MARMARA BÖLGESİNİN DEPREMSELLİĞİNİN İNCELENMESİ. Nilgün SAYIL 1, İlhan OSMANŞAHİN 2

Transkript

1 1 MARMARA BÖLGESİNİN DEPREMSELLİĞİNİN İNCELENMESİ Nilgü SAYIL 1, İlha OSMANŞAHİN 2 sayil@ktu.edu.tr, isahi@istabul.edu.tr Öz: Marmara Bölgesii K ve D koordiatları ile sıırlaa kısım içi depremselliği irdelemesi amacıyla magitdt-frekas ilişkisi, sismik risk ve tekrarlama periyodu hesaplamıştır. Tarihsel döeme ait veriler bazı kataloglarda yararlaarak derlemiştir. Aletsel döem verileri ise yılları arasıda kaydedile depremleri içermektedir ve uluslararası veri merkezleride ve Bayıdırlık Bakalığı, Afet İşleri Geel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Estitüsü arşivleride sağlamıştır yılları arasıdaki periyot içi tarihsel ve aletsel döem deprem verileride oluşa bir veri tabaı oluşturulmuştur. Depremleri büyüklükleri yüzey dalgası magitüdü (M S ) ciside alımıştır. İceleme alaıda, aktif fay kesimleri dikkate alıarak altı adet karakteristik alt bölge seçilmiş ve her bir alt bölge içi magitüd-frekas ilişkisi, sismik risk ve tekrarlama periyodu hesaplamıştır. Magitüd-frekas ilişkisi hesaplamaları M S 4.0, sismik risk hesaplamaları ise 5.0 M S 7.0 magitüd sıırlamalarıa göre yapılmıştır. Magitüdfrekas ilişkisi hesaplamalarıı souçlarıa göre a değerleri arasıda, b değerleri ise arasıda değişmektedir. E yüksek b değerlerii Adapazarı (1.bölge; b=0.65), İzmit (2.bölge; b=0.59) ve Badırma (5.bölge; 0.56) çevresi içi elde edildiği görülmüştür. E düşük b değerleri ise Tekirdağ (3.bölge; b=0.47), Saros Körfezi (4.bölge; b=0.52) ve Bursa (6.bölge; b=0.54) içi elde edilmiştir. Hesaplaa a ve b değerleride yararlaarak yapıla sismik risk hesaplamasıa ve tekrarlama periyodu souçlarıa göre riski e yüksek olduğu bölgeler ve depremleri e sık aralıklarla olması beklee yerler Adapazarı, Badırma ve İzmit ili ile yakı çevresidir. Aahtar Kelimeler: Marmara Bölgesi, Depremsellik, Sismik Risk, Tekrarlama Periyodu Giriş Bir bölgei depremselliğii ve sismik tehlikesii araştırılmasıda, geçmişte meydaa gele depremleri zama ve uzay dağılımlarıda yararlaılarak geliştirile çeşitli istatistiksel yaklaşımlar kullaılmaktadır. Bu tür çalışmalarda gelecekte oluşabilecek deprem etkiliğii ve tekrarlama periyoduu belirlemesi amaçlamaktadır. Aadolu ve yakı çevresi düyadaki e aktif bölgelerde biri olarak bilie Alp-Himalaya Kuşağıı e hareketli kısmıda yer almaktadır. Bu bölgede tarih boyuca büyük depremler yaşamıştır. Özellikle Kuzey Aadolu Fay Zou, Doğu Aadolu Fay Zou, Bitlis Bidirme Zou ve Batı Aadolu daki grabeleri aktif oldukları uzu süredir bilimektedir. KAFZ üzeride yakı zamada meydaa gele 17 Ağustos 1999 Kocaeli (M S =7.8) ve 12 Kasım 1999 Düzce (M S =7.5) depremleri bu bölgei depremselliği ile ilgili çalışmaları öemii artırmıştır. Bu bölge ile