellikle uluslararası firmaların lokal büyük firmalarla konsorsiyumu şeklinde sonuçlandırılmaktadır. Yunanistan da kamu projeleri ihalelerine katılma hakkına sahip olan müteahhitlik şirketleri, genel olarak aşağıdaki kriterlerden birine sahip olmalıdırlar: a. Altyapı Ulaştırma ve Şebekeler Bakanlığı Kamu Projeleri Genel Müdürlüğü Müteahhitlik Şirketleri siciline kayıtlı olan şirketler b. Avrupa Birliği üye devletleri veya Avrupa Ekonomik Alanı veya Dünya Ticaret Örgütünün Kamu Sözleşmeleri hakkındaki sözleşmeyi imzalamış olan devletlerde mukim şirketler. Bu şirketlerin mukim oldukları ülkedeki ilgili müteahhitlik siciline kayıtlı olmaları şartı aranır. Bu kriterler genel çerçeveyi oluşturmakla beraber, her bir ihalede spesifik olarak farklı kriterler uygulanabilmektedir. Halen, Yunan altyapı sektöründeki belli başlı yerli firmalar; EllinikiTechnodomiki- Aktor- TEB Group, J&P Avax, GEK Terna, METKA, Mytilineos ve Aegek tir. Pazar sermayesi bakımından Aktor, 1.5 milyar ABD Dolar ile ilk sırada yer almaktadır. Daha sonra, 853 milyon ABD Doları pazar sermayesi ile mühendislik, tedarik ve inşaat firması METKA gelmekte, 794 milyon ABD Doları ile GEK Terna ve 393 milyon ABD Doları ile J& P AVAX firmaları pazarda yer almaktadır. GEK Terna, Aktor (Ellaktor Grubu) ve J&P AVAX firmalarının büyük altyapı ve inşaat projelerindeki payı %84 civarındadır. Küçük inşaat firmaları ile büyük hacimli firmalar arasındaki fark giderek artmaktadır. Yukarıda ismi geçen büyük inşaat firmaları yurtdışında, özellikle Balkanlar ve Ortadoğu da önemli projeleri yürütmektedirler. Atina Ticaret Müşavirliği 22

23 Sektördeki son gelişmeler Yunan Müteahhitler Birliği (TEE) verilerine göre, son dönemde ülkede teknik proje olarak adlandırılabilecek bir müteahhitlik faaliyetinin bulunmadığı, şahıs faaliyetleri de dahil olmak üzere, Birliklerine kayıtlı mütehhitlik bürosundan yaklaşık inin işsiz kaldığı, geri kalan inin ise varlık savaşı verdiği anlaşılmaktadır. Ayrıca belli başlı büyük Yunan müteahhitlik firmalarının yurtdışında faaliyetlerine devam etmekte olduğu, ancak Aktor SA gibi pazarın en büyük oyuncularından birinin dahi, önceki dönemlerde merkezde yoğun işçi çıkardığı bir gerçektir. Büyük Yunan inşaat ve enerji şirketleri son yıllarda Ortadoğu ve Balkanlar da çok büyük projeler üstlenmiş olup, cirolarının üçte biri artık yurtdışı faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Sözkonusu şirketlerin yurtdışında üstlendikleri projelerin henüz bitmemiş olan kısmı toplamda 1 milyar Euro ya ulaşmıştır ve ABD ye kadar varan uzak ve zor projeleri dahi üstlenebilmektedirler. Bu projeleri üstlenmelerinde karşılaştıkları en büyük sorun bankalardan teminat mektupları alma konusundaki zorluktur, ancak bu sorunu da konsorsiyumlar kanalıyla çözmeyi başarabilmektedirler. Yurtdışına açılma konusunda önü çeken dört şirket vardır; bunlar, J&P- Avax, METKA, Hellaktor ve GEK Terna dır. J&P-Avax ın ana şirketi olan J&P, uzun yıllardır Ortadoğu da sahip olduğu sağlam proje altyapısı sayesinde, Yunan yan şirketinin de bölgede iş yapmasını sağlamıştır. J&P-Avax ın en son çalışmalarından biri Ürdün deki yeni havalimanıdır. Ayrıca Balkanlar da yol çalışmaları üstlenmiştir. Öte yandan, kısa bir süre önce Lübnan hükümetiyle, Trablus yakınlarında bir enerji üretim termik santrali inşası hakkında 470 milyon $ lık sözleşme imzalamıştır. Kısa bir süre sonra ise, şirketin yan kuruluşu olan Athina ATE, Abu Dhabi nin doğusunda bulunan bir yeşil adanın liman projeleri inşası, operasyonu ve bakımı, yol yapımı, altyapısı ve geliştirilmesi hakkında, Birleşik Arap Emirlikleri den Aldar Properties ile 125 milyon $ lık sözleşme imzalamıştır. Mytilineos şirketler grubu 2012 den başlayarak, cirosunun %55 ini yurtdışında gerçekleştirmeye başlamıştır. Grubun şirketlerinden METKA uluslararası alanda enerji projelerinde oldukça büyük bir rol oynamaktadır. Özellikle Türkiye (925 milyon Euro), Suriye (1,3 milyar euro), Ürdün (202 milyon Euro), Cezayir (246 milyon Euro) ve Irak ta (260 Euro) önemli projeler yürütmektedir. Son 5 yıl içinde, her yıl 500 milyon ile 1 milyar luk projeler alması bunun bir göstergesidir. Öte yandan, Hellaktor şirketler grubu 2013 sonbaharı itibariyle yurtdışında devam eden 970 milyon Euro tutarında projelere sahip olduğunu ilan etmiştir. Birleşik Arap Emirliklerinde bir stadyum inşası projesi yürütmektedir, Balkanlar da ise 250 milyon bütçeye sahip demiryolları projeleri üstlenmiştir. Bulgaristan, Romanya, Makedonya ve Sırbistan, hatta Arnavutluk, grubun faal olduğu ülkelerdir, satın aldığı Viosar şirketi kanalıyla ise İtalya ve ABD gibi ülkelerdeki büyük fotovoltaik inşaat projelerine de imza atmaktadır (ABD de Libra Group ile konsorsiyum şeklinde çalışmaktadır). Saint Petersburg, Almanya ve Kıbrıs taki atık yönetimi projeleri de önem taşımaktadır. Öte yandan, Türkiye de küçük bir su kaynakları yönetimi projesi üstlenmiştir, Katar da ise toplam 360 milyon Euro tutarında toplam üç proje yürütmektedir. Dolayısıyla şirketin geleceğe yönelik olarak yürütmekte olduğu projelerin %33 ü yurtdışında bulunmaktadır. GEK Terna şirketler grubu 2013 yılında Suudi Arabistan da bir kardeş şirket kurmuştur ve halen Ortadoğu bölgesinde yol yapımı, bina yapımı ve başka projelerde faaliyet göstermektedir. Buna paralel olarak, yurtdışındaki inşaat projelerinin yüzdesini toplam projelerinin üçte birine yükseltmeyi hedeflemektedir. Katar, Abu Dhabi, Bahreyn ve Amman da toplam 19 proje üstlenmiştir, ayrıca Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Amman da yeni projeler için ihalelere teklif vermektedir. Ayrıca Balkanlar da önemli fırsatlar görmektedir ve bu bölgedeki yol ve diğer altyapı projelerine teklifler vermektedir. Son olarak, yurtdışında ve özellikle Polonya, Bulgaristan ve ABD de yenilenebilir enerji kaynakları tesisleri kurmaktadır. Atina Ticaret Müşavirliği 23

