8. ALÜMİNYUM DÖKÜM ALAŞIMLARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "8. ALÜMİNYUM DÖKÜM ALAŞIMLARI"

Transkript

1 8. ALÜMİNYUM DÖKÜM ALAŞIMLARI Alüminyum döküm malzemeler genel döküm malzemeler içinde %20 dünya ortalaması ile çok yönlü döküm malzemeler grubunu oluştururlar. Bu oran %15 USA, %23 İngiltere ve Almanya, %27 Japonya, %29 Fransa ve %37 İtalya şeklindedir. Bu oranlardaki farklılıklar taşımacılıkta alüminyum döküm alaşımlarının kullanım oranına göre değişim göstermektedir. Örneğin Avrupa ve Japonya da sırasıyla %60 ve %75 şeklinde olup; Amerika da bu oran %44 dür. Hafifliğinin yanında, alüminyumun döküm alaşımlarının düşük ergime sıcaklığı, hidrojen hariç diğer gazların ihmal edilebilir derecede erirliği, iyi bir döküm yüzeyine sahiptir. Genellikle bu alaşımların akışkanlık özellikleri iyidir. Bu alaşımlarda en önemli problem katılaşma esnasında % arasında çekilme göstermesidir. Boyut hassasiyetini sağalmak, sıcak yırtılma veya çatlama, kalıcı gerilme gibi hususlardan kaçınmak için kalıp dizaynında bu çekilme payı dikkate alınmalıdır. Döküm malzemelerin sahip olduğu mekanik özellikler, sürünme davranışı hariç dövme alüminyum alaşımlarına göre daha düşüktür. Bu özellikler parça geometrisine bağlı olarak çok fazla değişim gösterebilir. Döküm malzemelerin çekme özelliklerini belirlemek için test çubukları dökülerek, test numuneleri imal edilir. Deney numunelerinden elde edilen çekme deneyi sonuçları sadece referans alınmalıdır. Basit bir döküm için gerçek sonuçlar test çubuklarından elde edilenlerden %20-25 düşük olabilir. Döküm malzemelerde daha iyi mekanik özellikleri sağlamak için daha yüksek kalitede döküm yapmayı gerektirir. Bu şekilde üretilen döküm malzemelerden elde edilen özellikler kullanıcıya minimum özellikler ile garanti edilir. Bu sonuçlar test çubuklarından elde edilen sonuçlara çok yakındır. mekanik özelliklerdeki gelişme; kuma kalıba dökümlerde ergitme ve döküm pratiği, impürite miktarı, tane boyutu, katılaşma hızını artırmak için çil kullanımı gibi faktörlerin sıkı kontrolü ile sağlanabilir Alüminyum Döküm Alaşımlarının Sınıflandırılması Şimdiye kadar alüminyum döküm alaşımları temsil eden hiçbir uluslar arası kısaltılmış hiçbir simge kabul edilmedi. Bununla beraber, dövme alüminyum alaşımlarınkine biraz benzer, Amerika Birleşik devletleri alüminyumlar birliği bir sistem sundu. Ayrıca burada İngiliz sistemi de verilmektedir. Amerika Birleşik devletleri alüminyumlar birliği sistemi Bu birlik, döküm ve döküm ingot formundaki alüminyum ve alüminyum alaşımlarını temsil eden dört digit kullanıyor. Birinci digit aşağıdaki gibi alaşım gruplarını gösteriyor: Geçerli sınıflandırma Önceki sınıflandırma Alüminyum, %99 veya daha fazla 1xx.x Alüminyum-Bakır alaşımları 2xx.x 1xx Al-Si alaşımları Cu ve/veya Mg ilave edilmiş 3xx.x 3xx Alüminyum-Silisyum 4xx.x 1-99 Alüminyum-Magnezyum 5xx.x 2xx Alüminyum-Çinko 7xx.x 6xx Alüminyum-Kurşun 8xx.x 7xx Diğer elementler 9xx.x Çok kullanılmayanlar 6xx.x 106

2 1xx.x grubunda, ikinci ve üçüncü digitler minimum alüminyum yüzdesini gösterir, yani 150.x minimum %99.50 alüminyum gösteriyor. Ondalık noktanın sağındaki digit ise ürün formu olan 0 veya 1 sırasıyla döküm veya ingot olduğunu gösteriyor. 2xx.x den 9xx.x kadar olan alaşım gruplarında, ikinci ve üçüncü digitler başlı başına bir öneme sahip değildir. Fakat, gruplardaki farklı alüminyum alaşımlarını temsil eden bir numaradır. Ondalık noktanın sağındaki, yani son digit tekrar ürün formunu gösterir. Orijinal alaşımda bir değişim veya impürite sınırlarında olduğu zaman, sayısal sınıflandırmadan evvel bir büyük harf serisi bulunur. A ile başlayan alfabetik sırada I, O, Q ve X hariç büyük harfler kullanılır. Ancak deneysel çalışmalarda X kullanılabilir. İngiliz Sistemi Alaşımların pek çoğu British Standard 1490 ın kapsamındadır ve ingot ve dökümlerin kompozisyonları için bir numara dizisi verilmez ve LM takip eden ekler ile döküm şartları gösterilir. M. Döküm hali TB. Katı çözeltiye alınmış ve doğal olarak yaşlandırılmış TB7. Katı çözeltiye alınmış ve stabilize edilmiş TE. Dökümden sonra suni olarak yaşlandırılmış. TF. Katı çözeltiye alınmış ve suni olarak yaşlandırılmış TF7. Katı çözeltiye alınmış, suni olarak yaşlandırılmış ve stabilize edilmiş TS. Gerilim giderme (ısıl olarak) uygulanmış İngot formundaki bu malzemeleri sembolik olarak göstermek için LM harfleri kullanılır Alüminyum-Silisyum Sistemleri Üzerine Temel Kavramalar Yüksek oranlarda silisyum içeren alüminyum-silisyum alaşımlarının yüksek akışkanlıkları nedeniyle alüminyum alaşımları içersinde en önemlisidir. Bu alaşımların diğer avantajları korozyona karşı yüksek direnç, iyi kaynak edilebilme kabiliyeti ve silisyumun ısıl genleşme katsayısını düşürmesi şeklinde söylenebilir. Bununla birlikte mikroyapıdaki sert silisyum partiküllerinin varlığı nedeniyle talaşlı işlemede güçleştirmektedir. Ticari Al-Si alaşımları genellikle hipoötektik ve ötektik bileşimde olup az miktarda hiperötektik kompozisyonundadır. Ötektik katı %1 civarında Si içeren alüminyum katı eriği ve saf Si fazından meydana gelmektedir. Ötektik kompozisyon genel olarak Al-%12.7 olarak kabul edilir. Al-Si alaşımlarının yavaş katılaşması sürekli alüminyum bir matriks içersinde silisyum plaka ve iğnelerinden oluşan kaba taneli bir ötektik yapı oluşturur (Şekil 8.1.a). Büyük silisyum plakaların kırılgan özelliği nedeniyle, kaba ötektik yapıya sahip alaşımların süneklikleri düşüktür. Hızlı soğutma, sürekli kalıba döküm gibi, büyük oranda tane küçülmesine neden olur ve silisyum fazı fiber biçimindedir bu da hem sünekliğin hem de mukavemeti artırır