ilgili yapıla çalışmalarda bazıları şulardır: Caıtez (1972), yei kabuk hareketlerie ilişki çalışmalar yapmış ve KAFZ ı icelemiştir. Alpteki (1978), Türkiye ve çevresideki depremlerde magitüd-frekas bağıtıları ve deformasyo boşalımıı icelemek amacıyla Türkiye ve çevresii 14 bölgeye ayırmış ve çeşitli yötemler kullaarak magitüdfrekas bağıtılarıı hesaplamıştır. Osmaşahi (1983), Güeydoğu Aadolu, Özer (1983), Kuzey Aadolu Fay Zou u (KAFZ) doğu kesimii, Ekşi (1983), Kuzey Aadolu ve Kafkasya bölgesii depremselliğii araştırmışlar ve magitüd-frekas bağıtıları ile birlikte çeşitli depremler içi odak mekaizması çözümleri belirlemişlerdir. Altıok (1984), KAFZ ı, Ulutaş ve diğ. (2000), Çukurova bölgesii, Sayıl ve Osmaşahi (2003a), Doğu Aadolu bölgesii deprem tehlikesii araştırmışlardır. Papazachos ve diğ. (1997), Alp-Himalaya kuşağıı 149 sismojeik bölgeye ayırarak bölgesel zama ve magitüd kestirilebilir model taımlamışlardır. Sayıl ve Osmaşahi (2003b ve 2004), Doğu Aadolu da ve Marmara Bölgeside uzu-döem deprem kestirimi içi zama ve magitüd kestirilebilir modeli uygulamışlardır. 1 Karadeiz Tekik Üiversitesi, Mühedislik Mimarlık Fakültesi Jeofizik Müh. Böl.,Trabzo 2 İstabul Üiversitesi, Mühedislik Fakültesi Jeofizik Müh. Böl.,Avcılar- İstabul 1417

2 Bu çalışmaı amacı, Marmara Bölgesii içie ala K elemleri ile D boylamları arasıdaki bölgei depremselliğii icelemesidir. Buu içi koordiatları verile bölgede yılları arasıda oluşmuş depremleri episatır dağılımı ve bölgedeki fay zoları ile ilişkileri iceleerek altı karakteristik fay kesimi belirlemiş, her bir kesim içi depremleri magitüd-frekas ilişkileri saptamış, bu ilişkilerde yaralaarak sismik risk ve tekrarlama periyodu değerleri bulumuştur. Yapıla bu çalışmada elde edile souçları Marmara Bölgesi i depremselliğii belirlemesie katkı sağlayacağı beklemektedir. Yötem Bu çalışmada K ve D koordiatları ile sıırlaa Marmara Bölgesii depremselliğii araştırmak içi oluşturula karakteristik altı alt bölge içi magitüd-frekas ilişkisi belirlemiş, sismik risk değerleri ve tekrarlama periyodu hesaplamıştır. Magitüd-frekas bağıtıları deprem istatistiğii temelii oluşturur ve güümüzde deprem etkiliğii bir ölçütü olarak kullaılır. Magitüdü foksiyou olarak depremleri oluş frekası icelediğide, geellikle doğrusal bir ilişki izlediği görülür ve bu ilişki LogN(M)=a-bM (1) şeklide ifade edilir (Guteberg ve Richter, 1954). Burada N, birikimli (kümülatif) deprem sayısıı, M ise magitüdü göstermektedir. Magitüd-frekas bağıtılarıı hesaplamasıda ormal ve yığısal frekaslar arasıda ayrım yapmak gerekir. Yığılma frekası (kümülatif frekas) ile sismolojide, verile bir M magitüdüe eşit veya daha büyük ola depremleri sayısı alaşılabilir. Guteberg-Richter bağıtısı geellikle bütü magitüdlerde doğrusal değildir. Bu edele