24 Kısa vadede ihaleye çıkarılacak projeler 1. Yunanistan Kamu Malvarlığı Değerlendirme Fonu nun yürütmekte olduğu özelleştirmeler kapsamında kısa vadede 2014 yılı içinde ihaleye çıkarılacak olan belli başlı projeler şöyledir: Arazi değerlendirmesi. Başta eski Atina Havalimanı bölgesi-elliniko arazisi, Uluslararası Radyotelevizyon merkezi, Korfu adasında Kassiopi bölgesi olmak üzere, kamu arazi ve binasının önümüzdeki kısa ve uzun vadede ihaleye çıkarılarak özel kullanıma tahsis edilmesi planlanmaktadır. Altyapı projeleri. Yunan Devleti önümüzdeki dönemde birçok altyapı projesininin belirli kısımlarını kiralama/işletme veya satma sürecine girecektir. Bu altyapı projelerine bazı örnekler Egnatia Odos otobanı, Devlet Karayolları, Selanik Su ve Kanalizasyon İşletmesi, Atina Su ve Kanalizasyon İşletmesi, Devlet Elektrik Kurumu, küçük limanlar ve marinalar, çeşitli havalimanları, Doğalgaz Tesisleri Depoları işletmesi, Pire Liman İşletmesi, Selanik Liman İşletmesi, 10 adet diğer liman işletmeleri, Trenose Devlet Demiryolları İşletmesi, Atina Uluslararası Havalimanı (belirli hizmetlerinin ihale ile devredilmesi) vs.dir. Şirketler portföyü. Buna örnek olarak şu işletmeler verilebilir: Milli Piyango, Doğalgaz İşletmesi, Yunanistan Hipodromlar İşletmesi, Futbol Tahminleri İşletmesi, Hellenic Petroleum, LARKO, Yunan Posta İşletmesi, Yunan Savunma Sistemleri İşletmesi, Parnitha Kazinosu, Yunan Araç Sanayisi, vs.dir. Yunanistan ın halihazırda içinde bulunduğu ekonomik kriz ortamı ve AB Ülkeleri Liderler Zirvesi Toplantılarında da iyice açığa çıkan görüş aykırılıkları ve mali birleşme yerine mali disiplin görüşünün benimsenmiş olması ticari ortamda yaşanan krizin devam edeceğini göstermektedir. Öte yandan, memorandumlar çerçevesinde ülkenin yapması beklenen özelleştirmelerin 2014 yılından itibaren ufak da olsa, bir hareketlilik yaratması beklenmektedir. Ağırlıklı olarak Körfez Ülkeleri ve Balkan Ülkelerinde alınan projelerin Yunan müteahhitlik sektörünün varlığının devamı açısından kurtarıcı rol oynadığı görülmektedir. İkili ilişkilerde girilen yumuşama ortamının da katkısıyla, özellikle krizin firmalarımızın işbirliği imkanlarını geliştirebilmelerine olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bölge 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin Toplam Bina Aktivitesi (Özel ve Kamu) Verilen İnşaat İzni Adedi Yüzölçümü (bin m²) Hacim (bin m³) Aralık - Ocak Değişim (%) Aralık - Ocak Değişim (%) Aralık Ocak Değişim (%) Doğu Makedonya ,7 196,9 234,7 19,2 735,2 952,3 29,5 ve Trakya Merkez Makedonya ,1 796,6 571,7-28, , ,5-31,9 Batı Makedonya ,0 108,0 108,4 0,3 412,3 477,9 15,9 Thessalia ,5 254,0 195,2-23,1 922,0 769,9-16,5 İpiros ,7 159,9 65,6-59,0 534,2 228,8-57,2 İyon adaları ,3 177,8 94,9-46,6 609,5 338,0-44,5 Batı Yunanistan ,4 301,9 210,5-30, ,7 813,0-29,4 Orta (Sterea) Yunanistan ,5 316,4 248,0-21, , ,9-18,4 Mora ,3 439,9 329,0-25, , ,1-24,9 Attika ,3 862,5 607,7-29, , ,8-22,6 Kuzey Ege ,8 110,8 74,5-32,7 394,6 269,7-31,6 Güney Ege ,2 320,0 214,8-32, ,3 737,1-37,0 Girit ,5 370,1 259,9-29, ,5 967,1-23,6 Ülke toplamı , , ,0-27, , ,2-24,5 Atina Ticaret Müşavirliği 24