3 ( a ) ( b ) ( c ) Şekil 8.1. Al-%12Si döküm alaşımı, a) Modifiye edilmemiş, b) Sodyum ile modifiye edilmiş, c) Aşırı fosforlu 9. Modifikasyon Bu alaşımlarda hızlı soğutma ile elde edilmiş bir mikroyapıya benzer bir yapının, Pacz in 1920 de döküm öncesi sıvı alaşıma alkali floritlerin ilavesi ile Al-Si alaşımlarının modifikasyonu ve tane inceltilmesinin gerçekleştirmesi geniş çapta kullanımını sağlamıştır (Şekil 8.1.b). Tablo 8.1 de görüldüğü gibi, tane inceltilmesi ve de katılaşma esnasında düzlemsel arayüzeyde bir değişimin dökümde poroziteyi azaltması nedeniyle bu alaşımların mekanik özellikleri önemli oranda artırılabilir. Al-Si alaşımlarının modifikasyonu sodyum tuzlarının veya küçük miktarlarda (% ) metalik sodyumun sıvı alaşıma ilavesi ile gerçekleştirilir. Silisyum fazının 108

4 mikroyapısı, özellikle büyüklüğü ve formu yani bu oluşumların mekanizması pek çok araştırma konusu oldu. Katılaşma esnasında ötektik silisyum fazının çekirdekleşmesi ve/veya büyümesi üzerine sodyum mümkün etkilerini üzerine pek çok teori görüş olmasına rağmen, hala tartışma konusudur. Tablo 1. Al-%13 Si alaşımının mekanik özellikleri 9 Çekme Uzama Sertlik Şartlar Mukavemeti (Mpa) (%) (Rockwell B) Normal Kuma Döküm Modifiye Kuma Döküm Normal Çil Döküm 195 3,5 63 Modifiye Çil Döküm Sodyum ötektik sıcaklığı 12 C kadar aşağı düşürmesinden dolayı ince taneli bir mikroyapı oluşur. Çünkü hızlı soğuma şartlarında çekirdekleşme hızı yüksektir. Ötektik sıcaklığın düşürülmesi, sodyumun ötektik fazların özellikle silisyumun çekirdekleşme yerleri potansiyelini azaltmaktadır. Alüminyum ve impürite fosfor içeren AIP bileşiği partiküllerinin yüzeyinde silisyumun kendiliğinden oluşur. Gerçekte, aşırı miktarlarda fosfor, büyük taneli silisyum oluşumuna neden olur ve bu da mekanik özellikleri düşürür (Şekil 8.1.c). Sodyumun, NaP bileşiğinin öncelikli olarak oluşumu neden olması fosforun kötü etkisini nötralize eder. Benzer bir şekilde, sıvı alaşıma fazla sodyum ilave edildiğinde, aşırı modifikasyon olarak bilinir, kaba silisyum partiküllerinin oluşumunun nedeni, AlNaSi bileşiğinin kolay çekirdekleşme yerleri sağlamasına dayandırırlır. Alternatif bir görüş ise, sodyumun silisyum partiküllerinin büyümesi üzerine engelleyici bir etki yapmasıdır. Bu durum şöyle açıklanabilir: Bu partiküller her bir hücre içinde birbirine bağlıdır bu her bir hücre oluştuktan sonra tekrar tekrar çekirdeklenmeye ihtiyaç olmadığına götürür. Silisyumun büyümesi üzerine sodyumun etkilerini açıklayan pek çok teori önerildi. Örneğin, büyüyen silisyum partiküllerinin ara yüzeyinde sodyumun segregasyonu kristal yüzeyindeki büyüme adımlarını hareketsiz kıldığı teklif edildi. Diğer bir teori ise, kuvvetli olarak büyümesıcaklık arasındaki ilişkiye silisyum morfolojisinin bağlı olduğunu öneriyor ve sıcaklık düşüşü ile büyümeye neden olan sodyum, silisyumun şeklinin değişimine sebep olabilir. Bununla beraber, sadece büyümeyi sınırlayıcı teoriler aşırı sodyum durumunda silisyumun kabalaşmasını hesaba katmaz ve de çekirdekleşme üzerine modifiye elementlerinin etkisinin de dominant faktör olduğunu kabul eder. Sodyumun kullanımı akışkanlığı düşürdüğünden döküm problemleri ortaya çıkar fakat bunun en büyük dezavantajı buharlaşma veya oksidasyon ile elementel sodyum kaybıdır. Bu yüzden fazla sodyum ilavesi gerekir. Sıvıdaki sodyum miktarını kontrol etmedeki güçlükler dökümde yetersiz veya aşırı modifikasyona sebep olur. Yukarıda belirtilen bu sebeplerle, önceden modifiye edilmiş döküm parçaların tekrar eritilmesi ile yapılan dökümlerde modifikasyon etkisi kaybolur. Bu sebeple Avustralya ve Almanya da yapılan araştırmalarda sodyum yerine stronzyum ilave edilmiş ve başarılı sonuçlar alınmıştır. Al-Sr veya Al-Si-Sr master alaşımı olarak bu elementin %0.03 ila 0.05 oranlarındaki ilavesi ince taneli bir ötektik yapı oluşturmuş ve sodyum ile yapılan modifikasyon sonucu elde edilen çekme özelikleri değerleri ile mukayese edilebilir sonuçlar alınmıştır. Ergitme esnasında stronzyum kaybı azdır, bu nedenle daha modiye edilmiş bir döküm parçasının yeniden ergitilmesi sonucunda tekrar modife işlemi yapılması gerekmez, mikroyapı korunur. Gereğinden fazla stronzyum ilavesi SrAl 3 Si 3 bileşiği oluşturduğundan ki bunun ötektik içindeki silisyum partikülleri boyutuna etkisi çok azdır, aşırı modifikasyon problemi çok azdır. 109