logn(m) i doğrusal olduğu magitüd aralığıı (M 1, M 2 ) belirlemesi gerekir. Büyük depremlere ait gözlemler az olduğuda bular içi bağıtı belirsizdir. Küçük depremlerde ise gürültü düzeyii yüksek olmasıı çok duyarlı sismograflar kullaılmasıı egellediği içi deprem dizisii tam olduğuda emi olmak gerekir. Magitüd-frekas bağıtısıdaki a ve b sabit parametrelerdir: a parametresi gözlem periyodua, iceleme alaıı büyüklüğüe ve deprem etkiliğii seviyesie bağlı olarak değişir. Ortalama yıllık sismik aktivite ideksi olarak da taımlaır. Guteberg ve Richter (1954), düya ölçüsüde istatistik souçlara dayaarak, sığ depremler içi b=0.9±2, orta ve deri depremler içi b=1.2±0.2 değerlerii bulmuşlardır. Türkiye içi ise b=0.9±0.2 değerii vermektedirler. b parametresi depremleri istatistik aalizide öemli bir parametre olup, doğrusal ilişkii eğimii vermektedir. Kayaçları deformasyou ve dolayısıyla deprem oluşumuu fiziği ile ilgili, b parametresii bölgeye ve zamaa göre değişimleri, sismotektoik bölgeledirme ve depremleri öcede belirlemesi problemleride kullaılmaktadır. Weeks ve diğ. (1978), kayaçlar üzeride yaptıkları deeyler soucu, b değerii depremde öce azaldığıı göstermişlerdir. b değeri sismik etkiliği bir göstergesi olup bölgede bölgeye değişmektedir. Karik (1969), bu değişimi öreklemiştir. Normal olarak küçük bir b değeri yüksek bir gerilme düşümü ile, büyük bir b değeri ise düşük bir gerilme düşümü ile ilgilidir. İstee veri grubu içi a ve b değerleri değişik yötemlerle hesaplaabilir. Bu parametreler bölgeye ve zamaa bağlı değişimlerii yaı sıra, hesaplama yötemie ve kullaıla veri grubua bağlı olarak da değişmektedirler. Tüm yötemler birbirie yakı da olsa farklı souçlar verir (Alpteki, 1978). Bu yötemler özetleerek, hagi koşullarda geçerli oldukları Alpteki (1978), Osmaşahi (1983) ve Özer (1983) tarafıda açıklamıştır. Magitüd-frekas bağıtılarıı belirleye a ve b parametrelerii hesaplamasıda e yaygı olaı e küçük kareler yötemidir (EKK). Bu yöteme göre a ve b parametrelerii bulumasıda aşağıdaki bağıtılar kullaılmaktadır; LogN = a b M i = 1 i i = 1 i 2 = a M b M i = 1 M i.logn i i = 1 i i = 1 i (2) 1418

3 Burada grup sayısıdır. Diğer parametreler (1) bağıtısıda taımlamıştır. Bu şekilde hesaplaa a ve b sabitleriyle istee magitüdlü bir depremi, istee bir periyot aralığı içide olma olasılığı hesaplaabilir. Kümülatif frekas ile ormal frekas arasıdaki bağıtıda; ( bl10) a = a Log (3) elde edilir. Guteberg-Richter (1954) tarafıda verile magitüd-frekas bağıtısı; N a bm ( M) 10 = (4) şeklide yazılabilir. Buu iceleme zama periyodu T 1 e bölümesiyle; N ( M) T a bm 10 = (5) 1 T 1 elde edilir. Her iki tarafı logaritması alıarak; Log ( N( M) T1 ) a bm LogT1 = (6) a bm LogT 1 (7) ( M M ) = 10 1 buluur. So ifadede, ' a1 = a' LogT1 (8) ( M) ' a bm = 