: ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI

Transkript

1 ANKARA CUMHURĠYET BAġSAVCILIĞI NA ġġkayetçġ : ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI Adliye Sarayı B Blok 5. Kat Sıhhiye/ANKARA ġüphelġ/ġüphelġler : 1- KADRĠ KARTAL- Ankara Eski Ġl Emniyet Müdürü 2- CĠHANGĠR ULUSOY- Ankara Eski Ġstihbarat ġube Md. Vek. 3- HAKAN DUMAN- Ankara Emniyet Müdürlüğü TEM ġube Md. 4-ADEM ARSLANOĞLU-Ankara Emniyet Müdürlüğü Eski Güvenlik ġube Md. 5-HÜSEYĠN ÖZGÜR GÜR-Ankara Emniyet Müdürlüğü TEM ġube Müdürlüğü (C) Büro Amiri 6-Savcılıkça re sen tespit edilecek diğer yetkililer. SUÇ : 5237 sayılı TCK nın 257. maddesinde düzenlenen ve savcılıkça re sen tespit edilecek diğer suçlar. SUÇ TARĠHĠ : AÇIKLAMALAR : 1- DĠSK, KESK, Türk Tabipleri Birliği, TMMOB gibi sendika ve meslek örgütlerinden oluģan sivil toplum kuruluģlarının katılımıyla tarihinde Ankara Sıhhiye meydanında yapılacak olan EMEK, BARIġ, DEMOKRASĠ MĠTĠNGĠNE KATILMAK ÜZERE BĠRÇOK ġehġrden GELEN VATANDAġLARIN BULUġMA YERĠ OLAN ANKARA TREN GARININ ÖNÜNDE peģ peģe patlatılan iki bomba ile, sayı her an değiģmekle birlikte Ģu ana kadar, 95 kiģi hayatını kaybetmiģ 48 i ağır 246 kiģi yaralanmıģtır. 1 Türkiye nin en kanlı terör eylemi olarak tarihe geçen ve tüm dünyada yankı uyandıran terör olayı ile barıģ için bir araya gelen 95 masum vatandaģımız, Anayasal hakkı olan toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkını kullanmak isterken can vermiģ, 246 vatandaģımız, 48 i ağır olmak üzere yaralanmıģtır. Olayda hayatını kaybedenlerden bir kiģi de Baromuz levhasına kayıtlı Avukat Uygar CoĢgun dur. 2- AĠHM nin özel olarak toplantı ve gösteri yürüyüģleri ile alakalı kararlarında sık sık tekrar ettiği prensibe göre demokrasinin baģlıca özelliklerinden birisi de memleket meselelerinin diyalog yoluyla ve Ģiddeti dıģlayan yöntemlerle çözülmesine imkan vermesidir. Toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkını kullanarak toplanan insanların ileri sürdükleri fikirler, bu fikirlere katılmayan insanları rahatsız edebilir ve onların tepkilerini çekebilir. Ancak burada önemli olan hakkın, tüm bu rahatsızlığa rağmen, barıģçıl bir Ģekilde kullanılmasıdır. II-TOPLANTI VE GÖSTERĠ YÜRÜYÜġÜ HAKKININ MEVZUATTAKĠ YERĠ: Anayasanın 5. Maddesinde düzenlenen Devletin Temel Amaç ve Görevleri

2 Madde 5 Devletin temel amaç ve görevleri, Türk Milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır. Anayasanın 34. Maddesinde toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkına iliģkin düzenlemesi Ģu Ģekildedir: Toplantı ve gösteri yürüyüģü düzenleme hakkı Madde 34 (Değişik: /13 md.) Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla ve kanunla sınırlanabilir.toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir. Ġnsan Hakları Evrensel Beyannamesi nin 20/1. Maddesinde; Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğünün varlığı düzenlenmiģtir. 