25 Yunan İstatistik Kurumunun açıkladığı son bilgilere göre, Aralık 2012 Kasım 2013 döneminde Yunanistan da düzenlenen toplam özel ve kamu sektörü inşaat izinleri sayısı dir. Bu rakam 3.215,0 bin m2 yüzeye ve ,2 bin m3 hacme isabet etmektedir ve Aralık 2011 Kasım 2012 dönemine kıyasla toplam izin sayısında % 29,0, yüzey toplamında %27,2, hacim açısından ise %24,5 oranında bir düşüş olduğu görülmektedir. Sözkonusu düşüşün son birkaç yıldır devam ettiğini de ayrıca not etmek gerekir. Geleceğe yönelik beklentiler Yukarıda detaylı olarak anlatıldığı üzere, Yunanistan ın son yıllarda içine girdiği ekonomik krizden en çok etkilenen sektörlerden biri inşaat sektörü olmuştur. Ancak sektördeki gelişmeler 2014 den itibaren ufak da olsa bir hareketliliğin başladığına işaret etmektedir. Bu durum inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların hisselerinin Atina Borsası nda çıkışa geçmesiyle de teyid edilmektedir. Büyük projelerin yeniden başlatılması ve AB finansmanı sektöre bir canlılık getirmeye başlamıştır. Buna örnek olarak, ülkedeki 4 büyük yol yapımı projesinin (Aegean Otobanı, Nea Odos, Kentriki Odos ve Olympia Odos) AB Ulusal Kalkınma Paketi nden (ESPA) toplam 776 milyon Euro alarak yeniden hayata geçirilmesini gösterebiliriz. Söz konusu projeler için toplamda 2 milyar Euro nun üzerinde finansman öngörülmektedir. Öte yandan, 2013 yılı sonlarından itibaren bazı küçük ve büyük yeni projelerin sözleşmeleri imzalanmış olup, 2014 yılında bu projelerin hayata geçirilmesi beklenmektedir. Bu projelerden bazıları; Doğu Vistriza sulama projesi, Patra daki Agios Andreas hastanesinin renovasyonu, Trikala Pyli caddesinin iyileştirilmesi, Aleksandroupolis (Dedeağaç) limanında genişletme çalışmaları, Doğu Attika drenaj çalışmaları, Atina nın Nea Filadelfia semtindeki AEK futbol takımının stadyumunun inşasıdır. Sektörel Geçerli Mevzuat tarih ve 394 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan inşaat izni verilmesi ve inşa edilen binaların kontrol şekli hakkında 3/ sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. 18 Aralık 1985 tarih ve 210 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 1577 sayılı Genel İnşaat Yönetmeliği İnşaat izinleri veriliş şekline yönelik yeni standartları düzenleyen 82070/98/89 sayılı Karar. Bina İnşaat Yönetmeliği: 30.1/ tarih ve 3046/304 sayılı Karar (R.G. 59 D ) tarih ve 795 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan tarihli inşaat izinleri veriliş şekline yönelik yeni standartları düzenleyen Cumhurbaşkanlığı kararnamesi. 101 no lu C.K.: 95/ sayılı Resmi Gazete de yayınlanan, 18/2000 sayılı C.K.de değiştirilen 346/98 (R.G. A 230) sayılı C.K.nin kamu hizmet sözleşmelerine yönelik hükümlerinin 13 Eylül 2001 tarih ve 2001/78/AT sayılı Komisyon Direktifine uyumlaştırılmasına yönelik değişiklik yapılması. 20 Aralık 1999 tarih ve 2184 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan D17a/141/3/FN275 sayılı Yunan Antisismik (Depreme karşı koruma) Yönetmeliği Onaylama Kararı. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi: 15/ sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 346/98 sayılı (A 230) Yunan mevzuatının kamu hizmet sözleşmeleri hakkındaki hükümlerinin 92/50/AET sayı ve 18 Temmuz 1992 tarihli Direktif hükümlerine uyum sağlaması hakkındaki Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 13 Ekim 1997 tarih ve 97/52/AET sayılı Direktif hükümleri ile uyumlaştırılması hakkında değişiklik tarih ve 3263 sayılı Kamu projelerinin ihaleye çıkarılması hakkında kanun (Resmi Gazete 179 A ). Atina Ticaret Müşavirliği 25

26 Bankacılık Yunanistan ın 2001 yılında Euro para birimi bölgesine girmesi, ülkenin ekonomik yapısında köklü değişikliklerin başlangıcı olmuştur. Bunu esasen rejim değişikliği olarak görmek de mümkündür ve 2008 yılları arasında, reel büyüme neredeyse yıllık %4 lere ulaşmış, enflasyon tek haneli rakamlara düşmüştür. Ancak 2009 yılına gelindiğinde, bütçe açığı GSYİH nın %15.5 ine ulaşmıştır.kamu borçlarının payı, GSYİH nın neredeyse %130 una çıkmıştır sonbaharına gelindiğinde, bütçe açığının öngörülenden çok daha yüksek olacağı mali piyasalar tarafından anlaşılmıştır. Kar faizi oranları hızla yükselmeye ve ülke küresel mali piyasalarda hızla değer kaybetmeye başladı.böylece,2010 Mayıs ayında Yunanistan Troyka ile, Mali konsolidasyonu ve özelleştirmeler ve vergi kaçakçılığını engelleyen reformları kapsayan yapısal reformları içerir memorandumu imzalamıştır.bankacılık sektörünün üst düzeyinden gelen açıklamalara göre; beklenenin aksine,devletinekonomik kriz içine düşmesi, bankacılık sektörünüde krize sürüklemiştir. Şöyle ki; ilk olarak likidite sorunu yaşanmaya başlamış, Yunanistan ın uluslararası ülke puanınınseri halinde düşürülmesi, Yunan bankalarının puanının da düşürülmesine ve bankaların küresel finans piyasalarının dışına itilmesine sebep olmuştur. Ayrıca ülkedeki belirsizlik, büyük miktarda naktin ülkeden kaçışına yol açmıştır.bunun yanısıra, ekonomik daralma ve likidite sıkıntısı, bankalara olankredi borçlarının geri ödenememesini sürekli hale getirmiştir. Bu süreçte Yunanistan ın Euro bölgesinden çıkışı senaryoları yoğun olarak konuşulur olmuştur.ekonomik krizden çıkışa yönelik, öncelikle finansal sisteministikrara kavuşturulması gereği üzerine, bankacılık sektöründe yeniden yapılandırmaya gidilmesi kararlaştırılmıştır. Sektörün yeniden yapılandırılması için gerekli olan toplam 50 milyar Euro, Troyka dan iyileştirme programı fonu adı altında sağlanmıştır. İkinci aşama ise, hangi bankaların yeniden yapılandırmaya dahil edileceğinin kararlaştırılması olmuştur. Yeniden yapılandırma değerlendirme çalışmalarının başladığı dönemde, 17 ticari banka mevcut iken, 8 banka (5 ticari banka, 3 kooperatif bankası) bu kapsamda tasfiye edilmiş, ülkenin en büyük 4 bankası faaliyet konusu sadece bankacılık hizmetlerinden ibaret olarak seçilerek yeniden yapılandırma sürecine alınmıştır. Bu dört banka, Natonal Bank of Greece, Alpha Bank, Pireaus Bank ve Eurobank tır. Böylece 2013 yılının ilk aylarında bu 4 banka, karar süreçlerini tamamlayarak, sermayelerini Yunan Merkez Bankası nın öngördüğü rakamlara yükseltmiştir yılının ilk yarısına kadar devam eden süreçte, Alpha Bank ülkenin en köklü ve en çok şubeye sahip bankalarından biri olan Emporiki (Ticaret) Bankası nın tamamını FransızCredit Agricole grubundandevralmıştır.piraeus Bankası ise; önce 2012 yılı sonunda Geniki Bank ın tamamını devralmış, akabinde 2013 Mart ayında zor durumda olan üçkıbrıs bankasını (Hellenic Bank, Cyprus Popular Bank, Bank of Cyprus) aynı anda devralarak bankacılık sisteminin daha kompak bir yapıya kavuşturulması çabalarına katkı sağlamıştır. Bu süreçte, National Bank of Greece ile Eurobank arasında da zaman zaman birleşme görüşmeleri yapıldığı açıklanmış, ancak bu görüşmelerden bugüne kadar bir sonuç çıkmamıştır.nihai durumda, Yunan Bankacılık sistemi; sadece ana bankacılık faaliyetlerinde bulunan 4 büyük banka ile her türlü bankacılık faaliyetinde bulunan birkaç küçük kooperatif bankasından ibaret ve fakat daha etkin bir hale getirilmiştir. Yunan Bankalar Birliği, tarihi itibariyle, ülkedeki toplam banka şubesi sayısını 2.886, toplam banka çalışanı sayısını ise olarak açıklamıştır. Aşağıdaki tabloda, Yunanistan ın belli başlı bankaları son birleşme ve devralmalar ile birlikte ele alınmaktadır. Atina Ticaret Müşavirliği 26