10 1 (9) elde edilir. Bu bağıtılar yardımıyla verile bir zamada magitüdleri verile bir M 1 değeride büyük veya oa eşit depremleri yıllık ortalama sayısı (M M 1 ) hesaplaabilir (Tuksal, 1976). Herhagi bir bölgede, T 1 yıllık bir gözlem aralığı içi verile herhagi bir M magitüdlü depremi T yıl içide oluşma riski (Gecoğlu, 1972; Tabba ve Gecoğlu, 1975); R ( ) ( M)T M 1 e = (10) ve tekrarlama periyodu ; 1 Q = (11) ( M) ilişkisiyle taımlaır. Veriler Bu çalışmada kullaıla veriler 1900 yılıda öceki tarihsel döem ve yılları arasıda kaydedilmiş aletsel döem deprem verilerii içermektedir (M S 4.0). Tarihsel ve aletsel döeme ait episatırları göstere harita Şekil 1 de verilmiştir. Doğu Aadolu da karakteristik fay kesimlerii yer aldığı altı alt bölge seçilmiştir (Şekil 4). Bu alt bölgeler birici derece deprem bölgeleridir. Bu alt bölgelere ait deprem verilerii elde etmek içi tarihsel döemi kapsaya (Tablo 1) birkaç deprem kataloğuda ve aletsel döemi içere bazı veri merkezlerii bülteleride (Tablo 2) yararlaılmıştır. 1419

4 D 42 K 42 KARADENİZ 41 MARMARA DENİZİ İSTANBUL M S M S M S M S Şekil 1. Karakteristik deprem bölgeleride meydaa gele tarihsel ve aletsel döem depremlerii episatır haritası. Tablo 1. Türkiye ve çevresi içi tarihsel döemi kapsaya deprem kataloglarıda bazıları. Araştırmacılar Yıl Sembol Pıar ve Lah 1952 PL Ergi ve diğ EGU Karik 1968 VKR Öcal 1968 ON Alsa ve diğ ATB Dewey 1976 DJW Ayha ve diğ AASÜ Papazachos ve Commiakis 1982 PC Ambraseys ve Jackso 1981 AJ Soysal ve diğ SSKA Güdoğdu ve Altıok 1986 GA Tablo 2. Aletsel döem içi kataloglarıda faydalaıla deprem veri merkezleri. Veri merkezi Çalışma Yılı Sembol British Associatio for the Advacemet of Sciece BAS Iteratioal Seismological Summary ISS Bureau Cetral Iteratioal BCI Iteratioal Seismological Cetre Sürekli ISC U.S. Coast ad Geodetic Survey USCG Boğaziçi Üiversitesi Kadilli Gözlemevi ISK Uygulama Bölgesi Bu çalışma yılları arasıda K elemleri ile D boylamlarıı sıırladığı Marmara Bölgeside meydaa gelmiş aletsel büyüklüğü M S 4.0 ola depremlerle ilgili bilgileri içermektedir. Sismik olarak düyadaki e aktif bölgelerde biri olarak bilie Alp-Himalaya Kuşağı Azor takım adalarıda başlayıp uzak doğuda Edoezya ya kadar uzamaktadır. Aadolu ve yakı çevresi doğu Akdeiz de bu kuşağı e hareketli kısmıda yer almakta ve öemli tektoik birimleri içermektedir. Bu kısım hakkıda yapıla öceki çalışmalar Aadolu, Arabista ve Afrika levhalarıı birleştiğii ve doğu Aadolu da bir üçlü birleşme yapısıı meydaa geldiğii ortaya koymuştur (McKezie, 1972, Keti, 1977, Osmaşahi ve diğ., 1986, Kear ve diğ., 1996). 1420