2 Avrupa Ġnsan Hakları SözleĢmesi nin 11. Maddesinde de, Dernek Kurma ve Toplantı Özgürlüğü Ģu Ģekilde düzenlenmiģtir: AĠHS Madde 11: Dernek kurma ve toplantı özgürlüğü Herkes asayişi bozmayan toplantılar yapmak, dernek kurmak, ayrıca çıkarlarını korumak için başkalarıyla birlikte sendikalar kurmak ve sendikalara katılmak haklarına sahiptir. ŞEKLİNDE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI MEVZUATTA BU HAK DÜZENLENMİŞTİR. III-DEVLETĠN BARIġÇIL TOPLANTI VE GÖSTERĠ YÜRÜYÜġLERĠN YAPILABĠLMESĠ ĠÇĠN GEREKLĠ TEDBĠRLERĠ ALMA POZĠTĠF YÜKÜMLÜLÜĞÜ Bir toplantı ve gösteri yürüyüģünün sağlıklı bir Ģekilde yapılması konusunda devletin pozitif yükümlülüğü vardır. BaĢka bir deyiģle, bir gösterinin devlet yetkilileri dıģında baģka gruplar veya Ģahıslar tarafından engellenmesi ve bu gösteriye müdahale edilmesi durumunda Devlet Yetkililerinin, Toplanma Özgürlüğünü Korumak Ġçin Gerekli Tedbirleri Almaları Gerekmektedir AĠHM YE GÖRE 11. MADDE ALTINDA GÜVENCE ALTINA ALINMIġ OLAN TOPLANTI VE GÖSTERĠ YÜRÜYÜġÜ HAKKININ DEVLETLERE YÜKLEDĠĞĠ YÜKÜMLÜLÜK SADECE TOPLANTI GÖSTERĠ YÜRÜYÜġÜNE MÜDAHALE ETMEMEKLE SINIRLI DEĞĠLDĠR. BUNUN HARĠCĠNDE DEVLETĠN BU TOPLANTI VE GÖSTERĠ

3 YÜRÜYÜġLERĠNĠN BARIġ ĠÇERĠSĠNDE YAPILABĠLMESĠNĠ SAĞLAMAK ĠÇĠN BAZI ÖNLEMLER ALMASI GEREKMEKTEDĠR. AĠHM nin United Macedonian Organisation Ilinden and Ivanov/Bulgaristan kararında Mahkeme; Karşıt göstericilerin saldırılarını engellemek amacıyla polisin daha erken davranmış ve gerekli tedbirleri almış olması gerektiğini belirtip ihlal kararına varmıģtır. AĠHM nin SözleĢme de yer alan haklara sağlanacak korumayla alakalı ortaya koymuģ olduğu genel ilkeye göre; sözleşme nin amacı haklara teorik veya farazi değil somut ve etkin bir koruma sağlamaktır Avrupa Ġnsan Hakları Komisyonu na göre: AĠHS nin 11. maddesi tarafından güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkından barıģçıl bir gösteri düzenlemek isteyen herkes yararlanabilir. ġiddet eğilimleri olan karģıt göstericilerin varlığı veya yine Ģiddet eğilimleri olan aģırıların söz konusu gösteri yürüyüģüne katılmak istemeleri bu hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurmaz. Dolayısıyla toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkı aynı zamanda bu haktan yararlananların karģıt göstericilere karģı korunmaları gereğini de kapsar. Ancak bu koruma sağlanabildiği ölçüde toplantıya katılanlar, üzerinde tartıģma olan konulardaki fikirlerini toplantı ve gösteri yürüyüģleri yoluyla ifade etme imkanı bulur ve bu hakkı etkin bir biçimde kullanma imkanına sahip olabilirler. Kamuoyunu ilgilendiren ve kamusal sorunları iģleyen toplantı ve gösteri yürüyüģleri AĠHS sisteminde geniģ bir korumadan faydalanmaktadır. AĠHM e göre, toplantı ve gösteri yapma hakkını kullanan Ģahısların bir azınlık grubuna ait olması veya azınlıkta kalan bir fikri veya bir etnik aidiyeti veya ayrılıkçı düģünceleri savunmaları durumunda, çoğunluğun veya çoğunlukta olan fikirlere sahip olanların bunlara saygılı davranması gerekmektedir çünkü, hoģgörü ve baģkalarının fikirlerine saygı demokratik toplumun en önemli özelliklerinden birini oluģturmaktadır. 