27 Yunanistan Bankalar Birliği Üyeleri Yunanistan daki belli başlı Bankalar Şube ve Çalışan Sayısı ( itibariyle) Attika Bölgesi Selanik Bölgesi Diğer Bölgeler Toplam Çalışanlar National Bank of Greece S.A Alpha Bank S.A Piraeus Bank S.A Eurobank Ergasias S.A Attica Bank Geniki Bank HSBC Bank plc Citibank Internatonal plc Panhellenic Bank Yunanistan Bankalar Birliği Bağlı Üyeleri Bank of America Merrill Lynch Deutsche Bank The Royal Bank of Scotland Unicredit Bank Oysa ki Yunanistan, özellikle 2000 li yılların başında Balkanlar ve Güneydoğu Avrupa da Bankacılık faaliyetlerini genişletmeye başlamış, Yunan Ekonomi Bakanlığı ekonomik kriz öncesinde bu bölgelerde pazarın %20 sinin Yunan bankalarının elinde olduğunu açıklamıştı. Yunan bankalarının tarihi itibariyle yurtdışında sahip oldukları bankacılık yan şirket sayısı 29, şube sayısı 2.629, çalışan sayısı ise tür. Ülkemiz açısından belirtmek gerekirse; 2006 ylında Yunan National Bank of Greece, Finansbank ın hisselerini satın alarak Türkiye ye 2.9 milyar Dolarlık bir sermaye transferi gerçekleştirmiştir. Halen NBG grubu Finansbank ın %95 hissesini elinde tutmaktadır. Banka Moody's Fitch Uzun Dönem Tarih Uzun Dönem Tarih NBG Caa B EFG Eurobank Ergasias Caa B Piraeus Bank Caa B Alpha Bank Caa B Sigortacılık Yunanistan sigorta piyasası diğer Avrupa ülkelerine kıyasla daha küçüktür yılında toplam prim değeri GSYİH nin % 2.2 sine tekabül eden 4.5 milyar Euro tutarına ulaşmıştır. Yunanistan sigortacılık sektörünün toplam prim değeri AB toplamının % 0.5 ini oluşturmaktadır. Kişi başına düşen prim miktarı 2003 yılında 294 Euro dan 2004 yılında 328 Euro ya yükselmiştir. Genel sigortacılık hizmetleri içinde hayat sigortası oranı 1998 yılından itibaren her yıl önemli artış göstermektedir. Sektördeki yeniden yapılanma sürecinde 2001 yılı sonunda endüstri derneğine Atina Ticaret Müşavirliği 27

28 kayıtlı sigorta şirketi sayısı 183 ten 107 ye düşmüştür yılı sonunda ise bu rakam 73 e gerilemiştir. Sigorta Şirketleri Derneği verilerine göre, 2010 yılında ilk 5 şirket piyasanın % 71 ine ve ilk 10 şirket % 91,68 ine hakim durumdadır ENERJİ Yunanistan toplam enerji ihtiyacının yaklaşık % 70 i ithal etmekte olup, enerji alanında dışa bağımlı bir ülke konumundadır. Bu nedenle enerji sektörü dış ekonomik ve ticari ilişkilerinde zemin kazanma arzusunda olduğu bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Enerji ihtiyacı istikrarlı bir şekilde artmaya devam etmekle birlikte kişi başına tüketim açısından AB içinde son sıralarda yer almaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Yunanistan ın yılları arasındaki ihtiyacının yılda ortalama % 2.6 oranında arttığını, yılları arasındaki artış oranının ise % 4 civarında olmasının beklendiğini ifade etmektedir. Yunanistan ın enerji üretim kaynakları sınırlıdır.tüm enerji ihtiyacının % 60.5 lik kısmı petrol, % 7.1 lik kısmı ise doğalgaz ile karşılanmakta, bunun da hemen hemen tamamı ithal edilmektedir. Petrol ithalatı İran, S.Arabistan, Rusya, Libya ve Mısır dan, doğalgaz ithalatı ise sırasıyla % 80 ve % Enerji Tüketimi Petrol % 58 % 45 Linyit % 32 % 30 Doğalgaz % 5 % 19 Hidroelektrik % 1 % 1 Diğer % 4 % 5 20 oranlarında olmak üzere Rusya ve Cezayir den yapılmaktadır. Son dönemlerde özellikle doğalgaz konusunda yeni arz kaynakları arayışları devam etmekte olup bu çerçevede Azerbaycan ve İran la anlaşma imzalanmıştır. Yunanistan ın ciddi linyit rezervleri bulunmakta ve devlete ait elektrik şirketi (DEI) bunu elektrik üretimi için kullanmaktadır. Toplam elektrik üretiminin yarısından fazlası için linyit kullanılmaktadır. Petrol bağımlılığının azaltılması için linyit kullanımını artırma düşüncesi hem hava kirliliği kaygısı hem de KYOTO protokolü yükümlülükleri nedeniyle uygulamaya geçmemiştir. Ancak buna rağmen ülkedeki elektrik üretiminin yarısından fazlası hala bu yolla yapılmaktadır. Hükümet enerji ihtiyacının karşılanmasında doğalgaza öncelik verme yolunu seçmiştir. IEA 2010 sonunda doğalgaz kullanımının % 17.3 olacağını tahmin etmektedir. Öte yandan ülkenin deprem kuşağında yer alması ve yoğun sismik hareketler nedeniyle nükleer santral yapımı gündeme getirilmemektedir. Enerji sektöründe geç de olsa özel şirketlerin faaliyet göstermesine izin verilmiştir. Bu bağlamda Viotia ve Selanik yakınlarında özel sektöre ait iki yeni santral elektrik üretimine başlamıştır. Ancak DEI pazarın hala tartışmasız en büyüğü olma özelliğini korumakta, elektrik arzının % 97 sini tek başına sağlamaktadır. Özel şirketler aynı zamanda doğalgaz tedariği yapabilmektedir. Ancak hem elektrik hem de doğalgazın DEI ve DEPA ya satılması gerekmektedir. Sadece üretim veya tedarikçilik yapan ve dağıtım yapması mümkün olmayan özel şirketlerin devlete ait bu şirketlerle rekabet etmesi mümkün değildir. AB nin 2001 yılında yayınladığı direktife göre 2010 yılına kadar elektrik ihtiyacının % 20 sinin, 2020 yılına kadar da tüm enerji ihtiyacının % 20 sini yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmesi gerekmektedir. Bu alanda yatırım yapmakta geç kalan Yunanistan da 2010 yılı sonu itibariyle elektrik üretiminin % 12 sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından yapıldığı tahmin edilmektedir. Kalkınma Bakanlığı petrol, doğalgaz ve elektrik sektörlerinde 2010 yılına kadar 2.5 Milyar luk kısmı yenilenebilir enerji projeleri olmak üzere enerji sektörüne 4,5 milyar yatırım planlamaktadır Kasımında her iki ülkenin Başbakanlarının katılımı ile açılan Türkiye-Yunanistan doğalgaz enterkonnektörü ve 26 Temmuz 2007 de imzalanan Türkiye-Yunanistan-İtalya arasındaki doğalgaz ulaştırmasına ilişkin anlaşma Yunanistan ın üzerinde önemle durduğu projelerdir. Türkiye ile Yunanistan arasındaki doğalgaz boru hattı Karacabey ile Gümülcine yi birbirine bağlamaktadır. 285 km uzunluğundaki hattan doğalgaz transferine 2008 Kasım ayında yine her iki ülkenin başbakanlarının katılımı ile başlanmıştır. Atina Ticaret Müşavirliği 28