5 Şekil 2. Aadolu ve çevresii levha tektoiği modeli (B.Ü. Kadilli Rasathaesi ve Deprem Araştırma Estitüsü, İstabul). Aadolu levhası, Afrika ve Arabista levhalarıı hareketiyle meydaa gele sağ yölü doğrultu atımlı Kuzey Aadolu Fay Zou (KAFZ) ve sol yölü doğrultu atımlı Doğu Aadolu Fay Zou (DAFZ) arasıda batıya doğru hareket etmektedir. Afrika levhası kuzeye doğru hareket ederke Arabista levhası Kızıl deizdeki açılma edeiyle kuzeydoğuya doğru hareket etmektedir. DAFZ Ölü Deiz Fayı ı (ÖDF) devamıdır ve Karlıova (KJ) yakılarıda KAFZ ile kesişmektedir. Daha öceki çalışmalar Karlıova da sora KAFZ ı doğuya doğru, DAFZ ı ise kuzeydoğuya doğru devam ettiğii göstermiştir (Osmaşahi ve diğ., 1986, Kear ve diğ., 1996). Arabista ve Aadolu levhaları arasıdaki çarpışma ayı zamada Bitlis Bidirme Zou u (BBZ) oluşmasıa ede olmuştur. Aadolu ve çevresii levha tektoiği modeli Şekil2 de ve Marmara Bölgesideki fayları göstere tektoik harita Şekil 3 de verilmektedir. Şekil 3. Marmara Bölgesi deki fayları göstere tektoik harita (B.Ü. Kadilli Rasathaesi ve Deprem Araştırma Estitüsü, İstabul). Marmara Bölgesideki başlıca aktif zo KAFZ dır. KAFZ Marmara Deizi e ulaşmada öce etki sismik aktiviteye sahip üç kola ayrılmaktadır (Barka ve Kadisky-Cade, 1988). Kuzey kolu İzmit Körfezi de geçer ve Marmara Deizi i kuzeyide de devam ederek Kuzey Ege ye ulaşır. Orta kolu ise İzik gölü ve Gemlik Körfezi i Güey kolu da, orta kola göre daha güeyde olup Edremit Körfezi e kadar etkiliğii sürdürmektedir. Tarihsel ve aletsel döemde birçok yıkıcı depremi meydaa geldiği bu bölge yüksek sismik aktiviteye sahiptir. Odak mekaizması çözümlemelerii ormal ve doğrultu atımlı faylamalar gösterdiği Marmara Bölgeside büyük, sığ ve yıkıcı depremler meydaa gelmektedir. Çalışmaı amacı gereği altı alt bölge oluşturulmuştur. Tablo 3 de taımlaıp Şekil 4 de gösterilmiş ola bu bölgeler sismik riski yüksek olduğu birici derecede deprem bölgeleridir ve sık sık büyük depremlere maruz kalmaktadırlar. 1421

6 Tablo 3. Magitüd-frekas bağıtılarıı ve sismik riski hesapladığı alt bölgeler. Koordiatlar Alt Bölgeler Elem ( K) Boylam ( D) 1 Adapazarı İzmit Tekirdağ Saros Körfezi Badırma Bursa D 42 K 42 KARADENİZ MARMARA DENİZİ İSTANBUL M S M S M S M S Şekil 4. Magitüd-frekas ilişkisii icelediği alt bölgeleri göstere harita. Çözümlemler Tablo 3 de taımlaa ve Şekil 4 de gösterilmiş ola alt bölgeler içi (1) bağıtısıda verile a ve b değerlerii bulumasıda EKK yötemi (2) uygulamıştır. Bu amaçla bölgede yılları arasıda oluşmuş depremler kullaılmıştır. Yüzey dalgası magitüdüü alt sıırı M S =4.0 olarak alımıştır. Her bir alt bölge içi oluşa depremleri 0.5 birim magitüd aralığı içere sııflara göre dağılımları ve birikimli frekas değerleri Tablo 4 te verilmiş ve bu bölgeler içi elde edile a ve b değerleri Tablo 5 de gösterilmiştir. Elde edile magitüd-frekas ilişkilerie ait grafikler Şekil 5 te gösterilmiştir. Tablo 4. Oluşturula alt bölgeler içi yılları arasıda oluşmuş depremleri 0.5 birim magitüd aralığı içere sııflara göre dağılımları (N, Frekas değerleri) ve birikimli frekas (N i ) değerleri. Alt Bölgeler Magitüd M S N N i N N i N N i N N i N N i N N i