3 Anayasamızda ve Avrupa Ġnsan Hakları SözleĢmesinde açıkça koruma altına alınmıģ olan toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkı, demokratik toplumda korunan temel haklar arasında yer almakta ve ifade özgürlüğü ile birlikte demokratik topluma temel teģkil etmektedir. Bu hakkı kullanırken hiç kimse can güvenliğinden kuģku duymamalıdır. Devletin pozitif yükümlülüğü kapsamında devletin yetkili kurumları bu hakkını kullanan vatandaģlarının can güvenliğini sağlamak zorundadır. Toplantı ve gösteri yürüyüģüne katılanlar karģıt göstericilerin Ģiddet hareketlerinden çekinmeden bu haklarını kullanabilmelidirler. 3-Uluslararası hukukta ve içtihatlarda sıkı sıkıya koruma altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüģü hakkını kullanan binlerce masum vatandaģımızı hedef almıģ olan bu menfur saldırı ile barıģ huzur ve demokrasi bir kez daha yara almıģtır. Bu derece ağır bir terör olayının, ülke gündemi de göz önüne alındığında, toplantı yerine varılmadan önce, gösteri yürüyüģü için baģka Ģehirlerden bir araya gelen binlerce vatandaģın toplandığı yer olan Ankara Tren Garının önünde

4 gerekli ve yeterli güvenlik önlemlerini almayan ve yaratılan güvenlik zafiyeti sonucu 95 vatandaģımızın hayatını kaybetmesine 246 vatandaģımızın yaralanması ile sonuçlanan terör olayının önlenmesi noktasında Ģüphelilerin görevlerini kötüye kullandıkları açıktır tarihinde yaģanan menfur olayın araģtırılması ve sorumluların tespit edilmesi için ĠçiĢleri Bakanlığı Mülkiye MüfettiĢliği tarafından inceleme baģlatılmıģ, Mülkiye ve Polis MüfettiĢlerinden oluģan teftiģ heyeti tarafından inceleme yapılarak tarihli raporla, yukarıda sayılan Ģüphelilerin olayda kusuru tespit edilerek haklarında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanmaları Hakkında Kanun un 6. Maddesi gereğince soruģturma izni verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılmıģtır. Raporun genel sonuç kısmında; ( ) önceki uygulamalarda olduğu gibi toplanma alanı olan Tren Garı ve çevresinde arama noktaları oluşturularak kişilerin üst aramasının yapılmadığı, kişilerin üst aramasının yapılmadığı, kişilerin üst aramasının toplantı yeri olan Sıhhiye Meydanı girişinde yapılmasının planlandığı, Güvenlik Şube Müdürlüğünde, düzenleme kurulu başkan ve üyeleri ile Güvenlik Şube personelinin katılımı ile iki adet toplantı yapıldığı, yine ifadelerden anlaşıldığı kadarıyla bu açık hava toplantısının güvenliği ile ilgili olarak İl Emniyet Müdürü ile bazı şube müdürleri arasında tutanağa bağlanmayan görüşmeler yapıldığı, ancak açık hava toplantısında görevlendirilen rütbeli personelin katılımı ile bir toplantı yapılarak açık hava toplantısının her yönüyle birlikte ele alınıp değerlendirilmediği, 4 ( ) Ankara Tren Garı ve çevresinde patlama esnasında değişik şubelerden toplam (129) emniyet personelinin bulunduğu, ancak toplanma alanının oldukça geniş bir alan olduğu, bu alana giden birden fazla cadde bulunduğu, bu nedenle bu personelin geniş bir alanda görev yaptığı, terör eyleminin gerçekleştiği anda Ankara Tren Garı ve yakın çevresindeki kavşaklar dahil olmak üzere 76 personelin görevli olduğu, görevli personel sayısı dikkate alındığında güvenlik tedbirlerinde toplanma yerine yoğunlaşılmadığı, ağırlığın toplantı yeri olarak belirlenen Sıhhiye Meydanı ve çevresine verildiğinin anlaşıldığı, Bahse konu açık hava toplantısının güvenliği için alınacak emniyet tedbirleri