29 Yılda 11.5 milyar m3 kapasiteye sahip olacak Türkiye-Yunanistan hattından ilk aşamada yılda 2.5 milyar m3 doğalgaz sevkedilmesi, 2012 sonunda tamamlanması beklenen ve denizaltından geçecek olan Yunanistan-İtalya boru hattından ise yılda 8.8 milyar m3 doğalgaz aktarılması öngörülmektedir. Uzun dönemde Şah Deniz Projesi ile bağlantı kurulacak bu hatta kısa vadede planlanan Türkiye nin ihtiyaç fazlası olan doğal gazın Yunanistan a aktarılmasıdır. Türkiye, Yunanistan, İtalya ve Azerbaycan arasında yapılması beklenen anlaşma ile Yunanistan doğalgazda en önemli tedarikçi durumundaki Rusya ya olan bağımlılığını azaltmayı hedeflemektedir. Enerji İstatistikleri Enerji Tüketimi ( Milyon Ton Petrol Eşiti) Kişi Başı Enerji Tüketimi ( Kg Petrol Eşiti) 3,135 3,198 2,706 2,609 2,442 Elektrik Tüketimi ( Milyar kw) Kişi Başı Elektrik Tüketimi (kw) 5,077 5,226 5,722 5,540 5,245 Doğal Gaz Tüketimi (Milyon m3) 3,310 4,069 3,528 3,824 4,737 Kaynak : Dünya Bankası Yunanistan da Elektrik Üretimi Yunanistan da elektrik enerjisi üretimi özellikle termik santrallerden elde edilmektedir. Batı Makedonya Bölgesinde toplam elektrik enerjisinin %75 i üretilmektedir, bunun da %50 si Kozani ilinde üretilmektedir. Florina ilindeki yeni Meliti elektrik üretim santrali ile Batı Makedonya ülkenin elektrik enerjisi ihtiyacının %80 nini karşılayacak duruma gelecektir. Termik elektrik üretim santrallerinin ülkenin kuzeyinde yoğunlaşması, taşıma esnasında kayıplara ve işleyişte dengesizliğe yol açmaktadır. Ancak bunların tasarımı, birçok santral için yakıt hammaddesini oluşturan linyit yataklarının zengin olduğu bölgelere yakınlıkları konusuna dayanmıştır. Ülkede linyit stoğu olan dört bölge mevcuttur: Drama, Batı Makedonya, Elassona ve Megalopoli. Böylece, 2008 yılı Enterkonnekte Sistemi verilerine göre, (National Report RΑΕ 2009), elektrik üretim tesislerinin yerleşik gücünün %67.7 i termik santraldir ve bunların 4808MW ı linyit, 1160MW ı petrol ve 2447,7MW ı doğalgaz ile çalışmaktadır. %24,3 oranında hidroelektrik santral, %8 oranında ise Yenilenebilir Enerji Kaynakları mevcuttur. Yunanistan da elektrik enerjisi üretim bilançosu Yakıt türüne göre Yerel Elektrik Enerjisi Üretimi Interkonnekte Sistem Lİnyit Petrol Doğalgaz Büyük hidroelektrik Yenilenebilir enerji kaynakları Atina Ticaret Müşavirliği 29

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında

Detaylı

MÜTEAHHİTLİK NOTU NİSAN 2013

MÜTEAHHİTLİK NOTU NİSAN 2013 Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Sektörü MÜTEAHHİTLİK NOTU NİSAN 2013 Yunanistan ekonomisi son yıllarda büyük çöküntüye uğramış, nihai olarak Troyka ile yapılan mali yardım anlaşması ile ülkenin iflası

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Aralık 2017 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017

Detaylı

2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ

2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde

Detaylı

2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak

Detaylı

UDY Akışları Önündeki Risk Faktörleri

UDY Akışları Önündeki Risk Faktörleri ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR DEĞERLENDİRME RAPORU Ağustos 2011 TÜRKİYE YE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ 2011 YILI İLK YARISINDA 6,2 MİLYAR DOLAR OLDU 2011 yılının ilk yarısında, Türkiye ye

Detaylı

Berlin Ekonomi Müşavirliği Verilerle Türkiye-Almanya Ekonomik İlişkiler Notu VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU

Berlin Ekonomi Müşavirliği Verilerle Türkiye-Almanya Ekonomik İlişkiler Notu VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU Berlin Ekonomi Müşavirliği Temmuz 2011 1 İÇİNDEKİLER Yönetici Özeti...3 1. Almanya dan Türkiye ye Doğrudan Yatırım Hareketleri...4 2. Türkiye den

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Kasım 2017 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017

Detaylı

2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk ayında ise halı

Detaylı

2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk iki ayının

Detaylı

5.21% -11.0% 25.2% 10.8% % Eylül 18 Ağustos 18 Eylül 18 Ekim 18 AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ ÖZET GÖSTERGELER. Piyasalar

5.21% -11.0% 25.2% 10.8% % Eylül 18 Ağustos 18 Eylül 18 Ekim 18 AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ ÖZET GÖSTERGELER. Piyasalar ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 5.50 Altın (USD) 1,225 Ekim 18 EUR/TRY 6.24 Petrol (Brent) 76.2 BİST - 100 90,201 Gösterge Faiz 24.4 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 5.21% -11.0% 25.2% 10.8%

Detaylı

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI

AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI AVUSTURYA VE MACARİSTAN DA TAHIL VE UN PAZARI Avusturya da un üretimi sağlayan 180 civarında değirmen olduğu tahmin edilmektedir. Yüzde 80 kapasiteyle çalışan bu değirmenlerin ürettiği un miktarı 500 bin

Detaylı

2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI. (40 Test Sorusu)

2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI. (40 Test Sorusu) ZİRAAT BANKASI 2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI (40 Test Sorusu) 1 ) Aşağıdakilerden hangisi bir kredi derecelendirme kuruluşudur? A ) FED B ) IMF C ) World Bank D ) Moody's E ) Bank

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU EYLÜL 2018 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU EYLÜL 2018 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU EYLÜL 2018 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler Yılın İlk Sekiz Ayında %4 Artış Gerçekleşti...

Detaylı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen

Detaylı

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum 1.2.2. YATIRIMLAR 1.2.2.1. Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum Kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2018 yılında reel olarak yüzde 1,4 oranında artması beklenmektedir. Bu dönemde, kamu kesimi

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2019 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU MART 2019 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2019 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU MART 2019 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2019 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU MART 2019 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler 2019 Yılı Şubat Ayında %0,2 Artış Gerçekleşti...

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVUSTURYA ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 1 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Avusturya Cumhuriyeti Yönetim Şekli

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ HONG KONG RAPOR Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Hong Kong Özel İdare Bölgesi (Çin Halk Cumhuriyeti) : Çin Halk Cumhuriyeti

Detaylı

ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KISA VADELİ KREDİ BORCU İSTATİSTİKLERİ Ağustos İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü

ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KISA VADELİ KREDİ BORCU İSTATİSTİKLERİ Ağustos İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KISA VADELİ KREDİ BORCU İSTATİSTİKLERİ Ağustos 2017 1 Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu (2004-2017 Ağustos) 2 Özel Sektörün Yurtdışından

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU İZMİR TİCARET ODASI AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU TEMMUZ 2016 ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ 1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı : Azerbaycan Cumhuriyeti Nüfus : 9,780,780 Dil :Resmi dil Azerice dir. Rusca ve Ermenice

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU ARALIK 2018 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU ARALIK 2018 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 KASIM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU ARALIK 2018 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler Yılın İlk On Bir Ayında %4,8 Artış Gerçekleşti...

Detaylı

DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER

DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2,8 oranında büyüyen ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 3,6 oranında büyümüştür. ABD de 6 Aralık 2013 te

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ KIBRIS RUM KESİMİ ÜLKE RAPORU Eylül 2013 B.H. AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ I.GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kıbrıs Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Akdeniz deki beş büyük adadan

Detaylı

Aylık Dış Ticaret Analizi

Aylık Dış Ticaret Analizi EKİM YÖNETİCİ ÖZETİ Bu çalışmada, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından her ayın ilk günü açıklanan ihracat rakamları temel alınarak Türkiye nin aylık dış ticaret analizi yapılmaktadır. Aşağıdaki analiz,

Detaylı

Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler

Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler tepav türkiye ekonomi politikaları araştırma vakfı Türkiye nin dış ticaret ve yatırım bağlantıları: Güçlü yönler Prof. Dr. Serdar TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ARALIK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ARALIK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ARALIK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Ocak 2018 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017

Detaylı

Kaynak : CIA World Factbook

Kaynak : CIA World Factbook Türk Plastik ve Mamulleri, Ambalaj Sektörü ve Plastik İşleme Makine Üreticileri İçin SIRBİSTAN Pazarının Değerlendirmesi GENEL BİLGİLER : Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV EIU tahminine göre Sırbistan

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi Büyükdere Cad. No. 106 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2013 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

SLOVENYA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE - SLOVENYA DIŞ TİCARETİ

SLOVENYA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE - SLOVENYA DIŞ TİCARETİ İZMİR TİCARET ODASI SLOVENYA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE - SLOVENYA DIŞ TİCARETİ Pınar Erdem Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü AB Masası Uzman Yardımcısı Şubat - 2007 Slovenya iki milyonluk

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 51 Konya Hizmetler Sektörü 2017 de, 2016 ya Göre Daha İyi Performans Sergiledi:

HABER BÜLTENİ Sayı 51 Konya Hizmetler Sektörü 2017 de, 2016 ya Göre Daha İyi Performans Sergiledi: HABER BÜLTENİ 12.01.2018 Sayı 51 Konya Hizmetler Sektörü 2017 de, 2016 ya Göre Daha İyi Performans Sergiledi: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre yükseldi.

Detaylı

BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015

BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015 BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015 BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU 05.02.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Bulgaristan a ihracat yapan 585 firma bulunmaktadır. 31.12.2013

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Eylül 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 AĞUSTOS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 8 Ayında

Detaylı

1. Demiryolu Karayolu Denizyolu Havayolu Taşımacılığı Satın Almalar ve Birleşmeler... 12

1. Demiryolu Karayolu Denizyolu Havayolu Taşımacılığı Satın Almalar ve Birleşmeler... 12 Sektörel Görünüm: Yük Taşımacılığı ve Limancılık Ağustos 2018 I İÇİNDEKİLER 1. Demiryolu... 6 2. Karayolu... 7 3. Denizyolu... 8 4. Havayolu Taşımacılığı... 11 5. Satın Almalar ve Birleşmeler... 12 1.