5 Stronzyumun diğer bir avantajı da hiperötektik alaşımlarda birincil silisyum oluşumunu engelleyerek döküm alaşımlarının sünekliğini ve tokluğunu artırır. Bu etki sodyum ile gözlenmiyor. İkili Al-Si Alaşımları Al-Si ikili alaşımlarında demir içeriğini kontrol ederek büyük ve kırılgan yapılı α-alfesi bileşiğinin oluşumunun minimize edilmesi ile ötektik kompozisyona yakın alaşımların süneklik özelikleri korunur. Bu açıdan mangan ilavesinin faydalı olduğu görüldü. %8 den daha silisyum içeren alaşımların modifikasyonuna gerek duyulmaz çünkü yapıda birincil alüminyum fazının miktarının yüksek olması nedeniyle yeterli sünekliğe sahiptirler. Ötektik kompozisyondaki alaşımların akışkanlıklarının yüksek olması ve katılaşma esnasında çekilme boşluklarının az olması ince kesitli malzemelerin dökümüne oldukça elverişlidir. Kum kalıba ve sürekli döküm ile üretilen bu sınıf alaşımlarda mukavemet ön planda değildir. Yani yemek pişirme kapları, pompalar, su soğutma manifoldu gibi otomobil parçaları. Al-Si döküm alaşımları yüksek sıcaklarda bekletildiklerinde katı eriyikten silisyum partikülleri çökeltiler ve büyür. Bu sebeple kullanımdan veya talaşlı imalattan önce boyutsal kararlılığı sağlamak için 200 ila 250 C arasındaki sıcaklıklarda birkaç saat bekletilir. Çalışma sıcaklığı 150 C ve üzerindeki olan döküm alaşımlarına T5 veya T7 ısıl işlemi uygulanmalıdır. Yüksek Mukavemetli Alaşımlar Al-Si alaşımları hızlı soğutma şartlarında alüminyum fazı orta derecede silisyum eritebilmesi ile çökelme ısıl işlemine cevap vermesine rağmen, daha yüksek mukavemetler bu alaşımlara bakır ve magnezyum gibi alaşım elementlerinin ilavesi ile mümkündür. Dökülebilme kabiliyeti, süneklik ve korozyona direncini düşürmesi pahasına rağmen, bakır mukavemeti artırır ve talaşlı imalatı iyileştirir. Al-Si-Cu alaşımlarında silisyum %3 ila 10.5, bakır % 1.5 ila 4.5 aralığındadır. Yüksek silisyumlu alaşımlar (Al-10Si-2Cu) basınçlı döküm için uygun iken düşük silisyumlu ve yüksek bakırlı (Al-3Si-4Cu) kum ve sürekli döküm için elverişlidir. Bu döküm alaşımlarının bir kısmının mukavemeti ve talaşlı işlenebilmesi T5 ısıl işlemi ile iyileştirilebilir. Al-Si-Cu alaşımları yüksek mukavemetin ön plana çıktığı ikili Al-Si alaşımlarının kullanıldığı yerlerde tercih edilir. Dövme alaşımları gibi, bu alaşımların talaşlı işlenebilme özelliğini geliştirmek için bazı kompozisyonlar az miktarda bizmut ve kurşun gibi alaşım elementlerini içerirler. Spesifik özellikleri sağlayan daha kompleks kompozisyonlar mevcuttur. Buna bir örnek içten yanmalı motorlar için piston alaşımları, A332 (Al-12Si-1Cu-1Mg-2Ni) burada nikel kararlı intermetalik bileşiklerin oluşturarak dispersiyon sertleşmesi sebep olarak yüksek sıcaklıklarda çalışma özelliğini iyileştirir. Diğer bir örnek, Hiper ötektik kompozisyon aralığındaki A390 (Al- 17Si-4Cu-0.55Mg) aşlımdan kum kalıba ve sürekli döküm ile alüminyum silindir blokları üretilir. Bu alaşımları geliştirme programlarının asıl hedefi dökme demirden üretilen silindirdir laynerlerinin ( bazı makine parçalarını bir arada kabuk) kullanımını elimine etmektir. Ancak alaşım dizaynında dikkate alınması gereken husus servis esnasında silindeki yüksek aşınma direnci sağlayacak kadar sert ve birincil silisyum partikülü ve de talaşlı işlemede problem oluşturmayacak kadar az dispersiyon etkisi bir arada düşünülmelidir. Büyük miktarlarda 356 veya LM25 (Al-7Si-0.3Mg) gibi Al-Si-Cu alaşımlarının kum kalıba ve sürekli dökümleri yapılır. Bu alaşımlara küçük miktarlarda Mg ilave edilmesiyle alüminyum matrikste Mg 2 Si çökeltileri oluşturarak yaşlanma sertleşmesi ısıl işlemine cevap verirler. Bu alaşıma T6 ısıl işlemi uygulandığında aynı oranda silisyum içeren ikili Al-Si alaşımına göre iki 110