planlamasında dikkate alınabilecek nitelikte 2015 yılı başından itibaren İstihbarat ve TEM Şube Müdürlüklerine değişik kaynaklardan birçok istihbarat bilgisinin geldiği, bu bilgilerden bir kısmının İl Emniyet Müdürüne ve Güvenlik Şube Müdürlüğüne iletildiği, bir kısmını ise yalnızca şubelerince değerlendirildiği,( ) ancak bu istihbaratın tamamına yakının diğer istihbarat birimlerinden veya İstihbarat Daire Başkanlığından veya TEM Daire Başkanlığından geldiği, bu açıdan bakıldığında somut bilgiler içermese bile DEAŞ terör örgütünün amaçları ve eylem türlerinin bilinmesi açısından önem arz ettiği, diğer yandan il genelinde veya özel etkinliklerde alınacak güvenlik tedbirlerinin planlanması açısından bu bilgilerin önemli olduğu, 2015 yılında DEAŞ terör örgütü ile ilişkili istihbaratın fazlalığına rağmen, Ankara Tren Garı önünde canlı bomba terör eylemini gerçekleştiren Yunus Emre ALAGÖZ ün de içinde bulunduğu

5 bazı şahısların canlı bomba eyleminde bulunabileceği ve irtibatlı oldukları DEAŞ terör örgütünün Diyarbakır ve Suruç terör eylemlerinden sonra ülkemizde ses getirecek başka terör eylemi hazırlığı içerisinde olduğuna ve halkın kalabalık olduğu yerlerde, toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde birden fazla canlı bomba eylemi yapabileceğine yönelik istihbaratların önemli olduğu, zira toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin en yoğun olarak yapıldığı illerin başında Ankara nın geldiği ve bu tür bilgilerin toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin güvenliğini planlamakla sorumlu İl Emniyet Müdürü, Emniyet Müdür Yardımcısı, emniyet birimleri ve hatta İl Valisi ile paylaşılmasının önem arz ettiği, TEM Şube Müdürlüğü tarafından ise genel olarak emniyet tedbirlerinin gözden geçirilmesi veya sıklaştırılması amacıyla emniyet birimlerine çoğunlukla aynı içerikli yazıların yazıldığı, Ģeklinde yetkililerin alması gereken önlemleri almadığına iliģkin saptamalar mevcuttur. Anılan rapor ve mevzuat hükümleri uyarınca Ģüphelilerin sorumlulukları; A- ANKARA ESKĠ ĠL EMNĠYET MÜDÜRÜ KADRĠ KARTAL IN SORUMLULUĞU: Mülkiye ve polis müfettiģleri tarafından düzenlenen raporda da belirtildiği üzere; tarihinde yapılacak toplantı ve gösteri yürüyüģü için gerekli önlemler alınmamıģ, Ankara ili özelinde pek çok canlı bomba eylemi olabileceği yönünde istihbarat bilgisi olmasına rağmen anılan yürüyüģ için rutin önlemlerin dıģında önlem alınmamıģ olduğu görülmekle, büyük bir tehlike mevcutken anılan yürüyüģün güvenlik gerekçeleriyle baģka zaman yapılabileceği konusunda Valiliğe de bilgi verilmediği ortadadır. Hal böyle iken, ilgili mevzuat gereği yasal bir toplantı ve gösteri yürüyüģünün güvenliğini sağlamakla yükümlü Ankara Eski Ġl Emniyet Müdürünün görevini kötüye kullandığı aģikardır. 