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Mayıs 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 NİSAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 22

HABER BÜLTENİ Sayı 22 HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 22 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Türkiye genelinden ve AB-28 den daha düşük: Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Temmuz 2015 te hem bir önceki aya hem de bir önceki

Detaylı

Lojistik. Lojistik Sektörü

Lojistik. Lojistik Sektörü Lojistik Sektörü Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 014 1 Ulaştırma ve depolama faaliyetlerinin entegre lojistik hizmeti olarak organize edilmesi ihtiyacı, imalat sanayi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ OTOMOTİV SEKTÖRÜ

AVRUPA BİRLİĞİ OTOMOTİV SEKTÖRÜ İZMİR TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ OTOMOTİV SEKTÖRÜ Dilara SÜLÜN DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AB MASASI ŞEFİ (TD) Mayıs 2006 AB OTOMOTİV SEKTÖRÜ AB, dünya otomotiv pazarının %35'ine sahiptir. Otomobil

Detaylı

plastik sanayi PLASTİK SEKTÖR TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi PLASTİK SEKTÖR TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2014 TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖR DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türkiye

Detaylı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya da 120 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Bu değirmenlerin çok büyük bir çoğunluğu yılda 2000 tonun üzerinde kapasiteyle çalışmaktadır. Pazarın yüzde 75

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 50

HABER BÜLTENİ Sayı 50 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ ARTTI HABER BÜLTENİ 18.12.2017 Sayı 50 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yılın aynı ayına göre yükseldi. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2012 yılı ikinci çeyreğe ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

HABER BÜLTENİ 04.07.2014 Sayı 9

HABER BÜLTENİ 04.07.2014 Sayı 9 HABER BÜLTENİ 04.07.2014 Sayı 9 Konya hizmetler sektörü güven endeksi, 4 ayın ardından pozitif değer aldı: Şubat 2014 ten bu yana negatif değer alan Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, Haziran 2014

Detaylı

2012 YILI AĞUSTOS AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2012 YILI AĞUSTOS AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ HALI SEKTÖRÜ 2012 AĞUSTOS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Eyllüll 2012 2012 YILI AĞUSTOS AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2011) Ankara İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri

Detaylı

İTKİB Genel Sekreterliği AR&GE ve Mevzuat Şubesi

İTKİB Genel Sekreterliği AR&GE ve Mevzuat Şubesi HALI SEKTÖRÜ 2014 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ EKİİM 2014 1 2014 YILI EYLÜL AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizin halı ihracatı

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015)

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015) TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015) Hane Halkı İşgücü İstatistikleri 2014 te Türkiye de toplam işsizlik %10,1, tarım dışı işsizlik ise %12 olarak gerçekleşti. Genç nüfusta ise işsizlik

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 49

HABER BÜLTENİ Sayı 49 HABER BÜLTENİ 08.11.2017 Sayı 49 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ ARTTI Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yılın aynı ayına göre yükseldi. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 8

HABER BÜLTENİ xx Sayı 8 HABER BÜLTENİ xx.06.2014 Sayı 8 Konya inşaat sektörü güven endeksi, geçen aya göre yükseldi: Mart 2014 ten beri düşmeye devam eden Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Mayıs 2014 te kısmen yükselerek -5

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ocak 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,90 10,61 10,80 11,13 Yıllık Ort. 8,28 6,95 8,89 11,11 Aylık 0,41 0,56 2,36 0,38 Yeni

Detaylı

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 YIL SONU DEĞERLENDİRME RAPORU

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 YIL SONU DEĞERLENDİRME RAPORU ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 YIL SONU DEĞERLENDİRME RAPORU (February 2011) 2010 YILINDA TÜRKİYE YE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ 8,9 MİLYAR DOLAR OLDU 2010 yıl sonu itibari ile uluslararası

Detaylı

Başlıca İthal Maddeleri : Petrol yağları, buğday, palm yağı, otomobil, gübre, iş makineleri

Başlıca İthal Maddeleri : Petrol yağları, buğday, palm yağı, otomobil, gübre, iş makineleri Etiyopya ve Seramik Sektörü Bilgi Notu GENEL BİLGİLER Resmi Dil : Amharikçe, Oromo, Tigrinya, Somaliae, İngilizce Başkenti : Addis Ababa Yüzölçümü : 1.127.127 km2 Nüfus : 88,4 Milyon(2013 tahmini Önemli

Detaylı

Tekstil-Hazır Giyim Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 2014

Tekstil-Hazır Giyim Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 2014 Tekstil-Hazır Giyim Gülay Dincel TSKB Ekonomik Araştırmalar dincelg@tskb.com.tr Kasım 2014 Sektöre Bakış Tekstil ve hazır giyim sektörleri, GSYH içinde sırasıyla %4 ve %3 paya sahiptir. Her iki sektör

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ BULGARİSTAN ÜLKE RAPORU Şubat 2009 B.Ö. 2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Bulgaristan Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet Coğrafi Konumu : Avrupa

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2016 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Haziran 2016 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2016 MAYIS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 5 Ayında %7,5

Detaylı

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART

ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART LÜBNAN ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ MART 2016 TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: LÜBNAN Yüzölçümü: 10,400 km² Yönetim Biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Cumhurbaşkanı: General Mişel Avn (Ekim 2016) Başbakan:

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 24

HABER BÜLTENİ xx Sayı 24 HABER BÜLTENİ xx.10.2015 Sayı 24 Konya Hizmetler Sektörünün Önümüzdeki Dönemden Beklentisi Arttı Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yıla göre düştü. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 20

HABER BÜLTENİ Sayı 20 HABER BÜLTENİ 02.06.2015 Sayı 20 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi bir önceki aya göre düştü: Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Mayıs 2015 te hem bir önceki aya hem de bir önceki yılın aynı ayına göre

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU İzmir Bölge Müdürlüğü 1/54

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU İzmir Bölge Müdürlüğü 1/54 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU İzmir Bölge Müdürlüğü 1/54 Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Yoksulluk Araştırması Tüketici Güven Endeksi Sektörel Güven Endeksleri Dış Ticaret

Detaylı

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Uzman - Berkalp Kaya 23.01.2017 berkalp.kaya@und.org.tr 2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Türk araçlarının taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi. İHRACAT TAŞIMALARI

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 19

HABER BÜLTENİ xx Sayı 19 HABER BÜLTENİ xx.05.2015 Sayı 19 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, bir önceki aya göre değişmedi: Mart ayında düşen Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Nisan 2015 te bir önceki aya göre değişmedi. Geçen

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ekim 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,66 7,80 12,58 2,57 Yıllık Ort. 5,93 9,53 10,26 7,80 Aylık

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Temmuz 2011 2012 2011 2012 Yıllık 6,31 9,07 10,34 6,13 Yıllık Ort. 6,37 9,11 9,59 9,88 Aylık -0,41-0,23-0,03-0,31 2012