6 katından daha yüksek akma mukavemeti elde edilir. Ayrıca mükemmel korozyon direnci gösterir. Bu alaşımlar uçak ve otomobil sanayinde özel uygulama oranları bulur. Belirli ısıl işlemlerle 30 MPa m lik krılma tokluğu değerine ulaşılmıştır. Bu değer dövme alaşımlardan beklenen yüksek mukavemet değeri ile mukayese edilebilecek durumdadır. Gelecekte döküm alaşımlarının ucuz olması nedeniyle dövme alaşımların yerini alabileceği düşündürüyor Alüminyum - Bakır Sistemleri Üzerine Temel Kavramalar Ana alaşımlandırma elementi olarak bakır ilave edilmiş alüminyum alaşımları şimdilerde bunların yerine başkaları kullanılmasına rağmen ilk önceleri endüstriyel uygulamalarda geniş çapta kullanılmaktaydı. Bu grup alaşımların sıcak yırtılma gibi döküm problemlerine rağmen, döküm esnasında besleme problemi göstermeyip nihai ürünler verirler. Ayrıca çökelme sertleşmesi ısıl işlemine son derece uygun alaşımlardır. Al-Cu alaşımalarının bazı kompozisyonları yüksek sıcaklık uygulamalarında diğer alüminyum döküm alaşımlarına göre daha uygundur. Örneğin 238 (Al-10Cu-3Si-0.3Mg) alaşımı evsel uygulamalarda demirci levhası olarak kullanılır. 242 (Al-4Cu-2Ni-1.5Mg) alaşımı ise disel motor pistonları ve uçak motorlarında su ile soğutulan silindir kafalarında kullanıldı. Her iki alaşımda 250 C civarındaki sıcaklıklarda mukavemetteki stabiliteyi intermetalik bileşiklerin dispersiyon sertleştirmesi ile çökelme sertleşmesinin birlikte kombinasyonu sağlamaktadır. Daha sonraki gelişmeler özellikle yaşlanma sertleşmesine yüksek derecede cevap veren Al-Cu- Ag-Mg alaşımlarında oldu. Bu alaşım Amerika Birleşik Devletleri nde KO-1 veya 201 olarak bilinir Kompozisyonu Al-4.7Cu-0.7Ag-0.3Mg şeklinde olup, Fransa da ise %1.3Zn içeren kompozisyon Avior olarak isimlendirilir. Bu alaşımların yaşlanmaya çok uygun oluşları diğer bir ifade ile mekanik özelliklerdeki gelişme, gümüş Al-Cu-Mg alaşımlarında meydana gelen θ (CuAl 2 ) çökelti fazının monoklinik formda oluşmasına neden olması ile ilgilidir. Kaliteli bir döküm ile 345 MPa akma gerilmesi ve 415 MPa çekme mukavemeti değerleri bu alaşımlarda garanti edilir. Bu alaşımlara T6 ısıl işlemi uygulama ile bu değerler 480 MPa akma gerilmesi ve 550 MPa çekme gerilmesi değerlerine ulaşılır. Çekme değerleri herhangi bir alüminyum döküm alaşımından elde edilen daha yüksek ve bu değerler yüksek mukavemetli alüminyum dövme alaşımları ile mukayese edilebilir seviyededir. T6 şartlarında bu alaşımlar gerilmeli korozyon direncine duyarlıdır. Fakat bu direnç T73 ısıl işlemi ile iyileştirilebilir Alüminyum Magnezyum Alaşımları Bu grup alaşımlar Al-4Mg esasına dayanan daha kompleks kompozisyonlarla birlikte birkaç ikili alaşımdan ibarettir. Söz konusu alaşımların spesifik özelliği korozyona karşı yüksek dirençleri, iyi talaşlı işlenebilme kabiliyeti ve anodize olduğunda güzel görünümleridir. Pek çoğu ısıl işleme ya sınırlı ölçüde yada hiç cevap vermezler. Döküm karekteristikleri Al-Si alaşımları gibi elverişli değildir. Ergitme esnasında daha fazla kontrol gerekir. Çünkü magnezyum sıvı halde oksidasyonu artırır. Bu bakışla, Kum kalıba dökümlerde kumdaki nem buharlaşarak reaksiyona girer, MgO ve hidrojen oluşumuna neden olur. Bu durumda döküm yüzeyi pürüzlenir ve kararır. Bu nedenlerle özel tedbirler gerektirir. Kuma %1.5 borik asit ilave bu kalıp reaksiyonu azaltılabilir. Kalıp içinde üretilen buhara karşı borik asit ergiyerek bir cam bariyer oluşturur. Bir alternatif method alaşıma %0.03 berilyum ilavesidir. Berilyum yüzeyde geçirgen olmayan filmi oluşturur. BeO zehirli olması nedeniyle özel bir dikkat gerektirmesine rağmen ergitme ve döküm esnasında berilyum genel oksit oluşumunu düşürür. 111

7 İkili alaşımlarda magnezyum %4 ila 10 aralığındadır. %7 ila 8 Mg içeren alaşımlar sürekli kalıba ve basınçlı dökümler için sınırlı uygulamalara sahibdirler, çoğunlukla kum kalıba dökülürler. Al- 10Mg alaşımı ısıl işleme uygundur ve arzu edilen yüksek mukavemet, süneklik ve darbe dirençi kombinasyonları T4 ısıl işlemi ile gerçekleştirilebilir. Dökümler çözeltiye alma sıcaklığından yavaşça soğutulması gerekir. Aksi takdirde kalıcı gerilmeler gerilme korozyon çatlamasına neden olur. Ayrıca bu alaşım tropik şartlarda kararsız olup, tane sınırlarında Mg 5 Al 8 ( belki Mg 2 Al 3 ) çökeltilerini oluşuna neden olur. Her iki çökeltide sünekliği düşürür ve bir süre sonra gerilmeli korozyon çatlağına neden olur. Sonuç olarak, Al-10Mg alaşımının yüksek mukavemeti ve sünekliği gerekli olmadıkça, Al-Si-Mg alaşımlar tercih edilir. Çinko ve silisyum gibi alaşım elamanlarının ilavesi ile elde üçlü alaşımlar ile bu alaşımların döküm karekteristikleri bir dereceye kadar geliştirilir ve Al-4Mg-1.8Zn ve Al-4Mg-1.8Si gibi alaşımlar basit tasarımlar için metal kalıba dökümleri yapılabilir Alüminyum Çinko - Magnezyum Alaşımları Önceleri bazı ikili Al-Zn alaşımları teknolojik uygulamalarda kullanılmaktaydı fakat bu modası geçmiş alaşımlar bugün deniz suyu ile temas eden çelik konstrüksiyonları korumak için anot (kurban edilen) olarak kullanılır. Halen kullanımdaki mühendislik alaşımları çinko ve magnezyum ile beraber küçük miktarlarda Cu, Cr, Fe ve Mn elementlerinin biri veya daha fazlası ile birlikte kullanılır. Döküm alaşımları birkaç haftalık bir periyotta oda sıcaklığında yaşlanmaya cevap verirler. Buna ilave olarak, dökümden sonra suni olarak yaşlandırıldığında veya stabilize edildiğinde kompozisyona bağlı olarak akma mukavemetleri 115 MPa dan 260 MPa a ve çekme mukavemetleri 210 MPa dan 310 MPa a değişir. Döküm özellikleri iyi değildir. Normal olarak kum kalıba dökülürler çünkü sürekli dökümlerde sıcak yırtılma meyli gösterirler. bu alaşımların bir avantajı ise ötektik ergime sıcaklığının göreceli yüksek oluşu döküm için uygundurlar. Diğer karekteristikleri iyi talaşlı işleme kabiliyeti, boyutsal karalılık ve korozyona karşı dirençtir. Bu alaşımların yüksek sıcaklıklarda kullanımı tavsiye edilmez çünkü aşırı yaşlanma ile hızla sertlikleri ve mukavemetleri düşer