7 Tablo 5. Oluşturula alt bölgeler içi birikimli frekaslarda EKK yötemi ile hesaplaa a ve b değerleri. Alt Bölgeler Deprem Sayısı a b 1 Adapazarı İzmit Tekirdağ Saros Körfezi 5 Badırma Bursa Hesaplaa ve Tablo 5 de verile a ve b değerleri kullaılarak sismik risk ve tekrarlama periyodu değerleri hesaplamıştır. Risk hesabı içi (3), (8), (9) ve (10) bağıtıları ve tekrarlama periyodu hesabı içi (11) bağıtısı kullaılmıştır. 5 M 7 aralığıda 0.5 birim aralıklar içi yapıla bu hesaplar 123 yıllık gözlem aralığıı kapsamaktadır. Hesaplamalarda gelecek 100 yıl içi 10 ar yıllık periyot aralıkları kullaılmıştır. Souçlar Tablo 6 da verilmiştir. KÜMÜLATİF DEPREM SAYISI (Log N) 10 LogN= M LogN= M LogN= M (1) (2) (3) LogN= M LogN= M LogN= M (4) (5) (6) MAGNİTÜD (M ) S Şekil 5. Oluşturula alt bölgeler içi EKK yötemi kullaılarak kümülatif frekaslarda hesaplaa magitüd-frekas bağıtıları (Lieer eğri hesaplamış değerleri göstermektedir). 1423

8 Tablo 6. Oluşturula alt bölgeler içi EKK yötemi ile hesaplaa a ve b değerleri kullaılarak 123 yıllık ( ) gözlem aralığıda 5 M 7 içi hesaplaa sismik risk ve tekrarlama periyodu değerleri. Alt Magitüd Döem (Yıl) Tekrarlama Periyodu Bölgeler M S Q(Yıl) Souçlar Bu çalışmada K elemleri ve D boylamları ile sıırlamış alaı kapsaya Marmara Bölgesi i depremselliği iceleerek elde edile souçları bölgei aktif tektoiği ile ilişkileri açıklamaya çalışılmıştır. Bölgedeki başlıca fayları (Şekil 3) ve yaklaşık 125 yıllık döemde oluşmuş depremleri episatır dağılımlarıı (Şekil 1) gösterildiği haritalar bu bölgede sismik aktivitei oldukça yüksek olduğua işaret etmektedir. Tüm bu gözlemler soucu iceleme alaı 6 karakteristik alt bölgeye ayrılmıştır (Şekil 4) yılları arasıda oluşmuş depremlere ait veriler kullaılarak oluşturula her bir alt bölge içi magitüd-frekas bağıtıları belirlemiş, sismik risk ve tekrarlama periyodu hesapları yapılmıştır. Magitüd-frekas hesabıda M S 4.0 ola depremler ele alımıştır. Sismik risk ve tekrarlama periyotları ise 5.0 M S 7.0 magitüd aralığıda gelecek yüz yılda oar yıllık zama periyotları içi hesaplamıştır. Oluşturula 6 karakteristik deprem bölgesi içi magitüd-frekas ilişkilerii icelemesi soucuda elde edile a değerleri arasıda, b değerleri ise arasıda değişmektedir. Bu çalışmada icelee bölgeler içeriside e yüksek b değerii Adapazarı (1.bölge), İzmit (2.bölge) ve Badırma (5.bölge) çevresi içi elde edildiği görülmüştür. Bu değerler sırasıyla b=0.65, b=0.59 ve b=0.56 dır. Bu çalışmada bulua souçlar ayı bölgede Sayıl ve Osmaşahi (2004) tarafıda yapıla uzu-döem deprem kestirimi içi zama ve magitüd kestirilebilir