5 B- ANKARA EMNĠYET MÜDÜR YARDIMCISI CEMAL DALKILIÇ IN SORUMLULUĞU: Anılan raporda belirtildiği üzere; Cemal Dalkılıç alınacak güvenlik önlemlerinin planlanmasında ve uygulanmasında koordinasyonu sağlamakla görevlendirilmiģ olmasına rağmen, görevini gereği gibi yerine getirmeyerek istihbarat bilgilerinin güvenlik tedbirlerinin alınması için ilgili dairelere iletilmesi, güvenlik tedbirlerinin bu yönde daha fazlalaģtırılması yönünde önlem alınmasını sağlayamamıģtır. C- ANKARA EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜ ESKĠ ĠSTĠHBARAT ġube MÜDÜR VEKĠLĠ CĠHANGĠR ULUSOY UN SORUMLULUĞU: Ankara ili için farklı tarihlerde toplamıģ bir terör eylemi istihbaratı olmasına rağmen bu istihbaratların bir bütün halinde toplantının güvenliğinin sağlanması için ilgili birimlere iletilememesi, daha önce farklı Ģehirlerde yapılan toplantı ve gösterilerde meydana gelen

6 eylemler göz önüne alındığında, Ankara için daha fazla alınması gerektiği yönünde bildirimlerde bulunulması gerekirken yapılmamıģtır. D- ANKARA EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜ TERÖRLE MÜCADELE ġube MÜDÜRÜ HAKAN DUMAN IN SORUMLULUĞU: Emniyet Genel Müdürlüğü Terörle Mücadele Dairesi BaĢkanlığı Merkez ve Ġl Birimleri KuruluĢ, Görev ve ÇalıĢma Yönetmeliği uyarınca toplanmıģ olan istihbaratın bir bütün olarak değerlendirilerek üst makamlara ve tedbirleri planlamakla görevli birimlere iletmesi gerekirken iletmediği ortada olup, bu konuda görevini kötüye kullanmıģtır. E- ANKARA EMĠNYET MÜDÜRLÜĞÜ ESKĠ GÜVENLĠK ġube MÜDÜR VEKĠLĠ ADEM ARSLANOĞLU NUN SORUMLULUĞU: Ankara ili için çok fazla istihbarat olması için, yapılacak toplantı için rutin önlemler alınmıģ, önlem almakla yükümlü Ģüpheli ek tedbirler almayarak görevini kötüye kullanmıģtır. F- ANKARA EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜ TERÖRLE ġube MÜDÜRLÜĞÜ (C) BÜRO AMĠRĠ HÜSEYĠN ÖZGÜR GÜR ÜN SORUMLULUĞU: DEAġ ın mitinglerde canlı bomba eylemi yapacağı yönündeki istihbaratı TEM ġube Müdürüne bildirmemiģ, daha önemsiz istihbaratların TEM ġube Müdürlüğünce ilgili birimlere bildirildiği görülerek söz konusu toplantı ve gösteri yürüyüģü için önlem alınmasının önüne geçmiģtir DEVLETĠN, TOPLANTI VE GÖSTERĠ YÜRÜYÜġLERĠNE ĠLĠġKĠN POZĠTĠF YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAPSAMINDA her türlü güvenlik önlemini almak, gösteri yürüyüģünün orada bulunanları tehlikeye sokmayacak Ģekilde sağlanması adına gerekli tüm tedbirleri alma görevi yasalarda açıkça düzenlemekte iken, yaģanan terör olayı, ilgili birimlerin böylesine büyük bir gösteri yürüyüģü öncesi, görevlerini yerine getirmede gerekli iģlemleri yapmadıkları gerçeğini ortaya koymuģtur. Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda belirtilen Ģüpheliler hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 257. Maddesi gereğince haklarında kamu davası açılmasını talep etme zorunluluğu doğmuģtur SAYILI TÜRK CEZA KANUNU: Görevi kötüye kullanma (1) Madde 257- (1) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerini yapmakta

7 ihmal veya gecikme göstererek, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. NETĠCE VE TALEP : Yukarıda arz ve izah edilen ve re sen tespit olunacak nedenlerle; suç iģleyen Ģüphelilerin eylemine uygun TCK nın 257. Maddesini ve Anayasayı ihlal ettiği gerekçesiyle gerekli soruģturmanın yapılarak kamu davası açılmasına karar verilmesini saygılarımızla vekil eden adına arz ve talep ederiz ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI Ek: Vekaletname sureti ve yetki belgesi 7