ALUMİNYUM ALA IMLARI

ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM VE ALA IMLARI Alüminyum ve alüminyum alaşımları en çok kullanılan demir dışı metaldir. Aluminyum alaşımları:alaşımlama (Cu, Mg, Si, Mn,Zn ve Li) ile dayanımları artırılır.

Detaylı

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1 09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle

Detaylı

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM PARAMETRELERİNİN MEKANİK DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK DÖKÜMCÜLÜK İSTENEN BİR ŞEKLİ ELDE ETMEK İÇİN SIVI METALİN SÖZ KONUSU

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİNİN ESASI

ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİNİN ESASI ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİNİN ESASI Alüminyum ile ısıl işlem sonucunda sertleşen alüminyum alaşımları arasında farklılık vardır. alüminyum tavlandıktan sonra mukavemetini bir miktar kaybeder

Detaylı

ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK

ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK TR ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK HAKKIMIZDA Bm Lazer olarak sektörde edindiğimiz tecrübe ile siz değerli müşterilerimize daha kaliteli, güvenilir ve sürdürülebilir hizmet ulaştırmayı hedefliyoruz. 2009 yılından

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma

Detaylı

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma Sertleşmesi) Bazı metal alaşımlarının sertlik ve mukavemeti, soğuk deformasyon

Detaylı

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince

Detaylı

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 1 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN KULLANIM ALANI 7075 AlaĢımı Hava taģıtları baģta olmak üzere 2 yüksek Dayanım/Yoğunluk oranı gerektiren birçok alanda kullanılmaktadır.

Detaylı

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem

Detaylı

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Dökme Demirlerin Korozyonu DÖKME DEMİR %2,06-%6,67 oranında karbon içeren Fe-C alaşımıdır. Gevrektirler. İstenilen parça üretimi sadece döküm ve talaşlı şekillendirme ile gerçekleştirilir. Dayanım yükseltici

Detaylı

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi.

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. TEORİK BİLGİ: Metalik malzemelerin dökümü, istenen bir şekli elde etmek için, seçilen metal veya

Detaylı

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER Malzemelerin mekanik özelliği başlıca kimyasal bileşime ve içyapıya bağlıdır. Malzemelerin içyapısı da uygulanan mekanik ve ısıl işlemlere bağlı olduğundan malzemelerin

Detaylı

Metallerde Döküm ve Katılaşma

Metallerde Döküm ve Katılaşma 2015-2016 Güz Yarıyılı Metalurji Laboratuarı I Metallerde Döküm ve Katılaşma Döküm:Metallerin ısı etkisiyle sıvı hale getirilip uygun şekilli kalıplar içerisinde katılaştırılması işlemidir Döküm Yöntemi

Detaylı

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER 6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER Gri dökme demirlerin özellikleri; kimyasal bileşimlerinin değiştirilmesi veya kalıp içindeki soğuma hızlarının değiştirilmesiyle, büyük oranda farklılıklar kazanabilir.

Detaylı

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. Yöntemleri. (4.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. Yöntemleri. (4.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-205 Üretim Yöntemleri I Kalıcı Kalıp p Kullanılan lan Döküm D Yöntemleri (4.Hafta) Kubilay Aslantaş Kalıcı Kalıp p Kullanan Döküm D m YöntemleriY Harcanan kalıba döküm tekniğinin en büyük dezavantajı;

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Alüminyum alaşımlarında çökelme sertleşmesinin (yaşlanma) mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve sertleşme mekanizmasının öğrenilmesi. 2. TEORİK BİLGİ Çökelme sertleşmesi terimi,

Detaylı

DEMİR DIŞI DÜŞÜK SICAKLIK METAL ve ALAŞIMLARI

DEMİR DIŞI DÜŞÜK SICAKLIK METAL ve ALAŞIMLARI DEMİR DIŞI DÜŞÜK SICAKLIK METAL ve ALAŞIMLARI DOÇ. DR. MUZAFFER ZEREN 2008 1 . Sarı prinç diye de anılan a+b princinin mikroyapısı. b(beta) fazı ~ 45 wt% Zn, a(alpha) fazı ~ 30 wt% Zn içerir. 2 ALAŞIM

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Cu Copper 29 Bakır 2 Dünyada madenden bakır üretimi, Milyon ton Yıl Dünyada madenden bakır

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Paslanmaz Çeliklerin kaynak edilmesi Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi İçerik Kaynak Yöntemleri Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı

Detaylı

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir.

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM TEKNOLOJİSİ Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM YÖNTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ Genelde tüm alaşımların dökümü yapılabilmektedir.

Detaylı

MAGNEZYUM ve ALAŞIMLARI

MAGNEZYUM ve ALAŞIMLARI Magnezyum, hafif metal olduğundan (özgül ağırlığı = 1.74) uçak, uydu ve roket sanayinin vazgeçilmez malzemelerinden birisidir. Alaşımlanmamış magnezyum, yumuşaklığından, düşük korozyon ve oksidasyon direncinden

Detaylı

2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*)

2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*) 2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*) Sınai bakırlı alaşımlar arasında sadece soğukta iki veya çok fazlı alüminyumlu bakırlar pratik olarak mantensitik su almaya yatkındırlar.