modelde elde edile souçlarla da uyumludur. İceleme alaıdaki e düşük b değerleri ise b=0.47, b=0.52 ve b=0.54 tür. Bu değerler sırasıyla Tekirdağ (3.bölge), Saros Körfezi (4.bölge) ve Bursa (6.bölge) çevresie aittir. Marmara bölgeside yılları arasıda magitüdü 5.0 M S 7.0 ola depremler kullaılarak 0.5 birim magitüd aralığı seçilerek yapıla sismik risk tahmiie göre 100 yıl içeriside magitüdü M S 7.0 ola bir depremi oluşma olasılığı, 1.bölgede %57.7, 2.bölgede %48.9, 3.bölgede %60.3, 4.bölgede %50.9, 5.bölgede %57.3 ve 6.bölgede %5 olarak bulumuştur. 1424

9 Ayı magitütteki depremleri tekrarlaması içi geçmesi gereke zama 1.bölgede , 2.bölgede , 3.bölgede , 4.bölgede , 5.bölgede ve 6.bölgede 149 yıl olarak bulumuştur. Souç olarak, Aadolu u her yaıda olduğu gibi, Marmara Bölgesi de de geçmişte büyük depremler olmuştur ve gelecekte de olacaktır. Bu edele, depremleri ede olduğu ca ve mal kayıplarıı e aza idirme yoluda yoğu çalışmalar yapmak gerekmektedir. Dolayısıyla, bölgei tektoik özelliklerii ve olası aktif fayları iyi bir şekilde taımlaması ve depremselliği sürekli bir şekilde izlemesi gerekir. KAYNAKLAR 1. ALSAN, E., TEZUÇAN, L. ad BATH, M., A Earthquake Catalogue for Turkey for The Iterval , Report Kadilli Obs., İstabul ad Uppsala Uiv., Swede. 2. ALPTEKİN, Ö., Türkiye ve Çevresideki Depremlerde Magitüd-Frekas Bağıtıları ve Deformasyo Boşalımı, Doçetlik Tezi, K.T.Ü., Trabzo. 3. ALTINOK, Y., Semi-Markov Modelii Kuzey Aadolu Fay Zou da Deprem Riskie Uygulaması, Jeofizik, 2, AMBRASEYS, N.N. ad JACSON, J.A., Earthquake Hazard ad Vulerability i the Northeaster Mediterraea: The Corith Earthquake Sequece of February-March 1981, Disaster 5, AYHAN, E., ALSAN, E., SANCAKLI, N. ve ÜÇER, S.B., Türkiye ve Dolayları Deprem Kataloğu , B.Ü. Kadilli Rasathaesi Gök ve Yer Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi, İstabul. 6. BARKA, A.A. ad KADİNSKY-CADE, K., Strike-Slip Fault Geometry i Turkey ad its Ifluece O Earthquake Activity, Tectoics,7, CANITEZ, N., Yei Kabuk Hareketlerie İlişki Çalışmalar ve Kuzey Aadolu Fay Problemi, Kuzey Aadolu Fayı ve Deprem Kuşağı Sempozyumu, M.T.A. Estitüsü, Akara, DEWEY, J.W., Seismicity of Norther Aatolia, Bull. Seism. Soc. Am., 66, ERGİN, K., GÜÇLÜ, U. ve UZ, Z., Türkiye ve Civarıı Deprem Kataloğu (M.S. 11 yılıda 1964 soua kadar), İ.T.Ü. Made Fakültesi Arz Fiziği Estitüsü, 24, İstabul. 10. EKŞİ, F., Kuzey Doğu Aadolu ve Kafkasya Bölgesii Depremselliği, Yüksek Lisas Tezi, K.T.Ü. Fe Bilimleri Estitüsü, Trabzo. 11. GENCOĞLU, S., Kuzey Aadolu Fay Hattıı Sismisitesi ve Bu Zo Üzerideki Sismik Risk Çalışmaları, Kuzey Aadolu Fayı ve Deprem Kuşağı Sempozyumu, M.T.A. Estitüsü, Akara. 12. GÜNDOĞDU, O. ve ALTINOK, Y., Türkiye ve Çevresi Deprem Veri Seti , İ.Ü. Mühedislik Fak., Jeofizik Müh.Bl. İstabul. 