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 11

HABER BÜLTENİ xx Sayı 11 HABER BÜLTENİ xx.09.2014 Sayı 11 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya göre yükseldi: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, Ağustos 2014 te bir önceki aya göre 6,1 puan yükselerek 7 puan değerini

Detaylı

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr TİSK AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ- MART 2016 (SAYI: 85) GENEL DEĞERLENDİRME 31.03.2016 Ekonomi ve İşgücü Piyasası Reformlarına Öncelik Verilmeli Gelişmiş ülkelerin çoğunda ve yükselen ekonomilerde büyüme sorunu

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU MART 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU MART 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU MART 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler Yılın İlk İki Ayında %12,3 Artış Gerçekleşti... 2 Yılın İlk İki

Detaylı

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir Temel Ekonomik Göstergeler İzmir 2015 İzmir... İzmir çok yönlü üretim olanakları, zengin doğal kaynakları ve nitelikli yaşam kalitesini bir arada sunabilmesiyle hem Türkiye hem de dünya ölçeğinde öne çıkan

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 47

HABER BÜLTENİ xx Sayı 47 HABER BÜLTENİ xx.09.2017 Sayı 47 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ DÜŞTÜ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Mevcut siparişler ise; Ağustos

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014 ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 26 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜKSELDİ

HABER BÜLTENİ xx Sayı 26 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜKSELDİ HABER BÜLTENİ xx.12.2015 Sayı 26 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜKSELDİ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN), her ay Konya da inşaat sektöründe faaliyet gösteren 200 firmaya

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ SAYI:15 NİSAN 2004/2

AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ SAYI:15 NİSAN 2004/2 Hazırlayan: Müge ÇAKAR İÇİNDEKİLER 1. AB- TÜRKİYE SON DAKİKA 1.1. AB-Türkiye İlişkileri nde Kıbrıs 2. AB den ÖNEMLİ BAŞLIKLAR 2.1. Avrupa Birliği nde Tarihi Genişleme AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ

Detaylı

2010 OCAK HAZİRAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK HAZİRAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK HAZİRAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk yarısının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 19,7 oranında artarak

Detaylı

HABER BÜLTENİ 10.11.2015 Sayı 25 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDEN UMUTLU

HABER BÜLTENİ 10.11.2015 Sayı 25 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDEN UMUTLU HABER BÜLTENİ 10.11.2015 Sayı 25 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDEN UMUTLU Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya göre yükselirken, geçen yıla göre düştü. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2012 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ağusttos 2012 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2012 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ 2014 OCAK SEKTÖREL YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ Nurel KILIÇ Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörü, ekonomiye döviz girdisi, yurt dışında istihdam imkanları, teknoloji transferi ve lojistikten ihracata

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 50

HABER BÜLTENİ Sayı 50 HABER BÜLTENİ 18.12.2017 Sayı 50 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN SATIŞ FİYATI BEKLENTİSİ DÜŞTÜ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen yılın aynı dönemine göre düşerken, geçen aya göre yükseldi. Mevcut siparişler

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 71

HABER BÜLTENİ Sayı 71 KONYA PERAKENDE SEKTÖRÜ 2017 DE 2016 DAN DAHA İYİ PERFORMANS SERGİLEDİ: HABER BÜLTENİ 12.01.2018 Sayı 71 Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) Aralık 2017 de geçen aya göre azaldı. Geçtiğimiz 3 ayda işlerin

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 85

HABER BÜLTENİ Sayı 85 Mart 2019 İÇİNDEKİLER 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ) 3 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) 4 - Konya İstihdam İzleme Bülteni 5 - Konya Dış Ticaret

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 ŞUBAT AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Mart 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2011 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

tepav TÜRKİYE YE GELEN VE TÜRKİYE DEN GİDEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDAKİ GELİŞMELER Aralık 2017 Şubat2018 N DEĞERLENDİRME NOTU

tepav TÜRKİYE YE GELEN VE TÜRKİYE DEN GİDEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDAKİ GELİŞMELER Aralık 2017 Şubat2018 N DEĞERLENDİRME NOTU Şubat2018 N201806 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı DEĞERLENDİRME NOTU Makroekonomi Çalışmaları Programı TÜRKİYE YE GELEN VE TÜRKİYE DEN GİDEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDAKİ GELİŞMELER Aralık

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 39

HABER BÜLTENİ Sayı 39 HABER BÜLTENİ 12.01.2017 Sayı 39 Konya Hizmetler Sektörü 2016 da, 2015 e Göre Daha Kötü Performans Sergiledi: Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Endeks

Detaylı

tepav TÜRKİYE YE GELEN VE TÜRKİYE DEN GİDEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDAKİ GELİŞMELER KASIM 2017 Ocak2018 N DEĞERLENDİRME NOTU

tepav TÜRKİYE YE GELEN VE TÜRKİYE DEN GİDEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDAKİ GELİŞMELER KASIM 2017 Ocak2018 N DEĞERLENDİRME NOTU DEĞERLENDİRME NOTU Ocak2018 N201802 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Makroekonomi Çalışmaları Programı TÜRKİYE YE GELEN VE TÜRKİYE DEN GİDEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDAKİ GELİŞMELER KASIM 2017

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Mayıs 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,17 8,28 9,63 8,06 Yıllık Ort. 6,64 8,68 9,21 10,57 Aylık 2,42-0,21 0,15 0,53 2012

Detaylı

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ HABER BÜLTENİ 15.04.2016 Sayı 30 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre yükselirken, geçen yıla göre düştü. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere

Detaylı

İTKİB Tekstil, Deri ve Halı Şubesi

İTKİB Tekstil, Deri ve Halı Şubesi HALI SEKTÖRÜ 2014 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ TEKSTİİL,, DERİİ VE HALII ŞUBESİİ KASIIM 2014 1 2014 YILI EKİM AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizin halı

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 45

HABER BÜLTENİ xx Sayı 45 HABER BÜLTENİ xx.07.2017 Sayı 45 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Mevcut siparişler ise; Haziran 2016

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 28

HABER BÜLTENİ Sayı 28 HABER BÜLTENİ 10.02.2015 Sayı 28 Konya Ticaret Odası ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) ile Konya da inşaat

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2009 OCAK - ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2009 OCAK - ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2009 OCAK - ŞUBAT İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME 2010 Ocak- Şubat İki Aylık Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2010 yılının Ocak-Şubat döneminde Türkiye

Detaylı

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME 2009 Ocak Ekim On Aylık Tekstil İhracatı Türkiye nin tekstil ihracatı, 2009 yılının Ocak Ekim döneminde geçen yılın

Detaylı