Detaylı

Aluminyum Kaynak Telleri kataloğu

Aluminyum Kaynak Telleri kataloğu Aluminyum Kaynak Telleri kataloğu İçindekiler Giriş 10 ve Telleri 12 Onaylar 16 Paketleme Bilgileri 20 Aluminyum tel seçim tablosu 24 Elisental Ürün Kataloğu 1 9 Sembollerin Anlamları Darbeli akım(puls)

Detaylı

6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ

6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ 6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ Kemal Örs ve Yücel Birol ASAŞ Alüminyum Malzeme Enstitüsü MAM TUBİTAK Maksimum billet uzunluğu :7.300mm, ve152,178,203,254,355mm

Detaylı

FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ

FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 Ötektik bileşim Birbirlerini sınırlı

Detaylı

FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ

FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 İkili Faz Diyagramından Hangi Bilgiler

Detaylı

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak

Detaylı

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE

Detaylı

ELASTİK PLASTİK. İstanbul Üniversitesi

ELASTİK PLASTİK. İstanbul Üniversitesi ELASTİK PLASTİK HOMOJEN HETEROJEN dislokasyon birkristalideformeetmekiçinharcananenerji, teorik ve hatasız olan kristalden daha daha az! malzemelereplastikdeformasyonuygulandığında, deforme edebilmek için

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı

1.GİRİŞ. Bu çalışmada Alüminyum-%4 Mangan alaşımına ticari tane inceltici olan Batu1 kullanılarak borun zamana bağlı değişimi incelenmiştir.

1.GİRİŞ. Bu çalışmada Alüminyum-%4 Mangan alaşımına ticari tane inceltici olan Batu1 kullanılarak borun zamana bağlı değişimi incelenmiştir. 1.GİRİŞ Hafif metal alaşımlarının günümüz teknolojisindeki uygulaması ve önemi giderek artmaktadır. Bu tür alaşımlardan olan alüminyum döküm alaşımları kolay dökülebilmeleri, özgül ağırlık ve ısıl genleşmelerinin

Detaylı

ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ÇELİKLERE ETKİLERİ

ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ÇELİKLERE ETKİLERİ www.muhendisiz.net 1 ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ÇELİKLERE ETKİLERİ Maksimum %2,06 karbon içeren demir karbon alaşımları çelik olarak adlandırılır. Çelikler halen günümüzde en yaygın kullanılan malzeme grubunu

Detaylı

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: Kaynak Bölgesinin Sınıflandırılması Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: 1) Ergime

Detaylı

İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI

İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI

Detaylı

Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin

Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin de tek bir demir kristali olduğu tahmin edilmekle birlikte,

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında

Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında karşılaşılan ve kaynak kabiliyetini etkileyen problemler şunlardır:

Detaylı

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Prof. Dr. Akgün ALSARAN 11 Giriş Hidrojen gevrekliği Sıvı metal kırılganlığı Temper gevrekliği Ana Hatlar 22 Malzemelerin servis koşullarında performanslarını;

Detaylı

BAKIR ALAŞIMLARI. Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS

BAKIR ALAŞIMLARI. Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS BAKIR ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü BAKIR VE ALAŞIMLARININ SINIFLANDIRILMASI 2 BAKIR

Detaylı

Alümiyum Şekillendirme Teknolojileri

Alümiyum Şekillendirme Teknolojileri Alümiyum Şekillendirme Teknolojileri Doç.Dr. Derya Dışpınar deryad@istanbul.edu.tr Amerikan İngilizcesi: Aluminum İngiliz İngilizcesi: Aluminium Türkçe Aluminyum / Alüminyum Latince Alumin: acı tuz Atom

Detaylı

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe İmal Usulleri DÖKÜM Katılaşma Döküm yoluyla üretimde metal malzemelerin kullanım özellikleri, katılaşma aşamasında oluşan iç yap ile belirlenir. Dolaysıyla malzeme özelliklerinin kontrol edilebilmesi

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katılaşma, Kristal Kusurları 1 Saf Metallerde Katılaşma Metal ve alaşım malzemelerin kullanım özellikleri büyük ölçüde katılaşma sırasında oluşan iç yapı ile

Detaylı

Faz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları

Faz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları Faz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları 1. Giriş Bir cisim bağ kuvvetleri etkisi altında en düşük enerjili denge konumunda bulunan atomlar grubundan oluşur. Koşullar değişirse enerji içeriği değişir,

Detaylı

İmal Usulleri. Döküm Tekniği

İmal Usulleri. Döküm Tekniği İmal Usulleri Döküm Tekniği Örnek Heterojen Çekirdeklenme Alışılmamış laboratuar deneyleri dışında, sıvı metal için homojen çekirdeklenme asla olmaz. Uygulamadaki sıvı metallerin içinde hemen her zaman

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 20132014 Güz Yarıyılı Genel yapı çelikleri esasta düşük ve/veya orta karbonlu çelik olup

Detaylı

2. Sertleştirme 3. Islah etme 4. Yüzey sertleştirme Karbürleme Nitrürleme Alevle yüzey sertleştirme İndüksiyonla sertleştirme

2. Sertleştirme 3. Islah etme 4. Yüzey sertleştirme Karbürleme Nitrürleme Alevle yüzey sertleştirme İndüksiyonla sertleştirme Isıl İşlem Isıl İşlem Isıl işlem, metal veya alaşımlarına istenen özellikleri kazandırmak amacıyla katı halde uygulanan kontrollü ısıtma ve soğutma işlemleri olarak tanımlanır. Çeliğe uygulanan temel ısıl

Detaylı

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels)

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels) 3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR Karbon çelikleri (carbon steels) Çelik, bileşiminde maksimum %2 C içeren demir karbon alaşımı olarak tanımlanabilir. Karbon çeliğin en

Detaylı

ÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

ÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER ÇELİKLERİN KOROZYONU Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı KARBON ORANLARINA GÖRE ÇELİKLER Ötektoidaltı çelik %0,006 C - %0,8 C Ötektoid (Perlitik) çelik (%0,8 C li) Ötektoidüstü çelik %0,8 C - %2,06

Detaylı

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin

Detaylı

2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ

2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ 2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ Çağlar Yüksel 1, Özen Gürsoy 2, Eray Erzi 2, Derya Dışpınar 2 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY.