13. GUTENBERG, B. ad RICHTER, C.F., Seismicity of the Earth ad Related Pheomea, Secod Prited, Priceto Uiversity Press, Priceto. 14. KARNIK, V., Seismicity of the Europea Area, D. Reidel Publ. Com., Dordreed, Hollad. 15. KARNIK, V., Seismicity of the Europea Area, Part 1, D. Reidel Publ. Co., Dordrecht, Hollad. 16. KENAR, Ö., OSMANŞAHİN, İ. ad ÖZER, M.F., Seismicity ad Tectoics of Easter Aatolia, Bulleti of IISEE, 30, KETİN, İ., Geel Jeoloji, Cilt-1, İ.T.Ü. Made Fakültesi Yayıı, İstabul. 18. McKENZIE, D., Active Tectoics of the Mediterraea Regio, Geophys. J.R. Astr. Soc., 30, OSMANŞAHİN, İ., Güeydoğu Aadolu u Depremselliği, Yüksek Lisas Tezi, K.T.Ü. Fe Bilimleri Estitüsü, Trabzo. 20. OSMANŞAHİN, İ., EKŞİ, F. ve ALPTEKİN, Ö., Doğu Aadolu ve Kafkasya Bölgesii Depremselliği ve Aktif Tektoiği, Deprem Araştırma Estitüsü Bültei, 52, ÖCAL, N., Türkiyei Sismisitesi ve zelzele Coğrafyası ( yılları içi Türkiye Zelzele Kataloğu), M.E.B. İst. Kadilli Rasathaesi, Sismoloji Yayıları, İstabul. 22. ÖZER, M.F., Kuzey Aadolu Fayı ı Doğu Kesimii Depremselliği, Yüksek Lisas Tezi, K.T.Ü. Fe Bilimleri Estitüsü, Trabzo. 23. PAPAZACHOS, B.C. ad COMMINAKIS, P.E., A Catalogue of Earthquake i Greece ad Surroudig Area for The Period , Uiv. Of Thessaloiki, Geophys. Lab., 5, Greece. 24. PAPAZACHOS, B.C., KARAKAISIS, G.F., PAPADIMITRIOU, E.E. ad PAPAIOANNOU, CH.A The Regioal Time ad Magitude Predictable Model ad its Applicatio to the Alpie-Himalaya Belt, Tectoophysics, 271, PINAR, N. ve LAHN, E., Türkiye Depremleri İzahlı Kataloğu, Bayıdırlık Bakalığı, SAYIL, N. VE OSMANŞAHİN, İ., 2003a. Doğu Aadolu u Depremselliğii İcelemesi, Kocaeli Üiversitesi, Kocaeli 2003 Deprem Sempozyumu, Grad Marmara, Kocaeli,

10 27. SAYIL, N. VE OSMANŞAHİN, İ., 2003b. Doğu Aadolu da Uzu-döem Deprem Kestirimi içi Zama ve Magitüd Kestirilebilir Modeli Uygulaması, Türkiye 15.Uluslar arası Jeofizik Kurultayı ve Sergisi, DESEM Kogre Salou, İzmir. 28. SAYIL, N. VE OSMANŞAHİN, İ., Marmara Bölgeside Uzu-döem Deprem Kestirimi içi Zama ve Magitüd Kestirilebilir Modeli Uygulaması, Türkiye 16.Uluslar arası Jeofizik Kogre ve Sergisi, M.T.A. Estitüsü, Akara, SOYSAL, H., SİPAHİOĞLU, S., KOLÇAK, D. ve ALTINOK, Y., Türkiye ve Çevresii Tarihsel Deprem Kataloğu, Tübitak, TBAG 341, Akara. 30. TABBAN, A. ve GENCOĞLU, S., Deprem ve parametreleri, Deprem Araştırma Estitüsü Bültei, 11, TUKSAL, İ., Seismicity of the North Aatolia Fault System i the Domai of Space, Time ad Magitude, M.S. Thesis, Sait-Louis Uiversity, Sait-Louis, Missouri. 32. ULUTAŞ, E. ve ÖZER, M.F., Markov Modeli Kullaılarak Çukurova Bölgesii Deprem Tehlikesii Belirlemesi, Jeofizik, 14, , 33. WEEKS, J., LOCKNER, D. ad BYERLEE, J., Chage i b-values Durig Movemet o Cut Surfaces i Graite, Bull. Seism. Soc. Am., 68,