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KIRILMANIN TEMELLERİ KIRILMA ÇEŞİTLERİ KIRILMA TOKLUĞU YORULMA S-N EĞRİSİ SÜRÜNME GİRİŞ Basınç (atm) Katı Sıvı Buhar

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller Kompozit malzemeler İki veya daha fazla malzemeden üretilirler Ana fikir farklı malzemelerin özelliklerini harmanlamaktır Kompozit: temel olarak birbiri içinde çözünmeyen ve birbirinden farklı şekil ve/veya

Detaylı

MALZEME BİLİMİ I MMM201. aluexpo2015 Sunumu

MALZEME BİLİMİ I MMM201. aluexpo2015 Sunumu MALZEME BİLİMİ I MMM201 aluexpo2015 Sunumu Hazırlayanlar; Çağla Aytaç Dursun 130106110005 Dilek Karakaya 140106110011 Alican Aksakal 130106110005 Murat Can Eminoğlu 131106110001 Selim Can Kabahor 130106110010

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 2 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 2 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 2 Çelik üretimi Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Bir entegre çelik tesisinde üretim akışı 2 Hematit, Fe2O3 Manyetit, Fe3O4 Götit, FeO(OH)

Detaylı

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler. MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Detaylı

Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çeliklerin Kaynağı. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çeliklerin Kaynağı. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çeliklerin Kaynağı Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çelikler Yüksek mukavemetli ince taneli çelikler, yani

Detaylı

KALAY ve ALAŞIMLARI 1

KALAY ve ALAŞIMLARI 1 1 . Tablo 10. Kalayın bazı mekanik ve fiziksel özellikleri Özgül ağırlık -Sn -Sn 7.30 5.75 Akma mukavemeti [Mpa] 1.5 Çekme mukavemeti [Mpa] 1.5 % uzama 50 Ergime sıcaklığı [ C] 232 Isıl genleşme katsayısı

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Al Aluminium 13 Aluminyum 2 İnşaat ve Yapı Ulaşım ve Taşımacılık; Otomotiv Ulaşım ve Taşımacılık;

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Malzeme Seçiminin Temelleri... 1 1.1 Giriş... 2 1.2 Malzeme seçiminin önemi... 2 1.3 Malzemelerin sınıflandırılması... 3 1.4 Malzeme seçimi adımları... 5 1.5 Malzeme seçiminde dikkate

Detaylı

ALÜMİNYUM ve Al- ALAŞIMLARI. Alüminyum ve Al- Alaşımları, demir esaslı alaşımlardan sonra, kullanımı en yaygın endüstriyel malzemelerdir.

ALÜMİNYUM ve Al- ALAŞIMLARI. Alüminyum ve Al- Alaşımları, demir esaslı alaşımlardan sonra, kullanımı en yaygın endüstriyel malzemelerdir. ALÜMİNYUM ve Al- ALAŞIMLARI Alüminyum ve Al- Alaşımları, demir esaslı alaşımlardan sonra, kullanımı en yaygın endüstriyel malzemelerdir. Geniş kullanım alanlarında tercih edilmesi, bir çok önemli teknik

Detaylı

Eczacıbaşı - Lincoln Electric ASKAYNAK. Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Çelikler İçin MIG/TIG Kaynak Telleri

Eczacıbaşı - Lincoln Electric ASKAYNAK. Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Çelikler İçin MIG/TIG Kaynak Telleri Eczacıbaşı - Lincoln Electric ASKAYNAK Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Çelikler İçin MIG/TIG Kaynak Telleri Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Kaynak Teli Ürün Ailesi Genel Ürün Özellikleri Kararlı ark ve

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Güz Yarıyılı Sıcaklık, K Sıcaklık, C 4000 W Ergiyik Ta 3000 T m Mo Nb Hf 2000

Detaylı

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar BeslemeKriterleri Darcy Kanunu DökümdeDarcy Kanunu KRİTİK KATI ORANI Alaşım Kritik KatıOranı Çelikler % 35 50 Alaşımlı çelikler % 45 Alüminyum alaşımları

Detaylı

Yeniden Kristalleşme

Yeniden Kristalleşme Yeniden Kristalleşme Soğuk şekillendirme Plastik deformasyon sonrası çarpıtılmış ise o malzeme soğuk şekillendirilmiş demektir. Kafes yapısına göre bütün özelikler değişir. Çekme gerilmesi, akma gerilmesi

Detaylı

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Dönüşümleri Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara

Detaylı

Demir Esaslı Malzemelerin İsimlendirilmesi

Demir Esaslı Malzemelerin İsimlendirilmesi Demir Esaslı Malzemelerin İsimlendirilmesi Malzemelerin listelerde, tablolarda ve raporlarda kısa ve tam olarak belirtilmesi için (Alman normu DIN e göre) iki olanak vardır: a) DIN 17007 ye göre malzeme

Detaylı

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Diyagramları Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler

Detaylı

ÜRÜN KATALO U BM TEKN K

ÜRÜN KATALO U BM TEKN K TR ÜRÜN KATALO U BM TEKN K HAKKIMIZDA Bm Lazer olarak sektörde edindi imiz tecrübe ile siz de erli mü terilerimize daha kaliteli, güvenilir ve sürdürülebilir hizmet ula t rmay hedefliyoruz. 2009 y l ndan

Detaylı

SÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

SÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Süper alaşım; ana yapısı demir, nikel yada kobalt olan nisbeten yüksek miktarlarda krom, az miktarda da yüksek sıcaklıkta ergiyen molibden, wofram, alüminyum ve titanyum içeren alaşım olarak tanımlanabilir.

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler

Detaylı

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar 1.GİRİŞ Genel olarak metal şekillendirme işlemlerini imalat işlemlerinin bir parçası olarak değerlendirmek mümkündür. İmalat işlemleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1) Temel şekillendirme,

Detaylı

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Mukavemet ve deformasyon

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER

Detaylı

Akımsız Nikel. Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir"

Akımsız Nikel. Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir Akımsız Nikel Eğitimi Akımsız Nikel Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir" Akımsız Nikel Anahtar Özellikler Brenner &

Detaylı

Konu: Çelik Elde Edilmesi, Isıl İşlem ve Uygulamaları

Konu: Çelik Elde Edilmesi, Isıl İşlem ve Uygulamaları Konu: Çelik Elde Edilmesi, Isıl İşlem ve Uygulamaları Çeliğin Elde Edilmesi Çelik,(Fe) elementiyle ve genelde % 0,2 %2,1 oranlarında değişebilen karbon miktarının bileşiminden oluşan bir tür alaşımdır.

Detaylı

Faz kavramı. Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir.

Faz kavramı. Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Faz kavramı Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Fazlar; bu atom düzenlerinden ve toplam iç yapıda bu fazların oluşturdukları

Detaylı

5.2. Kaynak Bozulması

5.2. Kaynak Bozulması 5.2. Kaynak Bozulması Korozyona hassas bu bölgeler, genelde bir bant şeklinde ve kaynak bölgesinden birkaç milimetre uzakta oluşur. Bu bölgenin oluşması için malzemenin duyarlı sıcaklık aralığına kadar

Detaylı

METALLERDE KATILAŞMA HOŞGELDİNİZ

METALLERDE KATILAŞMA HOŞGELDİNİZ METALLERDE KATILAŞMA Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 /94 METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar, belirli bir sıcaklıktan sonra (ergime sıcaklığı) katı halden sıvı

Detaylı

Al ve Alaşımları. Magnezyum Alaşımları 41-160. Titanyum Alaşımları 38-290 Çelik HX 180 (NiMoCo) Alaşımı 159-200

Al ve Alaşımları. Magnezyum Alaşımları 41-160. Titanyum Alaşımları 38-290 Çelik HX 180 (NiMoCo) Alaşımı 159-200 Alüminyum Al ve Alaşımları Alüminyum tabiatta en çok bulunan elementlerden biridir ve mühendislik yapılarında çelikten sonra en çok kullanılan metaldir. Alüminyumun yoğunluğu (2,71 g/cm 3 ),çeliğin yoğunluğunun

Detaylı

İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-2) DOÇ. DR. ÖZKAN ÖZDEMİR

İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-2) DOÇ. DR. ÖZKAN ÖZDEMİR İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-2) DOÇ. DR. ÖZKAN ÖZDEMİR KRİSTAL YAPILAR Ayrı ayrı birbirine benzemeyen veya birbirine güçlü afiniteleri olan 2 veya daha fazla elementin birleşmesiyle intermetalik

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7- Fatih ALİBEYOĞLU -7- Giriş Malzemeler birçok imal yöntemiyle şekillendirilebilir. Bundan dolayı malzemelerin mekanik davranışlarını bilmemiz büyük bir önem teşkil etmektedir. Bir mekanik problemi çözerken

Detaylı

DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI

DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ Demir, Çelik ve Dökme Demir Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI Saf demire teknolojik özellik kazandıran

Detaylı

Vermiküler/Silindirik Grafitli Dökme Demir COMPACTED GRAPHITE CAST IRON

Vermiküler/Silindirik Grafitli Dökme Demir COMPACTED GRAPHITE CAST IRON Vermiküler/Silindirik Grafitli Dökme Demir COMPACTED GRAPHITE CAST IRON Ferrit Silindirik grafitler (Ferrit + Perlit) Matrix Grafit küreleri Silindirik, Gri ve Küresel grafitli dökme demirler arası özelliklere

Detaylı

Demir Karbon Denge Diyagramı

Demir Karbon Denge Diyagramı Demir Karbon Denge Diyagramı Saf Demirin Soğuma ve Isınma Eğrileri 769 C Curie noktasıdır. Bu sıcaklığın altında Fe manyetik özellik gösterir. 1 Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı 2 Fe-C Denge Diyagramı

Detaylı

1070-Al99,7. Kimyasal Kompozisyon (%) Kesme Dayanımı( kaynak yük yönünde) Uluslararası Standartlar. Ek bilgiler. Mekanik Dayanım. Kaynak Pozisyonları

1070-Al99,7. Kimyasal Kompozisyon (%) Kesme Dayanımı( kaynak yük yönünde) Uluslararası Standartlar. Ek bilgiler. Mekanik Dayanım. Kaynak Pozisyonları 17-Al99,7 Kimyasal Kompozisyon (% Si,2 Zn,2 Fe,25 Ti, Cu,4 Be, Mn, tüm alaşımlar toplamı, Cr - Al 99,7, Kesme Dayanımı( kaynak yük yönünde EN ISO 1827 17-Al99,7 Kaynak sonrası eloksal için renk uyumu oldukça

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS

ÇİNKO ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS ÇİNKO ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Çinko ve çinko

Detaylı

MALZEME ANA BİLİM DALI Malzeme Laboratuvarı Deney Föyü. Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi. Deneyin Tarihi:

MALZEME ANA BİLİM DALI Malzeme Laboratuvarı Deney Föyü. Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi. Deneyin Tarihi: Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi Deneyin Tarihi:13.03.2014 Deneyin Amacı: Malzemelerin sertliğinin ölçülmesi ve mukavemetleri hakkında bilgi edinilmesi. Teorik Bilgi Sertlik, malzemelerin plastik

Detaylı

IX NİKEL VE ALAŞIMLARININ KAYNAĞI

IX NİKEL VE ALAŞIMLARININ KAYNAĞI IX NİKEL VE ALAŞIMLARININ KAYNAĞI Nikel ve yüksek nikelli alaşımların kaynağı daha önce irdelenmiş bulunduğundan(*) bunları burada tekrarlamayıp sadece verilmiş bulunan bilgileri tamamlayıcı ekler yapmakla

Detaylı

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I S I C A K İ Ş T A K I M Ç E L İ K L E R İ MARTENSİTİK ÇELİKLER KIND Sınıf AISI Kimyasal Analiz % Kondüsyon HB C Si Mn Cr Mo Ni V Co W Sertleştirme

Detaylı

MAGNEZYUM ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ

MAGNEZYUM ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ MAGNEZYUM ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ Sınaî ultra-hafif alaşımlara tekabül eden denge diyagramlarının çoğu, magnezyumdan yana zengin, yaygınlığı sıcaklığa bağlı bir eriyik içerir: bu alaşımlarda, dolayısiyle,

Detaylı

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda

Detaylı